Γλώσσα Φουγιού Κιργκίζ
| Κιργιζικά Φουγιού | |
|---|---|
| Περιοχή | Χεϊλονγκτσιάνγκ |
| Φυσικοί ομιλητές | 10 (αναφέρθηκε στην απογραφή του 1982) |
| Ταξινόμηση | Τουρκικές |
| Linguist list | kjh-fyk |
Τα Κιργιζικά Φουγιού (Fuyü Gïrgïs, Fu-Yu Kirgiz), επίσης γνωστά ως Κιργιζικά της Μαντζουρίας, είναι η ανατολικότερη Τουρκική γλώσσα. Παρά το όνομα, δεν είναι ποικιλία των Κιργιζικών αλλά συγγενεύει περισσότερο με τα χακασσικά. Οι ομιλητές κατάγονται από την περιοχή Γιενισέι της Σιβηρίας, αλλά μεταφέρθηκαν στη Τζουνγκαρία από τους Τζουνγκάρους.[3][4][5]
Το 1761, αφού οι Τζουνγκάροι ηττήθηκαν από τους Τσινγκ, μια ομάδα Κιργίζιων του Γιενισέι απελάθηκε (μαζί με μερικούς Οελέτ ή Τζουνγκάρους που ομιλούσαν τα Οϊράτ) στη λεκάνη του ποταμού Νόννι (Νεν) στη Μαντζουρία/Βορειοανατολική Κίνα.[6][7] Οι Κιργίζιοι στη Μαντσουρία έγιναν γνωστοί ως Κιργίζιοι Φουγιού, αλλά πολλοί έχουν αφομοιωθεί στο μογγολικό και κινεζικό πληθυσμό. Τα Κινεζικά και Οϊράτ αντικατέστησαν τα Οϊράτ και Κιργιζικά κατά τη διάρκεια του Μαντσούκουο ως οι δύο γλώσσες των Κιργίζιων βασισμένων στους Νόννι.[8]
Σήμερα η Φουγιού Κιργιζική γλώσσα ομιλείται στη βορειοανατολική επαρχία Χεϊλονγκτσιάνγκ στη Κίνα, μέσα και γύρω από τη κομητεία Φουγιού στο Τσιτσιχάρ (300 χλμ. βορειοδυτικά του Χαρμπίν) από ένα μικρό αριθμό παθητικών ομιλητών που ταξινομούνται ως Κιργίζιοι.[9]
Φωνολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αν και δεν έχει πραγματοποιηθεί πλήρη φωνημική ανάλυση των Γκιργκίς,[10] οι Χου και Ίμαρτ έχουν κάνει διάφορες παρατηρήσεις περί του φωνολογικού συστήματος στην περιγραφή τους για τη γλώσσα. Περιγράφουν ότι τα Γκιργκίς έχουν βραχέα φωνηέντα που αναφέρονται ως "a, ï, i, o, ö, u, ü" τα οποία αντιστοιχούν προσεγγιστικά στα γράμματα [[a, ə, ɪ, ɔ, œ, ʊ, ʉ]] του ΔΦΑ.[11] Το μήκος των φωνηέντων είναι φωνημικό και συμβαίνει ως αποτέλεσμα της διαγραφής φωνηέντων (Γκιργκίς: [/pʉːn/], Κιργιζικά: [/byɡyn/]). Κάθε βραχύ φωνήεν έχει ένα ισοδύναμο μακρύ φωνήεν, με τη προσθήκη του [/e/]. Τα Γκιργκίς παρουσιάζουν φωνηεντική αρμονία και συμφωνική αρμονία.[12] Οι ήχοι συμφώνων στα Γκιργκίς, συμπεριλαμβανομένων των αλλόφωνων παραλλαγών, είναι [[p, b, ɸ, β, t, d, ð, k, q, ɡ, h, ʁ, ɣ, s, ʃ, z, ʒ, dʒ, tʃ, m, n, ŋ, l, r, j]].[13]
Ομιλητές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1980 η γλώσσα ομιλούταν από την πλειοψηφία των ενηλίκων σε μια κοινότητα με περίπου εκατό σπίτια. Ωστόσο, πολλοί ενήλικες στην περιοχή μετατοπιστεί στην τοπική ποικιλία των μογγολικών και τα παιδιά έχουν μετατοπιστεί προς τα κινέζικα, καθώς διδάσκεται στο εκπαιδευτικό σύστημα.[14]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Keith Brown, Sarah Ogilvie, επιμ. (2010). Concise Encyclopedia of Languages of the World (revised έκδοση). Elsevier. σελ. 1109. ISBN 0080877753. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2014.
- ↑ Johanson 1998, p. 83.
- ↑ Tchoroev (Chorotegin) 2003, σελ. 110.
- ↑ Pozzi & Janhunen & Weiers 2006, σελ. 113.
- ↑ Giovanni Stary· Alessandra Pozzi (2006). Tumen Jalafun Jecen Aku: Manchu Studies in Honour of Giovanni Stary. Otto Harrassowitz Verlag. σελίδες 112–. ISBN 978-3-447-05378-5.
- ↑ Juha Janhunen (1996). Manchuria: An Ethnic History. Finno-Ugrian Society. σελίδες 111–112. ISBN 978-951-9403-84-7.
- ↑ Stephen A. Wurm, Peter Mühlhäusler, Darrell T. Tryon (επιμ.). Atlas of Languages of Intercultural Communication in the Pacific, Asia, and the Americas. de Gruyter. σελ. 831. ISBN 9783110819724.
- ↑ Juha Janhunen (1996). Manchuria: An Ethnic History. Finno-Ugrian Society. σελ. 59. ISBN 978-951-9403-84-7.
- ↑ Hu & Imart 1987, σελ. 1
- ↑ Hu & Imart 1987, σελ. 11
- ↑ Hu & Imart 1987, σελίδες 8–9
- ↑ Hu & Imart 1987, σελίδες 24–25
- ↑ Hu & Imart 1987, σελίδες 11–13
- ↑ Hu & Imart 1987, σελίδες 2–3
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Hu, Zhen-hua; Imart, Guy (1987), Fu-Yü Gïrgïs: A tentative description of the easternmost Turkic language, Bloomington, Indiana: Indiana University Research Institute for Inner Asian Studies
- Li, Yongsŏng; Ölmez, Mehmet; Kim, Juwon (2007), «Some Newly Identified Words in Fuyu Kirghiz (Part 1)», Ural-Altaische Jahrbücher (Neue Folge) 21: 141–169