Γιελένα Στάσοβα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιελένα Στάσοβα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Елена Дмитриевна Стасова (Ρωσικά)
Γέννηση3ιουλ. / 15  Οκτωβρίου 1873γρηγ.[1]
Αγία Πετρούπολη[2]
Θάνατος31  Δεκεμβρίου 1966[2]
Μόσχα[2]
Τόπος ταφήςΝεκρόπολη Τείχους του Κρεμλίνου
ΠαρατσούκλιАбсолют, Гуща, Варвара Ивановна και Дельта
Χώρα πολιτογράφησηςΡωσική Αυτοκρατορία
Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΡωσικά[3]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΚομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης
Οικογένεια
ΓονείςΝτμίτρι Στάσοφ[1] και d:Q121419167
ΑδέλφιαVarvara Komarova-Stasova
ΣυγγενείςVladimir Stasov
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαd:Q97314829 (Μάρτιος 1919 – Νοέμβριος 1919)
Member of the Politburo of the CPSU Central Committee (11  Μαρτίου 1919 – 25  Μαρτίου 1919)
Member of the Politburo of the CPSU Central Committee (Ιουλίου 1919 – Σεπτέμβριος 1919)
Βραβεύσειςτάγμα του Λένιν
Ήρωας της Σοσιαλιστικής Εργασίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Γιελένα Ντμίτριεβνα Στάσοβα (ρωσικά: Еле́на Дми́триевна Ста́сова, 3 Οκτωβρίου 1873 – 31 Δεκεμβρίου 1966) ήταν Ρωσίδα κομμουνίστρια, επαναστάτρια, η οποία έγινε πολιτικό στέλεχος δουλεύοντας για την Κομμουνιστική Διεθνή (Κομιντέρν). Ήταν εκπρόσωπος της Κομιντέρν στη Γερμανία το 1921. Από το 1927 ως το 1938 ήταν πρόεδρος της Διεθνούς Ερυθράς Βοήθειας (MOPR). Από το 1938 ως το 1946 εργάστηκε στο εκδοτικό προσωπικό του περιοδικού Ιντερνατσιονάλναγια Λιτερατούρα (Διεθνής Λογοτεχνία).

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Γιελένα Στάσοβα γεννήθηκε στην Αγία Πετρούπολη το 1873 από μια ρωσική αριστοκρατική οικογένεια. Ήταν η κόρη ενός φιλελεύθερου νομικού, του Ντμίτρι Στάσοφ (1828 – 1918), ο οποίος εργαζόταν στη Γερουσία και ήταν κήρυκας στη στέψη του Αλεξάνδρου Β΄. Ο παππούς της υπήρξε αρχιτέκτονας των Τσάρων Αλεξάνδρου Α΄ και Νικολάου Α΄.[4] Ο θείος της ήταν ο κριτικός τέχνης Βλαντίμιρ Στάσοφ.

Αφού τελείωσε το γυμνάσιο, η Γιελένα έγινε αφοσιωμένη σοσιαλίστρια και εντάχθηκε στο Ρωσικό Σοσιαλ-Δημοκρατικό Εργατικό Κόμμα (ΡΣΔΕΚ) τον καιρό της ίδρυσής του, το 1898.[5]

Όταν το ΡΣΔΕΚ διασπάστηκε σε Μπολσεβίκους και Μενσεβίκους το 1903, η Στάσοβα έθεσε τη μοίρα της με τον Λένιν και τους Μπολσεβίκους σαν επαγγελματίας επαναστάτρια. Τα επόμενα δύο χρόνια η Στάσοβα υιοθέτησε τα ψευδώνυμα “Απόλυτη” («Абсолют») και “Χοντρή” («Гуща») και δούλεψε στη διάδοση της εφημερίδας του Λένιν, Ίσκρα, στην Αγία Πετρούπολη,[6] όπου εργάστηκε σαν γραμματέας του κόμματος αυτής της πόλης. Δίδαξε νέα μέλη πώς να κρυπτογραφούν και να αποκρυπτογραφούν. Η Στάσοβα επίσης εργάστηκε σαν γραμματέας του Βόρειου Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής των Μπολσεβίκων, και σε άλλες ηγετικές θέσεις του κόμματος.[7] Άλλα ψευδώνυμα που χρησιμοποίησε η Στάσοβα στην περίοδο της παρανομίας, περιλάμβαναν και τα “Δέλτα”, “Ερωδιός”, “Λοφίσκος” και “Βαρβάρα Ιβάνοβνα”.[8]

Η Στάσοβα μετέβη στη Γενεύη της Ελβετίας το 1905, όπου ήταν τη στιγμή της έκρηξης της Ρωσικής Επανάστασης του 1905. Επέστρεψε στη Ρωσία τον Ιανουάριο του 1906 και διηύθυνε την Μπολσεβίκικη δουλειά στην Τιφλίδα, την πρωτεύουσα της Γεωργίας.[7]

Τον Ιανουάριο του 1912, η Στάσοβα εξελέγη αναπληρωματικό μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος των Μπολσεβίκων. Στη συνέχεια ήταν γραμματέας του Ρωσικού Γραφείου του κόμματος.[9] Το 1913 συνελήφθη και εξορίστηκε στη Σιβηρία, όπου παρέμεινε μέχρι το 1916.[7] Είχε αναθέσει το ταμείο του κόμματος στον αδελφό της.

Πολιτική καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τη Φεβρουαριανή Επανάσταση του 1917, η Στάσοβα έγινε γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής – μια θέση που τη διατήρησε μέσα στην Οκτωβριανή Επανάσταση, και τελικά αποχώρησε τον Μάρτιο του 1920.[7] Πιο συγκεκριμένα: επανήλθε από την εξορία ως αναπληρωματικό μέλος της Κεντρικής Επιτροπής από το 6ο Συνέδριο του Ρωσικού Κομμουνιστικού Κόμματος το 1917. Εξελέγη πλήρες μέλος στην Κ.Ε. στο 7ο Συνέδριο του 1918 και στο 8ο Συνέδριο του 1919. Ωστόσο, το 9ο Συνέδριο του 1920 την άφησε έξω τόσο από την Κεντρική Επιτροπή, όσο και από τη γραμματεία του κόμματος.[7]

Αφού απομακρύνθηκε από την Κεντρική Επιτροπή, η Στασόβα εργάστηκε στην οργάνωση της Πετρούπολης του κόμματος, απ’ όπου βρέθηκε στη μηχανισμό της Κομιντέρν. Διορίστηκε εκπρόσωπος της Κομιντέρν στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Γερμανίας τον Μάιο του 1921, όπου χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο “Χέρτα”.[7] Η Στάσοβα παρέμεινε στη Γερμανία μέχρι το 1926, όπου έπαιξε ηγετικό ρόλο στη Γερμανική θυγατρική της Διεθνούς Ερυθράς Βοήθειας (MOPR), της οργάνωσης Die Rote Hilfe (Η Κόκκινη Βοήθεια).[7]

Η Στάσοβα επέστρεψε στην ΕΣΣΔ τον Φεβρουάριο του 1926.[7] Τον επόμενο χρόνο έγινε αναπληρώτρια διευθύντρια της Διεθνούς MOPR καθώς και επικεφαλής της Κεντρικής Επιτροπής της οργάνωσης MOPR στην ΕΣΣΔ, θέσεις που διατήρησε ως το 1937.[10]

Η Στάσοβα εργάστηκε ως μέλος της Κεντρικής Επιτροπής Ελέγχου του Ρωσικού Κομμουνιστικού Κόμματος από το 1930 ως το 1934 και το 1935 το 7ο Παγκόσμιο Συνέδριο της Κομιντέρν την ονόμασε μέλος της Διεθνούς Επιτροπής Ελέγχου.[11] Παρέμεινε σε αυτή τη θέση μέχρι τη διάλυση της Κομιντέρν το 1943.[12]

Η Στάσοβα, αντίθετα από πολλούς άλλους “Παλιούς Μπολσεβίκους”, έμεινε ανέγγιχτη από την κατασκοπική μανία και την τρομοκρατία της μυστικής αστυνομίας («Μεγάλη Εκκαθάριση») που σάρωσε τη Σοβιετική Ένωση στα τέλη του 1930, αλλά μετακινήθηκε το 1938 σε νέα θέση, στο εκδοτικό προσωπικό του περιοδικού Ιντερνατσιονάλναγια Λιτερατούρα (Διεθνής Λογοτεχνία). Η Στασόβα συνέχισε σε αυτόν τον ρόλο μέχρι το 1946, όταν συνταξιοδοτήθηκε.[7]

Θάνατος και κληρονομιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Γιελένα Στάσοβα απεβίωσε στις 31 Δεκεμβρίου 1966.

Η σχολή με οικοτροφείο για αλλοδαπούς στο Ιβάνοβο της Ρωσίας, που ονομάστηκε Διεθνής Σχολή με Οικοτροφείο του Ιβάνοβο (“Ιντερντόμ”) και ιδρύθηκε από την MOPR το 1933, πήρε το όνομα της Γιελένα Στάσοβα.

Συγγράμματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • MOPR's Banners Abroad: Report to the Third MOPR Congress of the Soviet Union. Moscow: Executive Committee of International Red Aid, 1931. (By-line given as "H. Stassova" on cover.)

Τιμητικές διακρίσεις και Βραβεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 «Большая советская энциклопедия». (Ρωσικά) Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια (1969 - 1978). Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969.
  2. 2,0 2,1 2,2 «Большая советская энциклопедия». (Ρωσικά) Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια (1969 - 1978). Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 26  Φεβρουαρίου 2017.
  3. CONOR.SI. 185517923.
  4. Simon Sebag Montefiore, Young Stalin, page 209
  5. Branko Lazitch and Milorad M. Drachkovitch, Biographical Dictionary of the Comintern: New, Revised, and Expanded Edition. Stanford, CA: Hoover Institution Press, 1986; pg. 444.
  6. N.K. Krupskaya, Reminiscences of Lenin. Bernard Isaacs, trans. New York: International Publishers, 1970; pg. 77.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 7,8 Lazitch and Drachkovitch, Biographical Dictionary of the Comintern, pg. 444.
  8. Reference Index to V.I. Lenin Collected Works: Part One: Index of Works, Name Index. Moscow: Progress Publishers, 1978; pg. 312.
  9. Simon Sebag Montefiore, Young Stalin, page 205
  10. G.M. Adibekov et al. (eds.), Politbiuro TsK RKP(b) - VKP(b) i Komintern: 1919-1943 Dokumenty ("Politburo CC RKP(b)-VKP(b) and the Comintern: 1919-1943 Documents"). Moscow: ROSSPEN, 2004; pg. 885.
  11. Lazitch and Drachkovitch, Biographical Dictionary of the Comintern, pg. 445.
  12. Adibekov et al. (eds.), Politbiuro TsK RKP(b) - VKP(b) i Komintern, pg. 885.