Βωκλύζ (νομός)

Βωκλύζ
; Σημαία	; Έμβλημα
	; Σφραγίδα
	;
Διοίκηση
Χώρα	Γαλλία
Περιοχή	Προβηγκία-Άλπεις-Κυανή Ακτή
Δημιουργία νομού	25 Ιουνίου 1793
Πρωτεύουσα	Αβινιόν
Υπονομαρχία	Απτ; Καρπαντρά
Πρόεδρος του Γενικού Συμβουλίου	Μωρίς Σαμπέρ (LR)
Νομάρχης	Μπερτράν Γκωμ
Κωδικός νομού	84
ISO 3166-2	FR-84
Κωδικός NUTS	FR826
Δημογραφία
Πληθυσμός	564.566 (1 Ιανουαρίου 2021)
Πυκνότητα	159 κάτοικοι/km²
Δεδομένα
Έκταση	3.567 km²
Ζώνη ώρας	UTC+01:00 (επίσημη ώρα); UTC+02:00 (θερινή ώρα)
Υποδιαιρέσεις
Διαμερίσματα	3
Εκλογικές περιφέρειες	5
Καντόνια	17
Διακοινοτικότητες	13
Κοινότητες	151
Ιστότοπος
	http://www.vaucluse.pref.gouv.fr/
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα

Συντεταγμένες: 44°0′N 5°10′E / 44.000°N 5.167°E / 44.000; 5.167

Το Βωκλύζ (γαλλικά: Vaucluse) είναι νομός στην περιοχή Προβηγκία-Άλπεις-Κυανή Ακτή, στη νοτιοανατολική Γαλλία. Το INSEE και το ταχυδρομείο του διαθέτουν κωδικό 84. Το μέγιστο υψόμετρο του νομού είναι 1.912 μέτρα στο όρος Βαντού.

Η μεγαλύτερη πόλη και διοικητική πρωτεύουσα του νομού είναι η Αβινιόν. Άλλες σημαντικές πόλεις είναι οι υπονομαρχίες Απτ και Καρπαντρά και οι κοινότητες Οράνζ και Καβαγιόν.

Οι κάτοικοι αναφέρονται ως Βωκλυζιέν.^[3]

Τοπωνυμία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το γαλλικό όνομα του νομού προέρχεται από το προβηγκιανό του όνομα όρο la Vauclusa, Λα Βαουκλύζα, από το λατινικό Vallis Clausa, «η κλειστή κοιλάδα», μια κοιλάδα από την οποία πηγάζει η Πηγή του Βωκλύζ.^[4] Ο νομός πήρε το όνομά του από το χωριό του ίδιου ονόματος, Βωκλύζ, το οποίο από το 1945 ονομάζεται Φονταίν-ντε-Βωκλύζ. Το ίδιο το χωριό βρίσκεται στην προαναφερθείσα βαθιά, πολύ γραφική κλειστή κοιλάδα, τη Βωκλύζ, από την οποία είχε λάβει το όνομά του.

Γεωγραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο νομός Βωκλύζ ανήκει στην περιοχή Προβηγκία-Άλπεις-Κυανή Ακτή, που βρίσκεται στη νοτιοανατολική Γαλλία. Συνορεύει με τους νομούς : Γκαρ στα δυτικά, Αρντές στα βορειοδυτικά, Ντρομ στα βόρεια, Αλπ-ντ-Ωτ-Προβάνς στα ανατολικά, Βαρ (μόνο για μερικές εκατοντάδες μέτρα) και Μπους-ντυ-Ρον στο νότο.^[5]

Ο νομός περιλαμβάνει επίσης στα βόρεια, το καντόνι Βαλρεάς, που αποτελεί έναν θύλακα μέσα στο νομό Ντρομ.

Το έδαφος παρουσιάζει μια εναλλαγή βουνών (όρη Μονμιράιγ, οροσειρά Λυμπερόν, όρη του Βωκλύζ) οροπεδίων και πεδιάδων με λόφους.

Η μεγαλύτερη από αυτές τις πεδιάδες, που βρίσκεται νότια και δυτικά του όρους Βαντού, είναι η πεδιάδα Κοντά, στην οποία συγκεντρώνεται η πλειοψηφία του πληθυσμού. Βρίσκεται ανάμεσα στον Ροδανό στα δυτικά, τον ποταμό Ντυράνς στο νότο και στα όρη του Βωκλύζ (1.256 μέτρα), στα ανατολικά. Η περιοχή είναι εξαιρετικά εύφορη και φιλοξενεί μεγάλο μέρος της γαλλικής καλλιέργειας. Η πεδιάδα του Κοντά συνορεύει στα βορειοανατολικά με ασβεστολιθικά όρη που αποτελούν επέκταση των Προάλπεων στα ακραία νοτιοδυτικά τους.

Το όρος Βαντού, ο «Γίγαντας της Προβηγκίας», που ανέρχεται σε 1.912 μέτρα, δεσπόζει στο τοπίο.^[5] Η ιδιαίτερη χλωρίδα της και η βιοποικιλότητα της περιοχής οδήγησαν την UNESCO να την καταγράψει ως Προστατευόμενη περιοχή βιοσφαίρας το 1990. Οι ορεινοί όγκοι φιλοξενούν κυρίως ρητινώδη βλάστηση. Η οροσειρά του Λυμπερόν στο νότο φιλοξενεί ένα ποικίλο οικοσύστημα, το οποίο οδήγησε στη δημιουργία του Περιφερειακού Φυσικού Πάρκου Λυμπερόν. Το υψηλότερο σημείο του είναι το Μουρ Νέγκρο στα 1.125 μέτρα.

Οι ποταμοί έχουν χαράξει στους ασβεστολιθικούς βράχους γραφικά τοπία, όπως το φαράγγι του Νεσκ.

Ο νομός Βωκλύζ είναι επίσης γνωστός για τις φυσικές κοιλότητες-βυθίσματα, (καρστ) συμπεριλαμβανομένης της καρστικής πηγής Φονταίν ντε Βωκλύζ.

Σημαντικά αστικά κέντρα περιλαμβάνουν την πρωτεύουσα του νομού Αβινιόν και τις κοινότητες Οράνζ, Καρπαντρά, Καβαγιόν και Απτ.

Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο νομός Βωκλύζ υπόκειται σε διαφορετικούς τύπους κλίματος. Η ιδιαίτερη γεωγραφική του θέση τον τοποθετεί σε ένα σημείο συνάντησης μεταξύ τριών από τα τέσσερα μεγάλα κλίματα της Γαλλίας: το μεσογειακό κλίμα για το νότιο τμήμα του, το ορεινό κλίμα για το βορειοανατολικό τμήμα του με τα όρη του Βωκλύζ και την οροσειρά των Μπαρονί και τέλος μια σχετική επιρροή του ηπειρωτικού κλίματος για το βορειοδυτικό τμήμα του. Ωστόσο, αυτή η γειτνίαση με τους τρεις κύριους τύπους κλιματικών συνθηκών έχει ως αποτέλεσμα την εξομάλυνσή τους με σαφή κυριαρχία του μεσογειακού κλίματος. Γι 'αυτό στο βορειοδυτικό τμήμα το κλίμα αναφέρεται ως «μεσογειακό κλίμα με ηπειρωτική επιρροή».

Το 1967, καταγράφηκε ένας άνεμος με ταχύτητα 320 χλμ / ώρα στην κορυφή του όρους Βαντού. Είναι η υψηλότερη ταχύτητα ανέμου που έχει καταγραφεί στη μητροπολιτική Γαλλία.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιστορία της περιοχής του νομού Βωκλύζ είναι παλιά με πολλά ίχνη προϊστορικής κατοίκησης. Πριν από την κατάκτηση της Γαλατίας από τον του Ιούλιο Καίσαρα, το έδαφος κατοικούνταν από αρκετές φυλές Κελτών-Λιγύρων.^[6]

Κατά τη ρωμαϊκή εποχή της περιοχής δημιουργήθηκαν πολλά μνημεία, θέατρα όπως το αρχαίο θέατρο της Οράνζ, δρόμοι και γέφυρες και πολλά άλλα δημόσια κτίρια.

Η ιστορία της είναι επίσης έντονα συνδεδεμένη με την ανάπτυξη καλλιεργειών, συμπεριλαμβανομένης της σηροτροφίας ή της καλλιέργειας του ριζάριου, από την ρίζα του οποίου παραγόταν μια κόκκινη χρωστική ουσία κατάλληλη για βαφή νημάτων, της εκμετάλλευσης ορυχείων και λατομείων.

Η παπική έδρα στην Αβινιόν

Η παπική έδρα δεν ήταν πάντα στο Βατικανό. Για εβδομήντα περίπου χρόνια, από το 1309 έως το 1378, οι πάπες εγκαταστάθηκαν στην Αβινιόν. Ο βασιλιάς της Γαλλίας Φίλιππος Δ' ο Ωραίος (1285-1314), έχοντας και την υποστήριξη των Γενικών Τάξεων, ανάγκασε τον πάπα να μεταφέρει την έδρα του από τη Ρώμη στην Αβινιόν και η περίοδος αυτή ονομάστηκε Περίοδος ή Αιχμαλωσία της Αβινιόν. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία παρουσίασε την εποχή αυτή φαινόμενα διαφθοράς και ηθικής παρακμής, με αποτέλεσμα να διατυπώνεται έντονα το αίτημα για θρησκευτική μεταρρύθμιση.^[7]Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο παπισμός είχε επτά Πάπες στην Αβινιόν.

Το Πανεπιστήμιο

Το 1303 ιδρύθηκε το Πανεπιστήμιο της Αβινιόν από τον Πάπα Βονιφάτιο Η΄ για να ανταγωνιστεί το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, που θεωρήθηκε πολύ κοντά στη βασιλική δύναμη της Γαλλίας.

Σήμερα ονομάζεται Πανεπιστήμιο της Αβινιόν και περιοχών του Βωκλύζ και φιλοξενεί περίπου 8.000 φοιτητές όλων των επιπέδων εκπαίδευσης, μέχρι το διδακτορικό. Φιλοξενεί επίσης περίπου 15 αναγνωρισμένα ερευνητικά εργαστήρια.

Η δημιουργία του νομού

Ο νομός Βωκλύζ δημιουργήθηκε στις 12 Αυγούστου 1793 από τμήματα των νομών Μπους-ντυ-Ρον, Ντρομ και Μπας Αλπ, που αργότερα μετονομάστηκε σε Αλπ-ντε-Ωτ-Προβάνς.

Το τότε αγροτικό τμήμα ήταν, όπως και η κοντινή πόλη της Λυών, εστία της Γαλλικής Αντίστασης στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Διοικητική διαίρεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο νομός Βωκλύζ χωρίζεται σε 3 διοικητικά διαμερίσματα, 17 καντόνια και 151 κοινότητες:

Διαμέρισμα	Καντόνια	Κοινότητες	Πληθυσμός Απογραφή 2016	Έκταση χμ²	Πυκνότητα Κάτ./χμ²	Κωδ. INSEE
Απτ	4	57	128.793	1.390,17	93	841
Αβινιόν	8	17	214.340	369,59	580	842
Καρπαντρά	8	77	215.881	1.806,99	119	843
Σύνολο νομού	17	151	559.014	3.566,75	157	84

Πόλεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι κυριότερες πόλεις του νομού Βωκλύζ:

Πόλη	Πληθυσμός (2014)	Διαμέρισμα
Αβινιόν	92.209	Αβινιόν
Οράνζ	29.212	Καρπεντρά
Καρπαντρά	28.447	Καρπεντρά
Καβαγιόν	26.201	Απτ
Απτ	11.885	Απτ

Οικονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο νομός Βωκλύζ υπήρξε ανέκαθεν ένας αγροτικός νομός, του οποίου η οικονομία χαρακτηρίστηκε από τη γεωργία και η βιομηχανία επικεντρώθηκε κυρίως στην επεξεργασία γεωργικών προϊόντων. Η ύπαρξη της εύφορης ζώνης υπήρξε ιστορικά καίριας σημασίας για την τοπική ανάπτυξη, με δυναμικό τον κλάδο της κηπευτικής, δεδομένου ότι παρέχει το μεγαλύτερο μέρος της γαλλικής παραγωγής φρούτων (πεπόνια, κεράσια, φράουλες, επιτραπέζια σταφύλια κ.λπ.). ) και λαχανικών. Πολύ αναπτυγμένη είναι επίσης η οινοπαραγωγή με κρασιά με ένδειξη ονομασίας προέλευσης ανώτερης ποιότητος (AOC), όπως τα Châteauneuf-du-Pape που σημαίνει «το νέο κάστρο του Πάπα», λόγω του νέου κάστρου που είχε ανεγείρει ο Πάπας Ιωάννης ΚΒ΄ στις αρχές του ΙΔ' αιώνα.

Ο τομέας του τριτογενούς τομέα είναι μακράν ο πιο δυναμικός στο νομό: με βάση τη σημαντική παραγωγή πρώιμων λαχανικών στο Βωκλύζ, η Αγορά Εθνικού Ενδιαφέροντος (MIN) έχει γίνει ο δομικός πόλος της εμπορικής δραστηριότητας στο νομό. Στη δεκαετία του 1980 και του 1990, η ανάπτυξη των ανταλλαγών αγαθών μεταξύ Βόρειας και Νότιας Ευρώπης ενίσχυσε τη θέση της Αβινιόν ως κέντρου υλικοτεχνικής υποστήριξης και ευνόησε τη δημιουργία επιχειρήσεων μεταφορών και αποθήκευσης σε είδη ένδυσης και τροφίμων.

Το λιανικό εμπόριο έχει αναπτυχθεί και σε όλες τις πόλεις μεσαίου μεγέθους, με σημαντική συγκέντρωση στην Αβινιόν. Στρατιωτικοί χώροι: Αεροπορική Βάση 115 Οράνζ-Καριτά και Αεροπορική Βάση 200 Απτ-Σαιν-Κριστόλ.

Ενέργεια

Ο νομός είναι επίσης σημαντικός παραγωγός εθνικού ηλεκτρισμού με την πυρηνική εγκατάσταση Tricastin, το φράγμα Donzère-Mondragon και το αιολικό πάρκο Bollène.

Τουρισμός

Ο τουρισμός καταλαμβάνει άμεσα (ξενοδοχεία, καταλύματα, εστιατόρια, αναψυχή κλπ.) ή έμμεσα ένα σημαντικό τμήμα της οικονομίας του νομού. Δέχεται περίπου 3.500.000 τουρίστες κάθε χρόνο.

Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην καρδιά της Προβηγκίας, ο νομός Βωκλύζ έχει εξαιρετικές φυσικές τοποθεσίες και μια σημαντική πολιτιστική και αρχιτεκτονική κληρονομιά. Η περιοχή είναι δημοφιλής για τα γραφικά χωριά, τις πολύχρωμες αγορές, την κουζίνα και τις προβηγκιανές παραδόσεις, τα τοπία λόφων και βουνών, με εκτάσεις λεβάντας, άγρια φαράγγια και απότομα βουνά.

Το χωριό Γκορντ είναι ένα από τα «Πιο όμορφα χωριά της Γαλλίας».