Βοεβοδάτο Ρουθηνίας
Συντεταγμένες: 49°50′54″N 24°1′7″E / 49.84833°N 24.01861°E
| Βοεβοδάτο Ρουθηνίας | |||
|---|---|---|---|
| 1434–1772 | |||
| |||
 | |||
| Χώρα | Στέμμα του Βασιλείου της Πολωνίας | ||
| Διοικητική υπαγωγή | Επαρχία Ελάσσονος Πολωνίας του Πολωνικού Στέμματος και Βασίλειο της Πολωνίας | ||
| Πρωτεύουσα | Λβιβ | ||
| Έκταση | 55.200 km² | ||
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 49°51′0″N 24°1′0″E | ||
| δεδομένα () | |||
Το Βοεβοδάτο Ρουθηνίας (λατινικά: Palatinatus russiae, πολωνικά: województwo ruskie) ήταν βοεβοδάτο του Στέμματος του Βασιλείου της Πολωνίας από το 1434 έως τον πρώτο διαμελισμό της Πολωνίας, με κέντρο την πόλη Λβουφ (σημερινό Λβιβ). Μαζί με μια σειρά από άλλα βοεβοδάτα του νότιου και ανατολικού τμήματος του Βασιλείου της Πολωνίας, σχημάτισε την Επαρχία Ελάσσονος Πολωνίας του Πολωνικού Στέμματος, με πρωτεύουσα την Κρακοβία. Μετά τους διαμελισμούς της Πολωνίας, το μεγαλύτερο μέρος του Βοεβοδάτου Ρουθηνίας, εκτός από τη βορειοανατολική γωνία του, προσαρτήθηκε από τη Μοναρχία των Αψβούργων, ως τμήμα της επαρχίας της Γαλικίας. Σήμερα, το πρώην Βοεβοδάτο Ρουθηνίας χωρίζεται μεταξύ της Πολωνίας και της Ουκρανίας.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά τους Πολέμους Γαλικίας-Βολυνίας, το Βασίλειο της Γαλικίας-Βολυνίας χωρίστηκε μεταξύ της Πολωνίας και της Λιθουανίας. Το 1349, το πολωνικό τμήμα μετατράπηκε σε ρουθηνική επικράτεια του Στέμματος, ενώ το Δουκάτο της Βολυνίας κατείχε ο Πρίγκιπας Λούμπαρτ. Με τον θάνατο του Καζίμιρ Γ΄ του Μέγα, το Βασίλειο της Πολωνίας μεταβιβάστηκε στο Βασίλειο της Ουγγαρίας και η ρουθηναϊκή επικράτεια διοικούνταν από τον Ρουθήνιο στρατηγό σταρόστα, ένας από τους οποίους ήταν ο Βλαντίσλαφ του Οπόλε.
Το βοεβοδάτο δημιουργήθηκε το 1434 με βάση το προνόμιο Γέντλνια-Κρακοβίας (πολωνικά: Przywilej jedlneńsko-krakowski) σε έδαφος που ανήκε στο Βασίλειο της Γαλικίας-Βολυνίας. Μεταξύ 1349 και 1434, η επικράτεια μαζί με τη Δυτική Ποδολία ήταν γνωστή ως Ρουθηνιακή Επικράτεια του Στέμματος και με αυτόν τον τρόπο ο Βασιλιάς της Πολωνίας ονομαζόταν ο Άρχοντας των Ρουθηνικών εδαφών.[1] Η Δυτική Ποδολία προστέθηκε στην επικράτεια το 1394.[1] Το 1434, στη συνολική επικράτεια δημιουργήθηκαν τα Βοεβοδάτα Ρουθηνίας και Ποδολίας.
Στις πολωνικές πηγές, τα δυτικά περίχωρα της περιοχής ονομάζονταν Ziemia czerwieńska, ή «Γη του Τσέρβεν», από το όνομα του Τσέρβεν, μιας πόλης που υπήρχε εκεί. Σήμερα υπάρχουν πολλές πόλεις με αυτό το όνομα, καμία από αυτές δεν σχετίζεται με την Ερυθρά Ρουθηνία.[2]
Αυτή η περιοχή αναφέρθηκε για πρώτη φορά το 981, όταν την ανέλαβε ο Μέγας Βλαδίμηρος του Ρως του Κιέβου στη διαδρομή του προς την Πολωνία. Το 1018, προσαρτήθηκε στην Πολωνία και το 1031 ξανά στο Ρως του Κιέβου. Για περίπου 150 χρόνια υπήρχε ως το ανεξάρτητο Πριγκιπάτο του Χάλιτσκ και το Βασίλειο της Γαλικίας-Βολυνίας (γνωστό και ως Βασίλειο της Ρωσίας), πριν κατακτηθεί από τον Καζίμιρ Γ΄ το Μέγα το 1349. Από τότε το όνομα Ruś Czerwona καταγράφεται, μεταφρασμένο ως «Ερυθρά Ρουθηνία» ("Czerwień" σημαίνει κόκκινο στις σλαβικές γλώσσες, ή από το πολωνικό χωριό Τσέρμνο), εφαρμόζεται σε μια περιοχή που εκτείνεται μέχρι τον ποταμό Δνείστερο, με προτεραιότητα σταδιακά στο Πσέμισλ. Από την εποχή του Βλαδίσλαο Β΄ Γιαγκέλο, το Βοεβοδάτο Πσέμισλ ονομαζόταν Βοεβοδάτο Ρουθηνίας (województwo ruskie), με το κέντρο του να μεταφέρεται τελικά στο Λβουφ. Αποτελούνταν από πέντε εδάφη: Λβουφ, Σάνοκ, Χάλιτσκ, Πσέμισλ και Χέουμ. Η περιοχή ελεγχόταν από την Αυστριακή Αυτοκρατορία από το 1772 έως το 1918, όταν ήταν γνωστό ως το Βασίλειο της Γαλικίας και Λοδομερίας.
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Mykhailovskyi, V.M. (РУСЬКИЙ ДОМЕН КОРОЛЯ). Encyclopedia of History of Ukraine.
- ↑ Geographical Dictionary of the Kingdom of Poland and other Slavic Lands Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. tom. XV, pages 561–562. Βαρσοβία. 1876. (ψηφιακή έκδοση)
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- “Monumenta Poloniae Historica” (Ψηφιακό αντίγραφο)
- Akta grodzkie i ziemskie z archiwum ziemskiego. Lauda sejmikowe. Tom XXIII, XXIV, XXV. (Ψηφιακή έκδοση)
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego (Ψηφιακή έκδοση)
- Κεντρική Ευρώπη Υπερδύναμη, Henryk Litwin, Περιοδικό BUM, Οκτώβριος 2016.
- Lustracja województwa ruskiego, podolskiego i bełskiego, 1564–1565 Βαρσοβία, (I) έκδοση 2001, σελίδες 289.(ISBN 83-7181-193-4) ISBN 83-7181-193-4
- Lustracje dóbr królewskich XVI-XVIII wieku. Lustracja województwa ruskiego 1661–1665. Część III ziemie halicka i chełmska. Polska Akademia Nauk – Instytut Historii. 1976
- Lustracje województw ruskiego, podolskiego i bełskiego 1564–1565, wyd. K. Chłapowski, H. Żytkowicz, cz. 1, Βαρσοβία– Λοτζ 1992
- Lustracje województwa ruskiego 1661–1665, wyd. E. i K. Artanowscy, cz. 3, Ziemia halicka i chełmska, Βαρσοβία 1976
- Lustracja województwa ruskiego 1661–1665, cz. 1: Ziemia przemyska i sanocka, wyd. K. Arłamowski i w. Καπούτ, Βρότσουαφ-Βαρσοβία-Κρακοβία. 1970
|