Ακρωτηριασμός γυναικείων γεννητικών οργάνων

Σε διάφορες χώρες της Αφρικής και της Ασίας εκατομμύρια γυναίκες υφίστανται, τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους, γενετήσιο ακρωτηριασμό.

Η μορφή που έχει ο γενετήσιος ακρωτηριασμός μπορεί να ποικίλλει από χώρα σε χώρα καθώς και ανάμεσα σε διαφορετικές εθνοτικές ομάδες και φυλές της ίδιας χώρας. Σε ορισμένες χώρες αφαιρείται ολικά ή μερικά μόνο η κλειτορίδα, σε άλλες παράλληλα αφαιρούνται και τα εσωτερικά χείλη του αιδοίου ενώ, κυρίως στις χώρες της Ανατολικής Αφρικής, αφαιρούνται τα εσωτερικά χείλη και/ή τα εξωτερικά χείλη του αιδοίου, μαζί ή χωρίς αφαίρεση της κλειτορίδας και στη συνέχεια ράβονται μαζί τα εξωτερικά και τα εσωτερικά χείλη καλύπτοντας την ουρήθρα και τον κόλπο και αφήνοντας μόνο μια μικρή τρύπα για να φεύγουν τα ούρα.

Ποικίλλει επίσης ο χρόνος κατά τον οποίο λαμβάνει χώρα ο γενετήσιος ακρωτηριασμός των γυναικών. Σε πολλές χώρες λαμβάνει χώρα πριν την ηλικία των 5 ετών ενώ σε άλλες γίνεται μέχρι και την εφηβεία.

Μεγαλύτερα ποσοστά γενετήσιου ακρωτηριασμού των γυναικών συναντώνται σε χώρες της Ανατολικής Αφρικής (Σομαλία, Ερυθραία, Αιθιοπία, Τζιμπουτί, Αίγυπτος) όπου τα ποσοστά ξεπερνούν το 80 και το 90%.

Ο γενετήσιος ακρωτηριασμός των γυναικών είναι διαδεδομένος κυρίως μεταξύ των μουσουλμανικών πληθυσμών χωρών της Αφρικής και της Ασίας, αλλά σε πολλές περιπτώσεις είναι διαδεδομένος και μεταξύ χριστιανών και οπαδών ανιμιστικών θρησκειών (π.χ. στην Αιθιοπία και στην Ερυθραία). Οι απαρχές του δεν είναι γνωστές, όμως σε γενετήσιο ακρωτηριασμό γυναικών στην Αίγυπτο, αναφέρονται ο Στράβωνας, ο Φίλων ο Αλεξανδρεύς, ο Γαληνός και ο Αέτιος ο Αμιδηνός.

Ο γενετήσιος ακρωτηριασμός των γυναικών έχει πολύ αρνητικές συνέπειες τόσο για τη σωματική και όσο και για τη ψυχική υγεία των γυναικών και επηρεάζει τη σεξουαλική τους ζωή. Μπορεί, μεταξύ άλλων, να προκαλέσει μολύνσεις και χρόνιους πόνους αλλά και στειρότητα ή επιπλοκές κατά τον τοκετό. Πολλές φορές κατά τη διάρκεια του ακρωτηριασμού προκαλείται αιμορραγία που μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο.

Σε πολλές από τις χώρες όπου εφαρμόζεται υπάρχουν νόμοι που τον απαγορεύουν αλλά δεν εφαρμόζονται επαρκώς ή καθόλου. Το 2012 η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών αναγνώρισε τον γυναικείο γενετήσιο ακρωτηριασμό ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ψήφισε ομόφωνα να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες για την κατάργησή του.

Στις 8 Αυγούστου του 2016, το Κοινοβούλιο της Αφρικανικής Ένωσης στο οποίο συμμετέχουν 54 αφρικανικά κράτη (εκτός από το Μαρόκο που δε συμμετέχει), ενέκρινε την απαγόρευση του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων, αποφασίζοντας ταυτόχρονα ένα σχέδιο δράσης που στοχεύει στην εξάλειψη αυτής της πρακτικής. Τώρα ξεκινά η αποστολή των 250 βουλευτών να μεταφέρουν αυτήν την απόφαση στις χώρες τους και να στηρίξουν τη δρομολόγηση του σχεδίου δράσης σε συνεργασία με τις εθνικές κυβερνήσεις.

Το 2020 το Σουδάν ποινικοποίησε την πρακτική να ακρωτηριάζονται τα γεννητικά όργανα των γυναικών.

Κατηγοριοποίηση

1. Κλειτοριδεκτομή: Μερική ή ολική αφαίρεση της κλειτορίδας ή σε μερικές περιπτώσεις μόνο την πόσθη της κλειτορίδας (ανάλογη της περιτομής).
2. Εκτομή: Κλειτοριδεκτομή με μερική ή ολική αφαίρεση της κλειτορίδας και τον μικρών χειλέων, με ή χωρίς αφαίρεση των μεγάλων χειλέων.
3. Αγκτηριασμός:  Στένεμα του κολπικού ανοίγματος με συρραφή και εκτομή των μικρών ή μεγάλων χειλέων, με ή χωρίς κλειτοριδεκτομή.
4. Άλλα: Όλες οι επιβλαβείς διαδικασίες για μη ιατρικούς λόγους όπως, τρυπήματα, εκτομές, εκδορές και καυτηριασμός των γεννητικών οργάνων.