Αδαρνάσης Α΄ του Τάο-Κλαρτζέτι
| Αδαρνάσης Α΄ του Τάο-Κλαρτζέτι | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Θάνατος | 807 |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | φεουδάρχης |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Ασότ Α΄ της Ιβηρίας Latavri of Tao-Klarjeti |
| Οικογένεια | Δυναστεία των Μπαγκρατιόνι |
Ο Αδαρνάσης Α΄, γεωργιανά: ადარნასე Adarnase, ήταν ευγενής της Ιβηρίας του τέλους του 8ου αι. (στο Κάρτλι, σύγχρονη Γεωργία) και ιδρυτής του Οίκου των Βαγρατιδών-Ιβηρίας. Εγκαταστάθηκε στο Τάο-Κλαρτζέτι (Tao-Klarjeti) ως υποτελής της δυναστείας των Χοσροειδών της Ιβηρίας και από κληρονομιά απέκτησε περισσότερα εδάφη, δημιουργώντας την επικράτεια που αναβίβασε τους Βαγρατίδες -στο πρόσωπο του γιου του Ασότ Α΄- σε πρίγκιπες της Ιβηρίας.
Όνομα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το όνομα Αδαρνάσης προέρχεται από το στη Μέση Περσική Ādurnarsēh, με το δεύτερο συστατικό του ονόματος (Nase) να είναι η Γεωργιανή εκδοχή του Μεσοπερσικού ονόματος Narseh, το οποίο τελικά προέρχεται από το Aβεστικό nairyō.saŋya-. Το Μεσοπερσικό όνομα Narseh υπάρχει και στα Γεωργιανά ως Nerse. Το όνομα Ādurnarsēh εμφανίζεται στην Αρμενική γλώσσα ως Atrnerseh.[1]
Προέλευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το μεσαιωνικό χρονικό της Γεωργίας Ιστορία του βασιλιά Βάχτανγκ Γκοργκασάλι, που αποδίδεται στον Τζουάνσερ (Juansher) Τζουανσεριάνι, αναφέρει ότι ο πρίγκιπας (mtavari) Aδαρνάσης ήρθε στον ηγεμόνα της Γεωργίας Άρχιλ (Archil) των Χοσροειδών και ζήτησε γη, συμφωνώντας με τη σειρά του να είναι υποτελής του. Του δόθηκαν τα Σουλαβέρι και Aρτάνι (σύγχρονο Αρνταχάν, Τουρκία). Σύμφωνα με το ίδιο απόσπασμα, ο Aδαρνάσης Α΄ ήταν απόγονος του προφήτη Δαυίδ και ανιψιός -ή σύμφωνα με άλλο χειρόγραφο εγγονός- τού «Aδαρνάση του Τυφλού». Ο πατέρας του ήταν «συγγενής με τους Βαγρατίδες» και ο Αδαρνάσης Α΄ είχε συσταθεί ως δούκας από τους Βυζαντινούς στα Αρμενικά εδάφη. Καταπιεσμένος από τον Άραβα Μαρουάν, είχε φτάσει στα «παιδιά τού κουροπαλάτη Γκουάραμ Γ΄ και παρέμεινε εκεί».[2][3][4]
Ο καθηγητής Κύριλ Τουμάνοφ υποθέτει ότι ο «Aδαρνάσης ο Τυφλός» του Τζουάνσερ –ο οποίος δεν πιστοποιείται από άλλες πηγές– είναι ένα απλό λάθος για τον Άσοτ Γ΄ τον Τυφλό της Αρμενίας (π. 690 – 762), κάνοντας έτσι τον Αδαρνάση Α΄ εγγονό του Άσοτ Γ΄, όχι ανιψιό, μέσω του γιου του Βασάκ, που θα μπορούσε να είχε νυμφευτεί την κόρη του Γεωργιανού πρίγκιπα Γκουάραμ Γ΄ και να είχε ζήσει ως φυγάς στην Αυλή του, μετά την καταστροφική εξέγερση των Αρμενίων ευγενών κατά της Αραβικής κυριαρχίας το 772. Ο Βασάκ είναι άγνωστος στα Γεωργιανά αρχεία, στα οποία η καταγωγή των Γεωργιανών Βαγρατιδών συσκοτίζεται σε μεγάλο βαθμό από τον ισχυρισμό της δυναστείας για την καταγωγή της από τον Δαβίδ.[5] Έτσι, ο Σουμπάτ Νταβιτίσντζε, ο βιογράφος του 11ου αι. της Γεωργιανής δυναστείας, κάνει μόνο μία παροδική αναφορά στον Aδαρνάση Α΄ και προβάλλει, εσφαλμένα ή εκ προθέσεως, την άφιξη των προγόνων των Βαγρατιδών αρκετούς αιώνες νωρίτερα.
Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Aδαρνάσης Α΄ νυμφεύτηκε μία κόρη του Nέρσε πρίγκιπα της Ιβηρίας, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά. Ο γιος του
- Ασότ Α΄, τον διαδέχθηκε στο Tάο-Κλαρτζέτι και έγινε ο πρώτος Βαγρατίδης πρίγκιπας της Ιβηρίας. Σύμφωνα με το Χρονικό του Κάρτλι, ο Αδαρνάσης Α΄ είχε επίσης μία κόρη, τη
- Λατάβρι (Latavri). Αυτή παντρεύτηκε τον Τζουάνσερ του Καχέτι, έναν γιο του ίδιου πρίγκιπα, τον Άρχιλ (Archil), από τον οποίο ο Aδαρνάσης Α΄ έλαβε γη και προστασία. Η μητέρα του Τζουάνσερ ήταν αρχικά αντίθετη στον γάμο, όπως υποστηρίζει το Χρονικό, λόγω της άγνοιάς της για τη Δαβιδική καταγωγή των Βαγκρατιδών. Αυτή η δυναστική συμμαχία επέτρεψε στον Aδαρνάση Α΄ να επεκτείνει περαιτέρω τις κτήσεις του. Τα εδάφη του Άρχιλ είχαν χωριστεί σε τρεις κληρονόμους. Ο γιος του Τζουάνσερ ήταν ένας από αυτούς. Όταν απεβίωσε ο Τζουάνσερ (περί το 806), ο Aδαρνάσης κληρονόμησε το τρίτο του Τζουάνσερ μέσω της κόρης του Λατάβρι (συζύγου του Τζουάνσερ) και το συνδύασε με τα εδάφη που απέκτησε κατά τη διάρκεια της ζωής του γαμπρού του, θέτοντας έτσι τη βάση του κληρονομικού φέουδου των Γεωργιανών Βαγρατιδών στο Tάο-Κλαρτζέτι και το Τζαβαχέτι.[5] Η Λατάβρι και ο πατέρας της Aδαρνάσης Α΄ μνημονεύονται σε μία Γεωργιανή επιγραφή από το μοναστήρι Kαμπένι κοντά στο Aχαλγκόρι.
Βιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Rapp, Stephen H., Jr (2014). The Sasanian World through Georgian Eyes: Caucasia and the Iranian Commonwealth in Late Antique Georgian Literature. Routledge. σελ. 335. ISBN 978-1472425522.
- ↑ Thomson, Robert W. (1996), Rewriting Caucasian History, p. 248. Oxford University Press, (ISBN 0-19-826373-2)
- ↑ Rapp, Stephen H. (2003), Studies in Medieval Georgian Historiography: Early Texts And Eurasian Contexts, p. 233. Peeters Publishers, (ISBN 90-429-1318-5)
- ↑ Toumanoff, Cyril (1963). Studies in Christian Caucasian History, p. 345. Georgetown University Press.
- ↑ 5,0 5,1 Toumanoff (1963), p. 353