Ίνσουβροι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Θέση των Ινσούβρων και άλλων λαών της βόρειας Ιταλίας μεταξύ 391 και 192 π.Χ.

Οι Ίνσουβροι, γνωστοί και ως Ίνσοβρες ή Ίνσομβρες, ήταν Γαλατική φυλή, κατοικούσε στην Ινσουμβρία που ανήκε στη σημερινή Περιφέρεια της Λομβαρδίας.[1] Ήταν Λίγυρες και κλάδος των Αιδούων.[2] Γύρω στο 400 π.Χ. ίδρυσαν την πόλη των Μεδιολάνων (αρχαίο Μιλάνο), η οποία κατακτήθηκε το 222 π.Χ. από τους Ρωμαίους.[3]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γαλατική αποικία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Ίνσουβροι ανήκαν στους προυπάρχοντες πληθυσμούς από τους οποίους δημιουργήθηκε ο Πολιτισμός της Γκολαζέκα με ανάμειξη των προιστορικών Λίγυρων με Κέλτες που ήρθαν από τα βόρεια και δημιούργησαν στην βορινότερη Ιταλία τον Πολιτισμό του Κανεγκράτε. Τους Ίνσουβρους καταγράφουν πολλοί αρχαίοι συγγραφείς όπως ο Μάρκος Τύλλιος Κικέρων, ο Πολύβιος, ο Τίτος Λίβιος, ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος και ο Στράβων. Ο Πολύβιος τους καταγράφει σαν τον σημαντικότερο από τους Κέλτικους λαούς στην Ιταλική χερσόνησο και ο Τίτος Λίβιος αντίστοιχα σαν τον πρώτο από τους Κέλτικους πληθυσμούς που εγκαταστάθηκαν τον 7ο αιώνα π.Χ. στην Εντεύθεν των Άλπεων Γαλατία. Οι Ίνσουβροι αρχικά ανήκαν στον πολιτισμό της Γκολαζέκα που πήρε το όνομα του από την ομώνυμη πόλη Γκολαζέκα κοντά στο σημερινό Βασρέζε. Ο αρχαιολόγος και ηγούμενος Τζιοβάννι Μπατίστα Τζιάνι βρήκε τα πρώτα αντικείμενα, 15 Κέλτικους τάφους με μεταλλικά αντικείμενα και κεραμική. Ο πολιτισμός τους αναπτύχθηκε στην ύστερη Εποχή του Χαλκού στην συμβολή των ποταμών Πάδου, Σερίο και Σεσία, ήταν τμήμα ενός ευρύτερου προ-Κέλτικου πολιτισμού που κυριαρχούσε στην Ευρώπη του Πολιτισμού του Χάλστατ. Με την βοήθεια γειτονικών περιοχών όπως η Ετρουρία και η Βενετία ο πολιτισμός τους εξελίχθηκε, τα ευρήματα δείχνουν ότι η κοινωνία ήταν ολιγαρχική και η εξουσία βρισκόταν στα χέρια λίγων αρχόντων.

Την ιστορία των Ίνσουβρων και των υπόλοιπων Γαλατικών φυλών και Ιταλικών εθνοτήτων περιγράφουν οι περισσότεροι Έλληνες και Ρωμαίοι συγγραφείς, οι περιγραφές τους επικεντρώνονται στις μάχες που έκανε η Ρωμαϊκή δημοκρατία με τις φυλές που ζούσαν στην βόρεια Ιταλία. Οι Ίνσουβροι, οι Βόιοι και οι Γαλάτες γείτονες τους νότια του Πάδου επαναστάτησαν εναντίον των Ρωμαίων (225 π.Χ.) Η εχθρότητα ξεκινούσε από παλιότερα (283 π.Χ.) όταν οι Κέλτες πολιόρκησαν το Αρέτσο της Τοσκάνης και νίκησαν μια Ρωμαική δύναμη που ήρθε να υπερασπιστεί την πόλη. Οι Ρωμαίοι έστειλαν εκπροσώπους να διαπραγματευτούν τους όρους για ειρήνη αλλά οι Γαλάτες τους θανάτωσαν.[4] Οι Ρωμαίοι έστειλαν έναν πανίσχυρο στρατό στις ακτές της Αδριατικής που συνέτριψε τους Γαλάτες Σήνωνες, οι περισσότεροι από τους Σήνωνες θανατώθηκαν, οι υπόλοιποι εκδιώχθηκαν βίαια. Οι Βόιοι φοβήθηκαν ότι θα έχουν την ίδια τύχη και συμμάχησαν με τους Ετρούσκους αλλά ηττήθηκαν ξανά από τους Ρωμαίους την ίδια χρονιά.[5] Η μετέπειτα απόφαση της Ρωμαϊκής Συγκλήτου να διανείμουν τις κατακτήσεις τους σε Ρωμαίους λεγεωνάριους οδήγησε σε νέα συμμαχία ανάμεσα στους Ίνσουβρους και τους Βόιους εναντίον των Ρωμαίων, φοβήθηκαν ότι έχουν στόχο να τους εξαφανίσουν από την περιοχή.[6] Οι Βόιοι και οι Ίνσουβροι σπατάλησαν τεράστια ποσά για να στρατολογήσουν μισθοφόρους, οι περισσότεροι ήταν οι Γαισάται μια Γαλατική φυλή στην νότια Γαλλία. Με 70.000 άνδρες λεηλάτησαν την Γαλατία, συνάντησαν τους Ρωμαίους κοντά στο Κιούζι αλλά την νύχτα οπισθοχώρησαν στην Φιέζολε.

Υποταγή στους Ρωμαίους[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η τοποθεσία των Ίνσουβρων στην βόρεια Ιταλία

Αρχικά νίκησαν τους Ρωμαίους στην "μάχη της Φιέζολε" (225 π.Χ.) αλλά στην συνέχεια οι Ρωμαίοι Ύπατοι Λούσιους Αιμίλιος Πάπους και Γάιος Ατίλιος Ρέγκιουλους τους συνέτριψαν στην "μάχη του Τελαμόν".[7] Μετά την "μάχη του Τελαμόν" οι Ρωμαίοι επιτέθηκαν στους Βόιους και τους ανάγκασαν να δηλώσουν υποταγή.[8] Οι Ρωμαίοι επιτέθηκαν κατόπιν στους Ίνσουβρους (224 π.Χ.), οι Ίνσουβροι τους παρακάλεσαν για ειρήνη αλλά οι Ρωμαίοι ήταν ανένδοτοι και τους επιτέθηκαν (223 π.Χ.). Μετά την υποταγή των Ίνσουβρων ολόκληρη η Βόρεια Ιταλία ή Εντεύθεν των Άλπεων Γαλατία έγινε τμήμα της Ρωμαικής Δημοκρατίας.[9] Οι Ρωμαίοι πολιόρκησαν τις Αχέρραι (222 π.Χ.), ένα κάστρο των Ίνσουβρων στις δυτικές όχθες του ποταμού Άντα, ανάμεσα στην Κρεμόνα και το Λόντι. Οι Ίνσουβροι βρέθηκαν σε δύσκολη θέση επειδή οι Ρωμαίοι κατείχαν τα στρατηγικά σημεία, είχαν κρύψει ωστόσο 30.000 Γαισάται μισθοφόρους, με αυτούς πολιόρκησαν τους συμμάχους των Ρωμαίων στο Καστέγγιο με την ελπίδα να τους αναγκάσουν να λύσουν την πολιορκία.[10] Ο Ρωμαίος Ύπατος Μάρκος Κλαύδιος Μάρκελλος προέλασε στο Καστέγγιο και ξεκίνησε την πολιορκία των Αχέρρων, οι Γαλάτες μισθοφόροι συνετρίβησαν και σκοτώθηκε ο αρχηγός τους Βιριδόμαρος. Οι Ρωμαίοι κατόπιν κατέλαβαν την πρωτεύουσα των Ίνσουβρων και της έδωσαν το όνομα Μεδιόλανα, σημερινό Μιλάνο.[11] Οι Ίνσουβροι παραδόθηκαν και οι Ρωμαίοι οικοδόμησαν την Κρεμόνα και την Πιατσέντσα για να ελέγξουν την περιοχή, τοποθέτησαν φρουρά και στην Μόντενα που αργότερα έγινε αποικία (182 π.Χ.).[12]

Οι Καρχηδονιακοί Πόλεμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν ξέσπασε ο Β΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος και ο Αννίβας επιτέθηκε στην Ιταλία οι Ίνσουβροι και οι Βόιοι επαναστάτησαν (218 π.Χ.), επιτέθηκαν στην Κρεμόνα και στην Πιατσέντσα αναγκάζοντας τους κατοίκους να δραπετεύσουν στην Μόντενα. Οι Ρωμαίοι έστειλαν 20,000 πεζούς και 1.600 ιππείς αλλά έπεσαν στην παγίδα, ο Σκιπίων ο Αφρικανός έφτασε με νέα στρατεύματα να ενισχύσει τους Ρωμαίους. Ο στρατός του Αννίβα έφτασε ταυτόχρονα και νίκησε τους Ρωμαίους στην περιοχή των Ίνσουβρων.[13][14] Ο Σκιπίων ηττήθηκε στην "μάχη του Τικινου" μέσα στην περιοχή των Ίνσουβρων και ο άλλος Ύπατος Τιβέριος Σεμπρόνιος Λόγγος ηττήθηκε επίσης από τον Αννίβα στην Μάχη του ποταμού Τρεβία (218 π.Χ.) κοντά στην Πιατσέντσα.[15][16] Ο Αννίβας πέρασε τον χειμώνα στην Πιατσέντσα και στην συνέχεια μετέβη στην κεντρική Ιταλία. Πολλοί Ίνσουβροι ενώθηκαν με τον Αννίβα και συμμετείχαν στην νέα μεγάλη νίκη του απέναντι στους Ρωμαίους στην Μάχη της λίμνης Τρασιμένης (217 π.Χ.). Ο αδελφός του Αννίβα Χασντρουμπάλ ήρθε από την Ισπανία με νέο στρατό από την Ισπανία, στρατολόγησε και τους Ίνσουβρους αλλά συνετρίβη από τους Ρωμαίους στην "μάχη του Μεταύρου" (207 π.Χ.), οι Καρχηδόνιοι βρέθηκαν σε αδιέξοδο.[17][18] Οι Ίνσουβροι τελικά υποτάχθηκαν με σχετική αυτονομία (194 π.Χ.), πήραν την Ρωμαϊκή υπηκοότητα (89 π.Χ.) και τον τίτλο του Ρωμαίου πολίτη (49 π.Χ.). Ο Ιούλιος Καίσαρας χρησιμοποίησε τα Μεδιόλανα σαν βάση για τις μετέπειτα κατακτήσεις του στην Γαλατία.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Lafond, Yves (Bochum); Radke, Gerhard (2006). "Insubres". Brill's New Pauly
  2. Mountain, Harry (1998). The Celtic encyclopedia. Parkland, Fla.: Upublish.com. ISBN 9781581128901. 39275744. 
  3. Tellier, Luc-Normand (2009). Urban World History. Québec: Press de l'Université du Québec. σελ. 274. ISBN 978-2-7605-1588-8. 
  4. Ιστορίαι του Πολύβιου, 2.19-20
  5. Ιστορίαι του Πολύβιου, 2.19-20
  6. Ιστορίαι του Πολύβιου, 2.21.-9
  7. Ιστορίαι του Πολύβιου, 2.22-27
  8. Ιστορίαι του Πολύβιου, 2.31.7
  9. Ιστορίαι του Πολύβιου, 2.19-20
  10. Ιστορίαι του Πολύβιου, 2.19-20
  11. Ιστορίαι του Πολύβιου, 2.19-20
  12. Ιστορίαι του Πολύβιου, 2.19-20
  13. Τίτος Λίβιος, "Ιστορία της Ρώμης", 21.46
  14. Ιστορίαι του Πολύβιου, 3.65
  15. Τίτος Λίβιος, "Ιστορία της Ρώμης", 21.53-55
  16. Ιστορίαι του Πολύβιου, 3.71-74
  17. Τίτος Λίβιος, "Ιστορία της Ρώμης", 27.48-49
  18. Ιστορίαι του Πολύβιου, 11.1-3

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ardovino, A.G., (2001)Archeologi e storici sulla Lombardia preromana, tra equivoci e prospettive, dall’etnogenesi alla Wölkerwanderung al diffusionismo, in La protostoria in Lombardia, (Atti del 3° Convegno Archeologico Regionale Como 1999), Como, pp. 77–96.
  • Arslan, E. A., (2004) Dai Golasecchiani agli Insubri, in Celti dal cuore dell’Europa all’Insubria, Celti d’Insubria. Guerrieri del territorio di Varese, Catalogo della mostra (Varese, 28.11.2004-25.4.2005), pp. 18–25.
  • Berresford Ellis, Peter,(1998) Celt and Roman, The Celts in Italy, New York, St Martin's Press.
  • De Marinis, Raffaele, (1991). "I Celti Golasecchiani". In Multiple Authors, I Celti, Bompiani.
  • De Marinis, Raffaele, (1990) Liguri e Celto-Liguri, Officine grafiche Garzanti Milano, Garzanti-Scheiwiller
  • Giangiulio, M., (1999)Storiografie, ideologie, metodologie. Ancora sul transitus Gallorum in Italiam in Livio (V,34-35) e nella tradizione letteraria, in Rassegna Studi del Civico Museo Archeologico di Milano 63-64, pp. 21–34.
  • Grassi, M. T., (1995) La romanizzazione degli Insubri. Celti e Romani in Transpadana attraverso la documentazione storica e archeologica, Milano.
  • Grassi, M. T., (1999) I Celti della Cisalpina Centrale: dall’ager Insubrium alla XI Regio Transpadana, in Insubri e Cenomani tra Sesia e Adige, Seminario di Studi (Milano 27-28.2.1998), “Rassegna di Studi del Civico Museo Archeologico e del Civico Gabinetto Numismatico di Milano”, LXIII-LXIV, pp. 101–108.
  • Livy, (2004) The War with Hannibal: The History of Rome from its Foundation Books 21-30, London, Penguin Classics.
  • Polybius, (2010) The Histories(Oxford World's Classics), Oxford, Oxford University Press.
  • Tibiletti Bruno, M. G., (1978) "Ligure, leponzio e gallico". In Popoli e civiltà dell'Italia antica vi, Lingue e dialetti, ed. Prosdocimi, A. L., 129–208. Rome: Biblioteca di Storia Patria.
  • Tibiletti Bruno, M. G., (1981) "Le iscrizioni celtiche d'Italia". In I Celti d'Italia, ed. E. Campanile, 157–207. Pisa: Giardini.
  • Whatmough, J., (1933) The Prae-Italic Dialects of Italy, vol. 2, "The Raetic, Lepontic, Gallic, East-Italic, Messapic and Sicel Inscriptions", Cambridge, Massachusetts, Harvard University Press