Citroën ZX

Citroën ZX
Citroën ZX 1.4i Harmonie του 1997
Σύνοψη
Κατασκευαστής	Citroën
Μητρική εταιρεία	Όμιλος PSA
Παραγωγή	Μάρτιος 1991 — Φεβρουάριος 1998
Συναρμολόγηση	Ρεν, Γαλλία Βίγο, Ισπανία Barra de Carrasco, Ουρουγουάη, από την Oferol Γουχάν, επαρχία Χουμπέι, Κίνα (1992 - 2009)
Σχεδιαστής	Οίκος Bertone (1986)
Αμάξωμα και σασί
Κατηγορία	Μικρομεσαίο αυτοκίνητο
Αμάξωμα	3-πορτο hatchback 5-πορτο hatchback 5-πορτο station wagon 4-πορτο sedan (μόνο στην Κίνα)
Διαμόρφωση	Κινητήρας μπροστά, εμπρόσθια κίνηση
Σχετική εξέλιξη	Peugeot 306 Citroën Elysée Citroën Xsara
Σύστημα κίνησης
Κινητήρας	Βενζίνη: 1.124 cm³ 1.360 cm³ 1.587 cm³ 1.761 cm³ 1.905 cm³ 1.998 cm³ Ντίζελ: 1.905 cm³ Όλοι 4-κύλινδροι σε σειρά (I4)
Μετάδοση	5-τάχυτο μηχανικό κιβώτιο 4-τάχυτο αυτόματο κιβώτιο
Χωρητικότητα καυσίμου	56 λίτρα
Διαστάσεις
Μεταξόνιο	2.540 χιλιοστά
Μήκος	Hatchback : 4.070 χιλιοστά Station wagon : 4.270 χιλιοστά
Πλάτος	1.700 - 1.707 χιλιοστά
Ύψος	1.386 - 1.399 χιλιοστά
Κενό Βάρος	950 - 1.160 κιλά
Χρονολόγιο
Προηγούμενο μοντέλο	Citroën GSΑ (1979 — 1986)
Επόμενο μοντέλο	Citroën Xsara

Το Citroën ZX ήταν ένα μικρομεσαίο οικογενειακό αυτοκίνητο της κατηγορίας C, που κατασκευάστηκε από τη γαλλική αυτοκινητοβιομηχανία Citroën, από τον Μάρτιο του 1991 έως τον Φεβρουάριο του 1998. Αντικατέστησε το Citroën GSΑ (που είχε αποσυρθεί από την παραγωγή του 1986) και αντικαταστάθηκε τον Σεπτέμβριο του 1997 από το Citroën Xsara. Συνολικά κατασκευάστηκαν 1.709.215 αντίτυπα σειράς ΖX κατά τη διάρκεια των 7 ετών της ευρωπαϊκής παραγωγής του, ενώ και μια σχεδόν πανομοιότυπη εκδοχή του ZX, το Citroën Fukang, παρήχθη από το 1992 έως το 2009 στην Κίνα, από την κοινοπραξία Dongfeng-Citroën, με αποτέλεσμα η συνολική παγκόσμια παραγωγή του ZX και των στενά συγγενικών εκδοχών του να φτάσει τα 2.130.600 αντίτυπα.

Εξέλιξη και παρουσίαση

Citroën ZX Rally Raid που κέρδισε το Ράλι Ντακάρ του 1995, στο μουσείο της Citroën.

Η εξέλιξη του μοντέλου ξεκίνησε το 1986, ως το «πρότζεκτ N2», και ολοκληρώθηκε το 1990, όταν και παρουσιάστηκε πρώτα (σχεδόν 1 χρόνο πριν την πολιτική έκδοση) η αγωνιστική έκδοση Citroën Rallye Raid. Η έκδοση αυτή, έκανε την πρώτη αγωνιστική της εμφάνιση στο ράλλυ Baja Aragon στην Ισπανία στις 20 - 21 Ιουλίου 1990. Από το πρώτο έτος συμμετοχής του, το μοντέλο κυριάρχησε στο Ράλι Παρίσι - Ντακάρ, κερδίζοντας μάλιστα την 1^η θέση τα έτη 1991, 1994, 1995 και 1996.

Η πολιτική έκδοση του ΖΧ παρουσιάστηκε στο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Γενεύης τον Μάρτιο του 1991. Για πρώτη φορά κυκλοφόρησε στην αγορά, σχεδόν ταυτόχρονα με την παρουσίασή του στο Σαλόνι, στις 16 Μαρτίου 1991 και γεφύρωσε το χάσμα μεταξύ των Citroën AX και Citroën BX. Ο σχεδιασμός της ZX ήταν αποτέλεσμα της συνεργασίας μεταξύ της Citroën και του ιταλικού στούντιο του Bertone. Ήταν το πρώτο «κανονικό» μοντέλο της Citroën στην μικρομεσαία κατηγορία C από το 1986, μετά τη λήξη της παραγωγής του Citroën GSΑ. Αν και το GSA τυπικά είχε αντικατασταθεί από το BX το 1982, πρακτικά το Citroën BX είχε μετακινηθεί περισσότερο προς την μεσαία κατηγορία D και οι διαστάσεις του ήταν μεταξύ των κατηγοριών C και D.

Στα πλαίσια της πολιτικής της χρήσης κοινών μηχανικών μερών, καθώς και κοινών εγκαταστάσεων σχεδιασμού και παραγωγής του Ομίλου PSA, το ίδιο σασί χρησιμοποιήθηκε και στο Peugeot 306, που κυκλοφόρησε στην αγορά τον Μάρτιο του 1993 και μάλιστα γνώρισε μεγαλύτερη εμπορική απήχηση από το ΖΧ. Ωστόσο, η αισθητική τους ήταν εντελώς διαφορετική, σε βαθμό που ο εξωτερικός παρατηρητής να μην μπορεί να αντιληφθεί τη συγγένεια.

Χρονοδιάγραμμα

Αρχικά, το ΖΧ κυκλοφόρησε μόνο σε 5-πορτη εκδοχή hatchback (2 όγκων) και σε 4 εκδόσεις βενζίνης, με διαφορετικούς κυβισμούς η καθεμία: η Reflex με 1.124 cm³, η Avantage με 1.360 cm³, η Aura με 1.587 cm³, αν και σε κάποιες αγορές συνδυάστηκε και με τον 1.360 cm³, και η κορυφαία Volcane με 1.905 cm³, η οποία κατά την εισαγωγή της στην αγορά ήταν η μοναδική που είχε 4 δισκόφρενα, ενώ οι άλλες είχαν μόνο μπροστινά δισκόφρενα. Η πρώτη έκδοση ντίζελ έφτασε τον Σεπτέμβριο του 1991 και ήταν η 1.9 D που έφερε ατμοσφαιρικό κινητήρα 1.905 cm³, ισχύος 64 hp. Σε κάποιες αγορές, ωστόσο, όπως στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ιταλία, η βασική έκδοση ήταν στα 1.4 λίτρα και αυτή των 1.1 λίτρων δεν διατέθηκε ποτέ επίσημα, με αποτέλεσμα να υπάρξει έκδοση Reflex με τον κινητήρα των 1.360 cm³ στα κράτη αυτά.

Το 1992, προστέθηκε μια 3-πορτη hatchback εκδοχή, ενώ μέσα στο ίδιο έτος όλοι οι κινητήρες με βενζίνη εφοδιάστηκαν πλέον με ηλεκτρονικό ψεκασμό / έγχυση καυσίμου (fuel injection) και καταλύτη, αλλαγή που επιβλήθηκε από την καθιέρωση της υποχρεωτικής παρουσίας του καταλύτη στην Ευρώπη. Ως αποτέλεσμα, όλες οι εκδόσεις από τότε και μετά, πληρούσαν τις προδιαγραφές καυσαερίων Euro 1 που έγιναν υποχρεωτικές από την 1η Ιανουαρίου 1993.

Τον Ιούνιο του 1992 έφτασε και το πρώτο turbodiesel ZX και έφερε έναν κινητήρα 1.905 cm³ turbodiesel, ισχύος 92 hp. Στα μέσα του 1992, επίσης, κυκλοφόρησαν οι εκδόσεις Aura 1.8 λίτρων (1.761 cm³) και Volcane 2.0 16V (1.998 cm³), μαζί και με μια 8-βάλβιδη εκδοχή του κινητήρα 2.0 λίτρων. Ταυτόχρονα, εμφανίστηκε προαιρετικό 4-τάχυτο αυτόματο κιβώτιο της εταιρείας ZF για κάθε έκδοση και κυβισμό, εκτός των 1.1 και 1.4 λίτρων.

Το πίσω μέρος ενός Citroën ZX Break.

Μέσα στο 1993, άρχισε να προσφέρεται και έξτρα κλιματισμός, ενώ τον Νοέμβριο του 1993 παρουσιάστηκε και μια εκδοχή Break (στέισον βάγκον), γνωστή ως Estate σε ορισμένες χώρες. Η έκδοση Break κυκλοφόρησε για πρώτη φορά τον Φεβρουάριο του 1994 και διατέθηκε σε δύο εκδόσεις εξοπλισμού, Flash και Fugue. Το 1995 μάλιστα, το Citroën ZX Break κέρδισε τον τίτλο του Best Estate of the Year για το 1994 στην Ελλάδα, κυρίως λόγω του άριστου value for money. Το 1994, η Heuliez σχεδίασε και μια κάμπριο εκδοχή της ZX, υπό το όνομα «Vent d’Ouest», η οποία όμως δεν βγήκε ποτέ στην παραγωγή.

Τον Ιούλιο του 1994 (έναρξη της σεζόν του 1995), το Citroën ZX υπέστη μια ελαφρά αισθητική ανανέωση, μαζί με αναβαθμίσεις και στον εξοπλισμό, ενώ τον ίδιο μήνα ο αερόσακος οδηγού έγινε στάνταρ σε όλες τις εκδόσεις. Τα οχήματα που κατασκευάστηκαν μετά, αναγνωρίζονται εξωτερικά εύκολα από τη γρίλια μεταξύ των προβολέων, η οποία απέκτησε δύο μεγάλες παράλληλες εισαγωγές αέρα, αντί για μία στενή εισαγωγή στα παλαιότερα μοντέλα. Στα επόμενα χρόνια, μέχρι την αντικατάστασή του το 1997, οι βελτιώσεις περιορίστηκαν στην εμφάνιση έξτρα αερόσακου συνοδηγού.

Εξοπλισμός

3-πορτο Citroën ZX Σειράς 1 (1992 - 1994) με φώτα ομίχλης, ηλιοροφή, ζάντες αλουμινίου και πίσω αεροτομή.

Το επίπεδο εξοπλισμού του ZX ήταν υψηλό για μικρομεσαίο μοντέλο με τα δεδομένα της δεκαετίας του 1990. Όλα τα μοντέλα ευρωπαϊκών προδιαγραφών διέθεταν ως στάνταρ ή έξτρα υδραυλικό τιμόνι, ηλεκτρικά παράθυρα, ηλεκτρικά ρυθμιζόμενη ηλιοροφή, ηλεκτρομαγνητικές κλειδαριές με τηλεχειριστήριο, κεντρικό κλείδωμα, immobilizer, δερμάτινο σαλόνι, φώτα ομίχλης, κλιματισμό (από το 1993), ζάντες αλουμινίου (στάνταρ στις κορυφαίες εκδόσεις), Σύστημα Αντιμπλοκαρίσματος Τροχών (ABS), αερόσακο οδηγού (στάνταρ στα περισσότερα κράτη διεθνώς από τον Ιούλιο του 1994) και μερικά από τα τελευταία αντίτυπα προσέφεραν ακόμα και αερόσακο συνοδηγού.

Αν και δεν διέθετε την κλασική υδροπνευματική ανάρτηση της Citroën και η μπροστινή ανάρτηση ήταν μια συνήθης Μακ-Φέρσον (MacPherson), ωστόσο η πίσω ανάρτηση έφερε στάνταρ ένα εντυπωσιακό και μοναδικό παγκοσμίως τότε σύστημα παθητικής τετραδιεύθυνσης, το οποίο του εξασφάλιζε άριστη οδική συμπεριφορά, ποιότητα κύλισης και τεράστιο πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών του στην μικρομεσαία κατηγορία C.

Κινητήρες

5-πορτο Citroën ZX hatchback 1.4 λίτρων, Σειράς 2 (1994 - 1997), με ηλιοροφή και φώτα ομίχλης.

Αστυνομικό Citroën ZX της ισπανικής Guardia Civil.

To Citroën ZX προσφερόταν με μια μεγάλη ποικιλία κινητήρων, όλοι 4-κύλινδροι σε σειρά (I4).

• 1.1 L (1.124 cm³) TU1 βενζίνης / 60 hp
• 1.4 L (1.360 cm³) TU3 βενζίνης / 75 hp
• 1.6 L (1.587 cm³) TU5 βενζίνης / 90 hp
• 1.8 L (1.761 cm³) XU7 βενζίνης / 103 hp
• 1.8 L (1.761 cm³) XU7 βενζίνης / 112 hp
• 1.9 L (1.905 cm³) XU9 βενζίνης / 130 hp
• 2.0 L (1.998 cm³) XU10 βενζίνης / 123 hp
• 2.0 L (1.998 cm³) XU10 βενζίνης / 150 hp
• 1.9 L (1.905 cm³) XUD9 diesel / 65 hp
• 1.9 L (1.905 cm³) XUD9 diesel / 71 hp
• 1.9 L (1.905 cm³) XUD9 turbodiesel / 92 hp

Ειδικότερα οι κινητήρες ντίζελ αποδείχθηκαν εξαιρετικά αξιόπιστοι, με ορισμένα ΖΧ να έχουν διανύσει έως και 400.000 χιλιόμετρα με αυτούς, χωρίς ιδιαίτερη ανακατασκευή του κινητήρα. Ιδιαίτερα ο ισχυρότερος από τους 1.9 λίτρων κινητήρας ντίζελ θεωρήθηκε ως ένας από τους καλύτερους στην κατηγορία του. Επίσης, η έκδοση 1.1 λίτρων βενζίνης διατέθηκε μόνο με την 3-πορτη hatchback εκδοχή αμαξώματος.

Αντικατάσταση του ZX

Το ZX παρέμεινε στις ευρωπαϊκές αγορές έως το 1997 - 1998. Με την εμπορική εισαγωγή του διαδόχου Citroën Xsara τον Σεπτέμβριο του 1997, άρχισε η σταδιακή διακοπή του ZX. Το φθινόπωρο του 1997 οι 5-πορτες εκδόσεις hatchback αντικαταστάθηκαν από το Xsara και τον Φεβρουάριο του 1998 αποσύρθηκαν από την παραγωγή και οι εκδόσεις Break, όπως και οι 3-πορτες, καθώς τον Ιανουάριο του 1998 κυκλοφόρησε το 3-πορτο Xsara Coupé και τον Μάρτιο το Xsara Break (station wagon).

Παραγωγή στην Κίνα

Dongfeng-Citroën Fukang στην Κίνα, σε φωτογραφία του 2012..

Μια εκδοχή του ZX, υπό το όνομα Citroën Fukang, παρήχθη από το 1992 έως το 2009 στην Κίνα, από την Dongfeng, ως προϊόν της κοινοπραξίας Dongfeng Peugeot-Citroën Automobile και εξακολουθεί ακόμα και σήμερα να είναι πολύ δημοφιλής στο ευρύ κοινό ως ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητο, ενώ στο παρελθόν γνώρισε μεγάλη απήχηση και ως ταξί. Εδώ να σημειωθεί ότι από το 1994 οι ξένες αυτοκινητοβιομηχανίες εξαναγκάζονταν, λόγω της κινεζικής νομοθεσίας, να δημιουργήσουν μια κοινή επιχείρηση / κοινοπραξία (50:50) με μια κινεζική εταιρεία προκειμένου να παράγουν αυτοκίνητα επί κινεζικού εδάφους, γλιτώνοντας έτσι τους φόρους εισαγωγής. Το κέρδος της Κίνας από αυτή τη κίνηση ήταν ότι οι τοπικές αυτοκινητοβιομηχανίες απέκτησαν τεχνολογική και επιχειρησιακή τεχνογνωσία στη παραγωγή αυτοκινήτων.

Από την 1η Ιανουαρίου 2022, ωστόσο, τα πράγματα άλλαξαν, με την Κίνα να επιτρέπει σε όλες τις ξένες αυτοκινητοβιομηχανίες να κατασκευάζουν, αν θέλουν, αυτοκίνητα στη Κίνα αποκλειστικά μόνες τους.

Dongfeng-Citroën Elysée και Fukang ταξί, σε φωτογραφία του 2012.

To 1998, κυκλοφόρησε και μια 4-πορτη σεντάν εκδοχή αμαξώματος, το Dongfeng Citroën Fukang 988 EQ1010F, αποκλειστικά για την κινεζική αγορά. Αντικαταστάθηκε το 2002 από μια βελτιωμένη εκδοχή του, το Citroën Elysée, με πολλά εξαρτήματα, μεταξύ των οποίων το τιμόνι, το ταμπλό και οι αερόσακοι, να προέρχονται από τον διάδοχο του ZX ευρωπαϊκών προδιαγραφών, δηλαδή το Citroën Xsara. Ιδιαίτερα στο Πεκίνο, τα μοντέλα αυτά είναι ακόμα και σήμερα εξαιρετικά δημοφιλή ως ταξί. Στις 26 Φεβρουαρίου 2009, προστέθηκε μια εκδοχή C-Elysée δύο όγκων (hatchback), που αντικατέστησε το Citroën Fukang 2 όγκων.

Μεταξύ του 2005 και του 2010, παρήχθη και μια έκδοση σεντάν με μεγαλύτερο κατά 15 εκατοστά μεταξόνιο, υπό την ονομασία Citroën Elysée VIP. Έφερε έναν τετρακύλινδρο σε σειρά (I4) βενζινοκινητήρα 1.6 λίτρων, ισχύος 105 hp και ροπής 142 N·m, σε συνδυασμό με 5-τάχυτο μηχανικό κιβώτιο ή 4-τάχυτο αυτόματο κιβώτιο, και επιτυγχάνοντας μέγιστη ταχύτητα 175 km/h. Εξωτερικά, το Elysée VIP ξεχωρίζει εύκολα από την επιπλέον μεταλλική λωρίδα ανάμεσα στις μπροστινές και στις πίσω πόρτες, καθώς ο έξτρα αυτός χώρος ήταν αποκλειστικά για τους πίσω επιβάτες.

Citroën Elysée VIP, σε φωτογραφία του 2014.

Citroën Elysée VIP, το προφίλ.

Citroën Elysée VIP, πίσω.

Dongfeng-Citroën Fukang 988 EQ1010F sedan στη Σαγκάη, Κίνα, σε φωτογραφία του 2012.

Από το 1996 και για 10 χρόνια κατασκευάστηκε, επίσης στην Κίνα, και μια επαγγελματική έκδοση Fukang panel-van, σε λίγα αντίτυπα. Διατέθηκε σε δύο εκδόσεις, με ή χωρίς πλαϊνά παράθυρα στην πίσω κλειστή καμπίνα, όλες με τον ίδιο κινητήρα 1.6 λίτρων βενζίνης όλων των Citroën Fukang.

Δείτε επίσης

• Citroën Elysée
• Citroën C-Elysée

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Αφιέρωμα στο Citroën ZX από το Citroënët (στα αγγλικά)
• www.citroenorigins.co.uk/en/ Citroën ZX (στα αγγλικά)
• www.citroenorigins.fr/ Citroën ZX (στα γαλλικά)
• The AA Car Test Reports - Citroen ZX