Φάσεις του Ολοκαυτώματος

Ο Ραούλ Χίλμπεργκ, γνωστός ιστορικός του Ολοκαυτώματος, προσδιόρισε τέσσερις διαφορετικές Φάσεις του Ολοκαυτώματος.

Ταυτοποίηση και προσδιορισμός

Οι Νόμοι της Νυρεμβέργης του 1935 υιοθέτησαν ένα ψευτοεπιστημονικό σύστημα για τον φυλετικό διαχωρισμό σε βάρος των Ιουδαίων. Άτομα με τέσσερις Γερμανούς παππούδες (άσπροι κύκλοι) ανήκαν στο "Γερμανικό αίμα", ενώ ταξινομούνταν ως Ιουδαίοι αν κατάγονταν από τρεις ή περισσότερους Ιουδαίους παππούδες (μαύροι κύκλοι στην πάνω γραμμή δεξιά). Αν ένα άτομο είχε έναν ή περισσότερους Ιουδαίους παππούδες τον καθιστούσε "ανάμεικτου αίματος". Αν απουσίαζαν τα ορατά εξωτερικά γνωρίσματα, οι Ναζιστές χρησιμοποιούσαν τις θρησκευτικές συνήθειες των παππούδων ενός ατόμου για να προσδιορίσουν τη "φυλή" του. (Χάρτης του 1935 από την Ναζιστική Γερμανία που χρησίμευε στη διευκρίνηση των Νόμων της Νυρεμβέργης)

Πριν γίνει δυνατή η θέσπιση νόμων από τους Ναζιστές με σκοπό τις διακρίσεις σε βάρος των Ιουδαίων, θα έπρεπε ο νόμος να μπορεί να ταυτοποιήσει την ομάδα των ατόμων που επρόκειτο να αποτελέσουν το στόχο αυτών των μέτρων. Αυτό ήταν ιδιαίτερα δύσκολο καθώς η ναζιστική ιδεολογία αντιμετώπιζε τους Ιουδαίους ως φυλή και όχι ως θρησκευτική κοινότητα, σε σύγκρουση με τα επιστημονικά γεγονότα.

Οι Νόμοι της Νυρεμβέργης του 1935 ταυτοποιούσαν κάποιον που είχε τρεις ή περισσότερους Ιουδαίους παππούδες ως 'πλήρως Ιουδαίο', εκείνον που είχε δύο Ιουδαίους παππούδες ως '1ου βαθμού υβρίδιο' και εκείνον με έναν Ιουδαίο παππού ως '2ου βαθμού υβρίδιο'. Οι πραγματικές θρησκευτικές πρακτικές ή συνήθειες κάποιου δεν έπαιζαν κάποιο ρόλο και κατά συνέπεια πολλοί προσήλυτοι Ιουδαίοι -ακόμη και Άριοι που είχαν μεταστραφεί στον Ιουδαϊσμό- ανακηρύσσονταν Ιουδαίοι από την πολιτεία, παρά την μη Ιουδαϊκή φυλετική προέλευση. Τα '2ου βαθμού υβρίδια' και Ιουδαίοι που είχαν παντρευτεί με Άριους εξαιρούνταν ορισμένες φορές από την εξόντωση.

Μετά τον προσδιορισμό του όρου Ιουδαίος σύμφωνα με τον νόμο, επιβάλονταν διακρίσεις στους Ιουδαίους όπως, μεταξύ άλλων, η προσθήκη των ονομάτων "Ισραήλ" (για τους άντρες) και "Σάρρα" (για τις γυναίκες) στα ονοματεπώνυμά τους και η καταγραφή ενός μεγάλου χαρακτήρα "J" στα διαβατήριά τους.

Οικονομικές διακρίσεις και αποκλεισμός

Αφού έγινε ο προσδιορισμός των Ιουδαίων, οι οικονομικές διακρίσεις και ο αποκλεισμός από την υπόλοιπη κοινωνία αποτέλεσαν το επόμενο βήμα του Ολοκαυτώματος. Ιουδαίοι γιατροί, δικηγόροι ακόμη και υπηρέτριες δεν επιτρεπόταν να εργάζονται για Γερμανούς και οι Ιουδαίοι δεν επιτρεπόταν πλέον να απασχολούν γερμανούς εργαζόμενους. Ούτε επιτρεπόταν να είναι στελέχη επιχειρήσεων ή να κατέχουν μετοχές σε επιχειρήσεις. Επιχειρήσεις, σπίτια και περιουσιακά στοιχεία 'αριοποιούνταν', με το να πουλιούνται σε "Αριους" Γερμανούς. Συνήθως περιλαμβάνονταν εκβιασμοί και το γερμανικό κράτος μαζί με τους Άριους που συμμετείχαν συσσώρευαν τεράστια κέρδη μέσω αυτών των συναλλαγών, ενώ οι Ιουδαίοι επιχειρηματίες εξαναγκάζονταν να δεχτούν αυτές τις συναλλαγές.

Συγκέντρωση

Μετά την εξ ορισμού απομόνωση των Ιουδαίων από τους υπόλοιπους και τη διακοπή ή τον περιορισμό των οικονομικών δεσμών με την υπόλοιπη κοινωνία, οι Ιουδαίοι ξεχωρίζονταν από τους υπόλοιπους και σωματικά. Εξαναγκάζονταν να ζήσουν είτε σε ειδικά σπίτια είτε σε γκέτο και χρησιμοποιούνταν σε καταναγκαστικά έργα.

Με τη συγκέντρωση των Ιουδαίων σε γκέτο, στρατόπεδα συγκέντρωσης και σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας, οι Ιουδαίοι απομονώνονταν από την υπόλοιπη κοινωνία και έρχονταν κάτω από τον πλήρη έλεγχο των Ναζιστών. Οι Ναζιστές έλεγχαν την ποσότητα της τροφής που εισερχόταν στα γκέτο και χρησιμοποιούσαν τον πληθυσμό αυτό σε καταναγκαστικά έργα.

Απομονωμένοι από την κοινωνία, χωρίς χρήματα και κάτω από τον έλεγχο των Ναζιστών, οι Ιουδαίοι ήταν πλέον ανυπεράσπιστοι.

Εξόντωση

Το 1942, μετά τη Διάσκεψη στη Βάνζε, οι Ναζιστές άρχισαν να δολοφονούν τους Ιουδαίους σε μεγάλους αριθμούς. Τάγματα εξόντωσης ήδη διενεργούσαν μαζικές εκτελέσεις Ιουδαίων σε κατεχόμενες σοβιετικές περιοχές από το 1941 και οι Ιουδαίοι είτε απελαύνονταν στα άδεια τότε γκέτο όπως σε εκείνο της Ρίγα για να τους πυροβολήσουν αργότερα ή σε στρατόπεδα θανάτου της Επιχείρησης Ράινχαρντ: στην Τρεμπλίνκα, στο Μπέλζεκ και στο Ζομπίμπορ. Οι Πολωνοί Ιουδαίοι που ζούσαν στις πρώην πολωνικές περιοχές, οι οποίες είχαν ενσωματωθεί τότε στη Γερμανία, θανατώθηκαν στο Κέλμνο (Κούλμχοφ) μέσα σε κινητούς θαλάμους αερίων. Αργότερα, στις αρχές του 1943, οι Ιουδαίοι απελαύνονταν στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου, το πιο διαβόητο στρατόπεδο θανάτου.

Βιβλιογραφία

• Raul Hilberg, The Destruction of the European Jews, Yale University Press, 2003, αναθεωρημένη σκληρόδετη έκδοση, ISBN 0300095570