Ελευθερισμός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Προσθήκη 1 βιβλίου για Επαληθευσιμότητα (20210203)) #IABot (v2.0.8) (GreenC bot
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
'''Ελευθερισμός'''<ref>[http://library.fes.de/pdf-files/bueros/zypern/10616.pdf Tobias Gombert κ.α., ''Αρχές της Κοινωνικής Δημοκρατίας'', 2013] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170623004830/http://library.fes.de/pdf-files/bueros/zypern/10616.pdf |date=2017-06-23 }}, σελ. 93</ref> ή '''λιμπερταριανισμός'''<ref>[http://www.epikentro.gr/PDF/9789604582518-E01.pdf Andrew Heywood, ''Βασικές έννοιες της πολιτικής επιστήμης'', Επίκεντρο, 2011]</ref> ([[αγγλική γλώσσα|αγγλ]].: ''libertarianism'') ονομάζεται η νεοφιλελεύθερη καπιταλιστική θεωρία που υποστηρίζει ότι οι ηθικοί δρώντες είναι ιδιοκτήτες του εαυτού τους και μπορούν να αποκτούν ιδιοκτησιακά δικαιώματα σε πράγματα του εξωτερικού κόσμου. Σημαντικότερος σύγχρονος εκπρόσωπος του ελευθερισμού είναι ο Αμερικανός πολιτικός φιλόσοφος [[Ρόμπερτ Νόζικ]].<ref name="SEP">{{cite web|title=Stanford Encyclopedia of Philosophy: Libertarianism|url=http://plato.stanford.edu/entries/libertarianism/|accessdate=2014-01-07}}</ref>
'''Ελευθερισμός'''<ref>[http://library.fes.de/pdf-files/bueros/zypern/10616.pdf Tobias Gombert κ.α., ''Αρχές της Κοινωνικής Δημοκρατίας'', 2013] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170623004830/http://library.fes.de/pdf-files/bueros/zypern/10616.pdf |date=2017-06-23 }}, σελ. 93</ref> ή '''λιμπερταριανισμός'''<ref>[http://www.epikentro.gr/PDF/9789604582518-E01.pdf Andrew Heywood, ''Βασικές έννοιες της πολιτικής επιστήμης'', Επίκεντρο, 2011]</ref> ([[αγγλική γλώσσα|αγγλ]].: ''libertarianism'') ονομάζεται η θεωρία που υποστηρίζει ότι οι ηθικοί δρώντες είναι ιδιοκτήτες του εαυτού τους και μπορούν να αποκτούν ιδιοκτησιακά δικαιώματα σε πράγματα του εξωτερικού κόσμου. Ο ελευθερισμός αντιτίθεται στην κοινοβουλευτική δημοκρατία, των ανοικτών συνόρων και διαφέρει από τον τρόπο σκέψης της φιλελεύθερης, νεοφιλελεύθερης, και καπιταλιστική θεωρίας στο θέμα της παγκοσμιοποίησης (διεθνισμού) . Σημαντικότερος σύγχρονος εκπρόσωπος του ελευθερισμού είναι ο Αμερικανός πολιτικός φιλόσοφος [[Ρόμπερτ Νόζικ]].<ref name="SEP">{{cite web|title=Stanford Encyclopedia of Philosophy: Libertarianism|url=http://plato.stanford.edu/entries/libertarianism/|accessdate=2014-01-07}}</ref>


Στον αγγλοσαξονικό κόσμο οι οπαδοί του λιμπερταριανισμού («libertarianism») εδραιώθηκαν και ορισμένες φορές αυτοαποκαλούνται και [[αναρχοκαπιταλισμός|αναρχοκαπιταλιστές]] λόγω του ότι στα μέσα του 20ου αιώνα ο '''[[Μάρεϊ Ρόθμπαρντ]]''', από τους πρωτεργάτες της αναβίωσης της [[Αυστριακή Σχολή Οικονομικής Σκέψης|αυστριακής σχολής οικονομικής σκέψης]] στις ΗΠΑ, προσεταιρίστηκε τον όρο "ελευθεριακός" από τους Γάλλους [[Ελευθεριακός σοσιαλισμός|ελευθεριακούς]] σοσιαλιστές (αναρχικούς) του 19ου αιώνα. O ίδιος ο Ρόθμπαρντ περιέγραψε αυτή τη νέα χρήση των λέξεων ανοιχτά ως «κατάκτηση» από τους εχθρούς του, λέγοντας
Στον αγγλοσαξονικό κόσμο οι οπαδοί του λιμπερταριανισμού («libertarianism») εδραιώθηκαν και ορισμένες φορές αυτοαποκαλούνται και [[αναρχοκαπιταλισμός|αναρχοκαπιταλιστές]] λόγω του ότι στα μέσα του 20ου αιώνα ο '''[[Μάρεϊ Ρόθμπαρντ]]''', από τους πρωτεργάτες της αναβίωσης της [[Αυστριακή Σχολή Οικονομικής Σκέψης|αυστριακής σχολής οικονομικής σκέψης]] στις ΗΠΑ, προσεταιρίστηκε τον όρο "ελευθεριακός" από τους Γάλλους [[Ελευθεριακός σοσιαλισμός|ελευθεριακούς]] σοσιαλιστές (αναρχικούς) του 19ου αιώνα. O ίδιος ο Ρόθμπαρντ περιέγραψε αυτή τη νέα χρήση των λέξεων ανοιχτά ως «κατάκτηση» από τους εχθρούς του, λέγοντας
Γραμμή 6: Γραμμή 6:





Σε αντίθεση με άλλες [[δεξιά (πολιτική)|δεξιές]] κρατικοκαπιταλιστικές πολιτικές θεωρίες που αποδέχονται τον κρατικό παρεμβατισμό και το [[κοινωνικό συμβόλαιο]] ως εργαλείο υπεράσπισης της αγοράς και ταυτόχρονα ως [[ωφελιμισμός|μέσου μεγιστοποίησης της ωφέλειας]] ή διασφάλισης των πολιτικών ελευθεριών, οι αυτοαποκαλούμενοι "ελευθεριστές" υπερασπίζονται τις ελεύθερες αγορές επειδή θεωρούν ότι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να διαθέτουν τα κτήματά τους όπως επιθυμούν και μέσα στα πλαίσια του [[Κοινωνικός Δαρβινισμός|κοινωνικού δαρβινισμού]] να επιβιώνουν οι πιο ικανοί. Για τους "ελευθεριστές" η κρατική παρέμβαση μέσω της διασφάλισης βασικών δικαιωμάτων ανεξαρτήτως τάξης ισοδυναμεί με την παραβίαση της εξελικτικής πορείας βάσει [[Φυσική επιλογή|φυσικής επιλογής]] στην οποία βασίζεται ο καπιταλισμός.<ref>{{cite book|title=Contemporary Political Philosophy: An Introduction|url=https://archive.org/details/contemporarypoli00kyml|last=Kymlicka|first=Will|location=Oxford|publisher=Oxford University Press|year=2002|pages=[https://archive.org/details/contemporarypoli00kyml/page/n114 102]–103|}}</ref>
Υπάρχει και η ριζοσπαστική τάση μέσα στον Ελευθερισμό που είναι η αναρχοκαπιταλιτες σε αντίθεση με άλλες [[δεξιά (πολιτική)|δεξιές]] κρατικοκαπιταλιστικές πολιτικές θεωρίες που αποδέχονται τον κρατικό παρεμβατισμό και το [[κοινωνικό συμβόλαιο]] ως εργαλείο υπεράσπισης της αγοράς και ταυτόχρονα ως [[ωφελιμισμός|μέσου μεγιστοποίησης της ωφέλειας]] ή διασφάλισης των πολιτικών ελευθεριών, οι αυτοαποκαλούμενοι "ελευθεριστές" υπερασπίζονται τις ελεύθερες αγορές επειδή θεωρούν ότι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να διαθέτουν τα κτήματά τους όπως επιθυμούν και μέσα στα πλαίσια του [[Κοινωνικός Δαρβινισμός|κοινωνικού δαρβινισμού]] να επιβιώνουν οι πιο ικανοί. Για τους "ελευθεριστές" η κρατική παρέμβαση μέσω της διασφάλισης βασικών δικαιωμάτων ανεξαρτήτως τάξης ισοδυναμεί με την παραβίαση της εξελικτικής πορείας βάσει [[Φυσική επιλογή|φυσικής επιλογής]] στην οποία βασίζεται ο καπιταλισμός.<ref>{{cite book|title=Contemporary Political Philosophy: An Introduction|url=https://archive.org/details/contemporarypoli00kyml|last=Kymlicka|first=Will|location=Oxford|publisher=Oxford University Press|year=2002|pages=[https://archive.org/details/contemporarypoli00kyml/page/n114 102]–103|}}</ref>


Αντίθετα από τους καπιταλιστές "ελευθεριστές", οι σοσιαλιστές ελευθεριακοί αποδέχονται την αρχή της ιδιοκτησίας του εαυτού, αλλά θεωρούν ότι οι φυσικοί πόροι ανήκουν σε όλους εξίσου, κάτι που παρέχει τη βάση για την υποστήριξη κάποιου είδους εξισωτικής αναδιανομής.<ref name="SEP" />
Αντίθετα από τους καπιταλιστές "ελευθεριστές", οι σοσιαλιστές ελευθεριακοί αποδέχονται την αρχή της ιδιοκτησίας του εαυτού, αλλά θεωρούν ότι οι φυσικοί πόροι ανήκουν σε όλους εξίσου, κάτι που παρέχει τη βάση για την υποστήριξη κάποιου είδους εξισωτικής αναδιανομής.<ref name="SEP" />

Έκδοση από την 06:48, 19 Μαρτίου 2021

Ελευθερισμός[1] ή λιμπερταριανισμός[2] (αγγλ.: libertarianism) ονομάζεται η θεωρία που υποστηρίζει ότι οι ηθικοί δρώντες είναι ιδιοκτήτες του εαυτού τους και μπορούν να αποκτούν ιδιοκτησιακά δικαιώματα σε πράγματα του εξωτερικού κόσμου. Ο ελευθερισμός αντιτίθεται στην κοινοβουλευτική δημοκρατία, των ανοικτών συνόρων και διαφέρει από τον τρόπο σκέψης της φιλελεύθερης, νεοφιλελεύθερης, και καπιταλιστική θεωρίας στο θέμα της παγκοσμιοποίησης (διεθνισμού) . Σημαντικότερος σύγχρονος εκπρόσωπος του ελευθερισμού είναι ο Αμερικανός πολιτικός φιλόσοφος Ρόμπερτ Νόζικ.[3]

Στον αγγλοσαξονικό κόσμο οι οπαδοί του λιμπερταριανισμού («libertarianism») εδραιώθηκαν και ορισμένες φορές αυτοαποκαλούνται και αναρχοκαπιταλιστές λόγω του ότι στα μέσα του 20ου αιώνα ο Μάρεϊ Ρόθμπαρντ, από τους πρωτεργάτες της αναβίωσης της αυστριακής σχολής οικονομικής σκέψης στις ΗΠΑ, προσεταιρίστηκε τον όρο "ελευθεριακός" από τους Γάλλους ελευθεριακούς σοσιαλιστές (αναρχικούς) του 19ου αιώνα. O ίδιος ο Ρόθμπαρντ περιέγραψε αυτή τη νέα χρήση των λέξεων ανοιχτά ως «κατάκτηση» από τους εχθρούς του, λέγοντας

«για πρώτη φορά στη μνήμη μου, εμείς, "η πλευρά μας", οικειοποιηθήκαμε μια κρίσιμη λέξη από τον εχθρό. Οι "ελευθεριακοί" ήταν από καιρό απλά μια ευγενική λέξη για τους αριστερούς αναρχικούς, δηλαδή για τους αναρχικούς κατά της ιδιωτικής ιδιοκτησίας, είτε της κομμουνιστικής είτε της συνδικαλιστικής σχολής. Αλλά τώρα τον έχουμε αναλάβει εμείς».[4]


Υπάρχει και η ριζοσπαστική τάση μέσα στον Ελευθερισμό που είναι η αναρχοκαπιταλιτες σε αντίθεση με άλλες δεξιές κρατικοκαπιταλιστικές πολιτικές θεωρίες που αποδέχονται τον κρατικό παρεμβατισμό και το κοινωνικό συμβόλαιο ως εργαλείο υπεράσπισης της αγοράς και ταυτόχρονα ως μέσου μεγιστοποίησης της ωφέλειας ή διασφάλισης των πολιτικών ελευθεριών, οι αυτοαποκαλούμενοι "ελευθεριστές" υπερασπίζονται τις ελεύθερες αγορές επειδή θεωρούν ότι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να διαθέτουν τα κτήματά τους όπως επιθυμούν και μέσα στα πλαίσια του κοινωνικού δαρβινισμού να επιβιώνουν οι πιο ικανοί. Για τους "ελευθεριστές" η κρατική παρέμβαση μέσω της διασφάλισης βασικών δικαιωμάτων ανεξαρτήτως τάξης ισοδυναμεί με την παραβίαση της εξελικτικής πορείας βάσει φυσικής επιλογής στην οποία βασίζεται ο καπιταλισμός.[5]

Αντίθετα από τους καπιταλιστές "ελευθεριστές", οι σοσιαλιστές ελευθεριακοί αποδέχονται την αρχή της ιδιοκτησίας του εαυτού, αλλά θεωρούν ότι οι φυσικοί πόροι ανήκουν σε όλους εξίσου, κάτι που παρέχει τη βάση για την υποστήριξη κάποιου είδους εξισωτικής αναδιανομής.[3]

Παραπομπές

  1. Tobias Gombert κ.α., Αρχές της Κοινωνικής Δημοκρατίας, 2013 Αρχειοθετήθηκε 2017-06-23 στο Wayback Machine., σελ. 93
  2. Andrew Heywood, Βασικές έννοιες της πολιτικής επιστήμης, Επίκεντρο, 2011
  3. 3,0 3,1 «Stanford Encyclopedia of Philosophy: Libertarianism». Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2014. 
  4. Ρόθμπαρντ, Μάρεϊ (2007). Betrayal of the American Right. 518 West Magnolia Avenue, Auburn, Alabama 36832 U.S.A: Ludwig von Mises Institute. σελ. 83. ISBN 978-1-933550-13-8. «“Libertarians,” in contrast, had long been simply a polite word for left-wing anarchists, that is for anti-private property anarchists, either of the communist or syndicalist variety. But now we had taken it over» 
  5. Kymlicka, Will (2002). Contemporary Political Philosophy: An Introduction. Oxford: Oxford University Press. σελίδες 102–103.