Λευκορωσική γλώσσα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Επεξεργασία συνδέσμων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Αλφάβητα
μ →‎Αλφάβητα: : μία παραπομπή
Γραμμή 46: Γραμμή 46:
||Ф ф<br />/f/||Х х<br />/x/||Ц ц<br />/ts/||Ч ч<br />/ʨ/||Ш ш<br />/ʂ/||Ы ы<br />/ɨ/||Ь ь<br />/◌ʲ/||Э э<br />/ɛ/||Ю ю<br />/ju/||Я я<br />/ja/
||Ф ф<br />/f/||Х х<br />/x/||Ц ц<br />/ts/||Ч ч<br />/ʨ/||Ш ш<br />/ʂ/||Ы ы<br />/ɨ/||Ь ь<br />/◌ʲ/||Э э<br />/ɛ/||Ю ю<br />/ju/||Я я<br />/ja/
|}
|}
Παράλληλα με το Κυριλλικό, έχει αναπτυχθεί και ένα σύστημα γραφής που βασίζεται στο [[Λατινικό αλφάβητο|Λατινικό Αλφάβητο]]. Μάλιστα, κατά την διάρκεια του 19ου αιώνα το Λατινικό σύστημα γραφής χρησιμοποιούνταν σχεδόν ισάξια με το Κυριλλικό. Ωστόσο, μετά την δημιουργία της [[Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών|Σοβιετικής Ένωσης]] στην οποία η Λευκορωσία συμμετείχε, το Κυριλλικό αλφάβητο έγινε το μόνο επίσημο σύστημα γραφής. Μετά την ανεξαρτητοποίηση της Λευκορωσίας (το 1991), έγιναν προσπάθειες για επαναχρησιμοποίηση του Λατινικού αλφαβήτου, οι οποίες όμως δεν καρποφόρησαν.<ref>{{Cite web|url=https://omniglot.com/writing/belarusian.htm|title=Belarusian language, alphabet and pronunciation|website=omniglot.com|accessdate=2021-02-14}}</ref> Ένα προτεινόμενο Λατινικό αλφάβητο είναι το εξής:
Παράλληλα με το Κυριλλικό, έχει αναπτυχθεί και ένα σύστημα γραφής που βασίζεται στο [[Λατινικό αλφάβητο|Λατινικό Αλφάβητο]]. Μάλιστα, κατά την διάρκεια του 19ου αιώνα το Λατινικό σύστημα γραφής χρησιμοποιούνταν σχεδόν ισάξια με το Κυριλλικό. Ωστόσο, μετά την δημιουργία της [[Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών|Σοβιετικής Ένωσης]] στην οποία η Λευκορωσία συμμετείχε, το Κυριλλικό αλφάβητο έγινε το μόνο επίσημο σύστημα γραφής. Μετά την ανεξαρτητοποίηση της Λευκορωσίας (το 1991), έγιναν προσπάθειες για επαναχρησιμοποίηση του Λατινικού αλφαβήτου, οι οποίες όμως δεν καρποφόρησαν.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://omniglot.com/writing/belarusian.htm|title=Belarusian language, alphabet and pronunciation|website=omniglot.com|accessdate=2021-02-14}}</ref> Ένα προτεινόμενο Λατινικό αλφάβητο είναι το εξής:
{| style="text-align:center;" cellpadding="4" align="center"
{| style="text-align:center;" cellpadding="4" align="center"
|-
|-
Γραμμή 72: Γραμμή 72:
|
|
|}
|}
Άλλα συστήματα γραφής που χρησιμοποιήθηκαν για να αποδώσουν την Λευκορωσική περιλαμβάνουν ένα προσαρμοσμένο [[Αραβικό αλφάβητο]] καθώς και ένα Εβραϊκό αλφάβητο, που χρησιμοποιήθηκε κυρίως από την Εβραϊκή κοινότητα της Λευκορωσίας.<gallery widths="160" heights="160">
Άλλα συστήματα γραφής που χρησιμοποιήθηκαν για να αποδώσουν την Λευκορωσική περιλαμβάνουν ένα προσαρμοσμένο [[Αραβικό αλφάβητο]] καθώς και ένα Εβραϊκό αλφάβητο, που χρησιμοποιήθηκε κυρίως από την Εβραϊκή κοινότητα της Λευκορωσίας.<ref name=":0" /><gallery widths="160" heights="160">
Αρχείο:Кітаб.jpg|Δείγμα της αραβικής γραφής της Λευκορωσικής γλώσσας
Αρχείο:Кітаб.jpg|Δείγμα της αραβικής γραφής της Λευκορωσικής γλώσσας
Αρχείο:Belarusian Latin Alphabet in Minsk.jpg|Πινακίδα στο [[Μινσκ|Μίνσκ]] με την Κυριλλική και την Λατινική γραφή του μέρους.
Αρχείο:Belarusian Latin Alphabet in Minsk.jpg|Πινακίδα στο [[Μινσκ|Μίνσκ]] με την Κυριλλική και την Λατινική γραφή του μέρους.

Έκδοση από την 08:23, 16 Φεβρουαρίου 2021

Λευκορωσικά
беларуская мова
Χάρτης με τις περιοχές όπου ομιλείται η Λευκορωσική γλώσσα. Σκούρο μπλέ: περιοχές όπου η γλώσσα ομιλείται από την πλειοψηφία του πληθυσμού. Γαλάζιο: μειονότητα του πληθυσμού μιλάει την γλώσσα
ΠεριοχήΛευκορωσία, Ρωσία, Ουκρανία, Πολωνία, Λιθουανία, Αμερική (Λευκορωσική διασπορά)
Φυσικοί ομιλητέςΛευκορώσοι
ΤαξινόμησηΙνδοευρωπαϊκές
Σύστημα γραφήςBelarusian Cyrillic alphabet, λατινική γραφή, Αραβική γραφή, Λευκορωσικό λατινικό αλφάβητο και Λευκορωσικό αραβικό αλφάβητο
Κατάσταση
Επίσημη γλώσσαΛευκορωσία, σε επαρχίες της Πολωνίας
ISO 639-1be
ISO 639-2bel
ISO 639-3bel
SILBEL

Η Λευκορωσική γλώσσα είναι μια από τις Σλαβικές γλώσσες, η επίσημη γλώσσα της Λευκορωσίας. Γραπτά μνημεία με λευκορωσικά χαρακτηριστικά εμφανίζονται από τον 13ο αιώνα. Επειδή για πολύ καιρό η Λευκορωσία ήταν μέρος του μεγάλου πριγκηπάτου της Λιθουανίας και έπειτα της Πολωνο-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας υπάρχουν πολλά προβλήματα στον καθορισμό της προέλευσής της.

Αν και παρουσίασε ανάπτυξη κατά του 16ο και 17ο αιώνα, το 1696 απαγορεύτηκε και κυρίαρχη γραπτή γλώσσα στα λευκορωσικά εδάφη καθιερώθηκε η πολωνική. Μόνο το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα καθιερώθηκε σταδιακά η λευκορωσική πρότυπη γλώσσα βασισμένη στη λαϊκή, ομιλούμενη γλώσσα[1].

Το πρώτο μισό του 19ου αιώνα έχουμε τις πρώτες συλλογές λευκορωσικού φολκλόρ και τα πρώτα έργα γραπτής λογοτεχνίας. Το Λεξικό της Λευκορωσικής του Ι. Ι. Νόσοβιτς εκδόθηκε και βραβεύθηκε από την Ακαδημία της Πετρούπολης Μόνο μετά την επανάσταση του 1905 τέθηκε ζήτημα πρότυπης λευκορωσικής. Πρωταγωνιστές στην αναγέννηση της γλώσσας υπήρξαν οι ποιητές: οι Γιάνκα Κουπάλα, Μαξίμ Ανταμόβις-Μπογκντανόβιτς, και Γιακούμπ Κόλας. Παράλληλα στις αρχές του 20 ου αιώνα ο Λευκορώσσος γλωσσολόγος Ευθήμ Φιοντόροβιτς Κάρσκη επιχειρεί την πρώτη περιγραφή των ήχων και της γραμματικής της λευκορωσικής.[2][3]

Αλφάβητα

Η βάση του αλφάβητου της λευκορωσικής γλώσσας είναι το Κυριλλικό αλφάβητο. Έχει συνολικά 32 γράμματα, τα οποία είναι:

А а
/a/		 Б б
/b/		 В в
/v/		 Г г
/h/		 Д д
/d/		 Е е
/jɛ/		 Ё ё
/jo/		 Ж ж
/ʐ/		 З з
/z/		 І і
/i/		 Й й
/j/
К к
/k/		 Л л
/l/		 М м
/m/		 Н н
/n/		 О о
/o/		 П п
/p/		 Р р
/r/		 С с
/s/		 Т т
/t/		 У у
/u/		 Ў ў
/w/
Ф ф
/f/		 Х х
/x/		 Ц ц
/ts/		 Ч ч
/ʨ/		 Ш ш
/ʂ/		 Ы ы
/ɨ/		 Ь ь
/◌ʲ/		 Э э
/ɛ/		 Ю ю
/ju/		 Я я
/ja/

Παράλληλα με το Κυριλλικό, έχει αναπτυχθεί και ένα σύστημα γραφής που βασίζεται στο Λατινικό Αλφάβητο. Μάλιστα, κατά την διάρκεια του 19ου αιώνα το Λατινικό σύστημα γραφής χρησιμοποιούνταν σχεδόν ισάξια με το Κυριλλικό. Ωστόσο, μετά την δημιουργία της Σοβιετικής Ένωσης στην οποία η Λευκορωσία συμμετείχε, το Κυριλλικό αλφάβητο έγινε το μόνο επίσημο σύστημα γραφής. Μετά την ανεξαρτητοποίηση της Λευκορωσίας (το 1991), έγιναν προσπάθειες για επαναχρησιμοποίηση του Λατινικού αλφαβήτου, οι οποίες όμως δεν καρποφόρησαν.[4] Ένα προτεινόμενο Λατινικό αλφάβητο είναι το εξής:

А а
/a/		 B b
/b/		 C c
[/ts/]		 Ć ć
[/tsʲ/]		 Č č
[/tʂ/]		 D d
/d/		 DZ dz
[/dz/]		 DŹ dź
[/dzʲ/]		 DŽ dž
[/dʐ/]		 E e
/ε/
F f
/f/		 G g
[/ɡ ~ ɟ/]		 H h
[/ɣ~ʝ/]		 CH ch
[/x~ç/]		 I i
/i/		 J j
/j/		 K k
/k/		 L l
/lj/		 Ł ł
/l/		 M m
/m/
N n
/n/		 Ń ń
/nj/		 O o
/o/		 P p
/p/		 R r
/r/		 S s
/s/		 Ś ś
[/sʲ/]		 Š š
[/ʂ/]		 T t
/t/		 U u
/u/
Ŭ ŭ

[/u̯/]

V v

[/v/]

Y y

[/ɨ/]

Z z

/z/

Ź ź

[/zʲ/]

Ž ž

/ʐ/

Άλλα συστήματα γραφής που χρησιμοποιήθηκαν για να αποδώσουν την Λευκορωσική περιλαμβάνουν ένα προσαρμοσμένο Αραβικό αλφάβητο καθώς και ένα Εβραϊκό αλφάβητο, που χρησιμοποιήθηκε κυρίως από την Εβραϊκή κοινότητα της Λευκορωσίας.[4]

Παραπομπές

  1. ↑ Ελένη Στεργιοπούλου, Εισαγωγή στη Σλαβική Φιλολογία I-Σημειώσεις, Ε.Κ.Π.Α. τμ. Σλαβικών Σπουδών, Αθήνα 2011-2012, σελ. 126
  2. ↑ «9 Facts About Belarusian Language A Foreigner Should Know». BelarusFeed (στα Αγγλικά). 10 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2021. 
  3. ↑ «Why Belarusians Don't Speak Their Native Language?». BelarusFeed (στα Αγγλικά). 31 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2021. 
  4. ↑ 4,0 4,1 «Belarusian language, alphabet and pronunciation». omniglot.com. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2021. 

Πηγή

  • Ελένη Στεργιοπούλου, Εισαγωγή στη Σλαβική Φιλολογία I-Σημειώσεις, Ε.Κ.Π.Α. τμ. Σλαβικών Σπουδών, Αθήνα 2011-2012, σελ. 126-127 [1][νεκρός σύνδεσμος]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Wikipedia
Wikipedia


π • σ • ε Σλαβικές γλώσσες
Ιστορία
Ανατολικές σλαβικές
Δυτικές σλαβικές
Νότιες σλαβικές
Λιγότερο διαδεδομένες σλαβικές γλώσσες
Κατασκευασμένες σλαβικές γλώσσες
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Λευκορωσική_γλώσσα&oldid=8687226"