Πορθμός του Ευρίπου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μεταφορά από το λήμμα Παλίρροια του Ευρίπου
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
{{coord|38|27|47|N|23|35|22|E|type:waterbody|display=title}}
{{χωρίς παραπομπές}}
[[Αρχείο:Euboea island.jpg|320px|thumb|right|Ο Πορθμός του Ευρίπου, όπου αριστερά είναι η [[Αττική]] και η [[Βοιωτία]], και στη μέση ο Νότιος Ευβοϊκος. (άποψη από το διάστημα).]]
[[Αρχείο:Euboea island.jpg|320px|thumb|right|Ο Πορθμός του Ευρίπου, όπου αριστερά είναι η [[Αττική]] και η [[Βοιωτία]], και στη μέση ο Νότιος Ευβοϊκος. (άποψη από το διάστημα).]]
Ο '''Πορθμός του Ευρίπου''' ή '''Ευβοϊκή θάλασσα''' ή κατά τους αρχαίους Έλληνες η «''έσω Ευβοίς θάλασσα''» είναι στενή λωρίδα θάλασσας μεταξύ [[Εύβοια]]ς και [[Στερεά Ελλάδα|Στερεάς Ελλάδας]]. Στην πραγματικότητα πρόκειται για έναν μεγάλου μήκους [[πορθμός|πορθμό]] πλάτους 39 μέτρων, μήκους 40 και βάθους 8,5 που συνδέει τον Βόρειο με τον Νότιο Ευβοϊκό Κόλπο. Ο Ευβοϊκός κόλπος, από το σημείο του πορθμού του Ευρίπου, όπου η παλαιά γέφυρα της Χαλκίδας, χωρίζεται στον [[Βόρειος Ευβοϊκός κόλπος|Βόρειο]] και στο [[Νότιος Ευβοϊκός κόλπος|Νότιο Ευβοϊκό]] κόλπο, χαρακτηριζόμενοι έτσι μεταξύ τους και ως [[αμφίπυγοι όρμοι]].


==Παλίρροια==
Ο '''Πορθμός του Ευρίπου''' ή '''Ευβοϊκή θάλασσα''' ή κατά τους αρχαίους Έλληνες η «''έσω Ευβοίς θάλασσα''»: Αποτελεί όλο τον θαλάσσιο χώρο μεταξύ [[Εύβοια]]ς και [[Στερεά Ελλάδα|Στερεάς Ελλάδας]], αν και στην πραγματικότητα πρόκειται για έναν μεγάλου μήκους [[πορθμός|πορθμό]]...
Η Παλίρροια του Ευρίπου είναι ένα σύνθετο μοναδικό φαινόμενο, οφειλόμενο στις [[παλιρροϊκές δυνάμεις]] που παρατηρείται μόνο στον Πορθμό του Ευρίπου.


Σε αυτό τον χώρο παρουσιάζεται το φαινόμενο, τα ύδατα του διαύλου να κινούνται συνεχώς, ενώ συγχρόνως να αλλάζουν και φορά κίνησης, κατευθυνόμενα άλλοτε προς τον Βόρειο και άλλοτε προς το Νότιο Ευβοϊκό. Η συστηματική παρακολούθηση του εν λόγω ρεύματος έδειξε ότι ενώ στις 22-23 ημέρες παρουσιάζει μια κανονικότητα αλλαγής φοράς ανά 6 ώρες περίπου, όπως ακριβώς η [[παλίρροια]], στις υπόλοιπες 6-7 ημέρες του μήνα το ρεύμα γίνεται τόσο ακανόνιστο που μπορεί να αλλάξει φορά ακόμη και 14 φορές μέσα στο ίδιο 24ωρο. Έτσι διαπιστώθηκε ότι το κανονικό ρεύμα αντιστοιχεί στις συζυγίες, δηλαδή 11-12 ημέρες περί τη νέα σελήνη (Ν.Σ.) και άλλες τόσες κατά τη πανσέληνο, ενώ το ακανόνιστο ρεύμα παρατηρείται κατά τους τετραγωνισμούς (Π.Τ. και Τ.Τ.).
Ο Ευβοϊκός κόλπος, από το σημείο του πορθμού του Ευρίπου, όπου η παλαιά γέφυρα της Χαλκίδας, χωρίζεται επιμέρους στον [[Βόρειος Ευβοϊκός κόλπος|Βόρειο Ευβοϊκό]] και στο [[Νότιος Ευβοϊκός κόλπος|Νότιο Ευβοϊκό]] κόλπο, χαρακτηριζόμενοι έτσι μεταξύ τους και ως [[αμφίπυγοι όρμοι]].

Η εξήγηση του συγκεκριμένου φαινομένου του ρεύματος του Ευρίπου απασχόλησε και τους αρχαίους Έλληνες και ειδικότερα τον [[Αριστοτέλης|Αριστοτέλη]] και τον [[Ερατοσθένης ο Κυρηναίος|Ερατοσθένη]], καθώς και πολλούς άλλους επιστήμονες από τον 19-ο αιώνα και μετά. Σημαντική συνεισφορά στη μελέτη του φαινομένου κατέχουν οι Έλληνες [[Δημήτριος Αιγινήτης (πανεπιστημιακός)|Δημήτριος Αιγινήτης]] (1926)<ref>{{cite journal|title=Το πρόβλημα της παλιρροίας του Ευρίπου|year=1928|author=Αιγινίτης, Δ. |journal=Πρακτικά Ακαδημίας Αθηνών}}</ref> ο Υποπλοίαρχος [[Ανδρέας Α. Μιαούλης]], Β.Ν. (1880)<ref>{{cite book|year=1882|location=Αθήνα|title=Περί της παλιρροίας του Ευρίπου, μετά δώδεκα πινάκων και ενός υδρογραφικού σχεδιογραφήματος του Πορθμού του Ευρίπου|author=Ανδρέας Αντ. Μιαούλης|publisher=Ανδρέας Κορομηλάς}}</ref> και ο βρετανός Υποναύαρχος [[Αρθούρος Μένσελ]] (Arthur Mansel), RN. Η έρευνα συμπληρώθηκε από μετρήσεις του Πανεπιστημίου Αθηνών στη Γλύφα (1981-1984).<ref>{{cite book|author=Λεοντάρης, Σ. Ν. | title=Εισαγωγή στην Ωκεανογραφία | publisher=Εκδόσεις Συμμετρία | year=1995 | location=Αθήνα|pages=132-153}}</ref>

Η εξήγηση που έχει δοθεί και έχει γίνει σήμερα αποδεκτή για το συγκεκριμένο χώρο είναι ότι το φυσικό παλιρροιακό κύμα στο Αιγαίο φθάνοντας στην [[Εύβοια]] ανατολικά, ένα μέρος του εισέρχεται στο Βόρειο Ευβοϊκό (από Β. της Εύβοιας) και ένα άλλο εισέρχεται στο Νότιο Ευβοϊκό (από Ν. της Εύβοιας). Λόγω όμως του διαφορετικού μήκους της διαδρομής, το μεν φυσικό παλιρροιακό κύμα που έρχεται από το Νότο φθάνει στο δίαυλο του Ευρίπου σε 1 ώρα και 15 λεπτά νωρίτερα του ερχόμενου από Βορρά. Εξ αυτού, φυσικό είναι οι νότιοι εισερχόμενοι υδάτινοι όγκοι ν΄ ανεβάζουν εκεί τη στάθμη κατά 30-40 εκατοστά και να δημιουργείται [[θαλάσσιο ρεύμα]] από Ν. προς Β. Μετά 6 ώρες, καθώς η άμπωτη διαδέχεται τη πλημμυρίδα, αντιστρέφονται οι συνθήκες και δημιουργείται αντίθετο ρεύμα, αφού στο Β. μέρος έχουν συσσωρευθεί μεγαλύτεροι υδάτινοι όγκοι. Όταν λοιπόν συμβαίνουν [[συζυγία (αστρονομία)|συζυγίες]], οπότε η ένταση της παλίρροιας είναι μεγάλη, το ρεύμα του Ευρίπου παρουσιάζεται κανονικό. Όμως στους [[αποχή πλανητών|τετραγωνισμούς]], όπου το ρεύμα είναι ασθενέστερο, τόσο η [[ακτή|διαμόρφωση των ακτών]], ο [[βυθός]], οι υφιστάμενες [[Καιρός|καιρικές συνθήκες]] καθώς και άλλα [[ατμοσφαιρική πίεση|βαρομετρικά αίτια]] συντελούν ώστε το ρεύμα να παρουσιάζεται ακανόνιστο.


== Σημείωση ==
== Σημείωση ==
[[Λεπτομερείς]] ναυτιλιακές πληροφορίες για τον Ευβοϊκό κόλπο παρέχει ο [[Ελληνικός Πλοηγός]] 3ος τόμος, καθώς και οι [[χάρτης ελληνικής έκδοσης|χάρτες ελληνικής έκδοσης]]:<br />
[[Λεπτομερείς]] ναυτιλιακές πληροφορίες για τον Ευβοϊκό κόλπο παρέχει ο [[Ελληνικός Πλοηγός]] 3ος τόμος, καθώς και οι [[χάρτης ελληνικής έκδοσης|χάρτες ελληνικής έκδοσης]]:<br />
'''ΧΕΕ-313''' Βόρειος Ευβοϊκός κόλπος, και '''ΧΕΕ-412''' Νότιος Ευβοϊκός κόλπος.
'''ΧΕΕ-313''' Βόρειος Ευβοϊκός κόλπος, και '''ΧΕΕ-412''' Νότιος Ευβοϊκός κόλπος.

== Παραπομπές ==
<references />


== Δείτε επίσης ==
== Δείτε επίσης ==
* [[Παλίρροια του Ευρίπου]]
* [[Υψηλή Γέφυρα Ευρίπου]]


[[Κατηγορία:Πορθμοί της Ελλάδας]]
[[Κατηγορία:Πορθμοί της Ελλάδας]]
[[Κατηγορία:Στερεά Ελλάδα]]
[[Κατηγορία:Στερεά Ελλάδα]]
[[Κατηγορία:Παλιρροιακά φαινόμενα]]
[[Κατηγορία:Χαλκίδα]]

Έκδοση από την 10:02, 19 Ιανουαρίου 2021

Συντεταγμένες: 38°27′47″N 23°35′22″E / 38.46306°N 23.58944°E / 38.46306; 23.58944

Ο Πορθμός του Ευρίπου, όπου αριστερά είναι η Αττική και η Βοιωτία, και στη μέση ο Νότιος Ευβοϊκος. (άποψη από το διάστημα).

Ο Πορθμός του Ευρίπου ή Ευβοϊκή θάλασσα ή κατά τους αρχαίους Έλληνες η «έσω Ευβοίς θάλασσα» είναι στενή λωρίδα θάλασσας μεταξύ Εύβοιας και Στερεάς Ελλάδας. Στην πραγματικότητα πρόκειται για έναν μεγάλου μήκους πορθμό πλάτους 39 μέτρων, μήκους 40 και βάθους 8,5 που συνδέει τον Βόρειο με τον Νότιο Ευβοϊκό Κόλπο. Ο Ευβοϊκός κόλπος, από το σημείο του πορθμού του Ευρίπου, όπου η παλαιά γέφυρα της Χαλκίδας, χωρίζεται στον Βόρειο και στο Νότιο Ευβοϊκό κόλπο, χαρακτηριζόμενοι έτσι μεταξύ τους και ως αμφίπυγοι όρμοι.

Παλίρροια

Η Παλίρροια του Ευρίπου είναι ένα σύνθετο μοναδικό φαινόμενο, οφειλόμενο στις παλιρροϊκές δυνάμεις που παρατηρείται μόνο στον Πορθμό του Ευρίπου.

Σε αυτό τον χώρο παρουσιάζεται το φαινόμενο, τα ύδατα του διαύλου να κινούνται συνεχώς, ενώ συγχρόνως να αλλάζουν και φορά κίνησης, κατευθυνόμενα άλλοτε προς τον Βόρειο και άλλοτε προς το Νότιο Ευβοϊκό. Η συστηματική παρακολούθηση του εν λόγω ρεύματος έδειξε ότι ενώ στις 22-23 ημέρες παρουσιάζει μια κανονικότητα αλλαγής φοράς ανά 6 ώρες περίπου, όπως ακριβώς η παλίρροια, στις υπόλοιπες 6-7 ημέρες του μήνα το ρεύμα γίνεται τόσο ακανόνιστο που μπορεί να αλλάξει φορά ακόμη και 14 φορές μέσα στο ίδιο 24ωρο. Έτσι διαπιστώθηκε ότι το κανονικό ρεύμα αντιστοιχεί στις συζυγίες, δηλαδή 11-12 ημέρες περί τη νέα σελήνη (Ν.Σ.) και άλλες τόσες κατά τη πανσέληνο, ενώ το ακανόνιστο ρεύμα παρατηρείται κατά τους τετραγωνισμούς (Π.Τ. και Τ.Τ.).

Η εξήγηση του συγκεκριμένου φαινομένου του ρεύματος του Ευρίπου απασχόλησε και τους αρχαίους Έλληνες και ειδικότερα τον Αριστοτέλη και τον Ερατοσθένη, καθώς και πολλούς άλλους επιστήμονες από τον 19-ο αιώνα και μετά. Σημαντική συνεισφορά στη μελέτη του φαινομένου κατέχουν οι Έλληνες Δημήτριος Αιγινήτης (1926)[1] ο Υποπλοίαρχος Ανδρέας Α. Μιαούλης, Β.Ν. (1880)[2] και ο βρετανός Υποναύαρχος Αρθούρος Μένσελ (Arthur Mansel), RN. Η έρευνα συμπληρώθηκε από μετρήσεις του Πανεπιστημίου Αθηνών στη Γλύφα (1981-1984).[3]

Η εξήγηση που έχει δοθεί και έχει γίνει σήμερα αποδεκτή για το συγκεκριμένο χώρο είναι ότι το φυσικό παλιρροιακό κύμα στο Αιγαίο φθάνοντας στην Εύβοια ανατολικά, ένα μέρος του εισέρχεται στο Βόρειο Ευβοϊκό (από Β. της Εύβοιας) και ένα άλλο εισέρχεται στο Νότιο Ευβοϊκό (από Ν. της Εύβοιας). Λόγω όμως του διαφορετικού μήκους της διαδρομής, το μεν φυσικό παλιρροιακό κύμα που έρχεται από το Νότο φθάνει στο δίαυλο του Ευρίπου σε 1 ώρα και 15 λεπτά νωρίτερα του ερχόμενου από Βορρά. Εξ αυτού, φυσικό είναι οι νότιοι εισερχόμενοι υδάτινοι όγκοι ν΄ ανεβάζουν εκεί τη στάθμη κατά 30-40 εκατοστά και να δημιουργείται θαλάσσιο ρεύμα από Ν. προς Β. Μετά 6 ώρες, καθώς η άμπωτη διαδέχεται τη πλημμυρίδα, αντιστρέφονται οι συνθήκες και δημιουργείται αντίθετο ρεύμα, αφού στο Β. μέρος έχουν συσσωρευθεί μεγαλύτεροι υδάτινοι όγκοι. Όταν λοιπόν συμβαίνουν συζυγίες, οπότε η ένταση της παλίρροιας είναι μεγάλη, το ρεύμα του Ευρίπου παρουσιάζεται κανονικό. Όμως στους τετραγωνισμούς, όπου το ρεύμα είναι ασθενέστερο, τόσο η διαμόρφωση των ακτών, ο βυθός, οι υφιστάμενες καιρικές συνθήκες καθώς και άλλα βαρομετρικά αίτια συντελούν ώστε το ρεύμα να παρουσιάζεται ακανόνιστο.

Σημείωση

Λεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για τον Ευβοϊκό κόλπο παρέχει ο Ελληνικός Πλοηγός 3ος τόμος, καθώς και οι χάρτες ελληνικής έκδοσης:
ΧΕΕ-313 Βόρειος Ευβοϊκός κόλπος, και ΧΕΕ-412 Νότιος Ευβοϊκός κόλπος.

Παραπομπές

  1. Αιγινίτης, Δ. (1928). «Το πρόβλημα της παλιρροίας του Ευρίπου». Πρακτικά Ακαδημίας Αθηνών. 
  2. Ανδρέας Αντ. Μιαούλης (1882). Περί της παλιρροίας του Ευρίπου, μετά δώδεκα πινάκων και ενός υδρογραφικού σχεδιογραφήματος του Πορθμού του Ευρίπου. Αθήνα: Ανδρέας Κορομηλάς. 
  3. Λεοντάρης, Σ. Ν. (1995). Εισαγωγή στην Ωκεανογραφία. Αθήνα: Εκδόσεις Συμμετρία. σελίδες 132–153. 

Δείτε επίσης