Κανόνες του ταβλιού

Το ταμπλώ του ταβλιού με τα πούλια στις αρχικές θέσεις του παιχνιδιού «πόρτες».

Οι κανόνες που περιγράφονται παρακάτω ισχύουν για τα παιχνίδια Πόρτες (και το δυτικό τάβλι), Πλακωτό και Φεύγα. Για τους ιδιαίτερους κανόνες κάθε παιχνιδιού δείτε το αντίστοιχο άρθρο.

Ο πίνακας

Το τάβλι παίζεται σε πίνακα (ταμπλώ) όπως αυτός που φαίνεται στην εικόνα. Ο πίνακας χωρίζεται σε τέσσερις περιοχές με κάθε περιοχή να περιλαμβάνει έξι θέσεις, συνολικά δηλαδή 24 θέσεων Που έχουν κατά παράδοση τριγωνικό σχήμα. Κάθε παίκτης έχει μια περιοχή εκκίνησης και η απέναντί της περιοχή είναι η περιοχή μαζέματος του παίκτη. Τα πούλια τού παίκτη κινούνται κυκλικά από την περιοχή εκκίνησης στην περιοχή μαζέματος. Όταν ένας παίκτης έχει όλα του τα πούλια στην περιοχή μαζέματος του επιτρέπεται να ξεκινήσει το μάζεμα.

Η βαθμολογία

Ο παίκτης που θα μαζέψει πρώτος όλα του τα πούλια νικά το παιχνίδι το οποίο και σταματά αυτομάτως. Ο παίκτης που νικά το παιχνίδι κερδίζει ένα ή δύο βαθμούς (πόντους). (στην πρώτη περίπτωση λέμε το πήρε μονό ενώ στην δεύτερη διπλό). Στο πλακωτό υπάρχει μια σπάνια περίπτωση ισοπαλίας. Σε αυτήν κανένας παίκτης δεν παίρνει βαθμό. Μονό είναι ένα παιχνίδι που ο χαμένος έχει προλάβει να κόψει (να μαζέψει έστω και ένα πούλι από τον πίνακα). Διπλό είναι ένα παιχνίδι που ο χαμένος δεν έχει προλάβει να κόψει. Στο δυτικό τάβλι υπάρχει και περίπτωση τριπλού παιχνιδιού. Στις ελληνικές πόρτες που αντιστοιχούν στο δυτικό τάβλι δεν υπάρχει κανονισμός τριπλού παιχνιδιού.

Στο δυτικό τάβλι (αλλά όχι στο ελληνικό τάβλι) η βαθμολογία καθορίζεται και από τον βίδο (ζάρι διπλασιασμού) που δρα πολλαπλασιαστικά στους βαθμούς.

Τα ζάρια

Κάθε παίκτης πριν παίξει ρίχνει τα δύο ζάρια· ειδικούς κύβους με ενδείξεις σε κάθε έδρα που αντιστοιχούν στους αριθμούς από ένα ως έξι.

Για την πρώτη ζαριά του παιχνιδιού υπάρχουν δυο παραλλαγές:

1. ο παίκτης που αποφασίστηκε να παίζει πρώτος ρίχνει τα δύο ζάρια.
2. οι παίκτες ρίχνουν από ένα ζάρι· αν φέρουν το ίδιο αποτέλεσμα ξαναρίχνουν ώσπου να μην φέρουν το ίδιο αποτέλεσμα.

Το δεύτερο σύστημα συχνά χρησιμοποιείται και για να αποφασιστεί ποιος παίζει πρώτος. Θα πρέπει να έχει προαποφασιστεί αν η ζαριά που μένει κάτω θα μετρήσει και ως πρώτη ή όχι.

Η φορά της κίνησης

Ο πίνακας όπως έχει αναφερθεί έχει 24 θέσεις. Δεν υπάρχει καθιερωμένος τρόπος συμβολισμού και εδώ επιλέγουμε να τις συμβολίζουμε με τα 24 γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου (ενώ τις ζαριές με τους αραβικούς αριθμούς). Κάθε παίκτης έχει μια συγκεκριμένη φορά κίνησης από την περιοχή εκκίνησής του στην περιοχή μαζέματος. Στην εικόνα πάνω δεξιά (παιχνίδι Πόρτες) η περιοχή εκκίνησης του μαύρου είναι η πάνω δεξιά και η περιοχή μαζέματος είναι η κάτω δεξιά. Το πρώτο τετράγωνο της εκκίνησής του είναι αυτό που βλέπουμε τα δυο μαύρα πούλια (το συμβολίζουμε «α») το διπλανό είναι το επόμενο τετράγωνο («β») και κινείται προς τα αριστερά ως την άκρη του πίνακα αριστερά (στο «μ»). μετά το μ το ν (η επόμενη θέση) είναι η απέναντι θέση οπότε και συνεχίζεται ως το ω (την τελευταία θέση του πίνακα όπου στην εικόνα βρίσκονται τα δυο κόκκινα πούλια). Η όλη κίνηση μπορεί να χαρακτηριστεί αντιωρολογιακής φοράς(αριστερόστροφα). Το «ω» του ενός παίκτη είναι το αρχικό τετράγωνο (το «α») του αντιπάλου ο οποίος κινείται με αντίθετη (δεξιόστροφη) φορά. Η περιοχή εκκίνησης είναι οι θέσεις α-ζ και η περιοχή μαζέματος είναι οι θέσεις τ-ω. Αυτή η περιγραφή κίνησης αναφέρεται στις πόρτες.

Η φορά κίνησης στο πλακωτό είναι επίσης αντίθετη με τους δείκτες του ρολογιού(αριστερόστροφη) για τον έναν παίκτη και δεξιόστροφη για τον αντίπαλο.

Αντίθετα το φεύγα είναι το μόνο παιχνίδι από τα τρία όπου και οι δύο παίκτες κινούνται αντίθετα(αριστερόστροφα) από τους δείκτες του ρολογιού, για αυτό το λόγο και οι αντίπαλοι στήνουν πάντα τα πούλια τους στην πάνω δεξιά γωνία όπως βλέπει ο κάθε παίκτης το τάβλι.

Ο τρόπος παιξίματος της ζαριάς

Πριν κινήσει τα πούλια ένας παίκτης έχει ρίξει δυο ζάρια. Στο τάβλι υπάρχουν δυο ειδών ζαριάς. Οι απλές (ή μονές) και οι διπλές.

Η ζαριά είναι απλή όταν οι ενδείξεις των δυο ζαριών είναι διαφορετικές (όπως 2-3 ή 4-5 ή 1-6).

Η ζαριά είναι διπλή όταν οι ενδείξεις των δύο ζαριών είναι ίδιες (όπως 1-1 ή 4-4 ή 6-6).

Οι απλές ζαριές

Ο παίκτης κινεί ένα (δικό του) πούλι (της επιλογής του) κατά την φορά της κίνησής του κατά αριθμό θέσεων όσο η ένδειξη του ενός ζαριού (πχ αν το ζάρι δείχνει 6 ένα πούλι στο «α» μπορεί να κινηθεί στο «η» ενώ ένα πούλι στο «λ» μπορεί να κινηθεί στο «ρ») ενώ ένα πούλι στο «χ» δεν μπορεί να κινηθεί. Επίσης δεν μπορεί να κινηθεί ένα πούλι πάνω σε πόρτα του αντιπάλου. (Τι είναι πόρτα εξηγείται στα άρθρα του κάθε παιχνιδιού). Εν συνεχεία ο παίκτης παίζει με τον ίδιο τρόπο την ένδειξη του άλλου ζαριού (με το ίδιο ή διαφορετικό πούλι) οπότε και τελειώνει η σειρά του.

• ο παίκτης έχει το δικαίωμα να κάνει τις δυο κινήσεις με όποια σειρά επιθυμεί.
• ο παίκτης είναι υποχρεωμένος να παίξει και τις δύο κινήσεις.
  • δεν επιτρέπεται να παίξει το ένα ζάρι έτσι ώστε να μην υπάρχει τρόπος να παίξει και το δεύτερο και εφόσον υπάρχει άλλος τρόπος πρέπει να παίζει και τα δύο.
• αν δεν υπάρχει νόμιμος τρόπος να παίξει οποιαδήποτε κίνηση, τελειώνει η σειρά του. (δεν κινεί)
• αν υπάρχει τρόπος να παίξει μόνο την μία από τις δύο κινήσεις τότε παίζει μόνο την μεγαλύτερη.

Εδώ υπάρχει και παραλλαγή όπου ο παίκτης έχει δικαίωμα να επιλέξει ποιο ζάρι θα παίξει.

Οι διπλές ζαριές

Παίζονται με τον ίδιο τρόπο με τις απλές ζαριές αλλά ο παίκτης παίζει τέσσερις φορές την (διπλή) ένδειξη του ζαριού. πχ αν έχει φέρει «πεντάρες» (5-5) παίζει τέσσερις φορές το πέντε. Με την ολοκλήρωση των κινήσεών του τελειώνει και η σειρά του.

• αν ο παίκτης δεν έχει τρόπο να παίξει και τις τέσσερις κινήσεις τότε παίζει όσες έχει.

Δείτε επίσης

• Μάζεμα
• Βίδος
• Πόρτες
• Πλακωτό
• Φεύγα
• Γκιουλ
• Μορτεζίμ
• Ασσόδυο