Εκστρατεία της Καλλίπολης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
μ διεκρινμιθση ηττας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 20: Γραμμή 20:
Μετά από μια αποτυχημένη ναυτική εκστρατεία, πραγματοποιήθηκε αμφίβια απόβαση στη χερσόνησο της Καλλίπολης. Η προσπάθεια απέτυχε, και μετά από οκτώ μήνες σκληρών μαχών και πολλά θύματα και στις δύο πλευρές η δύναμη εισβολής τελικά αποχώρησε. Η εκστρατεία ήταν μια από τις μεγαλύτερες νίκες των Οθωμανών κατά τη διάρκεια του πολέμου και θεωρείται μια μεγάλη αποτυχία για τους Συμμάχους. Η ήττα των συμμάχων συμπίπτει με την κορύφωση της [[Γενοκτονία των Αρμενίων|Γενοκτονίας των Αρμενίων]]. Επιπλέον, η καθήλωση των Ανταντικών δυνάμεων στην εκστρατεία αυτή ευθύνεται και για το καθυστερημένο άνοιγμα του [[Μακεδονικό Μέτωπο (Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος)|Μακεδονικού Μετώπου]] και την πτώση τη [[Βασίλειο της Σερβίας|Σερβίας]]. Το φθινόπωρο του έτους ξεκίνησε η μεταφορά των ηττημένων στρατευμάτων τους (μετονομαζόμενα ως [[Στρατιά της Ανατολής]]) στο Μακεδονικό Μέτωπο, με απόβασή του στη [[Θεσσαλονίκη]].
Μετά από μια αποτυχημένη ναυτική εκστρατεία, πραγματοποιήθηκε αμφίβια απόβαση στη χερσόνησο της Καλλίπολης. Η προσπάθεια απέτυχε, και μετά από οκτώ μήνες σκληρών μαχών και πολλά θύματα και στις δύο πλευρές η δύναμη εισβολής τελικά αποχώρησε. Η εκστρατεία ήταν μια από τις μεγαλύτερες νίκες των Οθωμανών κατά τη διάρκεια του πολέμου και θεωρείται μια μεγάλη αποτυχία για τους Συμμάχους. Η ήττα των συμμάχων συμπίπτει με την κορύφωση της [[Γενοκτονία των Αρμενίων|Γενοκτονίας των Αρμενίων]]. Επιπλέον, η καθήλωση των Ανταντικών δυνάμεων στην εκστρατεία αυτή ευθύνεται και για το καθυστερημένο άνοιγμα του [[Μακεδονικό Μέτωπο (Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος)|Μακεδονικού Μετώπου]] και την πτώση τη [[Βασίλειο της Σερβίας|Σερβίας]]. Το φθινόπωρο του έτους ξεκίνησε η μεταφορά των ηττημένων στρατευμάτων τους (μετονομαζόμενα ως [[Στρατιά της Ανατολής]]) στο Μακεδονικό Μέτωπο, με απόβασή του στη [[Θεσσαλονίκη]].


Η μη συμμετοχή της Ελλάδας στην εκστρατεία, πέρα από την όποια επίδραση είχε στην ήττα της Αντάντ, σταθηκε αφορμή για την έναρξη του [[Εθνικός Διχασμός|'''Εθνικού Διχασμού''']], όταν ο πρωθυπουργός [[Ελευθέριος Βενιζέλος]] εξωθήθηκε σε [[Κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου 1910|παραίτηση]] από το βασιλια [[Κωνσταντίνος Α΄ της Ελλάδας|Κωνσταντίνο Α']], εγκαινιάζοντας μια περίοδο πολιτικής αστάθειας που κράτησε μέχρι το τέλος του Α' Π.Π. Ο λόγος της παραίτησης ήταν όταν στην έναρξη της εκστρατείας, το Φλεβάρη του 1915, ο γερμανόφιλοι κύκλοι του παλατιού διαφώνησαν με τον Βενιζέλο για την συμμετοχή της χώρας στην εκστρατεία, παρά τα σημαντικά ανταλλάγματα (προσάρτηση της [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]], [[Βόρεια Ήπειρος|Βόρειας Ηπείρου]], και [[Κύπρος|Κύπρου]]).<ref>{{Cite web|url=https://www.kathimerini.gr/society/814760/i-machi-tis-kallipolis-kai-i-ellada/|title=Η μάχη της Καλλίπολης και η Ελλάδα|last=ΑΓΤΖΙΔΗΣ|first=ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ|ημερομηνία=2015-10-05|website=Η Καθημερινή|publisher=ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε|archiveurl=https://archive.vn/wip/grkKK|archivedate=2020-10-01|accessdate=2020-10-01|quote='''Κωνσταντίνος:''' Δεν στέκει στρατιωτικώς η επιχείρησις, κ. πρωθυπουργέ. Εχω εδώ τους επιτελείς διά να σας αναπτύξουν εκ νέου το ζήτημα.<br />'''Βενιζέλος:''' Γνωρίζω τα επιχειρήματά των. Σας επαναλαμβάνω τούτο: Εάν σπεύσωμεν, τα Δαρδανέλια θα πέσουν. Και αποτυγχάνοντες, όμως, εξασφαλίζομεν την Βόρειον Ηπειρον, την Κύπρον και την Μικράν Ασίαν…<br />'''Κωνσταντίνος:''' Θεωρείτε τόσο εύκολον την πλήρη ήτταν της Γερμανίας;<br />'''Βενιζέλος:''' Δεν υποτιμώ τη γερμανικήν δύναμιν. Επανειλημμένως εν τούτοις σας εξέθεσα διατί τελικώς θα επικρατήσει η Αγγλία. Εις την Ανατολήν ιδίως θα επιβληθεί καθ’ όλην την γραμμήν. Η Γερμανία υποστηρίζει την Τουρκία και εργάζεται διά λογαριασμόν της εις την Μικράν Ασίαν. Η Αγγλία θέλει τη συνεργασία και το μεγάλωμα της Ελλάδος. Μόνο διά της Αγγλίας θα κρατήσωμεν όσα έχομεν και θα επεκταθώμεν εκ νέου.<br />'''Κωνσταντίνος:''' Η Ρωσσία δεν μας αφήνει να πάμε εις την Πόλι.<br />'''Βενιζέλος:''' Δεν ημπορεί να μας εμποδίσει η Ρωσσία. Προσφέρομεν μικράν αλλά χρήσιμον δύναμιν εις στιγμήν αποφασιστικήν. Η Ρωσσία δεν διαθέτει προς το παρόν ούτε ένα σύνταγμα. Αυτό άλλωστε το απροπαράσκευον της τουρκικής αμύνης το ονομάζω ευκαιρίαν. Δεν ζητούμεν δε να γίνωμεν κύριοι της Κωνσταντινουπόλεως. Θα συντελέσωμεν προς κατάκτησιν και διεθνοποίησιν της πόλεως. Εις την Κωνσταντινούπολη Μεγαλειότατε θα πάμε από τη Μικρά Ασία…}}</ref> Ακολούθησαν [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές Μαΐου 1915|εκλογές εν είδη δημοψηφίσματος]] (Μάιος 1915) για την σύμπραξη με την Αντάντ, τις οποίες κέρδισε και πάλι το κόμμα των «[[Κόμμα Φιλελευθέρων (Ελλάδα)|Φιλελευθέρων]]», χωρίς όμως να αποτέλεσμα, αφού το παλάτι, έχοντας καθυστερήσει το σχηματισμό της [[Κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου 1915|βενιζελικής Κυβέρνησης]] για μήνες, τη διάλυσε ξανά τον Οκτώβρη του '15, οριστικά αυτή τη φορα — πλεόν την χώρα ουσιαστικά θα [[Κυβέρνηση Στέφανου Σκουλούδη 1915|κυβερνάει το Παλάτι]], η Βουλή θα πέσει σε αδράνεια για τα επόμενα δυόμιση χρόνια, μέχρι την, τυπική μόνο, λήξη του Διχασμού και την εκθρόνιση του Βασιλια. Αφορμή της δεύτερης παραίτησης ήταν η εισβολή της [[Στρατιά της Ανατολής|Στρατιάς της Ανατολής]] στη Θεσσαλονίκη (καθώς επέστρεφε ηττημένη στην Καλλίπολη), αν και ουσιαστικός στόχος ήταν η ακύρωση της ψηφισμένης επιστράτευσης για εφαρμογή του [[Ελληνοσερβική συνθήκη (1913)|Ελληνοσερβικού συμφώνου]], ενόσω η [[Βασίλειο της Βουλγαρίας|Βουλγαρία]], που μόλις ενταχθεί στις Κεντρικές Δυνάμεις, προετοιμαζόταν να επιτεθεί στη Σερβία. {{Commons|Gallipoli Campaign}}
Η μη συμμετοχή της Ελλάδας στην εκστρατεία, πέρα από την όποια επίδραση είχε στην ήττα της Αντάντ, σταθηκε αφορμή για την έναρξη του [[Εθνικός Διχασμός|'''Εθνικού Διχασμού''']], όταν ο πρωθυπουργός [[Ελευθέριος Βενιζέλος]] εξωθήθηκε σε [[Κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου 1910|παραίτηση]] από το βασιλια [[Κωνσταντίνος Α΄ της Ελλάδας|Κωνσταντίνο Α']], εγκαινιάζοντας μια περίοδο πολιτικής αστάθειας που κράτησε μέχρι το τέλος του Α' Π.Π. Ο λόγος της παραίτησης ήταν όταν στην έναρξη της εκστρατείας, το Φλεβάρη του 1915, ο γερμανόφιλοι κύκλοι του παλατιού διαφώνησαν με τον Βενιζέλο για την συμμετοχή της χώρας στην εκστρατεία, παρά τα σημαντικά ανταλλάγματα (προσάρτηση της [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]], [[Βόρεια Ήπειρος|Βόρειας Ηπείρου]], και [[Κύπρος|Κύπρου]]).<ref>{{Cite web|url=https://www.kathimerini.gr/society/814760/i-machi-tis-kallipolis-kai-i-ellada/|title=Η μάχη της Καλλίπολης και η Ελλάδα|last=ΑΓΤΖΙΔΗΣ|first=ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ|ημερομηνία=2015-10-05|website=Η Καθημερινή|publisher=ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε|archiveurl=https://archive.vn/wip/grkKK|archivedate=2020-10-01|accessdate=2020-10-01|quote='''Κωνσταντίνος:''' Δεν στέκει στρατιωτικώς η επιχείρησις, κ. πρωθυπουργέ. Εχω εδώ τους επιτελείς διά να σας αναπτύξουν εκ νέου το ζήτημα.<br />'''Βενιζέλος:''' Γνωρίζω τα επιχειρήματά των. Σας επαναλαμβάνω τούτο: Εάν σπεύσωμεν, τα Δαρδανέλια θα πέσουν. Και αποτυγχάνοντες, όμως, εξασφαλίζομεν την Βόρειον Ηπειρον, την Κύπρον και την Μικράν Ασίαν…<br />'''Κωνσταντίνος:''' Θεωρείτε τόσο εύκολον την πλήρη ήτταν της Γερμανίας;<br />'''Βενιζέλος:''' Δεν υποτιμώ τη γερμανικήν δύναμιν. Επανειλημμένως εν τούτοις σας εξέθεσα διατί τελικώς θα επικρατήσει η Αγγλία. Εις την Ανατολήν ιδίως θα επιβληθεί καθ’ όλην την γραμμήν. Η Γερμανία υποστηρίζει την Τουρκία και εργάζεται διά λογαριασμόν της εις την Μικράν Ασίαν. Η Αγγλία θέλει τη συνεργασία και το μεγάλωμα της Ελλάδος. Μόνο διά της Αγγλίας θα κρατήσωμεν όσα έχομεν και θα επεκταθώμεν εκ νέου.<br />'''Κωνσταντίνος:''' Η Ρωσσία δεν μας αφήνει να πάμε εις την Πόλι.<br />'''Βενιζέλος:''' Δεν ημπορεί να μας εμποδίσει η Ρωσσία. Προσφέρομεν μικράν αλλά χρήσιμον δύναμιν εις στιγμήν αποφασιστικήν. Η Ρωσσία δεν διαθέτει προς το παρόν ούτε ένα σύνταγμα. Αυτό άλλωστε το απροπαράσκευον της τουρκικής αμύνης το ονομάζω ευκαιρίαν. Δεν ζητούμεν δε να γίνωμεν κύριοι της Κωνσταντινουπόλεως. Θα συντελέσωμεν προς κατάκτησιν και διεθνοποίησιν της πόλεως. Εις την Κωνσταντινούπολη Μεγαλειότατε θα πάμε από τη Μικρά Ασία…}}</ref> Ακολούθησαν [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές Μαΐου 1915|εκλογές εν είδη δημοψηφίσματος]] (Μάιος 1915) για την σύμπραξη με την Αντάντ, τις οποίες κέρδισε και πάλι το κόμμα των «[[Κόμμα Φιλελευθέρων (Ελλάδα)|Φιλελευθέρων]]», χωρίς όμως να αποτέλεσμα, αφού το παλάτι, έχοντας καθυστερήσει το σχηματισμό της [[Κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου 1915|βενιζελικής Κυβέρνησης]] για μήνες, τη διάλυσε ξανά τον Οκτώβρη του '15, οριστικά αυτή τη φορα — πλεόν την χώρα ουσιαστικά θα [[Κυβέρνηση Στέφανου Σκουλούδη 1915|κυβερνάει το Παλάτι]], η Βουλή θα πέσει σε αδράνεια για τα επόμενα δυόμιση χρόνια, μέχρι την, τυπική μόνο, λήξη του Διχασμού και την εκθρόνιση του Βασιλια. Αφορμή της δεύτερης παραίτησης ήταν η εισβολή της [[Στρατιά της Ανατολής|Στρατιάς της Ανατολής]] στη Θεσσαλονίκη (καθώς επέστρεφε ηττημένη απο την Καλλίπολη), αν και ουσιαστικός στόχος ήταν η ακύρωση της ψηφισμένης επιστράτευσης για εφαρμογή του [[Ελληνοσερβική συνθήκη (1913)|Ελληνοσερβικού συμφώνου]], ενόσω η [[Βασίλειο της Βουλγαρίας|Βουλγαρία]], που μόλις ενταχθεί στις Κεντρικές Δυνάμεις, προετοιμαζόταν να επιτεθεί στη Σερβία. {{Commons|Gallipoli Campaign}}


{{DEFAULTSORT:Καλλιπολης εκστρατεια}}
{{DEFAULTSORT:Καλλιπολης εκστρατεια}}

Έκδοση από την 13:28, 1 Οκτωβρίου 2020

Εκστρατεία της Καλλίπολης
Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Ανάκριση τούρκων αιχμαλώτων από τους συμμάχους, κατά τη διάρκεια της εκστρατείας
Χρονολογία1915 – 1916
ΤόποςΚαλλίπολη
Αποτέλεσμα
  • Αποφασιστική νίκη των Οθωμανών
  • Ανακατάληψη της Καλλίπολης
Αντιμαχόμενοι

Η Εκστρατεία της Καλλίπολης ή Μάχη της Καλλίπολης (τουρκικά: Çanakkale Savaşı‎‎), ήταν πολεμική επιχείρηση της Εγκάρδιας Συνεννόησης, από τις 25 Απριλίου 1915 μέχρι τις 9 Ιανουαρίου 1916, για την κατάληψη της χερσονήσου της Καλλίπολης, τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που είχε πρόσφατα ενταχθεί στις Κεντρικές Δυνάμεις, οπόταν και βρετανικά, γαλλικά και αποικιακά στρατεύματα επιχείρησαν, αποτυχημένα, να καταλάβουν τα στενα των Δαρδανελίων ώστε να αποκαταστήσουν τη θαλάσσια τροφοδοσία της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

Μετά από μια αποτυχημένη ναυτική εκστρατεία, πραγματοποιήθηκε αμφίβια απόβαση στη χερσόνησο της Καλλίπολης. Η προσπάθεια απέτυχε, και μετά από οκτώ μήνες σκληρών μαχών και πολλά θύματα και στις δύο πλευρές η δύναμη εισβολής τελικά αποχώρησε. Η εκστρατεία ήταν μια από τις μεγαλύτερες νίκες των Οθωμανών κατά τη διάρκεια του πολέμου και θεωρείται μια μεγάλη αποτυχία για τους Συμμάχους. Η ήττα των συμμάχων συμπίπτει με την κορύφωση της Γενοκτονίας των Αρμενίων. Επιπλέον, η καθήλωση των Ανταντικών δυνάμεων στην εκστρατεία αυτή ευθύνεται και για το καθυστερημένο άνοιγμα του Μακεδονικού Μετώπου και την πτώση τη Σερβίας. Το φθινόπωρο του έτους ξεκίνησε η μεταφορά των ηττημένων στρατευμάτων τους (μετονομαζόμενα ως Στρατιά της Ανατολής) στο Μακεδονικό Μέτωπο, με απόβασή του στη Θεσσαλονίκη.

Η μη συμμετοχή της Ελλάδας στην εκστρατεία, πέρα από την όποια επίδραση είχε στην ήττα της Αντάντ, σταθηκε αφορμή για την έναρξη του Εθνικού Διχασμού, όταν ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος εξωθήθηκε σε παραίτηση από το βασιλια Κωνσταντίνο Α', εγκαινιάζοντας μια περίοδο πολιτικής αστάθειας που κράτησε μέχρι το τέλος του Α' Π.Π. Ο λόγος της παραίτησης ήταν όταν στην έναρξη της εκστρατείας, το Φλεβάρη του 1915, ο γερμανόφιλοι κύκλοι του παλατιού διαφώνησαν με τον Βενιζέλο για την συμμετοχή της χώρας στην εκστρατεία, παρά τα σημαντικά ανταλλάγματα (προσάρτηση της Μικράς Ασίας, Βόρειας Ηπείρου, και Κύπρου).[1] Ακολούθησαν εκλογές εν είδη δημοψηφίσματος (Μάιος 1915) για την σύμπραξη με την Αντάντ, τις οποίες κέρδισε και πάλι το κόμμα των «Φιλελευθέρων», χωρίς όμως να αποτέλεσμα, αφού το παλάτι, έχοντας καθυστερήσει το σχηματισμό της βενιζελικής Κυβέρνησης για μήνες, τη διάλυσε ξανά τον Οκτώβρη του '15, οριστικά αυτή τη φορα — πλεόν την χώρα ουσιαστικά θα κυβερνάει το Παλάτι, η Βουλή θα πέσει σε αδράνεια για τα επόμενα δυόμιση χρόνια, μέχρι την, τυπική μόνο, λήξη του Διχασμού και την εκθρόνιση του Βασιλια. Αφορμή της δεύτερης παραίτησης ήταν η εισβολή της Στρατιάς της Ανατολής στη Θεσσαλονίκη (καθώς επέστρεφε ηττημένη απο την Καλλίπολη), αν και ουσιαστικός στόχος ήταν η ακύρωση της ψηφισμένης επιστράτευσης για εφαρμογή του Ελληνοσερβικού συμφώνου, ενόσω η Βουλγαρία, που μόλις ενταχθεί στις Κεντρικές Δυνάμεις, προετοιμαζόταν να επιτεθεί στη Σερβία.

  1. ↑ ΑΓΤΖΙΔΗΣ, ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ (5 Οκτωβρίου 2015). «Η μάχη της Καλλίπολης και η Ελλάδα». Η Καθημερινή. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2020. Κωνσταντίνος: Δεν στέκει στρατιωτικώς η επιχείρησις, κ. πρωθυπουργέ. Εχω εδώ τους επιτελείς διά να σας αναπτύξουν εκ νέου το ζήτημα.
    Βενιζέλος: Γνωρίζω τα επιχειρήματά των. Σας επαναλαμβάνω τούτο: Εάν σπεύσωμεν, τα Δαρδανέλια θα πέσουν. Και αποτυγχάνοντες, όμως, εξασφαλίζομεν την Βόρειον Ηπειρον, την Κύπρον και την Μικράν Ασίαν…
    Κωνσταντίνος: Θεωρείτε τόσο εύκολον την πλήρη ήτταν της Γερμανίας;
    Βενιζέλος: Δεν υποτιμώ τη γερμανικήν δύναμιν. Επανειλημμένως εν τούτοις σας εξέθεσα διατί τελικώς θα επικρατήσει η Αγγλία. Εις την Ανατολήν ιδίως θα επιβληθεί καθ’ όλην την γραμμήν. Η Γερμανία υποστηρίζει την Τουρκία και εργάζεται διά λογαριασμόν της εις την Μικράν Ασίαν. Η Αγγλία θέλει τη συνεργασία και το μεγάλωμα της Ελλάδος. Μόνο διά της Αγγλίας θα κρατήσωμεν όσα έχομεν και θα επεκταθώμεν εκ νέου.
    Κωνσταντίνος: Η Ρωσσία δεν μας αφήνει να πάμε εις την Πόλι.
    Βενιζέλος: Δεν ημπορεί να μας εμποδίσει η Ρωσσία. Προσφέρομεν μικράν αλλά χρήσιμον δύναμιν εις στιγμήν αποφασιστικήν. Η Ρωσσία δεν διαθέτει προς το παρόν ούτε ένα σύνταγμα. Αυτό άλλωστε το απροπαράσκευον της τουρκικής αμύνης το ονομάζω ευκαιρίαν. Δεν ζητούμεν δε να γίνωμεν κύριοι της Κωνσταντινουπόλεως. Θα συντελέσωμεν προς κατάκτησιν και διεθνοποίησιν της πόλεως. Εις την Κωνσταντινούπολη Μεγαλειότατε θα πάμε από τη Μικρά Ασία…     
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Εκστρατεία_της_Καλλίπολης&oldid=8461978"