Βιταμίνη Β12: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
αρχή με μετάφραση από τα αγγλικά |
sub |
||
| Γραμμή 1: | Γραμμή 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:Βιταμίνη Β<sub>12</sub>}} |
|||
[[Αρχείο:Cobalamin skeletal.svg|thumb|250px|Η χημική δομή της Β12]] |
[[Αρχείο:Cobalamin skeletal.svg|thumb|250px|Η χημική δομή της Β12]] |
||
Η '''βιταμίνη |
Η '''βιταμίνη Β<sub>12</sub>''', γνωστή και ως '''κοβαλαμίνη''', είναι υδατοδιαλυτή [[βιταμίνη]] που εμπλέκεται στον [[μεταβολισμός|μεταβολισμό]] κάθε κυττάρου του ανθρώπινου σώματος.<ref name="Ods">{{cite web|title=Vitamin B12: Fact Sheet for Health Professionals|publisher=Office of Dietary Supplements, US National Institutes of Health|date=9 July 2019|accessdate=1 November 2019|url=https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminB12-HealthProfessional/|archive-url=https://web.archive.org/web/20191130140124/https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminB12-HealthProfessional/|archive-date=30 November 2019|url-status=live}}</ref><ref name="lpi">{{cite web|url=http://lpi.oregonstate.edu/mic/vitamins/vitamin-B12|title=Vitamin B<sub>12</sub>|publisher=Micronutrient Information Center, Linus Pauling Institute, Oregon State University, Corvallis, OR|date=4 June 2015|access-date=5 April 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191029030049/https://lpi.oregonstate.edu/mic/vitamins/vitamin-B12|archive-date=29 October 2019|url-status=live}}</ref> Είναι μία από τις οκτώ βιταμίνες Β. Είναι συμπαράγοντας στη [[σύνθεση του DNA]], και στον μεταβολισμό [[λιπαρό οξύ|λιπαρών οξέων]] και [[αμινοξέα|αμινοξέων]].<ref>{{cite book|first1=Kazuhiro|last1=Yamada|editor1-first=Astrid|editor1-last=Sigel |editor2-first=Helmut|editor2-last=Sigel|editor3-first=Roland K. O.|editor3-last=Sigel | name-list-format = vanc |title=Interrelations between Essential Metal Ions and Human Diseases |volume=13|year=2013|publisher=Springer|pages=295–320|chapter= Cobalt: Its Role in Health and Disease|doi=10.1007/978-94-007-7500-8_9|pmid=24470095|isbn=978-94-007-7499-5|series=Metal Ions in Life Sciences}}</ref> Είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη φυσιολογική λειτουργία του [[νευρικό σύστημα|νευρικού συστήματος]] μέσω του ρόλου του στη σύνθεση της [[μυελίνη]]ς,<ref name=lpi/><ref>{{cite journal | vauthors = Miller A, Korem M, Almog R, Galboiz Y | s2cid = 6269094 | title = Vitamin B12, demyelination, remyelination and repair in multiple sclerosis | journal = Journal of the Neurological Sciences | volume = 233 | issue = 1–2 | pages = 93–97 | date = June 2005 | pmid = 15896807 | doi = 10.1016/j.jns.2005.03.009 }}</ref> και στην ωρίμανση των [[ερυθρά αιμοσφαίρια|ερυθρών αιμοσφαιρίων]] στον [[μυελός των οστών|μυελό των οστών]].<ref name="Wintrobe">{{cite book |last= Greer |first =John P.|title=Wintrobe's Clinical Hematology Thirteenth Edition |place=Philadelphia, PA |publisher= Wolters Kluwer/Lippincott Williams & Wilkins |year=2014 |isbn=978-1-4511-7268-3| name-list-format = vanc }} Chapter 36: Megaloblastic anemias: disorders of impaired DNA synthesis by Ralph Carmel</ref> |
||
Η βιταμίνη Β12 είναι η μεγαλύτερη και πιο πολύπλοκη δομικά βιταμίνη.<ref name=lpi/> Η βιταμίνη υπάρχει σε τέσσερις σχεδόν ταυτόσημες χημικές μορφές (βιταμίνες): κυανοκοβαλαμίνη, υδροξοκοβαλαμίνη, αδενοσυλοκοβαλαμίνη και μεθυλοκοβαλαμίνη. Η κυανοκοβαλαμίνη και η υδροξοκοβαλαμίνη χρησιμοποιούνται για την πρόληψη ή τη θεραπεία της ανεπάρκειας βιταμίνης. Μόλις απορροφηθούν μετατρέπονται σε αδενοσυλοκοβαλαμίνη και μεθυλοκοβαλαμίνη, οι οποίες είναι οι μορφές που έχουν φυσιολογική δραστηριότητα. Όλες οι μορφές βιταμίνης Β12 περιέχουν το βιοχημικά σπάνιο στοιχείο [[κοβάλτιο]] (χημικό σύμβολο Co) τοποθετημένο στο κέντρο ενός δακτυλίου κορίνης. Οι μόνοι οργανισμοί που παράγουν βιταμίνη Β12 είναι ορισμένα [[βακτήρια]] και [[κυανοβακτήρια]]. Τα βακτήρια βρίσκονται σε φυτά που τρώνε τα φυτοφάγα. Μεταφέρονται στο πεπτικό σύστημα των ζώων, πολλαπλασιάζονται και αποτελούν μέρος της μόνιμης χλωρίδας του εντέρου τους, παράγοντας βιταμίνη Β12 εσωτερικά.<ref name=lpi/> |
Η βιταμίνη Β12 είναι η μεγαλύτερη και πιο πολύπλοκη δομικά βιταμίνη.<ref name=lpi/> Η βιταμίνη υπάρχει σε τέσσερις σχεδόν ταυτόσημες χημικές μορφές (βιταμίνες): κυανοκοβαλαμίνη, υδροξοκοβαλαμίνη, αδενοσυλοκοβαλαμίνη και μεθυλοκοβαλαμίνη. Η κυανοκοβαλαμίνη και η υδροξοκοβαλαμίνη χρησιμοποιούνται για την πρόληψη ή τη θεραπεία της ανεπάρκειας βιταμίνης. Μόλις απορροφηθούν μετατρέπονται σε αδενοσυλοκοβαλαμίνη και μεθυλοκοβαλαμίνη, οι οποίες είναι οι μορφές που έχουν φυσιολογική δραστηριότητα. Όλες οι μορφές βιταμίνης Β12 περιέχουν το βιοχημικά σπάνιο στοιχείο [[κοβάλτιο]] (χημικό σύμβολο Co) τοποθετημένο στο κέντρο ενός δακτυλίου κορίνης. Οι μόνοι οργανισμοί που παράγουν βιταμίνη Β12 είναι ορισμένα [[βακτήρια]] και [[κυανοβακτήρια]]. Τα βακτήρια βρίσκονται σε φυτά που τρώνε τα φυτοφάγα. Μεταφέρονται στο πεπτικό σύστημα των ζώων, πολλαπλασιάζονται και αποτελούν μέρος της μόνιμης χλωρίδας του εντέρου τους, παράγοντας βιταμίνη Β12 εσωτερικά.<ref name=lpi/> |
||
Έκδοση από την 18:09, 6 Σεπτεμβρίου 2020
Η βιταμίνη Β12, γνωστή και ως κοβαλαμίνη, είναι υδατοδιαλυτή βιταμίνη που εμπλέκεται στον μεταβολισμό κάθε κυττάρου του ανθρώπινου σώματος.[1][2] Είναι μία από τις οκτώ βιταμίνες Β. Είναι συμπαράγοντας στη σύνθεση του DNA, και στον μεταβολισμό λιπαρών οξέων και αμινοξέων.[3] Είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη φυσιολογική λειτουργία του νευρικού συστήματος μέσω του ρόλου του στη σύνθεση της μυελίνης,[2][4] και στην ωρίμανση των ερυθρών αιμοσφαιρίων στον μυελό των οστών.[5]
Η βιταμίνη Β12 είναι η μεγαλύτερη και πιο πολύπλοκη δομικά βιταμίνη.[2] Η βιταμίνη υπάρχει σε τέσσερις σχεδόν ταυτόσημες χημικές μορφές (βιταμίνες): κυανοκοβαλαμίνη, υδροξοκοβαλαμίνη, αδενοσυλοκοβαλαμίνη και μεθυλοκοβαλαμίνη. Η κυανοκοβαλαμίνη και η υδροξοκοβαλαμίνη χρησιμοποιούνται για την πρόληψη ή τη θεραπεία της ανεπάρκειας βιταμίνης. Μόλις απορροφηθούν μετατρέπονται σε αδενοσυλοκοβαλαμίνη και μεθυλοκοβαλαμίνη, οι οποίες είναι οι μορφές που έχουν φυσιολογική δραστηριότητα. Όλες οι μορφές βιταμίνης Β12 περιέχουν το βιοχημικά σπάνιο στοιχείο κοβάλτιο (χημικό σύμβολο Co) τοποθετημένο στο κέντρο ενός δακτυλίου κορίνης. Οι μόνοι οργανισμοί που παράγουν βιταμίνη Β12 είναι ορισμένα βακτήρια και κυανοβακτήρια. Τα βακτήρια βρίσκονται σε φυτά που τρώνε τα φυτοφάγα. Μεταφέρονται στο πεπτικό σύστημα των ζώων, πολλαπλασιάζονται και αποτελούν μέρος της μόνιμης χλωρίδας του εντέρου τους, παράγοντας βιταμίνη Β12 εσωτερικά.[2]
Οι περισσότεροι παμφάγοι άνθρωποι στις ανεπτυγμένες χώρες λαμβάνουν αρκετή βιταμίνη Β12 από την κατανάλωση ζωικών τροφών, όπως κρέας, ψάρι, πτηνά, γάλα και αυγά.[1][6] Τα τρόφιμα με βάση τα δημητριακά μπορούν να ενισχυθούν προσθέτοντας τη βιταμίνη σε αυτά. Τα συμπληρώματα βιταμίνης Β12 διατίθενται ως δισκία μονής ή πολυβιταμίνης. Τα φαρμακευτικά παρασκευάσματα μπορούν να χορηγούνται με ενδομυϊκή ένεση.[2] Επειδή υπάρχουν λίγες μη ζωικές πηγές βιταμίνης, συνιστάται στους χορτοφάγους να καταναλώνουν συμπλήρωμα διατροφής ή εμπλουτισμένα τρόφιμα για πρόσληψη Β12 ή να διακινδυνεύουν σοβαρές συνέπειες στην υγεία.[2] Τα παιδιά σε ορισμένες περιοχές των αναπτυσσόμενων χωρών διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο λόγω των αυξημένων αναγκών κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης σε συνδυασμό με διατροφή με χαμηλή περιεκτικότητα σε ζωικά τρόφιμα.
Η πιο συνηθισμένη αιτία της ανεπάρκειας βιταμίνης Β12 στις ανεπτυγμένες χώρες είναι η μειωμένη απορρόφηση λόγω της απώλειας του γαστρικού ενδογενούς παράγοντα, ο οποίος πρέπει να συνδέεται με την προερχόμενη από τροφή Β12 για να απορροφηθεί.[6] Μια δεύτερη σημαντική αιτία είναι η μείωση της παραγωγής γαστρικού οξέος που σχετίζεται με την ηλικία (αχλωρυδρία), επειδή η έκθεση σε οξύ ελευθερώνει τη δεσμευμένη σε πρωτεΐνη βιταμίνη. Για τον ίδιο λόγο, τα άτομα που λαμβάνουν μακροχρόνια αντιόξινη θεραπεία, που χρησιμοποιούν αναστολείς αντλίας πρωτονίων, αποκλειστές H2 ή άλλα αντιόξινα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο.[7] Η ανεπάρκεια μπορεί να χαρακτηρίζεται από νευροπάθεια στα άκρα ή διαταραχή του αίματος που ονομάζεται κακοήθης αναιμία, ένας τύπος μεγαλοβλαστικής αναιμίας. Τα επίπεδα φυλλικού οξέος στο άτομο μπορεί να επηρεάσουν την πορεία των παθολογικών αλλαγών και της συμπτωματολογίας της ανεπάρκειας βιταμίνης Β12.
Παραπομπές
- ↑ 1,0 1,1 «Vitamin B12: Fact Sheet for Health Professionals». Office of Dietary Supplements, US National Institutes of Health. 9 Ιουλίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 1 Νοεμβρίου 2019.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 «Vitamin B12». Micronutrient Information Center, Linus Pauling Institute, Oregon State University, Corvallis, OR. 4 Ιουνίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2019.
- ↑ Yamada K (2013). «Cobalt: Its Role in Health and Disease». Στο: Sigel A, Sigel H, Sigel RK. Interrelations between Essential Metal Ions and Human Diseases. Metal Ions in Life Sciences. 13. Springer. σελίδες 295–320. doi:10.1007/978-94-007-7500-8_9. ISBN 978-94-007-7499-5. PMID 24470095.
- ↑ «Vitamin B12, demyelination, remyelination and repair in multiple sclerosis». Journal of the Neurological Sciences 233 (1–2): 93–97. June 2005. doi:. PMID 15896807.
- ↑ Greer JP (2014). Wintrobe's Clinical Hematology Thirteenth Edition. Philadelphia, PA: Wolters Kluwer/Lippincott Williams & Wilkins. ISBN 978-1-4511-7268-3. Chapter 36: Megaloblastic anemias: disorders of impaired DNA synthesis by Ralph Carmel
- ↑ 6,0 6,1 Stabler SP (2020). «Vitamin B12». Στο: BP Marriott, DF Birt, VA Stallings, AA Yates. Present Knowledge in Nutrition, Eleventh Edition. London, United Kingdom: Academic Press (Elsevier). σελίδες 257–72. ISBN 978-0-323-66162-1.
- ↑ «Acid-Reflux Drugs Tied to Lower Levels of Vitamin B-12». WebMD. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2018.