Αντώνης Φωστερίδης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→‎Συνεργασία με τους Βούλγαρους: ΚΚΕ Δράμας, ergasiapress κλπ με βάση δημοσίευμα εφημερίδας του '44. Υπάρχουν πολύ καλύτερες πηγές για να παρουσιαστεί το σύμφωνο Συράκοφ-Μίλερ.
Γραμμή 16: Γραμμή 16:


===Δράση στο Καρά-Ντερέ και τη Δράμα===
===Δράση στο Καρά-Ντερέ και τη Δράμα===
Στα τέλη Μαΐου οι δυνάμεις μετακινήθηκαν προκειμένου να γίνεται κοινή ενίσχυση των Βούλγαρων παρτιζάνων αλλά βουλγαρικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις ακύρωσαν την προσπάθεια αναγκάζοντας τις Εθνικιστικές Ανταρτικές Ομάδες να μεταφερθούν στα τέλη Ιουνίου στο [[Καράντερε|Καρά Ντερέ]]. Τον Σεπτέμβριο του 1944 ο ΕΛΑΣ απελευθέρωνε τις πόλεις σε συμφωνία με τις Βουλγαρικές δυνάμεις, αφού η Βουλγαρία είχε περάσει στο πλευρό των Συμμάχων. Στη [[Δράμα (πόλη)|Δράμα]], όπου ο στρατηγός Σιράκοφ ήταν επιφυλακτικός με την πολιτειακή αλλαγή στη Βουλγαρία, δεν είχε παραδώσει ακόμη την πόλη. Ο Αντώνης Φωστερίδης με τον Βρετανό σύνδεσμο επιχείρησαν να αποκλείσουν τον ΕΛΑΣ από τη Δράμα ερχόμενοι σε συμφωνία με τον Σιράκοφ ενώ άλλα μέλη των ΕΑΟ πήγαν με τον Μίλλερ για τον ίδιο λόγο στην Σόφια. Ο Σιράκοφ τελικά δεν τήρησε κάποια συμφωνία με τους εθνικιστές κατόπιν της πολιτειακής αλλαγής στη Βουλγαρία αλλά και της εξέγερσης αντιφασιστών Βουλγάρων στρατιωτών στο 2ο Σώμα στρατού που έλεγχε<ref>''Σχέσεις ΚΚΕ και Διεθνούς Κομμουνιστικού Κέντρου, Β' Παγκόσμιος Πόλεμος'', Γρηγόρης Φαράκος, Ελληνικά Γράμματα, 2004, σελ. 137</ref>. Ενωμένες δυνάμεις ΕΛΑΣιτών και του πλέον συμμαχικού βουλγαρικού στρατού κινήθηκαν εναντίον των ομάδων Φωστερίδη επικρατώντας μέχρι και την 11η Οκτωβρίου, όταν λόγω διεθνών και Ελληνικών πιέσεων ξεκίνησε η αποχώρηση των βουλγαρικών στρατευμάτων από το ελληνικό έδαφος<ref>Παρμενίων Παπαθανασίου, ''Για τον ελληνικό Βορρά'', εκδόσεις Παπαζήσης, τόμος Β', σελ. 933-936</ref>.
Στα τέλη Μαΐου οι δυνάμεις μετακινήθηκαν προκειμένου να γίνεται κοινή ενίσχυση των Βούλγαρων παρτιζάνων αλλά βουλγαρικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις ακύρωσαν την προσπάθεια αναγκάζοντας τις Εθνικιστικές Ανταρτικές Ομάδες να μεταφερθούν στα τέλη Ιουνίου στο [[Καράντερε|Καρά Ντερέ]]. Τον Σεπτέμβριο του 1944 ο ΕΛΑΣ απελευθέρωνε τις πόλεις σε συμφωνία με τις Βουλγαρικές δυνάμεις, αφού η Βουλγαρία είχε περάσει στο πλευρό των Συμμάχων. Στη [[Δράμα (πόλη)|Δράμα]], όπου ο στρατηγός Σιράκοφ ήταν επιφυλακτικός με την πολιτειακή αλλαγή στη Βουλγαρία, δεν είχε παραδώσει ακόμη την πόλη. Ο Αντώνης Φωστερίδης με τον Βρετανό σύνδεσμο επιχείρησαν να αποκλείσουν τον ΕΛΑΣ από τη Δράμα ερχόμενοι σε συμφωνία με τον Σιράκοφ ενώ άλλα μέλη των ΕΑΟ πήγαν με τον Μίλλερ για τον ίδιο λόγο στην Σόφια. Ο Σιράκοφ τελικά δεν τήρησε κάποια συμφωνία με τους εθνικιστές κατόπιν της πολιτειακής αλλαγής στη Βουλγαρία αλλά και της εξέγερσης αντιφασιστών Βουλγάρων στρατιωτών στο 2ο Σώμα στρατού που έλεγχε<ref>''Σχέσεις ΚΚΕ και Διεθνούς Κομμουνιστικού Κέντρου, Β' Παγκόσμιος Πόλεμος'', Γρηγόρης Φαράκος, Ελληνικά Γράμματα, 2004, σελ. 137</ref>. Ενωμένες δυνάμεις ελασιτών και του πλέον συμμαχικού βουλγαρικού στρατού κινήθηκαν εναντίον των ομάδων Φωστερίδη επικρατώντας μέχρι και την 11η Οκτωβρίου, όταν λόγω διεθνών και ελληνικών πιέσεων ξεκίνησε η αποχώρηση των βουλγαρικών στρατευμάτων από το ελληνικό έδαφος<ref>Παρμενίων Παπαθανασίου, ''Για τον ελληνικό Βορρά'', εκδόσεις Παπαζήσης, τόμος Β', σελ. 933-936</ref>.


==Δεκεμβριανά==
==Δεκεμβριανά==

Έκδοση από την 11:14, 2 Σεπτεμβρίου 2020

Αντώνης Φωστερίδης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Αντώνης Φωστερίδης (Ελληνικά)
Όνομα γεννήσεωςΑντώνιος
Γέννηση1912
Μπάφρα
Θάνατος30  Αυγούστου 1979
Δράμα
Αιτία θανάτουκαρκίνος
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσατουρκικά
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
τουρκικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
στρατιωτικός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΕλληνικός Συναγερμός
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της Βουλής των Ελλήνων (εκλογική περιφέρεια Δράμας)

Ο Αντώνης Φωστερίδης (γνωστός και με το πολεμικό του όνομα Αντών Τσαούς, 1912-1979) ήταν Έλληνας οπλαρχηγός από την περιοχή του Πόντου. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής της Ελλάδας αναδείχτηκε ηγέτης των εθνικιστών και αντικομμουνιστών ανταρτών της βουλγαροκρατούμενης ζώνης, ερχόμενος σε σύγκρουση με τις αρχές Κατοχής, αλλά και με την έτερη αντιστασιακή οργάνωση της περιοχής, το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ. Την περίοδο του Εμφυλίου πολέμησε στο πλευρό των κυβερνητικών δυνάμεων, ενώ μεταπολεμικά διετέλεσε βουλευτής Δράμας με τον Ελληνικό Συναγερμό.

Νεανικά χρόνια

Γεννήθηκε στο χωριό Ερουκλί της Μπάφρας του Πόντου και ήταν αγροφύλακας στις Κρηνίδες Καβάλας. Ο πατέρας του, Κυριάκος, το διάστημα 1918-1922 συμμετείχε στο αντάρτικο των Ελλήνων του Πόντου. Το παρωνύμιο "Τσαούς" το απέκτησε στον στρατό όπου υπηρέτησε ως λοχίας[1].

Κατοχή

Μετά τη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα το 1941, η Ανατολική Μακεδονία και η Δυτική Θράκη βρίσκονταν στη Βουλγαρική ζώνη ελέγχου. Ο Αντώνης Φωστερίδης, καταδιωκόμενος από τις βουλγαρικές αρχές για το φόνο της γυναίκας του[2], ανέβηκε στο βουνό το φθινόπωρο του 1942 και σύντομα αναγνωρίστηκε ως αρχηγός ολιγομελούς ομάδας (15-17 ανδρών), αποτελούμενης από συγχωριανούς του. Η επιβίωσή της εξαρτώταν από τα χωριά της περιοχής των Κρηνίδων. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για αντιστασιακή δράση αυτής της ομάδας εντός του 1943. Με συναντήσεις με άλλους εθνικιστές οπλαρχηγούς πέτυχε τον Οκτώβριο του 1943 συμφωνία για κοινή δράση με άλλες μικρές ανεξάρτητες ομάδες ενάντια στον ΕΛΑΣ.

Συγκρούσεις με τον ΕΛΑΣ

Η στάση των εθνικιστών απέναντι στον ΕΛΑΣ καθορίστηκε όταν στις 16 Δεκεμβρίου 1943 ανεξάρτητες αντάρτικες δυνάμεις υπό τον Θεόδωρο Τσακιρίδη στο Παγγαίο[3] δέχτηκαν επίθεση από τον ΕΛΑΣ και αναγκάστηκαν να καταφύγουν προς το Τσαλ Νταγ[4].

Μεταξύ της ένταξης όλων των ομάδων στον ΕΛΑΣ και της σύγκρουσης, ο Αντώνης Φωστερίδης επέλεξε τη δεύτερη, εκτιμώντας και ότι θα είχε την προτίμηση των Συμμάχων και της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης. Αρχικά, εξόντωσε με παρελκυστική τακτική σε ενέδρα μικρή δύναμη του ΕΛΑΣ[5] στη Λεκάνη Καβάλας την 1η Ιανουαρίου 1944, προτού αυτή ενισχυθεί περισσότερο. Στη συνέχεια, στις 5 Ιανουαρίου, ισχυρές εθνικιστικές ομάδες κύκλωσαν το αρχηγείο του ΕΛΑΣ στο Μποζ Νταγ, σκότωσαν περίπου 4 με 10 ελασίτες και απέσπασαν τον Βρετανό σύνδεσμο, Μίλλερ[6].

Ο ταγματάρχης Μίλερ (Γκάι Μίκλεθουεϊτ) διαπίστωσε ότι οι απαγωγείς του ήταν πρόθυμοι να υπακούσουν στις εντολές της εξόριστης κυβέρνησης και του συμμαχικού στρατηγείου και αποφάσισε την ενίσχυσή τους με πολεμικό υλικό, τρόφιμα και χρήμα. Ο Φωστερίδης, ο οποίος μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου του 1943 είχε υπό τις διαταγές του μόνο ένα μικρό απόσπασμα είκοσι περίπου ανταρτών[7], αναγνωρίστηκε ως γενικός αρχηγός των Εθνικιστικών Ανταρτικών Ομάδων και από τον Φεβρουάριο του 1944 πέρασε σε έντονη δράση εναντίον των Βουλγάρων και του ΕΛΑΣ. Τον Μάιο του 1944 η δύναμη των εθνικιστών ανταρτών στο Τσαλ Νταγ έφτασε τους 250 άνδρες.

Δράση στο Καρά-Ντερέ και τη Δράμα

Στα τέλη Μαΐου οι δυνάμεις μετακινήθηκαν προκειμένου να γίνεται κοινή ενίσχυση των Βούλγαρων παρτιζάνων αλλά βουλγαρικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις ακύρωσαν την προσπάθεια αναγκάζοντας τις Εθνικιστικές Ανταρτικές Ομάδες να μεταφερθούν στα τέλη Ιουνίου στο Καρά Ντερέ. Τον Σεπτέμβριο του 1944 ο ΕΛΑΣ απελευθέρωνε τις πόλεις σε συμφωνία με τις Βουλγαρικές δυνάμεις, αφού η Βουλγαρία είχε περάσει στο πλευρό των Συμμάχων. Στη Δράμα, όπου ο στρατηγός Σιράκοφ ήταν επιφυλακτικός με την πολιτειακή αλλαγή στη Βουλγαρία, δεν είχε παραδώσει ακόμη την πόλη. Ο Αντώνης Φωστερίδης με τον Βρετανό σύνδεσμο επιχείρησαν να αποκλείσουν τον ΕΛΑΣ από τη Δράμα ερχόμενοι σε συμφωνία με τον Σιράκοφ ενώ άλλα μέλη των ΕΑΟ πήγαν με τον Μίλλερ για τον ίδιο λόγο στην Σόφια. Ο Σιράκοφ τελικά δεν τήρησε κάποια συμφωνία με τους εθνικιστές κατόπιν της πολιτειακής αλλαγής στη Βουλγαρία αλλά και της εξέγερσης αντιφασιστών Βουλγάρων στρατιωτών στο 2ο Σώμα στρατού που έλεγχε[8]. Ενωμένες δυνάμεις ελασιτών και του πλέον συμμαχικού βουλγαρικού στρατού κινήθηκαν εναντίον των ομάδων Φωστερίδη επικρατώντας μέχρι και την 11η Οκτωβρίου, όταν λόγω διεθνών και ελληνικών πιέσεων ξεκίνησε η αποχώρηση των βουλγαρικών στρατευμάτων από το ελληνικό έδαφος[9].

Δεκεμβριανά

Οι εχθροπραξίες επαναλήφθηκαν την 1η Δεκεμβρίου 1944 όταν δυνάμεις του ΕΛΑΣ με το πρόσχημα της συμφωνίας Σιράκοφ - Φωστερίδη επιτέθηκαν κατά των θέσεων των ΕΑΟ καταφέρνοντας να τις εκτοπίσουν γρήγορα στους ορεινούς όγκους της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης[10].

Τον ίδιο Δεκέμβριο ο Φωστερίδης βρισκόταν στην Αθήνα για επαφές με την ελληνική κυβέρνηση και στα Δεκεμβριανά πολέμησε στο στρατόπεδο της Χωροφυλακής στο Μακρυγιάννη[εκκρεμεί παραπομπή].

Εμφύλιος Πόλεμος

Στον Εμφύλιο Πόλεμο ήταν επικεφαλής δικής του ομάδας, αρχικά στη Θράκη και το 1947 στην Ανατολική Μακεδονία. Τον Αύγουστο το 1948 του απονεμήθηκε ο βαθμός του αντισυνταγματάρχη πυροβολικού και ορίστηκε διοικητής του "Τάγματος Φωστερίδη" στο οποίο στρατεύτηκαν πολλά μέλη των πρώην ανταρτικών ομάδων του.

Πολιτική ζωή

Το 1952 εκλέχτηκε βουλευτής Δράμας με τον Ελληνικό Συναγερμό. Πέθανε στη Δράμα στις 30 Αυγούστου 1979 από ανίατη ασθένεια.[11].

Άλλες απόψεις

Το ΕΑΜ κατηγόρησε τον Φωστερίδη ότι συνεργάστηκε στη πράξη με τους Βούλγαρους. Για κάτι τέτοιο δεν υπάρχουν αποδείξεις, αν και κατηγορίες επαναλαμβάνονται και μέχρι σήμερα[12]. Όμως πολλοί αντάρτες που προηγουμένως είχαν σχέσεις με δοσίλογα τμήματα εντάχθηκαν στους σχηματισμούς του ενώ υπήρχε περίπτωση όπου είχαν πάρει την άδεια των Βουλγαρικών δυνάμεων κατοχής να διέλθουν από τα κατεχόμενα εδάφη κατά τον Αύγουστο του 1944 και να ενταχθούν στο σώμα του[13].

Παραπομπές

  1. Χατζηαναστασίου Τάσος, Αντάρτες και Καπετάνιοι, εκδοτικός οίκος αδελφών Κυριακίδη, 2003, σελ. 40
  2. Μαραντζίδης, Νίκος (2006). «Οι ένοπλοι εθνικιστές αρχηγοί της Κατοχής στη Βόρεια Ελλάδα». Στο: Νίκος Μαραντζίδης. Οι άλλοι Καπετάνιοι. Εστία. σελ. 50. ISBN 960051237X.  και Χατζηαναστασίου Τάσος, Αντάρτες και Καπετάνιοι, εκδοτικός οίκος αδελφών Κυριακίδη, 2003, σελ. 41
  3. Ο Θωμάς Τσακιρίδης είχε συμφωνήσει να προσχωρήσει στον ΕΛΑΣ διατηρώντας όμως την ανεξαρτησία του (Χατζηαναστασίου Τάσος, Αντάρτες και Καπετάνιοι, 2003, σελ. 98)
  4. Χατζηαναστασίου Τάσος, Αντάρτες και Καπετάνιοι, 2003, σελ. 108-109
  5. Οι άλλοι Καπετάνιοι, ό.π., σελ. 363, σημ. 25
  6. Παρμενίων Παπαθανασίου, Για τον ελληνικό Βορρά, εκδόσεις Παπαζήσης, τόμος Β', σελ. 608-610 και Χατζηαναστασίου Τάσος, Αντάρτες και Καπετάνιοι, 2003, σελ. 138-139
  7. Χατζηαναστασίου Τάσος, Αντάρτες και Καπετάνιοι, 2003, σελ. 112
  8. Σχέσεις ΚΚΕ και Διεθνούς Κομμουνιστικού Κέντρου, Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, Γρηγόρης Φαράκος, Ελληνικά Γράμματα, 2004, σελ. 137
  9. Παρμενίων Παπαθανασίου, Για τον ελληνικό Βορρά, εκδόσεις Παπαζήσης, τόμος Β', σελ. 933-936
  10. Παρμενίων Παπαθανασίου, Για τον ελληνικό Βορρά, εκδόσεις Παπαζήσης, τόμος Β', σελ. 741-761
  11. Τάσος Χατζηαναστασίου, «Οι εθνικιστές οπλαρχηγοί στη βουλγαροκρατούμενη Μακεδονία και Θράκη», στο:Νίκος Μαρατζιδης (επίμ), Οι άλλοι καπετάνιοι. Αντικομμουνιστές ένοπλοι στα χρόνια της κατοχής και του εμφυλίου, εκδ.Βιβλιοπωλείο της Εστίας, Αθήνα, 2006, σελ227
  12. Σχέσεις ΚΚΕ και Διεθνούς Κομμουνιστικού Κέντρου, ό.π., σελ. 78
  13. Νίκος Μαραντζίδης (επιμ.), Οι άλλοι καπετάνιοι - Αντικομμουνιστές ένοπλοι στα χρόνια της Κατοχής και του εμφυλίου, Εστία, Αθήνα 2006, σελ. 165-167

Πηγές

  • Χατζηαναστασίου, Τάσος (2006). «Οι εθνικιστές οπλαρχηγοί στη βουλγαροκρατούμενη Μακεδονία & Θράκη». Στο: Νίκος Μαραντζίδης. Οι άλλοι Καπετάνιοι. Εστία. σελίδες 304–311. ISBN 960051237X.