Ναύπακτος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Ετικέτες: Οπτική επεξεργασία Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό
Γραμμή 15: Γραμμή 15:
|Πλάτος=38.4
|Πλάτος=38.4
|Μήκος=21.83
|Μήκος=21.83
|Πληθυσμός=21.325
|Πληθυσμός=5.747
|Απογραφή=2011
|Απογραφή=2020
|Έκταση=17.482
|Έκταση=17.482
|ΑριθμόςΔημοτικώνΔιαμερισμάτων=14
|ΑριθμόςΔημοτικώνΔιαμερισμάτων=14
Γραμμή 25: Γραμμή 25:
[[Αρχείο:naupaktos.jpg|thumb|270px|right|Άποψη του λιμανιού από το κάστρο.]]
[[Αρχείο:naupaktos.jpg|thumb|270px|right|Άποψη του λιμανιού από το κάστρο.]]
[[Αρχείο:Naupactusport.jpg|thumb|270px|Πανοραμική άποψη του κέντρου της Ναυπάκτου απ΄ το φρούριο.]]
[[Αρχείο:Naupactusport.jpg|thumb|270px|Πανοραμική άποψη του κέντρου της Ναυπάκτου απ΄ το φρούριο.]]
Η '''Ναύπακτος''' είναι παραθαλάσσια πόλη της [[Αιτωλοακαρνανία]]ς στον [[Κορινθιακός κόλπος|Κορινθιακό κόλπο]]. Είναι χτισμένη ανάμεσα στο [[Αντίρριο Αιτωλοακαρνανίας|Αντίρριο]] και στις εκβολές του [[Ποταμός|ποταμού]] [[Μόρνος|Μόρνου]], στο νοτιοανατολικό τμήμα του νομού και έχει [[Πληθυσμός|πληθυμό]] 13.415 κατοίκους (2011). Αποτελεί μία από τις αρχαιότερες ελληνικές πόλεις που γνώρισε περιόδους μεγάλης ακμής και συνδέθηκε με σημαντικά ιστορικά γεγονότα. Αυτό επιβεβαιώνεται από την άρτια οχύρωσή της, η οποία ξεκινά από το [[Λιμένας|λιμάνι]], συνεχίζεται με τρία αλλεπάλληλα τείχη και καταλήγει στο κάστρο. Έχει χαρακτηριστεί [[Κατάλογος παραδοσιακών οικισμών της Ελλάδας|παραδοσιακός οικισμός]].
Η '''Ναύπακτος''' είναι παραθαλάσσια πόλη της [[Αιτωλοακαρνανία]]ς στον [[Κορινθιακός κόλπος|Κορινθιακό κόλπο]]. Είναι χτισμένη ανάμεσα στο [[Αντίρριο Αιτωλοακαρνανίας|Αντίρριο]] και στις εκβολές του [[Ποταμός|ποταμού]] [[Μόρνος|Μόρνου]], στο νοτιοανατολικό τμήμα του νομού και έχει [[Πληθυσμός|πληθυμό]] 5.747 κατοίκους (2020) Αποτελεί μία από τις αρχαιότερες ελληνικές πόλεις που γνώρισε περιόδους μεγάλης ακμής και συνδέθηκε με σημαντικά ιστορικά γεγονότα. Αυτό επιβεβαιώνεται από την άρτια οχύρωσή της, η οποία ξεκινά από το [[Λιμένας|λιμάνι]], συνεχίζεται με τρία αλλεπάλληλα τείχη και καταλήγει στο κάστρο. Έχει χαρακτηριστεί [[Κατάλογος παραδοσιακών οικισμών της Ελλάδας|παραδοσιακός οικισμός]].


== Ιστορία ==
== Ιστορία ==

Έκδοση από την 14:18, 19 Μαΐου 2020

Συντεταγμένες: 38°24′N 21°50′E / 38.4°N 21.83°E / 38.4; 21.83

Ναύπακτος
Πόλη
Εικόνα
Ναύπακτος
Ναύπακτος is located in Greece
Ναύπακτος
Ναύπακτος
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΔυτικής Ελλάδας
ΔήμοςΝαυπακτίας
Έκταση17.482 km2
Πληθυσμός13.415
Ταχυδρομικός κώδικας30300
Τηλεφωνικός κωδικός26340
ΠολιούχοςΆγιος Δημήτριος
Ιστοσελίδαhttp://www.nafpaktos.gr/
Άποψη του λιμανιού από το κάστρο.
Πανοραμική άποψη του κέντρου της Ναυπάκτου απ΄ το φρούριο.

Η Ναύπακτος είναι παραθαλάσσια πόλη της Αιτωλοακαρνανίας στον Κορινθιακό κόλπο. Είναι χτισμένη ανάμεσα στο Αντίρριο και στις εκβολές του ποταμού Μόρνου, στο νοτιοανατολικό τμήμα του νομού και έχει πληθυμό 5.747 κατοίκους (2020) Αποτελεί μία από τις αρχαιότερες ελληνικές πόλεις που γνώρισε περιόδους μεγάλης ακμής και συνδέθηκε με σημαντικά ιστορικά γεγονότα. Αυτό επιβεβαιώνεται από την άρτια οχύρωσή της, η οποία ξεκινά από το λιμάνι, συνεχίζεται με τρία αλλεπάλληλα τείχη και καταλήγει στο κάστρο. Έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός.

Ιστορία

Αρχαία χρόνια

Η Ναύπακτος είναι πόλη με μεγάλη ιστορία. Λέγεται ότι πήρε το όνομά της από τις λέξεις ναυς και πήγνυμι, που σημαίνει «κατασκευάζω πλοίο». Για πρώτη φορά εμφανίζεται το 1104 π.Χ. με τους Δωριείς, οι οποίοι στην κάθοδό τους, χρησιμοποίησαν τη Ναύπακτο για να κατασκευάσουν υποτυπώδη πλοιάρια (σχεδίες για την ακρίβεια), οπότε και το «Ναύπακτος» έμεινε κληρονομιά. Η πόλη αρχικά ανήκε στους Εσπέριους Λοκρούς.

Το 454 π.Χ. οι Αθηναίοι αφαίρεσαν την Ναύπακτο από την κυριαρχία των Λοκρών. Στην πόλη εγκαταστάθηκαν οικογένειες Μεσσηνίων, που είχαν εκδιωχθεί από τους Σπαρτιάτες[1].

Κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο η Αθήνα έστειλε τον Φορμίωνα μαζί με πλοία, ενώ η Σπάρτη τον Κνήμο, που τελικά ηττήθηκε στη ναυμαχία που ακολούθησε (429 π.Χ.).[2]

Το 426 π.Χ., με προτροπή των Μεσσηνίων της πόλης, εξεστράτευσε κατά των Αιτωλών ο Αθηναίος στρατηγός Δημοσθένης[3]. Οι Αιτωλοί τον αντιμετώπισαν στο Αιγίτιο και τον ανάγκασαν να υποχωρήσει. Ο Σπαρτιάτης στρατηγός Ευρύλοχος, με την βοήθεια των Εσπέριων Λοκρών, με επικεφαλής την Άμφισσα, προέλασε στην Ναύπακτο[4].

Το 369 π.Χ. μετά την ήττα των Αθηναίων στους Αιγός ποταμούς (405 π.Χ.), οι Μεσσήνιοι εγκαταλείπουν την πόλη και αναχωρούν για τη Σικελία[5]. Η Ναύπακτος περνά ξανά στον έλεγχο των Λοκρών. Οι Αχαιοί κυριεύουν την πόλη, αλλά τελικά τους διώχνει ο Θηβαίος στρατηγός Επαμεινώνδας, το 361 π.Χ.

Το 350 π.Χ. ο Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας παραχωρεί την πόλη στους Αιτωλούς. Από το 338 π.Χ. η πόλη γίνεται κέντρο της Αιτωλικής Συμπολιτείας και στην πόλη συνέρχονταν τα συμβούλια της Συμπολιτείας. Η δε Ναυπακτία ονομάσθηκε Αιτωλία Επίκτητος. Μετά και τους πολέμους με τους Αχαιούς και την καταστροφή της πόλης του Θέρμου, η Ναύπακτος γίνεται κατ' ουσία πρωτεύουσα της Αιτωλίας[6]. Το 191 π.Χ. οι Ρωμαίοι, αφού πολιόρκησαν την πόλη, έλυσαν την πολιορκία υπογράφοντας ανακωχή με τους Αιτωλούς.

Κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας των Ρωμαίων γνώρισε ακμή λόγω της σημαντικής της θέσης ακριβώς απέναντι από τη Πελοπόννησο.

Αποικία της Ναυπάκτου ήταν η νήσος Κέα, που έλαβε το όνομά της από έναν ήρωα της πόλης. Από την Ναύπακτο, καταγόταν ο ποιητής Καρκίνος, που όπως υποστήριζε ο Χάρων έγραψε το ποίημα Ναυπάκτια έπη, κάτι που όμως ο Παυσανίας αμφισβητούσε[7], καθώς και οι αγαλματοποιοί Μέναιχμος και Σοΐδας[8]. Στην πόλη υπήρχαν πολλοί ναοί, όπως του Ποσειδώνα, της Αρτέμιδος, της Αφροδίτης και του Ασκληπιού.

Βυζάντιο και Μεσαιωνικά χρόνια

Υπήρξε σημαντική πόλη του Βυζαντίου, καθώς αποτελούσε λιμάνι των ταξιδιωτών προς την Ιταλία και την Κωνσταντινούπολη. Υπαγόταν στην επαρχία Ελλάδος ή Αχαΐας. Το φρούριό της επισκευάστηκε ριζικά τα χρόνια του Ιουστινιανού [9], αλλά το 553, η πόλη καταστράφηκε από σεισμό. Επίσης, καταστροφές υπέστη από επιδρομές διάφορων λαών, όπως οι Σλάβοι (6ος - 10ος αιώνας). Την εποχή του Κωνσταντίνου Ζ' του Πορφυρογέννητου έγινε πρωτεύουσα του Πέμπτου Θέματος της Ευρώπης (Ελλάς) ενώ το 10ο αιώνα συνενώθηκε με το Όγδοο Θέμα της Νικοπόλεως και έγινε έδρα του νέου.

Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους, η πόλη έγινε μέρος του Δεσποτάτου της Ηπείρου για περίπου έναν αιώνα (1204-1294). Το 1294 [10] ο Δεσπότης της Ηπείρου, Νικηφόρος Α' Κομνηνός Δούκας, πάντρεψε την κόρη του, Θαμάρ, και έδωσε την πόλη προίκα στον γαμπρό του Φίλιππο, πρίγκιπα του Τάραντα. Αυτός οχύρωσε την πόλη και έκοψε νομίσματα. Αργότερα όμως η πόλη ήρθε στην επικράτεια του Δουκάτου των Νέων Πατρών και αργότερα πέρασε στην κυριαρχία του Αρβανίτη Μπούα Σπάτα. Την περίοδο εκείνη η πόλη ονομαζόταν από τους Έλληνες Έπακτος ή Έπαχτος, από τους Φράγκους Νεοπάντ-Νεπάντ-Λεπάντ ή Λεπάντο. Πέρασε ένα διάστημα Ενετοκρατίας από το 1407 μέχρι πριν πέσει στα χέρια των Τούρκων το 1499. Τότε έλαβε και την σημερινή του μορφή το κάστρο της πόλης. Το 1458 ο Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής πολιόρκησε ανεπιτυχώς την πόλη, που παρέμεινε στα χέρια των Βενετών. Τελικά το 1499 ο Βαγιαζήτ ο Β' με τον Τουρκικό στόλο ανάγκασε τους Βενετούς να του παραδώσουν την πόλη [11].

H Ναυμαχία της Ναυπάκτου

Η Ναυμαχία της Ναυπάκτου, αγνώστου καλλιτέχνη, Ναυτικό Μουσείο του Γκρίνουϊτς, Λονδίνο.
«Η ναυμαχία της Ναυπάκτου» του Ανδρέα Βιτσεντίνο, Palazzo Ducale, Βενετία.

Το 1571 έγινε η Ναυμαχία της Ναυπάκτου. Πρόκειται για τη ναυμαχία, που έλαβε χώρα στο στόμιο του Πατραϊκού κόλπου (κόλπος του Λεπάντο), δίπλα στις Εχινάδες νήσους (τότε Κουρτζολάροι), αποτέλεσε δε την πιο εντυπωσιακή φάση του πολέμου για την κατάκτηση της Κύπρου (1570-71)[12] . Προκάλεσε μεγάλη εντύπωση στους συγχρόνους, αλλά δεν επέφερε θετικά αποτελέσματα για τους νικητές. Η μεγάλη νίκη των χριστιανών εναντίον των Τούρκων απετέλεσε ορόσημο για την ιστορία της Ευρώπης σε συνδυασμό με τον εορτασμό της Παναγίας της Ναυπάκτου. Το 1687 (24 Ιουλίου) καταλήφθηκε ξανά από τους Ενετούς για 12 χρόνια. Τελικά με την Συνθήκη του Κάρλοβιτς, η Ναύπακτος όπως και η υπόλοιπη Στερεά περιήλθε στους Τούρκους. Η ναυμαχία αυτή υπήρξε ιστορικό γεγονός, γιατί σε αυτήν αναχαιτίσθηκε η απειλητική για την Ευρώπη τουρκική ναυτική δύναμη. Με την ονομασία αυτή είναι γνωστή η μεγάλη ναυτική σύγκρουση που διεξήχθη ανάμεσα στον οθωμανικό στόλο και στις ενωμένες ναυτικές δυνάμεις της Sacra Lega, μιας Ιερής Συμμαχίας που συγκροτήθηκε από του Ισπανούς, τον Πάπα, τη Βενετία και μερικά ιταλικά κρατίδια, στις 7 Οκτωβρίου 1571. Οι ξένοι ιστορικοί χρησιμοποιούν την ονομασία Ναυμαχία του Λεπάντο (Naval Battle of Lepanto) από τη μεσαιωνική ονομασία της πόλης.[13]

Νεότερα χρόνια

Άποψη της σύγχρονης πόλης.

Το 1821 οι κάτοικοι της περιοχής πήραν μέρος στην Επανάσταση του 1821. Οι επιχειρήσεις στην πόλη άρχισαν τον Μάιο. Η αντίσταση των Τούρκων ήταν επιτυχημένη και κράτησε αρκετά χρόνια. Στις 18 Απριλίου 1829, απελευθερώθηκε οριστικά από τους Τούρκους, όταν ο Ανδρέας Μιαούλης απέκλεισε το λιμάνι της πόλης και ανάγκασε τους Τούρκους να παραδώσουν το φρούριο. Φεύγοντας οι κατακτητές, άφησαν πίσω τους ελάχιστες οικογένειες Ελλήνων οι οποίες, μάλιστα, ήρθαν σε αντιπαράθεση με τις Σουλιώτικες οικογένειες (Μποτσαραίοι, Τζαβελαίοι κλπ), στις οποίες το νεοσύστατο ελληνικό κράτος είχε παραχωρήσει τα τουρκικά αρχοντικά, ως αντιστάθμισμα για την προσφορά τους στον Αγώνα. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή εγκαταστάθηκαν στη Ναύπακτο 286 πρόσφυγες.[14]

Άγαλμα στη Ναύπακτο του Γιώργου Ανεμογιάννη, πυρπολητή του 1821 από τους Παξούς.

Αξιοθέατα

Άγαλμα του Μιγκέλ ντε Θερβάντες στο λιμάνι της Ναυπάκτου.
  • Το καλοδιατηρημένο κάστρο που δεσπόζει στο λόφο με το πευκοδάσος πίσω από την πόλη.
  • Το ενετικό λιμάνι, με τον πέτρινο φάρο[15] και το μεντένι.
  • Τα παλιά τείχη του φρουρίου της πόλης που εκτείνονται από το λιμάνι μέχρι το κάστρο.
  • Τα παραδοσιακά σπίτια στο κέντρο της πόλης και τα πλακόστρωτα καλντερίμια της.
  • Το παλιό αρχοντικό της οικογένειας Μπότσαρη που έχει μετατραπεί σε ιδιωτικό μουσείο.
  • Οι δύο παραλίες της πόλης Ψανή και Γρίμποβο, καθώς και οι κοντινές παραλίες των χωριών της Φωκίδας και της Αιτωλοακαρνανίας.
  • Η κοντινή Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου.
  • Το πάρκο Θερβάντες στο ενετικό λιμάνι.
  • Το ρολόι στο κάστρο της Ναυπάκτου.

Προσωπικότητες

Από την πόλη κατάγονται διάφορες σημαντικές προσωπικότητες, όπως ο ιστοριοδίφης Γιάννης Βλαχογιάννης, ο ακαδημαϊκός λογοτέχνης και πολιτικός Γεώργιος Αθανασιάδης - Νόβας, ο οποίος διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας, και ο αδελφός του Θεμιστοκλής, ο συγγραφέας Σπύρος Μελάς, ο λογοτέχνης Χάρης Σταματίου, ο στρατηγός Φίλιππος Λουκόπουλος, ο Αγέλαος, ο Σταμάτης Σταματίου (Σταμ- Σταμ) και άλλοι.

Πληθυσμός [16]

Έτος Πληθυσμός πόλης Πληθυσμός δήμου
1981 9.012 13025
1991 10.854 15.045
2001 13.254[17] 18.259[17]
2011 13.415[18] 27.800[18]

Φωτοθήκη


Αδερφοποιημένες πόλεις

Σημειώσεις και παραπομπές

  1. Θουκυδίδης, Ιστορία, 1.103
  2. Θουκυδίδης 2,80,4 και 2,90
  3. Θουκυδίδης 3,94
  4. Θουκυδιδής 3,100
  5. Παυσανίας Μεσσηνιακά, XXVII και Φωκικά, Λοκρών Οζόλων, ΧΧΧVΙΙΙ
  6. Πολύβιος Ιστορίες - Βιβλίο 5ο: 103.1, 105.1 107.5-7 (Στο διαδίκτυο από το Perseus Project: (Αγγλικά & Ελληνικά))
  7. Φωκικά, Λοκρών Οζόλων, ΧΧΧVΙΙΙ
  8. Παυσανίας Αχαϊκά ΧVII,10: Αναφορά στο χρυσελεφάντινο άγαλμα της Λαφρίας Αρτέμιδος της Καλυδώνας
  9. Προκόπιος
  10. Πηγή: Π. Καλονάρος, Ιερά μονή Βαρνάκοβας.
  11. Πηγή: Κ. Σάθας, Τουρκοκρατούμενη Ελλάδα.
  12. Μπιτσίνο Χιού, εκδόσεις Ενάλιος. ISBN 960-536-280-5.
  13. Ρήγκαν Τζέρρι, σ. 5, 2007, εκδόσεις Κασταλία.
  14. Κατσούλης, Παναγιώτης Α. (2010). Μεσολόγγι 1830 - 1940. Η μεταμόρφωση μιας κοινωνίας. Μεσολόγγι: Ασημακόπουλος. σελ. 363. ISBN 978-960-8211-13-1. 
  15. «ΦΑΡΟΣ ΝΑΥΠΑΚΤΟY ΠΕΤΡΙΝΟΙ ΦΑΡΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2019. 
  16. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές στην Τ.Α. - Δημοσιεύματα απογραφών. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
  17. 17,0 17,1 «Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 28 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2017. 
  18. 18,0 18,1 «ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2017. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ