Κυπριακή οικονομική κρίση 2012-2013: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 24: Γραμμή 24:
Την ίδια περίοδο δημοσίευμα της εφημερίδας «Χαραυγή» ανέφερε πως συγγενικά πρόσωπα του προέδρου Αναστασιάδη φυγάδευσαν από τις κυπριακές τράπεζες καταθέσεις ύψους 22.000.000 €, λίγο πριν αποφασιστεί το κούρεμα <ref>{{cite web | url=http://www.enetenglish.gr/?i=news.en.economy&id=481 | title=Anastasiades requests investigation into allegations against family members | publisher=EnetEnglish | year=2013 | accessdate=1 April 2013}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.iefimerida.gr/news/97670/%CF%83%CF%85%CE%B3%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%AE%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%AD%CF%86%CE%B5%CF%81%CE%B5-21-%CE%B5%CE%BA-%CE%B5%CF%85%CF%81%CF%89-%CF%84%CF%81%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CF%81%CE%B5%CF%82-%CF%80%CF%81%CE%B9%CE%BD-%CF%84%CE%BF-%C2%AB%CE%BA%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%B5%CE%BC%CE%B1%C2%BB|title=Συγγενής του Αναστασιάδη μετέφερε 21 εκ. ευρώ τρεις ημέρες πριν το «κούρεμα» {{!}} ΚΟΣΜΟΣ|last=IEFIMERIDA.GR|first=NEWSROOM|ημερομηνία=2013-03-31|website=iefimerida.gr|language=el|accessdate=2020-04-23}}</ref>, αφήνοντας να νοηθεί ότι είχαν προνομιακή πληροφόρηση <ref>{{Cite web|url=https://www.iefimerida.gr/news/96567/%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%B5%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%83%CE%B9%CF%84%CE%B5%CF%84%CF%81%CE%AC%CF%89%CF%81%CE%BF-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BD%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7-%E2%80%93-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%AF%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CF%83%CF%85%CE%BC%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1|title=Το δραματικό εικοσιτετράωρο του Νίκου Αναστασιάδη – Από την παραίτηση στη συμφωνία {{!}} ΚΟΣΜΟΣ|last=IEFIMERIDA.GR|first=NEWSROOM|ημερομηνία=2013-03-25|website=iefimerida.gr|language=el|accessdate=2020-04-23}}</ref> .
Την ίδια περίοδο δημοσίευμα της εφημερίδας «Χαραυγή» ανέφερε πως συγγενικά πρόσωπα του προέδρου Αναστασιάδη φυγάδευσαν από τις κυπριακές τράπεζες καταθέσεις ύψους 22.000.000 €, λίγο πριν αποφασιστεί το κούρεμα <ref>{{cite web | url=http://www.enetenglish.gr/?i=news.en.economy&id=481 | title=Anastasiades requests investigation into allegations against family members | publisher=EnetEnglish | year=2013 | accessdate=1 April 2013}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.iefimerida.gr/news/97670/%CF%83%CF%85%CE%B3%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%AE%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%AD%CF%86%CE%B5%CF%81%CE%B5-21-%CE%B5%CE%BA-%CE%B5%CF%85%CF%81%CF%89-%CF%84%CF%81%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CF%81%CE%B5%CF%82-%CF%80%CF%81%CE%B9%CE%BD-%CF%84%CE%BF-%C2%AB%CE%BA%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%B5%CE%BC%CE%B1%C2%BB|title=Συγγενής του Αναστασιάδη μετέφερε 21 εκ. ευρώ τρεις ημέρες πριν το «κούρεμα» {{!}} ΚΟΣΜΟΣ|last=IEFIMERIDA.GR|first=NEWSROOM|ημερομηνία=2013-03-31|website=iefimerida.gr|language=el|accessdate=2020-04-23}}</ref>, αφήνοντας να νοηθεί ότι είχαν προνομιακή πληροφόρηση <ref>{{Cite web|url=https://www.iefimerida.gr/news/96567/%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%B5%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%83%CE%B9%CF%84%CE%B5%CF%84%CF%81%CE%AC%CF%89%CF%81%CE%BF-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BD%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7-%E2%80%93-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%AF%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CF%83%CF%85%CE%BC%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1|title=Το δραματικό εικοσιτετράωρο του Νίκου Αναστασιάδη – Από την παραίτηση στη συμφωνία {{!}} ΚΟΣΜΟΣ|last=IEFIMERIDA.GR|first=NEWSROOM|ημερομηνία=2013-03-25|website=iefimerida.gr|language=el|accessdate=2020-04-23}}</ref> .


Στις 17 Μαρτίου 2013 ο πρόεδρος Αναστασιάδης απευθύνθηκε στον κυπριακό λαό σημειώνοντας ότι «ζούμε τις πιο τραγικές στιγμές από το 1974» με την αντιπολίτευση να τον επικρίνει και να ζητά δημοψήφισμα και παραιτήσεις <ref>{{Cite web|url=https://www.protothema.gr/politics/article/264785/paraithsh-sarrh-zhta-o-gios-toy-tassoy-papadopoyloy/|title=Παραίτηση Σαρρή ζητά ο γιος του Τάσσου Παπαδόπουλου|ημερομηνία=2013-03-18|website=ProtoThema|language=el|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.reporter.com.cy/vouleftikes/article/64306/lillikas-kommata-poy-psifisan-to-koyrema-tora-agpisan-ta-thymata-toys|title=Λιλλήκας: Κόμματα που ψήφισαν το κούρεμα τώρα αγάπησαν τα θύματα τους|website=ΡΕΠΟΡΤΕΡ|accessdate=2020-04-23}}</ref>. Από την πλευρά του, το ΑΚΕΛ πρότεινε έξοδο της Κύπρου από την Ευρωζώνη και το Ευρώ και επιστροφή στη λίρα <ref>{{Cite web|url=https://www.ant1.com.cy/news/oikonomia/article/53681/enwpion-ths-ke-toy-akel-sxedio-gia-ejodo/|title=Το ΑΚΕΛ λέει όχι στο Μνημόνιο και προτείνει έξοδο από Ευρωζώνη|website=www.ant1.com.cy|language=gr|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.athensvoice.gr/economy/40208_epistrofi-sti-lira-apofasise-akel|title=Επιστροφή στη λίρα αποφάσισε το ΑΚΕΛ|website=Athens Voice|language=el|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://politis.com.cy/politis-news/kypros/sti-dimosiotita-epistoli-toy-akel-gia-exodo-apo-eyro-edose-o-averof/|title=Στη δημοσιότητα επιστολή του ΑΚΕΛ για έξοδο από ευρώ έδωσε ο Αβέρωφ|ημερομηνία=2019-05-09|website=ΠΟΛΙΤΗΣ|language=en-US|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.protothema.gr/politics/article/264390/akel-dhmopshfisma-kai-eksodos-apo-to-eyro/|title=ΑΚΕΛ: Δημοψήφισμα και έξοδος από το ευρώ|ημερομηνία=2013-03-16|website=ProtoThema|language=el|accessdate=2020-04-23}}</ref> . Κάπου εκεί άρχισε να αντιλαμβάνεται και η κοινωνία των πολιτών το πολιτικό παιχνίδι που παιζόταν τους τελευταίους μήνες σε Κύπρο και Ευρώπη.
Στις 17 Μαρτίου 2013 ο πρόεδρος Αναστασιάδης απευθύνθηκε στον κυπριακό λαό σημειώνοντας ότι «ζούμε τις πιο τραγικές στιγμές από το 1974» με την αντιπολίτευση να τον επικρίνει και να ζητά δημοψήφισμα και παραιτήσεις <ref>{{Cite web|url=https://www.protothema.gr/politics/article/264785/paraithsh-sarrh-zhta-o-gios-toy-tassoy-papadopoyloy/|title=Παραίτηση Σαρρή ζητά ο γιος του Τάσσου Παπαδόπουλου|ημερομηνία=2013-03-18|website=ProtoThema|language=el|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.reporter.com.cy/vouleftikes/article/64306/lillikas-kommata-poy-psifisan-to-koyrema-tora-agpisan-ta-thymata-toys|title=Λιλλήκας: Κόμματα που ψήφισαν το κούρεμα τώρα αγάπησαν τα θύματα τους|website=ΡΕΠΟΡΤΕΡ|accessdate=2020-04-23}}</ref>. Από την πλευρά του, το [[Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού|ΑΚΕΛ]] πρότεινε έξοδο της [[Κύπρος|Κύπρου]] από την [[Ευρωζώνη]] και το [[Ευρώ]] και επιστροφή στην [[Λίρα Κύπρου|Κυπριακή Λίρα]] <ref>{{Cite web|url=https://www.ant1.com.cy/news/oikonomia/article/53681/enwpion-ths-ke-toy-akel-sxedio-gia-ejodo/|title=Το ΑΚΕΛ λέει όχι στο Μνημόνιο και προτείνει έξοδο από Ευρωζώνη|website=www.ant1.com.cy|language=gr|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.athensvoice.gr/economy/40208_epistrofi-sti-lira-apofasise-akel|title=Επιστροφή στη λίρα αποφάσισε το ΑΚΕΛ|website=Athens Voice|language=el|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://politis.com.cy/politis-news/kypros/sti-dimosiotita-epistoli-toy-akel-gia-exodo-apo-eyro-edose-o-averof/|title=Στη δημοσιότητα επιστολή του ΑΚΕΛ για έξοδο από ευρώ έδωσε ο Αβέρωφ|ημερομηνία=2019-05-09|website=ΠΟΛΙΤΗΣ|language=en-US|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.protothema.gr/politics/article/264390/akel-dhmopshfisma-kai-eksodos-apo-to-eyro/|title=ΑΚΕΛ: Δημοψήφισμα και έξοδος από το ευρώ|ημερομηνία=2013-03-16|website=ProtoThema|language=el|accessdate=2020-04-23}}</ref> . Κάπου εκεί άρχισε να αντιλαμβάνεται και η κοινωνία των πολιτών το πολιτικό παιχνίδι που παιζόταν τους τελευταίους μήνες σε [[Κύπρος|Κύπρο]] και [[Ευρώπη]].


Παρά το ότι η πλειοψηφία των πολιτών αντιλαμβανόταν ότι δεν ευθυνόταν η κυβέρνηση Αναστασιάδη για την κατάρρευση της οικονομίας, με τον ίδιο να δηλώνει αργότερα κατά την κατάθεσή του στην Ερευνητική Επιτροπή ότι οι ευρωπαίοι εταίροι «του έβαλαν το πιστόλι στον κρόταφο» <ref>{{Cite web|url=https://www.protothema.gr/politics/article/305324/anastasiadis-protimisa-na-eimai-ofelimos-para-arestos/|title=Αναστασιάδης: «Μας έβαλαν το πιστόλι στον κρόταφο»|ημερομηνία=2013-08-27|website=ProtoThema|language=el|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://paideia-news.com/anastasiadis-mas-ebalan-to-pistoli-ston-krotafo-gia-apodoxi-toy-koyrematos-katatheseon-9032e|title=Αναστασιάδης: Μας έβαλαν το πιστόλι στον κρόταφο για αποδοχή του κουρέματος καταθέσεων|website=paideia-news.com|language=en|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://24h.com.cy/2013/08/anastasiades-katathesi-erevnitik/|title=Αναστασιάδης: "Μας έβαλαν το πιστόλι στον κρόταφο" (pics&vid)|last=Παπαδόπουλος|first=Σωτήρης|ημερομηνία=2013-08-27|website=24h.com.cy|language=en-US|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.sigmalive.com/news/oikonomia/467900/kontra-gia-tis-efthynes-sto-kourema-tou-2013-vid|title=Κόντρα για τις ευθύνες στο κούρεμα του 2013 (vid) {{!}} News|last=SigmaLive|website=www.sigmalive.com|accessdate=2020-04-23}}</ref>, εντούτις το κούρεμα καταθέσεων αποτέλεσε την πρώτη βασική αιτία για να αρχίσει η πορεία της κατάρρευσης της συνεργασίας [[ΔΗΣΥ]], [[Δημοκρατικό Κόμμα (Κύπρος)|ΔΗΚΟ]] και [[Ευρωπαϊκό Κόμμα|ΕΥΡΩΚΟ]].
Παρά το ότι η πλειοψηφία των πολιτών αντιλαμβανόταν ότι δεν ευθυνόταν η κυβέρνηση Αναστασιάδη για την κατάρρευση της οικονομίας, με τον ίδιο να δηλώνει αργότερα κατά την κατάθεσή του στην Ερευνητική Επιτροπή ότι οι ευρωπαίοι εταίροι «του έβαλαν το πιστόλι στον κρόταφο» <ref>{{Cite web|url=https://www.protothema.gr/politics/article/305324/anastasiadis-protimisa-na-eimai-ofelimos-para-arestos/|title=Αναστασιάδης: «Μας έβαλαν το πιστόλι στον κρόταφο»|ημερομηνία=2013-08-27|website=ProtoThema|language=el|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://paideia-news.com/anastasiadis-mas-ebalan-to-pistoli-ston-krotafo-gia-apodoxi-toy-koyrematos-katatheseon-9032e|title=Αναστασιάδης: Μας έβαλαν το πιστόλι στον κρόταφο για αποδοχή του κουρέματος καταθέσεων|website=paideia-news.com|language=en|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://24h.com.cy/2013/08/anastasiades-katathesi-erevnitik/|title=Αναστασιάδης: "Μας έβαλαν το πιστόλι στον κρόταφο" (pics&vid)|last=Παπαδόπουλος|first=Σωτήρης|ημερομηνία=2013-08-27|website=24h.com.cy|language=en-US|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.sigmalive.com/news/oikonomia/467900/kontra-gia-tis-efthynes-sto-kourema-tou-2013-vid|title=Κόντρα για τις ευθύνες στο κούρεμα του 2013 (vid) {{!}} News|last=SigmaLive|website=www.sigmalive.com|accessdate=2020-04-23}}</ref>, εντούτις το κούρεμα καταθέσεων αποτέλεσε την πρώτη βασική αιτία για να αρχίσει η πορεία της κατάρρευσης της συνεργασίας [[ΔΗΣΥ]], [[Δημοκρατικό Κόμμα (Κύπρος)|ΔΗΚΟ]] και [[Ευρωπαϊκό Κόμμα|ΕΥΡΩΚΟ]].


Αργότερα, την 1η Δεκεμβρίου 2014 ο [[Νικόλας Παπαδόπουλος (πολιτικός)|Νικόλας Παπαδόπουλος]] διαδέχθηκε τον [[Μάριος Καρογιάν|Μάριο Καρογιάν]] στην προεδρία του [[Δημοκρατικό Κόμμα (Κύπρος)|ΔΗΚΟ]] και στις 21 Φεβρουαρίου 2014 το [[Δημοκρατικό Κόμμα (Κύπρος)|ΔΗΚΟ]] αποχώρησε από την κυβέρνηση με πρόσχημα και την πολιτική Αναστασιάδη στην οικονομία, αλλά και στο κυπριακό πρόβλημα <ref>{{Cite web|url=https://www.kathimerini.gr/755169/article/epikairothta/kosmos/apoxwrei-to-dhko-apo-kyvernhsh-anastasiadh|title=Αποχωρεί το ΔΗΚΟ από κυβέρνηση Αναστασιάδη {{!}} Kathimerini|website=www.kathimerini.gr|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.ant1.com.cy/news/cyprus/article/75947/menei-h-feygei-telika-apo-thn-kynernhsh-/|title=Αποχώρηση από την Κυβέρνηση αποφάσισε το ΔΗΚΟ|website=www.ant1.com.cy|language=gr|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.tanea.gr/2014/02/27/politics/kypros-tin-apoxwrisi-apo-tin-kybernisi-anastasiadi-psifise-me-54-5-i-kentriki-epitropi-toy-diko/|title=Κύπρος: Την αποχώρηση από την κυβέρνηση Αναστασιάδη ψήφισε με 54,5% η Κεντρική Επιτροπή του ΔΗΚΟ|ημερομηνία=2014-02-27|website=ΤΑ ΝΕΑ|language=el|accessdate=2020-04-23}}</ref> . Πάντως στη συνέχεια οι ηγεσίες [[ΔΗΣΥ]] και [[Δημοκρατικό Κόμμα (Κύπρος)|ΔΗΚΟ]] συνεργάστηκαν άψογα στο να καταψηφιστούν και να περάσουν όλα τα μνημονιακά νομοσχέδια <ref>{{Cite web|url=https://parapoliticas.wordpress.com/2013/05/03/%ce%b1%ce%b2%ce%ad%cf%81%cf%89%cf%86-%ce%bd%ce%b9%ce%ba%cf%8c%ce%bb%ce%b1%cf%82-vs-%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%b9%ce%ac%ce%b4%ce%b7%cf%82-%ce%ba%ce%b1%cf%81%ce%bf%ce%b3%ce%b9%ce%ac/|title=Αβέρωφ, Νικόλας Vs Αναστασιάδης, Καρογιάν|last=parapolitica|ημερομηνία=2013-05-03|website=parapoliticas Blog|language=en|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.kathimerini.com.cy/gr/politiki/130948/?ctype=ar|title=«Σκαληνές σχέσεις» Προεδρικού-ΔΗΚΟ-ΔΗΣΥ|last=Solutions|first=BDigital Web|website=Kathimerini.com.cy|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.tothemaonline.com/Article/48677/to-diazygio-karogian-me-papadopoylo-kai-to-flert-me-ton-aberwf|title=Το διαζύγιο Κάρογιαν με Παπαδόπουλο και το φλερτ με τον Αβέρωφ|website=tothemaonline.com|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.reporter.com.cy/editors-choice/article/355294/richnei-karogan-den-thelei-na-thymosei-nikola-o-aberof|title=Ρίχνει Καρογιάν, δεν θέλει να θυμώσει Νικόλα ο Αβέρωφ|website=ΡΕΠΟΡΤΕΡ|accessdate=2020-04-23}}</ref>.
Αργότερα, την 1η Δεκεμβρίου 2014 ο [[Νικόλας Παπαδόπουλος (πολιτικός)|Νικόλας Παπαδόπουλος]] διαδέχθηκε τον [[Μάριος Καρογιάν|Μάριο Καρογιάν]] στην προεδρία του [[Δημοκρατικό Κόμμα (Κύπρος)|ΔΗΚΟ]] και στις 21 Φεβρουαρίου 2014 το [[Δημοκρατικό Κόμμα (Κύπρος)|ΔΗΚΟ]] αποχώρησε από την κυβέρνηση με πρόσχημα και την πολιτική Αναστασιάδη στην οικονομία, αλλά και στο κυπριακό πρόβλημα <ref>{{Cite web|url=https://www.kathimerini.gr/755169/article/epikairothta/kosmos/apoxwrei-to-dhko-apo-kyvernhsh-anastasiadh|title=Αποχωρεί το ΔΗΚΟ από κυβέρνηση Αναστασιάδη {{!}} Kathimerini|website=www.kathimerini.gr|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.ant1.com.cy/news/cyprus/article/75947/menei-h-feygei-telika-apo-thn-kynernhsh-/|title=Αποχώρηση από την Κυβέρνηση αποφάσισε το ΔΗΚΟ|website=www.ant1.com.cy|language=gr|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.tanea.gr/2014/02/27/politics/kypros-tin-apoxwrisi-apo-tin-kybernisi-anastasiadi-psifise-me-54-5-i-kentriki-epitropi-toy-diko/|title=Κύπρος: Την αποχώρηση από την κυβέρνηση Αναστασιάδη ψήφισε με 54,5% η Κεντρική Επιτροπή του ΔΗΚΟ|ημερομηνία=2014-02-27|website=ΤΑ ΝΕΑ|language=el|accessdate=2020-04-23}}</ref> . Πάντως στη συνέχεια οι ηγεσίες [[ΔΗΣΥ]] και [[Δημοκρατικό Κόμμα (Κύπρος)|ΔΗΚΟ]] συνεργάστηκαν άψογα στο να καταψηφιστούν και να περάσουν όλα τα μνημονιακά νομοσχέδια <ref>{{Cite web|url=https://parapoliticas.wordpress.com/2013/05/03/%ce%b1%ce%b2%ce%ad%cf%81%cf%89%cf%86-%ce%bd%ce%b9%ce%ba%cf%8c%ce%bb%ce%b1%cf%82-vs-%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%b9%ce%ac%ce%b4%ce%b7%cf%82-%ce%ba%ce%b1%cf%81%ce%bf%ce%b3%ce%b9%ce%ac/|title=Αβέρωφ, Νικόλας Vs Αναστασιάδης, Καρογιάν|last=parapolitica|ημερομηνία=2013-05-03|website=parapoliticas Blog|language=en|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.kathimerini.com.cy/gr/politiki/130948/?ctype=ar|title=«Σκαληνές σχέσεις» Προεδρικού-ΔΗΚΟ-ΔΗΣΥ|last=Solutions|first=BDigital Web|website=Kathimerini.com.cy|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.tothemaonline.com/Article/48677/to-diazygio-karogian-me-papadopoylo-kai-to-flert-me-ton-aberwf|title=Το διαζύγιο Κάρογιαν με Παπαδόπουλο και το φλερτ με τον Αβέρωφ|website=tothemaonline.com|accessdate=2020-04-23}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.reporter.com.cy/editors-choice/article/355294/richnei-karogan-den-thelei-na-thymosei-nikola-o-aberof|title=Ρίχνει Καρογιάν, δεν θέλει να θυμώσει Νικόλα ο Αβέρωφ|website=ΡΕΠΟΡΤΕΡ|accessdate=2020-04-23}}</ref>. Στην αντίπερα όχθη, [[Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού|ΑΚΕΛ]], [[Συμμαχία Πολιτών]], [[Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών-Ε.Δ.Ε.Κ.|ΕΔΕΚ]] και [[Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο|ΕΛΑΜ]] αποτελούσαν ένα σκληρό «[[αντιμνημονιακό μέτωπο]]», το οποίο εκμεταλλευόταν την κατάσταση για [[Λαϊκισμός|λαϊκισμό]] με στόχο την άυξηση των ποσοστών του.


== Πόρισμα και Ευθύνες ==
== Πόρισμα και Ευθύνες ==

Έκδοση από την 09:23, 23 Απριλίου 2020

Η οικονομική κρίση 2012-13, υπήρξε η μεγαλύτερη οικονομική κρίση που γνώρισε η Κυπριακή Δημοκρατία. Κύρια αιτία της κρίσης υπήρξε η μεγάλη έκθεση των κυπριακών τραπεζών σε ελληνικά ομόλογα, που κουρεύτηκαν την άνοιξη του 2012.[1]

Αιτίες

Τον Σεπτέμβριο του 2011, η κυπριακή οικονομία υποβαθμίστηκε απ’ όλους τους μεγάλους οίκους αξιολόγησης. Είχε προηγηθεί η μεγάλη έκρηξη στη βάση «Ευάγγελος Φλωράκης». Παρά τον χαμηλό της πληθυσμό και τη μικρή της οικονομία, η Κύπρος έχει ιδιαίτερα ανεπτυγμένο τραπεζικό κλάδο.

Μετά το κούρεμα του ελληνικού χρέους, η έκθεση των κυπριακών τραπεζών σ’ αυτό άγγιξε τα 22δις €, πόσο μεγαλύτερο από το εγχώριο προϊόν της Κύπρου. [2][3] Το διακρατικό δάνειο που είχε λάβει η Κύπρος από τη Ρωσία ύψους 2,5 δις ευρώ, [4] ικανό για να καλύψει τις δανειακές ανάγκες της Κύπρου μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2013, ήταν πλέον ανεπαρκές [5] [6] [7].

Μνημόνιο - Το χρονικό

Μετά από την υποβάθμιση της κυπριακής οικονομίας από τον οίκο Moody’s, στις 13 Μαρτίου 2012, και από τον οίκο Fitch, στις 25 Ιουνίου 2012, η Κύπρος αιτήθηκε την ένταξή της στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης. Αντιπροσωπεία της τρόικας κατέφθασε στην Κύπρο, στις 25 Ιουνίου 2012, και διαπραγματεύτηκε με την κυβέρνηση του νησιού τους όρους του δανείου. [8] Η κυπριακή κυβέρνηση εξέφρασε τη διαφωνία της στο αρχικό σχέδιο και οι διαπραγματεύσεις συνεχίστηκαν τους επόμενους μήνες. [9] [10] [11]

Στις 30 Νοεμβρίου 2012, η κυπριακή κυβέρνηση συμφώνησε με την τρόικα τους όρους διάσωσης της κυπριακής οικονομίας, απομένοντας μόνο να συμφωνηθεί το ακριβές ποσό της αναχρηματοδότησης των τραπεζών. [12] Η συμφωνία περιλάμβανε λήψη μέτρων, όπως περικοπές σε μισθούς και κοινωνικές παροχές, επιπλέον φορολόγηση ειδών πολυτελείας, καυσίμων, τυχερών παιχνιδιών κλπ. [13]

Στις 17 και 23 Φεβρουαρίου 2013 πραγματοποιήθηκαν Προεδρικές Εκλογές δύο γύρων με την Κύπρο να πορεύεται πλέον με τον Νίκο Αναστασιάδη ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας, εκλεγμένος με την τριμερή υποστήριξη του ΔΗΣΥ, του ΔΗΚΟ και του ΕΥΡΩΚΟ [14] [15]. Κατά την προεκλογική περίοδο δεσμεύτηκε ότι δεν πρόκειται να υπογράψει μνημόνιο που να προνοεί κούρεμα καταθέσεων, ενώ με τα συνθήματα «Η Κύπρος θέλει ηγέτη» και «Η Κύπρος δεν είναι μόνη», έστελνε το μήνυμα ότι με τις διασυνδέσεις του στο ΕΛΚ (το κόμμα της Άγκελα Μέρκελ) θα μπορούσε να υλοποιήσει μια καλύτερη συμφωνία σε σχέση με τον υποψήφιο του ΑΚΕΛ, Σταύρο Μαλά , αλλά και τον ανεξάρτητο υποψήφιο, Γιώργο Λιλλήκα [16] [17] [18] .

Στις 16 Μαρτίου 2013 επήλθε συμφωνία με την κυπριακή κυβέρνηση στο ποσό των 10 δις €.[19] Αποφασίστηκε επίσης να αντληθούν επιπλέον 5,8 δις € με φορολόγηση- κούρεμα των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες. Το κούρεμα ορίστηκε στο 6,7% για καταθέσεις έως 100.000 € και 9,9% για καταθέσεις που υπερβαίνουν τα 100.000 €.[20]

Η συμφωνία απορρίφθηκε από το κυπριακό κοινοβούλιο στις 19 Μαρτίου 2013 με 36 ψήφους κατά (19 ΑΚΕΛ, 8 ΔΗΚΟ, 5 ΕΔΕΚ, 2 ΕΥΡΩΚΟ, 1 Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών, 1 ανεξάρτητος) 19 αποχές (ΔΗΣΥ) και μία απουσία. [21] [22]

Στις 25 Μαρτίου 2013 οι υπουργοί οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κατέληξαν σε νέο σχέδιο, με βάση το οποίο κουρεύτηκαν κατά 40% οι καταθέσεις των κυπριακών τραπεζών που υπερέβαιναν τα 100.000 €, και συγχωνεύθηκαν οι Τράπεζες Κύπρου και Λαϊκή. [23][24][25]

Πολιτικές αναταράξεις - Το χρονικό

Μετά τις αρνητικές εξελίξεις για την κυπριακή οικονομία ξεκίνησε δικαστική έρευνα για την απόδοση ευθυνών στους υπαιτίους. Στις 2 Απριλίου 2013 παραιτήθηκε ο Κύπριος υπουργός οικονομικών Μιχάλης Σαρρής και τον διαδέχθηκε ο Χάρης Γεωργιάδης [26] .

Την ίδια περίοδο δημοσίευμα της εφημερίδας «Χαραυγή» ανέφερε πως συγγενικά πρόσωπα του προέδρου Αναστασιάδη φυγάδευσαν από τις κυπριακές τράπεζες καταθέσεις ύψους 22.000.000 €, λίγο πριν αποφασιστεί το κούρεμα [27] [28], αφήνοντας να νοηθεί ότι είχαν προνομιακή πληροφόρηση [29] .

Στις 17 Μαρτίου 2013 ο πρόεδρος Αναστασιάδης απευθύνθηκε στον κυπριακό λαό σημειώνοντας ότι «ζούμε τις πιο τραγικές στιγμές από το 1974» με την αντιπολίτευση να τον επικρίνει και να ζητά δημοψήφισμα και παραιτήσεις [30] [31]. Από την πλευρά του, το ΑΚΕΛ πρότεινε έξοδο της Κύπρου από την Ευρωζώνη και το Ευρώ και επιστροφή στην Κυπριακή Λίρα [32] [33] [34] [35] . Κάπου εκεί άρχισε να αντιλαμβάνεται και η κοινωνία των πολιτών το πολιτικό παιχνίδι που παιζόταν τους τελευταίους μήνες σε Κύπρο και Ευρώπη.

Παρά το ότι η πλειοψηφία των πολιτών αντιλαμβανόταν ότι δεν ευθυνόταν η κυβέρνηση Αναστασιάδη για την κατάρρευση της οικονομίας, με τον ίδιο να δηλώνει αργότερα κατά την κατάθεσή του στην Ερευνητική Επιτροπή ότι οι ευρωπαίοι εταίροι «του έβαλαν το πιστόλι στον κρόταφο» [36] [37] [38] [39], εντούτις το κούρεμα καταθέσεων αποτέλεσε την πρώτη βασική αιτία για να αρχίσει η πορεία της κατάρρευσης της συνεργασίας ΔΗΣΥ, ΔΗΚΟ και ΕΥΡΩΚΟ.

Αργότερα, την 1η Δεκεμβρίου 2014 ο Νικόλας Παπαδόπουλος διαδέχθηκε τον Μάριο Καρογιάν στην προεδρία του ΔΗΚΟ και στις 21 Φεβρουαρίου 2014 το ΔΗΚΟ αποχώρησε από την κυβέρνηση με πρόσχημα και την πολιτική Αναστασιάδη στην οικονομία, αλλά και στο κυπριακό πρόβλημα [40] [41] [42] . Πάντως στη συνέχεια οι ηγεσίες ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ συνεργάστηκαν άψογα στο να καταψηφιστούν και να περάσουν όλα τα μνημονιακά νομοσχέδια [43] [44] [45] [46]. Στην αντίπερα όχθη, ΑΚΕΛ, Συμμαχία Πολιτών, ΕΔΕΚ και ΕΛΑΜ αποτελούσαν ένα σκληρό «αντιμνημονιακό μέτωπο», το οποίο εκμεταλλευόταν την κατάσταση για λαϊκισμό με στόχο την άυξηση των ποσοστών του.

Πόρισμα και Ευθύνες

Στις 7 Οκτωβρίου 2013 δόθηκε επίσημα στη δημοσιότητα από την τριμελή Ερευνητική Επιτροπή για την οικονομία το πόρισμα σε σχέση με την κατάσταση στην οποία περιήλθε το τραπεζικό σύστημα και η κυπριακή οικονομία και το οποίο θεώρησε ως «πρώτο και κύριο υπαίτιο για την κατάσταση στην οποία περιήλθε η οικονομία της χώρας στα πρόθυρα χρεοκοπίας» τον τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια.

Την έκθεση της Επιτροπής, συνολικά 178 σελίδων, ανέγνωσε στη διάρκεια δημοσιογραφικής διάσκεψης, διάρκειας μιας ώρας και 15 λεπτών, ο Πρόεδρος της Γεώργιος Πικής, ο οποίος, ωστόσο, δεν επέτρεψε στους δημοσιογράφους να υποβάλουν ερωτήσεις [47] [48].

Ποσοστά ανεργίας

Ποσοστά ανεργίας (2011–2019)
Ιαν Φεβ Μαρ Απρ Μαι Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπτ Οκτ Νοεμ Δεκ
2011 6,3 6,7 6,9 7,1 7,4 7,6 7,7 8,0 8,7 9,2 9,6 9,7
2012 9,9 10,2 10,7 11,3 11,8 11,8 12,4 12,0 12,6 13,0 13,2 13,8
2013 14,8 15,0 14,8 15,7 15,8 16,1 16,0 16,5 16,8 16,8 16,5 16,3
2014 15,6 15,6 16,3 16,0 16,0 16,1 16,2 16,3 16,3 16,3 16,7 16,5
2015 16,5 16,4 16,1 15,6 15,3 15,2 15,1 14,8 14,2 13,6 13,2 13,0
2016 12,9 13,0 12,9 12,9 12,9 13,0 13,0 13,1 13,1 13,2 13,0 12,7
2017 12,5 12,4 12,2 11,9 11,6 11,1 10,6 10,4 10,1 10,2 10,3 10,4
2018 9,8 9,3 8,8 8,5 8,4 8,3 8,3 8,2 8,0 7,7 7,7 7,5
2019 7,5 7,4 7,2 6,9 6,6 6,5

Παραπομπές

  1. http://www.aljazeera.com/news/europe/2012/06/201262517189248721.html, http://thecypruslawyer.com/cypriot-banks-in-the-aftermath-of-the-greek-haircut/cyprus-news/ Αρχειοθετήθηκε 2013-03-25 στο Wayback Machine.
  2. Stephen Castle; David Jolly (June 12, 2012). «Rates on Spanish Bond Soar». The New York Times. http://www.nytimes.com/2012/06/13/business/global/daily-euro-zone-watch.html. Ανακτήθηκε στις June 12, 2012. 
  3. «Eurozone crisis live: Spain told to cut harder as Greek deal approved». Guardian. 13 March 2012. http://www.guardian.co.uk/business/2012/mar/13/eurozone-crisis-greek-deal-spain-austerity#block-2. Ανακτήθηκε στις 13 March 2012. 
  4. Hadjipapas, Andreas; Hope, Kerin (14 September 2011). «Cyprus nears €2.5bn Russian loan deal». Guardian. http://www.ft.com/intl/cms/s/0/655a3fd2-de31-11e0-9fb7-00144feabdc0.html. Ανακτήθηκε στις 13 March 2012. 
  5. «Μια τρίτη ανάγνωση: Πώς φτάσαμε στο «κούρεμα». Του Χριστόφορου Φωκαΐδη». cyprusnews.eu. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  6. «Μια τρίτη ανάγνωση: Πώς φτάσαμε στο «κούρεμα»». Δημοκρατικός Συναγερμός (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  7. Παπαδόπουλος, Σωτήρης (31 Δεκεμβρίου 2013). «Ανασκόπηση 2013: Το "κούρεμα" που αναστάτωσε ολόκληρο τον κόσμο». 24h.com.cy (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  8. https://archive.is/20130121085238/www.cyprus-mail.com/cyprus/shiarly-troika-will-be-here-very-soon/20121102
  9. http://www.cyprus-mail.com/inbusinessnews/trying-defend-basic-conquests/20120913 Αρχειοθετήθηκε 2012-11-21 στο Wayback Machine., https://web.archive.org/web/20120914093932/http://www.cyprus-mail.com/ecofin/troika-leaves-no-stone-unturned/20120914
  10. «Οικονομική Ανασκόπηση - Κύπρος 2013». www.pplegal.com.cy. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  11. «Τα σημαντικότερα γεγονότα του 2013 στην Κύπρο». www.sigmalive.com. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  12. http://www.bloomberg.com/news/2012-11-30/cyprus-troika-agree-bailout-terms-ecb-demetriades-says.html
  13. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 24 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2013. 
  14. «Πρόεδρος της Κύπρου ο Αναστασιάδης με 57,48%». ΤΑ ΝΕΑ. 24 Φεβρουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  15. «Σαρωτική νίκη Αναστασιάδη». Ελευθεροτυπία. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  16. «Δεν θα υπογράψω κούρεμα καταθέσεων, έλεγε ο Αναστασιάδης...». ProtoThema. 17 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  17. «Ν. Αναστασιάδης: Δεν έπρεπε να δεσμευτώ ότι δεν θα γινόταν «κούρεμα» στις καταθέσεις | naftemporiki.gr». www.naftemporiki.gr. 18 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  18. «Ν. Αναστασιάδης: Δεν έπρεπε να δεσμευτώ ότι δεν θα γινόταν «κούρεμα» καταθέσεων». ΣΚΑΪ. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  19. «Eurozone agrees to €10bn bailout package for Cyprus while Cypriots voice anger over deposits levy». RTÉ. 16 March 2013. http://www.rte.ie/news/2013/0316/376965-cyprus-bailout/. Ανακτήθηκε στις 16 March 2013. 
  20. «Cyprus eurozone bailout prompts anger as savers hand over possible 10% levy: Angry Cypriots try in vain to withdraw savings as eurozone bailout terms break taboo of hitting bank depositors». The Guardian (Reuters). http://www.guardian.co.uk/world/2013/mar/16/cyprus-eurozone-bailout-anger. Ανακτήθηκε στις 16 March 2013. 
  21. http://www.reuters.com/article/2013/03/19/us-cyprus-parliament-idUSBRE92G03I20130319
  22. ««Όχι» της κυπριακής Βουλής στο νομοσχέδιο για το κούρεμα των καταθέσεων». ΣΚΑΪ. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  23. Jan Strupczewski; Annika Breidthardt (25 March 2013). «Last-minute Cyprus deal to close bank, force losses». Reuters. http://www.reuters.com/article/2013/03/25/us-cyprus-parliament-idUSBRE92G03I20130325. Ανακτήθηκε στις 25 March 2013. 
  24. «Eurogroup signs off on bailout agreement reached by Cyprus and troika». Ekathimerini (Greece). 25 March 2013. http://www.ekathimerini.com/4dcgi/_w_articles_wsite1_1_25/03/2013_489702. Ανακτήθηκε στις 25 March 2013. 
  25. «Το τεράστιο σκάνδαλο της Λαϊκής με ELA και ΕΚΤ». Mignatiou.com. 17 Οκτωβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2019. 
  26. «Το μαύρο χρονικό του Μάρτη του 2013». Το μαύρο χρονικό του Μάρτη του 2013 (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  27. «Anastasiades requests investigation into allegations against family members». EnetEnglish. 2013. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2013. 
  28. IEFIMERIDA.GR, NEWSROOM (31 Μαρτίου 2013). «Συγγενής του Αναστασιάδη μετέφερε 21 εκ. ευρώ τρεις ημέρες πριν το «κούρεμα» | ΚΟΣΜΟΣ». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  29. IEFIMERIDA.GR, NEWSROOM (25 Μαρτίου 2013). «Το δραματικό εικοσιτετράωρο του Νίκου Αναστασιάδη – Από την παραίτηση στη συμφωνία | ΚΟΣΜΟΣ». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  30. «Παραίτηση Σαρρή ζητά ο γιος του Τάσσου Παπαδόπουλου». ProtoThema. 18 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  31. «Λιλλήκας: Κόμματα που ψήφισαν το κούρεμα τώρα αγάπησαν τα θύματα τους». ΡΕΠΟΡΤΕΡ. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  32. «Το ΑΚΕΛ λέει όχι στο Μνημόνιο και προτείνει έξοδο από Ευρωζώνη». www.ant1.com.cy (στα gr). Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  33. «Επιστροφή στη λίρα αποφάσισε το ΑΚΕΛ». Athens Voice. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  34. «Στη δημοσιότητα επιστολή του ΑΚΕΛ για έξοδο από ευρώ έδωσε ο Αβέρωφ». ΠΟΛΙΤΗΣ (στα Αγγλικά). 9 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  35. «ΑΚΕΛ: Δημοψήφισμα και έξοδος από το ευρώ». ProtoThema. 16 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  36. «Αναστασιάδης: «Μας έβαλαν το πιστόλι στον κρόταφο»». ProtoThema. 27 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  37. «Αναστασιάδης: Μας έβαλαν το πιστόλι στον κρόταφο για αποδοχή του κουρέματος καταθέσεων». paideia-news.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  38. Παπαδόπουλος, Σωτήρης (27 Αυγούστου 2013). «Αναστασιάδης: "Μας έβαλαν το πιστόλι στον κρόταφο" (pics&vid)». 24h.com.cy (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  39. SigmaLive. «Κόντρα για τις ευθύνες στο κούρεμα του 2013 (vid) | News». www.sigmalive.com. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  40. «Αποχωρεί το ΔΗΚΟ από κυβέρνηση Αναστασιάδη | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  41. «Αποχώρηση από την Κυβέρνηση αποφάσισε το ΔΗΚΟ». www.ant1.com.cy (στα gr). Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  42. «Κύπρος: Την αποχώρηση από την κυβέρνηση Αναστασιάδη ψήφισε με 54,5% η Κεντρική Επιτροπή του ΔΗΚΟ». ΤΑ ΝΕΑ. 27 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  43. parapolitica (3 Μαΐου 2013). «Αβέρωφ, Νικόλας Vs Αναστασιάδης, Καρογιάν». parapoliticas Blog (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  44. Solutions, BDigital Web. ««Σκαληνές σχέσεις» Προεδρικού-ΔΗΚΟ-ΔΗΣΥ». Kathimerini.com.cy. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  45. «Το διαζύγιο Κάρογιαν με Παπαδόπουλο και το φλερτ με τον Αβέρωφ». tothemaonline.com. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  46. «Ρίχνει Καρογιάν, δεν θέλει να θυμώσει Νικόλα ο Αβέρωφ». ΡΕΠΟΡΤΕΡ. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  47. «Η Ερευνητική Επιτροπή για την οικονομία έδωσε στη δημοσιότητα το πόρισμα της (1)». www.cna.org.cy. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  48. «Το πόρισμα για την οικονομία». Stockwatch - Παράθυρο στην Οικονομία. 4 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020.