Επταπύργιο (Θεσσαλονίκη): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Επταπύργιο
Είδος	φρούριο και φυλακή
Αρχιτεκτονική	βυζαντινή αρχιτεκτονική
Γεωγραφικές συντεταγμένες	40°38′39″N 22°57′43″E
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Θεσσαλονίκης
Τοποθεσία	Θεσσαλονίκη
Χώρα	Ελλάδα
Χρήση	φυλακή
	Πολυμέσα
	δεδομένα (π)

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά

← Προηγούμενη διαφορά Επόμενη διαφορά →

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε

ΟπτικήΚώδικας wiki

Ενδογραμμικά

Έκδοση από την 09:25, 1 Απριλίου 2020

Συντεταγμένες: 40°38′39″N 22°57′43″E / 40.64417°N 22.96194°E / 40.64417; 22.96194

Το Φρούριο του Επταπυργίου, γνωστό και με την οθωμανική ονομασία Γεντί Κουλέ (Yedi Kule), βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο των τειχών της Θεσσαλονίκης, εντός της Ακρόπολης. Αποτελείται από δύο ενότητες: το βυζαντινό φρούριο, το οποίο συνθέτουν δέκα πύργοι, καθώς και τα νεότερα κτίσματα των φυλακών, που έχουν κτιστεί εντός κι εκτός του φρουρίου. Οι πύργοι της βόρειας πλευράς αποτελούν τμήματα του παλαιοχριστιανικού τείχους της Ακρόπολης, ενώ αυτοί της νότιας προστέθηκαν πιθανότατα κατά τους μεσοβυζαντινούς χρόνους, σχηματίζοντας τον κλειστό πυρήνα του φρουρίου.

Ιστορία

Ως Φυλακή

Γύρω στο 1890 το μνημείο χρησιμοποιήθηκε ως ανδρικές, γυναικείες και στρατιωτικές φυλακές.

Κατά τη δεκαετία του 1890, το φρούριο μετατράπηκε σε φυλακή. Η ακριβής ημερομηνία δεν είναι γνωστή με βεβαιότητα, αλλά η φυλακή αναφέρεται σε ένα χάρτη του 1899 της πόλης, παρέχοντας έτσι ένα terminus ante quem για την αλλαγή. Γι' αυτή τη μετατροπή συνεπάγεται η απομάκρυνση όλων των προηγούμενων κτιρίων στο εσωτερικό του κάστρου, από τα οποία κανένα ίχνος δεν επιζεί σήμερα. Οι αλλαγές στις οχυρώσεις δεν ήταν σημαντικές, αν και ο πρωταρχικός τους ρόλος αντιστράφηκε: από την προστασία των κατοίκων από την εξωτερική απειλή, τώρα εξυπηρετούσαν την απομόνωση των κρατουμένων από τον έξω κόσμο. Η εσωτερική αυλή ήταν χωρισμένη με φράχτες σε πέντε ξεχωριστές μονάδες. Στα εξωτερικά κτίρια, στη νότια πλευρά του κάστρου, στεγαζόταν η διοίκηση, η φυλακή των γυναικών, και προς τα δυτικά, τα κελιά απομόνωσης.

Οι φυλακές του Επταπυργίου είχαν αποκτήσει κακή φήμη κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά, της Κατοχής, και σε όλη την μεταπολεμική περίοδο, ιδίως στον Ελληνικό Εμφύλιο Πόλεμο και την χούντα των συνταγματαρχών.

Το 1984 ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Γεώργιος - Αλέξανδρος Μαγκάκης ανακοίνωσε σχέδια μεταφοράς των φυλακών της Θεσσαλονίκης σε νέο χώρο, χαρακτηρίζοντας «απελπιστική» την κατάστασή του Επταπυργίου. Λίγα χρόνια αργότερα, στις αρχές του 1987, οι φυλακές Επταπυργίου βρέθηκαν στο επίκεντρο πανελλήνιου ενδιαφέροντος ύστερα από εισαγγελικές και δημοσιογραφικές έρευνες οι οποίες κατήγγειλαν άγρια βασανιστήρια κρατουμένων από σωφρονιστικούς υπαλλήλους, εκτεταμένη διακίνηση ναρκωτικών και βιασμούς.^[1] Ως επικεφαλής του «κυκλώματος» κατηγορήθηκε ο αρχιφύλακας των φυλακών Σπύρος Νίτσος, ο οποίος αρνήθηκε σθεναρά όλες τις κατηγορίες, ενώ και το Υπουργείο Δικαιοσύνης τον κάλυψε απόλυτα.^[1]

Αναστήλωση

Ο εσωτερικός χώρος αναδιαμορφώθηκε και προστέθηκαν εγκαταστάσεις και εξωτερικά του κτηρίου. Το 1989 οι φυλακές μεταφέρθηκαν στα Διαβατά, και το Επταπύργιο αποδόθηκε στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού.

Πηγές

Κονιόρδος, Βασίλης, Φρούριο Επταπυργίου: έρευνα στοιχείων και συμπληρωματικές παρατηρήσεις ως συμβολή σε μια νέα προσέγγιση κατά την αποκατάσταση του μνημείου, Μνημείο και Περιβάλλον, τ. 3 (1995), σ. 53-66
Κορδομενίδης, Γιώργος, Η βαρβαρότητα της επιλεκτικής μνήμης, Εντευκτήριο, τχ. 35 (1996), σ. 133-134
Νίγδελης, Κωνσταντίνος Μ. Επταπύργιο - Γεντί-Κουλέ. Συκιές (Θεσσαλονίκης): Δήμος Συκεών, 2002.
Σελίδες για τη φυλακή, Εντευκτήριο, τχ. 1 (Οκτ. 1988), σ. 3-39
Τσανανά, Αικατερίνη. Επταπύργιο: η ακρόπολη της Θεσσαλονίκης. Αθήνα: Καπόν, 2001
(Greek) (English) Kourkoutidou-Nikolaidou, E.; Tourta, A.. Wandering in Byzantine Thessaloniki. pp. 24–26.
Kourkoutidou-Nikolaidou, E.; Tourta, A.. Wandering in Byzantine Thessaloniki. pp. 24–26.
(English) Tsanana, E. (2001). The Eptapyrgion, the citadel of Thessaloniki. Athens: 9th Ephorate of Byzantine Antiquities (Thessaloniki), Ministry of Culture.
(Greek) Ćurčić, Sl.; Hatzitryphonos, Ev. (1993). Κοσμική Μεσαιωνική Αρχιτεκτονική στα Βαλκάνια 1300-1500 και η Διατήρησή της ("Secular Medieval Architecture in the Balkans 1200-1500 and its Conservation"). Thessaloniki: University Studio Press. pp. 192–195.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Επταπύργιο (Θεσσαλονίκη)

↑ ^1,0 ^1,1 Η Καθημερινή, Κυριακή 18 Ιανουαρίου 1987, Πρωτοσέλιδο «Βασανιστήρια στο Επταπύργιο»

[kath-1] 1,0 ^1,1 Η Καθημερινή, Κυριακή 18 Ιανουαρίου 1987, Πρωτοσέλιδο «Βασανιστήρια στο Επταπύργιο»

[1]

@@ Γραμμή 2: / Γραμμή 2: @@
 {{WikidataCoord|display=title}}
 {{Πληροφορίες κτιρίου}}
-Το '''Φρούριο του Επταπυργίου''', γνωστό και με την οθωμανική ονομασία '''Γεντί Κουλέ''' (<span lang="tr" dir="ltr">Yedi Kule</span>), βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο των τειχών της [[Θεσσαλονίκη]]ς, εντός της Ακρόπολης. Αποτελείται από δύο ενότητες: το [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|βυζαντινό]] φρούριο, το οποίο συνθέτουν δέκα [[Πύργος|πύργοι]]  μεταξύ τους μεσοπύργια διαστήματα και τον περίδρομο, καθώς και τα νεότερα κτίσματα των φυλακών, που έχουν κτιστεί εντός κι εκτός του φρουρίου. Οι πύργοι της βόρειας πλευράς αποτελούν τμήματα του παλαιοχριστιανικού τείχους της Ακρόπολης, ενώ αυτοί της νότιας προστέθηκαν πιθανότατα κατά τους μεσοβυζαντινούς χρόνους, σχηματίζοντας τον κλειστό πυρήνα του φρουρίου.
+Το '''Φρούριο του Επταπυργίου''', γνωστό και με την οθωμανική ονομασία '''Γεντί Κουλέ''' (<span lang="tr" dir="ltr">Yedi Kule</span>), βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο των τειχών της [[Θεσσαλονίκη]]ς, εντός της Ακρόπολης. Αποτελείται από δύο ενότητες: το [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|βυζαντινό]] φρούριο, το οποίο συνθέτουν δέκα [[Πύργος|πύργοι]], καθώς και τα νεότερα κτίσματα των φυλακών, που έχουν κτιστεί εντός κι εκτός του φρουρίου. Οι πύργοι της βόρειας πλευράς αποτελούν τμήματα του παλαιοχριστιανικού τείχους της Ακρόπολης, ενώ αυτοί της νότιας προστέθηκαν πιθανότατα κατά τους μεσοβυζαντινούς χρόνους, σχηματίζοντας τον κλειστό πυρήνα του φρουρίου.
 ==Ιστορία==
@@ Γραμμή 9: / Γραμμή 9: @@
 Γύρω στο 1890 το μνημείο χρησιμοποιήθηκε ως ανδρικές, γυναικείες και στρατιωτικές φυλακές.
-Κατά τη δεκαετία του 1890, το φρούριο μετατράπηκε σε [[φυλακή]]. Η ακριβής ημερομηνία δεν είναι γνωστή με βεβαιότητα, αλλά η φυλακή αναφέρεται σε ένα χάρτη του 1899 της πόλης, παρέχοντας έτσι ένα [[terminus ante quem]] για την αλλαγή. Γι' αυτή τη μετατροπή συνεπάγεται η απομάκρυνση όλων των προηγούμενων κτιρίων στο εσωτερικό του κάστρου, από τα οποία κανένα ίχνος δεν επιζεί σήμερα. Οι αλλαγές στις οχυρώσεις δεν ήταν σημαντικές, αν και ο πρωταρχικός τους ρόλος αντιστράφηκε: από την προστασία των κατοίκων από την εξωτερική απειλή, τώρα υπηρετούσε για την απομόνωση κρατουμένων από τον έξω κόσμο.<br />
+Κατά τη δεκαετία του 1890, το φρούριο μετατράπηκε σε [[φυλακή]]. Η ακριβής ημερομηνία δεν είναι γνωστή με βεβαιότητα, αλλά η φυλακή αναφέρεται σε ένα χάρτη του 1899 της πόλης, παρέχοντας έτσι ένα [[terminus ante quem]] για την αλλαγή. Γι' αυτή τη μετατροπή συνεπάγεται η απομάκρυνση όλων των προηγούμενων κτιρίων στο εσωτερικό του κάστρου, από τα οποία κανένα ίχνος δεν επιζεί σήμερα. Οι αλλαγές στις οχυρώσεις δεν ήταν σημαντικές, αν και ο πρωταρχικός τους ρόλος αντιστράφηκε: από την προστασία των κατοίκων από την εξωτερική απειλή, τώρα εξυπηρετούσαν την απομόνωση των κρατουμένων από τον έξω κόσμο. Η εσωτερική αυλή ήταν χωρισμένη με φράχτες σε πέντε ξεχωριστές μονάδες. Στα εξωτερικά κτίρια, στη νότια πλευρά του κάστρου, στεγαζόταν η διοίκηση, η φυλακή των γυναικών, και προς τα δυτικά, τα κελιά απομόνωσης.
-Η φυλακή διετέλεσε για καιρό τις κύριες εγκαταστάσεις σωφρονισμού της πόλης, όπου κρατούνταν φυλακισμένοι ανεξαρτήτως φύλου ή εγκλήματος. Νέα κτίρια χτίστηκαν κατά μήκος των δύο πλευρών των τειχών, ώστε να βελτιωθεί η λειτουργικότητα του νέου σωφρονιστικού κέντρου. Η εσωτερική αυλή ήταν χωρισμένη από φράχτες σε πέντε ξεχωριστές μονάδες και στο κέντρο τους στεγάστηκε το κεντρικό παρατηρητήριο. Η φυλακή διέθετε εκκλησάκι και άλλα παραρτήματα, ενώ το παράρτημα που βρισκόταν βόρειο-ανατολικό πύργο καταστράφηκε κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Τα εξωτερικά κτίρια, στη νότια πλευρά του κάστρου, στεγαζόταν η διοίκηση, η φυλακή των γυναικών, και προς τα δυτικά, τα κελιά απομόνωσης.
-Το κέντρο αυτό είχε αποκτήσει κακή φήμη κατά τη διάρκεια του [[Καθεστώς της 4ης Αυγούστου|καθεστώτος Μεταξά]], της [[Κατοχή]]ς, και στη μεταπολεμική περίοδο από τον [[Ελληνικός Εμφύλιος 1946 - 1949|Ελληνικό Εμφύλιο Πόλεμο]] μέχρι και τη [[Χούντα των Συνταγματαρχών|Χούντα]] (καθεστώς των Συνταγματαρχών).
+Οι φυλακές του Επταπυργίου είχαν αποκτήσει κακή φήμη κατά τη διάρκεια της [[Καθεστώς της 4ης Αυγούστου|δικτατορίας του Μεταξά]], της [[Κατοχή]]ς, και σε όλη την μεταπολεμική περίοδο, ιδίως στον [[Ελληνικός Εμφύλιος 1946 - 1949|Ελληνικό Εμφύλιο Πόλεμο]] και την [[Χούντα των Συνταγματαρχών|χούντα των συνταγματαρχών]].
+Το 1984 ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης [[Γεώργιος - Αλέξανδρος Μαγκάκης]] ανακοίνωσε σχέδια μεταφοράς των φυλακών της Θεσσαλονίκης σε νέο χώρο, χαρακτηρίζοντας «απελπιστική» την κατάστασή του Επταπυργίου. Λίγα χρόνια αργότερα, στις αρχές του 1987, οι φυλακές Επταπυργίου βρέθηκαν στο επίκεντρο πανελλήνιου ενδιαφέροντος ύστερα από εισαγγελικές και δημοσιογραφικές έρευνες οι οποίες κατήγγειλαν άγρια βασανιστήρια κρατουμένων από [[Σωφρονιστική Υπηρεσία|σωφρονιστικούς υπαλλήλους]], εκτεταμένη διακίνηση ναρκωτικών και βιασμούς.<ref name="kath">Η Καθημερινή, Κυριακή 18 Ιανουαρίου 1987, Πρωτοσέλιδο «Βασανιστήρια στο Επταπύργιο»</ref> Ως επικεφαλής του «κυκλώματος» κατηγορήθηκε ο αρχιφύλακας των φυλακών Σπύρος Νίτσος, ο οποίος αρνήθηκε σθεναρά όλες τις κατηγορίες, ενώ και το Υπουργείο Δικαιοσύνης τον κάλυψε απόλυτα.<ref name="kath">Η Καθημερινή, Κυριακή 18 Ιανουαρίου 1987, Πρωτοσέλιδο «Βασανιστήρια στο Επταπύργιο»</ref>
 ===Αναστήλωση===
-Ο εσωτερικός χώρος αναδιαμορφώθηκε και προστέθηκαν εγκαταστάσεις και εξωτερικά του κτηρίου. Το 1989 οι φυλακές μεταφέρθηκαν και το Επταπύργιο αποδόθηκε στην αρμοδιότητα του [[Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού (Ελλάδα)|Υπουργείου Πολιτισμού]].
+Ο εσωτερικός χώρος αναδιαμορφώθηκε και προστέθηκαν εγκαταστάσεις και εξωτερικά του κτηρίου. Το 1989 οι φυλακές μεταφέρθηκαν στα [[Διαβατά Θεσσαλονίκης|Διαβατά]], και το Επταπύργιο αποδόθηκε στην αρμοδιότητα του [[Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού (Ελλάδα)|Υπουργείου Πολιτισμού]].
 ==Πηγές==