De re coquinaria

De re coquinaria

Προμετωπίδα της έκδοσης Apicii Coelii De opsoniis et condimentis του Μάρτιν Λίστερ (1709)
Συγγραφέας	Καίλιος Απίκιος
Τίτλος	De re coquinaria
Γλώσσα	λατινικά
Μορφή	συνταγές μαγειρικής
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Το De re coquinaria (λατ. «Περί μαγειρικής») είναι το αρχαιότερο βιβλίο συνταγών μαγειρικής της ρωμαϊκής αρχαιότητας. Το κείμενο ανάγεται στον 3ο ή 4ο αιώνα.

Πατρότητα και ιστορικό του έργου

Το έργο αποδίδεται σε κάποιον Ρωμαίο που ονομαζόταν Καίλιος Απίκιος, ο οποίος έζησε τον 1ο αιώνα π.Χ.. Παρόλο που υπάρχουν αρκετοί γνωστοί καλοφαγάδες με το όνομα αυτό, οι σύγχρονοι ειδικοί συνηγορούν ότι υπερισχύει η εκδοχή ότι είναι μια συλλογή μαγειρικών συνταγών που συγκεντρώθηκε και εμπλουτίστηκε σταδιακά και επί μακρό χρονικό διάστημα.

Ο Brandt υποστήριζε ότι ο Μάρκος Γάβιος Απίκιος είχε συντάξει αρχικά δύο βιβλία: ένα με συνταγές διάφορων φαγητών και ένα άλλο με συνταγές για σάλτσες. Κάποιος άγνωστος βιβλιογράφος τα αντέγραψε μαζί με διάφορες άλλες συνταγές άγνωστης προέλευσης και τα ένωσε σε ένα βιβλίο. Η τελική εκδοτική επιμέλεια έγινε τον 3ο ή 4ο αιώνα.

Σήμερα σώζονται δύο αντίγραφα του 9ου αιώνα και βρίσκονται στη Βιβλιοθήκη της Ιατρικής Ακαδημίας της Νέας Υόρκης το ένα και στη Βιβλιοθήκη του Βατικανού το άλλο.

Περιεχόμενο

Οι συνταγές διαφέρουν από τις συνηθισμένες συνταγές της σύγχρονης εποχής. Είναι σύντομες πρακτικές οδηγίες χωρίς επεξηγήσεις, που προϋποθέτουν ότι ο μάγειρας που τις διαβάζει ήταν εξοικειωμένος με όλες τις βασικές τεχνικές της τότε μαγειρικής. Οι λίστες των υλικών είναι χωρίς ποσότητα. Συχνά παραλείπεται το ρήμα που εννοείται, όχι όμως εύκολα, αφού δεν ξέρουμε π.χ. αν τα υλικά προορίζονταν για βράσιμο ή ψήσιμο. Οι περισσότερες συνταγές είναι απλά φαγητά, ενώ περιέχει και μερικές ασυνήθιστες συνταγές, όπως θηλές από γουρούνα, ποντικάκια γεμιστά, και πολύ λίγες οδηγίες για την πλούσια διακόσμηση του τραπεζιού. Δεν περιέχει συνταγές για λαίμαργους ή για οργιαστικά συμπόσια.

Πηγές

Εκδόσεις του βιβλίου:

• Mary Ella Milham (Hrsg.): Decem libri qui dicuntur de re coquinaria et excerpta a vinidario conscripta. Et excerpta a Vinidario conscripta. Teubner, Leipzig 1969
• Robert Maier (Hrsg.): Das römische Kochbuch des Apicius. Lateinisch-deutsch. Reclam, Stuttgart 1991, ISBN 3-15-008710-4
• Christopher Grocock, Sally Grainger (Hrsg.): Apicius: A critical edition with an introduction and English translation. Prospect Books, Blackawton 2006, ISBN 1-903018-13-7
• Joseph Dommers Vehling: Apicius. Cookery and Dining in Ancient Rome. Hill, Σικάγο 1936 (englische Übersetzung; Online). Neuausgabe: Dover, Νέα Υόρκη 1977, ISBN 0-486-23563-7

Διαλογή κειμένων με μαγειρικές συμβουλές και σύγχρονες οδηγίες παρασκευής:

• Elisabeth Alföldi-Rosenbaum: Das Kochbuch der Römer. Rezepte aus der „Kochkunst“ des Apicius. Artemis, Ζυρίχη και Μόναχο 1970, ISBN 3-538-07094-6
• Hans-Peter von Peschke, Werner Feldmann: Kochen wie die alten Römer – 200 Rezepte nach Apicius. Albatros, Düsseldorf 2003, ISBN 3-491-96075-4

Άλλες εκδόσεις:

• Richard Gollmer: Das Apicius-Kochbuch aus der römischen Kaiserzeit. Komet, Frechen 2000, ISBN 3-923090-41-2. (Nachdruck der in Rostock erschienen Ausgabe von 1928, Band 12 der Reihe klassische Kochkunst)
• Elisabeth Nerl: Den alten Römern in den Kochtopf geschaut. Spann, Herrsching 1995, ISBN 3-929280-08-6
• Von Speisen, Natürlichen und Kreuter Wein, aller verstandt … Auß Apitio …. Φραγκφούρτη (bei Christian Egenolff) 1531, Neudruck hrsg. von Manfred Lammer, Λειψία 1984
• Nicole van der Auwera, Ad Meskens: Apicius, De Re Coquinaria-De Romeinse kookkunst. In: Archief- en Bibliotheekwezen in België Extranummer 63, Koninklijke Bibliotheek, Βρυξέλλες 2001

Μελέτες περί του βιβλίου και του συγγραφέα του:

• Matthias Bode: Apicius – Anmerkungen zum römischen Kochbuch. Scripta Mercaturae, St. Katharinen, 1999
• Matthias Bode: Zur Rolle spätantiker Oberschichten bei der Tradierung des Apicius-Kochbuches. In: Laverna. Nr. 12, 2001, σσ. 139–154
• Edward Brandt: Untersuchungen zum römischen Kochbuche. Versuch einer Lösung der Apiciusfrage. Dissertation München 1925. Dieterich, Λειψία 1927
• J. Edwards: Philology and cuisine in De re coquinaria. In: American Journal of Philology, 122 (2001), σσ. 255-263
• Pauline Schmitt-Pantel: Caelius Apicius. In: Der Neue Pauly (DNP). Band 2, Metzler, Στουτγκάρδη 1997, ISBN 3-476-01472-X, Sp. 903.
• Angel Urbán: Concordantia Apiciana. A concordance to Apicius' De re coquinaria and Excerpta a vinidario. Olms-Weidmann, Hildesheim 1995, ISBN 3-487-09890-3
• Friedrich Vollmer: Studien zu dem roemischen Kochbuche von Apicius. Bayerische Akademie der Wissenschaften, Μόναχο 1920

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Lateinischer Volltext von De re coquinaria
• Faksimile des Originaltextes von 1490 in der Französischen Nationalbibliothek
• Faksimile Gabriel Humelberg
• Flora Apiciana. Ein Beitrag zur näheren Kenntnis der Nahrungsmittel der alten Römer
• Edward Brandt: Untersuchungen zum römischen Kochbuche. In: Philologus Suppl. Nr. XIX,3, 1927
• Vollständige Rezepte in Deutsch und Latein sowie Umsetzung in die moderne Küche
• Apicius-Handschrift