Πάρνηθα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Πάρνηθα
Ύψος	1.413
Χώρες	Ελλάδα
	wikidata (π • σ • ε )

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά

← Προηγούμενη διαφορά Επόμενη διαφορά →

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε

ΟπτικήΚώδικας wiki

Ενδογραμμικά

Έκδοση από την 10:40, 5 Ιανουαρίου 2020

Συντεταγμένες: 38°08′00″N 23°41′00″E / 38.1333°N 23.6833°E / 38.1333; 23.6833

Η Πάρνηθα (παλαιότερα Πάρνης) είναι βουνό της Αττικής, βόρεια των [[Αθηνών], με συνολική έκταση 300 περίπου τετραγωνικά χιλιόμετρα και ψηλότερη κορυφή την Καραμπόλα (1.413 m). Καλύπτεται από πεύκα στα χαμηλότερα και από έλατα στα υψηλότερα σημεία της. Η Πάρνηθα έχει ανακηρυχθεί περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και ένα σημαντικό της τμήμα απαρτίζει τον ομώνυμο Εθνικό Δρυμό, ο οποίος ιδρύθηκε το 1961. Έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000,^[1] αποτελεί σημαντική περιοχή για τα πουλιά (SPA) και έχει ανακηρυχθεί τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους (25638/1269 απ. Υπ. Γεωργίας), ενώ μετά την πυρκαγιά του 2007 καθορίστηκαν περιοχές προστασίας με Προεδρικό Διάταγμα[1].

Ταυτόχρονα όμως, η Πάρνηθα αποτελεί βάση στρατιωτικών εγκαταστάσεων στις δύο υψηλότερες κορυφές της. Σε μία από τις κορυφές του βουνού, το Μαυροβούνι, έχει χτιστεί το Καζίνο της Πάρνηθος (Μοντ Παρνές), στο οποίο μπορεί να φτάσει κανείς είτε με αυτοκίνητο είτε με τελεφερίκ. Στην περιοχή λειτουργούν τα ορειβατικά καταφύγια Μπάφι και Φλαμπούρι.

Από τον τοπικό πληθυσμό η Πάρνηθα αποκαλούταν στο παρελθόν και Οζιά, ονομασία άγνωστης ετυμολογίας και προέλευσης σήμερα.

Ιστορία

Η ετυμολογία του ονόματος «Πάρνηθα» συνδέεται με την ρίζα πάρνα- (parna) που θεωρείται προελληνική^[2]^[3]^[4]. Από την ίδια ρίζα πάρνα- (parna) προέρχονται τα ονόματα και άλλων δύο ελληνικών βουνών, του Παρνασσού και του Πάρνωνα. Σε όλες τις ανατολικές γλώσσες η ρίζα parna- σημαίνει «σπίτι», αλλά σύμφωνα με τον γλωσσολόγο Όσβαλντ Σεμερένι η παλαιότερη σημασία της λέξης ήταν «πέτρινο κτίσμα» γιατί η αρχική σημασία της ρίζας *per- ήταν «πέτρα» και έχει δώσει τον όρο για «πέτρα, βουνό» σε πολλές ινδοευρωπαϊκές γλώσσες (λ.χ. ινδο-ιρανικό parvata).^[5]

Για τα βουνά της Αττικής, ο Παυσανίας στα «Αττικά» του σημειώνει:

«Όρη στην Αθήνα είναι το Πεντελικό με λατομεία, η Πάρνης όπου μπορεί κανείς να κυνηγήσει αγριογούρουνα και αρκούδες, και ο Υμηττός ο οποίος έχει βλάστηση καταλληλότατη για μέλισσες...»^[6]. Στην κορυφή της Πάρνηθας αναφέρεται η ύπαρξη βωμού και αγαλμάτων του Δία, τουλάχιστον κατά τα ρωμαϊκά χρόνια.^[7] Το Βασιλικό Διάταγμα 644 που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 13 Σεπτεμβρίου 1961 θέσπισε τον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας [2].

Η Πάρνηθα όπως φαίνεται από τους Θρακομακεδόνες

Γεωλογία

Το υπέδαφος της Πάρνηθος αποτελείται κυρίως από ιζηματογενή πετρώματα όπως δολομιτικούς ασβεστόλιθος, σχιστόλιθους και φλύσχη^[8] που σχηματίστηκαν πριν από περίπου 570 εκατομμύρια χρόνια. Οι σχιστόλιθοι γενικά παρατηρούνται στις χαράδρες και στις κοιλάδες του βουνού και οι ασβεστόλιθοι στις κορυφές του, ενώ εμφανίζεται και λίγος φλύσχης.^[9]

Μορφολογία - Οικολογία

Χλωρίδα της Πάρνηθας

Η Πάρνηθα εκτείνεται βόρεια του αστικού ιστού των Αθηνών, περιβαλλόμενη βόρεια και ανατολικά από την ΑΥΔΕ-ΠΑΘΕ και τους οικισμούς της Σφενδάλης και του Αυλώνα, νότια από τις Αχαρνές και τους Θρακομακεδόνες και δυτικά από τα Δερβενοχώρια. Έχει συνολικά 16 κορυφές που υπερβαίνουν τα 1.000 μέτρα. Η ψηλότερη κορυφή του ορεινού συμπλέγματος ονομάζεται Καραβόλα, με υψόμετρο 1413 m.^[10]^[11] Διαθέτει φαράγγια με σπουδαιότερο εκείνο του Κελάδωνα στη δυτική Πάρνηθα μήκους 2,5 χλμ και χαράδρες, όπως της Χούνης στην είσοδο του Εθνικού Δρυμού και πολλά ρέματα.

Τα πετρώματα της Πάρνηθας είναι ιζηματογενή που σχηματίστηκαν στην παλαιοζωική, μεσοζωική και καινοζωική εποχή. Η κυριαρχία του ασβεστόλιθου που είναι υδατοδιαπερατός σε συνδυασμό με το έντονο ανάγλυφο του βουνού είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία πολλών σπηλαίων με σπουδαιότερο εκείνο του Πανός στο φαράγγι του Κελάδωνα, καθώς και βάραθρα όπως του Κεραμιδιού, του Ταμιλθιού, της Γκούρας στη δυτική Πάρνηθα, της Δεκέλειας στην ανατολική Πάρνηθα κ.ά.^[10]^[11] Η Πάρνηθα διαθέτει επίσης πολλές πηγές, με κυριότερες τις πηγές της Kιθάρας (οι οποίες σχηματίζουν την λίμνη Κιθάρα) στην Ανατολική Πάρνηθα και της Γκούρας στη Δυτική Πάρνηθα.

Από άποψη κλιματολογικών συνθηκών η Πάρνηθα διαφέρει από τα υπόλοιπα βουνά της Αττικής: έχει 700 mm. ετήσιο ύψος βροχής, 110 βροχερές ημέρες, 22 ημέρες χιονόπτωσης, με τον παγετό και την ομίχλη να αποτελούν συχνότατα φαινόμενα. Το κλίμα της θεωρείται εξαιρετικά υγιεινό και γι' αυτό λειτουργούσε εκεί από το 1914 Σανατόριο, στο κτίριο του σημερινού «Ξενία».

Η Πάρνηθα χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα πυκνή βλάστηση κυρίως στην ανατολική της πλευρά που έχει περισσότερη υγρασία. Κυρίαρχο είδος είναι η Χαλέπιος Πεύκη. Από τα 800 μέτρα και πάνω εμφανίζεται η Κεφαλληνιακή Ελάτη, που σχηματίζει το μοναδικό ελατοδάσος της Αττικής. Στην Πάρνηθα βρίσκουμε και άλλες μορφές βλάστησης, όπως η παραρεμάτια (πλατάνια, ιτιές, λεύκες κ.τ.λ.). Στο βουνό υπάρχουν επίσης κέδρα, δρυς, οστριές, αγριελιές, φυλίκια, φράξοι, κουτσουπιές, αγριοκορομηλιές, σφενδάμια, κουμαριές, μυρτιές, σχίνα, κράτεγοι κ.ά., που εμπλουτίζουν την άγρια χλωρίδα του. Στην χλωρίδα της Πάρνηθας περιλαμβάνονται περισσότερα από 1.000 είδη, μεταξύ των οποίων κρίνοι, κρόκοι, παιώνιες, καμπανούλες, ορχιδέες κ.ά. Πολλά από αυτά είναι σπάνια και ενδημικά, όπως η καμπανούλα του Celsius, η κόκκινη τουλίπα, ο κόκκινος κρίνος, η άσπρη παιώνια, η μαύρη φριτιλάρια κ.ά

Χλωρίδα

Ο ορεινός όγκος της Πάρνηθας, εκτός από τα κυρίαρχα είδη της κεφαλληνιακής ελάτης και της χαλεπίου πεύκης, συναντώνται σχίνοι, χαρουπιές, πλάτανοι, μυρτιές και κουμαριές ανάμεσα σε άλλα είδη δέντρων.^[12]

Ορειβασία

Η Πάρνηθα κατά τη σύγχρονη εποχή αποτέλεσε και συνεχίζει να αποτελεί βουνό με έντονο ορειβατικό και αναρριχητικό ενδιαφέρον. Εντός των πρίων του Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας λειτουργούν δό ορειβατικά καταφύγια. Το πρώτο είναι το Μπάφι, που κατασκευάστηκε το 1937[3] και το δεύτερο βρίσκεται στην τοποθεσία Φλαμπούρι.

Δίκτυο μονοπατιών

Τα σημαντικότερα σηματοδοτημένα μονοπάτια της Πάρνηθας περιλαμβάνουν [4]:
Αγία Τριάδα-Σκίπιζα-Μόλα: Ξεκινά από την Αγία Τριάδα, ακολουθεί βόρεια πορεία και με ήπιες κλίσεις διασχίζει το ελατοδάσος του Δρυμού. Διέρχεται από το ύψωμα του Λαγού (1.170 m), την πηγή της Σκίπιζας και καταλήγει στο εκκλησάκι του Αγίου Πέτρου, πάνω από τον χώρο δασικής αναψυχής της Μόλας.

Μπάφι - Κορομηλιά - Σφάκιζα – Θρακομακεδόνες. Από το καταφύγιο Μπάφι με ανατολική πορεία διατρέχει για 15 περίπου λεπτά τον περιφερειακό δρόμο προς τη Μόλα και στη συνέχεια κατεβαίνει προς τις πηγές Κανταλίδι και Κορομηλιά και με νότια πορεία καταλήγει στους Θρακομακεδόνες. Κατά τη διαδρομή διασχίζει δάση ελάτης, μαύρης πεύκης, χαλεπίου Πεύκης και αειθαλών πλατυφύλλων.

Αγία Τριάδα - Αυχ'ενας καμπέρας - Άγιος Γεώργιος Κεραμιδίου - Ρέμα Αγίου Γεωργίου - Μετόχι. Από την Αγ. Τριάδα ακολουθώντας το δασικό δρόμο προς Φυλή φθάνει στον αυχένα της Καμπέρας. Από εκεί με νότια πορεία κατευθύνεται στο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου και την ομώνυμη πηγή, διασχίζοντας στη συνέχεια το πυκνότατο πευκοδάσος με την οργιώδη υποβλάστηση από κουμαριές, πουρνάρια, μυρτιές, αρκουδόβατα και άλλα είδη της μεσογειακής μακκίας, φθάνουμε στο Μετόχι. Μετά το εκκλησάκι η πορεία γίνεται υπό σκιά. Μέσος χρόνος διαδρομής 2 1/2 ώρες.

Φυλή-Κελάδωνας-Σπήλαιο Πανός-Άρμα-Μονή Κλειστών. Από την Φυλή με Βόρεια κατεύθυνση ακολουθώντας την Ανατολική πλευρά του φαραγγιού του Κελάδωνα, συναντάμε την πηγή Ταμίλθι και συνεχίζοντας φθάνουμε στο σπήλαιο του Πανός. Μπροστά μας στέκονται οι κάθετες πλαγιές του φαραγγιού με το άγριο ρέμα της Γιαννούλας να κυλάει ανάμεσά τους. Από εκεί με δυτική πορεία περνάμε κάθετα το φαράγγι, ανεβαίνουμε στο Άρμα και κατηφορίζοντας φθάνουμε στη Μονή Κλειστών. Ανεπανάληπτη η θέα του φαραγγιού. Μέσος χρόνος διαδρομής 4 ώρες.

Μόλα-Σαλονίκη-Αυλώνας. Από το χώρο αναψυχής της Μόλας με Δυτική κατεύθυνση διασχίζει ελατοδάσος, συστάδες αρκεύθων και πυκνό δάσος αειφύλλων πλατυφύλλων και καταλήγουμε στην μεγάλη λάκα της Σαλονίκης. Από εκεί με βορειοδυτική πορεία περνά ανάμεσα στις κορυφές Μύτη και Σκληρό και κατηφορίζοντας στη συνέχεια φθάνει στον Αυλώνα. Χαρακτηριστικό το ήπιο ανάγλυφο της διαδρομής και η πλούσια βλάστηση. Εκπληκτική η αρμονία των χρωμάτων της ποώδους βλάστησης στη λάκα της Σαλονίκης. Μέσος χρόνος διαδρομής 3.50’ ώρες.

Μόλα-Παλιομήλεσι-Σφενδάλη. Από το εκκλησάκι του Αγίου Πέτρου στη Μόλα ακολουθούμε για 2 km το δασικό δρόμο προς Σαλονίκη και στη συνέχεια με ΒΑ πορεία κατηφορίζουμε παράλληλα προς την κοίτη του ρέματος Παλιομήλεση, περνάμε μέσα από πυκνά δάση ελάτης, πεύκης και αειφύλλων πλατυφύλλων, συναντάμε λάκες, πηγές με θεόρατα πλατάνια και καταλήγουμε στο σιδηροδρομικό σταθμό της Σφενδάλης. Μέσος χρόνος διαδρομής 3 ώρες.

Τα χωριά της Πάρνηθας

Τα περισσότερα χωριά γύρω από την Πάρνηθα δημιουργήθηκαν μετά την εγκατάσταση Αρβανιτών στην περιοχή από τα τέλη του 14ου αιώνα, όταν η περιοχή της Αττικοβοιωτίας βρισκόταν υπό τη διοίκηση της Καταλανικής εταιρίας, μέχρι τα μισά του 15ου αιώνα, την περίοδο της κατάλυσης των Φράγκικων κρατιδίων της Ελλάδας από τους Τούρκους. Τέτοια είναι, όπως το μαρτυρούν και οι ονομασίες τους, το Κακοσάλεσι (Αυλώνα), το Καπανδρίτι,τα Κιούρκα (Αφίδνες),το Μενίδι (Αχαρνές), η Χασιά (Φυλή), τα Σκούρτα, η Λιάτανη (Άγιος Θωμάς), η Μαλακάσα κλπ. Επίσης οι οικισμοί που ερήμωσαν στη συνέχεια, όπως το Κατσιμίδι και το παλιό Λιόπεσι στην περιοχή του Τατοΐου, είχαν αρβανίτικη προέλευση. Τα χωριά της Πάρνηθας που δεν είναι αποτέλεσμα εγκατάστασης αρβανιτών είναι οι νεότεροι οικισμοί της Πάρνηθας, όπως το Κρυονέρι (δημιουργήθηκε από Μικρασιάτες πρόσφυγες), οι Θρακομακεδόνες και η Βαρυμπόμπη (οι οποίοι δημιουργήθηκαν από οικοδομικούς συνεταιρισμούς στα μέσα του 20ού αιώνα).^[13]

Κατά την αρχαιότητα στην περιοχή της Πάρνηθας αναφέρεται ένας σημαντικός αριθμός οικισμών. Αρχαίοι οικισμοί που αναφέρονται στην περιοχή είναι οι: Αχαρνές, Φυλή, Φρυγία, Αιθαλία, Σφενδάλη, Χαστιαία, Κρωπιά, Δεκελεία, Παιονίδα και Μελαίνων.^[11]

Μεταφορές

Η διέλευση στον περιφερειακό δρόμο της Πάρνηθας απαγορεύεται από τη Μόλα μέχρι την Αγία Τριάδα μετά την πυρκαγιά του 2007. Η πρόσβαση στον περιφερειακό δρόμο είναι δυνατή και από το τελεφερίκ του καζίνο.

Πυρκαγιά του 2007

Στις 28 Ιουνίου 2007 μια μεγάλη πυρκαγιά κατέστρεψε 25.000 από τα περίπου 35.000 στρέμματα δασικής έκτασης του δρυμού της Πάρνηθας. Αφάνισε περίπου 10.500 στρ. πευκοδάσους, 21.800 στρ. ελατοδάσους και 4.300 στρ. μακκίας. Το ελατόδασος κάηκε κατά τα 2/3 του. Σπάνια φυτά του οικοσυστήματος της Πάρνηθας χάθηκαν, μάλλον για πάντα. Συνολικά κάηκαν 56000 στρέμματα από τα 300.000 της συνολικής έκτασης του βουνού. Σε ολόκληρη την καμένη έκταση έγιναν αντιδιαβρωτικά–αντιπλημμυρικά έργα, προκειμένου να συγκρατηθεί το λιγοστό πολύτιμο χώμα που υπάρχει στην περιοχή και να γίνει στη συνέχεια τεχνητή αναδάσωση.Αν και τα περισσότερα από τα περίπου τετρακόσια κόκκινα ελάφια της περιοχής σώθηκαν, ένα πολύ μεγάλο μέρος του βιοτόπου όπου περνούσαν τους καλοκαιρινούς μήνες κάηκε.

Λόγω της καταστροφής εκφράζονται φόβοι για δραστική αλλαγή του μικροκλίματος της Αττικής, καθώς ο δρυμός της Πάρνηθας κατέβαζε τη θερμοκρασία των αερίων μαζών που κατευθύνονταν προς την Αθήνα μέσω του βόρειου αυχένα αερισμού του Λεκανοπεδίου. Η μέση θερμοκρασία στην πόλη επομένως αναμένεται να ανέβει. Πλημμύρες επίσης αναμένονται λόγω μη συγκράτησης των νερών της βροχής.

Η αρχική εκδοχή για τα αίτια της πυρκαγιάς ήταν ότι ξεκίνησε από τους πυλώνες υψηλής τάσης της ΔΕΗ που διασχίζουν την περιοχή και επεκτάθηκε στο δάσος. Η προκαταρκτική έρευνα που διεξάχθηκε όμως αποκλείει αυτό το ενδεχόμενο και μιλά για εμπρησμό.^[14]

Συλλογή φωτογραφιών

Ορειβάτες στον Άγιο Γεώργιο
Ξεροβούνι
Τελεφερίκ
Φρούριο Φυλής

Παραπομπές

↑ «N2K GR3000001 dataforms». natura2000.eea.europa.eu. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2019.
↑ Nik (Σάββατο, 30 Ιουνίου 2007). «Flora Attica: Πάρνηθα : Πανάρχαιο όνομα - πανάρχαια παρουσία». Flora Attica. Ανακτήθηκε στις 2018-06-09. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |date= (βοήθεια)
↑ «Εθνικός Δρυμός | Καταφύγιο Μπάφι». www.mpafi.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2018.
↑ «Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Αγίου Πέτρου « Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα & Υγροτόπου Μουστού». www.fdparnonas.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2018.
↑ «Προελληνικά τοπωνύμια» (στα αγγλικά). smerdaleos. 2013-11-10. https://smerdaleos.wordpress.com/2013/11/10/%CF%80%CF%81%CE%BF%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CF%84%CE%BF%CF%80%CF%89%CE%BD%CF%8D%CE%BC%CE%B9%CE%B1/. Ανακτήθηκε στις 2018-06-09.
↑ Nik (Σάββατο, 30 Ιουνίου 2007). «Flora Attica: Πάρνηθα : Πανάρχαιο όνομα - πανάρχαια παρουσία». Flora Attica. Ανακτήθηκε στις 2018-06-09. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |date= (βοήθεια)
↑ Παυσανίας, Αττικά
↑ Πάρνηθα, Νίκος Νέζης και Δημήτρης Γιώτας, σελ.25
↑ «Πάρνηθα - Φλαμπούρι». Φλαμπούρι. http://www.flabouri.gr/plirofories/parnitha/. Ανακτήθηκε στις 2018-06-09.
↑ ^10,0 ^10,1 oreivatein.com, Πάρνηθα
↑ ^11,0 ^11,1 ^11,2 Σιδηρουργού Φωτεινή, Πτυχιακή εργασία, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο^{[νεκρός σύνδεσμος]}
↑ Πάρνηθα, Νίκος Νέζης και Δημήτρης Γιώτας, σελ. 39-41
↑ «Καθημερινή, οι οικισμοί της Πάρνηθας, 1-1-2005». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2009.
↑ «In.gr, Η πυρκαγιά της Πάρνηθας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2009.

Πηγές

Πάρνηθα, Νίκος Νέζης και Δημήτρης Γιώτας, Ανάβαση, 2006

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ψηφιακά αρχεία

Πάρνηθα (Τα βουνά στην Αττική) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
Πάρνηθα (Από πέτρα και χρόνο) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
...Στα χνάρια των περιηγητών (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

[1] «N2K GR3000001 dataforms». natura2000.eea.europa.eu. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2019.

[2] Nik (Σάββατο, 30 Ιουνίου 2007). «Flora Attica: Πάρνηθα : Πανάρχαιο όνομα - πανάρχαια παρουσία». Flora Attica. Ανακτήθηκε στις 2018-06-09. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |date= (βοήθεια)

[3] «Εθνικός Δρυμός | Καταφύγιο Μπάφι». www.mpafi.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2018.

[4] «Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Αγίου Πέτρου « Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα & Υγροτόπου Μουστού». www.fdparnonas.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2018.

[5] «Προελληνικά τοπωνύμια» (στα αγγλικά). smerdaleos. 2013-11-10. https://smerdaleos.wordpress.com/2013/11/10/%CF%80%CF%81%CE%BF%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CF%84%CE%BF%CF%80%CF%89%CE%BD%CF%8D%CE%BC%CE%B9%CE%B1/. Ανακτήθηκε στις 2018-06-09.

[6] Nik (Σάββατο, 30 Ιουνίου 2007). «Flora Attica: Πάρνηθα : Πανάρχαιο όνομα - πανάρχαια παρουσία». Flora Attica. Ανακτήθηκε στις 2018-06-09. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |date= (βοήθεια)

[7] Παυσανίας, Αττικά

[8] Πάρνηθα, Νίκος Νέζης και Δημήτρης Γιώτας, σελ.25

[9] «Πάρνηθα - Φλαμπούρι». Φλαμπούρι. http://www.flabouri.gr/plirofories/parnitha/. Ανακτήθηκε στις 2018-06-09.

[oreivatein-10] 10,0 ^10,1 oreivatein.com, Πάρνηθα

[ptyhiaki_sidirourgou-11] 11,0 ^11,1 ^11,2 Σιδηρουργού Φωτεινή, Πτυχιακή εργασία, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο^{[νεκρός σύνδεσμος]}

[12] Πάρνηθα, Νίκος Νέζης και Δημήτρης Γιώτας, σελ. 39-41

[13] «Καθημερινή, οι οικισμοί της Πάρνηθας, 1-1-2005». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2009.

[14] «In.gr, Η πυρκαγιά της Πάρνηθας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2009.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

@@ Γραμμή 33: / Γραμμή 33: @@
 ==Γεωλογία==
-Το υπέδαφος της Πάρνηθας αποτελείται κυρίως από [[Ιζηματογενές πέτρωμα|ιζηματογενή]] πετρώματα όπως δολομιτικούς [[ασβεστόλιθος]], σχιστόλιθους και [[Φλύσχης|φλύσχη]]<ref>Πάρνηθα, Νίκος Νέζης και Δημήτρης Γιώτας, σελ.25</ref> που σχηματίστηκαν πριν από περίπου 570 εκατομμύρια χρόνια. Οι σχιστόλιθοι γενικά παρατηρούνται στις χαράδρες και στις κοιλάδες του βουνού και οι ασβεστόλιθοι στις κορυφές του, ενώ εμφανίζεται και λίγος φλύσχης.<ref>{{Cite news|url=http://www.flabouri.gr/plirofories/parnitha/|title=Πάρνηθα - Φλαμπούρι|work=Φλαμπούρι|language=el-GR|accessdate=2018-06-09}}</ref>
+Το υπέδαφος της Πάρνηθος αποτελείται κυρίως από [[Ιζηματογενές πέτρωμα|ιζηματογενή]] πετρώματα όπως δολομιτικούς [[ασβεστόλιθος]], σχιστόλιθους και [[Φλύσχης|φλύσχη]]<ref>Πάρνηθα, Νίκος Νέζης και Δημήτρης Γιώτας, σελ.25</ref> που σχηματίστηκαν πριν από περίπου 570 εκατομμύρια χρόνια. Οι σχιστόλιθοι γενικά παρατηρούνται στις χαράδρες και στις κοιλάδες του βουνού και οι ασβεστόλιθοι στις κορυφές του, ενώ εμφανίζεται και λίγος φλύσχης.<ref>{{Cite news|url=http://www.flabouri.gr/plirofories/parnitha/|title=Πάρνηθα - Φλαμπούρι|work=Φλαμπούρι|language=el-GR|accessdate=2018-06-09}}</ref>
 ==Μορφολογία - Οικολογία==