Ηγουμενίτσα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 2A02:2149:847B:2C00:185:901:DDB9:9B94 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό InternetArchiveBot
Ετικέτα: Επαναφορά
Sotldm (συζήτηση | συνεισφορές)
29 επεξεργασίες
→‎Ιστορικά στοιχεία: Αλλαγή τοπωνυμίων και άλλων στοιχείων με βάση έγκυρες πηγές.
Γραμμή 26: Γραμμή 26:


== Ιστορικά στοιχεία ==
== Ιστορικά στοιχεία ==
Η Ηγουμενίτσα είναι μια σχετικά καινούρια πόλη που ανοικοδομήθηκε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα: το 1908, επί σουλτάνου Ρεσάτ Πασά, ο Χαμίτ Μπέης του Γρεκοχωρίου, προικισμένος με σπάνια διορατικότητα για την εποχή, είχε προμαντέψει την αξία του λιμανιού της Ηγουμενίτσας και σκέφτηκε να ιδρύσει σ’ αυτό μια πόλη κοντά στην παραλία που θα ονομαζόταν προς τιμήν του σουλτάνου «Ρεσατ-γιέ». Τα φιλόδοξα σχέδια του Χαμίτ διακόπτονται από την έναρξη των βαλκανικών πολέμων και την ενσωμάτωση της περιοχής στο ελληνικό κράτος τον Φεβρουάριο του 1913. Σε απογραφή του 1920 η κοινότητα Ηγουμενίτσας αριθμούσε 649 κατοίκους και τρεις οικισμούς: την Ηγουμενίτσα, τη Γράβα και το Λιμάνι. Τρία χρόνια αργότερα, τα τραγικά γεγονότα της μικρασιατικής καταστροφής, οδηγούν στην περιοχή μερικές εκατοντάδες πρόσφυγες που εγκαθίστανται στην πόλη και την εμπλουτίζουν με νέο ανθρώπινο δυναμικό.<ref>{{Cite web|url=http://www.igoumenitsamuseum.gr/view_subpage/3/15/i-poli|title=ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ - ARCHAEOLOGICAL MUSEUM OF IGOUMENITSA|last=info@getid.gr|website=ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ - ARCHAEOLOGICAL MUSEUM OF IGOUMENITSA|accessdate=2016-10-09}}</ref>
Η Ηγουμενίτσα είναι μια σχετικά καινούρια πόλη που ανοικοδομήθηκε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα: το 1908, επί σουλτάνου Ρεσάτ Πασά, ο Χαμίτ Μπέης του Γκρικοχωρίου<ref name=":0">{{Cite book|title=Η ΤΟΥΡΚΙΚΉ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΉ ΤΗΣ ΗΠΕΊΡΟΥ 1895|first=Μιχάλης|last=Κοκολάκης|publisher=Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών|isbn=|year=2003|location=Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών|page=310|quote=}}</ref>(παλιό Γραικοχώρι), προικισμένος με σπάνια διορατικότητα για την εποχή, είχε προμαντέψει την αξία του λιμανιού της Ηγουμενίτσας και σκέφτηκε να ιδρύσει σ’ αυτό μια πόλη κοντά στην παραλία που θα ονομαζόταν προς τιμήν του σουλτάνου «Ρεσατ-γιέ». Τα φιλόδοξα σχέδια του Χαμίτ διακόπτονται από την έναρξη των βαλκανικών πολέμων και την ενσωμάτωση της περιοχής στο ελληνικό κράτος τον Φεβρουάριο του 1913. Σε απογραφή του 1920 η κοινότητα Ηγουμενίτσας αριθμούσε 649 κατοίκους και τρεις οικισμούς: την Ηγουμενίτσα, τη Γράβα και το Λιμάνι. Τρία χρόνια αργότερα, τα τραγικά γεγονότα της μικρασιατικής καταστροφής, οδηγούν στην περιοχή μερικές εκατοντάδες πρόσφυγες που εγκαθίστανται στην πόλη και την εμπλουτίζουν με νέο ανθρώπινο δυναμικό.<ref>{{Cite web|url=http://www.igoumenitsamuseum.gr/view_subpage/3/15/i-poli|title=ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ - ARCHAEOLOGICAL MUSEUM OF IGOUMENITSA|last=info@getid.gr|website=ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ - ARCHAEOLOGICAL MUSEUM OF IGOUMENITSA|accessdate=2016-10-09}}</ref>


Μερικά λίθινα εργαλεία της Μέσης Παλαιολιθικής περιόδου (παρουσιάζονται στην έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου) αποτελούν ένδειξη για την εμφάνιση του προϊστορικού ανθρώπου στην περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα η πόλη της Ηγουμενίτσας.
Μερικά λίθινα εργαλεία της Μέσης Παλαιολιθικής περιόδου (παρουσιάζονται στην έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου) αποτελούν ένδειξη για την εμφάνιση του προϊστορικού ανθρώπου στην περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα η πόλη της Ηγουμενίτσας.
Στην εποχή του χαλκού η περιοχή ανήκε στο φύλο των [[Θεσπρωτοί|Θεσπρωτών]] και κατά την παράδοση το νησάκι Πρασούδι στον κόλπο της Ηγουμενίτσας ήταν ο βράχος που έριξε ο Πολύφημος στον [[Οδυσσέας|Οδυσσέα]]. Επίσης στην [[Οδύσσεια]] αναφέρεται η επίσκεψη του [[Οδυσσέας|Οδυσσέα]] στον βασιλιά Φείδωνα και στο θεσπρωτικό ιερό μαντείο της [[Αρχαία Δωδώνη|Δωδώνης]].
Στην εποχή του χαλκού η περιοχή ανήκε στο φύλο των [[Θεσπρωτοί|Θεσπρωτών]] και κατά την παράδοση το νησάκι Αγιονήσι στον κόλπο της Ηγουμενίτσας ήταν ο βράχος που έριξε ο Πολύφημος στον [[Οδυσσέας|Οδυσσέα]]. Επίσης στην [[Οδύσσεια]] αναφέρεται η επίσκεψη του [[Οδυσσέας|Οδυσσέα]] στον βασιλιά Φείδωνα και στο θεσπρωτικό ιερό μαντείο της [[Αρχαία Δωδώνη|Δωδώνης]].


Στην κλασική εποχή Κερκυραίοι σύμφωνα με το Θουκυδίδη, ίδρυσαν την αποικία της Τορώνης ή Κερκυραϊκής Περαίας στην περιοχή του Πύργου Ραγίου με ισχυρά ισοδομικά τείχη και με πληθυσμό 6.000 κατοίκων στην οποία κατέφυγαν οι εκδιωχθέντες ολιγαρχικοί του νησιού κατά τον Κερκυραϊκό εμφύλιο πόλεμο το [[427 π.Χ.]][[Αρχείο:Ancient theatre of Gitana.JPG|thumb|Αρχαίο θέατρο Γιτάνων|left]]
Στην κλασική εποχή Κερκυραίοι σύμφωνα με το Θουκυδίδη, ίδρυσαν την αποικία της Τορώνης ή Κερκυραϊκής Περαίας στην περιοχή του Πύργου Ραγίου, βάσεις τείχους Μυκηναϊκής εποχής και με πληθυσμό 6.000 κατοίκων στην οποία κατέφυγαν οι εκδιωχθέντες ολιγαρχικοί του νησιού κατά τον Κερκυραϊκό εμφύλιο πόλεμο το [[427 π.Χ.]][[Αρχείο:Ancient theatre of Gitana.JPG|thumb|Αρχαίο θέατρο Γιτάνων|left]]
[[Αρχείο:Ilios verginas.JPG|thumb|Ο Ήλιος της Βεργίνας σε δάπεδο στα Γίτανα|left]]Στα όρια του σημερινού δήμου ιδρύεται στο β΄ μισό του 4ου αι. π.Χ. η πόλη των Γιτάνων, έδρα του Κοινού των [[Θεσπρωτοί|Θεσπρωτών]] κι ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά, διοικητικά και οικονομικά κέντρα της ευρύτερης περιοχής του Ιόνιου με 8.000 περίπου κατοίκους. Ο αρχαίος αυτός οικισμός καταστράφηκε από τους Ρωμαίους και εγκαταλείφθηκε οριστικά το [[167 π.Χ.]]
[[Αρχείο:Ilios verginas.JPG|thumb|Ο Ήλιος της Βεργίνας σε δάπεδο στα Γίτανα|left]]Στα όρια του σημερινού δήμου ιδρύεται στο β΄ μισό του 4ου αι. π.Χ. η πόλη των Γιτάνων, έδρα του Κοινού των [[Θεσπρωτοί|Θεσπρωτών]] κι ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά, διοικητικά και οικονομικά κέντρα της ευρύτερης περιοχής του Ιόνιου με 8.000 περίπου κατοίκους. Ο αρχαίος αυτός οικισμός καταστράφηκε από τους Ρωμαίους και εγκαταλείφθηκε οριστικά το [[167 π.Χ.]]


Βορειοανατολικά από το σημερινό [[Λαδοχώρι Θεσπρωτίας|Λαδοχώρι]], σ' ένα αντέρεισμα του βουνού Ζούμπρι και πλάι στο ρέμα που διασχίζει το χωριό, μαρτυρείται η ύπαρξη ρωμαϊκού οικισμού ( των αυτοκρατορικών χρόνων).<ref>[http://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/26043] Δ. Κ. Σαμσάρης, Η ρωμαϊκή αποικία της Φωτικής στη Θεσπρωτία της Ηπείρου (Ιστορικογεωγραφική και επιγραφική συμβολή), Γιάννινα 1994, σ. 95-96</ref> Η Ρωμαϊκή έπαυλη,οι αγροτικές εγκαταστήσεις, τα λουτρά και οι νεκρικοί θάλαμοι δείχνουν τον πλούτο των κατοίκων της περιοχής. Στο σημείο όπου σήμερα βρίσκεται το Δικαστικό Μέγαρο της πόλης, ανασκαφείς έδειξαν ότι οι Ρωμαίοι το χρησιμοποιούσαν ως λιμάνι. Αργότερα στο σημείο του δημοτικού σταδίου της Ηγουμενίτσας ανακαλύφθηκε η νεκρόπολη του οικισμού που είχε ιδρυθεί εδώ.
Βορειοανατολικά από το σημερινό [[Λαδοχώρι Θεσπρωτίας|Λαδοχώρι]], σ' ένα αντέρεισμα του βουνού Ζουμπρί και πλάι στο ρέμα που διασχίζει το χωριό, μαρτυρείται η ύπαρξη ρωμαϊκού οικισμού ( των αυτοκρατορικών χρόνων).<ref>[http://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/26043] Δ. Κ. Σαμσάρης, Η ρωμαϊκή αποικία της Φωτικής στη Θεσπρωτία της Ηπείρου (Ιστορικογεωγραφική και επιγραφική συμβολή), Γιάννινα 1994, σ. 95-96</ref> Η Ρωμαϊκή έπαυλη,οι αγροτικές εγκαταστήσεις, τα λουτρά και οι νεκρικοί θάλαμοι δείχνουν τον πλούτο των κατοίκων της περιοχής. Στο σημείο όπου σήμερα βρίσκεται το Δικαστικό Μέγαρο της πόλης, ανασκαφείς έδειξαν ότι οι Ρωμαίοι το χρησιμοποιούσαν ως λιμάνι. Αργότερα στο σημείο του δημοτικού σταδίου της Ηγουμενίτσας ανακαλύφθηκε η νεκρόπολη του οικισμού που είχε ιδρυθεί εδώ.


Ο οικισμός βρισκόταν σε πολύ στρατηγική θέση, καθώς έλεγχε τόσο τον διεθνή θαλάσσιο δρόμο, που εξασφάλιζε την επικοινωνία της Ρώμης με την Ελλάδα και την Ανατολή, όσο και το δυτικό σκέλος του ρωμαϊκού χερσαίου δρόμου Απολλωνίας-Βουθρωτού-Νικόπολης. Είναι πολύ πιθανό μάλιστα να χρησίμευσε ως επίνειο της μεσογειακής ρωμαϊκής αποικίας της Φωτικής, από την οποία θα εξαρτιόταν διοικητικά.
Ο οικισμός βρισκόταν σε πολύ στρατηγική θέση, καθώς έλεγχε τόσο τον διεθνή θαλάσσιο δρόμο, που εξασφάλιζε την επικοινωνία της Ρώμης με την Ελλάδα και την Ανατολή, όσο και το δυτικό σκέλος του ρωμαϊκού χερσαίου δρόμου Απολλωνίας-Βουθρωτού-Νικόπολης. Είναι πολύ πιθανό μάλιστα να χρησίμευσε ως επίνειο της μεσογειακής ρωμαϊκής αποικίας της Φωτικής, από την οποία θα εξαρτιόταν διοικητικά.
<ref>[http://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/26043] Δ. Κ. Σαμσάρης, Η ρωμαϊκή αποικία της Φωτικής στη Θεσπρωτία της Ηπείρου (Ιστορικογεωγραφική και επιγραφική συμβολή), Γιάννινα 1994, σ. 94-95</ref>
<ref>[http://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/26043] Δ. Κ. Σαμσάρης, Η ρωμαϊκή αποικία της Φωτικής στη Θεσπρωτία της Ηπείρου (Ιστορικογεωγραφική και επιγραφική συμβολή), Γιάννινα 1994, σ. 94-95</ref>
Ένας άλλος οικισμός με το όνομα «Τρουμπε» στην περιοχή της Νέας Σελεύκειας ήρθε στο φως. Φαίνεται ότι η περιοχή αυτή στην Ηγουμενίτσα, προκάλεσε το ενδιαφέρον των Ρωμαίων για δημιουργία οικισμών λόγω του πλούσιου βοσκότοπου που επικρατούσε. Αυτό το γεγονός δείχνει ότι ο κόλπος της Ηγουμενίτσας έπαιξε μεγάλο ρόλο στην ύστερη αρχαιότητα ως καταφύγιο πλοίων πολεμιστών και από άλλες χώρες. Αργότερα στο τέλος των Βυζαντινών χρόνων ο ρωμαϊκός οικισμός του Λαδοχωρίου καταστράφηκε από τους Γότθους, ενώ μετά από πολλά χρονιά ανακαλύφθηκε και φυγαδεύτηκε από αγνώστους ένας πλούσιος τάφος-σαρκοφάγος ενός Ρωμαίου στρατιώτη, πιθανώς του διοικητή της περιοχής με την χρυσή πανοπλία και τα χρυσά σπαθιά του, δείχνοντας την μέθοδο των Ρωμαίων παρόμοια με αυτήν των Αιγυπτίων και την πίστη τους στην μεταθάνατον ζωή.
Ένας άλλος οικισμός με το όνομα «Τρουμπε» στην περιοχή της Νέας Σελεύκειας ήρθε στο φως. Φαίνεται ότι η περιοχή αυτή στην Ηγουμενίτσα, προκάλεσε το ενδιαφέρον των Ρωμαίων για δημιουργία οικισμών λόγω του πλούσιου βοσκότοπου που επικρατούσε. Αυτό το γεγονός δείχνει ότι ο κόλπος της Ηγουμενίτσας έπαιξε μεγάλο ρόλο στην ύστερη αρχαιότητα ως καταφύγιο πλοίων πολεμιστών και από άλλες χώρες. Αργότερα στο τέλος των Βυζαντινών χρόνων ο ρωμαϊκός οικισμός του Λαδοχωρίου καταστράφηκε από τους Γότθους, ενώ μετά από πολλά χρονιά ανακαλύφθηκε και φυγαδεύτηκε από αγνώστους ένας πλούσιος τάφος-σαρκοφάγος ενός Ρωμαίου στρατιώτη, πιθανώς του διοικητή της περιοχής με την χρυσή πανοπλία και τα χρυσά σπαθιά του, δείχνοντας την μέθοδο των Ρωμαίων παρόμοια με αυτήν των Αιγυπτίων και την πίστη τους στην μετά θάνατον ζωή.


Κατά τον Μεσαίωνα η Θεσπρωτία υπέφερε από επιδρομές Σλάβων, Βανδάλων, Γότθων και Οθωμανών. Ουσιαστικά η Ηγουμενίτσα είναι γνωστή από το 1285 όταν δόθηκε προίκα μαζί με το νησί των Συβοτων και τον Βουθρωτο, στην γυναίκα του Φιλίππου Τάραντα ,Θυγαρ. Αργότερα τα παράλια της Ηπείρου κατακτήθηκαν από τους Ενετούς, δημιουργώντας κύριες βάσεις στη Σαγιαδα και το Φανάρι. Στην περιοχή της Ηγουμενίτσας οι Ενετοί έχτισαν ένα ομοιόμορφο κάστρο με βυζαντινή αρχιτεκτονική στο Δασύλλιο ακριβώς πίσω από το σημερινό κτήριο της Περιφερειακής Ενότητας. Μέσα στο κάστρο υπήρχαν περίπου 20 σπίτια των Ενετών καθώς και λιγοστές καλύβες αριστερά έξω από το κάστρο των μετοίκων της Γκούμανης, στην κοινότητα της Γράβας. Υπήρχε επίσης κι ένα φρούριο στο σημερινό τελωνείο. Γνωστόν είναι ότι η μίση Ηγουμενίτσα εκείνη την εποχή καλυπτόταν από την θάλασσα. Ύστερα από πολλές μάχες μεταξύ Βενετών και Τούρκων στην περιοχή της Ηγουμενίτσας, το 1685 το κάστρο της, ανατινάχθηκε από τον Ενετό Μοροζινι και μετέφερε τα 12 κανόνια του στη Κέρκυρα.[[File:Il porto Coronelli.jpg|thumb|Απεικόνιση του λιμανιού της Ηγουμενίτσας από τον [[Βιντσέντζο Μαρία Κορονέλλι|Βιντσέντζο Κορονέλλι]], 17ος αιώνας]] Στη συνέχεια στη περιοχή διαμορφώθηκαν διάφοροι οικισμοί, ενώ την χρησιμοποιούσαν σαν αγκυροβόλιο οι Τούρκοι, οι Αλβανοί και οι Ιταλοί. Η περιοχή άρχισε να χρησιμοποιείται ως «Porto delle Gomenizze», καθώς οι και οι Ιταλοί ονόμασαν το Αγονήσι στον άνοιγμα του κόλπου ως «Scoglio della Madonna» (σκόπελος της Παναγιάς). Οι οικισμοί της περιοχής από το 1693 ήταν το Γραικοχώρι με τους περισσότερους κατοίκους, πρόκειται για κατοίκους κατεστραμμένων χωριών, Αρβανίτες, Σουλιώτες κ.α. Μετά ακολουθεί η Γράβα με 35 οικογένειες, ένα κοινό σχολείο με 13 μαθητές και το Λιμάνι η αλλιώς Γουμενίτσα με 15 κατοίκους ένα καφενεδάκι κι ένα τελωνείο με το όνομα Dogana.
Κατά τον Μεσαίωνα η Θεσπρωτία υπέφερε από επιδρομές Σλάβων, Βανδάλων, Γότθων και Οθωμανών. Ουσιαστικά η Ηγουμενίτσα είναι γνωστή από το 1285 όταν δόθηκε προίκα μαζί με το νησί των Συβότων και τον Βουθρωτό, στην γυναίκα του Φιλίππου Τάραντα ,Θυγαρ. Αργότερα τα παράλια της Ηπείρου κατακτήθηκαν από τους Ενετούς, δημιουργώντας κύριες βάσεις στη Σαγιάδα και το Φανάρι. Στην περιοχή της Ηγουμενίτσας οι Ενετοί έχτισαν ένα ομοιόμορφο κάστρο με βυζαντινή αρχιτεκτονική στο Δασύλλιο ακριβώς πίσω από το σημερινό κτήριο της Περιφερειακής Ενότητας. Μέσα στο κάστρο υπήρχαν περίπου 20 σπίτια των Ενετών καθώς και λιγοστές καλύβες αριστερά έξω από το κάστρο των μετοίκων της Γκούμανης, στην κοινότητα της Γράβας. Υπήρχε δε στην ακτή ένα φυλάκιο όπου σήμερα το παλιό τελωνείο. Ύστερα από πολλές μάχες μεταξύ Βενετών και Τούρκων στην περιοχή της Ηγουμενίτσας, το 1685 το κάστρο της, ανατινάχθηκε από τον Ενετό, Μοροζινι και μετέφερε τα 12 κανόνια του στη Κέρκυρα.[[File:Il porto Coronelli.jpg|thumb|Απεικόνιση του λιμανιού της Ηγουμενίτσας από τον [[Βιντσέντζο Μαρία Κορονέλλι|Βιντσέντζο Κορονέλλι]], 17ος αιώνας]] Στη συνέχεια στη περιοχή διαμορφώθηκαν διάφοροι οικισμοί, ενώ την χρησιμοποιούσαν σαν αγκυροβόλιο οι Τούρκοι, οι Αλβανοί και οι Ιταλοί. Η περιοχή άρχισε να χρησιμοποιείται ως «Porto delle Gomenizze», οι Ιταλοί ονόμασαν το Αγιονήσι στην είσοδο του κόλπου ως «Scoglio della Madonna» (σκόπελος της Παναγιάς). Οι οικισμοί της περιοχής από το 1693 ήταν το [[Γκρικοχώρι]]<ref name=":0" /> με τους περισσότερους κατοίκους, Χριστιανούς δίγλωσσους και αλλαξοπιστήσαντες μουσουλμάνους. Μετά ακολουθεί η Γράβα <ref>{{Cite book|title=Η ΤΟΥΡΚΙΚΉ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΉ ΤΗΣ ΗΠΕΊΡΟΥ ΣΤΟ ΣΑΛΝΑΜΕ ΤΟΥ 1895|first=Μιχάλης|last=Κοκολάκης|publisher=Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.|isbn=|year=2003|location=Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών|page=310|quote=}}</ref>(Βουνοσπηλιά) με 53 χανέδες (σπίτια) , πληθυσμό αρρένων: 119, θηλέων:118, ένα κοινό σχολείο με 13 μαθητές και το Λιμάνι η αλλιώς Γουμενίτσα με 15 κατοίκους ένα καφενεδάκι κι ένα τελωνείο με το όνομα Dogana. «Γουμενίτζα<ref>{{Cite book|title=ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ Τόμος Β'|first=Π.|last=Αραβαντινός|publisher=Τυπογραφείον Σ.Κ. Βλαστού|isbn=|year=1857|location=Εν Αθήναις|page=41|quote=}}</ref> ή Ηγουμενίτζα λιμήν της Θεσπρωτίας και φρούριον αξιόλογον εκ των πολέμων της Τουρκίας και Βενετίας αναφέρεται δε υπάρχουσα προ του έτους 1350».


Στις αρχές του 20ου αιώνα ο Χαμίτ Μπέης του Γραικοχωρίου σε συνεργασία με τον φίλο του σουλτάνο Ρεσάτ Πασσά, προσπαθεί να δημιουργήσει μια πόλη-λιμάνι που θα αποτελούσε και τη πρωτεύουσα της Θεσπρωτίας με το όνομα Ρεσατγιέ. Όμως η πόλη δεν είχε ούτε ανθρώπους ούτε μαγαζιά. Έτσι διάφοροι άνθρωποι από τα γειτονικά χωριά ήρθαν στην Ρεσατγιέ να ζήσουν. Οι πιο πλούσιοι αγόρασαν στρέμματα γης από τον Μπέη. Στη συνέχεια έχτισε ένα μακροσκελές κτήριο με σχήμα Γ που απλωνόταν από τη σημερινή οδό της 8ης Δεκεμβρίου έως αυτήν της Κύπρου. Το κτήριο αυτό περιελάμβανε ισόγεια καταστήματα, ένα πανδοχείο στον πρώτο όροφο, από κάτω ένα εστιατόριο, φούρνο, ηλεκροφωτιστήριο, φανοποιείο.
Στις αρχές του 20ου αιώνα ο Χαμίτ Μπέης από, Γκρικοχώρι<ref>{{Cite book|title=Η ΤΟΥΡΚΙΚΉ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΉ ΤΗΣ ΗΠΕΊΡΟΥ 1895|first=Μιχάλης|last=Κοκολάκης|publisher=Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών|isbn=|year=2003|location=Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών|page=310|quote=}}</ref> σε συνεργασία με τον φίλο του σουλτάνο Ρεσάτ Πασσά, προσπαθεί να δημιουργήσει μια πόλη-λιμάνι που θα αποτελούσε και τη πρωτεύουσα της Θεσπρωτίας με το όνομα Ρεσατγιέ. Όμως η πόλη δεν είχε ούτε ανθρώπους ούτε μαγαζιά. Έτσι διάφοροι άνθρωποι από τα γειτονικά χωριά ήρθαν στην Ρεσατγιέ να ζήσουν. Οι πιο πλούσιοι αγόρασαν στρέμματα γης από τον Μπέη. Στη συνέχεια έχτισε ένα μακροσκελές κτήριο με σχήμα Γ που απλωνόταν από τη σημερινή οδό της 8ης Δεκεμβρίου έως αυτήν της Κύπρου. Το κτήριο αυτό περιελάμβανε ισόγεια καταστήματα, ένα πανδοχείο στον πρώτο όροφο, από κάτω ένα εστιατόριο, φούρνο, ηλεκροφωτιστήριο, φανοποιείο.
Το [[1916]] ιδρύεται Ειρηνοδικείο, το [[1928]] παράρτημα Εφορίας και Ταμείου και το [[1930]] Συμβολαιογραφείο. Παράλληλα ο πληθυσμός της ενισχύεται, και με μαούνες αρχίζει η επικοινωνία με την [[Κέρκυρα]].
Το [[1916]] ιδρύεται Ειρηνοδικείο, το [[1928]] παράρτημα Εφορίας και Ταμείου και το [[1930]] Συμβολαιογραφείο. Παράλληλα ο πληθυσμός της ενισχύεται, και με μαούνες αρχίζει η επικοινωνία με την [[Κέρκυρα]].
Το [[1936]] με την ίδρυση του νομού Θεσπρωτίας η Ηγουμενίτσα προήχθη σε δήμο και ορίζεται πρωτεύουσα του νομού. Κατά την διάρκεια του [[Β' Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου]] καταστρέφεται ολοσχερώς από τα Γερμανικά στρατεύματα σε συνεργασία με ντόπιους Αλβανοτσάμηδες και μετά το τέλος του ανοικοδομείται με νέο σχέδιο. Το [[1960]] με την εκβάθυνση του διαύλου δημιουργείται η πορθμειακή γραμμή Ηγουμενίτσας-[[Κέρκυρα]]ς και η ακτοπλοϊκή σύνδεση με την [[Ιταλία]].<ref>Φραγκίσκος Πουκεβίλ : Ήπειρος (Ταξίδι στην Ελλάδα), εκδόσεις Αφοι Τολίδη, 1994</ref>,<ref>Γιάννης Γ. Σάρρας : Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων, 3 τόμοι, εκδόσεις Κ.Ε.Ε. Χάρη Πάτση, Αθήνα 1998</ref>,<ref>Σπύρος Μουσελίμης: Ιστορικοί περίπατοι ανά τη Θεσπρωτία, Γ' έκδ. Γιάννινα 1977</ref>
Το [[1936]] με την ίδρυση του νομού Θεσπρωτίας η Ηγουμενίτσα προήχθη σε δήμο και ορίζεται πρωτεύουσα του νομού. Κατά την διάρκεια του [[Β' Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου]] καταστρέφεται ολοσχερώς από τα Γερμανικά στρατεύματα σε συνεργασία με ντόπιους Αλβανοτσάμηδες και μετά το τέλος του ανοικοδομείται με νέο σχέδιο. Η πορθμειακή γραμμή Ηγουμενίτσας-[[Κέρκυρα]]ς δημιουργήθηκε στις 6 Ιούνη 1955 με πρώτο το ανοιχτού τύπου: F/B "Σέριφος"<ref>{{Cite web|url=https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:ItEyHmfaUWkJ:https://www.corfuhistory.eu/?p=5269+&cd=1&hl=el&ct=clnk&gl=gr|title=Τα πρώτα πορθμεία στη γραμμή Κέρκυρα-Ηγουμενίτσα – CorfuHistory|website=webcache.googleusercontent.com|accessdate=2019-12-08}}</ref>. Το [[1960]] με την εκβάθυνση του διαύλου δημιουργείται και η ακτοπλοϊκή σύνδεση με την [[Ιταλία]].<ref>Φραγκίσκος Πουκεβίλ : Ήπειρος (Ταξίδι στην Ελλάδα), εκδόσεις Αφοι Τολίδη, 1994</ref>,<ref>Γιάννης Γ. Σάρρας : Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων, 3 τόμοι, εκδόσεις Κ.Ε.Ε. Χάρη Πάτση, Αθήνα 1998</ref>,<ref>Σπύρος Μουσελίμης: Ιστορικοί περίπατοι ανά τη Θεσπρωτία, Γ' έκδ. Γιάννινα 1977</ref>


== Η σύγχρονη πόλη ==
== Η σύγχρονη πόλη ==
[[File:Igoumenitsa city.jpg|thumb|250px|Ηγουμενίτσα|left]]
[[File:Igoumenitsa city.jpg|thumb|250px|Ηγουμενίτσα|left]]
Σήμερα η Ηγουμενίτσα είναι οικιστικό κέντρο νομαρχιακού επιπέδου, με κυρίαρχο τον τριτογενή τομέα, ο οποίος σχετίζεται κυρίως με τις μεταφορικές και τουριστικές δραστηριότητες που επικεντρώνονται στον λιμένα Ηγουμενίτσας και στην σύνδεση με την Εγνατία Οδό. Η Ηγουμενίτσα αναδεικνύεται σε δυτική πύλη της χώρας και κέντρο ανάπτυξης με ρόλο διαπεριφερειακό και διακρατικό, σε παράλληλη και συμπληρωματική λειτουργία με τα Ιωάννινα.
Σήμερα η Ηγουμενίτσα είναι οικιστικό κέντρο νομαρχιακού επιπέδου, με κυρίαρχο τον τριτογενή τομέα, ο οποίος σχετίζεται κυρίως με τις μεταφορικές και τουριστικές δραστηριότητες που επικεντρώνονται στον λιμένα Ηγουμενίτσας και στην σύνδεση με την Εγνατία Οδό. Η Ηγουμενίτσα αναδεικνύεται σε δυτική πύλη της χώρας και κέντρο ανάπτυξης με ρόλο διαπεριφερειακό και διακρατικό, σε παράλληλη και συμπληρωματική λειτουργία με τα Ιωάννινα.
Την τελευταία δεκαετία η έκταση της υπερδιπλασιάστηκε και η πόλη επεκτάθηκε προς όλες τις κατευθύνσεις, συμπεριλαμβάνοντας στο ενιαίο οικιστικό σύνολο τα τοπικά διαμερίσματα της [[Νέα Σελεύκεια Θεσπρωτίας|Ν. Σελεύκειας]] (μαζί με τους οικισμούς Εθνικής Αντιστάσεως και Αμπελιών), του [[Λαδοχώρι Θεσπρωτίας|Λαδοχωρίου]] και του [[Γραικοχώρι Θεσπρωτίας|Γραικοχωρίου]], τα οποία και αποτελούν τους νέους οικιστικούς υποδοχείς του πολεοδομικού συγκροτήματος της Ηγουμενίτσας.Τη ραγδαία ανάπτυξή της τη βοήθησαν δύο κυρίως παράγοντες. Η κατασκευή του νέου λιμανιού, το οποίο αποτελεί πλέον το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της Ελλάδας, και η κατασκευή της [[Εγνατία οδός|Εγνατίας]] οδού, του οδικού άξονα που συνδέει την Ηγουμενίτσα με τα [[Ιωάννινα]] κατά κύριο λόγο, αλλά και με τη [[Θεσσαλονίκη]] και την [[Αλεξανδρούπολη]]. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κατασκευή της έχει μειώσει το χρόνο ταξιδιού μεταξύ Ιωαννίνων και Ηγουμενίτσας από σχεδόν 2 ώρες σε 40 λεπτά οδήγησης.[[Αρχείο:Igoumenitsa from sea.jpg|thumb|right|250px|Πανόραμα από τη θάλασσα]]
Την τελευταία δεκαετία η έκταση της υπερδιπλασιάστηκε και η πόλη επεκτάθηκε προς όλες τις κατευθύνσεις, συμπεριλαμβάνοντας στο ενιαίο οικιστικό σύνολο τα τοπικά διαμερίσματα της [[Νέα Σελεύκεια Θεσπρωτίας|Ν. Σελεύκειας]] (μαζί με τους οικισμούς Εθνικής Αντιστάσεως και Αμπελιών), του [[Λαδοχώρι Θεσπρωτίας|Λαδοχωρίου]] και του [[Γραικοχώρι Θεσπρωτίας|Γραικοχωρίου]], τα οποία και αποτελούν τους νέους οικιστικούς υποδοχείς του πολεοδομικού συγκροτήματος της Ηγουμενίτσας. Την ραγδαία ανάπτυξή της τη βοήθησαν δύο κυρίως παράγοντες. Η κατασκευή του νέου λιμανιού, το οποίο αποτελεί πλέον το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της Ελλάδας, και η κατασκευή της [[Εγνατία οδός|Εγνατίας]] οδού, του οδικού άξονα που συνδέει την Ηγουμενίτσα με τα [[Ιωάννινα]] κατά κύριο λόγο, αλλά και με τη [[Θεσσαλονίκη]] και την [[Αλεξανδρούπολη]]. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κατασκευή της έχει μειώσει το χρόνο ταξιδιού μεταξύ Ιωαννίνων και Ηγουμενίτσας από σχεδόν 2 ώρες σε 40 λεπτά οδήγησης.[[Αρχείο:Igoumenitsa from sea.jpg|thumb|right|250px|Πανόραμα από τη θάλασσα]]


Αυτές οι 2 κατασκευές έχουν φέρει και το τέλος της απομόνωσης της πόλης, αλλά και της [[Νομός Θεσπρωτίας|Θεσπρωτίας]] γενικότερα. Λόγω της μικρής απόστασης από την [[Ιταλία]] πολλοί κάτοικοι ταξιδεύουν αυθημερόν στην [[Ιταλία]] για αγορές. Έχει επίσης διευκολυνθεί η μετάβαση από και προς τα Ιωάννινα. Επίσης, ιδιαίτερα το καλοκαίρι πολλοί [[Ιταλία|Ιταλοί]] και Γιαννιώτες μετακινούνται στις παραλίες της Ηγουμενίτσας.
Αυτές οι 2 κατασκευές έχουν φέρει και το τέλος της απομόνωσης της πόλης, αλλά και της [[Νομός Θεσπρωτίας|Θεσπρωτίας]] γενικότερα. Λόγω της μικρής απόστασης από την [[Ιταλία]] πολλοί κάτοικοι ταξιδεύουν αυθημερόν στην [[Ιταλία]] για αγορές. Έχει επίσης διευκολυνθεί η μετάβαση από και προς τα Ιωάννινα. Επίσης, ιδιαίτερα το καλοκαίρι πολλοί [[Ιταλία|Ιταλοί]] και Γιαννιώτες μετακινούνται στις παραλίες της Ηγουμενίτσας.
Γραμμή 250: Γραμμή 250:
<center>
<center>
<gallery>
<gallery>
|Δημαρχείο
Αρχείο:Igoumenitsa from sea2.JPG|Άποψη της πόλης από την θάλασσα
Αρχείο:Igoumenitsa from sea2.JPG|Άποψη της πόλης από την θάλασσα
|Η Περιφερειακή Ενότητα Θεσπρωτίας
Αρχείο:Igoumenitsa waterfront.JPG|Το παραλιακό πάρκο
Αρχείο:Igoumenitsa waterfront.JPG|Το παραλιακό πάρκο
|Πλάζ Δρεπάνου
|Άποψη της πόλης
|Λιμανάκι
Αρχείο:Igoumenitsa panorama.JPG|Ηγουμενίτσα πανοραμική άποψη
Αρχείο:Igoumenitsa panorama.JPG|Ηγουμενίτσα πανοραμική άποψη
Αρχείο:Port of Igoumenitsa, Thesprotia, Greece.jpg|Το λιμάνι της Ηγουμενίτσας
Αρχείο:Port of Igoumenitsa, Thesprotia, Greece.jpg|Το λιμάνι της Ηγουμενίτσας

Έκδοση από την 22:09, 8 Δεκεμβρίου 2019

Για την κωμόπολη της Μακεδονίας, δείτε: Γουμένισσα.

Συντεταγμένες: 39°30′01″N 20°15′49″E / 39.5003°N 20.2636°E / 39.5003; 20.2636

Ηγουμενίτσα
Πόλη
Εικόνα
Τοποθεσία στον χάρτη
Τοποθεσία στον χάρτη
Ηγουμενίτσα
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΗπείρου
ΔήμοςΗγουμενίτσας
Διοίκηση
 • ΔήμαρχοςΙωάννης Λώλος (2014)
Έκταση2,12 km2
Πληθυσμός9.609, 9.262, 7.290 και 9.145
Ταχυδρομικός κώδικας46 100
Τηλεφωνικός κωδικός26650
Ιστοσελίδαigoumenitsa.gr

Η Ηγουμενίτσα είναι παραλιακή πόλη στην βορειοδυτική Ελλάδα, πρωτεύουσα του νομού Θεσπρωτίας, ο πρώτος σε κίνηση λιμένας της δυτικής Ελλάδας και ο δεύτερος σε επιβατική κίνηση μετά τον Πειραιά πανελλαδικά (σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Λιμένων Ελλάδος)

Γεωγραφία

Η Ηγουμενίτσα περιβάλλεται από βουνά. Βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του νομού Θεσπρωτίας, στον μυχό του ομώνυμου όρμου. Τα βουνά που περιβάλλουν την πόλη ήταν παλαιότερα γυμνά και άδενδρα. Στην κοντινή πόλη των Ιωαννίνων η γύμνια του δεσπόζοντος βουνού Μιτσικελίου, οφείλεται στη συστηματική πυρπόλησή του από τους Τούρκους. Κάτι τέτοιο δεν ξέρει κανείς αν συνέβη με την Ηγουμενίτσα, αλλά γεγονός παραμένει ότι τα πράσινα βουνά της είναι προϊόν δενδροφυτεύσεων. Τα βουνά αυτά κινδύνεψαν από μια μεγάλη πυρκαγιά στις αρχές του 1990, αλλά σώθηκαν, και όσα δέντρα κάηκαν, αντικαταστάθηκαν σχεδόν εξ'ολοκλήρου από νέα μέσα σε διάστημα λίγων χρόνων.

Ιστορικά στοιχεία

Η Ηγουμενίτσα είναι μια σχετικά καινούρια πόλη που ανοικοδομήθηκε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα: το 1908, επί σουλτάνου Ρεσάτ Πασά, ο Χαμίτ Μπέης του Γκρικοχωρίου[1](παλιό Γραικοχώρι), προικισμένος με σπάνια διορατικότητα για την εποχή, είχε προμαντέψει την αξία του λιμανιού της Ηγουμενίτσας και σκέφτηκε να ιδρύσει σ’ αυτό μια πόλη κοντά στην παραλία που θα ονομαζόταν προς τιμήν του σουλτάνου «Ρεσατ-γιέ». Τα φιλόδοξα σχέδια του Χαμίτ διακόπτονται από την έναρξη των βαλκανικών πολέμων και την ενσωμάτωση της περιοχής στο ελληνικό κράτος τον Φεβρουάριο του 1913. Σε απογραφή του 1920 η κοινότητα Ηγουμενίτσας αριθμούσε 649 κατοίκους και τρεις οικισμούς: την Ηγουμενίτσα, τη Γράβα και το Λιμάνι. Τρία χρόνια αργότερα, τα τραγικά γεγονότα της μικρασιατικής καταστροφής, οδηγούν στην περιοχή μερικές εκατοντάδες πρόσφυγες που εγκαθίστανται στην πόλη και την εμπλουτίζουν με νέο ανθρώπινο δυναμικό.[2]

Μερικά λίθινα εργαλεία της Μέσης Παλαιολιθικής περιόδου (παρουσιάζονται στην έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου) αποτελούν ένδειξη για την εμφάνιση του προϊστορικού ανθρώπου στην περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα η πόλη της Ηγουμενίτσας. Στην εποχή του χαλκού η περιοχή ανήκε στο φύλο των Θεσπρωτών και κατά την παράδοση το νησάκι Αγιονήσι στον κόλπο της Ηγουμενίτσας ήταν ο βράχος που έριξε ο Πολύφημος στον Οδυσσέα. Επίσης στην Οδύσσεια αναφέρεται η επίσκεψη του Οδυσσέα στον βασιλιά Φείδωνα και στο θεσπρωτικό ιερό μαντείο της Δωδώνης.

Στην κλασική εποχή Κερκυραίοι σύμφωνα με το Θουκυδίδη, ίδρυσαν την αποικία της Τορώνης ή Κερκυραϊκής Περαίας στην περιοχή του Πύργου Ραγίου, βάσεις τείχους Μυκηναϊκής εποχής και με πληθυσμό 6.000 κατοίκων στην οποία κατέφυγαν οι εκδιωχθέντες ολιγαρχικοί του νησιού κατά τον Κερκυραϊκό εμφύλιο πόλεμο το 427 π.Χ.

Αρχαίο θέατρο Γιτάνων
Ο Ήλιος της Βεργίνας σε δάπεδο στα Γίτανα

Στα όρια του σημερινού δήμου ιδρύεται στο β΄ μισό του 4ου αι. π.Χ. η πόλη των Γιτάνων, έδρα του Κοινού των Θεσπρωτών κι ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά, διοικητικά και οικονομικά κέντρα της ευρύτερης περιοχής του Ιόνιου με 8.000 περίπου κατοίκους. Ο αρχαίος αυτός οικισμός καταστράφηκε από τους Ρωμαίους και εγκαταλείφθηκε οριστικά το 167 π.Χ.

Βορειοανατολικά από το σημερινό Λαδοχώρι, σ' ένα αντέρεισμα του βουνού Ζουμπρί και πλάι στο ρέμα που διασχίζει το χωριό, μαρτυρείται η ύπαρξη ρωμαϊκού οικισμού ( των αυτοκρατορικών χρόνων).[3] Η Ρωμαϊκή έπαυλη,οι αγροτικές εγκαταστήσεις, τα λουτρά και οι νεκρικοί θάλαμοι δείχνουν τον πλούτο των κατοίκων της περιοχής. Στο σημείο όπου σήμερα βρίσκεται το Δικαστικό Μέγαρο της πόλης, ανασκαφείς έδειξαν ότι οι Ρωμαίοι το χρησιμοποιούσαν ως λιμάνι. Αργότερα στο σημείο του δημοτικού σταδίου της Ηγουμενίτσας ανακαλύφθηκε η νεκρόπολη του οικισμού που είχε ιδρυθεί εδώ.

Ο οικισμός βρισκόταν σε πολύ στρατηγική θέση, καθώς έλεγχε τόσο τον διεθνή θαλάσσιο δρόμο, που εξασφάλιζε την επικοινωνία της Ρώμης με την Ελλάδα και την Ανατολή, όσο και το δυτικό σκέλος του ρωμαϊκού χερσαίου δρόμου Απολλωνίας-Βουθρωτού-Νικόπολης. Είναι πολύ πιθανό μάλιστα να χρησίμευσε ως επίνειο της μεσογειακής ρωμαϊκής αποικίας της Φωτικής, από την οποία θα εξαρτιόταν διοικητικά. [4]

Ένας άλλος οικισμός με το όνομα «Τρουμπε» στην περιοχή της Νέας Σελεύκειας ήρθε στο φως. Φαίνεται ότι η περιοχή αυτή στην Ηγουμενίτσα, προκάλεσε το ενδιαφέρον των Ρωμαίων για δημιουργία οικισμών λόγω του πλούσιου βοσκότοπου που επικρατούσε. Αυτό το γεγονός δείχνει ότι ο κόλπος της Ηγουμενίτσας έπαιξε μεγάλο ρόλο στην ύστερη αρχαιότητα ως καταφύγιο πλοίων πολεμιστών και από άλλες χώρες. Αργότερα στο τέλος των Βυζαντινών χρόνων ο ρωμαϊκός οικισμός του Λαδοχωρίου καταστράφηκε από τους Γότθους, ενώ μετά από πολλά χρονιά ανακαλύφθηκε και φυγαδεύτηκε από αγνώστους ένας πλούσιος τάφος-σαρκοφάγος ενός Ρωμαίου στρατιώτη, πιθανώς του διοικητή της περιοχής με την χρυσή πανοπλία και τα χρυσά σπαθιά του, δείχνοντας την μέθοδο των Ρωμαίων παρόμοια με αυτήν των Αιγυπτίων και την πίστη τους στην μετά θάνατον ζωή.

Κατά τον Μεσαίωνα η Θεσπρωτία υπέφερε από επιδρομές Σλάβων, Βανδάλων, Γότθων και Οθωμανών. Ουσιαστικά η Ηγουμενίτσα είναι γνωστή από το 1285 όταν δόθηκε προίκα μαζί με το νησί των Συβότων και τον Βουθρωτό, στην γυναίκα του Φιλίππου Τάραντα ,Θυγαρ. Αργότερα τα παράλια της Ηπείρου κατακτήθηκαν από τους Ενετούς, δημιουργώντας κύριες βάσεις στη Σαγιάδα και το Φανάρι. Στην περιοχή της Ηγουμενίτσας οι Ενετοί έχτισαν ένα ομοιόμορφο κάστρο με βυζαντινή αρχιτεκτονική στο Δασύλλιο ακριβώς πίσω από το σημερινό κτήριο της Περιφερειακής Ενότητας. Μέσα στο κάστρο υπήρχαν περίπου 20 σπίτια των Ενετών καθώς και λιγοστές καλύβες αριστερά έξω από το κάστρο των μετοίκων της Γκούμανης, στην κοινότητα της Γράβας. Υπήρχε δε στην ακτή ένα φυλάκιο όπου σήμερα το παλιό τελωνείο. Ύστερα από πολλές μάχες μεταξύ Βενετών και Τούρκων στην περιοχή της Ηγουμενίτσας, το 1685 το κάστρο της, ανατινάχθηκε από τον Ενετό, Μοροζινι και μετέφερε τα 12 κανόνια του στη Κέρκυρα.

Απεικόνιση του λιμανιού της Ηγουμενίτσας από τον Βιντσέντζο Κορονέλλι, 17ος αιώνας

Στη συνέχεια στη περιοχή διαμορφώθηκαν διάφοροι οικισμοί, ενώ την χρησιμοποιούσαν σαν αγκυροβόλιο οι Τούρκοι, οι Αλβανοί και οι Ιταλοί. Η περιοχή άρχισε να χρησιμοποιείται ως «Porto delle Gomenizze», οι Ιταλοί ονόμασαν το Αγιονήσι στην είσοδο του κόλπου ως «Scoglio della Madonna» (σκόπελος της Παναγιάς). Οι οικισμοί της περιοχής από το 1693 ήταν το Γκρικοχώρι[1] με τους περισσότερους κατοίκους, Χριστιανούς δίγλωσσους και αλλαξοπιστήσαντες μουσουλμάνους. Μετά ακολουθεί η Γράβα [5](Βουνοσπηλιά) με 53 χανέδες (σπίτια) , πληθυσμό αρρένων: 119, θηλέων:118, ένα κοινό σχολείο με 13 μαθητές και το Λιμάνι η αλλιώς Γουμενίτσα με 15 κατοίκους ένα καφενεδάκι κι ένα τελωνείο με το όνομα Dogana. «Γουμενίτζα[6] ή Ηγουμενίτζα λιμήν της Θεσπρωτίας και φρούριον αξιόλογον εκ των πολέμων της Τουρκίας και Βενετίας αναφέρεται δε υπάρχουσα προ του έτους 1350».

Στις αρχές του 20ου αιώνα ο Χαμίτ Μπέης από, Γκρικοχώρι[7] σε συνεργασία με τον φίλο του σουλτάνο Ρεσάτ Πασσά, προσπαθεί να δημιουργήσει μια πόλη-λιμάνι που θα αποτελούσε και τη πρωτεύουσα της Θεσπρωτίας με το όνομα Ρεσατγιέ. Όμως η πόλη δεν είχε ούτε ανθρώπους ούτε μαγαζιά. Έτσι διάφοροι άνθρωποι από τα γειτονικά χωριά ήρθαν στην Ρεσατγιέ να ζήσουν. Οι πιο πλούσιοι αγόρασαν στρέμματα γης από τον Μπέη. Στη συνέχεια έχτισε ένα μακροσκελές κτήριο με σχήμα Γ που απλωνόταν από τη σημερινή οδό της 8ης Δεκεμβρίου έως αυτήν της Κύπρου. Το κτήριο αυτό περιελάμβανε ισόγεια καταστήματα, ένα πανδοχείο στον πρώτο όροφο, από κάτω ένα εστιατόριο, φούρνο, ηλεκροφωτιστήριο, φανοποιείο. Το 1916 ιδρύεται Ειρηνοδικείο, το 1928 παράρτημα Εφορίας και Ταμείου και το 1930 Συμβολαιογραφείο. Παράλληλα ο πληθυσμός της ενισχύεται, και με μαούνες αρχίζει η επικοινωνία με την Κέρκυρα. Το 1936 με την ίδρυση του νομού Θεσπρωτίας η Ηγουμενίτσα προήχθη σε δήμο και ορίζεται πρωτεύουσα του νομού. Κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου καταστρέφεται ολοσχερώς από τα Γερμανικά στρατεύματα σε συνεργασία με ντόπιους Αλβανοτσάμηδες και μετά το τέλος του ανοικοδομείται με νέο σχέδιο. Η πορθμειακή γραμμή Ηγουμενίτσας-Κέρκυρας δημιουργήθηκε στις 6 Ιούνη 1955 με πρώτο το ανοιχτού τύπου: F/B "Σέριφος"[8]. Το 1960 με την εκβάθυνση του διαύλου δημιουργείται και η ακτοπλοϊκή σύνδεση με την Ιταλία.[9],[10],[11]

Η σύγχρονη πόλη

Ηγουμενίτσα

Σήμερα η Ηγουμενίτσα είναι οικιστικό κέντρο νομαρχιακού επιπέδου, με κυρίαρχο τον τριτογενή τομέα, ο οποίος σχετίζεται κυρίως με τις μεταφορικές και τουριστικές δραστηριότητες που επικεντρώνονται στον λιμένα Ηγουμενίτσας και στην σύνδεση με την Εγνατία Οδό. Η Ηγουμενίτσα αναδεικνύεται σε δυτική πύλη της χώρας και κέντρο ανάπτυξης με ρόλο διαπεριφερειακό και διακρατικό, σε παράλληλη και συμπληρωματική λειτουργία με τα Ιωάννινα.

Την τελευταία δεκαετία η έκταση της υπερδιπλασιάστηκε και η πόλη επεκτάθηκε προς όλες τις κατευθύνσεις, συμπεριλαμβάνοντας στο ενιαίο οικιστικό σύνολο τα τοπικά διαμερίσματα της Ν. Σελεύκειας (μαζί με τους οικισμούς Εθνικής Αντιστάσεως και Αμπελιών), του Λαδοχωρίου και του Γραικοχωρίου, τα οποία και αποτελούν τους νέους οικιστικούς υποδοχείς του πολεοδομικού συγκροτήματος της Ηγουμενίτσας. Την ραγδαία ανάπτυξή της τη βοήθησαν δύο κυρίως παράγοντες. Η κατασκευή του νέου λιμανιού, το οποίο αποτελεί πλέον το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της Ελλάδας, και η κατασκευή της Εγνατίας οδού, του οδικού άξονα που συνδέει την Ηγουμενίτσα με τα Ιωάννινα κατά κύριο λόγο, αλλά και με τη Θεσσαλονίκη και την Αλεξανδρούπολη. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κατασκευή της έχει μειώσει το χρόνο ταξιδιού μεταξύ Ιωαννίνων και Ηγουμενίτσας από σχεδόν 2 ώρες σε 40 λεπτά οδήγησης.

Πανόραμα από τη θάλασσα

Αυτές οι 2 κατασκευές έχουν φέρει και το τέλος της απομόνωσης της πόλης, αλλά και της Θεσπρωτίας γενικότερα. Λόγω της μικρής απόστασης από την Ιταλία πολλοί κάτοικοι ταξιδεύουν αυθημερόν στην Ιταλία για αγορές. Έχει επίσης διευκολυνθεί η μετάβαση από και προς τα Ιωάννινα. Επίσης, ιδιαίτερα το καλοκαίρι πολλοί Ιταλοί και Γιαννιώτες μετακινούνται στις παραλίες της Ηγουμενίτσας.

Δημογραφικά στοιχεία

Ο πληθυσμός της Ηγουμενίτσας ανέρχεται στους 9.145 κατοίκους και της Δημοτικής Ενότητας Ηγουμενίτσας στους 17.902. Ο δε πληθυσμός του Δήμου Ηγουμενίτσας είναι 25.814 μόνιμοι κάτοικοι. Στο παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζεται η εξέλιξη του πληθυσμού στον οικισμό της Ηγουμενίτσας και στη Δημοτική Ενότητα Ηγουμενίτσας σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής:

Από τα παραπάνω στοιχεία φαίνεται ότι ο μόνιμος πληθυσμός της ευρύτερης περιοχής της πόλης αυξήθηκε κατά 17,4% μέσα στην τελευταία δεκαετία.

Λιμάνι

Το παλιό λιμάνι της πόλης
Το νέο λιμάνι της πόλης

Ο “Λιμήν έρημος” του Θουκυδίδη σήμερα κατέχει την δεύτερη θέση ανάμεσα στους λιμένες της Ελληνικής επικράτειας σε κίνηση επιβατών αφήνοντας τρίτο αυτό του Ηρακλείου και τέταρτο το μεγάλο λιμάνι της Πάτρας.

Σήμερα οι γραμμές εσωτερικού & εξωτερικού που εκτελούνται από και προς Ηγουμενίτσα είναι:

Εσωτερικού

Εξωτερικού

Σύμφωνα με το σχέδιο λιμενικής στρατηγικής που εκπόνησε το Υπουργείο Ναυτιλίας (2012-2013) ο λιμένας Ηγουμενίτσας καθίσταται Πύλη Σύνδεσης όχι μόνο της Ελλάδας με τη λοιπή Ευρώπη, αλλά ολόκληρης της Ευρώπης με τα Βαλκάνια, τον Εύξεινο Πόντο και τη Μέση Ανατολή, μέσω της ανάπτυξης συνδυασμένης μεταφοράς, άμεσα θαλάσσιας - οδικής και μακροπρόθεσμα (μέσω της σιδηροδρομικής Εγνατίας), ενσωματώνοντας το σιδηρόδρομο. Στο ίδιο σχέδιο το λιμάνι χαρακτηρίζεται ως το πιο δυναμικό της χώρας![13]

Μέχρι τις αρχές του 2012 έχουν ολοκληρωθεί τα έργα της Α΄Φασης κατασκευής του (2003) και προχωρούν αυτά της Β΄ (τέλη 2013) και Γ΄ Φάσης (2016). Με την ολοκλήρωση των εργασιών το λιμάνι της Ηγουμενίτσας θα αποτελεί έναν σύγχρονο μεγάλο λιμένα της Μεσογείου, με επιβατική, εμπορική αλλά και τουριστική κίνηση αφού από το 2013 (με την ολοκλήρωση των έργων της Β΄Φάσης – τουριστικός λιμένας) θα προσεγγίζουν σε αυτό μεγάλα κρουαζιερόπλοια. Επίσης με την σχεδιαζόμενη δημιουργία εμπορευματικού κέντρου με ένα τμήμα εντός της λιμενικής ζώνης και το δεύτερο σε μικρή απόσταση από το λιμάνι, θα ενισχυθεί σημαντικά η εμπορική κίνηση και θα καταστήσει την Ηγουμενίτσα διεθνές διαμετακομιστικό κέντρο.

Το νέο λιμάνι με τα έργα επέκτασης σε εξέλιξη

Ειδικότερα στην ακτοπλοϊκή σύνδεση Ελλάδας-Ιταλίας η κίνηση επιβατών, φορτηγών, και Ι.Χ. το 2016 είχε ως εξής [14]:

Λιμάνι Επιβάτες ΙΧ ΦΓ
Ηγουμενίτσα 822.155 199.020 158.670
Πάτρα 458.329 95.359 118.827

Από τα παραπάνω στοιχεία φαίνεται ότι η Ηγουμενίτσα εξυπηρετεί το 64.2% της επιβατικής κίνησης, το 67.6% της κίνησης ΙΧ και το 57.18% της κίνησης φορτηγών.

Τέλος όσον αφορά την είσοδο επισκεπτών στην χώρα μας μέσω θαλάσσιων μεταφορικών μέσων για την περίοδο Ιανουάριος-Σπτέμβριος 2012, από το λιμάνι της Ηγουμενίτσας εισήλθαν 303.740 επισκέπτες, μέσω της Πάτρας 153.832, μέσω της Κέρκυρας 64.944 και από λοιπούς σταθμούς 143.750 επισκέπτες, επιβεβαιώνοντας τον ηγετικό ρόλο του λιμένα της πόλης πανελλαδικά [15].

Κλιματολογικά στοιχεία

Στην Ηγουμενίτσα η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι 1100 mm. Μέση ετήσια θερμοκρασία στην Ηγουμενίτσα για το έτος 2005.

Μήνας Εξωτερική
θερμοκρασία		 Θερμοκρασία
θαλάσσης
Ιανουάριος 12 °C 16 °C
Φεβρουάριος 9 °C 15 °C
Μάρτιος 14 °C 16 °C
Απρίλιος 16 °C 17 °C
Μάιος 22 °C 19 °C
Ιούνιος 25 °C 22 °C
Ιούλιος 28 °C 24 °C
Αύγουστος 27 °C 25 °C
Σεπτέμβριος 25 °C 24 °C
Οκτώβριος 20 °C 23 °C
Νοέμβριος 18 °C 20 °C
Δεκέμβριος 13 °C 17 °C

Όπως φαίνεται, τα νερά είναι κατάλληλα για κολύμπι μεταξύ των μηνών Μαΐου-Νοεμβρίου.

Κατά τη διάρκεια του έτους 2005 υπήρξαν 65 βροχερές μέρες. Το καλοκαίρι 4 βροχερές μέρες και κατά μέσο όρο 10 ώρες ηλιοφάνεια την ημέρα. Τα τελευταία 25 χρόνια η χαμηλότερη καταγραφείσα θερμοκρασία ήταν -9 °C, και η υψηλότερη 43 °C.

Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης

Εφημερίδες

  • Τόλμη
  • Τιτάνη
  • Θεσπρωτικοί Αντίλαλοι
  • Θεσπρωτική
  • Δορυφόρος
  • Θεσπρωτών Διαβούλευση
  • Εγνατία
  • Βδέλλα

Ραδιοφωνικοί Σταθμοί

  • Ράδιο Ηγουμενίτσα 89.2
  • 4U Radio 93.3
  • Ράδιο Θεσπρωτία 97.1
  • Ορθόδοξος Λόγος 105.1

Εκπαίδευση

Στην πόλη της Ηγουμενίτσας λειτουργούν 4 Δημοτικά Σχολεία (το 5ο υπό κατασκευή) (8 στην ευρύτερη περιοχή της πόλης), 5 Γυμνάσια (1 Εσπερινό), 3 Γενικά Λύκεια (1 Εσπερινό), 1 ΕΠΑ.Λ , 1 ΕΠΑ.Σ, ΙΕΚ.

Τέλος, η Ηγουμενίτσα φιλοξενεί το τμήμα Μετάφρασης και Διερμηνίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, σύμφωνα με τον νόμο 4559/3-8-2018. Μέχρι το 2018 το τμήμα Μετάφρασης και Διερμηνίας λειτουργούσε ως τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του πρώην ΤΕΙ Ηπείρου.

Αρχαιολογικό Μουσείο

Το αρχαιολογικό μουσείο της πόλης χτίστηκε το 1999 και εγκαινιάστηκε το 2009, βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της πόλης και συγκεκριμένα απέναντι από τα κτίρια του ΤΕΙ. Αποτελείται από πέντε βασικές ενότητες: Αρχαιολογική-Ιστορική αναδρομή, Οικισμοί των Ιστορικών χρόνων, Δημόσιος Βίος, Ιδιωτικός Βίος, Ταφικά έθιμα.

Η πόλη ως τουριστικός προορισμός

Στην Ηγουμενίτσα παρέχεται η δυνατότητα για βόλτες, τρέξιμο στην παραλία ή στο βουνό, άθληση ή επαφή με τη φύση. Επίσης παρέχει πρόσβαση στις παραλίες των Συβότων που απέχουν 20 λεπτά οδικώς. Σε απόσταση μόλις 3 χιλιομέτρων βρίσκεται η πανέμορφη αμμώδης παραλία του Δρεπάνου και Μακρυγιάλι με τα καθαρά κρυστάλλινα νερά με μήκος 7 χιλιομέτρων. Στην πόλη λειτουργεί αρχαιολογικό μουσείο με εκθέματα από τους Ιστορικούς χρόνους μέχρι τους Βυζαντινούς. Επίσης η πόλη αποτελεί πλέον και αναπτυσσόμενο προορισμό κρουαζιέρας ως σταθμός για επισκέψεις στους αρχαιολογικούς χώρους και τις φυσικές ομορφιές της Θεσπρωτίας αλλά και ολόκληρης της Ηπείρου.

Αδελφοποιημένες πόλεις

Προξενικές Αρχές

Στην Ηγουμενίτσα υφίστανται τα ακόλουθα προξενεία χωρών:

Φωτογραφίες

  • Άποψη της πόλης από την θάλασσα
    Άποψη της πόλης από την θάλασσα
  • Το παραλιακό πάρκο
    Το παραλιακό πάρκο
  • Ηγουμενίτσα πανοραμική άποψη
    Ηγουμενίτσα πανοραμική άποψη
  • Το λιμάνι της Ηγουμενίτσας
    Το λιμάνι της Ηγουμενίτσας

Παραπομπές

  1. ↑ 1,0 1,1 Κοκολάκης, Μιχάλης (2003). Η ΤΟΥΡΚΙΚΉ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΉ ΤΗΣ ΗΠΕΊΡΟΥ 1895. Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. σελ. 310. 
  2. ↑ info@getid.gr. «ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ - ARCHAEOLOGICAL MUSEUM OF IGOUMENITSA». ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ - ARCHAEOLOGICAL MUSEUM OF IGOUMENITSA. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2016. 
  3. ↑ [1] Δ. Κ. Σαμσάρης, Η ρωμαϊκή αποικία της Φωτικής στη Θεσπρωτία της Ηπείρου (Ιστορικογεωγραφική και επιγραφική συμβολή), Γιάννινα 1994, σ. 95-96
  4. ↑ [2] Δ. Κ. Σαμσάρης, Η ρωμαϊκή αποικία της Φωτικής στη Θεσπρωτία της Ηπείρου (Ιστορικογεωγραφική και επιγραφική συμβολή), Γιάννινα 1994, σ. 94-95
  5. ↑ Κοκολάκης, Μιχάλης (2003). Η ΤΟΥΡΚΙΚΉ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΉ ΤΗΣ ΗΠΕΊΡΟΥ ΣΤΟ ΣΑΛΝΑΜΕ ΤΟΥ 1895. Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. σελ. 310. 
  6. ↑ Αραβαντινός, Π. (1857). ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ Τόμος Β'. Εν Αθήναις: Τυπογραφείον Σ.Κ. Βλαστού. σελ. 41. 
  7. ↑ Κοκολάκης, Μιχάλης (2003). Η ΤΟΥΡΚΙΚΉ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΉ ΤΗΣ ΗΠΕΊΡΟΥ 1895. Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. σελ. 310. 
  8. ↑ «Τα πρώτα πορθμεία στη γραμμή Κέρκυρα-Ηγουμενίτσα – CorfuHistory». webcache.googleusercontent.com. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2019. 
  9. ↑ Φραγκίσκος Πουκεβίλ : Ήπειρος (Ταξίδι στην Ελλάδα), εκδόσεις Αφοι Τολίδη, 1994
  10. ↑ Γιάννης Γ. Σάρρας : Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων, 3 τόμοι, εκδόσεις Κ.Ε.Ε. Χάρη Πάτση, Αθήνα 1998
  11. ↑ Σπύρος Μουσελίμης: Ιστορικοί περίπατοι ανά τη Θεσπρωτία, Γ' έκδ. Γιάννινα 1977
  12. ↑ Tornano a Trieste i traghetti con la Grecia
  13. ↑ ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΛΙΜΕΝΩΝ 2013-2018
  14. ↑ Ένωση Λιμένων Ελλάδος, στατιστικά στοιχεία κίνησης λιμένων 2012
  15. ↑ Ελληνική Στατιστική Αρχή, Δελτίο Τύπου 23/1/2013: αφίξεις μη κατοίκων από το εξωτερικό: Ιαν-Σεπτεμβρίου 2012

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

π • σ • ε Οι πρωτεύουσες των 74 περιφερειακών ενοτήτων της Ελλάδας
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ηγουμενίτσα&oldid=7918737"