Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Islandos (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Islandos (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 7: Γραμμή 7:
Η διεθνής βιβλιογραφία και τα κρατικά αρχεία πολλών χωρών εμπεριέχουν πλήθος μαρτυριών για τις σφαγές που διαπράχθηκαν κατά των Ποντίων κατοίκων της οθωμανικής αυτοκρατορίας, κάτι που συνέβη παράλληλα και με διώξεις ή και για πολλούς γενοκτονίες εις βάρος και άλλων πληθυσμών, δηλαδή των Αρμενίων και των Ασσυρίων, με αποτέλεσμα ορισμένοι ερευνητές να θεωρήσουν τις επιμέρους διώξεις ως τμήματα μιας ενιαίας πολιτικής [[Γενοκτονία των Ελλήνων|εις βάρος των Ελλήνων]] ή γενικότερα των Χριστιανών της Μικράς Ασίας.{{Sfn | Jones |2010| pp = [https://books.google.com/books?id=BqdVudSuTRIC&pg=PA172 171–2] | ps =: ‘A resolution was placed before the IAGS membership to recognize the Greek and Assyrian/Chaldean components of the Ottoman genocide against Christians, alongside the Armenian strand of the genocide (which the IAGS has already formally acknowledged). The result, passed emphatically in December 2007 despite not inconsiderable opposition, was a resolution which I co-drafted, reading as follows:...’}}<ref name="IAGS resolution">{{cite web |title=Resolution |publisher=[[International Association of Genocide Scholars|IAGS]] |url=http://www.genocidescholars.org/sites/default/files/document%09%5Bcurrent-page%3A1%5D/documents/IAGS-Resolution-Assyrian%20and%20Greek%20Genocide.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20140103234427/http://www.genocidescholars.org/sites/default/files/document%09%5Bcurrent-page%3A1%5D/documents/IAGS-Resolution-Assyrian%20and%20Greek%20Genocide.pdf |date=16 December 2007 |archive-date=3 January 2014 |dead-url=no}}.</ref> <ref>{{Citation | url = http://news.am/eng/news/16644.html | title = Genocide Resolution approved by Swedish Parliament | type = full text | newspaper = News | place = AM}}, containing both the IAGS and the Swedish resolutions.</ref><ref>{{Cite journal |last1=Schaller |first1=Dominik J |last2=Zimmerer |first2=Jürgen |year=2008 |title=Late Ottoman genocides: the dissolution of the Ottoman Empire and Young Turkish population and extermination policies – Introduction |journal=[[Journal of Genocide Research]] |volume=10 |issue=1 |doi = 10.1080/14623520801950820 |pages=7–14}}</ref><ref>{{Citation | last = Gaunt | first = David | url = https://books.google.com/books?id=4mug9LrpLKcC&printsec=frontcover&dq=Massacres,+Resistance,+Protectors&cd=1#v=onepage&q=&f=false | title = Massacres, Resistance, Protectors: Muslim-Christian Relations in Eastern Anatolia during World War I | place = Piscataway, [[New Jersey|NJ]] | publisher = Gorgias | year = 2006}}</ref>
Η διεθνής βιβλιογραφία και τα κρατικά αρχεία πολλών χωρών εμπεριέχουν πλήθος μαρτυριών για τις σφαγές που διαπράχθηκαν κατά των Ποντίων κατοίκων της οθωμανικής αυτοκρατορίας, κάτι που συνέβη παράλληλα και με διώξεις ή και για πολλούς γενοκτονίες εις βάρος και άλλων πληθυσμών, δηλαδή των Αρμενίων και των Ασσυρίων, με αποτέλεσμα ορισμένοι ερευνητές να θεωρήσουν τις επιμέρους διώξεις ως τμήματα μιας ενιαίας πολιτικής [[Γενοκτονία των Ελλήνων|εις βάρος των Ελλήνων]] ή γενικότερα των Χριστιανών της Μικράς Ασίας.{{Sfn | Jones |2010| pp = [https://books.google.com/books?id=BqdVudSuTRIC&pg=PA172 171–2] | ps =: ‘A resolution was placed before the IAGS membership to recognize the Greek and Assyrian/Chaldean components of the Ottoman genocide against Christians, alongside the Armenian strand of the genocide (which the IAGS has already formally acknowledged). The result, passed emphatically in December 2007 despite not inconsiderable opposition, was a resolution which I co-drafted, reading as follows:...’}}<ref name="IAGS resolution">{{cite web |title=Resolution |publisher=[[International Association of Genocide Scholars|IAGS]] |url=http://www.genocidescholars.org/sites/default/files/document%09%5Bcurrent-page%3A1%5D/documents/IAGS-Resolution-Assyrian%20and%20Greek%20Genocide.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20140103234427/http://www.genocidescholars.org/sites/default/files/document%09%5Bcurrent-page%3A1%5D/documents/IAGS-Resolution-Assyrian%20and%20Greek%20Genocide.pdf |date=16 December 2007 |archive-date=3 January 2014 |dead-url=no}}.</ref> <ref>{{Citation | url = http://news.am/eng/news/16644.html | title = Genocide Resolution approved by Swedish Parliament | type = full text | newspaper = News | place = AM}}, containing both the IAGS and the Swedish resolutions.</ref><ref>{{Cite journal |last1=Schaller |first1=Dominik J |last2=Zimmerer |first2=Jürgen |year=2008 |title=Late Ottoman genocides: the dissolution of the Ottoman Empire and Young Turkish population and extermination policies – Introduction |journal=[[Journal of Genocide Research]] |volume=10 |issue=1 |doi = 10.1080/14623520801950820 |pages=7–14}}</ref><ref>{{Citation | last = Gaunt | first = David | url = https://books.google.com/books?id=4mug9LrpLKcC&printsec=frontcover&dq=Massacres,+Resistance,+Protectors&cd=1#v=onepage&q=&f=false | title = Massacres, Resistance, Protectors: Muslim-Christian Relations in Eastern Anatolia during World War I | place = Piscataway, [[New Jersey|NJ]] | publisher = Gorgias | year = 2006}}</ref>


Κατόπιν εισήγησης του τότε Πρωθυπουργού [[Ανδρέας Παπανδρέου|Ανδρέα Παπανδρέου]], η Βουλή των Ελλήνων αναγνώρισε τη γενοκτονία το [[1994]] και ψήφισε την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου ως «Ημέρας Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο».<ref>[http://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/2f026f42-950c-4efc-b950-340c4fb76a24/NOM_PN_EE_4_HA19.doc Βουλή των Ελλήνων: Εισηγητική εκθεση]</ref> Το [[1998]] η Βουλή ψήφισε ομόφωνα την ανακήρυξη της 14ης Σεπτεμβρίου ως «ημέρα εθνικής μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος». Πέρα από το ελληνικό κράτος ο διωγμός των Ποντίων αναγνωρίζεται επισήμως ως [[γενοκτονία]] από την [[Κύπρος|Κύπρο]], την [[Αρμενία]], την [[Σουηδία]], ορισμένες ομοσπονδιακές δημοκρατίες της [[Ρωσία|Ρωσίας]], εννέα πολιτείες των [[ΗΠΑ]] ([[Φλόριντα]]<ref>[http://publications.gc.ca/collections/collection_2017/sen/Y3-421-93-eng.pdf «MOTION TO CALL UPON THE GOVERNMENT TO RECOGNIZE THE GENOCIDE OF THE PONTIC GREEKS AND DESIGNATE MAY 19TH AS A DAY OF REMEMBRANCE»], πρόταση στην καναδική γερουσία για αναγνώριση της Ποντιακής γενοκτονίας, όπου αναφέρονται όσοι ως τότε την είχαν αναγνωρίσει (σελ. 2262), 14 Δεκεμβρίου 2016</ref>, [[Τζώρτζια]], [[Μασαχουσέτη]], [[Νιου Τζέρσεϊ]], [[Νέα Υόρκη (πολιτεία)|Νέα Υόρκη]], [[Πενσυλβάνια]], [[Νότια Καρολίνα]], [[Ρόουντ Άιλαντ]] και από τις 11/9/2019 [[Καλιφόρνια]]<ref>[https://anfenglish.com/news/california-recognised-genocide-against-assyrian-syriacs-37594 Η είδηση της αναγνώρισης των γενοκτονών Ασσυρίων και Ποντίων από την Βουλή της Καλιφόρνια], δημοσιευμένη στον ιστότοπο ANFNews, 13 Σεπτεμβρίου 2019.</ref><ref>[https://leginfo.legislature.ca.gov/faces/billTextClient.xhtml?bill_id=201920200HR62 Ψήφισμα της βουλής της Καλιφόρνια για την ανακήρυξη ημέρας μνήμης της ασσυριακής γενοκτονίας, στο οποίο γίνεται σαφής αναφορά για αναγνωρισμένη γενοκτονία Ελλήνων], δημοσιευμένο στον ιστότοπο California Legislative Information</ref>, ενώ υπάρχει σαφής αναφορά -οιονεί αναγνώριση- σε γενοκτονία Ελλήνων και από την πολιτεία της [[Αλαμπάμα]]<ref>[http://www.aina.org/news/20190320152647.htm «Alabama Becomes 49th U.S. State to Recognize the Assyrian, Armenian, Greek Genocide»], άρθρο αναφερόμενο στην απόφαση της πολιτείας της Αλαμπάμα για αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων, με αναφορά στις άλλες γενοκτονίες, δημοσιευμένο στον ιστότοπο www.aina.org</ref>), τη βουλή της αυστραλιανών πολιτειών της [[Νότια Αυστραλία|Νότιας Αυστραλίας]] και της [[Νέα Νότια Ουαλία|Νέας Νότιας Ουαλίας]]<ref>[http://olympia.gr/2009/04/30/turkish-crimes-against-humanity-2/ Η Ν. Αυστραλία αναγνωρίζει τη γενοκτονία Ποντίων – Αρμενίων]</ref><ref>[https://au.greekreporter.com/2014/05/19/melbourne-commemorates-pontian-genocide/ «Melbourne Commemorates Pontian Genocide»], άρθρο στον GreekReporter Australia, που μνημονεύει την αναγνώριση της γενοκτονίας από τις δύο πολιτείες της Αυστραλίας, 19 Μαΐου 2014.</ref>, την [[Αυστρία]]<ref>{{Cite web|url=http://www.aina.org/news/20150422150043.htm|title=Austrian Parliament Recognizes Armenian, Assyrian, Greek Genocide|website=www.aina.org|accessdate=2016-05-20}}</ref> (ακολουθούμενη λίγες ημέρες αργότερα από το Δήμο της [[Βιέννη]]ς) και την [[Ολλανδία]]<ref>{{Cite web|url=http://eu.greekreporter.com/2015/04/11/dutch-parliament-recognizes-greek-assyrian-and-armenian-genocide/|title=Dutch Parliament Recognizes Greek, Assyrian and Armenian Genocide {{!}} Greek Reporter Europe|last=Makris|first=A.|accessdate=2016-05-20}}</ref>. Στο Καναδά οι πόλεις [[Οττάβα]] και [[Τορόντο]] έχουν αναγνωρίσει την 19η Μαΐου ως ημέρα μνήμης της Ποντιακής γενοκτονίας.<br />
Κατόπιν εισήγησης του τότε Πρωθυπουργού [[Ανδρέας Παπανδρέου|Ανδρέα Παπανδρέου]], η Βουλή των Ελλήνων αναγνώρισε τη γενοκτονία το [[1994]] και ψήφισε την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου ως «Ημέρας Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο».<ref>[http://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/2f026f42-950c-4efc-b950-340c4fb76a24/NOM_PN_EE_4_HA19.doc Βουλή των Ελλήνων: Εισηγητική εκθεση]</ref> Το [[1998]] η Βουλή ψήφισε ομόφωνα την ανακήρυξη της 14ης Σεπτεμβρίου ως «ημέρα εθνικής μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος».
Η Ελλάδα διεξάγει από τότε μια εκστρατεία για τη διεθνή αναγνώριση της γενοκτονίας Ποντίων, ωστόσο οι χώρες που αποδέχονται τα συγκεκριμένα γεγονότα ως γενοκτονία είναι, μέχρι στιγμής, πολύ λίγες. Πέρα από το ελληνικό κράτος ο διωγμός των Ποντίων αναγνωρίζεται επισήμως ως [[γενοκτονία]] από την [[Κύπρος|Κύπρο]], την [[Αρμενία]], την [[Σουηδία]], ορισμένες ομοσπονδιακές δημοκρατίες της [[Ρωσία|Ρωσίας]], εννέα πολιτείες των [[ΗΠΑ]] ([[Φλόριντα]]<ref>[http://publications.gc.ca/collections/collection_2017/sen/Y3-421-93-eng.pdf «MOTION TO CALL UPON THE GOVERNMENT TO RECOGNIZE THE GENOCIDE OF THE PONTIC GREEKS AND DESIGNATE MAY 19TH AS A DAY OF REMEMBRANCE»], πρόταση στην καναδική γερουσία για αναγνώριση της Ποντιακής γενοκτονίας, όπου αναφέρονται όσοι ως τότε την είχαν αναγνωρίσει (σελ. 2262), 14 Δεκεμβρίου 2016</ref>, [[Τζώρτζια]], [[Μασαχουσέτη]], [[Νιου Τζέρσεϊ]], [[Νέα Υόρκη (πολιτεία)|Νέα Υόρκη]], [[Πενσυλβάνια]], [[Νότια Καρολίνα]], [[Ρόουντ Άιλαντ]] και από τις 11/9/2019 [[Καλιφόρνια]]<ref>[https://anfenglish.com/news/california-recognised-genocide-against-assyrian-syriacs-37594 Η είδηση της αναγνώρισης των γενοκτονών Ασσυρίων και Ποντίων από την Βουλή της Καλιφόρνια], δημοσιευμένη στον ιστότοπο ANFNews, 13 Σεπτεμβρίου 2019.</ref><ref>[https://leginfo.legislature.ca.gov/faces/billTextClient.xhtml?bill_id=201920200HR62 Ψήφισμα της βουλής της Καλιφόρνια για την ανακήρυξη ημέρας μνήμης της ασσυριακής γενοκτονίας, στο οποίο γίνεται σαφής αναφορά για αναγνωρισμένη γενοκτονία Ελλήνων], δημοσιευμένο στον ιστότοπο California Legislative Information</ref>, ενώ υπάρχει σαφής αναφορά -οιονεί αναγνώριση- σε γενοκτονία Ελλήνων και από την πολιτεία της [[Αλαμπάμα]]<ref>[http://www.aina.org/news/20190320152647.htm «Alabama Becomes 49th U.S. State to Recognize the Assyrian, Armenian, Greek Genocide»], άρθρο αναφερόμενο στην απόφαση της πολιτείας της Αλαμπάμα για αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων, με αναφορά στις άλλες γενοκτονίες, δημοσιευμένο στον ιστότοπο www.aina.org</ref>), τη βουλή της αυστραλιανών πολιτειών της [[Νότια Αυστραλία|Νότιας Αυστραλίας]] και της [[Νέα Νότια Ουαλία|Νέας Νότιας Ουαλίας]]<ref>[http://olympia.gr/2009/04/30/turkish-crimes-against-humanity-2/ Η Ν. Αυστραλία αναγνωρίζει τη γενοκτονία Ποντίων – Αρμενίων]</ref><ref>[https://au.greekreporter.com/2014/05/19/melbourne-commemorates-pontian-genocide/ «Melbourne Commemorates Pontian Genocide»], άρθρο στον GreekReporter Australia, που μνημονεύει την αναγνώριση της γενοκτονίας από τις δύο πολιτείες της Αυστραλίας, 19 Μαΐου 2014.</ref>, την [[Αυστρία]]<ref>{{Cite web|url=http://www.aina.org/news/20150422150043.htm|title=Austrian Parliament Recognizes Armenian, Assyrian, Greek Genocide|website=www.aina.org|accessdate=2016-05-20}}</ref> (ακολουθούμενη λίγες ημέρες αργότερα από το Δήμο της [[Βιέννη]]ς) και την [[Ολλανδία]]<ref>{{Cite web|url=http://eu.greekreporter.com/2015/04/11/dutch-parliament-recognizes-greek-assyrian-and-armenian-genocide/|title=Dutch Parliament Recognizes Greek, Assyrian and Armenian Genocide {{!}} Greek Reporter Europe|last=Makris|first=A.|accessdate=2016-05-20}}</ref>. Στο Καναδά οι πόλεις [[Οττάβα]] και [[Τορόντο]] έχουν αναγνωρίσει την 19η Μαΐου ως ημέρα μνήμης της Ποντιακής γενοκτονίας.<br />
Η Ποντιακή γενοκτονία έχει οριστεί και αναγνωριστεί από τη [[Διεθνής Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών|Διεθνή Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών]] (IAGS), ενώ έχει τύχει αναγνώρισης και από αρκετές διεθνείς οργανώσεις και φορείς, όπως οι [[Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα#Ευρωπαίοι Δημοκράτες Φοιτητές (EDS)|Ευρωπαίοι Δημοκράτες Φοιτητές]]<ref>[https://edsnet.eu/file-manager/userfiles/pdf/2015/Policies%20for%20Europe/Recognising%20the%20Armenian,%20Greek%20Pontic%20and%20Assyrian%20Genocides.pdf «Recognising the Armenian, Greek Pontic and Assyrian Genocides»], ψήφισμα-ανακοίνωση των EDS για την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων, Ποντίων και Ασσυρίων, 12 Δεκεμβρίου 2015.</ref>. Τέλος ψηφίσματα της Γερουσίας των ΗΠΑ κάνουν αναφορά σε γενοκτονία κατά Ελλήνων<ref>[https://www.congress.gov/bill/116th-congress/senate-resolution/150/text Ψήφισμα της Γερουσίας των ΗΠΑ Νο 150], με αναφορά σε γενοκτονία Ελλήνων.</ref><ref>[https://www.congress.gov/bill/116th-congress/house-resolution/296/text Ψήφισμα της Γερουσίας των ΗΠΑ Νο 296], με αναφορά σε γενοκτονία Ελλήνων.</ref>.
Η Ποντιακή γενοκτονία έχει οριστεί και αναγνωριστεί από τη [[Διεθνής Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών|Διεθνή Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών]] (IAGS), ενώ έχει τύχει αναγνώρισης και από αρκετές διεθνείς οργανώσεις και φορείς, όπως οι [[Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα#Ευρωπαίοι Δημοκράτες Φοιτητές (EDS)|Ευρωπαίοι Δημοκράτες Φοιτητές]]<ref>[https://edsnet.eu/file-manager/userfiles/pdf/2015/Policies%20for%20Europe/Recognising%20the%20Armenian,%20Greek%20Pontic%20and%20Assyrian%20Genocides.pdf «Recognising the Armenian, Greek Pontic and Assyrian Genocides»], ψήφισμα-ανακοίνωση των EDS για την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων, Ποντίων και Ασσυρίων, 12 Δεκεμβρίου 2015.</ref>. Τέλος ψηφίσματα της Γερουσίας των ΗΠΑ κάνουν αναφορά σε γενοκτονία κατά Ελλήνων<ref>[https://www.congress.gov/bill/116th-congress/senate-resolution/150/text Ψήφισμα της Γερουσίας των ΗΠΑ Νο 150], με αναφορά σε γενοκτονία Ελλήνων.</ref><ref>[https://www.congress.gov/bill/116th-congress/house-resolution/296/text Ψήφισμα της Γερουσίας των ΗΠΑ Νο 296], με αναφορά σε γενοκτονία Ελλήνων.</ref>.



Έκδοση από την 12:18, 23 Οκτωβρίου 2019

Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου είναι όρος που αναφέρεται ευρέως για σφαγές και εκτοπισμούς εναντίον Ελληνικών πληθυσμών στην περιοχή του Πόντου που πραγματοποιήθηκαν από το κίνημα των Νεότουρκων κατά την περίοδο 1914-1923 και που, σύμφωνα με την Ελληνική εθνική θέση, αποτελούν γενοκτονία η οποία θα πρέπει να αναγνωριστεί διεθνώς αλλά και από την ίδια την Τουρκία.. [1].

Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν για αυτές τις πράξεις των Νεότουρκων ήταν η εκτόπιση[2], η εξάντληση από έκθεση σε κακουχίες, τα βασανιστήρια, η πείνα και η δίψα, οι πορείες θανάτου στην έρημο και συχνότατα οι εν ψυχρώ δολοφονίες ή εκτελέσεις.[3]. Ο αριθμός των θυμάτων σύμφωνα με τις περισσότερες Ελληνικές, αλλά και κάποιες ξένες, πηγές υπολογίζεται σε πάνω από 300.000 (το Κεντρικό Συμβούλιο Ποντίων στη Μαύρη Βίβλο του κάνει αναφορά σε 353.000 θύματα)[4] [5][6][7][8][9][10][11]. Υπάρχουν ωστόσο και άλλες μεμονωμένες πηγές που κατεβάζουν τα θύματα σε περίπου 100 ως 150 χιλιάδες άτομα [12] Οι επιζώντες κατέφυγαν στον Άνω Πόντο (στην ΕΣΣΔ)[13] και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922, στην Ελλάδα.

Η διεθνής βιβλιογραφία και τα κρατικά αρχεία πολλών χωρών εμπεριέχουν πλήθος μαρτυριών για τις σφαγές που διαπράχθηκαν κατά των Ποντίων κατοίκων της οθωμανικής αυτοκρατορίας, κάτι που συνέβη παράλληλα και με διώξεις ή και για πολλούς γενοκτονίες εις βάρος και άλλων πληθυσμών, δηλαδή των Αρμενίων και των Ασσυρίων, με αποτέλεσμα ορισμένοι ερευνητές να θεωρήσουν τις επιμέρους διώξεις ως τμήματα μιας ενιαίας πολιτικής εις βάρος των Ελλήνων ή γενικότερα των Χριστιανών της Μικράς Ασίας.[14][15] [16][17][18]

Κατόπιν εισήγησης του τότε Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, η Βουλή των Ελλήνων αναγνώρισε τη γενοκτονία το 1994 και ψήφισε την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου ως «Ημέρας Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο».[19] Το 1998 η Βουλή ψήφισε ομόφωνα την ανακήρυξη της 14ης Σεπτεμβρίου ως «ημέρα εθνικής μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος».

Η Ελλάδα διεξάγει από τότε μια εκστρατεία για τη διεθνή αναγνώριση της γενοκτονίας Ποντίων, ωστόσο οι χώρες που αποδέχονται τα συγκεκριμένα γεγονότα ως γενοκτονία είναι, μέχρι στιγμής, πολύ λίγες. Πέρα από το ελληνικό κράτος ο διωγμός των Ποντίων αναγνωρίζεται επισήμως ως γενοκτονία από την Κύπρο, την Αρμενία, την Σουηδία, ορισμένες ομοσπονδιακές δημοκρατίες της Ρωσίας, εννέα πολιτείες των ΗΠΑ (Φλόριντα[20], Τζώρτζια, Μασαχουσέτη, Νιου Τζέρσεϊ, Νέα Υόρκη, Πενσυλβάνια, Νότια Καρολίνα, Ρόουντ Άιλαντ και από τις 11/9/2019 Καλιφόρνια[21][22], ενώ υπάρχει σαφής αναφορά -οιονεί αναγνώριση- σε γενοκτονία Ελλήνων και από την πολιτεία της Αλαμπάμα[23]), τη βουλή της αυστραλιανών πολιτειών της Νότιας Αυστραλίας και της Νέας Νότιας Ουαλίας[24][25], την Αυστρία[26] (ακολουθούμενη λίγες ημέρες αργότερα από το Δήμο της Βιέννης) και την Ολλανδία[27]. Στο Καναδά οι πόλεις Οττάβα και Τορόντο έχουν αναγνωρίσει την 19η Μαΐου ως ημέρα μνήμης της Ποντιακής γενοκτονίας.
Η Ποντιακή γενοκτονία έχει οριστεί και αναγνωριστεί από τη Διεθνή Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών (IAGS), ενώ έχει τύχει αναγνώρισης και από αρκετές διεθνείς οργανώσεις και φορείς, όπως οι Ευρωπαίοι Δημοκράτες Φοιτητές[28]. Τέλος ψηφίσματα της Γερουσίας των ΗΠΑ κάνουν αναφορά σε γενοκτονία κατά Ελλήνων[29][30].

Ιστορικό

Η διαδικασία εξόντωσης των ελληνικών πληθυσμών του Πόντου διακρίνεται ιστορικά σε τρεις συνεχόμενες φάσεις: από την έναρξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου ως την κατάληψη της Τραπεζούντας από τον ρωσικό στρατό (1914-1916), η δεύτερη τελειώνει με το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου (1916-1918) και η τελευταία ολοκληρώνεται με την εφαρμογή του Συμφώνου για την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (1918-1923).[31]

Α' και Β' φάση

Το κύμα μαζικών διώξεων ξεκίνησε στον Πόντο με την μορφή εκτοπίσεων το 1915. Η τουρκική ήττα κατά τον ρωσσο-τουρκικό πόλεμο στην περιοχή, στο Σαρικαμίς στην βόρεια περιοχή της Μικράς Ασίας το 1915, αποδόθηκε στους Έλληνες που υπηρετούσαν στον οθωμανικό στρατό. Ως συνέπεια αυτού, όλοι οι στρατολογημένοι Πόντιοι εξαναγκάστηκαν σε στρατολόγηση στα τάγματα εργασίας[32]. Έτσι δεν άργησαν να εκδηλώνονται κύματα λιποταξίας, με τον κόσμο να καταφεύγει στα βουνά. Μάλιστα στην επαρχία Κερασούντας, για αυτό τον λόγο, κάηκαν 88 χωριά ολοσχερώς μέσα σε τρεις μήνες. Οι Έλληνες της επαρχίας, περίπου 30.000, αναγκάστηκαν να διανύσουν, πεζοί, πορεία προς την Άγκυρα κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Αναπόφευκτα το ένα τέταρτο αυτών πέθαναν καθ' οδόν [33].

Οι εκτοπίσεις συνεχίζονταν ακατάπαυστα και κατά την εποχή που τα ρωσικά στρατεύματα εισήλθαν στην Τραπεζούντα στις αρχές του 1916. Ιδιαίτερα με το πρόσχημα ότι οι Πόντιοι υποστήριζαν τις κινήσεις των Ρώσων μεγάλος αριθμός κατοίκων από τις περιοχές της Σινώπης και της Κερασούντας εκτοπίστηκαν στην ενδοχώρα της Μικράς Ασίας. Σημειώθηκαν επίσης και εξαναγκαστικοί εξισλαμισμοί γυναικών.[31]

Πόντιοι αντάρτες.

Οι διώξεις προκάλεσαν τη δημιουργία θυλάκων αντίστασης από τους Πόντιους. Τελικά οι διώξεις εντάθηκαν με την έκδοση διατάγματος, τον Δεκέμβριο του 1916, που προέβλεπε την εξορία όλων των ανδρών από 18 ως 40 ετών και τη μεταφορά των γυναικόπαιδων στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας. Η εφαρμογή αυτού του μέτρου ξεκίνησε από την Άνω Αμισό και στην Μπάφρα.[32] Στην επαρχία Αμάσειας 72.375 Έλληνες, από τους συνολικά 136,768, εκτοπίστηκαν, από τους οποίους το 70% πέθανε από τις κακουχίες.[34] Πολλοί Πόντιοι θέλησαν να αντισταθούν οργανώνοντας, στις ορεινές εκτάσεις του Πόντου, αντάρτικα εναντίον του τακτικού στρατού, όπως στη Σάντα.[32]

Στον Άγιο Γεώργιο Πατλάμ της Κερασούντας είχαν συγκεντρωθεί 3.000 Έλληνες, οι οποίοι έγκλειστοι και σε συνθήκες ασιτίας από τις οθωμανικές αρχές, βρήκαν αργό θάνατο. Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου εξορίστηκαν συνολικά 235.000 Πόντιοι, ενώ 80.000 μετανάστευσαν στη Ρωσία[32]. Ταυτόχρονα όμως, λιγότερο έντονες ήταν οι διώξεις που υπέστησαν, τότε, οι Έλληνες του ανατολικού Πόντου, στην περιοχή της Τραπεζούντας, κυρίως λόγω της ικανότητας του μητροπολίτη Χρύσανθου να συνδιαλλάσσεται με τις τοπικές αρχές, αλλά και από το γεγονός ότι από τον Απρίλιο του 1916 η περιοχή καταλήφθηκε από τον ρωσικό στρατό.[32]

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του επίσκοπου Τραπεζούντας, ο αριθμός των θυμάτων αυτών των πολιτικών ανήλθε, για εκείνο το διάστημα, σε 100.000 περίπου. Δεν έπαψαν και οι διαμαρτυρίες από Αυστριακούς και Αμερικανούς διπλωμάτες κατά της οθωμανικής κυβέρνησης.[31]

Γ' φάση

Ύστερα από την συνθηκολόγηση της Ρωσίας και την απόσυρση του ρωσικού στρατού από την περιοχή, εντάθηκαν οι διώξεις στην περιοχή.[31] Με την άφιξη του Κεμάλ Ατατούρκ, τον Μάιο του 1919, στην περιοχή και την έξαρση του κινήματός του εντάθηκε η δράση ατάκτων ομάδων (τσετών) κατά των χριστιανικών πληθυσμών.[31]

O Τοπάλ Οσμάν.

Στις 29 Μαϊου ο Κεμάλ ανέθεσε στον τσέτη Τοπάλ Οσμάν την επιχείρηση για τη διενέργεια μαζικών επιχειρήσεων κατά του τοπικού πληθυσμού. Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιήθηκαν οι σφαγές και οι εκτοπίσεις των Ελλήνων στη Σαμψούντα και σε 394 χωριά της περιοχής, κατοικημένα από ελληνικούς πληθυσμούς. Σχετικές αναφορές έχουν καταγραφεί από το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, καθώς και από τον Αμερικανό πρέσβη Χένρυ Μοργκεντάου.[31]

Μεταξύ Φεβρουαρίου και Αυγούστου 1920 πραγματοποιήθηκε η πυρπόληση της Μπάφρας και η μαζική εξόντωση των 6.000 Ελλήνων που είχαν σπεύσει να βρουν προστασία στις εκκλησίες της περιοχής. Συνολικά από τους 25.000 Έλληνες που ζούσαν στις περιοχές της Μπάφρας και του Ααζάμ, το 90% δολοφονήθηκε, ενώ από τους υπόλοιπους, οι περισσότεροι εκτοπίστηκαν στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας.[31]

Οι προύχοντες και οι προσωπικότητες του πνεύματος, συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν σε θάνατο από τα αποκαλούμενα "Δικαστήρια της Ανεξαρτησίας" στην Αμάσεια, κατά τον Σεπτέμβριο του 1921. Παράλληλα, σημειώνονταν και εξαναγκαστικές αποσπάσεις νεαρών κοριτσιών και αγοριών από τις οικογένειές του, τα οποία δίνονταν για τα χαρέμια των εύπορων Τούρκων.[35]

Πλήθος θυμάτων

Το ζήτημα του πλήθους των θυμάτων των διωγμών κατά τη δεκαετία που διήρκεσε ως και τη Μικρασιατική Καταστροφή απασχολεί μελετητές και ακτιβιστές που επιζητούν την αναγνώρισή των γεγονότων ως γενοκτονίας και συναρτάται με το ερώτημα του πλήθους των Ελλήνων που ζούσαν στη Μικρά Ασία την περίοδο έναρξης του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.[36] Στην περίπτωση του Πόντου, ο μελετητής και πρόσφυγας ο ίδιος Γεώργιος Βαλαβάνης καθιέρωσε το 1925 τον αριθμό των 353 χιλιάδων θυμάτων, τον οποίο εν συνεχεία αναπαρήγαγαν οι ακτιβιστές της ποντιακής γενοκτονίας με αποτέλεσμα να γίνει επίσημα αποδεκτός και να επαναλαμβάνεται σε όλες τις σχετικές τελετές μνήμης.[37] Ο πολιτικός επιστήμονας Ρούντολφ Ράμμελ εκτιμά ότι στοίχισε τη ζωή περίπου 326.000-382.000 Ελλήνων.[38] Τον αριθμό των 350.000 νεκρών στον Πόντο κατά την περίοδο της Αρμενικής γενοκτονίας, 1915-1923, επαναλαμβάνουν οι μελετητἐς γενοκτονιών Σάμιουελ Τότεν και Πωλ Μπάρτροπ.[39] Όπως απέδειξε, ωστόσο, ο δημοσιογράφος Τάσος Κωστόπουλος, ο αριθμός αυτός του Βαλαβάνη προέκυψε με την αυθαίρετη πρόσθεση 50.000 στον αριθμό των 303.238 εκτοπισθέντων που ανέφερε ένα φυλλάδιο του 1922, οι οποίο παρουσιάζονταν όχι ως εκτοπισμένοι αλλά ως εξολοθρευθέντες. Ο Κωστόπουλος υπολογίζει σε περίπου 100-150.000 τους εξολοθρευθέντες την περίοδο 1912-1924 στον Πόντο.[40][41]

Διεθνής αναγνώριση

Στις 24 Φεβρουαρίου 1994 η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε ομόφωνα την ανακήρυξη της 19ης Μαϊου ως «Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο», ημέρα που ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα. Επίσης, στο 1998 η Βουλή ψήφισε ομόφωνα την ανακήρυξη «της 14ης Σεπτεμβρίου ως ημέρας εθνικής μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος».

Τον Δεκέμβριο 2007 η Διεθνής Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών (International Association of Genocide Scholars ή IAGS) αναγνώρισε επίσημα τη γενοκτονία των Ελλήνων, μαζί με την γενοκτονία των Ασσυρίων, και εξέδωσε το εξής ψήφισμα[42]:

«ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι η άρνηση μιας γενοκτονίας αναγνωρίζεται παγκοίνως ως το έσχατο στάδιο γενοκτονίας, που εξασφαλίζει την ατιμωρησία για τους δράστες της γενοκτονίας, και ευαπόδεικτα προετοιμάζει το έδαφος για τις μελλοντικές γενοκτονίες,
ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι η Οθωμανική γενοκτονία εναντίον των μειονοτικών πληθυσμών κατά τη διάρκεια και μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, παρουσιάζεται συνήθως ως γενοκτονία εναντίον μόνο των Αρμενίων, με λίγη αναγνώριση των ποιοτικά παρόμοιων γενοκτονιών, εναντίον άλλων χριστιανικών μειονοτήτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας,
ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΤΑΙ ότι είναι πεποίθηση της Διεθνούς Ένωσης των Μελετητών Γενοκτονιών, ότι η Οθωμανική εκστρατεία εναντίον των χριστιανικών μειονοτήτων της αυτοκρατορίας, μεταξύ των έτων 1914 και 1923, συνιστούν γενοκτονία εναντίον των Αρμενίων, Ασσυρίων, Ποντίων και των Έλλήνων της Ανατολίας.
ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΤΑΙ η Ένωση να ζητήσει από την κυβέρνηση της Τουρκίας να αναγνωρίσει τις γενοκτονίες εναντίον αυτών των πληθυσμών, να ζητήσει επίσημα συγγνώμη, και να λάβει τα κατάλληλα και σημαντικά μέτρα προς την αποκατάσταση (μη επανάληψη).»

Αναμνηστική πλάκα της Ποντιακής Αδελφότητας Νοτίου Αυστραλίας για τους εξολοθρευθέντες Ποντίους στην Αδελαΐδα της Αυστραλίας.

Η γενοκτονία των Ποντίων είναι αναγνωρισμένη ως τέτοια επισήμως από τέσσερα κράτη, την Ελλάδα με νόμο του 1994 (N. 2193/1994), τη Σουηδία με υπερψήφιση στο Σουηδικό κοινοβούλιο στις 11 Μαρτίου 2010, την Αρμενία τον Μάρτιο του 2015, μαζί με τη γενοκτονία των Ασσυρίων και την Ολλανδία, μαζί με τη γενοκτονία των Αρμενίων και Ασσυρίων, στις 9 Απριλίου 2015[43].

Η Τουρκία δεν αναγνωρίζει ότι υπήρξε γενοκτονία και αποδίδει τους θανάτους σε απώλειες πολέμου, σε λοιμό και σε ασθένειες και δεν παραδέχεται ότι υπήρξε γενοκτονία. Οι περισσότεροι σύγχρονοι Τούρκοι βρίσκονται σε μερική ή πλήρη άγνοια σχετικά με αυτά τα γεγονότα.[εκκρεμεί παραπομπή] Ωστόσο Τούρκοι ιστορικοί έχουν δημοσίως χαρακτηρίσει τα γεγονότα ως γενοκτονία[44]

Απόψεις για ενιαία γενοκτονία των Ελλήνων

Στο πλαίσιο της συνολικής θέωρησης του θέματος, έχει προταθεί από Φορείς και Ενώσεις προσφύγων η ενιαία και καθολική αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Ανατολής και όχι η αποσπασματική ανάδειξή της με τοπικιστικά χαρακτηριστικά.[45]

Δείτε επίσης

Αναφορές

  1. "Pontic Greeks, Genocide of.", Samuel Totten and Paul R. Bartrop, Dictionary of Genocide, Greenwood Press, Vol.2, 337
  2. Kritikos, Giorgos (1999). Motives for Compulsory Population Exchange in the Aftermath of the Greek-Turkish War (1922-1923). 13, σελ. 209–224. http://epublishing.ekt.gr/el/11921/%CE%94%CE%B5%CE%BB%CF%84%CE%AF%CE%BF-%CE%9A%CE%AD%CE%BD%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%85-%CE%9C%CE%B9%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD-%CE%A3%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%B4%CF%8E%CE%BD/12001. 
  3. «10 Facts: Pontian Greek Genocide». By George Journal. 10 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2016. 
  4. «Η γενοκτονία των Ποντίων», άρθρο στον ιστότοπο www.pontos-news.gr, με αριθμητικά στοιχεία από άλλες πηγές για τα θύματα.
  5. «"Starving Armenians": America and the Armenian Genocide, 1915-1930 and After», βιβλίο του Αμερικανού καθηγητή ιστορίας του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια (αγγλικά, η αναφορά σε 360.000 νεκρούς Έλληνες του Πόντου στη σελ. 124), έκδοση University of Virginia Press, 2004, ISBN10:0-8139-2267-4
  6. «MOTION TO CALL UPON THE GOVERNMENT TO RECOGNIZE THE GENOCIDE OF THE PONTIC GREEKS AND DESIGNATE MAY 19TH AS A DAY OF REMEMBRANCE», πρόταση στην καναδική γερουσία για αναγνώριση της Ποντιακής γενοκτονίας με αναφορά στα 353.000 θύματά της (σελ. 2263) με ιστορική ανάλυση και ευρεία πολύπλευρη τεκμηρίωση, από τη γερουσιαστή Pana Merchant, 14 Δεκεμβρίου 2016
  7. «This was genocide, but Armenians were not its only victims», άρθρο του Guardian από την Αμερικανή συγγραφέα Thea Halo (αγγλικά), 31 Οκτωβρίου 2006.
  8. «Encountering Genocide: Personal Accounts from Victims, Perpetrators, and Witnesses», βιβλίο του Αυστραλού ιστορικού Paul R. Bartrop (αγγλικά), εκδοτικός οίκος ABC-CLIO, 2014, ISBN:978-1-61069-330-1, (αναφορά στον αριθμό των θυμάτων στη σελ. 59).
  9. «Völkermord darf nie vergessen werden» (Μια γενοκτονία δεν πρέπει να ξεχνιέται ποτέ), άρθρο της Γερμανίδας, εξειδικευμένης σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοσιογράφου Marianne Brückl με αφορμή εκδήλωση μνήμης Ελλήνων Ποντίων της Στουτγκάρδης, στην οποία συμμετείχαν και Τούρκοι ομιλητές (γερμανικά), 5 Ιουνίου 2013.
  10. «Revenge of the Imagist Socialist Poetry», άρθρο του Τούρκου συγγραφέα Serkan Engin στο www.academia.edu (αγγλικά)
  11. «Greek community of Armenia commemorated victims of Pontic Greek Genocide», άρθρο στο Panarmenian Network (αγγλικά), 19 Μαΐου 2007
  12. Sjöberg, Erik (2016). The Making of the Greek Genocide: Contested Memories of the Ottoman Greek Catastrophe. Νέα Υόρκη: Berghahn. σελίδες 46–47. 
  13. «Η έξοδος προς τη Ρωσία». http://www.pontos-news.gr/pontic-article/3345/i-exodos-pros-ti-rosia. Ανακτήθηκε στις 2017-02-01. 
  14. Jones 2010, σελίδες 171–2: ‘A resolution was placed before the IAGS membership to recognize the Greek and Assyrian/Chaldean components of the Ottoman genocide against Christians, alongside the Armenian strand of the genocide (which the IAGS has already formally acknowledged). The result, passed emphatically in December 2007 despite not inconsiderable opposition, was a resolution which I co-drafted, reading as follows:...’
  15. «Resolution» (PDF). IAGS. 16 Δεκεμβρίου 2007. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2014. .
  16. «Genocide Resolution approved by Swedish Parliament», News (AM), http://news.am/eng/news/16644.html , containing both the IAGS and the Swedish resolutions.
  17. Schaller, Dominik J; Zimmerer, Jürgen (2008). «Late Ottoman genocides: the dissolution of the Ottoman Empire and Young Turkish population and extermination policies – Introduction». Journal of Genocide Research 10 (1): 7–14. doi:10.1080/14623520801950820. 
  18. Gaunt, David (2006), Massacres, Resistance, Protectors: Muslim-Christian Relations in Eastern Anatolia during World War I, Piscataway, NJ: Gorgias, https://books.google.com/books?id=4mug9LrpLKcC&printsec=frontcover&dq=Massacres,+Resistance,+Protectors&cd=1#v=onepage&q=&f=false 
  19. Βουλή των Ελλήνων: Εισηγητική εκθεση
  20. «MOTION TO CALL UPON THE GOVERNMENT TO RECOGNIZE THE GENOCIDE OF THE PONTIC GREEKS AND DESIGNATE MAY 19TH AS A DAY OF REMEMBRANCE», πρόταση στην καναδική γερουσία για αναγνώριση της Ποντιακής γενοκτονίας, όπου αναφέρονται όσοι ως τότε την είχαν αναγνωρίσει (σελ. 2262), 14 Δεκεμβρίου 2016
  21. Η είδηση της αναγνώρισης των γενοκτονών Ασσυρίων και Ποντίων από την Βουλή της Καλιφόρνια, δημοσιευμένη στον ιστότοπο ANFNews, 13 Σεπτεμβρίου 2019.
  22. Ψήφισμα της βουλής της Καλιφόρνια για την ανακήρυξη ημέρας μνήμης της ασσυριακής γενοκτονίας, στο οποίο γίνεται σαφής αναφορά για αναγνωρισμένη γενοκτονία Ελλήνων, δημοσιευμένο στον ιστότοπο California Legislative Information
  23. «Alabama Becomes 49th U.S. State to Recognize the Assyrian, Armenian, Greek Genocide», άρθρο αναφερόμενο στην απόφαση της πολιτείας της Αλαμπάμα για αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων, με αναφορά στις άλλες γενοκτονίες, δημοσιευμένο στον ιστότοπο www.aina.org
  24. Η Ν. Αυστραλία αναγνωρίζει τη γενοκτονία Ποντίων – Αρμενίων
  25. «Melbourne Commemorates Pontian Genocide», άρθρο στον GreekReporter Australia, που μνημονεύει την αναγνώριση της γενοκτονίας από τις δύο πολιτείες της Αυστραλίας, 19 Μαΐου 2014.
  26. «Austrian Parliament Recognizes Armenian, Assyrian, Greek Genocide». www.aina.org. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2016. 
  27. Makris, A. «Dutch Parliament Recognizes Greek, Assyrian and Armenian Genocide | Greek Reporter Europe». Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2016. 
  28. «Recognising the Armenian, Greek Pontic and Assyrian Genocides», ψήφισμα-ανακοίνωση των EDS για την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων, Ποντίων και Ασσυρίων, 12 Δεκεμβρίου 2015.
  29. Ψήφισμα της Γερουσίας των ΗΠΑ Νο 150, με αναφορά σε γενοκτονία Ελλήνων.
  30. Ψήφισμα της Γερουσίας των ΗΠΑ Νο 296, με αναφορά σε γενοκτονία Ελλήνων.
  31. 31,0 31,1 31,2 31,3 31,4 31,5 31,6 Baum, 2007: σελ. 166
  32. 32,0 32,1 32,2 32,3 32,4 Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Τόμος ΙΕ΄, σελ. 102
  33. Solomonidis, 1984: σελ. 18
  34. Hofmann, 2003, σελ. 202
  35. Baum, 2007: σελ. 168
  36. Sjöberg, Erik (2016). The Making of the Greek Genocide: Contested Memories of the Ottoman Greek Catastrophe. Νέα Υόρκη: Berghahn. σελίδες 45–6. 
  37. Sjöberg, Erik (2016). The Making of the Greek Genocide: Contested Memories of the Ottoman Greek Catastrophe. Νέα Υόρκη: Berghahn. σελίδες 46–7. 
  38. Rudolph J. Rummel, Statistics of Democide: Genocide and Mass Murder Since 1900, LIT Verlag Berlin-Hamburg-Münster, 1998, σ. 96
  39. "Committee of Union and Progress (CUP)", Samuel Totten and Paul R. Bartrop, Dictionary of Genocide, Greenwood Press, Vol.1, 80
  40. Sjöberg, Erik (2016). The Making of the Greek Genocide: Contested Memories of the Ottoman Greek Catastrophe. Νέα Υόρκη: Berghahn. σελ. 47. 
  41. Κωστόπουλος, Τάσος (2007). Πόλεμος και εθνοκάθαρση: Η ξεχασμένη πλευρά μιας δεκαετούς εθνικής εξόρμησης (1912-1922). Αθήνα: Βιβλιόραμα. σελίδες 252–263. 
  42. International Association of Genocide Scholars, Δελτίο Τύπου και Επίσημο Ψήφισμα 26-12-2007: «Genocide Scholars Association Officially Recognizes Ottoman Genocides Against Armenians, Assyrians, Greeks, Other Christians» Αρχειοθετήθηκε 2011-09-13 στο Wayback Machine.
  43. «Dutch Parliament Recognizes Assyrian, Greek and Armenian Genocide». 
  44. ....Η θέση αυτή συμβαδίζει με θεωρήσεις σημαντικών Τούρκων ιστορικών, οι οποίοι συμβάλλουν στους προβληματισμούς και καταθέτουν νέες απόψεις. Είναι ενδιαφέρουσα η προσέγγιση του Halil Berktay (με αναφορά μόνο στην ποντιακή υποπερίπτωση μιας και απαντούσε σε αντίστοιχη ερώτηση): «Η αλήθεια δεν είναι διαπραγματεύσιμη, όμως μπορεί να διδαχθεί. Τα τελευταία 10 χρόνια η συμπεριφορά γύρω από την Γενοκτονία έχει μαλακώσει… Ωστόσο η κατάχρηση της λέξης «Γενοκτονία», την αποδυναμώνει και προκαλεί αγανάκτηση. Ο όρος είναι δύσκολος και επικίνδυνος. Πιστεύω ότι υπήρχε μόνο μία Γενοκτονία και δεν εννοώ ότι αυτό που συνέβη στον Πόντο δεν ήταν Γενοκτονία. Αντίθετα, λέω ότι οι Ενωτικοί, δηλαδή η ηγεσία της «Επιτροπής Ένωση και Πρόοδος», κυρίως δε ο Ταλαάτ, είχαν ένα μαζικό σχέδιο για τον εκτουρκισμό της Ανατολίας. Και αυτό εφαρμόστηκε στους Αρμενίους, τους Ποντίους και τους Ασσυρίους. Προτιμώ να το βλέπω ως ένα ενιαίο σχέδιο, που και το κάνει και πιο εύκολα συζητήσιμο και κατανοητό». Από συνέντευξη του Halil Berktay στον Αχ. Χεκίμογλου στην εφημερίδα «Το Βήμα», 30 Νοεμβρίου 2010. Aναφέρεται στο «Σύγχρονες ερμηνευτικές αντιφωνίες και ιδεολογικές συγκρούσεις» του Βλ. Αγτζίδη
  45. Για μια ενιαία στρατηγική για την Αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Ανατολής

Πηγές

Προτεινόμενη βιβλιoγραφία

  • Εγκυκλοπαίδεια του ποντιακού Ελληνισμού, Ιστορία-Λαογραφία-Πολιτισμός, τ.Γ, έκδοση Μαλλιάρης-Παιδεία.
  • Ι Σαλτσή, Και πάλι για τους Πόντιους και τους Λαζούς, εξ οικείων τα βέλη-αδέσποτα όμως, Ποντιακή Εστία, έτος 11ον, τ.130-132, 1960.
  • Ι. Κανδηλάπτου, Εθνολογικά μελετήματα, Βήματα προς την αλήθειαν, Ποντιακή Εστία, έτος 12ον, τ.133-134, 1961.
  • Γεώργιος Ν. Κοφινάς, , Περί του διωγμού των εν Τουρκία ελλήνων, Αθήνα: 1919.
  • Χάρης Τσιρκινίδης, Επιτέλους τους ξεριζώσαμε... Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, της Θράκης και της Μ. Ασίας, μέσα από τα γαλλικά αρχεία, Θεσσαλονίκη: Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, 2002.
  • Χάρης Τσιρκινίδης, Συνοπτική ιστορία της γενοκτονίας των Ελλήνων της Ανατολής: Ντοκουμέντα ξένων διπλωματικών αρχείων, Θεσσαλονίκη: Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, 2009.
  • Κωνσταντίνος Α. Βακαλόπουλος, Διωγμοί και Γενοκτονία του Θρακικού Ελληνισμού – Ο Πρώτος Ξεριζωμός (1908-1917), Θεσσαλονίκη: Ηρόδοτος, 1998.
  • Hlamides, Nikolaos, "The Greek Relief Committee: America’s Response to the Greek Genocide", Genocide Studies and Prevention, Volume 3, Issue 3, December 2008, pp. 375–383.
  • Hofmann, Tessa (ed.), Verfolgung, Vertreibung und Vernichtung der Christen im Osmanischen Reich 1912-1922, Münster: LIT, 2004. ISBN 3-8258-7823-6.
  • Sjöberg, Eric (2017). The Making of the Greek Genocide. Contested Memories of the Ottoman Greek Catastrophe. New York: Berghahn Books.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι