Πισοδέρι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Πισοδέρι
	Το Πισοδέρι το καλοκαίρι
	Πισοδέρι
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Δήμος	Δήμος Πρεσπών
Γεωγραφία
Νομός	Φλώρινας
Υψόμετρο	1.430
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας	530 76
Τηλ. κωδικός	2385
	δεδομένα

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά

← Προηγούμενη διαφορά Επόμενη διαφορά →

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε

ΟπτικήΚώδικας wiki

Ενδογραμμικά

Έκδοση από την 01:44, 15 Οκτωβρίου 2019

Συντεταγμένες: 40°47′10″N 21°14′49″E / 40.78611°N 21.24694°E / 40.78611; 21.24694

Το Πισοδέρι είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.430 μέτρων^[1] στις πλαγιές του όρους Βαρνούντα και αποτελεί τον πιο ορεινό οικισμό του Ν. Φλώρινας. Το Πισοδέρι ανήκει στον δήμο Πρεσπών και ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 7 κάτοικοι.

Το χωριό Πισοδέρι. Η φωτογραφία έχει τραβηχτεί από την τοποθεσια "πέτρα (βράχο) του φιλιού" (κιάτρα αλ μπας, στα βλάχικα). Ενας ορατός από το χωριό βράχος, όπου ανέβαιναν τα νιόπαντρα ζευγάρια για να δώσουν το πρώτο τους φιλί.

Πρωτοαναφέρεται σε ένα οθωμανικό «τεφτέρι» του 1481 με την ονομασία Ipsoder και πληθυσμό 12 οικογένειες^[2]. Στο χωριό το 1887 λειτουργούσε και χάνι.

Από το Πισοδέρι καταγόταν η οικογένεια Κασομούλη που αγωνίστηκε στην Ελληνική επανάσταση του 1821, με σημαντικότερο αγωνιστή, τον Νικόλαο Κασομούλη, προτομή του οποίου, κοσμεί την πλατεία του χωριού. Άλλα μέλη της οικογένειας Κασομούλη που αγωνίστηκαν στην επανάσταση, ήταν οι αδελφοί του Νικόλαου, Δημήτριος και Γεώργιος και ο πατέρας τους Κωνσταντίνος. Άλλος Πισοδερίτης αγωνιστής του 1821 ήταν ο Παπαδάμος. Το Πισοδέρι, με βλαχόφωνο πληθυσμό^[3], διαδραμάτισε ρόλο στο Μακεδονικό Αγώνα. Νωρίτερα, από την επανάσταση στη Δυτική Μακεδονία το 1878, το Πισοδέρι και γειτονικά χωριά συμμετείχαν στην «παρασκευή ανδρών»^[4]. Στο παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής, έθαψε το κεφάλι του Παύλου Μελά ο ιερέας Σταύρος Τσάμης στις 18 Οκτωβρίου 1904^[5]^[3]. Σπουδαίος Μακεδονομάχος και παράγοντας του Ελληνισμού της περιοχής ήταν ο αδελφός του παπα-Σταύρου, Λάζαρος Τσάμης.

Επίσης, είναι γνωστό για τις μάχες του Δημοκρατικού Στρατού κατά τον Εμφύλιο^[6]^[7].

Στο χωριό υπάρχει επίσης το μοναστήρι της Αγίας Τριάδας, που λειτουργεί από το 1050, καθώς και το κτίριο της Μοδέστειας Σχολής, που κατασκευάστηκε το 1903, αλλά σήμερα, αναπαλαιωμένο, λειτουργεί ως ξενώνας. Πολύ κοντά στον οικισμό, μόλις 2 χιλιόμετρα, λειτουργεί το χιονοδρομικό κέντρο του Πισοδερίου, το οποίο απέχει 29 χιλιόμετρα από την πόλη της Φλώρινας^[8].

Προσωπικότητες

Πάνος Μεϊντάνης, κλεφταρματολός, οπλαρχηγός κατά την Ελληνική Εξέγερση του 1684 - 1699
Γεώργιος Κασομούλης, αγωνιστής της Ελληνικής επανάστασης του 1821.
Δημήτριος Κασομούλης, αγωνιστής της Ελληνικής επανάστασης του 1821.
Κωνσταντίνος Κασομούλης, αγωνιστής της Ελληνικής επανάστασης του 1821.
Παπαδάμος, αγωνιστής της Ελληνικής επανάστασης του 1821.
Νικόλαος Κασομούλης, οπλαρχηγός της Ελληνικής επανάστασης του 1821.
Επιφάνιος Φιλαδελφείας, (Δημήτριος Παπαβασιλείου 1885 - 1972), μητροπολίτης Φιλαδελφείας (1944 -1972)
Λάζαρος Τσάμης, έμπορος και Πράκτορας Β' κατά τον Μακεδονικό Αγώνα.
Παύλος Τσάμης^[9] (1914 - 1975), στρατιωτικός, αντιστασιακός και συγγραφέας.
Σταύρος Τσάμης, ιερέας και αγωνιστής κατά τον Μακεδονικό Αγώνα.
Νικόλαος Β. Κυριακόπουλος, έμπορος και βουλευτής.

Παραπομπές

↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, Απογραφή μόνιμου πληθυσμού - κατοικιών 2001, σελ. 412
↑ Kravari, Vassiliki (1989). Villes et villages de Macédoine occidentale. Realites byzantines (στα French). 2. Paris: Editions P. Lethielleux. σελ. 270. ISBN 2283604524. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
↑ ^3,0 ^3,1 Η συμβολή των Βλαχόφωνων Ελλήνων στον Μακεδονικό Αγώνα
↑ Αναφορά του Έλληνα προξένου του Μοναστηρίου: «Ο Γεώργιος Δούμας εκ Πισοδερίου συνδεδεμένος δια συγγενειών και συμφερόντων μετά του χωρίου τούτου και μετά των παρακείμενων χωρίων, βουλγαροφώνων αλλά ελληνιζόντων, Ζελόβου, Σμαρδεσίου, Κωστανεζίου συνεννοήθη και γίνεται εν αυτοίς ικανή ενέργεια προς παρασκευή ανδρών... συμπράττει και ο μητροπολίτης Καστορίας.»
↑ «Η Ορθόδοξη Εκκλησία και ο Μακεδονικός Αγώνας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2009.
↑ Χαρά Κατσούλη (28/1/2001). «Καθ'... οδόν στις Πρέσπες». Τα Καθημερινά της Κυριακής. Ριζοσπάστης. σελ. 16. Ανακτήθηκε στις 13/4/2009. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)
↑ Αφιέρωμα - Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας, σελ. 56
↑ «Βόλτα στην Ελλάδα - Πισοδέρι». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Οκτωβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2009.
↑ Κουζινόπουλος, Σπύρος (χ.χ.). Τα παρασκήνια του Μακεδονικού ζητήματος. Μαρτυρίες πρωταγωνιστών, άγνωστα έγγραφα και ντοκουμέντα (β΄ έκδοση). Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη. σελ. 289. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |year= (βοήθεια)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[1] Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, Απογραφή μόνιμου πληθυσμού - κατοικιών 2001, σελ. 412

[2] Kravari, Vassiliki (1989). Villes et villages de Macédoine occidentale. Realites byzantines (στα French). 2. Paris: Editions P. Lethielleux. σελ. 270. ISBN 2283604524. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)

[vlahoi-3] 3,0 ^3,1 Η συμβολή των Βλαχόφωνων Ελλήνων στον Μακεδονικό Αγώνα

[4] Αναφορά του Έλληνα προξένου του Μοναστηρίου: «Ο Γεώργιος Δούμας εκ Πισοδερίου συνδεδεμένος δια συγγενειών και συμφερόντων μετά του χωρίου τούτου και μετά των παρακείμενων χωρίων, βουλγαροφώνων αλλά ελληνιζόντων, Ζελόβου, Σμαρδεσίου, Κωστανεζίου συνεννοήθη και γίνεται εν αυτοίς ικανή ενέργεια προς παρασκευή ανδρών... συμπράττει και ο μητροπολίτης Καστορίας.»

[5] «Η Ορθόδοξη Εκκλησία και ο Μακεδονικός Αγώνας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2009.

[6] Χαρά Κατσούλη (28/1/2001). «Καθ'... οδόν στις Πρέσπες». Τα Καθημερινά της Κυριακής. Ριζοσπάστης. σελ. 16. Ανακτήθηκε στις 13/4/2009. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)

[7] Αφιέρωμα - Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας, σελ. 56

[8] «Βόλτα στην Ελλάδα - Πισοδέρι». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Οκτωβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2009.

[9] Κουζινόπουλος, Σπύρος (χ.χ.). Τα παρασκήνια του Μακεδονικού ζητήματος. Μαρτυρίες πρωταγωνιστών, άγνωστα έγγραφα και ντοκουμέντα (β΄ έκδοση). Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη. σελ. 289. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |year= (βοήθεια)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

@@ Γραμμή 22: / Γραμμή 22: @@
 Από το Πισοδέρι καταγόταν η οικογένεια Κασομούλη που αγωνίστηκε στην [[Ελληνική επανάσταση του 1821]], με σημαντικότερο αγωνιστή, τον [[Νικόλαος Κασομούλης|Νικόλαο Κασομούλη]], προτομή του οποίου, κοσμεί την πλατεία του χωριού. Άλλα μέλη της οικογένειας ''Κασομούλη'' που αγωνίστηκαν στην επανάσταση, ήταν οι αδελφοί του ''Νικόλαου'', [[Δημήτριος Κασομούλης|Δημήτριος]] και [[Γεώργιος Κασομούλης|Γεώργιος]] και ο πατέρας τους [[Κωνσταντίνος Κασομούλης|Κωνσταντίνος]]. Άλλος Πισοδερίτης αγωνιστής του [[Ελληνική επανάσταση του 1821|1821]] ήταν ο [[Παπαδάμος]]. Το Πισοδέρι, με [[βλάχοι|βλαχόφωνο]] πληθυσμό<ref name=vlahoi>[http://www.vlahoi.net/praktika/i-simvoli-ton-vlahon-ston-makedoniko-agona.html Η συμβολή των Βλαχόφωνων Ελλήνων στον Μακεδονικό Αγώνα]</ref>, διαδραμάτισε ρόλο στο [[Μακεδονικός Αγώνας|Μακεδονικό Αγώνα]]. Νωρίτερα, από την επανάσταση στη [[Δυτική Μακεδονία]] το [[1878]], το Πισοδέρι και γειτονικά χωριά συμμετείχαν στην «''παρασκευή ανδρών''»<ref>
-Αναφορά του Έλληνα προξένου του Μοναστηρίου: «Ο Γεώργιος Δούμας εκ Πισοδερίου συνδεδεμένος δια συγγενειών και συμφερόντων μετά του χωρίου τούτου και μετά των παρακείμενων χωρίων, βουλγαροφώνων αλλά ελληνιζόντων, Ζελόβου, Σμαρδεσίου, Κωστανεζίου συνεννοήθη και γίνεται εν αυτοίς ικανή ενέργεια προς παρασκευή ανδρών... συμπράττει και ο μητροπολίτης Καστορίας.»</ref>. Στο παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής, έθαψε το κεφάλι του [[Παύλος Μελάς|Παύλου Μελά]] ο ιερέας [[Σταύρος Τσάμης]] στις [[18 Οκτωβρίου]] [[1904]]<ref>[http://clubs.pathfinder.gr/MAKEDONIKOS_AGON/565515 Η Ορθόδοξη Εκκλησία και ο Μακεδονικός Αγώνας]</ref><ref name=vlahoi></ref>. Σπουδαίος [[Μακεδονικός αγώνας#Μακεδονομάχοι|Μακεδονομάχος]] και παράγοντας του [[Έλληνες|Ελληνισμού]] της περιοχής ήταν ο αδελφός του παπα-Σταύρου, [[Λάζαρος Τσάμης]].
+Αναφορά του Έλληνα προξένου του Μοναστηρίου: «Ο Γεώργιος Δούμας εκ Πισοδερίου συνδεδεμένος δια συγγενειών και συμφερόντων μετά του χωρίου τούτου και μετά των παρακείμενων χωρίων, βουλγαροφώνων αλλά ελληνιζόντων, Ζελόβου, Σμαρδεσίου, Κωστανεζίου συνεννοήθη και γίνεται εν αυτοίς ικανή ενέργεια προς παρασκευή ανδρών... συμπράττει και ο μητροπολίτης Καστορίας.»</ref>. Στο παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής, έθαψε το κεφάλι του [[Παύλος Μελάς|Παύλου Μελά]] ο ιερέας [[Σταύρος Τσάμης]] στις [[18 Οκτωβρίου]] [[1904]]<ref>{{Cite web |url=http://clubs.pathfinder.gr/MAKEDONIKOS_AGON/565515 |title=Η Ορθόδοξη Εκκλησία και ο Μακεδονικός Αγώνας |accessdate=2009-04-12 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090218202233/http://clubs.pathfinder.gr/MAKEDONIKOS_AGON/565515 |archivedate=2009-02-18 |url-status=dead }}</ref><ref name=vlahoi></ref>. Σπουδαίος [[Μακεδονικός αγώνας#Μακεδονομάχοι|Μακεδονομάχος]] και παράγοντας του [[Έλληνες|Ελληνισμού]] της περιοχής ήταν ο αδελφός του παπα-Σταύρου, [[Λάζαρος Τσάμης]].
 Επίσης, είναι γνωστό για τις μάχες του [[Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας|Δημοκρατικού Στρατού]] κατά τον [[Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος 1946-1949|Εμφύλιο]]<ref>{{cite web|url=http://www2.rizospastis.gr/wwwengine/story.do?id=629449|title=Καθ'... οδόν στις Πρέσπες |accessdate=13/4/2009 |author=Χαρά Κατσούλη |date=28/1/2001 |work=Τα Καθημερινά της Κυριακής|publisher=Ριζοσπάστης |pages=16 }}</ref><ref>[http://politikokafeneio.com/dse/dse56.htm Αφιέρωμα - Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας], σελ. 56</ref>.
-Στο χωριό υπάρχει επίσης το μοναστήρι της Αγίας Τριάδας, που λειτουργεί από το [[1050]], καθώς και το κτίριο της Μοδέστειας Σχολής, που κατασκευάστηκε το [[1903]], αλλά σήμερα, αναπαλαιωμένο, λειτουργεί ως ξενώνας. Πολύ κοντά στον οικισμό, μόλις 2 χιλιόμετρα, λειτουργεί το χιονοδρομικό κέντρο του Πισοδερίου, το οποίο απέχει 29 χιλιόμετρα από την πόλη της [[Φλώρινα|Φλώρινας]]<ref>[http://www.voltastinellada.gr/florina_florina.html Βόλτα στην Ελλάδα - Πισοδέρι]</ref>.
+Στο χωριό υπάρχει επίσης το μοναστήρι της Αγίας Τριάδας, που λειτουργεί από το [[1050]], καθώς και το κτίριο της Μοδέστειας Σχολής, που κατασκευάστηκε το [[1903]], αλλά σήμερα, αναπαλαιωμένο, λειτουργεί ως ξενώνας. Πολύ κοντά στον οικισμό, μόλις 2 χιλιόμετρα, λειτουργεί το χιονοδρομικό κέντρο του Πισοδερίου, το οποίο απέχει 29 χιλιόμετρα από την πόλη της [[Φλώρινα|Φλώρινας]]<ref>{{Cite web |url=http://www.voltastinellada.gr/florina_florina.html |title=Βόλτα στην Ελλάδα - Πισοδέρι |accessdate=2009-04-12 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20091008130357/http://www.voltastinellada.gr/florina_florina.html |archivedate=2009-10-08 |url-status=dead }}</ref>.
 == Προσωπικότητες ==
@@ Γραμμή 46: / Γραμμή 46: @@
 ==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
 *[http://www.e-city.gr/florina/home/view/1308.php Φλώρινα - Πισοδέρι]
-*[http://www.ert.gr/menoumellada/videos/makedonia/sto-pisoderi-tis-florinas./details.htm ΕΡΤ - Εκπομπή «Μένουμε Ελλάδα» - «Στο Πισοδέρι της Φλώρινας»]
+*[http://www.ert.gr/menoumellada/videos/makedonia/sto-pisoderi-tis-florinas./details.htm ΕΡΤ - Εκπομπή «Μένουμε Ελλάδα» - «Στο Πισοδέρι της Φλώρινας»]{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }}
 *[http://www.efkozani.gr/2008b/070708/loidorograf.htm Αφιέρωμα στις Πρέσπες]
 {{Δήμος Πρεσπών}}