Ελληνική Πολεμική Αεροπορία

Ελληνική Πολεμική Αεροπορία
Έμβλημα της ΠΑ
Ίδρυση	1911 1930 (ως ξεχωριστή υπηρεσία)
Χώρα	Ελλάδα
Ρόλος	Εθνική Άμυνα
Δύναμη	33.000 προσωπικό 601+ Αεροπλάνα 8 τύποι συστημάτων αεράμυνας
Υπαγωγή	Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις
Προστάτης	Αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ
Ρητό	Αιέν Υψικρατείν
Διοίκηση
Αρχηγός Γ.Ε.Α.	Αντιπτέραρχος (Ι) Γεώργιος Μπλιούμης
Αρχηγός Α.Τ.Α.	Αντιπτέραρχος (Ι) Θεμιστοκλής Μπουρολιάς
Διοικητής Δ.Α.Υ.	Υποπτέραρχος (Ι) Αθανάσιος Σαββόπουλος
Αξιοσημείωτοι διοικητές	Αριστείδης Μωραϊτίνης Μιχαήλ Μουτούσης Χρήστος Αδαμίδης Γεώργιος Αλεξανδρής Δημήτριος Κωστάκος Νικόλαος Κουρής Αθανάσιος Τζογάνης Ιωάννης Γιάγκος
Διακριτικά
Κυκλικό εθνόσημο
Εθνόσημο κάθετου σταθερού

Η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ) είναι ο τρίτος κατ' αρχαιότητα Κλάδος των Ελληνικών Ένοπλων Δυνάμεων που αποτελεί και την πολεμική αεροπορική ισχύ της Ελλάδας. Πρώτιστη αποστολή της Πολεμικής Αεροπορίας είναι η φύλαξη και προστασία του ελληνικού εναέριου χώρου από κάθε είδους παραβιάσεις, η παροχή εναέριας υποστήριξης σε επιχειρήσεις τόσο στον Ελληνικό Στρατό όσο και το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό και παράλληλα η έρευνα και διάσωση, πυρόσβεση, καθώς και η παροχή κάθε δυνατής ανθρωπιστικής βοήθειας ακόμα και σε άλλες χώρες όταν παρίσταται έκτακτη ανάγκη.

Κατά την περίοδο της Βασιλευομένης Δημοκρατίας η αεροπορική δύναμη ονομαζόταν Ελληνική Βασιλική Αεροπορία (EBA).

Το σύνθημα της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας είναι «Αίεν Υψικρατείν», το οποίο σημαίνει «Πάντοτε να κυριαρχείς στα ύψη», φράση που αποδίδεται στον Αντισμήναρχο (αργότερα Υποπτέραρχο) Σπύρο Παπασπύρο, διοικητή του Κέντρου Κατάταξης στη Βάση της Γάζας, ο οποίος με τη φράση αυτή, στην Ημερήσια Διαταγή της 5ης Οκτωβρίου 1941, καλωσόρισε στην Αίγυπτο το προσωπικό της 335 Μοίρας, της πρώτης ελληνικής Μοίρας μαχητικών αεροσκαφών στη Μέση Ανατολή. Το έμβλημα της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας αναπαριστά αετό σε πτήση μπροστά από το κυκλικό διακριτικό της.

Η Πολεμική Αεροπορία (Π.A.) τελεί υπό τη διοίκηση του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας (Γ.Ε.Α.)

Ιστορία

Αεροσκάφος Henry Farman, το πρώτο στρατιωτικό αεροπλάνο της Ελλάδας

Η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία ιδρύθηκε το 1911 και μετράει 114 χρόνια ιστορίας. Οι πρώτες προσπάθειες εισαγωγής της αεροπορίας στην Ελλάδα ανήκουν στον Πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, τη συνεισφορά του οποίου η Ελληνική Κυβέρνηση αναγνώρισε το 2000, δίνοντας το όνομά του στον νέο Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών.

Ίδρυση

Το 1911 η Ελληνική Κυβέρνηση ανέθεσε σε Γάλλους ειδικούς τη δημιουργία Ελληνικής Αεροπορικής Υπηρεσίας. Έξι αξιωματικοί στάλθηκαν στη Γαλλία για να εκπαιδευτούν ως πιλότοι, ενώ παραγγέλθηκαν τα πρώτα αεροπλάνα τύπου Farman. Στις 8 Φεβρουαρίου 1912 ο Εμμανουήλ Αργυρόπουλος έγινε ο πρώτος Έλληνας αεροπόρος πετώντας με ένα αεροσκάφος Nieuport IV.G. Alcuin. Στη δεύτερη πτήση που εκτέλεσε ο Αργυρόπουλος την ίδια μέρα, πέταξε με τον τότε Πρωθυπουργό της χώρας Ελευθέριο Βενιζέλο.

Η πρώτη στρατιωτική πτήση έγινε στις 13 Μαΐου 1912 από τον Υπολοχαγό Δημήτριο Καμπέρο με το πρώτο στρατιωτικό αεροπλάνο της Ελλάδας τύπου Farman. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους ο Καμπέρος πέταξε με τον «Δαίδαλο», το αεροσκάφος Farman το οποίο είχε μετασκευαστεί σε υδροπλάνο, θέτοντας έτσι τις βάσεις της Ναυτικής Αεροπορίας. Τον Σεπτέμβριο ο Ελληνικός Στρατός απέκτησε την πρώτη του πολεμική αεροπορική μονάδα, τον «Λόχο Αεροπόρων», με έδρα τη Λάρισα.

Βαλκανικοί Πόλεμοι

Το αεροσκάφος Farman MF.7 των Μουτούση, Μωραϊτίνη ρυμουλκείται από το Βέλος, μετά την επιτυχή αποστολή του στα Δαρδανέλια.

Η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία συμμετείχε στους Βαλκανικούς Πολέμους, αναδεικνύοντας το αεροπλάνο ως πρωτοποριακό πολεμικό μέσο.

Στις 5 Οκτωβρίου 1912 πραγματοποιήθηκε η πρώτη πολεμική αεροπορική αποστολή αναγνώρισης στο μέτωπο της Θεσσαλίας, ενώ ακολούθησαν αποστολές βομβαρδισμού με ρίψεις αυτοσχέδιων βομβών στα οχυρά του Μπιζανίου, καθώς και ρίψεις τροφίμων και εφημερίδων στους πολιορκούμενους κατοίκους των Ιωαννίνων. Στις 24 Ιανουαρίου 1913 πραγματοποιήθηκε η πρώτη πολεμική αποστολή ναυτικής συνεργασίας στον κόσμο, πάνω από τα Δαρδανέλλια, γεγονός που αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία των θαλάσσιων επιχειρήσεων. Ο Υπολοχαγός Μιχαήλ Μουτούσης και ο Σημαιοφόρος Αριστείδης Μωραϊτίνης, πετώντας με υδροπλάνο Maurice Farman, εντόπισαν και κατάρτισαν σχεδιάγραμμα των θέσεων του τουρκικού Στόλου, τον οποίο και βομβάρδισαν. Η αποστολή αυτή σχολιάστηκε ευρέως τόσο από τον ελληνικό όσο και τον διεθνή Τύπο.

Στις 4 Απριλίου 1913 ο αεροπόρος Εμμανουήλ Αργυρόπουλος έγινε ο πρώτος νεκρός της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, χάνοντας τη ζωή του όταν έπεσε το αεροπλάνο του τύπου Bleriot ΧΙ.

Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και Μικρασιατική Εκστρατεία

Βομβαρδιστικό Airc DH.9 στη Σμύρνη (1919).

Με την είσοδο της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό των συμμάχων συγκροτήθηκαν οι πρώτες Ελληνικές Πολεμικές Μοίρες, η 531 Μοίρα Διώξεως και η 532 και 533 Μοίρες Αναγνωρίσεως και Βομβαρδισμού. Η Πολεμική Αεροπορία πραγματοποιούσε περιπολίες και αναγνωρίσεις, φωτογραφίσεις και συλλογή πολύτιμων πληροφοριών πάνω από τις εχθρικές γραμμές, καθώς και προσβολές των εχθρικών χαρακωμάτων. Το Ναυτικό Αεροπορικό Σώμα από την πλευρά του εκτελούσε νυκτερινές επιδρομές, ανθυποβρυχιακές έρευνες και προσβολές στόχων ζωτικής σημασίας, ενώ εμπλεκόταν και σε αερομαχίες. Χαρακτηριστικές είναι οι νυκτερινές επιδρομές στη χερσόνησο της Καλλίπολης - Κωνσταντινούπολης, η επιδρομή κατά των γερμανικών καταδρομικών Γκέμπεν και Μπρέσλαου, οι επιδρομές και η συμμετοχή στη μάχη του Σκρα και βομβαρδισμοί της Σμύρνης. Οι απώλειες της Πολεμικής Αεροπορίας στη διάρκεια του πολέμου ανήλθαν σε 17 αεροπόρους.

Η Ελληνική Αεροπορία συμμετείχε ενεργά και στις επιχειρήσεις της Μικρασιατικής Εκστρατείας, με τέσσερις Μοίρες της Στρατιωτικής Αεροπορίας και μία της Ναυτικής, αναλαμβάνοντας αποστολές αναγνωρίσεως, φωτογραφίσεως και βομβαρδισμού, χωρίς να λείπουν οι αερομαχίες. Στις 16/08/1920 ο αεροπόρος Ανθ/γός Πέτρος Πετροπουλέας, μετέπειτα διοικητής της Σχολής Αεροπορίας Στρατού και στη συνέχεια Αρχηγός αυτής, με το καταδιωκτικό του τύπου SPAD γίνεται ο πρώτος Έλληνας πιλότος που έρχεται σε επαφή με τουρκικό αεροπλάνο, το οποίο και κυνήγησε αναγκάζοντας τον πιλότο του να το προσγειώσει. Το 1921 κάλυπτε αποτελεσματικά ένα μέτωπο που έφθανε τα 700 χλμ. Καθοριστικές ήταν οι αποστολές βομβαρδισμού της Κιουτάχειας και του Εσκί Σεχίρ. Στις 12 Ιουλίου 1922 ο αεροπόρος Χριστόφορος Σταυρόπουλος κατέρριψε ένα τουρκικό Breguet βορειοανατολικά του Αφιόν Καραχισάρ. Οι απώλειες της Πολεμικής Αεροπορίας στη διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας ανήλθαν σε 23 αεροπόρους.

Μεσοπόλεμος

Αεροσκάφος Fairey Battle

Αεροσκάφος Bristol Blenheim

Στη διάρκεια του Μεσοπολέμου η Πολεμική Αεροπορία ανασυγκροτήθηκε και εκσυγχρονίστηκε. Από το 1925 και έπειτα παρελήφθησαν νέοι τύποι αεροπλάνων αγγλικής και γαλλικής κυρίως κατασκευής, τύπου Gloster Mars Nighthawk, Fairey III F, Morane-Saulnier, Hawker Horsley, Avro 621, Avro 626 και Breguet Bre 19. Παράλληλα ιδρύθηκε στο Φάληρο το Εργοστάσιο Αεροπλάνων, σε συνεργασία με την εταιρεία Blackburn Aeroplane, στο οποίο κατασκευάζονταν τα υδροπλάνα Τ.3Α Velos και τα αεροσκάφη Atlas και Avro 504.

Το 1930 ιδρύθηκε το Υπουργείο Αεροπορίας και η Πολεμική Αεροπορία καθιερώθηκε ως αυτοτελής, τρίτος, Κλάδος των Ενόπλων Δυνάμεων. Πρώτος Υπουργός Αεροπορίας ορκίστηκε ο ίδιος ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Παράλληλα το 1931 ιδρύθηκε στο Τατόι η Σχολή Αεροπορίας, η σημερινή Σχολή Ικάρων. Επίσης συστάθηκε η Μετεωρολογική Υπηρεσία, γεγονός που αποτέλεσε επίτευγμα ύψιστης σημασίας για την ασφάλεια των πτήσεων. Το 1934 ιδρύθηκε το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας, ενώ παρελήφθησαν νέα αεροπλάνα τύπου PZL Ρ.24, Dornier Do 22, Avro Anson, Potez 63, Henschel Hs 126, Fairey Battle και Bristol Blenheim.

Το 1939 παραγγέλθηκαν 24 μαχητικά αεροσκάφη Marcel Bloch MB.151, από τα οποία παρελήφθησαν μόνο εννέα, καθώς η έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου εμπόδισε τη Γαλλία να ολοκληρώσει την παραγγελία. Τα εννέα αεροσκάφη εντάχθηκαν στην 24η Μοίρα Δίωξης της τότε Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας.

Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος

Αεροσκάφος PZL P-24 της ΕΒΑ

Αεροσκάφος Martin Baltimore

Αεροσκάφος Hawker Hurricane

Με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου η Ελλάδα, έχοντας 77 αεροπλάνα πρώτης γραμμής, κλήθηκε να αντιμετωπίσει περισσότερα από 463 ιταλικά. Παρά την αριθμητική υπεροχή της Ιταλικής Πολεμικής Αεροπορίας, η Ελληνική Αεροπορία ανέτρεψε από τις πρώτες ημέρες του πολέμου τα σχέδια των Ιταλών και κατάφερε να εμποδίσει τη δράση της, να συγκεντρώσει πληροφορίες για τις κινήσεις του εχθρού, να καταστρέψει σημαντικές εχθρικές γραμμές ανεφοδιασμού και να παράσχει προστασία στα ελληνικά στρατεύματα.

Χαρακτηριστική είναι η αποστολή της 2 Νοεμβρίου 1940 κατά την οποία ένα Breguet Bre 19, εκτελώντας χαμηλή πτήση κατά μήκος των ελληνοαλβανικών συνόρων, εντόπισε την Ιταλική Ταξιαρχία Αλπινιστών Τζούλια τη στιγμή ακριβώς που είχε εισδύσει στην Πίνδο και κινούνταν προς κατάληψη του Μετσόβου. Την ίδια μέρα ο Υποσμηναγός Μαρίνος Μητραλέξης πέρασε στη σφαίρα του θρύλου όταν κατά τη διάρκεια αερομαχίας, έχοντας εξαντλήσει τα πυρομαχικά του, κατέρριψε ένα τρικινητήριο ιταλικό βομβαρδιστικό χτυπώντας το πηδάλιο του με την έλικα τού PZL του,σε αερομαχία πάνω από τον Λαγκαδά.

Η δράση της Ελληνικής Αεροπορίας συνεχίστηκε αμείωτη τόσο κατά τη μεγάλη εαρινή επίθεση του Μαρτίου του 1941, η οποία αντιμετωπίσθηκε με επιτυχία, όσο και κατά τη γερμανική εισβολή και τη σύγκρουση με τη Luftwaffe.

Η Ελληνική Αεροπορία κατά τη διάρκεια της ιταλικής και γερμανικής εισβολής έχασε 52 πιλότους και κατερρίφθησαν συνολικά 64 εχθρικά αεροσκάφη, ενώ πιθανολογείται η κατάρριψη άλλων 24.

Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής η Ελληνική Αεροπορία ανασυγκροτήθηκε στη Μέση Ανατολή με 5 αεροσκάφη Avro Anson, τα οποία είχαν διαφύγει με τα πληρώματα τους εκεί μετά την κατάρρευση του μετώπου. Με τη συμβολή της RAF συγκροτήθηκαν δύο ελληνικές Μοίρες Διώξεως με αεροσκάφη τύπου Supermarine Spitfire, Hawker Hurricane και Martin Baltimore. Παράλληλα δημιουργήθηκαν μονάδες επισκευής και τεχνικής εκπαιδεύσεως στη Γάζα της Παλαιστίνης, καθώς και κέντρα εκπαίδευσης στη Νότια Ροδεσία.

Η δραστηριότητα των ελληνικών μοιρών περιελάμβανε συνοδείες νηοπομπών, ανθυποβρυχιακές έρευνες, επιθετικές περιπολίες, αναγνωρίσεις, επιθέσεις και αναχαιτίσεις της εχθρικής αεροπορίας. Το καλοκαίρι του 1943 οι ελληνικές Μοίρες Διώξεως πήραν μέρος στις μεγάλες επιδρομές που σχεδίαζαν οι Σύμμαχοι για την προσβολή γερμανικών στρατιωτικών στόχων στην Κρήτη. Οι απώλειες της Ελληνικής Αεροπορίας ανήλθαν σε 86 αξιωματικούς και υπαξιωματικούς.

Μετά την υποχώρηση των γερμανικών δυνάμεων από την Ελλάδα το 1944 και την απελευθέρωση η Ελληνική Αεροπορία επέστρεψε στη χώρα, όπου και έλαβε μέρος στον Εμφύλιο Πόλεμο, που κράτησε μέχρι το 1949.

Πόλεμος της Κορέας

Αεροσκάφος C-47 Dakota

Στις αρχές του 1950 η Ελλάδα εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ και η Ελληνική Αεροπορία ανασυντάχθηκε και οργανώθηκε σύμφωνα με τα νατοϊκά πρότυπα με τη βοήθεια των ΗΠΑ.

Το Νοέμβριο του 1950, στο πλαίσιο αποστολής των Ηνωμένων Εθνών στη Νότια Κορέα, η οποία είχε δεχθεί επίθεση από τη Βόρεια Κορέα, η Ελλάδα συμμετείχε με το 13ο Σμήνος Μεταφορικών Αεροσκαφών που αποτελούνταν από οκτώ αεροσκάφη C-47 Dacota και 67 αξιωματικούς και οπλίτες. Μέχρι τον Μάιο του 1955 το 13ο Ελληνικό Σμήνος πραγματοποίησε 2916 πολεμικές αποστολές μεταφοράς προσωπικού, αιχμαλώτων και εφοδίων, συλλογής πληροφοριών και μεταφοράς τραυματιών κάτω από δυσμενέστατες συνθήκες, μεταφέροντας συνολικά 70568 επιβάτες, 9243 τραυματίες και καταγράφοντας 13777 ώρες πτήσης.

Τα πληρώματα που συμμετείχαν στον Πόλεμο της Κορέας διακρίθηκαν για την τόλμη και την αποφασιστικότητά τους, ενώ οι απώλειες του ελληνικού Σμήνους στη Νότια Κορέα ανήλθαν σε δώδεκα άτομα και τέσσερα αεροσκάφη.

Μεταπολεμικές εξελίξεις

Αεροσκάφος F-84F Thunderstreak

Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 τα ελικοφόρα αεροσκάφη της Ελληνικής Αεροπορίας άρχισαν να αντικαθίστανται από αεριωθούμενα. Τον Σεπτέμβριο του 1951 παρελήφθησαν τα πρώτα εκπαιδευτικά Τ-33Α Silver Star, το 1952 τα πρώτα μαχητικά F-84G Thunderjet, το 1954 τα F-86Ε Sabre και το 1957 τα F-84F Thunderstreak και την φωτοαναγνωριστική έκδοσή του, τα RF-84F, τα οποία έμειναν σε υπηρεσία στην 348 Μοίρα Τακτικής Αναγνώρισης μέχρι το 1991. Το 1964 παρελήφθησαν τα F-104G Starfighter και το 1969 τα F-102 Delta Dagger, για να ακολουθήσουν τα F-5 Freedom Fighter, τα μεταγωγικά Nord Noratlas, τα εκπαιδευτικά Cessna T-37, τα F-4E Phantom, τα Α-7Η Corsair, Dassault Mirage F1CG, C-130 και Canadair CL-215 το 1975 και τα RF-4Ε το 1979.

Στις 27 Αυγούστου του 1966, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος έθεσε το θεμέλιο λίθο του γενικού νοσοκομείου της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας στου Γουδή.

Τον Ιούλιο του 1974 αεροσκάφη Noratlas της 354 Μοίρας Τακτικών Μεταφορών συμμετείχαν στην επιχείρηση αερομεταφοράς Ελλήνων καταδρομέων από την Κρήτη στην Κύπρο. Παρά την παλαιότητα των αεροσκαφών και τις αντίξοες συνθήκες πτήσης, 12 από τα 15 αεροσκάφη που συμμετείχαν στην αποστολή «ΝΙΚΗ» προσγειώθηκαν στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας, ένα αεροσκάφος όμως καταρρίφθηκε από φίλια πυρά στοιχίζοντας τη ζωή του τετραμελούς πληρώματός του και 27 αλεξιπτωτιστών.

Εκσυγχρονισμός και πρόσφατες εξελίξεις

Το 1988 παρελήφθησαν τα πρώτα αεροσκάφη τρίτης γενιάς Mirage 2000 EG/BG, ενώ το 1989 τα πρώτα F-16C/D Block 30. Στις 29 Μαρτίου 1991 αποσύρθηκαν τα RF-84F, ενώ τον Νοέμβριο του 1992 παρελήφθησαν επιπλέον αεροσκάφη RF-4E.

Τον Ιούλιο του 1997 ξεκίνησε η παραλαβή των F-16 Block 50, τα οποία εξοπλίζονταν με ατρακτίδια πλοήγησης και σκόπευσης LANTIRN και πυραύλους AMRAAM και HARM.

Το 2000 αποφασίστηκε η αγορά 15 αεροσκαφών Mirage 2000-5 Mk2 και τον Σεπτέμβριο του 2004 άρχισε ο εκσυγχρονισμός δέκα επιπλέον αεροσκαφών Mirage 2000BG/EG στο επίπεδο 2000-5 Mk2 από την κατασκευάστρια Dassault και την Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία. Το 2000 παραγγέλθηκαν με το πρόγραμμα Peace Xenia III 60 συνολικά F-16C/D Βlock 52+, η παράδοση των οποίων τελείωσε το 2004. Tο 2005 η Ελληνική Κυβέρνηση αποφάσισε την αγορά άλλων 30 F-16C/D Βlock52+ Adv. Με τα F-16 Block 52+ και Block 52M (Blk52 adv.) η Πολεμική Αεροπορία έγινε μία από τις πρώτες χώρες που απέκτησε τα αναβαθμισμένα F-16 Block 52+.

Οργάνωση

Το ανώτατο επιτελικό όργανο της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας είναι το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας (ΓΕΑ), το οποίο ιεραρχικά υπάγεται στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ), το οποίο με τη σειρά του υπάγεται στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας (ΥΕΘΑ).

Αεροσκάφος TA-7C Corsair II

Οργανωτικά στο ΓΕΑ υπάγονται:

• Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας (ΑΤΑ) με έδρα την Α/Β στην Λάρισα

• • Πτέρυγες Μάχης
  • Σμηναρχίες Μάχης
  • Μονάδες Αεράμυνας
  • Λοιπές Μονάδες ( ΑΤΑ )
• Διοίκηση Αεροπορικής Υποστήριξης (ΔΑΥ) με έδρα την Α/Β Θριάσιου ( Ελευσίνα )
  • Μονάδες Αεροσκαφών
  • Εργοστάσια
  • Μονάδες Εφοδιασμού
  • Λοιπές Μονάδες
• Διοίκηση Αεροπορικής Εκπαίδευσης (ΔΑΕ) με έδρα την Α/Β Τατοϊου στη Δεκέλεια Αττικής .
  • Μονάδες ( ΔΑΕ ) ( Σχολές οι οποίες παρέχουν την εκπαίδευση )
• Μονάδες και Υπηρεσίες του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας ( ΜΤΑ - ΓΝΑ κ.α.)

Οι πολεμικές επιχειρήσεις επιβλέπονται από το Ανώτατο Αεροπορικό Συμβούλιο (ΑΑΣ). Η Σχολή Ικάρων (ΣΙ), η Σχολή Τεχνικών Υπαξιωματικών Αεροπορίας (ΣΤΥΑ), η Σχολή Υπαξιωματικών Διοικητικών (ΣΥΔ) και η Σχολή Ιπταμένων Ραδιοναυτίλων (ΣΙΡ) αποτελούν τις παραγωγικές σχολές Αξιωματικών και Υπαξιωματικών της ΠΑ, ενώ το Σχολείο Όπλων Τακτικής (ΣΟΤ), καθώς και άλλα σχολεία, αποτελούν στάδια μετεκπαίδευσης κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους. Όλα τα παραπάνω υπάγονται στη Διοίκηση Αεροπορικής Εκπαίδευσης.

Οι οκτώ κυριότερες αεροπορικές βάσεις της Πολεμικής Αεροπορίας βρίσκονται στη Λάρισα, τη Νέα Αγχίαλο, την Ελευσίνα, την Τανάγρα, τη Θεσσαλονίκη, τη Σούδα, την Ανδραβίδα και τον Άραξο. Βοηθητικά αεροδρόμια βρίσκονται διάσπαρτα στα νησιά του Αιγαίου, την Κάρπαθο, τη Σαντορίνη, τη Ρόδο, τη Σκύρο , τη Λήμνο, την Καβάλα, το Ηράκλειο και το Τατόι.

Οι Αξιωματικοί της ΠΑ διακρίνονται σε Ιπτάμενους, Μηχανικούς, Αεράμυνας και Σωμάτων. Τα Σώματα είναι τα εξής δέκα: Οικονομικών, Υγειονομικών, Εφοδιαστών, Διοικητικών, Μετεωρολόγων, Έρευνας−Πληροφορικής, Ραδιοναυτίλων, Τεχνικής Υποστήριξης (Μηχανικών, Οπλουργών, Αεράμυνας, Ηλεκτρολόγων, Τηλεπικοινωνιών−Ηλεκτρονικών, Συντηρητών Αεροπορικών Εγκαταστάσεων, Εφοδιαστών), Υπηρεσιών Υποστήριξης (Διοικητικών, Πληροφοριών, Μετεωρολόγων, Οικονομικών, Άμυνας Αεροδρομίων) και Μουσικών. Τέλος, τέσσερα Σώματα, όντας κοινά και για τους τρεις Κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων, εξυπηρετούν και την ΠΑ. Πρόκειται για το Σώμα Στρατολογικό-Στρατιωτικών Νομικών Συμβούλων, το Σώμα Στρατιωτικών Δικαστικών Γραμματέων, το Σώμα Στρατιωτικών Ιερέων (τέως Θρησκευτικό) και το Σώμα Διοικητικών Στρατολογικού. Το Δικαστικό Σώμα των Ενόπλων Δυνάμεων δεν αποτελεί στοιχείο των Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς ανήκει στην προσωπικά και λειτουργικά ανεξάρτητη δικαστική εξουσία.

Η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία αριθμεί 26.800 άτομα προσωπικό, από τα οποία τα 14.400 είναι επαγγελματίες οπλίτες και στρατεύσιμοι και οι 1.100 γυναίκες.

Πτέρυγες της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας

Αεροσκάφος Mirage 2000EG

Αεροσκάφος F-4E Phantom II

C130H "Hercules"

• 110 Πτέρυγα Μάχης
• Έδρα: Λάρισα
  • 337 Μοίρα Παντός Καιρού «Φάντασμα» - F-16 C/D Block 52+
• 111 Πτέρυγα Μάχης
• Έδρα: Νέα Αγχίαλος
  • 330 Μοίρα «Κεραυνός» - F-16C/D Block 30
  • 341 Μοίρα «Bέλος» - F-16C/D Block 50
  • 347 Μοίρα «Περσεύς» - F-16C/D Block 50

• 112 Πτέρυγα Μάχης
• Έδρα: Ελευσίνα
  • 352 Μοίρα Μεταφοράς Υψηλών Προσώπων «Κόσμος»- Embraer Legacy , Gulfstream V
  • 354 Μοίρα Τακτικών Μεταφορών «Πήγασος» - C-27J Spartan
  • 355 Μοίρα Τακτικών Μεταφορών «Άτλας» - Canadair CL-215
  • 356 Μοίρα Τακτικών Μεταφορών «Ηρακλής» - C-130 Hercules
  • 358 Μοίρα Έρευνας Διάσωσης «Φαέθων» - Agusta Bell 205/205Α1, Bell-212 , A-109E Power
  • 384 Μοίρα Έρευνας Διάσωσης «Πούμα» -AS 332C1 Super Puma
  • 380 Μοίρα Αερομεταφερόμενου Συστήματος Έγκαιρης Προειδοποίησης & Ελέγχου «Ουρανός»- EMB-145H AEW&C Erieye
  • 31 Μοίρα Ειδικών Επιχειρήσεων «Αχιλλέας»
  • Μοίρα Συντήρησης Ε/Π (ΜΣΕ/Π) Όλοι οι τύποι Ελικοπτέρων
  • Μοίρα Συντήρησης Αεροσκαφών (ΜΣΑ) CL-215/415

Αεροσκάφος C-130 Hercules

Το έμβλημα της 335 Μοίρας Βομβαρδισμού «Τίγρης»

Αεροσκάφος EMB-145H AEW&C Erieye

• 113 Πτέρυγα Μάχης
• Έδρα: Μίκρα Θεσσαλονίκης
  • 383 Μοίρα Ειδικών Επιχειρήσεων & Αεροπυρόσβεσης «Πρωτέας» - Canadair CL-415

• 114 Πτέρυγα Μάχης
• Έδρα: Τανάγρα
  • 331 Μοίρα Παντός Καιρού «Θησέας» - Mirage 2000-5 Mk2
  • 332 Μοίρα Παντός Καιρού «Γεράκι» - Mirage 2000BG/EG

• 115 Πτέρυγα Μάχης
• Έδρα: Σούδα
  • 340 Μοίρα «Αλεπού» - F-16C/D Block 52+
  • 343 Μοίρα «Αστέρι» - F-16C/D Block 52+

• 116 Πτέρυγα Μάχης
• Έδρα: Άραξος
  • 335 Μοίρα Βομβαρδισμού «Τίγρης» - F-16C/D Block 52+ Advanced
  • 336 Μοίρα Βομβαρδισμού «Όλυμπος» -

• 117 Πτέρυγα Μάχης
• Έδρα: Ανδραβίδα
  • 338 Μοίρα Δίωξης/Βομβαρδισμού «Άρης» - F-4E Phantom II (Peace Icarus 2000)
  • 339 Μοίρα Παντός Καιρού «Αίας» - F-4E Phantom II (Peace Icarus 2000) Στις 31/10/2017 καταργήθηκε και τα αεροσκάφη πέρασαν στην 338 ΜΔΒ

• 120 Πτέρυγα Εκπαίδευσης Αέρος
• Έδρα: Καλαμάτα
  • 361 Μοίρα Εκπαίδευσης Αέρος «Μυστράς» - T-6A Texan II
  • 362 Μοίρα Εκπαίδευσης Αέρος «Νέστωρ» - T-2E Buckeye
  • 363 Μοίρα Εκπαίδευσης Αέρος «Δαναός» - T-2E Buckeye
  • 364 Μοίρα Εκπαίδευσης Αέρος «Πέλοψ» - T-6A Texan II

• 123 Πτέρυγα Τεχνικής Εκπαίδευσης
• Έδρα: Δεκέλεια

• 124 Πτέρυγα Βασικής Εκπαίδευσης
• Έδρα: Τρίπολη

• 350 Πτέρυγα Κατευθυνομένων Βλημάτων
• Έδρα: Σέδες Θεσσαλονίκης

• 359 Μονάδα Αεροπορικής Εξυπηρέτησης Δημοσίων Υπηρεσιών
  • 351 Μοίρα Αεροπορικών Εφαρμογών - PZL Μ-18 Dromader
• Έδρα: Δεκέλεια

• Σχολή Ικάρων
  • 360 Μοίρα Εκπαίδευσης Αέρος - T-41 Mescalero
• Έδρα: Δεκέλεια

Βαθμοί και διακριτικά Αξιωματικών της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας

NATO Code	OF-9	OF-8	OF-7	OF-6	OF-5	OF-4	OF-3	OF-2	OF-1
Ελλάδα (Επεξεργασία)
	Πτέραρχος	Αντιπτέραρχος	Υποπτέραρχος	Ταξίαρχος	Σμήναρχος	Αντισμήναρχος	Επισμηναγός	Σμηναγός	Υποσμηναγός	Ανθυποσμηναγός

Βαθμοί και διακριτικά Ανθυπασπιστών – Υπαξιωματικών και Στρατευσίμων της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας

Ανθυπασπιστές-Υπαξιωματικοί και Στρατεύσιμοι της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας
NATO Code	OR-9	OR-8		OR-7		OR-6		OR-5	OR-4	OR-1
Διακριτικά											Δεν φέρει διακριτικό
Βαθμός	Ανθυπασπιστής	Αρχισμηνίας ΣΤΥΑ	Αρχισμηνίας ΜΕΕ-ΕΜΘ-ΕΠΟΠ	Επισμηνίας ΣΤΥΑ	Επισμηνίας ΕΜΘ-ΕΠΟΠ	Σμηνίας ΣΤΥΑ	Σμηνίας ΕΜΘ-ΕΠΟΠ	Κληρωτός Σμηνίας	Υποσμηνίας ΕΠΟΠ	Σμηνίτης ΕΠΟΠ	Σμηνίτης

Εξοπλισμός

Αεροσκάφη και ελικόπτερα σε υπηρεσία

Αεροσκάφη και Ελικόπτερα	Εικόνες	Προέλευση	Αποστολή	Έκδοση	Σε Υπηρεσία	Συνολικός Αριθμός	Σημειώσεις
Alenia C-27 Spartan		Ιταλία	Μεταγωγικό	C-27J	8	8
Lockheed C-130 Hercules		ΗΠΑ	Μεταγωγικό	C-130B C-130H	15	17	Σε στάδιο αναβάθμισης των ηλεκτρονικών συστημάτων τους
Gulfstream V		ΗΠΑ	Μεταφοράς VIP	G500	1	1
Embraer ERJ-135		Βραζιλία	Μεταφοράς VIP	ERJ-135ER	2	2
Embraer EMB-145H AEW&C		Βραζιλία	Έγκαιρης Προειδοποίησης & Ελέγχου	R-99A	4	4	Γνωστό ως «Ericsson Erieye»
Πήγασος		Ελλάδα	Αναγνωριστικό UAV	Πήγασος	4	4
McDonnell-Douglas F-4 Phantom II		ΗΠΑ/  Ελλάδα	Μαχητικό	F-4E PI2000	34	34	Αναβαθμισμένα στο επίπεδο Peace Icarus 2000
Dassault Mirage 2000		Γαλλία	Μαχητικό	2000BGM-3 2000EGM-3 2000-5 Mk2	42	42
Lockheed F-16 Fighting Falcon		ΗΠΑ	Μαχητικό	Βlock 30 Block 50 Block 52+ Block 52+ adv	155	155	1 F-16 Block 50 αναβαθμίστηκε.
T-41 Mescalero		ΗΠΑ	Εκπαιδευτικό	T-41D	18	21
Beechcraft T-6 Texan II		ΗΠΑ	Εκπαιδευτικό	T-6A	45	45	Τα 20 έχουν ικανότητα μεταφοράς οπλισμού
Rockwell T-2 Buckeye		ΗΠΑ	Εκπαιδευτικό/Επιθετικό Εγγύς Υποστήριξης	T-2C T-2E	5 35	40
Bombardier CL-215		Καναδάς	Αεροπυρόσβεση		12	18
Bombardier CL-415		Καναδάς	Αεροπυρόσβεση Αεροπυρόσβεση και Έρευνα και Διάσωση	415GR 415MP	7	7	Το 415MP έχει ικανότητα έρευνας και διάσωσης
PZL-Mielec M-18 Dromader		Πολωνία	Αεροπυρόσβεση Αεροψεκασμοί	M-18 M-18BS	19 3	22
Agusta A109		Ιταλία	Ελικόπτερο Μεταφοράς Ασθενών (AMBULANCE)	A-109Ε Power	3	3
Eurocopter Super Puma		Γαλλία	Ελικόπτερο Έρευνας και Διάσωσης και CSAR	AS-332C1	12
Bell 212		Ιταλία	Ελικόπτερο Μεταφοράς VIP	Bell-212	4	4
Agusta Bell 205		ΗΠΑ/ Ιταλία	Ελικόπτερο Έρευνας και Διάσωσης	UH-1H/AB205A1	18	18	UH-1H προερχόμενα από ΗΠΑ και τα AB-205A1 Ιταλία

Η πλέον διαδεδομένη παραλλαγή των ελληνικών αεροσκαφών είναι η Aegean Ghost (Φάντασμα του Αιγαίου).

Παλαιά και ιστορικά αεροσκάφη

Αεροσκάφος Grumman HU-16B Albatross

Αεροσκάφος F-102 Delta Dagger

• Henry Farman
• RF-4E
• Marcel Bloch MB.151
• PZL P.24
• Hawker Hurricane
• Supermarine Spitfire
• Martin Baltimore
• C-47 Skytrain
• HU-16 Albatross
• SB2C Helldiver
• T-33 Shooting Star
• F-86 Sabre
• F-84 Thunderjet
• F-84F Thunderstreak
• RF-84F Thunderflash
• F-102 Delta Dagger
• FIAT G-91
• F-104 Starfighter
• F-5 Freedom Fighter
• Cessna T-37
• Dassault Mirage F1
• Nord Noratlas
• Dornier Do 28
• NAMC YS-11
• ΑΒ206Α
• Sikorsky H-19D
• Chinook CΗ-47C
• Α-7E Corsair II
• F-86E
• Grumman Gulfstream I

Οπλισμός

Αεροσκάφος C27J Spartan

Αντιαεροπορικό σύστημα PATRIOT PAC IIi

• AIM-120 Amraam- B/C5: 587
• AIM-9 Sidewinder - M: 657
• AIM-9 Sidewinder - L: 647
• AIM-9 Sidewinder - P4 (Αναβαθμισμένοι P3 και J): 2000
• MBDA MICA: 600
• IRIS-T: 1800
• R550 Magic-2: 303
• Exocet AM-39 Block 2: 120
• SCALP EG: 350
• AFDS: 700
• AGM-65G: 200
• AGM-65A/B: 800
• AGM-88 HARMB Block IIIA: 98
• AGM-154C JSOW: 150 on order
• GBU-8B HOBOS : 96
• GBU-12 Paveway II και GBU-16 Paveway II: 2486
• GBU-24 Paveway III: 640

Αντιαεροπορικά συστήματα

• Σύστημα Αντιαεροπορικών Πυραύλων Patriot PAC III: 6 πυροβολαρχίες, 36 Εκτοξευτές, 325 Πύραυλοι MIM-104C
• Σύστημα Αντιαεροπορικών Πυραύλων S-300 PMU1: 1 Μοίρα,4 πυροβολαρχίες, 16 Εκτοξευτές, 80 Πύραυλοι 48N6E
• Αντιαεροπορικό Σύστημα Skyguard Velos: 20 Εκτοξευτές, 280 Πύραυλοι και 40 αντιαεροπορικά πυροβόλα Oerlikon-35
• Σύστημα Αντιαεροπορικών Πυραύλων Crotale NG/GR: 9 Εκτοξευτές, 400 πυραυλοι VT-1
• Σύστημα Αντιαεροπορικών Πυραύλων TOR M1: 16 Εκτοξευτές για την προστασία των πυροβολαρχιών S-300 PMU-1
• Φορητοί Αντιαεροπορικοί Πύραυλοι Stinger: Άγνωστος αριθμός εκτοξευτών, 700 Πύραυλοι
• Αντιαεροπορικά Πυροβόλα Artemis 30 30 mm: 70
• Αντιαεροπορικά Πυροβόλα Rheinmetall 20 mm AA guns: 460

Αεροσκάφος P-3B Orion

Πηγές

• "World Military Aircraft Inventory", Aerospace Source Book 2007, Aviation Week & Space Technology, 15 January 2007
• The Library of Congress Country Studies; CIA World Factbook
• Η επίσημη ιστοσελίδα της Πολεμικής Αεροπορίας
• http://www.hellas.org/military/air_force/hafhist.htm
• http://www.photius.com/countries/greece/national_security/greece_national_security_the_hellenic_air_for~220.html

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ελληνική Πολεμική Αεροπορία