Παναγία Αργοκοιλιώτισσα

Με το όνομα Παναγία Αργοκοιλιώτισσα ή Παναγία η Αργοκοιλιώτισσα φέρεται ιερό εικόνισμα που ανευρέθηκε στην ορεινή Νάξο, στη θέση Αργοκοίλι, εξ ου και το προσωνύμιο, καθώς και το Μοναστήρι που έχει ανεγερθεί στο σημείο εύρεσης, το οποίο και καταλαμβάνει έκταση περίπου 25 στρεμμάτων.

Παναγία η Αργοκοιλιώτισσα
Γενικές πληροφορίες
Είδος	Ορθόδοξο Μοναστήρι
Γεωγραφικές συντεταγμένες	Αργοκοίλι 37°7′7″N 25°33′44″E
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων
Τοποθεσία	Νάξος
Χώρα	Ελλάδα
δεδομένα (π)

Ιστορικό Εύρεσης

1η Εύρεση

Η Ιερή Εικόνα με την επένδυση

Κατά το έτος 1836 στη θέση Αργοκοίλι, λίγο έξω από την Κόρωνο, κατά τη διάρκεια ανασκαφών επί 4 έως 5 χρόνια, από τους κατοίκους της Κορώνου και κατόπιν πολλών και διαφόρων οραμάτων χριστιανών Κορωνιδιατών, του Ιωάννου Μαγγιώρου, του Χριστόδουλου Μανωλά, του Μανώλη Σαχά και άλλων, ευρέθει, κατά την ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, 25 Μαρτίου, μέσα σε βαθύ σπήλαιο, αρχαιότατη εικόνα, ανάγλυφος, λεπτότατης τέχνης, μικρή στο μέγεθος, ύψους 5,20 εκατοστών και πλάτους 5 εκατοστών, η οποία παρίστανε από τη μια όψη τον Ευαγγελισμό της Παρθένου Μαρίας, από την άλλη την Βάπτιση του Ιησού Χρηστού.

Το εικόνισμα δεν ήταν από ξύλο ή μέταλλο αλλά από κηρομαστίχη. Η πολύτιμος αυτή εικόνα έμεινα απροφύλακτη στο μικρό ναϊδριο όπου είχε βρεθεί με αποτέλεσμα μα κλαπεί και έκτοτε η τύχη της αγνοούνταν αλλά πολλοί πίστευαν πως βρισκόταν στην πόλη της Νάξου.

Σε χειρόγραφο του ο αυτόπτης μάρτυρας Ιωάννης Μιχαήλ Κορρές μετέπειτα ιερέα της Κορώνου γράφει: το εικόνισμα έλαβε πρώτος στα χέρια του εντός του πυθμένα του εκ των ανασκαφών ανακαλυφθέντος σπηλαίου ο ονειρευάμενος Ιωάννης Μαγγιώρος, ο οποίος από τότε ονομάσθηκε Πάτερ Γιάννης.

Αυτός το έδωσε λίγο ψηλότερα στον ιερέα από την Κόρωνο Γεώργιο Ιωαν. Λεγάκη Σακέλλιον, αυτός στον ψηλότερα ευρισκόμενο ιερέα από το Σκαδό Γεώργιο Κορρέ και αυτός τέλος στον ιερέα Ιωάννη Μανωλά Οικονόμο από την Κωμιακή που περίμενε στο στόμιο του σπηλαίου.

Οι τρεις αυτοί ιερείς έδειξαν το ιερό εικόνισμα στο συγκεντρωμένο πλήθος των χριστιανών οι οποίοι με δάκρυα έπεσαν στα γόνατα και το προσκυνούσαν με το ίδιο το χειρόγραφο να λέει επίσης πως πολλές ιάσεις και θεραπείες διαφόρων νοσημάτων κατά την ώρα εκείνη τελέσθηκαν μεταξύ των παρισταμένων χριστιανών.

Το σπήλαιο της Εύρεσης

Η Εμφάνιση του Αγιάσματος

Τον επόμενο χρόνο, και ανήμερα της εύρεσης, εμφανίσθηκε αγίασμα σε επιφανιακό φρεάτιο μπροστά σε ένα αντικρινό βράχο, από το σημείο εκείνο της εύρεσης και σκάβοντας στο σημείο αποκαλύφθηκε η είσοδος ενός μικρού σπηλαίου εντός του οποίου μέσα από μια μικρή κρύπτη υπήρχαν λαξευμένες βαθμίδες σχεδόν σε κάθετη διάταξη που οδηγούν στην από οροφής έξοδο.

Ολόκληρο αυτό το σπήλαιο αποδίδεται σήμερα ως βυζαντινό παρατηρητήριο φυλάκιο παρά τη βάση του οποίου είχαν αποκρύψει τις εικόνες πιθανώς στη περίοδο της εικονομαχίας.

Το σημείο αυτό του βράχου του αγιάσματος είναι ορατό από τη θάλασσα όχι όμως από την ακτή. Βρίσκεται δε σε απόλυτη ευθυγράμμιση με δύο κατ΄ έναντι κορυφές λόφων με κατεύθυνση Α - Δ.

2η Εύρεση

Τη νύχτα της 31ης Ιανουαρίου 1930 η μικρή μαθήτρια του γυμνασίου Νάξου Αικατερίνη Λεγάκη του Γεωργίου από την Κόρωνο, δισέγγονη του πατρός Ιωάννου (= Ιωάννης Μαγγιώρος ο άνθρωπός που έπιασε πρώτος την εικόνα της Αργοκοιλιώτισσας όταν βρέθηκε το 1837) πληροφορείται από όραμα που είδε ότι η εικόνα της Παναγίας της Αργοκοιλιώτισσας βρίσκεται στην Νάξο και συγκεκριμένα στην οικία της Ειρήνης Αντ. Ξένου και ότι η εν λόγω κυρία έχει υποστεί και θα υποστεί ακόμη πολλά ατυχήματα αν δεν παραδώσει το εικόνισμα το οποίο κατέχει εν αγνοία της και δεν επιτρέψει να μεταφερθεί αυτό στην αρχική θέση της ευρέσεως του.

Η μικρή μαθήτρια μετά ανακοίνωσε στον αδερφό της την οπτασία της.

Ο αδερφός της Νικηφόρος Λεγάκης του Γεωργίου ή Γίγαντας υπηρετούσε σαν καθηγητής γυμναστικής στο Γυμνάσιο Νάξου.

Μετά την ανακοίνωση της αδερφής του μετέβηκε στην κ. Ξένου και της είπε για την οπτασία της αδερφής του. Η ευσεβής κ. Ξένου άκουσε για το όνειρο, αισθάνθηκε βαριά συγκίνηση και κλαίγοντας αμέσως παρακάλεσε ιερέα να έρθει στην οικία της και να τελέσει παράκληση και στη παράκληση παρέστησαν και αρκετοί ευσεβείς πολίτες της Νάξου οι οποίοι προσκύνησαν το ιερό εικόνισμα.

Μετά από όλα αυτά ο Νικηφόρος Γ. Λεγάκης παρέλαβε από τα χέρια της κ. Ξένου το εικόνισμα με την παρουσία των επιτρόπων του ναού της Αργοκοιλιώτισσας Νικ. Γ. Λεγάκη, Ι. Στ. Σιδερή, Ι. Π. Γλέζου και Ι.Γ. Χουζούρη και αναχώρησαν για την Κόρωνο. Την ιερή εικόνα προέπεμψαν έως έξω από την πόλη της Νάξου η κ. Ξένου, ο ιερέας και άλλοι πολλοί κάτοικοι της πόλεως .

Η εικόνα κατέφθασε στις 2 μετά το μεσημέρι και σύμπασα η κωμόπολη της Κορώνου με Σταυρό, εξαπτέρυγα, σημαίες, φανούς και λαμπάδες, με συνεχείς κωδωνοκρουσίες υποδέχθηκαν γονυπετώς την περιπόθητη και περισπούδαστη ιερή εικόνα και την ενθρόνισαν στον ιερό ναό όπου όλη τη νύχτα έψαλαν παρακλήσεις, δεήσεις και ικεσίες και δόξαζαν και ευχαριστούσαν τον Θεό για την ανεύρεση του ιερού ανεκτίμητου θησαυρού της σεπτής εικόνας της Παναγίας της Αργοκοιλιώτισσας .

Την επόμενη Κυριακή, 9 Φεβρουαρίου τελέσθηκε πάνδημος ιερή λειτουργία έξω από την Αργοκιλιώτισσα από όλους τους ιερείς του τέως δήμου Κορωνίδος και παρέστησαν άπαντες οι κάτοικοι των κοινοτήτων καθώς και από όλες τις άλλες κοινότητες της Νάξου.

Από το βιβλίο ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΑΡΓΟΚΟΙΛΙΩΤΙΣΣΑ, εκδόσεις Ερμής

Το Ιερό Εικόνισμα

1η όψη: Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

Η εικόνα της Παναγίας βρέθηκε το 1836 και είναι ένα ανάγλυφο εικόνισμα λεπτοτάτης τέχνης από κηρομαστίχα με πολύ μικρές διαστάσεις, 5.00 Χ 5.20 εκατοστά του μέτρου.

Είναι μία αμφίπλευρη εικόνα, που από την μια πλευρά απεικονίζει τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και από την άλλη την Βάπτιση του Ιησού Χριστού και είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά.

2η όψη: Η Βάπτιση του Ιησού Χριστού

Το Εικόνισμα βρέθηκε στην θέση Αργοκοίλι το 1836 απ' όπου εκλάπη, με αποτέλεσμα να χαθεί. Το 1930 όμως ύστερα από 90 περίπου χρόνια και όπως γνωρίζουν και όλοι οι επιζώντες από τότε, το εικόνισμα ξαναβρέθηκε με όραμα μιας μαθήτριας του Γυμνασίου, της Αικατερίνης Λεγάκη, στην Χώρα της Νάξου. Ήταν στα εικονίσματα της κ. Ξένου που το παρέδωσε, και το επέστρεψαν στο Αργοκοίλι στις 9 Φεβρουαρίου 1930.

Ανέγερση ναού

Το Ιερό Προσκύνημα της Παναγίας της Αργοκοιλιώτισσας βρίσκεται στο Βορειοανατολικό τμήμα της Νάξου, 4 χιλιόμετρα μετά την Κόρωνο σε μια όμορφη πλαγιά, στην θέση Αργοκοίλι.

Στον χώρο που βρέθηκαν οι εικόνες ανεγέρθηκε αρχικά ένα πρόχειρο μικρό κελί για τη φύλαξή τους και αργότερα, το 1851, ναός της Παναγίας.

Ο παλαιός Ναός της Παναγίας

Κοντά στον ναό αυτό, το 1962, στο σημείο ανεύρεσης των εικόνων, οικοδομήθηκε ο μικρός ναός της Αγίας Άννας, που ενσωμάτωσε το φρεάτιο που οδηγεί στο σπήλαιο.ενώ επίσης στον χώρο υπάρχουν συγκροτήματα κελιών για τη φιλοξενία των προσκυνητών.

Ο Ναός της Ευρέσεως αφιερωμένος στην Αγία Άννα

Ο νέος Ναός της Παναγίας, ο μεγαλύτερος των Κυκλάδων

Επίσης στον ίδιο χώρο το 1997 ξεκίνησε η ανέγερση νέου μεγαλοπρεπή ναού, ανατολικότερα του αρχικού που σε διαστάσεις κρίνεται ο μεγαλύτερος των Κυκλάδων, ενώ επίσης στον χώρο υπάρχουν συγκροτήματα κελιών για τη φιλοξενία των προσκυνητών.

Πέριξ αυτού προγραμματίζεται η ανέγερση περιμετρικών κελιών φιλοξενίας πιστών καθώς και αίθουσες πολιτιστικών εκδηλώσεων μεταξύ των οποίων και μεγάλο αμφιθέατρο.

Παναξιακό προσκύνημα

Σήμερα όλος ο χώρος αυτός χαρακτηρίζεται "παναξιακό προσκύνημα", ενώ οι ιστορίες της θαυματουργού εικόνας αναφέρονται πέρα από τοπικά γεγονότα, σχεδόν σ΄ όλες τις Κυκλάδες. Το προσκύνημα γιορτάζει την Παρασκευή της Διακαινησίμου, οπότε συρρέουν χιλιάδες πιστοί για να προσκυνήσουν την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας.

Την ημέρα αυτή ο δρόμος Κόρωνος προς το Μοναστήρι Παναγίας της Αργοκοιλιώτισσας μονοδρομείται κατόπιν διάνοιξης δρόμου προς Λυώνα με αναγκαστική κυκλική πορεία Λυώνα - Κόρωνο.

Δείτε επίσης

• Αργοκοιλιώτισσα, ο οικισμός.
• Αργοκοίλι, το τοπωνύμιο.