Εθνικό Θέατρο

Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας
Είδος	εταιρεία παραγωγής, θεατρική εταιρεία, οργανισμός και μη κερδοσκοπικός οργανισμός
Γεωγραφικές συντεταγμένες	37°59′5″N 23°43′31″E
Χώρα	Ελλάδα
Έναρξη κατασκευής	3  Μαΐου 1930
Χρήση	θέατρο
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
δεδομένα (π)

Το Εθνικό Θέατρο είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου (Ν. 2273/94) –οργανισμός μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα– με σκοπό την προαγωγή, μέσω της θεατρικής τέχνης, της πνευματικής καλλιέργειας του λαού και της διαφύλαξης της εθνικής πολιτιστικής ταυτότητας του.

Ιδρύθηκε στις 3 Μαΐου 1930 από τον Γεώργιο Παπανδρέου, τότε υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων στην κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου. Σύμφωνα με το καταστατικό του, στους σκοπούς του περιλαμβάνονται κυρίως:

• Η μελέτη, η έρευνα, η σκηνική διδασκαλία και η διάδοση στην Ελλάδα και στο εξωτερικό του αρχαίου δράματος.
• Η σκηνική διδασκαλία, η προώθηση και η ανάπτυξη της ελληνικής και κυρίως της νεοελληνικής δραματουργίας.
• Η σκηνική παρουσίαση και η ερμηνεία κλασικών έργων.
• Η έρευνα, η αναζήτηση και ο πειραματισμός σε νέες μορφές θεάτρου και σκηνικής έκφρασης.
• Η πραγματοποίηση παραστάσεων για παιδιά και νέους.
• Η παροχή θεατρικής εκπαίδευσης με τη δημιουργία Δραματικής Σχολής.
• Η προώθηση διεθνών θεατρικών ανταλλαγών και της παγκόσμιας θεατρικής συνεργασίας, κυρίως στο χώρο της Ευρώπης και των χωρών όπου δραστηριοποιείται ο απόδημος Ελληνισμός.
• Η δημιουργία προϋποθέσεων και κινήτρων για την ανάδειξη και ενθάρρυνση του θεατρικού δυναμικού της χώρας.

Το Εθνικό Θέατρο περιλαμβάνει την Κεντρική Σκηνή –που ανεβάζει έργα κυρίως κλασικού ρεπερτορίου–, τη Νέα Σκηνή και την Πειραματική Σκηνή. Από το 1991 λειτουργεί επίσης η σκηνή «Κοτοπούλη» στο Θέατρο Κοτοπούλη-Ρεξ και από το 1995 το παιδικό στέκι (σκηνή «Κατίνα Παξινού»).

Το Εθνικό Θέατρο διοικείται από επταμελές διοικητικό συμβούλιο και από τον καλλιτεχνικό διευθυντή του. Υπό την εποπτεία του τελευταίου λειτουργεί η Δραματική Σχολή του, που στεγάζεται στην οδό Πειραιώς.

Ιστορικό

Το Θέατρο ιδρύθηκε για πρώτη φορά το 1900 ως επίσημο Βασιλικό Θέατρο για να κλείσει όμως σε σύντομο χρονικό διάστημα (1908) και να δοθεί σε κοινή χρήση μέχρι το 1932. Ως Εθνικό Θέατρο επανιδρύθηκε με νόμο του τότε Υπουργού Παιδείας, Γεωργίου Παπανδρέου στις 3 Μαΐου του 1930. Οι πρώτες διαφωνίες σχετικά με το πρόσωπο που θα διοριζόταν σκηνοθέτης στο Εθνικό σημαδεύουν τις απαρχές του: ηθοποιοί και συγγραφείς, μεταξύ των οποίων και η Μαρίκα Κοτοπούλη, και η Κυβέλη, προτείνουν τον Μαξ Ράινχαρντ, επειδή έκριναν πως δεν υπήρχε κατάλληλος Έλληνας. Στην ουσία ούτε η Κοτοπούλη και ούτε η Κυβέλη ήθελαν σκηνοθέτη που θα ήταν παντοδύναμος και γι' αυτό πρότειναν τον Ράινχαρτ, που δεν επρόκειτο να δεχθεί να αφήσει το Βερολίνο και τη Βιέννη για να έρθει στην Αθήνα. Οι Γρ. Ξενόπουλος και Θ. Συναδινός προκρίνουν έναν τεχνοκράτη, όμως οι Μ.Ροδάς, Πέλος Κατσέλης, θέλουν ένα σκηνοθέτη - δάσκαλο. Αρχικά διορίζεται ο Μ. Λιδωρίκης ως σκηνοθέτης με βοηθό τον Δ.Μυράτ, αλλά μετά την παραίτησή του στις αρχές του 1931 αναβαθμίζεται ο ήδη διορισμένος σκηνοθέτης Φώτος Πολίτης, που υποστηρίζεται από τον γενικό διευθυντή Ιωάννη Γρυπάρη, τον γενικό γραμματέα Κωστή Μπαστιά και τον Παύλο Νιρβάνα, έως τον πρόωρο θάνατό του το Δεκέμβριο 1934. Άλλοι ήταν οι Κλεόβουλος Κλώνης (σκηνικά) και Αντώνης Φωκάς (κοστούμια).

Τα εγκαίνια έγιναν με τον Αγαμέμνονα του Αισχύλου και τη μονόπρακτη κωμωδία Ο Θείος Όνειρος του Ξενόπουλου στις 19 Μαρτίου 1932. Ανάμεσα στους ηθοποιούς που συγκαταλέγονταν στον πρώτο πυρήνα του Εθνικού Θεάτρου συναντώνται οι Αιμίλιος Βεάκης, Γιώργος Γληνός, Ελένη Παπαδάκη, Αλέξης Μινωτής, Κατίνα Παξινού, Θάνος Κωτσόπουλος, Δημήτρης Μυράτ.

Η περίοδος του Φώτου Πολίτη χαρακτηρίζεται από την επιθυμία του το Εθνικό να συμβάλει στη διαπαιδαγώγηση και την ψυχαγωγία του λαού, χωρίς να ικανοποιεί τις προσωπικές φιλοδοξίες των πρωταγωνιστών του. Η ρήξη του με την καλλιτεχνική επιτροπή του Εθνικού (Γρηγόριος Ξενόπουλος, Θ. Συναδινός, Παύλος Νιρβάνας), επειδή ο πρώτος ήθελε να έχει όχι απλά τη σκηνοθετική ευθύνη των έργων που ανέβαιναν, αλλά και τον τελικό λόγο για τα έργα αυτά, συνέβαλαν στην ανάδειξη του Δημήτρη Ροντήρη. Το 1934, μετά τον θάνατο του Φώτου Πολίτη, τη θέση του ανέλαβε ο Δημήτρης Ροντήρης, ο σκηνοθέτης που ίσως περισσότερο από όλους τους άλλους θα συνδέσει το όνομα του με το Εθνικό Θέατρο, υπηρετώντας το μέχρι τον θάνατό του (1981).

Το 1939, ιδρύθηκε η Εθνική Λυρική Σκηνή ως τμήμα του Εθνικού Θεάτρου. Το 1956 αναγνωρίστηκε η ανάγκη προώθησης του νεοελληνικού ρεπερτορίου με την ίδρυση της Δεύτερης Σκηνής που αργότερα το 1971 ονομάστηκε Νέα Σκηνή, επί Αιμίλιου Χουρμούζιου, και που σαν εναρκτήριο έργο της επιλέγεται Η έβδομη ημέρα της δημιουργίας του Ιάκωβου Καμπανέλλη. (23 Ιανουαρίου 1956). Το 1996 ιδρύθηκε η Πειραματική σκηνή, ο Άδειος Χώρος και το Εργαστήριο Ηθοποιών.

Κτίριο Τσίλλερ

Το κτίριο Τσίλλερ του Εθνικού στην οδό Αγίου Κωνσταντίνου.

Το Εθνικό Θέατρο άρχισε να κτίζεται ως Βασιλικό θέατρο το 1891 χάρη σε δωρεά ύψους 10.000 αγγλικών λιρών που πρόσφερε ο ομογενής Ευστράτιος Ράλλης στον Βασιλέα Γεώργιο Α΄ προκειμένου να τα διαθέσει εκείνος όπου νόμιζε καλύτερα. Έτσι με απόφαση του βασιλιά Γεωργίου Α΄ τελικά επιλέχθηκε μετά από πολύμηνη αναζήτηση οικοπέδου, αρχικά πλησίον της σημερινής πλατείας Κλαυθμώνος, σε οικόπεδο του αυλικού Νικολάου Θων επί της οδού Αγίου Κωνσταντίνου, που για την ολοκλήρωσή του όμως συνεισέφεραν επίσης οι Κοριαλένης και Ευγενίδης καθώς φυσικά και το δημόσιο ταμείο.

Ο Γερμανός αρχιτέκτονας του κτιρίου Ερνέστος Τσίλλερ, εμπνεόμενος από τον αναγεννησιακό ρυθμό, σχεδίασε την πρόσοψη έχοντας ως πρότυπο τη βιβλιοθήκη του Αδριανού. Το κεντρικό της τμήμα είναι εξαιρετικά πλούσιο σε διακοσμητικά στοιχεία, με κιονοστοιχία κορινθιακού ρυθμού ενώ τα δύο πλευρικά τμήματα αποτελούν μία τυπική νεοκλασική σύνθεση. Οι αρχικές εσωτερικές εγκαταστάσεις σκηνής, φωτισμού και θέρμανσης ήταν οι πιο προηγμένες εκείνης της εποχής, σχεδιασμένες από Βιεννέζους μηχανικούς και κατασκευασμένες σε εργοστάσια του Πειραιά.

Το κτίριο ανακαινίστηκε για πρώτη φορά το 1930-31, υπό την εποπτεία του σκηνογράφου Κλεόβουλου Κλώνη. Το 1960-63 κατεδαφίστηκε το ξενοδοχείο «Μεσσήνη» στη γωνία της οδού Μενάνδρου και κτίστηκε η νέα πτέρυγα (της Νέας Σκηνής). Το 1979-1982 κτίστηκε το τριώροφο υπόγειο στο πίσω οικόπεδο, το οποίο όμως παρέμεινε ημιτελές μέχρι τις μέρες μας.

Λεπτομέρεια του διάκοσμου.

Σήμερα το κτίριο είναι διατηρητέο (σύμφωνα με την υπουργική απόφαση 21980/250/27-2-52, Φ.Ε.Κ. 54/τ.β'/5-3-52) και άρτι ανακαινισμένο. Οι εργασίες, που αρχικά προβλέπονταν να ολοκληρωθούν στα τέλη του 2007, τελικά ήρθαν σε πέρας τον Οκτώβριο του 2009 και περιλαμβάνουν ανάπλαση ολόκληρου του οικοδομικού τετραγώνου, του διάκοσμου, ένα νέο κτίριο, αναβάθμιση του εξοπλισμού της σκηνής, βελτιωμένη αίθουσα (πλατεία και εξώστες), καινούργιο θέατρο 260-300 θέσεων για τη Νέα Σκηνή και διαρρύθμιση που ενοποιεί και τα τέσσερα κτίρια.

Συνεισφορά

Το ελληνικό θέατρο αντιμετωπίστηκε από την πολιτεία σοβαρά και συστηματικά για πρώτη φορά το 1932 με την επίσημη ίδρυση του Εθνικού Θεάτρου και τη στελέχωσή του με τις σημαντικότερες πνευματικές μορφές του τόπου. Όπως αναφέρει ο Κώστας Γεωργουσόπουλος ο τότε σκηνοθέτης του, Φώτος Πολίτης «κατόρθωσε να πείσει τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της σκηνής να έρθουν να βοηθήσουν στην πνευματική προσπάθεια αναγέννησης, που αποτελούσε το καταστατικό αίτημα της ίδρυσης του θεσμού. Και τον ακολούθησε σχεδόν σύσσωμο το θέατρο των ταλαντούχων. Βεάκης, Αλκαίου, Νέζερ, Μαμίας, Μινωτής, Παξινού, Παπαδάκη, Κατερίνα, Ροζάν, Κατράκης, Μανωλίδου κ.ά. Ο Βάρβογλης, ο Αντίοχος Ευαγγελάτος, ο Σκαλκώτας, ο Σκουλούδης στη μουσική, ο Κλώνης, ο Κόντογλου, ο Φωκάς στα εικαστικά, ο Γρυπάρης, ο Ρώτας, ο Καρθαίος στη μετάφραση». (Τα Νέα, 21/10/1999)

Η συνολική αυτή προσπάθεια καθώς και η λειτουργία της δραματικής σχολής αποτέλεσαν γερές βάσεις για την ανάπτυξη της θεατρικής τέχνης. Η δραματική σχολή του Εθνικού έχει τροφοδοτήσει αλλά και τροφοδοτεί ακόμα τα θέατρα με μερικούς από τους αξιότερους Έλληνες ηθοποιούς.

11/9/1938: Ηλέκτρα, η πρώτη μετά την αρχαιότητα παράσταση αρχαίου δράματος στην Επίδαυρο

Το Εθνικό έχει συμβάλει σημαντικά και στην αναβίωση του αρχαίου δράματος ζωντανεύοντας -υπό την καθοδήγηση του Ροντήρη - τα αρχαία θέατρα του Ηρωδείου και της Επιδαύρου και υπογραμμίζοντας την ανάγκη δημιουργίας ενός θεατρικού Φεστιβάλ αφιερωμένου στο αρχαίο δράμα. Πράγματι το 1955 το Εθνικό καθιέρωσε το φεστιβάλ Επιδαύρου με τις παραστάσεις Εκάβη, Οιδίπους Τύραννος και Ιππόλυτος.

Τέλος αποτελεί ένα ζωντανό θεατρικό μουσείο με βιβλιοθήκη, εξαιρετικά πλούσιο φωτογραφικό αρχείο, ηχογραφήσεις, μακέτες, σκηνογραφικά σχέδια και τεράστιο βεστιάριο (20.000 κοστούμια).

Τα τελευταία χρόνια οι παραστάσεις του Εθνικού θεάτρου με καλλιτεχνικό διευθυντή τον Νίκο Κούρκουλο έκαναν μερικές από τις μεγαλύτερες εισπρακτικές και καλλιτεχνικές επιτυχίες τόσο στην κεντρική όσο και στις μικρότερες νέα και πειραματική σκηνή.

Διευθυντές του θεάτρου

(από το 1932)

• Ιωάννης Γρυπάρης
• Γ. Βλάχος
• Κ. Καρθαίος (Κλέανδρος Λάκων)
• Κωστής Μπαστιάς
• Ν. Γιοκαρίνης
• Άγγελος Τερζάκης
• Νικόλαος Λάσκαρης
• Γεώργιος Θεοτοκάς (I)
• Δημήτρης Ροντήρης (I)
• Γεώργιος Θεοτοκάς (II)
• Δημήτρης Ροντήρης (II)
• Αιμίλιος Χουρμούζιος
• Γεώργιος Θεοτοκάς (III)
• Ηλίας Βενέζης
• Αλέξης Μινωτής
• Ε. Φωτιάδης
• Τάσος Αθανασιάδης
• Βασίλειος Φράγκος
• Αλέξης Μινωτής (II)
• Αλέξης Σολομός (I)
• Φάνης Κακριδής (πρόεδρος Δ.Σ.)
• Κ. Νίτσος
• Κ. Πολιτόπουλος (I)
• Ν. Τζόγιας (πρόεδρος Δ.Σ.)
• Α. Σολομός (II)
• Ν. Τζόγιας (πρόεδρος Δ.Σ.)
• Ν. Τσάτσου
• Κ. Πολιτόπουλος (αναπληρωτής διευθυντής)
• Κ. Πολιτόπουλος (II)
• Λ. Χρυσικοπούλου (αναπληρώτρια διευθύντρια)
• Νίκος Κούρκουλος
• Γιάννης Χουβαρδάς
• Σωτήρης Χατζάκης
• Στάθης Λιβαθινός

Θεατρικές Παραστάσεις

Κατάλογος θεατρικών παραγωγών του Εθνικού Θεάτρου

χρονική περίοδος	παράσταση	συγγραφέας	θέατρο	σκηνοθέτης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1944/1945	Ο έμπορος της Βενετίας	Ουίλλιαμ Σαίξπηρ	Θερινόν Θέατρον	Πέλος Κατσέλης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1948/1949 Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1949/1950	Το Φιντανάκι	Παντελής Χορν	Εθνικό Θέατρο	Δημήτρης Ροντήρης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1950/1951	Βρυκόλακες	Ερρίκος Ίψεν	περιοδεία	Φώτος Πολίτης Αλέξης Μινωτής
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1952/1953	Ο αρχοντοχωριάτης	Μολιέρος	Εθνικό Θέατρο	Σωκράτης Καραντινός
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1952/1953	Το μυστικό της κοντέσσας Βαλέραινας	Γρηγόριος Ξενόπουλος	Εθνικό Θέατρο	Αλέξης Σολομός
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1953/1954	Ο κατά φαντασίαν ασθενής	Μολιέρος	Δημοτικό Θέατρο Πειραιά	Αλέξης Σολομός
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1954/1955	Ο μπαμπάς εκπαιδεύεται	Σπύρος Μελάς	Δημοτικό Θέατρο Πειραιά	Κωστής Μιχαηλίδης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1955/1956 Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1956/1957	Μαρία Στιούαρτ	Φρίντριχ Σίλερ	Εθνικό Θέατρο	Αλέξης Σολομός
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1955/1956	Μήδεια	Ευριπίδης	περιοδεία	Αλέξης Μινωτής
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1957/1958	Έντα Γκάμπλερ	Ερρίκος Ίψεν	Εθνικό Θέατρο	Κωστής Μιχαηλίδης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1959/1960	Οθέλλος	Ουίλλιαμ Σαίξπηρ	Εθνικό Θέατρο	Αλέξης Σολομός
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1960/1961	Η επίσκεψη της γηραιάς κυρίας	Φρήντριχ Ντύρενματ	Εθνικό Θέατρο	Αλέξης Μινωτής
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1960/1961	Γέρμα	Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα	Εθνικό Θέατρο	Αλέξης Σολομός
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1960/1961	Ο έμπορος της Βενετίας	Ουίλλιαμ Σαίξπηρ	Εθνικό Θέατρο	Αλέξης Μινωτής
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1961/1962	Ρόσμερσχολμ	Ερρίκος Ίψεν	Εθνικό Θέατρο	Τάκης Μουζενίδης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1962/1963	Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα	Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα	Εθνικό Θέατρο	Αλέξης Μινωτής
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1964/1965	Τρωάδες		περιοδεία	Τάκης Μουζενίδης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1966/1967	Η συναναστροφή	Λούλα Αναγνωστάκη	Εθνικό Θέατρο	Λεωνίδας Τριβιζάς
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1967/1968	Ταρτούφος	Μολιέρος	Εθνικό Θέατρο	Σωκράτης Καραντινός
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1967/1968	Μήδεια	Ευριπίδης	περιοδεία	Λάμπρος Κωστόπουλος
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1968/1969	Ο βυσσινόκηπος	Αντόν Τσέχωφ	Εθνικό Θέατρο	Τάκης Μουζενίδης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1968/1969	Ο κατά φαντασίαν ασθενής	Μολιέρος	Δημοτικό Θέατρο Πειραιά	Σωκράτης Καραντινός
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1970/1971	Μαρία Στιούαρτ	Φρίντριχ Σίλερ	Εθνικό Θέατρο	Τάκης Μουζενίδης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1970/1971	Τριαντάφυλλο στο στήθος	Τένεσι Ουίλιαμς	Εθνικό Θέατρο	Αλέξης Σολομός
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1970/1971	Το φιντανάκι	Παντελής Χορν	περιοδεία	Μήτσος Λυγίζος
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1973/1974	Οθέλλος	Ουίλλιαμ Σαίξπηρ	Εθνικό Θέατρο	Τάκης Μουζενίδης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1975/1976	Ο γλάρος	Αντόν Τσέχωφ	Εθνικό Θέατρο	Γιώργος Θεοδοσιάδης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1975/1976	Μήδεια	Ευριπίδης	περιοδεία	Αλέξης Σολομός
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1977/1978 Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1978/1979	Ο γυάλινος κόσμος	Τένεσι Ουίλιαμς	Εθνικό Θέατρο	Μιχάλης Κακογιάννης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1979/1980	Ευτυχισμένες μέρες - Το τέλος του παιχνιδιού	Σάμιουελ Μπέκετ	Εθνικό Θέατρο	Αλέξης Μινωτής
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1979/1980	Ο αρχοντοχωριάτης	Μολιέρος	Εθνικό Θέατρο	Γιώργος Θεοδοσιάδης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1980/1981	Ματωμένος γάμος	Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα	Εθνικό Θέατρο	Αλέξης Σολομός
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1982/1983	Οθέλλος	Ουίλλιαμ Σαίξπηρ	Εθνικό Θέατρο	Σπύρος Ευαγγελάτος
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1982/1983 Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1983/1984	Η αυλη των θαυμάτων	Ιάκωβος Καμπανέλλης	Εθνικό Θέατρο	Κώστας Μπάκας
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1984/1985	Η αγριόπαπια	Ερρίκος Ίψεν	περιοδεία	Κούλα Αντωνιάδου
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1985/1986 Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1986/1987	Μαρία Στιούαρτ	Φρίντριχ Σίλερ	Εθνικό Θέατρο	Γιώργος Μιχαηλίδης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1986/1987	Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα	Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα	Εθνικό Θέατρο	Διαγόρας Χρονόπουλος
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1987/1988	Ο πατέρας	Αύγουστος Στρίντμπεργκ	Εθνικό Θέατρο	Αλέξης Μινωτής
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1990/1991	Τρωάδες	Ευριπίδης	περιοδεία	Γιώργος Θεοδοσιάδης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1991/1992 Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1993/1994	Οι δούλες	Ζαν Ζενέ	Εθνικό Θέατρο	Κοραής Δαμάτης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1991/1992	Το μυστικό της κοντέσσας Βαλέραινας	Γρηγόριος Ξενόπουλος	Εθνικό Θέατρο	Γιώργος Μεσσάλας
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1991/1992	Ο κατά φαντασίαν ασθενής	Μολιέρος	Εθνικό Θέατρο	Κώστας Μπάκας
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1992/1993	Μήδεια	Ευριπίδης	περιοδεία	Νίκος Χαραλάμπους
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1994/1995	Ο έμπορος της Βενετίας	Ουίλλιαμ Σαίξπηρ	Θέατρο Κοτοπούλη	Κώστας Μπάκας
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1995/1996	Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα	Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα	περιοδεία	Σπύρος Ευαγγελάτος
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1996/1997 Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1997/1998	Μήδεια	Ευριπίδης	περιοδεία	Νικαίτη Κοντούρη
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1999/2000	Γέρμα	Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα	Εθνικό Θέατρο	Κώστας Τσιάνος
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 2002/2003	Μήδεια	Ευριπίδης	περιοδεία	Στάθης Λιβαθινός
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 2003/2004	Άμλετ	Ουίλλιαμ Σαίξπηρ	Θέατρο Κοτοπούλη	Μιχάλης Κακογιάννης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 2006/2007	Ματωμένος γάμος	Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα	Θέατρο Κάππα	Σωτήρης Χατζάκης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 2008/2009	Ο κλήρος του μεσημεριού	Πωλ Κλωντέλ	Χώρος Πειραιώς 260	Γιόσι Βίλερ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 2009/2010	Η κυρία από τη θάλασσα	Ερρίκος Ίψεν	Εθνικό Θέατρο	Έρικ Στούμπε
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 2011/2012	Η Νίκη	Λούλα Αναγνωστάκη	Εθνικό Θέατρο	Βίκτωρ Αρδίττης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 2011/2012	Η αυλή των θαυμάτων	Ιάκωβος Καμπανέλλης	Εθνικό Θέατρο	Γιάννης Κακλέας
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 2012/2013 Ελληνική Θεατρική Περίοδος 2013/2014	Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα	Ευγένιος Ο'Νηλ	Εθνικό Θέατρο	Γιάννης Χουβαρδάς
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 2014/2015	Τα πικρά δάκρυα της Πέτρα φον Καντ	Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ	Θέατρο Κοτοπούλη	Άντζελα Μπρούσκου
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 2014/2015	Οι ευτυχισμένες μέρες	Σάμιουελ Μπέκετ	Θέατρο Κοτοπούλη	Γιώργος Μανιώτης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 2014/2015	Οι δούλες	Ζαν Ζενέ	Θέατρο Κοτοπούλη	Q63149612
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 2014/2015	Τρωάδες	Ευριπίδης	περιοδεία	Σωτήρης Χατζάκης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 2016/2017	Πόθοι κάτω από τις λεύκες	Ευγένιος Ο'Νηλ	Εθνικό Θέατρο	Αντώνης Αντύπας
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 2017/2018	Το Φιντανάκι	Παντελής Χορν	Θέατρο Κοτοπούλη	Ανέστης Αζάς

Περισσότερες πληροφορίες για κάθε παράσταση εμφανίζονται ενεργοποιώντας τον σύνδεσμο που υπάρχει στο όνομα της κάθε παράστασης

Πηγές

• Georgiou, Michalis (2011). «Modern Greek theatre and national cultural identity. The innovative performances of ancient Greek drama in the Nea Skini and the Royal Theatre (1901-1903)». Στο: Κωνσταντίνος Δημάδης. Ταυτότητες στον ελληνικό κόσμο (από το 1204 έως σήμερα)/Identities in the Greek world (from 1204 to the present day) (PDF). 5. (Πρακτικά Δʹ Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Νεοελληνικών Σπουδών. Γρανάδα, 9-12 Σεπτεμβρίου 2010). Αθήνα: Ευρωπαϊκή Εταιρεία Νεοελληνικών Σπουδών. ISBN 978-960-99699-7-0. 
• Γεωργίου, Μιχάλης, (2018), “Το Βασιλικό Θέατρο Αθηνών: Ένα πολιτογραφημένο εθνικό σπίτι”, στο Α. Αλτουβά - Κ. Διαμαντάκου (επιμ.), Πρακτικά Ε' Πανελλήνιου Θεατρολογικού Συνεδρίου “Θέατρο και Δημοκρατία”, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα, σ. 283-296.

• Γραμματάς, Θόδωρος (2002). Το ελληνικό θέατρο στον 20ό αιώνα. Πολιτιστικά πρότυπα και πρωτότυπα. Α΄. Αθήνα: Εξάντας. σελίδες 237–243. 

• Φωτόπουλος, Βασίλης (2000). 100 χρόνια Εθνικό Θέατρο. Αθήνα: Όμιλος Λάτση. Ανακτήθηκε στις 25-04-2017. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Εθνικό Θέατρο (επίσημος ιστότοπος) Ανακτήθηκε στις 21-03-2019.
• Αρχείο του Εθνικού Θεάτρου (πλήρη ιστορικά στοιχεία για παραστάσεις και συντελεστές). Ανακτήθηκε στις 25-04-2017.
• Το κτίριο του Εθνικού Θεάτρου (αρχειοθετημένο, από τη σελίδα του Υπουργείου Πολιτισμού). Ανακτήθηκε στις 25-04-2017.
• Τρέχουσες παραστάσεις του Εθνικού θεάτρου, καθώς και συνολικό θεατρικό ρεπερτόριο, όπως παρουσιάζονται στον επίσημο ιστότοπο. Ανακτήθηκε στις 21-03-2019.