Μπέγιογλου

Μπέγιογλου
Χώρα	Τουρκία
Διοικητική υπαγωγή	Κωνσταντινούπολη
Έκταση	8,66 km²
Πληθυσμός	230.526 (2018)
Γεωγραφικές συντεταγμένες	41°1′55″N 28°58′34″E
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
δεδομένα ()

Με το τουρκικό όνομα Μπέγιογλου (Beyoğlu) φέρεται σήμερα η περιοχή του Πέραν ή Σταυροδρόμι της Κωνσταντινούπολης. Το όνομα αυτό προήλθε από τη διαμονή εκεί του βασιλόπαιδος (μπέη-ογλού) Αλεξίου, γιου του τελευταίου αυτοκράτορα της Τραπεζούντας Καλοϊωάννη του Κομνηνού, που εγκατέστησε εκεί αιχμάλωτο ο Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής μετά την άλωση της Τραπεζούντας. Κατ΄ άλλους ερευνητές η ονομασία της περιοχής προέρχεται εκ των "μπέη" και "γιολού" (οδός πριγκίπων), από τη μεγάλη οδό του Πέραν, όπου από τον 16ο αιώνα διέμεναν επίσημοι ξένοι επισκέπτες της Κωνσταντινούπολης, τους οποίους οι Τούρκοι αποκαλούσαν "Μπεηλέρ" (Πρίγκιπες).

Βυζαντινή περίοδος

Την βυζαντινή περίοδο αποτέλεσε την περιοχή, όπου στεγάζονταν κυρίως η Γενοβέζικη παροικία, ενώ κατά τη διάρκεια της λατινικής περιόδου που ακολούθησε την άλωση του 1204 η πόλη πέρασε στην επιρροή των Βενετών. Μετά την επανάκτηση της Κωνσταντινούπολης από τους Βυζαντινούς η πόλη δόθηκε και πάλι στους Γενοβέζους στους οποίους επιτράπηκε από τους Οθωμανούς να παραμείνουν και μετά την άλωση του 1453.

Οθωμανική περίοδος

Κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ήταν η συνοικία στην οποία ήταν εγκατεστημένες οι ξένες πρεσβείες. Κατοικήθηκε σχεδόν αποκλειστικά από χριστιανικούς πληθυσμούς και γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη. Από τα πολλά ελληνικά πνευματικά ιδρύματα που υπήρχαν στη περιοχή ξεχωρίζει ο "Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος" (1861-1922). Στη περιοχή αυτή βρίσκονται αξιόλογα κτίρια και μνημεία της πόλης, όπως ανάκτορα, μουσεία, ο περίφημος Πύργος του Γαλατά κ.ά. Το Πέραν αναπτύχθηκε πάρα πολύ μετα το τέλος του Κριμαϊκού πολέμου, το 1855. Μερικα δείγματα της ανάπτυξής του είναι:

• Αναπτύχθηκαν πάρα πολλά μαγαζιά και εμπορικά κέντρα.
• Πολλές πρεσβείες και Προξενεία χωρών, όπως και της Ελλάδας, ιδρύθηκαν στην μεγάλη οδό του Πέραν.
• Υπήρξε μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα προς το λεγόμενο Σταυροδρόμι στα τέλη του 19ου αιώνα.
• Ιδρύθηκαν και κατασκευάστηκαν πολλά αξιόλογα έργα, όπως η Αγία Τριάδα και το Ζάππειο Παρθεναγωγείο.

Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή πολλοί Έλληνες από τη Μικρά Ασία (Ιωνία, Πόντος, Καππαδοκία κ.ά.) καθώς και από τα απομακρυσμένα προάστια της Πόλης μετοίκησαν εδώ καθώς ήταν πιο ασφαλής περιοχή διαμονής. Κατά τα Σεπτεμβριανά το Πέραν πλήγηκε ανεπανόρθωτα από τις επιδρομές των Τουρκών και άρχισε να χάνει σιγά σιγά την αίγλη και τον ελληνικό χαρακτήρα του, σκηνικό που συμπληρώθηκε εννέα χρονια αργότερα με τις απελάσεις του 1964.

Νεότερη εποχή

Σήμερα η περιοχή Μπέγιογλου, άλλοτε Πέραν ή Σταυροδρόμι, έχει μια μικρή ελληνική κοινότητα. Πολλοί Έλληνες έχουν επιστρέψει και συνεχίζουν για οικονομικούς λόγους. Η Κοινότητα έχει 1100 περίπου κατοίκους με αξιόλογο δράση, συντηρώντας τους παρακάτω ναούς:

• Το ναό της Αγίας Τριάδας, έναν απο τους ομορφότερους ελληνορθόδοξους ναούς της Πόλης που αντικατροπτίζει όλη την Ρωμιοσύνη της Πόλης, με παραπάνω απο 500 ενορίτες.
• Το ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου, πρόσφατα ανακαινισμένο, με 150 περίπου ενορίτες.
• Το ναό των Αγίων Κωσταντίνου και Ελένης στο Ταρλάμπασι, με 450 ενορίτες.
• Τον Κοιμητηριακό ναό Θείας Μεταμορφώσεως στο Σισλί, ενα απο τα πιο μεγάλα νεκροταφεία της Πόλης.

Τα ελληνικά εκπαιδευτήρια της περιοχής είναι δύο. Το πρώτο είναι το Ζάππειο Παρθεναγωγείο, που τώρα είναι μικτό με 200 μαθητές, αριθμός που το καθιστά ένα από τα πιο δραστηριά ελληνικά σχολεία της Πόλης. Χωρίζεται σε τρεις βαθμίδες:

• Το νηπιαγωγείο με 40 μαθητές
• Το δημοτικό με 100 μαθητές
• Το Γυμνάσιο-Λύκειο με 60 μαθητές

Το δεύτερο είναι το Ζωγράφειο Λύκειο, ένα εκπαιδευτήριο που οφείλει το όνομα του στον μεγάλο του ευεργέτη Χρηστάκη Ζωγράφο. Το δυναμικό της σχολής φτάνει τους 300 μαθητές, ενώ σήμερα υπάρχουν 130 μαθητές και 20 δάσκαλοι.

Στο Μπέγιογλου εδρεύει επίσης η Ηχώ της Πόλης, η μεγαλύτερη ομογενειακή εφημερίδα της Κωνσταντινούπολης, η οποία από το 2012 λειτουργεί και τον μοναδικό ομογενειακό ελληνικό ραδιοφωνικό σταθμό της Πόλης. Επίσης στην ίδια περιοχή συνεχίζει και λειτουργεί και η ιστορική εφημερίδα Απογευματινή. Αξιοσημείωτη είναι και η ίδρυση το 2012 του μοναδικού ελληνικού εκδοτικού οίκου στην Τουρκία, του Ιστού που μέχρι σήμερα παρουσιάζει ποικίλη και συνθέτη δράση.

Εικόνες

• 
  Ελληνικά καταστήματα στο Πέραν το 1930.
• 
  Η περιοχή Μπέγιογλου στην Κωνσταντινούπολη
• 
  Πρόσοψη κτηρίου
• 
  Η στοά των λουλουδιών Cité de Péra (Τσιτσέκ Πασάτζι) ή στοά Χρηστάκη
• 
  Τοπ Χανέ
• 
  Τακσίμ

Βιβλιογραφία

• Ζωηρός Αλέξανδρος «Αναμνήσεις. Η Κωνσταντινούπολις και ιδίως το Σταυροδρόμιον κατά το 1860. Η πόλις και οι άνθρωποι. Η ίδρυσης του Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου». Κων/πόλη, 1905

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Beyoğlu Municipality official website
• Βόλτα στο Πέραν