Ελούντα Λασιθίου

Elounda / Ελούντα
Πόλη
Εικόνα Η Ελούντα από τα σύνορά της με τα Ελληνικά(περιοχή νότια της Ελούντας)
Elounda / Ελούντα
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Κρήτη
Δήμος	Δήμος Αγίου Νικολάου
Πληθυσμός	165, 63, 84 και 2.193
Ταχυδρομικός κώδικας	720 53
Τηλεφωνικός κωδικός	28410
Ιστοσελίδα	Επίσημος ιστότοπος

Η Ελούντα (πολυτονικό: Ἐλοῦντα) είναι πόλη και Δημοτική Κοινότητα του νομού Λασιθίου στην βόρεια ακτή του νησιού της Κρήτης που ανήκει στον Δήμο του Αγίου Νικολάου. Σε πρόσφατη απογραφή (2011) ο πληθυσμός της Δημοτικής Ενότητας Ελούντας ήταν 2.193 άτομα. εκ των οποίων οι 1730 στον κύριο οικισμό Σχίσμα Ελούντας. Σήμερα, ο πληθυσμός της Ελούντας είναι 4.785. Πρόκειται για ένα παγκοσμίως γνωστό, παραθαλάσσιο δημοφιλή, τουριστικό προορισμό και θέρετρο. Απέναντί της και βορειότερα, στην είσοδο του κόλπου, βρίσκεται το μικρό νησί της Σπιναλόγκας, όπου από το 1905 μέχρι το 1958 ζούσαν απομονωμένοι οι λεπροί της Κρήτης και της Ελλάδας γενικότερα. Η απόσταση Αγίου Νικολάου-Ελούντας είναι 12 χιλιόμετρα περίπου. Ο δρόμος που ακολουθεί την ακτή, καθώς ανεβαίνει προς την κορυφή ενός μικρού βουνού, συνδέεται επαρκώς με το ευρύτερο οδικό επαρχιακό δίκτυο Ελούντας-Αγίου Νικολάου. Παράλληλα, η παραλιακή οδός Ελούντας-Πλάκας συνδέεται ικανοποιητικά και με μακρυνότερα μέρη όπως ο Βρουχάς ο οποίος απέχει 10 χιλιόμετρα από την Ελούντα. Το μικρό προάστιο της Πλάκας (Λασιθίου) που υπάγεται στον τομέα κεντρικής διεύθυνσης Ελούντας, με θέα το νησί της Σπιναλόγκας απέχει μόλις 5 χλμ. από την κεντρική πλατεία (Μπ.Σφακιανάκη) της Ελούντας προς το βορρά. Κατέχει σημαντική θέση στην ιστορία της Κρήτης και συμμετείχε ενεργά στην Μινωική Περίοδο ως η πόλη-κράτος της Ολούντας με ικανοποιητική ανάπτυξη και παραγωγή ιδιαίτερα στον πρωτογενή τομέα. Η Ελούντα φημίζεται ως ένας από τους διασημότερους τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως αλλά και πανελλήνια καθώς φιλοξενεί συχνά διάσημα πρόσωπα τόσο από το εξωτερικό όσο και από το εσωτερικό. Στην Ελούντα βρίσκεται ένα από τα ιστορικότερα μνημεία της Ελλάδας, το νησί της Σπιναλόγκας, το οποίο βρίσκεται απέναντι από την γραφική Πλάκα και σε ακτίνα 4 χιλιομέτρων από την κεντρική περιοχή. Το νησί της Σπιναλόγκας ήταν ένα από τα οχυρότερα σημεία της Κρήτης και μία από τις τελευταίες εστίες αντίστασης κατά τον Ενετοτουρκικό Πόλεμο του 1645-1669 καθώς και καταφύγιο των κατοίκων των γύρω περιοχών. Η Σπιναλόνγκα δέχεται ημερησίως περίπου 5 με 7 χιλιάδες επισκέπτες οι οποίοι μεταφέρονται ως εκεί ακτοπλοϊκά. Το αποκαλούμενο απλώς "νησί" φωταγωγείται και είναι υποψήφιο προς ένταξη στα μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Ιστορία

Η πρώτη γνωστή εγκατάσταση στην περιοχή ήταν η οργανωμένη πόλη-κράτος Ολούς, της οποίας οι κάτοικοι ήταν σε διαμάχη με τους κατοίκους της δωρικής Λατούς. Το μεγαλύτερο μέρος της Ολούντας είναι βυθισμένο στην θάλασσα από το τέλος της αρχαιότητας και τα ερείπια είναι ορατά κατά την κατάδυση. Η αρχαία Ολούς χρονολογείται περίπου στα 3500 με 4000 χρόνια π.Χ. Κατά τη Μινωική Εποχή είχε μεγάλη ακμή και οι κάτοικοί της υπολογίζονται σε 15.000 περίπου. Σήμερα υπάρχουν τα ερείπια της αρχαίας αυτής πόλης σε αρκετά εμφανή βαθμό στην περιοχή "Κανάλι". Το μεγαλύτερο μέρος της πόλης κατέρρευσε από ένα ισχυρό σεισμό που έπληξε τον κόλπο του Μιραμπέλλου και την γύρω περοχή.

Περιοχές

Η Ελούντα αποτελείται, όπως όλα τα χωριά και οι πόλεις, από μικρές περιοχές.Οι περιοχές με τα περισσότερα σπίτια, εστιατόρια, καφετέριες και άλλα κτήρια είναι το Σχίσμα και η Πλάκα. Υπάρχουν, ακόμα, και περιοχές με παραδοσιακά αλλά και αρχαία σπίτια, όπως το Μαυρικιανό, το Κάτω Χωριό (Κάτω Ελούντα) και το Επάνω Χωριό (Επάνω Ελούντα). Μία άλλη περιοχή είναι η Κατεβατή όπου βρίσκονται τα περισσότερα ξενοδοχεία και λίγα σπίτια. Το Τσιφλίκι είναι κι αυτό μια περιοχή με πολλά ξενοδοχεία και λιγότερα σπίτια.Η Κύπερη είναι μια περιοχή με καθόλου ξενοδοχεία και με ελάχιστα σπίτια. Δεν λείπουν, βέβαια, και περιοχές μόνο με αρχαία ευρήματα, όπως ο Πόρος, όπου βρίσκονται αρχαία από την Αρχαία Ολούς, μέσα υπάρχει μόνο μία ταβερνούλα και μερικές παραλίες, ενώ στην είσοδο της περιοχής διαμερίσματα, bar και 2 ταβερνούλες, το νησί που αποτελείται από βουνά και λόφους και βρίσκονται κι εκεί αρχαία ευρήματα και το νησί Σπιναλόγκα με τα αρχαία σπίτια των λεπρών.

Η Ελούντα σήμερα

Σήμερα, έχουν κτιστεί πολλά ξενοδοχεία ώστε να φιλοξενούν το αναρίθμητο πλήθος των επισκεπτών. Υπάρχουν, επίσης, εστιατόρια όπου οι επισκέπτες απολαμβάνουν παραδοσιακά φαγητά, καθώς και μαγαζάκια όπου οι τουρίστες θα βρουν souvenirs κ.α.

Η Ελούντα διαθέτει, επίσης, πολλές παραλίες. Κάποιες από αυτές έχουν βραβευτεί με τη ''Γαλάζια Σημαία''

Διαθέτει ένα ιατρείο, πράγμα που σημαίνει ότι αν κάποιος πάθει κάτι πολύ σοβαρό πρέπει να οδηγηθεί στο Γενικό Νοσοκομείο Αγίου Νικολάου στον Άγιο Νικόλαο.

Η Ελούντα εξυπηρετείται από το ΚΤΕΛ Ηρακλείου-Λασιθίου με προορισμούς τον Άγιο Νικόλαο και, κάποιες φορές, την Πλάκα (μικρό προάστιο της Ελούντας). Τα λεωφορεία του ΚΤΕΛ περνούν από τα περισσότερα ξενοδοχεία του χωριού. Ακόμα, καραβάκια οδηγούν τους επισκέπτες στο νησί της Σπιναλόγκας. Υπάρχει και πιάτσα με ταξί απέναντι από την κεντρική πλατεία του χωριού(πλατεία Μπότη Σφακιανάκη).

Επιπλέον, έχει δημιουργήθει μια ποδοσφαιρική ομάδα με το όνομα ''Κόρφος'' που πήρε την ονομασία του από τον ομώνυμο κόλπο της Ελούντας.