Νομοί της Ελλάδας

Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση
Κατηγορία	ΟΤΑ β΄ βαθμού
Χώρα	Ελλάδα
Δημιουργήθηκε από	Βασιλικό Διάταγμα της 3/15 Απριλίου του 1833
Ίδρυση	Απρίλιος 1833
Αριθμός	54
Διοίκηση	Νομαρχιακό συμβούλιο Νομαρχιακή επιτροπή
Διάλυση	1 Ιανουαρίου 2011
Αντικαταστάθηκε από	Περιφέρεια Περιφερειακή ενότητα

Οι νομοί της Ελλάδας είναι μια καταργημένη βαθμίδα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης (1833-2010). Αποτελούσε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και αρμοδιότητά της ήταν η διοίκηση των τοπικών ζητημάτων σε επίπεδο νομού. Από την 1η Ιανουαρίου 2011, οπότε τέθηκε σε ισχύ το πρόγραμμα «Καλλικράτης» του Ν. 3852/2010, οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις καταργήθηκαν και αντικαταστάθηκαν (με μετονομασία ή διάσπαση) από τις Περιφερειακές ενότητες.

Μέχρι το 2010 σε κάθε νομό αντιστοιχούσε ένας δευτεροβάθμιος οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης (νομαρχία), με εξαίρεση την Αττική. Ωστόσο στους νομούς δεν συμπεριλαμβανόταν το Άγιο Όρος, το οποίο ορίζεται ως «Αυτόνομη Μοναστική Πολιτεία» ευρισκόμενη εντός της χώρας, αλλά υπαγόμενη σε ειδικό καθεστώς.

Ιστορική εξέλιξη

Χάρτης των πρώτων δέκα νομαρχιών - 1833

Οι νομαρχίες εισήχθησαν με τη διοικητική μεταρρύθμιση της Αντιβασιλείας (1833) ως ενδιάμεσο επίπεδο διοίκησης ανάμεσα στους αμιγώς τοπικούς θεσμούς (δήμοι - επαρχίες) και την κυβέρνηση. Συγκεκριμένα ο καινοτόμος αυτός θεσμός της νομαρχίας καθορίστηκε από την Κυβέρνηση Μαυροκορδάτου, στους πρώτους μήνες της διακυβέρνησης της χώρας από την Αντιβασιλεία μετά την άφιξη του Βασιλέα Όθωνα στην Ελλάδα. Με βάση την τότε νέα διοικητική διαίρεση, που τέθηκε σε εφαρμογή με το Βασιλικό Διάταγμα της 3/15 Απριλίου του 1833 «Περί διαιρέσεως του Βασιλείου και της διοικήσεώς του», η επικράτεια του Ελληνικού Βασιλείου χωρίσθηκε σε δέκα νομούς - νομαρχίες και 47 επαρχίες. Επικεφαλής της κάθε νομαρχίας ήταν ο νομάρχης, ανώτερο διοικητικό όργανο στη διοικητική διεύθυνση του νομού, με υπαγόμενες επαρχίες και δήμους, τα καθήκοντα του οποίου ορίσθηκαν με το από 25 Απριλίου του 1833 Βασιλικό Διάταγμα «Περί της αρμοδιότητας των νομαρχών και περί της κατά τας νομαρχίας υπηρεσίας». Την διαίρεση αυτή ακολούθησε στη συνέχεια και η διοικητική σύσταση αναγνώριση ισάριθμων μητροπόλεων με εξαίρεση εκείνη της Μάνης (Γυθείου).

Πρώτοι νομάρχες του Βασιλείου της Ελλάδος, που ορίστηκαν με την παραπάνω νομοθεσία ήταν ξεκινώντας από την νομαρχία πρωτεύουσας, οι: Φραγκίσκος Μαύρος (Αργολίδος και Κορινθίας), Γεώργιος Γλαράκης (Αχαΐας και Ήλιδος), Κωνσταντίνος Ζωγράφος (Αρκαδίας), Δημήτριος Χρηστίδης (Μεσσηνίας), Ανδρέας Μεταξάς (Λακωνίας), Αναγνώστης Μοναρχίδης (Ακαρνανίας και Αιτωλίας), Ιωάννης Αμβροσιάδης (Φωκίδος και Λοκρίδος), Μ. Σχινάς (Αττικής και Βοιωτίας), Γεώργιος Αινιάν (Εύβοιας), και τέλος Ιάκωβος Ρίζος Νερουλός (Κυκλάδων).

Οι νομαρχίες καταργήθηκαν προσωρινά από νέα μεταρρύθμιση τρία χρόνια αργότερα, επανασυστάθηκαν όμως το 1845 με το Νόμο ΚΕ'.

Στον ενάμιση αιώνα που ακολούθησε, ο αριθμός, οι περιοχές και τα αντικείμενα αρμοδιότητάς τους συχνά άλλαζαν, ακολουθώντας τις αντίστοιχες γεωγραφικές και δημογραφικές μεταβολές. Όμως ο δομικός χαρακτήρας τους παρέμενε ίδιος: τοπικοί βραχίονες της κεντρικής εξουσίας, αφού η τελευταία διόριζε άμεσα ή έμμεσα τα όργανά τους. Η πρώτη (και τελευταία) ουσιαστική μεταβολή του χαρακτήρα τους έγινε το 1994 με το Ν. 2218 της κυβέρνησης Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος θέσπισε την εκλογή του νομάρχη και του συμβουλίου με άμεση καθολική ψηφοφορία, μετατρέποντας το θεσμό σε πλήρως αιρετό β΄ βάθμιο οργανισμό τοπικής αυτοδιοίκησης. Λόγω αυτού, οι νομαρχίες μετονομάστηκαν επισήμως σε Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, αν και στην καθημερινή γλώσσα συνέχισαν να αποκαλούνται με την παλαιά ονομασία τους.

Οργάνωση

Οι νομαρχίες για δεκαέξι χρόνια (από το 1994 έως το 2010) διοικούνταν από νομαρχιακό συμβούλιο που καταρτιζόταν από 21 έως 37 μέλη, με επικεφαλής τον νομάρχη και προεδρεύοντα τον πρόεδρο του Νομαρχιακού συμβουλίου. Επίσης υπήρχε και η Νομαρχιακή Επιτροπή, αποτελούμενη από τον Νομάρχη και τον αντινομάρχη που διοριζόταν από τον πρώτο και αποτελούταν από 4 έως 6 μέλη, εκλεγμένα από το Νομαρχιακό Συμβούλιο.

Παρεμφερείς μορφές

• Νομαρχίες μικρότερες από νομό: Λόγω της μεγάλης συγκέντρωσης πληθυσμού στο Νομό Αττικής, αυτός συχνά διαιρείτο σε περισσότερες της μίας νομαρχίες.
• Υπερνομαρχία: Επρόκειτο για λίγα ΝΠΔΔ που συστάθηκαν την περίοδο της αιρετής νομαρχιακής αυτοδιοίκησης και περιελάμβαναν περισσότερες από μία νομαρχίες. Τυπικά οι κατά τόπους νομαρχίες διατηρούσαν την αυτοτέλειά τους, όμως ουσιαστικά τα όργανά τους εκλέγονταν σε υπερνομαρχιακό επίπεδο. Υπερνομαρχίες συστάθηκαν στο Λεκανοπέδιο Αθηνών - Πειραιώς (συμπεριελάμβαναν τις νομαρχίες του) και στην Ανατολική Μακεδονία - Θράκη (μία για Δράμα - Καβάλα - Ξάνθη και μία για Ροδόπη - Έβρο). Οι δύο τελευταίες είχαν δεχτεί μάλιστα έντονες επικρίσεις, ότι συγκροτήθηκαν με σκοπό να αποτραπεί η εκλογή νομαρχών από τη μουσουλμανική μειονότητα σε Ξάνθη και Ροδόπη.

Κατάλογος

Χάρτης της Ελλάδας με αριθμημένους τους νομούς

Οι νομαρχίες του νομού Αττικής

Οι 54 Νομαρχίες

Οι νομαρχίες της Ελλάδας όπως είχαν διαμορφωθεί τελευταία ήταν:

Νομός Αττικής 1. Νομαρχία Αθηνών 2. Νομαρχία Ανατολικής Αττικής 3. Νομαρχία Πειραιά 4. Νομαρχία Δυτικής Αττικής Νομαρχία Ευβοίας Νομαρχία Ευρυτανίας Νομαρχία Φωκίδας Νομαρχία Φθιώτιδας Νομαρχία Βοιωτίας Νομαρχία Χαλκιδικής Νομαρχία Ημαθίας Νομαρχία Κιλκίς Νομαρχία Πέλλας Νομαρχία Πιερίας Νομαρχία Σερρών Νομαρχία Θεσσαλονίκης Νομαρχία Χανίων Νομαρχία Ηρακλείου Νομαρχία Λασιθίου Νομαρχία Ρεθύμνης Νομαρχία Δράμας Νομαρχία Έβρου Νομαρχία Καβάλας Νομαρχία Ροδόπης Νομαρχία Ξάνθης Νομαρχία Άρτας Νομαρχία Ιωαννίνων

Νομαρχία Πρέβεζας Νομαρχία Θεσπρωτίας Νομαρχία Κέρκυρας Νομαρχία Κεφαλληνίας Νομαρχία Λευκάδας Νομαρχία Ζακύνθου Νομαρχία Χίου Νομαρχία Λέσβου Νομαρχία Σάμου Νομαρχία Αρκαδίας Νομαρχία Αργολίδας Νομαρχία Κορινθίας Νομαρχία Λακωνίας Νομαρχία Μεσσηνίας Νομαρχία Κυκλάδων Νομαρχία Δωδεκανήσου Νομαρχία Καρδίτσας Νομαρχία Λάρισας Νομαρχία Μαγνησίας Νομαρχία Τρικάλων Νομαρχία Αχαΐας Νομαρχία Αιτωλοακαρνανίας Νομαρχία Ηλείας Νομαρχία Φλώρινας Νομαρχία Γρεβενών Νομαρχία Καστοριάς Νομαρχία Κοζάνης    (a)   Άγιο Όρος

Οι 51 Νομοί

Αττική
Α/Α	Νομός	Έδρα νομού	Έκταση (km²)	Πληθυσμός
1	Νομός Αττικής	Αθήνα	3.808	3.827.624
Στερεά Ελλάδα
Α/Α	Νομός	Έδρα νομού	Έκταση (km²)	Πληθυσμός
2	Νομός Ευβοίας	Χαλκίδα	4.167	210.815
3	Νομός Ευρυτανίας	Καρπενήσι	1.869	20.081
4	Νομός Φωκίδας	Άμφισσα	2.120	40.343
5	Νομός Φθιώτιδας	Λαμία	4.441	158.231
6	Νομός Βοιωτίας	Λιβαδειά	2.952	120.432
Κεντρική Μακεδονία
Α/Α	Νομός	Έδρα νομού	Έκταση (km²)	Πληθυσμός
7	Νομός Χαλκιδικής	Πολύγυρος	2.918	105.908
8	Νομός Ημαθίας	Βέροια	1.701	140.611
9	Νομός Κιλκίς	Κιλκίς	2.519	80.419
10	Νομός Πέλλας	Έδεσσα	2.506	139.680
11	Νομός Πιερίας	Κατερίνη	1.516	126.698
12	Νομός Σερρών	Σέρρες	3.968	176.430
13	Νομός Θεσσαλονίκης	Θεσσαλονίκη	3.683	1.110.183
Κρήτη
Α/Α	Νομός	Έδρα νομού	Έκταση (km²)	Πληθυσμός
14	Νομός Χανίων	Χανιά	2.376	156.585
15	Νομός Ηρακλείου	Ηράκλειο	2.641	304.270
16	Νομός Λασιθίου	Άγιος Νικόλαος	1.823	76.319
17	Νομός Ρεθύμνης	Ρέθυμνο	1.496	85.160
Ανατολική Μακεδονία & Θράκη
Α/Α	Νομός	Έδρα νομού	Έκταση (km²)	Πληθυσμός
18	Νομός Δράμας	Δράμα	3.468	98.287
19	Νομός Έβρου	Αλεξανδρούπολη	4.242	147.947
20	Νομός Καβάλας	Καβάλα	2.111	124.917
21	Νομός Ροδόπης	Κομοτηνή	2.543	112.039
22	Νομός Ξάνθης	Ξάνθη	1.793	111.222
Ήπειρος
Α/Α	Νομός	Έδρα νομού	Έκταση (km²)	Πληθυσμός
23	Νομός Άρτας	Άρτα	1.662	67.877
24	Νομός Ιωαννίνων	Ιωάννινα	4.990	167.901
25	Νομός Πρέβεζας	Πρέβεζα	1.036	57.491
26	Νομός Θεσπρωτίας	Ηγουμενίτσα	1.515	43.587
Ιόνιοι Νήσοι
Α/Α	Νομός	Έδρα νομού	Έκταση (km²)	Πληθυσμός
27	Νομός Κέρκυρας	Κέρκυρα	641	104.371
28	Νομός Κεφαλληνίας	Αργοστόλι	904	41.365
29	Νομός Λευκάδας	Λευκάδα	356	23.693
30	Νομός Ζακύνθου	Ζάκυνθος	406	39.015
Βόρειο Αιγαίο
Α/Α	Νομός	Έδρα νομού	Έκταση (km²)	Πληθυσμός
31	Νομός Χίου	Χίος	904	52.674
32	Νομός Λέσβου	Μυτιλήνη	1.633	86.436
33	Νομός Σάμου	Σάμος	778	43.595
Πελοπόννησος
Α/Α	Νομός	Έδρα νομού	Έκταση (km²)	Πληθυσμός
34	Νομός Αρκαδίας	Τρίπολη	4.419	86.685
35	Νομός Αργολίδας	Ναύπλιο	2.154	97.044
36	Νομός Κορινθίας	Κόρινθος	2.290	145.082
37	Νομός Λακωνίας	Σπάρτη	3.636	89.138
38	Νομός Μεσσηνίας	Καλαμάτα	2.991	159.954
Νότιο Αιγαίο
Α/Α	Νομός	Έδρα νομού	Έκταση (km²)	Πληθυσμός
39	Νομός Κυκλάδων	Ερμούπολη	2.572	112.615
40	Νομός Δωδεκανήσου	Ρόδος	2.714	190.071
Θεσσαλία
Α/Α	Νομός	Έδρα νομού	Έκταση (km²)	Πληθυσμός
41	Νομός Καρδίτσας	Καρδίτσα	2.636	113.544
42	Νομός Λάρισας	Λάρισα	5.381	284.325
43	Νομός Μαγνησίας	Βόλος	2.636	208.500
44	Νομός Τρικάλων	Τρίκαλα	3.384	131.085
Δυτική Ελλάδα
Α/Α	Νομός	Έδρα νομού	Έκταση (km²)	Πληθυσμός
45	Νομός Αχαΐας	Πάτρα	3.271	309.694
46	Νομός Αιτωλοακαρνανίας	Μεσολόγγι	5.447	210.802
47	Νομός Ηλείας	Πύργος	2.618	159.300
Δυτική Μακεδονία
Α/Α	Νομός	Έδρα νομού	Έκταση (km²)	Πληθυσμός
48	Νομός Φλώρινας	Φλώρινα	1.924	54.768
49	Νομός Γρεβενών	Γρεβενά	2.291	37.947
50	Νομός Καστοριάς	Καστοριά	1.720	50.322
51	Νομός Κοζάνης	Κοζάνη	3.516	170.196
Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως
Α/Α	Νομός	Έδρα νομού	Έκταση (km²)	Πληθυσμός
	Άγιο Όρος	Καρυές	336	2.416

Ιστορικός κατάλογος

1833

Με την Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1833 δημιουργήθηκαν 10 νομοί, 42 επαρχίες και δήμοι:

Θέση	Νομός	Πληθυσμός 1834	Έδρα Νομού	Διοικητικές μεταβολές
1	Αιτωλίας & Ακαρνανίας		Ιερά Πόλις Μεσολογγίου	Ο νομός αρχικά περιελάμβανε ως τμήμα του και τον σημερινό νομό Ευρυτανίας, αποτελώντας αρχικά την Επαρχία Ευρυτανίας. Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα που αναφέρονται παραπάνω, ο νομός δεν χώρισε ποτέ σε δύο νομούς, έτσι είναι ο μόνος νομός που έμεινε στην ιστορία με ένα σύνθετο όνομα.
2	Αρκαδίας		Τρίπολη	Είναι ο μόνος νομός στην ιστορία του ελληνικού κράτους που μέχρι σήμερα έχει την έκταση του από την ανεξαρτησία αμετάβλητη. Από το 2011 με το πρόγραμμα Καλλικράτης, αποτελεί την Περιφερειακή Ενότητα Αρκαδίας.
3	Αργολίδος & Κορινθίας		Ναύπλιο	Οι νομοι Κορινθία και Αργολίδας αποτέλεσαν για συναπτά έτη τον νομό Αργολίδος & Κορινθίας, που ως νομός Αργολίδας περιλάμβανε αρχικά και την επαρχία Τροιζηνίας, αλλά και τα νησιά του Αργοσαρωνικού Πόρος, Γαλατάς, Μέθανα, Σπέτσες και Ύδρα, τα οποία ανήκουν σήμερα στον νομό Αττικής, στην νομαρχία Πειραιώς. Η πρωτεύουσα του νομού ήταν το Ναύπλιο που ήταν τότε η πρώτη πρωτεύουσα του σύγχρονου ελληνικού κράτους (1828-1834), πριν από την κίνηση του βασιλιά Όθωνα να μεταφέρει την πρωτεύουσα οριστικά στην Αθήνα.
4	Αττικής & Βοιωτίας		Αθήναι	Οι νομοί Αττικής και Βοιωτίας αποτέλεσαν για συναπτά έτη τον Νομό Αττικής & Βοιωτίας.
5	Αχαΐας & Ήλιδος		Πάτραι	Οι Νομοί Αχαΐας και Ηλείας αποτέλεσαν τον Νομό Αχαΐας & Ήλιδος.
6	Ευβοίας		Χαλκίς	Ο νομός περιελάμβανε αρχικά και τις βόρειες Σποράδες (Αλόννησος, Σκιάθος και Σκόπελος), οι οποίες σήμερα ανήκουν στον νομό Μαγνησίας, εκτός από το νησί της Σκύρου.
7	Κυκλάδων		Ερμούπολη
8	Λακωνίας		Σπάρτη	Ο νομός αρχικά περιελάμβανε το νοτιοανατολικό μισό του νομού Μεσσηνίας από αυτό που είναι σήμερα.
9	Μεσσηνίας		Καλαμαί	Ο νομός αρχικά περιελάμβανε το νότιο μισό του νομού Ηλείας από αυτό που είναι σήμερα.
10	Φωκίδος & Λοκρίδος		Σάλωνα	Ο νομός αυτός αρχικά δεν περιελάμβανε αρχικά την επαρχία Δομοκού, η οποία μέχρι τότε ήταν μέρος της Θεσσαλίας, υπό οθωμανική κυριαρχία μέχρι το 1881. Η περιοχή σήμερα αποτελεί τον δήμο Δομοκού του νομού Φθιώτιδας έγινε μόνο ένα μέρος του ελληνικού κράτους γενικότερα, και της Φθιώτιδας, ιδίως, μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα το 1881.

1845

Με την Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1845 ξαναδημιουργήθηκαν οι 10 νομοί που είχαν ιδρυθεί με την Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1833, ενώ οι επαρχίες από 42 έγιναν 49 (7 παραπάνω).

Θέση	Νομός	Πληθυσμός 1845	Έδρα Νομού	Διοικητικές μεταβολές
1	Φωκίδος & Φθιώτιδος		Ζητούνι	Ο νομός αυτός αποτελούνταν από τους νομούς Φθιώτιδας και Φωκίδας οι οποίοι αποτέλεσαν τον νομό Φωκίδος & Φθιώτιδος (το διάστημα 1833-1836 είχε επανασυσταθεί ως νομός Φωκίδος & Λοκρίδος).

1864

Το 1864 προσαρτήθηκαν επισήμως στην Ελλάδα τα Επτάνησα και στις 8 Δεκεμβρίου του 1864 διαιρέθηκαν σε τέσσερις νομούς (Κέρκυρας, Κεφαλληνίας, Λευκάδος και Ζακύνθου), αλλά μετά από δυο χρόνια, με τον νόμο ΡΜΓ΄ του 1866, και άλλα δυο, με τον ΣΡΞ΄ του 1868, τα Κύθηρα λόγω τεράστιας γεωγραφικής απόστασης από τα υπόλοιπα Επτάνησα υπάχθηκαν στον Νομό Αργολίδος & Κορινθίας ενώ τα υπόλοιπα Επτάνησα χωρίστηκαν μέχρι το 1899 σε τρεις νομούς, Κέρκυρας, Κεφαλληνίας (υπάχθηκε στον νομό ο Νομός Λευκάδος) και Ζακύνθου.

Θέση	Νομός	Πληθυσμός 1870	Έδρα Νομού	Διοικητικές μεταβολές
1	Αιτωλίας & Ακαρνανίας		Ιερά Πόλις Μεσολογγίου
2	Αρκαδίας		Τρίπολη
3	Αργολίδος & Κορινθίας		Ναύπλιο	Ωστόσο τα νησιά Κύθηρα και Αντικύθηρα μετά την ενσωμάτωση των Επτανήσων στην Ελλάδα, γνώρισαν συνεχείς διοικητικές μεταβολές. Αρχικά εντάχθηκαν το 1866 στον νομό Λακωνίας, στον οποίο παρέμειναν μέχρι το 1868. Την χρονιά αυτή τα δυο νησιά ενσωματώθηκαν στον νομό Αργολιδοκορινθίας όπου παρέμεινε μέχρι το 1899, όταν διασπάστηκε ο νομός. Με την διοικητική διαίρεση του 1899, η επαρχία ενσωματώθηκε στον νεοσύστατο νομό Λακωνικής ο οποίος καταργήθηκε οριστικά δέκα χρόνια μετά το 1909 και τα Κύθηρα μαζί με τα Αντικύθηρα ενσωματώθηκαν και πάλι στον νομό Αργολιδοκορινθίας, ο οποίος ανασυγκροτήθηκε. Το 1929 τα νησιά αποσπάστηκαν οριστικά από την Αργολιδοκορινθία και ενσωματώθηκαν στον νομό Αττικής. Από τα μέσα του 1960 μέχρι τις αρχές του 1980 έγινε μέρος του νομού Πειραιώς και μετά την κατάργησή του έγινε πάλι μέρος του νομού Αττικής.
4	Αττικής & Βοιωτίας		Αθήναι
5	Αχαΐας & Ήλιδος		Πάτραι
6	Ευβοίας		Χαλκίς
7	Ζακύνθου		Ζάκυνθος
8	Κερκύρας		Κέρκυρα	Κατά τον 19ο αιώνα παραχωρήθηκε στην Ελλάδα ως τμήμα των Ιονίων νήσων και η νήσος Σάσων η οποία ήταν τμήμα των Διαπόντιων νησιών. Από το 1869 μέχρι το 1912 οι Οθωνοί, το Μαθράκι και η Ερεικούσσα σχημάτιζαν τον δήμο Διαποντίων με τους Οθωνούς ως πρωτεύουσα του δήμου.
9	Κεφαλληνίας		Αργοστόλι
10	Κυκλάδων		Ερμούπολη
11	Λακωνίας		Σπάρτη
12	Λευκάδος		Λευκάς
13	Μεσσηνίας		Καλαμαί
14	Φωκίδος & Φθιώτιδος		Λαμία

Οι τρεις νομοί που δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά το 1882 με την προσάρτηση της Άρτας και της Θεσσαλίας στην Ελλάδα (Άρτης, Λαρίσης και Τρικκάλων):

Θέση	Νομός	Πληθυσμός 1889	Έδρα Νομού	Διοικητικές μεταβολές
1	Αιτωλίας & Ακαρνανίας		Ιερά Πόλις Μεσολογγίου
2	Αρκαδίας		Τρίπολη
3	Άρτης		Άρτα	Η Περιοχή της Άρτας ανέκτησε την ανεξαρτησία της με τη συνθήκη του Βερολίνου το 1881, όμως η περιοχή του κάμπου παρέμεινε υπό Τουρκική κατοχή. Το 1883 δημιουργήθηκε ο ομώνυμος νομός, ο οποίος δεν είχε αρχικά την σημερινή μορφή του, αλλά την μισή έκταση του, ενώ αντίστοιχα περιελάμβανε αρχικά και ένα μικρό μέρος του νομού Ιωαννίνων, έως τότε με τα σύνορα του Ελληνικού κράτους να φτάνουν ως τον Καλαρρύτικο ποταμό, ελευθερώνονται και οι Καλαρρύτες το 1881. Στα πλαίσια της οργάνωσης του ελεύθερου κράτους, η κοινότητα Καλαρρυτών μαζί με το Ματσούκι γίνεται ένας από τους τέσσερις δήμους της επαρχίας Τζουμέρκων του νομού Άρτης.
4	Αργολίδος & Κορινθίας		Ναύπλιο
5	Αττικής & Βοιωτίας		Αθήναι
6	Αχαΐας & Ήλιδος		Πάτραι
7	Ευβοίας		Χαλκίς
8	Ζακύνθου		Ζάκυνθος
9	Κερκύρας		Κέρκυρα
10	Κεφαλληνίας		Αργοστόλι
11	Κυκλάδων		Ερμούπολη
12	Λακωνίας		Σπάρτη
13	Λαρίσσης		Λάρισσα	Προσαρτήθηκε στην Ελλάδα το 1881 μετά την συμφωνία της Κωνσταντινούπολης με την οποία τα ελληνικά σύνορα επεκτάθηκαν στην γραμμή Ολύμπου - Άραχθου και ενσωματώθηκαν στην Ελλάδα η Θεσσαλία και τμήμα της Ηπείρου. Αρχικά η περιοχή του Δομοκού εντάχθηκε στον νομό Λαρίσης η οποία απελευθερώθηκε. Το 1899 εντάχθηκε στον νομό Φθιώτιδας στον οποίο παρέμεινε μέχρι το 1909. Την περίοδο 1909-1911 επανήλθε στον νομό Λάρισας και από το 1911 επανεντάχθηκε οριστικά στον νομό Φθιώτιδας.
14	Μεσσηνίας		Καλαμαί
15	Τρικκάλων		Τρίκαλα
16	Φωκίδος & Φθιώτιδος		Λαμία

1899-1909

Με την διοικητική διαίρεση της Ελλάδας 1899, με την οποία δημιουργήθηκαν αρχικά 26 νομοί, ενώ με την διοικητική διαίρεση της Ελλάδας 1909 (νόμος ΓΥΛΔ΄, υπ' αριθμ. 3434, κατάργηση της προηγούμενης διοικητικής διαίρεσης), δημιουργήθηκαν 16 νομοί:

Οι Νομοί της Ελλάδας, το 1899

Αναλυτικά οι 26 Νομοί που δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά το 1899:

Θέση	Νομός	Πληθυσμός 1907	Έδρα Νομού
1	Νομός Αττικής	341.247	Αθήνα
2	Νομός Αρκαδίας	162.324	Τρίπολη
3	Νομός Αχαΐας	150.918	Πάτρα
4	Ακαρνανίας & Αιτωλίας	141.405	Μεσολόγγι
5	Νομός Κυκλάδων	130.378	Ερμούπολη
6	Νομός Μεσσηνίας	127.991	Καλαμάτα
7	Νομός Ευβοίας	116.903	Χαλκίδα
8	Νομός Φθιώτιδος	112.328	Λαμία
9	Νομός Ηλείας	103.810	Πύργος
10	Νομός Μαγνησίας	102.742	Βόλος
11	Νομός Κερκύρας	99.571	Κέρκυρα
12	Νομός Λαρίσης	95.066	Λάρισα
13	Νομός Καρδίτσης	92.941	Καρδίτσα
14	Νομός Τρικκάλων	90.548	Τρίκαλα
15	Νομός Τριφυλίας	90.523	Κυπαρισσία
16	Νομός Λακεδαίμονος	87.106	Γύθειο
17	Νομός Αργολίδος	81.943	Ναύπλιο
18	Νομός Κεφαλληνίας	71.235	Αργοστόλι
19	Νομός Κορινθίας	71.229	Κόρινθος
20	Νομός Βοιωτίας	65.816	Λεβαδειά
21	Νομός Φωκίδος	62.246	Άμφισσα
22	Νομός Λακωνικής	61.522	Σπάρτη
23	Νομός Ευρυτανίας	47.192	Καρπενήσι
24	Νομός Ζακύνθου	42.502	Ζάκυνθος
25	Νομός Άρτης	41.280	Άρτα
26	Νομός Λευκάδος	41.186	Λευκάδα

1912-1920

Με την διοικητική διαίρεση της Ελλάδας 1912 με εφαρμογή του νόμου ΔΝΖ΄ «Περί Δήμων και Κοινοτήτων». Στη συνέχεια ακολούθησαν νέες αποφάσεις και νέοι νόμοι (για παράδειγμα το 1912 για αναγνώριση κοινοτήτων που υλοποίησαν και οργάνωσαν τη διοικητική διαίρεση, λαμβάνοντας υπόψη και τις εδαφικές αλλαγές της Ελλάδας, με την προσάρτηση της Ηπείρου, της Κρήτης, της Μακεδονίας και των βορείων νησιών του Αιγαίου στην Ελλάδα:

Θέση	Νομός	Πληθυσμός 1889	Έδρα Νομού	Διοικητικές μεταβολές
1	Αιτωλίας & Ακαρνανίας		Μεσολόγγι
2	Αργυροκάστρου		Αργυρόκαστρο	Προσωρινός νομός της Ελλάδας που υπήρξε το διάστημα 1915-1916, στη Βόρειο Ήπειρο μετέπειτα καταργήθηκε και τα εδάφη του προσαρτήθηκαν οριστικά στην Αλβανία.
2	Αρκαδίας		Τρίπολη
3	Άρτης		Άρτα	Το 1913 απελευθερώθηκε και ο κάμπος της Άρτας μαζί με την υπόλοιπη Ήπειρο (την Πρέβεζα, την Θεσπρωτία, την Βόρεια Ήπειρο και τα Ιωάννινα).
4	Αργολίδος & Κορινθίας		Ναύπλιο
5	Αττικής & Βοιωτίας		Αθήναι
6	Αχαΐας & Ήλιδος		Πάτραι
7	Δράμας & Καβάλας		Δράμα	Στις 31 Μαρτίου 1915 συστήνεται ο προσωρινός νομός Δράμας & Καβάλας, με έδρα την πόλη της Δράμας και στο οποίο αναφέρεται ότι ο νομός διαιρέθηκε σε τέσσερις υποδιοικήσεις, κατά κόσμον γνωστές και ως επαρχίες, Δράμας, Καβάλας ενώ προσαρτήθηκαν και οι τέως υποδιοικήσεις Θάσου, Πραβίου (Ελευθερουπόλεως) και Σαρή Σαμπάν (Νέστου). Με το Διάταγμα της 3ης Οκτωβρίου 1916 της Προσωρινής Κυβερνήσεως (Φ.Ε.Κ. 9), που είχε έδρα την Θεσσαλονίκη ανασυστάθηκε η επαρχία Θάσου. Στις 23 Οκτωβρίου 1918, αποσπάστηκε η Υποδιοίκηση της Θάσου από τη Γενική Διοίκηση Θεσσαλονίκης και προσαρτήθηκε ξανά στο νομό Δράμας & Καβάλας. Στη συνέχεια με το Β.Δ. της 30ης Ιουνίου 1920, συστήθηκε στο νομό Δράμας η επαρχία Ζυρνόβου, με έδρα το Ζύρνοβο (Νευροκόπι).
7	Ευβοίας		Χαλκίς
8	Ζακύνθου		Ζάκυνθος
8	Ηρακλείου		Ηράκλειο
9	Θεσσαλονίκης		Θεσσαλονίκη	Ο νομός Θεσσαλονίκης δημιουργήθηκε πρώτη φορά το 1913 όταν η περιοχή εντάχθηκε στην Ελλάδα μαζί με την υπόλοιπη Μακεδονία κατά τον Πρώτο Βαλκανικό Πόλεμο την ίδια χρονιά. Αναγνωρίστηκε νομός το 1914. Η έκτασή της ήταν τότε η μεγαλύτερη στην Ελλάδα, καλύπτοντας περίπου το 7% της Ελλάδας. Μέχρι το 1937 οι περιοχές των νομών Πέλλης και Κιλκίς ανήκαν στον νομό Θεσσαλονίκης, ενώ δέκα χρόνια μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο το 1947, αποσπάστηκαν η Ημαθία και η Πιερία. Έως τότε ο νομός Θεσσαλονίκης ήταν ο μεγαλύτερος σε έκταση της Ελλάδος. Μετέπειτα έγινε ο μεγαλύτερος σε έκταση ο νομός Λαρίσης.
9	Ιωαννίνων		Ιωάννινα
9	Καβάλας		Καβάλα	Ο νομός Καβάλας δημιουργήθηκε με τη νομοθεσία 3191 της 11ης Αυγούστου 1924, τότε οι επαρχίες Καβάλας, Νέστου, Πραβίου και Θάσου αποσπάστηκαν από το νομό Δράμας και αποτέλεσαν το νομό Καβάλας.
9	Κερκύρας		Κέρκυρα	Το 1913, η Ελλάδα εκκένωσε τη νήσο Σάσων (το οποίο ανήκε στον νομό) και το 1914 το νησί προσαρτήθηκε οριστικά με νόμο στην Αλβανία.
10	Κεφαλληνίας		Αργοστόλι
10	Κοζάνης		Κοζάνη
10	Κορυτσάς		Κορυτσά	Προσωρινός νομός της Ελλάδας που υπήρξε το διάστημα 1915-1916, στη Βόρειο Ήπειρο μετέπειτα καταργήθηκε και τα εδάφη του προσαρτήθηκαν οριστικά στην Αλβανία.
11	Κυκλάδων		Ερμούπολη
12	Λακωνίας		Σπάρτη
13	Λαρίσσης		Λάρισσα	Το 1912 ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε και τις περιοχές της Ελασσόνας και της Δεσκάτης και εντάσσονται και αυτές οι περιοχές στον νομό και δημιουργείται η επαρχία Ελασσόνας.
13	Λασηθίου		Άγιος Νικόλαος
13	Λέσβου		Μυτιλήνη	Ο νομός Λέσβου αποτελούνταν αρχικά από έξι νησιά του βορείου Αιγαίου: Λέσβος, Λήμνος, Άγιος Ευστράτιος, Ίμβρος, Τένεδος και Σαμοθράκη. Το 1923 επιστράφηκαν στην Τουρκία με βάση τη Συνθήκη της Λωζάνης τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος. Επίσης, η Σαμοθράκη αποσπάστηκε από τον νομό Λέσβου και εντάχθηκε στο νομό Έβρου και ο νομός πήρε τη γεωγραφική έκταση που έχει μέχρι και σήμερα.
14	Μεσσηνίας		Καλαμαί
14	Πρεβέζης		Πρέβεζα
14	Ρεθύμνου		Ρέθυμνος
14	Σάμου		Σάμος	Ο νομός Σάμου αποτελούνταν αρχικά από πέντε νησιά του κεντρικού Αιγαίου: Ικαρία, Σάμος, Φούρνοι, Λέβιθα, Κίναρος και μικρότερα νησιά της περιοχής. Με την προσάρτηση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα, το 1947 οι δύο τελευταίες νησίδες ενσωματώθηκαν στον Νομό Δωδεκανήσου.
14	Σερρών		Σέρρες
14	Σφακίων		Σφακιά	Ο νομός Σφακίων ιδρύθηκε με τον Οργανικό νόμο της Κρητικής Πολιτείας το 1868 και διατηρήθηκε μέχρι την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.
15	Τρικκάλων		Τρίκαλα
15	Φλωρίνης		Φλώρινα
16	Φωκίδος & Φθιώτιδος		Λαμία
16	Χανίων		Χανιά
16	Χαλκιδικής		Πολύγυρος
16	Χίου		Χίος

1920-1928

Υπήρχαν επίσης ελληνικοί νομοί σε περιοχές της σημερινής Αλβανίας και της Τουρκίας, κατά τη διάρκεια της ελληνικής κατοχής των περιοχών αυτών κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και του Ελληνοτουρκικού Πολέμου (1919-1922), αντίστοιχα. Την περίοδο 1920-1928 η Ελλάδα είχε συνολικά 35 νομούς:

Διοικητική διαίρεση	Έδρα νομού	Άρρενες	Θήλεις	Σύνολο
Γενική Διοίκηση Ανατολικής Μακεδονίας		146.183	148.543	294.726
Νομός Δράμας & Καβάλας	Δράμα	90.216	92.377	182.593
Νομός Σερρών	Σέρρες	55.969	56.166	112.135
Γενική Διοίκηση Δυτικής Μακεδονίας		139.662	151.283	290.945
Νομός Κοζάνης	Κοζάνη	79.646	83.358	163.004
Νομός Φλωρίνης	Φλώρινα	60.016	67.925	127.941
Γενική Διοίκηση Ηπείρου		104.341	109.443	213.784
Νομός Ιωαννίνων	Ιωάννινα	80.826	86.659	167.485
Νομός Πρεβέζης	Πρέβεζα	23.515	22.784	46.299
Θεσσαλία και Άρτα		248.324	243.195	491.519
Νομός Άρτης	Άρτα	25.770	27.281	53.051
Νομός Λαρίσης	Λάρισα	124.235	119.478	243.713
Νομός Τρικάλων	Τρίκαλα	98.319	96.376	194.695
Γενική Διοίκηση Θεσσαλονίκης		263.600	241.159	504.759
Νομός Θεσσαλονίκης	Θεσσαλονίκη	214.138	193.100	407.238
Νομός Πέλλης	Βοδενά	49.462	48.059	97.521
Γενική Διοίκηση Θράκης		352.571	351.637	704.208
Νομός Αδριανουπόλεως	Αδριανούπολη	74.944	73.697	148.641
Νομός Έβρου	Αλεξανδρούπολη	46.509	47.533	94.042
Νομός Καλλιπόλεως	Καλλίπολη	26.246	29.586	55.832
Νομός Ραιδεστού	Ραιδεστός	72.741	75.140	147.881
Νομός Ροδόπης	Κομοτηνή	62.470	54.409	116.879
Νομός Σαράντα Εκκλησιών	Σαράντα Εκκλησίες	69.661	71.872	141.533
Ιόνιοι Νήσοι		103.898	118.291	222.189
Νομός Ζακύνθου	Ζάκυνθος	18.221	19.261	37.482
Νομός Κερκύρας	Κέρκυρα	58.614	63.878	122.492
Νομός Κεφαλληνίας	Αργοστόλι	29.063	35.152	64.215
Κρήτη		168.847	177.737	346.584
Νομός Ηρακλείου	Ηράκλειο	58.387	59.013	117.400
Νομός Λασηθίου	Άγιος Νικόλαος	29.414	32.910	62.324
Νομός Ρεθύμνου	Ρέθυμνο	32.097	35.027	67.124
Νομός Χανίων	Χανιά	48.949	50.787	99.736
Κυκλάδες Νήσοι		59.543	62.804	122.347
Νομός Κυκλάδων	Ερμούπολη	59.543	62.804	122.347
Γενική Διοίκηση Λέσβου		70.213	76.278	146.491
Νομός Λέσβου	Μυτιλήνη	70.213	76.278	146.491
Πελοπόννησος		455.290	489.914	945.204
Νομός Αργολίδος & Κορινθίας	Ναύπλιο	77.965	85.490	163.455
Νομός Αρκαδίας	Τρίπολη	70.044	81.614	151.658
Νομός Αχαΐας και Ήλιδος	Πάτρα	141.076	135.450	276.526
Νομός Λακωνίας	Σπάρτη	60.880	75.400	136.280
Νομός Μεσσηνίας	Καλαμάτα	105.325	111.960	217.285
Γενική Διοίκηση Σάμου		29.194	33.725	62.919
Νομός Σάμου	Σάμος	29.194	33.725	62.919
Στερεά Ελλάς και Εύβοια		577.784	547.289	1.125.073
Νομός Αιτωλίας & Ακαρνανίας	Μεσολόγγι	93.240	97.099	190.339
Νομός Αττικής & Βοιωτίας	Αθήνα	335.168	288.231	623.399
Νομός Ευβοίας	Χαλκίς	65.101	68.216	133.317
Νομός Φθιώτιδος και Φωκίδος	Λαμία	84.275	93.743	178.018
Γενική Διοίκηση Χίου		29.452	33.783	63.235
Νομός Χίου	Χίος	29.452	33.783	63.235

Οι έξι νομοί που δημιουργήθηκαν πρώτη φορά το 1920 με την προσάρτηση της Θράκης, στην Ελλάδα:

Νομός	Διοικητικές μεταβολές
Αδριανουπόλεως	Η περιοχή του νομού Αδριανουπόλεως προσαρτήθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδας με την Συνθήκη του Νεϊγύ το 1919 όταν η Βουλγαρία, παραχώρησε το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Θράκης στην Ελλάδα, ενώ το 1920 με τη Συνθήκη των Σεβρών και η Ανατολική Θράκη ως τις Μέτρες παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα. Προσωρινός νομός της Ελλάδας που υπήρξε το διάστημα 1920-1922, στην Ανατολική Θράκη, με την Μικρασιατική εκστρατεία το 1922, και την Συνθήκη της Λωζάνης το 1923 προσαρτήθηκε οριστικά στην Τουρκία.
Έβρου	Η περιοχή του νομού Έβρου προσαρτήθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδας με την Συνθήκη του Νεϊγύ το 1919 όταν η Βουλγαρία, παραχώρησε το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Θράκης στην Ελλάδα, ενώ το 1920 με τη Συνθήκη των Σεβρών και η Ανατολική Θράκη μέχρι τις Μέτρες παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα. Όμως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή ο ελληνικός στρατός αναγκάστηκε να εκκενώσει την Ανατολική Θράκη και να υποχωρήσει πέραν του Έβρου. Η συγκεκριμένη κατάσταση παγιώθηκε με την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης που οριστικοποίησε τα σημερινά ελληνοτουρκικά σύνορα το 1923.
Καλλιπόλεως	Προσωρινός νομός της Ελλάδας που υπήρξε το διάστημα 1920-1922, στην Ανατολική Θράκη, με την Μικρασιατική εκστρατεία το 1922, και την Συνθήκη της Λωζάνης το 1923 προσαρτήθηκε οριστικά στην Τουρκία.
Ραιδεστού	Προσωρινός νομός της Ελλάδας που υπήρξε το διάστημα 1920-1922, στην Ανατολική Θράκη, με την Μικρασιατική εκστρατεία το 1922, και την Συνθήκη της Λωζάνης το 1923 προσαρτήθηκε οριστικά στην Τουρκία.
Ροδόπης	Η περιοχή του νομού Ροδόπης προσαρτήθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδας με την Συνθήκη του Νεϊγύ το 1919 όταν η Βουλγαρία, παραχώρησε το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Θράκης στην Ελλάδα, ενώ το 1920 με τη Συνθήκη των Σεβρών και η Ανατολική Θράκη ως τις Μέτρες παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα. Όμως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή ο ελληνικός στρατός αναγκάστηκε να εκκενώσει την Ανατολική Θράκη και να υποχωρήσει πέραν του Έβρου. Η συγκεκριμένη κατάσταση παγιώθηκε με την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης που οριστικοποίησε τα σημερινά ελληνοτουρκικά σύνορα το 1923.
Σαράντα Εκκλησιών	Προσωρινός νομός της Ελλάδας που υπήρξε το διάστημα 1920-1922, στην Ανατολική Θράκη, με την Μικρασιατική εκστρατεία το 1922, και την Συνθήκη της Λωζάνης το 1923 προσαρτήθηκε οριστικά στην Τουρκία.

1930-1944

Νομός	Διοικητικές μεταβολές
Θεσπρωτίας	Η περιοχή του νομού Θεσπρωτίας προσαρτήθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδας κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων το 1913 όταν ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε την περιοχή από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αρχικά ολόκληρη η περιοχή υπάχθηκε στο νομό Ιωαννίνων. Το 1928 συγκροτήθηκε ο νομός Θεσπρωτίας από δυτικά τμήματα του νομού Ιωαννίνων και βόρεια τμήματα του νομού Πρεβέζης, λαμβάνοντας το αρχαίο ελληνικό όνομα του επώνυμου μυθικού ήρωα Θεσπρωτού.
Καστορίας	Η περιοχή του νομού Καστορίας προσαρτήθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδας κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων το 1913 όταν ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε την περιοχή από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αρχικά ολόκληρη η περιοχή υπάχθηκε στο νομό Φλωρίνης. Σήμερα έχει την έκταση της περιφερειακής ενότητας Καστοριάς με τα διοικητικά όρια που είχε ο νομός το 1985. Ο νομός διασπάστηκε από τον νομό Φλωρίνης το 1941 κατά την περίοδο της Κατοχής.
Κιλκίς	Η περιοχή του νομού Κιλκίς προσαρτήθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδας κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων το 1913 όταν ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε την περιοχή από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αρχικά ολόκληρη η περιοχή υπάχθηκε στο νομό Θεσσαλονίκης. Το 1934 συγκροτήθηκε ο νομός Κιλκίς με το Νόμο 6311 ενώ τα όρια του νομού καθορίστηκαν το 1935 με το Διάταγμα 5/16-3-1935 και η συνολική του επιφάνεια ήταν αρχικά 2.505 τ.χλμ.
Ξάνθης	Η περιοχή του νομού Ξάνθης προσαρτήθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδας με την Συνθήκη του Νεϊγύ το 1919 όταν η Βουλγαρία, παραχώρησε το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Θράκης στην Ελλάδα, ενώ το 1920 με τη Συνθήκη των Σεβρών και η Ανατολική Θράκη μέχρι την περιοχή των Μετρών παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα. Όμως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή ο ελληνικός στρατός αναγκάστηκε να εκκενώσει την Ανατολική Θράκη και να υποχωρήσει πέραν του Έβρου. Η συγκεκριμένη κατάσταση παγιώθηκε με την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης που οριστικοποίησε τα σημερινά ελληνοτουρκικά σύνορα το 1923. Αρχικά ολόκληρη η περιοχή υπάχθηκε στο νομό Ροδόπης. Το 1944 συγκροτήθηκε ο νομός Ξάνθης από δυτικά τμήματα του νομού Ροδόπης.
Πέλλης	Η περιοχή του νομού Πέλλης προσαρτήθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδας κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων το 1913 όταν ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε την περιοχή από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αρχικά ολόκληρη η περιοχή υπάχθηκε στο νομό Θεσσαλονίκης. Το 1930 συγκροτήθηκε ο νομός Πέλλης από βορειοδυτικά τμήματα του νομού Θεσσαλονίκης, λαμβάνοντας το αρχαίο ελληνικό όνομα της πρωτεύουσας της αρχαίου Μακεδονικού κράτους Πέλλα.

Η διοικητική διαίρεση της Ελληνικής Πολιτείας και η παρουσία των δυνάμεων του Άξονα σε κάθε περιοχή.

Η νέα κυβέρνηση έκανε μεταβολές, συνενώσεις και αλλαγές στους νομούς της Ελλάδας. Επίσης στον χάρτη φαίνεται η βουλγαρική κατοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης, ενώ φαίνεται ως μέρος της Ελληνικής Πολιτείας ολόκληρος ο νομός Έβρου (εκτός της Σαμοθράκης).

Οι νομοί που καταργήθηκαν και επανασυστάθηκαν οριστικά την περίοδο εκείνη:

• Ο νομός Αργολιδοκορινθίας, που επανιδρύθηκε το 1909 διαλύθηκε οριστικά στις 29 Απριλίου 1949 και δημιουργήθηκαν με τον αναγκαστικό νόμο 960/1949 οι δύο ξεχωριστοί νομοί Κορινθίας και Αργολίδας.
• Ο νομός Αττικοβοιωτίας, που επανιδρύθηκε το 1909 διαλύθηκε οριστικά στις 26 Ιουλίου 1943 και δημιουργήθηκαν με τον νόμο 368/1943 οι δύο ξεχωριστοί νομοί Αττικής και Βοιωτίας.
• Ο νομός Ευρυτανίας που καταργήθηκε το 1909 αποσπάστηκε με νομοθετικό διάταγμα από τον Νομό Αιτωλοακαρνανίας οριστικά στις 22 Μαρτίου 1943 και οι δύο νομοί πήραν την έκταση που έχουν σήμερα.
• O νομός Καρδίτσας, που καταργήθηκε το 1909 αποσπάστηκε οριστικά με νόμο από τον Νομό Τρικάλων στις 13 Απριλίου 1944 και οι δύο νομοί πήραν την έκταση που έχουν σήμερα.
• Ο νομός Μεσσηνίας που περιελάμβανε αρχικά το σημερινό νότιο μισό του νομού Ηλείας το προσάρτησε στον νομό.
• Ο νομός Φθιωτιδοφωκίδας που επανιδρύθηκε το 1909 διαλύθηκε οριστικά στις 31 Μαρτίου 1943 με το Νομοθετικό Διάταγμα 2229/1943 και δημιουργήθηκαν οι δύο ξεχωριστοί νομοί Φθιώτιδας και Φωκίδας.

Οι περιοχές υπό Γερμανική κατοχή ονομάζονταν και Στρατιωτική Διοίκηση στην Ελλάδα (γερμανικά: Militärverwaltung in Griechenland).

1947-1949

Νομός	Διοικητικές μεταβολές
Δωδεκανήσου	Τα Δωδεκάνησα ενσωματώθηκαν με την Ελλάδα το 1947, αρχικά ως Γενική Διοίκηση Δωδεκανήσου, και μετά το 1955 ως νομός Δωδεκανήσου. Η επίσημη τελετή της ενσωμάτωσης έγινε στις 7 Μαρτίου του 1948. Το 1955 η Δωδεκάνησος έγινε επισήμως νομός με πρωτεύουσα της νομαρχίας την πόλη της Ρόδου.
Ημαθίας	Ο Νομός Ημαθίας ήταν αρχικά τμήμα του νομού Θεσσαλονίκης. Επισήμως αποσπάστηκε από τον νομό Θεσσαλονίκης με τον αναγκαστικό νόμο 903 το 1946 και περιελάμβανε την ομώνυμη επαρχία Ημαθίας και την επαρχία Νάουσας, ενώ το 1949 αναγνωρίστηκε επίσημα ως νομός, με έδρα τη Βέροια.
Πιερίας	Ο Νομός Πιερίας ήταν αρχικά τμήμα του νομού Θεσσαλονίκης. Επισήμως αποσπάστηκε με αναγκαστικό νόμο, στις 29 Απριλίου 1949. Ο Νομάρχης ήταν πολιτική θέση δημοσίας διοίκησης, επικεφαλής του νομού Πιερίας. Ήταν νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου και αρμοδιότητά του ήταν η διοίκηση των τοπικών ζητημάτων σε επίπεδο νομού. Διοριζόταν από την εκάστοτε κυβέρνηση και η έδρα του νομάρχη ήταν η πόλη της Κατερίνης. Πρωθύστερος του Νομάρχη ήταν ο Έπαρχος.

1964-1972

Νομός	Διοικητικές μεταβολές
Γρεβενών	Η Επαρχία Γρεβενών έγινε ξεχωριστός νομός για πρώτη φορά το 1964 όταν αποσπάστηκε η τότε Επαρχία Γρεβενών του νομού Κοζάνης (ο σημερινός δήμος Γρεβενών) και ένα μικρό τμήμα του νομού Λαρίσης (ο σημερινός δήμος Δεσκάτης). Μέχρι το 1964 η περιοχή Δεσκάτης ανήκε στην επαρχία Ελασσόνας του νομού Λαρίσης. Μέχρι τότε, ο νομός Λαρίσης, ήταν ο μεγαλύτερος σε έκταση της Ελλάδος. Σήμερα είναι ο δεύτερος, μετά τον νομό της Αιτωλοακαρνανίας.
Πειραιώς	Η Νομαρχία Πειραιώς έγινε ξεχωριστός νομός για πρώτη φορά, την Παρασκευή 30 Οκτωβρίου του 1964, όταν η περιφέρεια της πρώην νομαρχίας Πειραιώς αποσπάστηκε από τον Νομό Αττικής. Στις 8 Μαΐου 1972 ο νομός Πειραιώς καταργήθηκε οριστικά και έως σήμερα είναι τμήμα του νομού Αττικής αλλά είναι μια από τις τέσσερις Νομαρχίες του νομού Αττικής.

Νομαρχίες που επανασυστάθηκαν ως Περιφερειακές ενότητες

Με το πρόγραμμα «Καλλικράτης» που εφαρμόστηκε το 2011, πολλοί νομοί ή τμήματα νομών, νησιών η νομαρχιών επανήλθαν ως δήμοι, περιφερειακές ενότητες είτε με ίδια είτε με διαφορετικές ονομασίες. Μερικοί νομοί αντιστοιχούν σε δήμους που μεταβλήθηκαν με την εφαρμογή του προγράμματος (Ζάκυνθος, Νομός Κέρκυρας → Δήμος Κέρκυρας). Αρκετοί νησιωτικοί νομοί μετατράπηκαν σε πολυάριθμες περιφερειακές ενότητες (Νάξου, Ικαρίας, Τήνου, Ρόδου, Σάμου, Λέσβου κ.ά.)

Νομοί που επανασυστάθηκαν ως Περιφερειακές Ενότητες	Με το ίδιο όνομα	Επαρχίες που επανασυστάθηκαν ως Περιφερειακές Ενότητες
Πλήρως	Νομός Αιτωλοακαρνανίας → Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας Νομός Αργολίδας → Περιφερειακή Ενότητα Αργολίδας Νομός Άρτας → Περιφερειακή Ενότητα Άρτας Νομός Έβρου → Περιφερειακή Ενότητα Έβρου Νομός Ροδόπης → Περιφερειακή Ενότητα Ροδόπης Νομός Ξάνθης → Περιφερειακή Ενότητα Ξάνθης Νομός Δράμας → Περιφερειακή Ενότητα Δράμας Νομός Σερρών → Περιφερειακή Ενότητα Σερρών Νομός Κιλκίς → Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς Νομός Χαλκιδικής → Περιφερειακή Ενότητα Χαλκιδικής Νομός Πέλλας → Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας Νομός Πιερίας → Περιφερειακή Ενότητα Πιερίας Νομός Ημαθίας → Περιφερειακή Ενότητα Ημαθίας Νομός Θεσσαλονίκης → Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης Νομός Λάρισας → Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας Νομός Τρικάλων → Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων Νομός Γρεβενών → Περιφερειακή Ενότητα Γρεβενών Νομός Καρδίτσας → Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας Νομός Κοζάνης → Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης Νομός Καστοριάς → Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς Νομός Φλώρινας → Περιφερειακή Ενότητα Φλώρινας Νομός Θεσπρωτίας → Περιφερειακή Ενότητα Θεσπρωτίας Νομός Πρέβεζας → Περιφερειακή Ενότητα Πρέβεζας Νομός Ιωαννίνων → Περιφερειακή Ενότητα Ιωαννίνων Νομός Ευρυτανίας → Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας Νομός Βοιωτίας → Περιφερειακή Ενότητα Βοιωτίας Νομός Φωκίδας → Περιφερειακή Ενότητα Φωκίδας Νομός Ευβοίας → Περιφερειακή Ενότητα Ευβοίας Νομός Φθιώτιδας → Περιφερειακή Ενότητα Φθιώτιδας Νομός Ηλείας → Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας Νομός Κορινθίας → Περιφερειακή Ενότητα Κορινθίας Νομός Αρκαδίας → Περιφερειακή Ενότητα Αρκαδίας Νομός Μεσσηνίας → Περιφερειακή Ενότητα Μεσσηνίας Νομός Λακωνίας → Περιφερειακή Ενότητα Λακωνίας	Επαρχία Ικαρίας → Περιφερειακή Ενότητα Ικαρίας Επαρχία Θάσου → Περιφερειακή Ενότητα Θάσου Επαρχία Λήμνου → Περιφερειακή Ενότητα Λήμνου Επαρχία Σποράδων → Περιφερειακή Ενότητα Σποράδων Επαρχία Ιθάκης → Περιφερειακή Ενότητα Ιθάκης Νομός Κεφαλληνίας → Περιφερειακή Ενότητα Κεφαλληνίας Επαρχία Καρπάθου → Περιφερειακή Ενότητα Καρπάθου Επαρχία Σελίνου → Δήμος Καντάνου-Σελίνου
Μερικώς	Νομός Καβάλας → Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας Νομός Λέσβου → Περιφερειακή Ενότητα Λέσβου Νομός Σάμου → Περιφερειακή Ενότητα Σάμου Νομός Μαγνησίας → Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας Επαρχία Κιλκίς → Δήμος Κιλκίς Επαρχία Μεγαλόπολης → Δήμος Μεγαλόπολης Επαρχία Μετσόβου → Δήμος Μετσόβου Επαρχία Μυλοποτάμου → Δήμος Μυλοποτάμου Επαρχία Παιονίας → Δήμος Παιονίας Επαρχία Πωγωνίου → Δήμος Πωγωνίου Επαρχία Σιντικής → Δήμος Σιντικής Επαρχία Σητείας → Δήμος Σητείας Επαρχία Τριφυλίας → Δήμος Τριφυλίας Επαρχία Τροιζηνίας → Δήμος Τροιζηνίας-Μεθάνων Επαρχία Τυρνάβου → Δήμος Τυρνάβου	Επαρχία Μεσολογγίου → Δήμος Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου

Δείτε επίσης

• Κατάλογος νομών Ελλάδας ανά έκταση
• Κατάλογος νομών Ελλάδας ανά πληθυσμό
• Κατάλογος νομών Ελλάδας ανά πυκνότητα πληθυσμού
• Κατάλογος δήμων ανά νομό (πρόγραμμα Καποδίστριας)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Χάρτες Ελλάδας (στα αγγλικά)
• Χάρτης "Καλλικράτη"