Μητροπολίτης Γέρων Περγάμου Ιωάννης

Η Αυτού Σεβασμιότης Ιωάννης
Μητροπολίτης Γέρων Περγάμου
Από	22 Ιουνίου 1986
Προσωπικά στοιχεία
Κοσμικό Όνομα	Ιωάννης Ζηζιούλας
Γέννηση	10 Ιανουαρίου 1931 (1931-01-10) Καταφύγιο Κοζάνης, Ελλάδα
Εθνικότητα	Ελληνική
Δόγμα	Χριστιανός Ορθόδοξος

Ο Μητροψολίτης Περγάμου Ιωάννης (κατά κόσμον Ιωάννης Ζηζιούλας, 1931-...) είναι από τους πιο γνωστούς σύγχρονους Έλληνες Ορθόδοξους θεολόγους.

Βιογραφία

Ήταν μαθητής του μεγάλου Ρώσου ορθόδοξου θεολόγου π. Γεωργίου Φλορόφσκι.

Γεννήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 1931 στο Καταφύγιο Κοζάνης.

Σπούδασε Θεολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών από όπου αποφοίτησε το 1955, στο οποίο το 1965 εκπόνησε διδακτορική διατριβή με θέμα «Ἡ ἑνότης τῆς Ἐκκλησίας ἐν τῇ Θείᾳ Εὐχαριστίᾳ καί τῷ Ἐπισκόπῳ κατά τούς τρεῖς πρώτους αἰώνας» και αναγορεύθηκε διδάκτορας. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και αναγορεύθηκε Μάγιστρος της Θεολογίας. Έχει διατελέσει καθηγητής δογματικής θεολογίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και συστηματικής θεολογίας στα πανεπιστήμια Γλασκώβης (1973-1987), Θεσσαλονίκης (1984-1998), King’s College του Λονδίνου, Γρηγοριανού της Ρώμης και Γενεύης. Χειροτονήθηκε διάκονος στις 14 Ιουνίου 1986 και Πρεσβύτερος στις 15 Ιουνίου 1986.

Στις 22 Ιουνίου 1986 εξελέγη από τη Αγία και Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου «Μητροπολίτης Περγάμου, υπέρτιμος και έξαρχος κόλπου Αδραμυττηνού».

Το 1993 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 2002 διετέλεσε Πρόεδρός της, όντας ο πρώτος Πρόεδρος Κληρικός.

Είναι αντιπρόεδρος της επιτροπής Διαλόγου μεταξύ των Ορθόδοξων Εκκλησιών και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, καθώς και Διευθυντής του Γραφείου Εκπροσωπήσεως του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Αθήνα. Εκπροσώπησε το Οικουμενικό Πατριαρχείο σε αρκετές διεθνείς συνελεύσεις.

Υπήρξε ακόμη μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και της Επιτροπής Πίστεως και Τάξεως του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών.

Το έργο του

Ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης

Η συμβολή του επικεντρώνεται κυρίως στη θεολογία του προσώπου.

Στα έργα του ασχολείται μεταξύ άλλων με την έννοια του προσώπου στη φιλοσοφία και στους Πατέρες της Εκκλησίας και υποστηρίζει ότι το πρόσωπο είναι η κεντρική έννοια της χριστιανικής οντολογίας, ενώ αναλύει με τον ίδιο τρόπο και την έννοια του τριαδικού Θεού: μία ουσία, τρία πρόσωπα. Κατά την οντολογία που αναπτύσσει με βάση τους Καππαδόκες Πατέρες, η ύπαρξη προϋποθέτει τη σχέση μεταξύ προσώπων και δε νοείται χωρίς αυτήν.

Εξαίρεση δεν αποτελεί ούτε ο Θεός, ως πρόσωπο του Πατέρα στην Αγία Τριάδα, ο οποίος υπάρχει αφ’ εαυτού. Η μεγάλη συμβολή των Καππαδοκών Πατέρων κατά τον Περγάμου Ιωάννη ήταν ότι ταύτισαν τον όρο υπόσταση με τον όρο πρόσωπο, ο οποίος μέχρι τότε σήμαινε προσωπείο.

Συγγραφικό έργο

• Ἡ ἑνότης τῆς Ἐκκλησίας ἐν τῇ Θείᾳ Εὐχαριστίᾳ καί τῷ Ἐπισκόπῳ κατά τούς τρεῖς πρώτους αἰώνας, Α΄ έκδ. 1965, Β΄ έκδ. Εκδόσεις Γρηγόρη 1990 ISBN 960-222-303-0.
• Ἀπό τό προσωπεῖον εἰς τό πρόσωπον: Ἡ συμβολή τῆς πατερικῆς θεολογίας εἰς τήν ἔννοιαν τοῦ προσώπου, (1976) (ανατύπωση στο Η ιδιοπροσωπεία του Νέου Ελληνισμού, Ίδρυμα Γουλανδρή-Χορν, τ. Β΄ 1983, σ. 300 κ.εξ.)
• Eλληνισμός και Xριστιανισμός, η συνάντηση των δύο κόσμων, Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος, 2002, ISBN 960-315-500-4 (ανάτυπο από τον Τόμο ΣΤ΄ της Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους).
• L'être ecclésial, Labor & Fides, Genève 1980, ISBN 2-8309-0180-0.
• Being as Communion, St. Vladimir's Seminary Press, Crestwood, NY, 1985, ISBN 0-88141-029-2.
• H κτίση ως Eυχαριστία, Θεολογική προσέγγιση στο πρόβλημα της οικολογίας, Εκδόσεις Ακρίτα, 1992, ISBN 960-7006-98-4.
• Ο Άγιος Σιλουανός της οικουμένης, Εκδόσεις Ακρίτα, 2001, ISBN 960-328-155-7.
• Ορθοδοξία και σύγχρονος κόσμος, Λευκωσία, Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου, 2006
• Ευχαριστίας εξεμπλάριον, Εκδόσεις Ευεργέτις, 2006, ISBN 960-86289-4-6

Διακρίσεις

Έχει αναγορευθεί επίτιμος διδάκτορας πολλών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, μεταξύ των οποίων του Καθολικού Ινστιτούτου Παρισιού, της Ορθόδοξης Θεολογικής Σχολής του Βελιγραδίου, του Ινστιτούτου Ορθόδοξης Θεολογίας «Άγιος Σέργιος» του Παρισιού, του Πανεπιστημίου Κλουζ-Ναπόκα και του Πανεπιστημίου του Μύνστερ.

Το 1973 εξελέγη μέλος της Διεθνούς Ακαδημίας Θρησκευτικών Επιστημών των Βρυξελλών.

Το 2003 ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωστής Στεφανόπουλος του απένειμε το παράσημο του Ανώτερου Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος, προς αναγνώριση του έργου του. Το 2007 του απονεμήθηκε ο Σταυρός του Lambeth.

Βιβλιογραφία

• Χρήστος Γιανναράς, Ορθοδοξία και Δύση στη νεώτερη Ελλάδα, εκδ. Δόμος, Αθήνα, σελ. 454-462
• Συλλογικό, Η θεολογία του Ιωάννη Ζηζιούλα. Πρόσωπο, εκκλησία και ελευθερία, εκδ. Εκδόσεις Degiorgio, 2009
• Γεώργιος Μαρτζέλος, «Η εκκλησιολογική σκέψη του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα στο πλαίσιο του Οικουμενικού Διαχριστιανικού διαλόγου», Σύνθεσις-Ηλεκτρονικό περιοδικό του Τμήματος Θεολογίας Α.Π.Θ., τομ. 1 (2012), σσ. 25-37

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Παραδόσεις Δογματικής του Περγάμου Ιωάννου από την εποχή που δίδασκε στο ΑΠΘ.
• Η Ενότης της Εκκλησίας εν τη Θεία Ευχαριστία και εν τω Επισκόπω κατά τους τρεις πρώτους αιώνας (μεταγλωττ.).
• Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου, «Ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας: Πρόσωπο, Ευχαριστία και Βασιλεία του Θεού σε ορθόδοξη και οικουμενική προοπτική» - Πρακτικά Συνεδρίου
• Μ. Φαράντου Η Κρίση της Θεολογίας του Ιωαν. Ζηζιούλα[1]