Βασκικό αλφάβητο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ αφαιρέθηκε η Κατηγορία:Pages with unreviewed translations (με το HotCat)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 9: Γραμμή 9:
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|-
|-
! Γράμμα
! Letter
! Βασκικό όνομα
! Basque name
! Προφορά
! Pronunciation
|-
|-
| style="text-align: center" | [[A]]
| style="text-align: center" | [[A]]
Γραμμή 22: Γραμμή 22:
|-
|-
| style="text-align: center" | [[C]]
| style="text-align: center" | [[C]]
| ''ze*'' (and its variant [[Ç]] ''ze hautsia*'')
| ''ze*'' (περιλαμβάνεται και η παραλλαγή [[Ç]], γνωστή ως ''ze hautsia*'')
| {{IPA|/s/}}, {{IPA|/k/}}
| {{IPA|/s/}}, {{IPA|/k/}}
|-
|-
Γραμμή 121: Γραμμή 121:
| {{IPA|/s̻/}}
| {{IPA|/s̻/}}
|-
|-
| colspan="3" style="text-align:left;"| <nowiki>*</nowiki> Although letters C, Ç, Q, V, W, and Y are not used in writing traditional Basque language words, they were included in the Basque alphabet for writing words borrowed from other languages that do use them.<ref name=EuskaltzaindiaRule17/>
| colspan="3" style="text-align:left;"| <nowiki>*</nowiki> Παρόλο που τα γράμματα C, Ç, Q, V, W, και Y δεν χρησιμοποιούνται για την γραφή παραδοσιακών βασκικών λέξεων, περιλαμβάνονται στο βασκικό αλφάβητο για τη γραφή δανεικών λέξεων από γλώσσες που τα χρησιμοποιούν.<ref name=EuskaltzaindiaRule17/>
|}
|}
</center>
</center>


All letters and digraphs represent unique [[phonemes]]. The main exception is if ''l'', ''n'' or sometimes ''t'' is preceded by ''i''; most dialects palatalize the sound into {{IPA|/[[ʎ]]/}}, {{IPA|/[[ɲ]]/}} and {{IPA|/[[Voiceless_palatal_stop|c]]/}} even if that is not written.
Όλα τα γράμματα και δίγραφα αντιπροσωπεύουν μοναδικά φωνήματα. Η κύρια εξαίρεση είναι το ''l'', ''n'' ή μερικές φορές το ''t'' που προηγείται από το ''i''. Μερικές διάλεκτοι υπερωικοποιούν τον ήχο σε {{IPA|/[[ʎ]]/}}, {{IPA|/[[ɲ]]/}} και {{IPA|/[[Voiceless_palatal_stop|c]]/}} ακόμη και αν αυτά τα τρία τελευταία φωνήματα δεν γράφονται.


''H'' σιωπά στις περισσότερες περιοχές, αλλά είναι έντονη σε πολλά από τα Βορειοανατολικά, η οποία είναι ο κύριος λόγος για την ύπαρξή της στα Βασκικά αλφάβητο. Δεν αντιπροσωπεύουν συλλαβή διαλείμματα σε άλλες διαλέκτους, αν και μπορεί να σταματήσει να το αντέξετε οικονομικά-που αναφέρονται palatalization να λαμβάνουν μέρος σε κάποιες λέξεις, όπως για παράδειγμα το n σε Ainhoa.
''H'' σιωπά στις περισσότερες περιοχές, αλλά είναι έντονη σε πολλά από τα Βορειοανατολικά, η οποία είναι ο κύριος λόγος για την ύπαρξή της στα Βασκικά αλφάβητο. Δεν αντιπροσωπεύουν συλλαβή διαλείμματα σε άλλες διαλέκτους, αν και μπορεί να σταματήσει να το αντέξετε οικονομικά-που αναφέρονται palatalization να λαμβάνουν μέρος σε κάποιες λέξεις, όπως για παράδειγμα το n σε Ainhoa.
Γραμμή 135: Γραμμή 135:


== Ιστορία ==
== Ιστορία ==
Για το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας, της χώρας των Βάσκων συγγραφείς που χρησιμοποιούνται στις συμβάσεις των [[Ρομανικές γλώσσες|λατινογενείς γλώσσες]] , όπως [[Ισπανική γλώσσα|ισπανικά]] ή [[Γαλλική γλώσσα|γαλλικά]]. Έτσι Pedro Agerre's 1643 βιβλίο είχε τίτλο ''ο Τρελός'' που αντιστοιχεί σε σύγχρονα ''gero'' ("Αργότερα") και τον 18ο αιώνα σύνθημα ''Irurac νυχτερίδα'' θα είναι ''Hirurak bat'' ("τρία"). Στα τέλη του 19ου αιώνα, ο εθνικιστής πολιτικός [[Σαμπίνο Αράνα|Sabino Arana]] πρότεινε διάφορες αλλαγές,<ref name="Arana"><div>''Lecciones de ortografía del βασκικά bizkaino'', [http://bvpb.mcu.es/es/catalogo_imagenes/grupo.cmd?posicion=35&path=11350&forma=&presentacion=pagina σελίδα 32], Arana ετα Goiri'tar Sabin, Μπιλμπάο, Bizkaya'ren Edestija ta Izkerea Pizkundia, 1896 (Sebastián de Amorrortu).</div></ref> , όπως νέα γράμματα όπως [[Οξεία|ĺ]] και ŕ που δεν έγιναν δεκτές στην τυποποιημένη ορθογραφία.
Για το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας, της χώρας των Βάσκων συγγραφείς που χρησιμοποιούνται στις συμβάσεις των [[Ρομανικές γλώσσες|λατινογενείς γλώσσες]] , όπως [[Ισπανική γλώσσα|ισπανικά]] ή [[Γαλλική γλώσσα|γαλλικά]]. Έτσι Pedro Agerre's 1643 βιβλίο είχε τίτλο ''ο Τρελός'' που αντιστοιχεί σε σύγχρονα ''gero'' ("Αργότερα") και τον 18ο αιώνα σύνθημα ''Irurac νυχτερίδα'' θα είναι ''Hirurak bat'' ("τρία"). Στα τέλη του 19ου αιώνα, ο εθνικιστής πολιτικός [[Σαμπίνο Αράνα|Sabino Arana]] πρότεινε διάφορες αλλαγές,<ref name="Arana">''Lecciones de ortografía del euskara bizkaino'', [http://bvpb.mcu.es/es/catalogo_imagenes/grupo.cmd?posicion=35&path=11350&forma=&presentacion=pagina σελίδα 32], Arana eta Goiri'tar Sabin, Bilbao, Bizkaya'ren Edestija ta Izkerea Pizkundia, 1896 (Sebastián de Amorrortu).<br /></ref> , όπως νέα γράμματα όπως [[Οξεία|ĺ]] και ŕ που δεν έγιναν δεκτές στην τυποποιημένη ορθογραφία.


Το σημερινό Πρότυπο των Βάσκων αναπτύχθηκε στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, και έχει οριστεί από κανόνες Euskaltzaindia (η Γλώσσα των Βάσκων, Ακαδημία). Όσον αφορά το αλφάβητο, η κύρια κριτική από Biscayan και Gipuzkoan παραδοσιακοί στοχευμένη το ''h'', όπως και η ορθογραφία αποκλειστεί από Euskaltzaindia που χρησιμοποιούνται σε διάφορα λόγια ότι οι παραδοσιακοί έγραψε χωρίς αυτή την επιστολή, η οποία είναι σιωπηλός και οι δύο στο Κόλπο και Gipuzkoa, ενώ ήταν έντονη σε όλα τα Βασκικά διαλέκτους πριν μερικούς αιώνες και εξακολουθεί να είναι έντονη σε πολλά από τα Βορειοανατολικά. Από την άλλη πλευρά, η Βασκική ομιλητές, στα Βορειοανατολικά, έπρεπε να μάθουν να γράφουν αρκετές λέξεις με λιγότερο ή καθόλου ''h'' γράμματα, επειδή τα περισσότερα από τα ''h'''s που χρησιμοποιείται στην παράδοση τους, δεν λαμβάνονται υπόψη τα Πρότυπα των Βάσκων ορθογραφία. Οι αλλαγές αυτές από τις διάφορες παραδόσεις στα σύγχρονα Πρότυπα των Βάσκων προτάθηκε και έγινε αποδεκτή από τις νέες γενιές των Βάσκων συγγραφείς, έτσι ώστε η ''h'' διαμάχη άρχισε να υποχωρεί, καθώς οι παλιές γενιές πέθανε.<ref>{{Cite book|title=Patxi Altuna|first=Josune|last=Etxeberria|publisher=Uztarria|isbn=978-84-607-6723-7|date=2003|page="Arantzazuko Biltzarraren garrantzia (1968)"|url=http://uztarria.eus/azpeitia/liburuak/04Patxi/Kap4/j10}}</ref><ref>{{Cite book|title=La h en la ortografía vasca: razones y motivos, reglas: catálogo de voces con comentario|first=Luis|last=Villasante|publisher=Editorial Franciscana Aranzazu|isbn=978-8472401198|date=1980|location=Oñati|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/iker_jagon_tegiak/villasante/dokumentuak/522.pdf}}</ref>
Το σημερινό Πρότυπο των Βάσκων αναπτύχθηκε στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, και έχει οριστεί από κανόνες Euskaltzaindia (η Γλώσσα των Βάσκων, Ακαδημία). Όσον αφορά το αλφάβητο, η κύρια κριτική από Biscayan και Gipuzkoan παραδοσιακοί στοχευμένη το ''h'', όπως και η ορθογραφία αποκλειστεί από Euskaltzaindia που χρησιμοποιούνται σε διάφορα λόγια ότι οι παραδοσιακοί έγραψε χωρίς αυτή την επιστολή, η οποία είναι σιωπηλός και οι δύο στο Κόλπο και Gipuzkoa, ενώ ήταν έντονη σε όλα τα Βασκικά διαλέκτους πριν μερικούς αιώνες και εξακολουθεί να είναι έντονη σε πολλά από τα Βορειοανατολικά. Από την άλλη πλευρά, η Βασκική ομιλητές, στα Βορειοανατολικά, έπρεπε να μάθουν να γράφουν αρκετές λέξεις με λιγότερο ή καθόλου ''h'' γράμματα, επειδή τα περισσότερα από τα ''h'''s που χρησιμοποιείται στην παράδοση τους, δεν λαμβάνονται υπόψη τα Πρότυπα των Βάσκων ορθογραφία. Οι αλλαγές αυτές από τις διάφορες παραδόσεις στα σύγχρονα Πρότυπα των Βάσκων προτάθηκε και έγινε αποδεκτή από τις νέες γενιές των Βάσκων συγγραφείς, έτσι ώστε η ''h'' διαμάχη άρχισε να υποχωρεί, καθώς οι παλιές γενιές πέθανε.<ref>{{Cite book|title=Patxi Altuna|first=Josune|last=Etxeberria|publisher=Uztarria|isbn=978-84-607-6723-7|date=2003|page="Arantzazuko Biltzarraren garrantzia (1968)"|url=http://uztarria.eus/azpeitia/liburuak/04Patxi/Kap4/j10}}</ref><ref>{{Cite book|title=La h en la ortografía vasca: razones y motivos, reglas: catálogo de voces con comentario|first=Luis|last=Villasante|publisher=Editorial Franciscana Aranzazu|isbn=978-8472401198|date=1980|location=Oñati|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/iker_jagon_tegiak/villasante/dokumentuak/522.pdf}}</ref>

Έκδοση από την 10:08, 20 Ιανουαρίου 2019

Το βασκικό αλφάβητο είναι λατινικό αλφάβητο που χρησιμοποιείται για να γράψει τη βασκική γλώσσα. Αποτελείται από 27 (ή 28) γράμματα.

Κατάλογος γραμμάτων

Τα γράμματα του βασκικού αλφαβήτου είναι τα 26 γράμματα του βασικού λατινικού αλφαβήτου όπως είναι στο ISO, συν το ñ (και το ç ως παραλλαγή του c).

Αυτός είναι ο πλήρης κατάλογος των γραμμάτων[1]. Περιλαμβάνεται και η φωνολογία του γράμματος όπως είναι στο ΔΦΑ:[2]

Γράμμα Βασκικό όνομα Προφορά
A a [/a/]
B be [/b/], [[β̞]]
C ze* (περιλαμβάνεται και η παραλλαγή Ç, γνωστή ως ze hautsia*) [/s/], [/k/]
D de [/d̪/], [[ð̞]]
E e [/e/]
F efe [/f/]
G ge [/ɡ/], [[ɣ̞]]
H hatxe [], [/ɦ/]
I i [/i/], [/i̭/]
J jota [/j/], [/x/], [/ʝ/], [/ɟ/]
K ka [/k/]
L ele [/l/]
M eme [/m/]
N ene [/n/]
Ñ eñe [/ɲ/]
O o [/o/]
P pe [/p/]
Q ku* [/k/]
R erre [/r/], [/ɾ/]
S ese [/s̺/]
T te [/t̪/]
U u [/u/], [/u̯/]
V uve* [/b/], [[β̞]]
W uve bikoitza* [/u̯/]
X ixa [/ʃ/]
Y i grekoa* [/i/], [/i̭/], [/j/]
Z zeta [/s̻/]
* Παρόλο που τα γράμματα C, Ç, Q, V, W, και Y δεν χρησιμοποιούνται για την γραφή παραδοσιακών βασκικών λέξεων, περιλαμβάνονται στο βασκικό αλφάβητο για τη γραφή δανεικών λέξεων από γλώσσες που τα χρησιμοποιούν.[1]

Όλα τα γράμματα και δίγραφα αντιπροσωπεύουν μοναδικά φωνήματα. Η κύρια εξαίρεση είναι το l, n ή μερικές φορές το t που προηγείται από το i. Μερικές διάλεκτοι υπερωικοποιούν τον ήχο σε [[[Βοήθεια:Οδηγός προφοράς IPA|/ʎ/]]], [[[Βοήθεια:Οδηγός προφοράς IPA|/ɲ/]]] και [[[Βοήθεια:Οδηγός προφοράς IPA|/c/]]] ακόμη και αν αυτά τα τρία τελευταία φωνήματα δεν γράφονται.

H σιωπά στις περισσότερες περιοχές, αλλά είναι έντονη σε πολλά από τα Βορειοανατολικά, η οποία είναι ο κύριος λόγος για την ύπαρξή της στα Βασκικά αλφάβητο. Δεν αντιπροσωπεύουν συλλαβή διαλείμματα σε άλλες διαλέκτους, αν και μπορεί να σταματήσει να το αντέξετε οικονομικά-που αναφέρονται palatalization να λαμβάνουν μέρος σε κάποιες λέξεις, όπως για παράδειγμα το n σε Ainhoa.

Διγράφων

Υπάρχουν αρκετές ffmpeg (διαδοχικές επιστολές που χρησιμοποιείται για να αναπαραστήσει ένα ενιαίο ήχο):

DD [/ɟ/], LL [/ʎ/], RR [/r/], TS [/t͡s̺/], TT [/c/], TX [/t͡ʃ/], TZ [/t͡s̻/]

Ιστορία

Για το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας, της χώρας των Βάσκων συγγραφείς που χρησιμοποιούνται στις συμβάσεις των λατινογενείς γλώσσες , όπως ισπανικά ή γαλλικά. Έτσι Pedro Agerre's 1643 βιβλίο είχε τίτλο ο Τρελός που αντιστοιχεί σε σύγχρονα gero ("Αργότερα") και τον 18ο αιώνα σύνθημα Irurac νυχτερίδα θα είναι Hirurak bat ("τρία"). Στα τέλη του 19ου αιώνα, ο εθνικιστής πολιτικός Sabino Arana πρότεινε διάφορες αλλαγές,[3] , όπως νέα γράμματα όπως ĺ και ŕ που δεν έγιναν δεκτές στην τυποποιημένη ορθογραφία.

Το σημερινό Πρότυπο των Βάσκων αναπτύχθηκε στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, και έχει οριστεί από κανόνες Euskaltzaindia (η Γλώσσα των Βάσκων, Ακαδημία). Όσον αφορά το αλφάβητο, η κύρια κριτική από Biscayan και Gipuzkoan παραδοσιακοί στοχευμένη το h, όπως και η ορθογραφία αποκλειστεί από Euskaltzaindia που χρησιμοποιούνται σε διάφορα λόγια ότι οι παραδοσιακοί έγραψε χωρίς αυτή την επιστολή, η οποία είναι σιωπηλός και οι δύο στο Κόλπο και Gipuzkoa, ενώ ήταν έντονη σε όλα τα Βασκικά διαλέκτους πριν μερικούς αιώνες και εξακολουθεί να είναι έντονη σε πολλά από τα Βορειοανατολικά. Από την άλλη πλευρά, η Βασκική ομιλητές, στα Βορειοανατολικά, έπρεπε να μάθουν να γράφουν αρκετές λέξεις με λιγότερο ή καθόλου h γράμματα, επειδή τα περισσότερα από τα h's που χρησιμοποιείται στην παράδοση τους, δεν λαμβάνονται υπόψη τα Πρότυπα των Βάσκων ορθογραφία. Οι αλλαγές αυτές από τις διάφορες παραδόσεις στα σύγχρονα Πρότυπα των Βάσκων προτάθηκε και έγινε αποδεκτή από τις νέες γενιές των Βάσκων συγγραφείς, έτσι ώστε η h διαμάχη άρχισε να υποχωρεί, καθώς οι παλιές γενιές πέθανε.[4][5]

Επιστολή συχνότητες

Σε ένα δείγμα 6,692 γράμματα, η πιο κοινή επιστολή των Βάσκων είναι ένα και το ελάχιστο κοινό είναι v (αν και w, yκαι q δεν εμφανίζεται καθόλου στο δείγμα κειμένου).[6]

Αναφορές

  1. 1,0 1,1 (Βασκικά) Euskaltzaindia: Rule no. 17 for the Standard Basque, Names of the letters in the Basque alphabet, Rule passed on 25 November 1994. Retrieved 2010-10-22.
  2. «Basque language, alphabet and pronunciation». Omniglot.com. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2017. 
  3. Lecciones de ortografía del euskara bizkaino, σελίδα 32, Arana eta Goiri'tar Sabin, Bilbao, Bizkaya'ren Edestija ta Izkerea Pizkundia, 1896 (Sebastián de Amorrortu).
  4. Etxeberria, Josune (2003). Patxi Altuna. Uztarria. σελ. "Arantzazuko Biltzarraren garrantzia (1968)". ISBN 978-84-607-6723-7. 
  5. Villasante, Luis (1980). La h en la ortografía vasca: razones y motivos, reglas: catálogo de voces con comentario (PDF). Oñati: Editorial Franciscana Aranzazu. ISBN 978-8472401198.