Μαγγανιακό Μεσσηνίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Geoandrios (συζήτηση | συνεισφορές)
Νέα σελίδα: {{Κωμόπολη χωριό | όνομα = Μαγγανιακόν | χάρτης = | εικόνα = | λεζάντα εικόνας = | μέγεθος εικόνα...
 
Geoandrios (συζήτηση | συνεισφορές)
Γραμμή 46: Γραμμή 46:


===Διοικητική ιστορία===
===Διοικητική ιστορία===
Το ''Μαγκανιακόν'' ή ''Μαγκανιακό''<ref>[https://www.eetaa.gr/index.php?tag=oikmet_details&id=13521 Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Μαγκανιακό (Μεσσηνίας)], από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr</ref> προσαρτήθηκε αρχικά, το 1835,<ref>21-04-1835.</ref> στον παλαιό Δήμο Υαμείας,<ref>[https://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=90358 Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Υαμείας (Μεσσηνίας)], από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr</ref> με έδρα την ''Πεντιά'' (σήμερα το [[Τρίκορφο Μεσσηνίας|Τρίκορφο]]), όπου και παρέμεινε ως το 1840, που ο δήμος αυτός καταργήθηκε. Το 1840<ref>[https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1840/fek_22a_1840.pdf ΦΕΚ 22Α - 18/12/1840].</ref> προσαρτάται στον παλαιό Δήμο Ιθώμης,<ref>[https://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=6898 Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Ιθώμης (Μεσσηνίας)], από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr</ref> με έδρα το ''[[Μαυρομμάτι Ιθώμης Μεσσηνίας|Μαυρομμάτι]]'' (Ιθώμης), όπου και παρέμεινε ως το 1912 που ο δήμος αυτός καταργήθηκε. Τουλάχιστον από το 1844 ως το 1879, το χωριό αναφερόταν επίσημα ως το ''Μαγκανιακόν'', ενώ από το 1879 ως το 1907 ως το ''Μαγκανιακό''. Από το 1907 ως το 1940 αναφέρεται και πάλι ως το ''Μαγκανιακόν'', ενώ από το 1940 ως σήμερα αναφέρεται επίσημα ως το 'Μαγγανιακόν''. Το χωριό αναφέρεται, το [[1853]], ως το ''Μαγκανιακόν'' στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του [[Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής|Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή]], ως χωριό του Δήμου Ιθώμης της [[Επαρχία Μεσσήνης|Επαρχίας Μεσσήνης]] με πληθυσμό 205 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851.<ref name="JRagav">[[Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής|Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή]], ''[https://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?rec=/metadata/a/d/6/metadata-91-0000023.tkl&do=244393_02.pdf&pageno=285&width=841&height=595&maxpage=368&lang=el Τα Ελληνικά]'', Εν Αθήναις, 1853, τόμος δεύτερος, σελ. 570-571.</ref> Στην ίδια πηγή αναφέρεται ως έδρα του Δήμου Ιθώμης το ''Μαυρομάτι'' (Ιθώμης). Το 1873 ορίζεται ως χειμερινή έδρα το ''Χασάμπασα'' ή ''Χασήμπασα'' (σήμερα το [[Αριστοδήμειο Μεσσηνίας|Αριστοδήμειο]]), ενώ το ''Μαυρομάτι Ιθώμης'' παρέμεινε ως η θερινή έδρα του δήμου αυτού. Το 1912<ref>[https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1912/fek_262a_1912.pdf ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912].</ref> το χωριό προσαρτάται ως έδρα στην ''Κοινότητα Μαγκανιακού''.<ref>[https://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=101 Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Μαγκανιακού (Μεσσηνίας)], από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr</ref> Στην ίδια κοινότητα προσαρτάται επίσης τότε και ο οικισμός ''Ζαγάρενα'' (σήμερα η [[Κορομηλέα Μεσσηνίας|Κορομηλέα]]).Το 1940<ref>[https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1946/fek_29a_1946.pdf 16/10/1940].</ref> οι ονομασίες του οικισμού και της κοινότητας διορθώνονται από ''Μαγκανιακό'' και ''Κοινότητα Μαγκανιακού'' σε ''Μαγγανιακόν'' και ''Κοινότητα Μαγγανιακού'' αντίστοιχα. Το ''Μαγγανιακόν'' παρέμεινε ως έδρα και οικισμός της ''Κοινότητας Μαγγανιακού'', με τις αλλαγές στις ονομασίες του οικισμού και της κοινότητας, από το 1912 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του [[Σχέδιο Καποδίστριας|σχεδίου «Καποδίστριας»]], το Μαγγανιακόν υπήχθη στον κατηργημένο [[Δήμος Ανδρούσας|Δήμο Ανδρούσας]],<ref>[https://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=197 Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Ανδρούσας (Μεσσηνίας)], από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr</ref><ref>[https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1997/fek_244a_1997.pdf ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997].</ref> με έδρα την Ανδρούσα, ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του [[Σχέδιο Καλλικράτης|σχεδίου «Καλλικράτης»]] το Μαγγανιακόν ανήκει πλέον στον νέο [[Δήμος Μεσσήνης|Δήμο Μεσσήνης]].<ref>[https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/2010/fek_87a_2010.pdf ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010].</ref><ref>[https://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=228 Διοικητικές μεταβολές οικισμών > Δ. Μεσσήνης (Μεσσηνίας)], από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr</ref> Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το [[Πρόγραμμα Καλλικράτης]] με τη συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων [[Δήμος Αιπείας|Αιπείας]], [[Δήμος Ανδρούσας|Ανδρούσας]], [[Δήμος Αριστομένους|Αριστομένους]], [[Δήμος Βουφράδων|Βουφράδων]], [[Δήμος Ιθώμης Μεσσηνίας|Ιθώμης]], [[Δήμος Μεσσήνης (πρόγραμμα Καποδίστριας)|Μεσσήνης]], [[Δήμος Πεταλιδίου|Πεταλιδίου]] και της [[κοινότητα Τρικόρφου|Κοινότητας Τρικόρφου]]. Το Μαγγανιακόν σήμερα είναι η έδρα και ο μοναδικός οικισμός της ''Τοπικής Κοινότητας του Μαγγανιακού'' του ''Δήμου Μεσσήνης''.<ref name="dimos messinis"/>
Το ''Μαγκανιακόν'' ή ''Μαγκανιακό''<ref>[https://www.eetaa.gr/index.php?tag=oikmet_details&id=13521 Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Μαγκανιακό (Μεσσηνίας)], από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr</ref> προσαρτήθηκε αρχικά, το 1835,<ref>21-04-1835.</ref> στον παλαιό Δήμο Υαμείας,<ref>[https://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=90358 Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Υαμείας (Μεσσηνίας)], από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr</ref> με έδρα την ''Πεντιά'' (σήμερα το [[Τρίκορφο Μεσσηνίας|Τρίκορφο]]), όπου και παρέμεινε ως το 1840, που ο δήμος αυτός καταργήθηκε. Το 1840<ref>[https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1840/fek_22a_1840.pdf ΦΕΚ 22Α - 18/12/1840].</ref> προσαρτάται στον παλαιό Δήμο Ιθώμης,<ref>[https://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=6898 Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Ιθώμης (Μεσσηνίας)], από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr</ref> με έδρα το ''[[Μαυρομμάτι Ιθώμης Μεσσηνίας|Μαυρομμάτι]]'' (Ιθώμης), όπου και παρέμεινε ως το 1912 που ο δήμος αυτός καταργήθηκε. Τουλάχιστον από το 1844 ως το 1879, το χωριό αναφερόταν επίσημα ως το ''Μαγκανιακόν'', ενώ από το 1879 ως το 1907 ως το ''Μαγκανιακό''. Από το 1907 ως το 1940 αναφέρεται και πάλι ως το ''Μαγκανιακόν'', ενώ από το 1940 ως σήμερα αναφέρεται επίσημα ως το ''Μαγγανιακόν''. Το χωριό αναφέρεται, το [[1853]], ως το ''Μαγκανιακόν'' στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του [[Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής|Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή]], ως χωριό του Δήμου Ιθώμης της [[Επαρχία Μεσσήνης|Επαρχίας Μεσσήνης]] με πληθυσμό 205 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851.<ref name="JRagav">[[Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής|Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή]], ''[https://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?rec=/metadata/a/d/6/metadata-91-0000023.tkl&do=244393_02.pdf&pageno=285&width=841&height=595&maxpage=368&lang=el Τα Ελληνικά]'', Εν Αθήναις, 1853, τόμος δεύτερος, σελ. 570-571.</ref> Στην ίδια πηγή αναφέρεται ως έδρα του Δήμου Ιθώμης το ''Μαυρομάτι'' (Ιθώμης). Το 1873 ορίζεται ως χειμερινή έδρα το ''Χασάμπασα'' ή ''Χασήμπασα'' (σήμερα το [[Αριστοδήμειο Μεσσηνίας|Αριστοδήμειο]]), ενώ το ''Μαυρομάτι Ιθώμης'' παρέμεινε ως η θερινή έδρα του δήμου αυτού. Το 1912<ref>[https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1912/fek_262a_1912.pdf ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912].</ref> το χωριό προσαρτάται ως έδρα στην ''Κοινότητα Μαγκανιακού''.<ref>[https://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=101 Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Μαγκανιακού (Μεσσηνίας)], από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr</ref> Στην ίδια κοινότητα προσαρτάται επίσης τότε και ο οικισμός ''Ζαγάρενα'' (σήμερα η [[Κορομηλέα Μεσσηνίας|Κορομηλέα]]). Το 1940<ref>[https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1946/fek_29a_1946.pdf 16/10/1940].</ref> οι ονομασίες του οικισμού και της κοινότητας διορθώνονται από ''Μαγκανιακόν'' και ''Κοινότητα Μαγκανιακού'' σε ''Μαγγανιακόν'' και ''Κοινότητα Μαγγανιακού'' αντίστοιχα. Το ''Μαγγανιακόν'' παρέμεινε ως έδρα και οικισμός της ''Κοινότητας Μαγγανιακού'', με τις αλλαγές στις ονομασίες του οικισμού και της κοινότητας, από το 1912 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του [[Σχέδιο Καποδίστριας|σχεδίου «Καποδίστριας»]], το Μαγγανιακόν υπήχθη στον κατηργημένο [[Δήμος Ανδρούσας|Δήμο Ανδρούσας]],<ref>[https://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=197 Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Ανδρούσας (Μεσσηνίας)], από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr</ref><ref>[https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1997/fek_244a_1997.pdf ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997].</ref> με έδρα την Ανδρούσα, ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του [[Σχέδιο Καλλικράτης|σχεδίου «Καλλικράτης»]] το Μαγγανιακόν ανήκει πλέον στον νέο [[Δήμος Μεσσήνης|Δήμο Μεσσήνης]].<ref>[https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/2010/fek_87a_2010.pdf ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010].</ref><ref>[https://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=228 Διοικητικές μεταβολές οικισμών > Δ. Μεσσήνης (Μεσσηνίας)], από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr</ref> Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το [[Πρόγραμμα Καλλικράτης]] με τη συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων [[Δήμος Αιπείας|Αιπείας]], [[Δήμος Ανδρούσας|Ανδρούσας]], [[Δήμος Αριστομένους|Αριστομένους]], [[Δήμος Βουφράδων|Βουφράδων]], [[Δήμος Ιθώμης Μεσσηνίας|Ιθώμης]], [[Δήμος Μεσσήνης (πρόγραμμα Καποδίστριας)|Μεσσήνης]], [[Δήμος Πεταλιδίου|Πεταλιδίου]] και της [[κοινότητα Τρικόρφου|Κοινότητας Τρικόρφου]]. Το Μαγγανιακόν σήμερα είναι η έδρα και ο μοναδικός οικισμός της ''Τοπικής Κοινότητας του Μαγγανιακού'' του ''Δήμου Μεσσήνης''.<ref name="dimos messinis"/>


==Κάτοικοι==
==Κάτοικοι==

Έκδοση από την 12:28, 13 Νοεμβρίου 2018

Μαγγανιακόν
Μαγγανιακόν is located in Greece
Μαγγανιακόν
Μαγγανιακόν
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΑποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου
(Έδρα: Πάτρα)
Περιφέρεια Πελοποννήσου
(Έδρα: Τρίπολη)
Περιφερειακή ΕνότηταΜεσσηνίας
(Έδρα: Καλαμάτα)
ΔήμοςΔήμος Μεσσήνης
(Έδρα: Μεσσήνη)
Δημοτική ΕνότηταΑνδρούσας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοπόννησος
ΝομόςΜεσσηνίας
Υψόμετρο391[1] μ.
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΜαγκανιακόν
Ταχ. κώδικας24200[2]
Τηλ. κωδικός27220[3]
Δήμος Μεσσήνης

Το Μαγγανιακό,[4] αναφερόμενο επίσημα ως το Μαγγανιακόν, είναι ημιορεινός οικισμός κοντά στην Ανδρούσα και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Μεσσήνης, του Νομού Μεσσηνίας.

Τοποθεσία

Το Μαγγανιακό βρίσκεται βορειοδυτικά από την Ανδρούσα από την οποία απέχει περίπου 10 χιλιόμετρα. Έχει υψόμετρο 391[1][5] μέτρα και απέχει από τις ακτές του Κόλπου της Μεσσηνίας περίπου 26 χιλιόμετρα. Κοντά στο Μαγγανιακό βρίσκονται, προς τα βόρειά του τα Πετράλωνα σε απόσταση 4 περίπου χιλιομέτρων, προς τα νοτιοανατολικά του η Ελληνοεκκλησία σε απόσταση 5 περίπου χιλιομέτρων και προς τα νότιά του το Τρίκορφο σε απόσταση 3,5 περίπου χιλιομέτρων αντίστοιχα. Επίσης το Μαγγανιακό βρίσκεται στα βορειοδυτικά από την έδρα του δήμου, την Μεσσήνη, από την οποία απέχει 22 περίπου χιλιόμετρα.

Ιστορία

Το χωριό, το οποίο είναι χτισμένο στη νοτιοανατολική πλευρά του υψώματος Μπρίνια (η ονομασία του λόφου αυτού προέρχεται από τη λέξη «πρίνος», δηλαδή το πουρνάρι), το οποίο αποτελεί τμήμα της οροσειράς, που είναι γνωστή ως τα Όρη της Κυπαρισσίας,[4] έχει μακρόχρονη ιστορία που ακολουθεί την ιστορία της Μεσσηνίας και της ευρύτερης περιοχής τόσο της Μεσσήνης στη σύγχρονη εποχή, όσο και της Ανδρούσας κατά την μεσαιωνική εποχή και της αρχαίας Μεσσήνης κατά την κλασική εποχή. Το χωριό υπάρχει, τουλάχιστον από τα χρόνια της Ενετοκρατίας και η παλαιότερη ονομασία του ήταν Μαγκανιακό. Καθώς στην περιοχή του χωριού υπάρχουν ερείπια μεσαιωνικού κάστρου, που σήμερα αναφέρεται με το όνομα Παλιόκαστρο, και κάτω από αυτό τα υπολείμματα παλαιότερων οικισμών πιθανολογείται ότι από τους προγενέστερους αυτούς παλαιούς και ερειπωμένους σήμερα οικισμούς προέκυψε ο νεότερος αυτός οικισμός.[4][6] Σύμφωνα μάλιστα με την επίσημη άποψη του Δήμου Μεσσήνης, υπάρχουν 3 εκδοχές για την ονομασία του χωριού: Η πρώτη εκδοχή θεωρεί ότι η ονομασία προέκυψε από το χημικό στοιχείο (το) «μαγγάνιο»,[6] καθώς στη περιοχή διασώζονται ακόμα στοές, από τις οποίες γινόταν εξόρυξη του μετάλλου αυτού.[4] Η δεύτερη εκδοχή θεωρεί ότι η ονομασία προέρχεται από τη λέξη (το) «μάγγανο», δηλαδή το «μαγγάνι», το οποίο είναι χειροκίνητο ή ζωοκίνητο, μηχάνημα, το οποίο χρησιμοποιούταν, τις παλαιότερες εποχές, σε διάφορες χρήσεις, όπως παραδείγματος χάρη για να αντληθεί νερό από τα πηγάδια, ή να ανασυρθούν τα διάφορα ορυκτά μέσα από στοές των μεταλλείων,[4] καθώς μάλιστα διασώζεται ακόμα ως σήμερα ένα τέτοιο μηχάνημα στο χωριό.[6] Τέλος, η τρίτη εκδοχή, αναφέρει ότι η ονομασία του χωριού ίσως να προέκυψε από τις λέξεις «Manconico» ή «Manciniaco», ονομασίες με τις οποίες αναφερόταν, ίσως, το ερειπωμένο σήμερα κάστρο στα βορειοδυτικά του χωριού. Για τις ονομασίες αυτές, υπάρχουν αναφορές σε διάφορες πηγές, όπως π.χ. στο έργο του Καρλ Χοπφ (γερμανικά: Karl Hopf), με τον τίτλο: «Ελληνορρωμανικά χρονικά» (Chroniques gréco-romanes inédites ou peu connues, 1873),[7][4] χωρίς πάντως να έχουν υπάρξει, προς το παρόν, κάποιες σχετικές αρχαιολογικές έρευνες στην περιοχή του χωριού, που να επικυρώνουν οτιδήποτε σχετικό με σαφήνεια.

Β΄ Ενετοκρατία

Την εποχή της Β΄ Ενετοκρατίας αναφερόταν ως το Μαγκνανιακό (Magnaniaco[8]). Ο οικισμός αναφέρεται επίσης σε διάφορες απογραφές των Βενετών Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, οι οποίες έγιναν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο.

Το χωριό, στα τέλη του 17ου αιώνα και τις αρχές του 18ου αιώνα, αναφέρεται σε διάφορες ενετικές πηγές-απογραφές, ως οικισμός ο οποίος ανήκε στην επαρχία της Ανδρούσας (Territorio d'Androussa).

Νεότερη ιστορία

Τον 19ο αιώνα αναφερόταν ως Monganiano σύμφωνα με τον Pouqueville, το 1815, ο οποίος αναφέρει το χωριό στον κατάλογο με τα ονόματα των χωριών της Επαρχίας Ανδρούσας (γαλλικά: Éparchie d'Androusa), τα οποία ήταν εξαρτημένα στην επισκοπική έδρα που είχε ιδρυθεί στο Νησί (Nisi: η Μεσσήνη).[9] Στη συνέχεια αναφέρεται ως Manganiako, έδρα και οικισμός της Επαρχίας Ανδρούσας (γαλλικά: Éparchie d'Androusa), που έμεναν σε αυτόν 16 οικογένειες με εκτιμώμενο σύνολο 76 κατοίκων,[10] σύμφωνα με την απογραφή του 1829, που έγινε από την «επιστημονική αποστολή του Μοριά» (Mission scientifique de Morée), τμήμα της γαλλικής αποστολής με την ονομασία Εκστρατεία του Μοριά (Expédition de Morée), η οποία ήταν αποστολή εκστρατευτικού σώματος 13.000-15.000 ανδρών, υπό την αρχηγία του Νικολάου - Ιωσήφ Μαιζώνος στην Πελοπόννησο, μεταξύ των ετών 1828 και 1833, ενώ η πρώτη επίσημη ονομασία του χωριού, μετά από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, ήταν με το όνομα το Μαγκανιακόν.

Διοικητική ιστορία

Το Μαγκανιακόν ή Μαγκανιακό[11] προσαρτήθηκε αρχικά, το 1835,[12] στον παλαιό Δήμο Υαμείας,[13] με έδρα την Πεντιά (σήμερα το Τρίκορφο), όπου και παρέμεινε ως το 1840, που ο δήμος αυτός καταργήθηκε. Το 1840[14] προσαρτάται στον παλαιό Δήμο Ιθώμης,[15] με έδρα το Μαυρομμάτι (Ιθώμης), όπου και παρέμεινε ως το 1912 που ο δήμος αυτός καταργήθηκε. Τουλάχιστον από το 1844 ως το 1879, το χωριό αναφερόταν επίσημα ως το Μαγκανιακόν, ενώ από το 1879 ως το 1907 ως το Μαγκανιακό. Από το 1907 ως το 1940 αναφέρεται και πάλι ως το Μαγκανιακόν, ενώ από το 1940 ως σήμερα αναφέρεται επίσημα ως το Μαγγανιακόν. Το χωριό αναφέρεται, το 1853, ως το Μαγκανιακόν στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή, ως χωριό του Δήμου Ιθώμης της Επαρχίας Μεσσήνης με πληθυσμό 205 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851.[16] Στην ίδια πηγή αναφέρεται ως έδρα του Δήμου Ιθώμης το Μαυρομάτι (Ιθώμης). Το 1873 ορίζεται ως χειμερινή έδρα το Χασάμπασα ή Χασήμπασα (σήμερα το Αριστοδήμειο), ενώ το Μαυρομάτι Ιθώμης παρέμεινε ως η θερινή έδρα του δήμου αυτού. Το 1912[17] το χωριό προσαρτάται ως έδρα στην Κοινότητα Μαγκανιακού.[18] Στην ίδια κοινότητα προσαρτάται επίσης τότε και ο οικισμός Ζαγάρενα (σήμερα η Κορομηλέα). Το 1940[19] οι ονομασίες του οικισμού και της κοινότητας διορθώνονται από Μαγκανιακόν και Κοινότητα Μαγκανιακού σε Μαγγανιακόν και Κοινότητα Μαγγανιακού αντίστοιχα. Το Μαγγανιακόν παρέμεινε ως έδρα και οικισμός της Κοινότητας Μαγγανιακού, με τις αλλαγές στις ονομασίες του οικισμού και της κοινότητας, από το 1912 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», το Μαγγανιακόν υπήχθη στον κατηργημένο Δήμο Ανδρούσας,[20][21] με έδρα την Ανδρούσα, ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» το Μαγγανιακόν ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Μεσσήνης.[22][23] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με τη συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αιπείας, Ανδρούσας, Αριστομένους, Βουφράδων, Ιθώμης, Μεσσήνης, Πεταλιδίου και της Κοινότητας Τρικόρφου. Το Μαγγανιακόν σήμερα είναι η έδρα και ο μοναδικός οικισμός της Τοπικής Κοινότητας του Μαγγανιακού του Δήμου Μεσσήνης.[4]

Κάτοικοι

Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 104 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται σε διάφορες αγροτικές εργασίες. Στην περιοχή του χωριού καλλιεργούνται κυρίως ελαιόδεντρα, συκιές και αμπέλια και δευτερευόντως σιτηρά.[4][6]

Εξέλιξη Πληθυσμού του Μαγγανιακού Μεσσηνίας
Απογραφή Πληθυσμός Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού
1844 188[24]
1851 205[16]
1879 264[25]
1889 316[26]
1896 365[27]
1907 382[28]
1920 367[29]
1928 349[30]
1940 358[31]
1951 349[32]
1961 349[33]
1971 281[34]
1981 220[35]
1991 183[36]
2001 175[37]
2011 104[38]

Κτίρια – εκδηλώσεις – αξιοθέατα

Εκτός από τα παραδοσιακά σπίτια, και το κτίριο του Δημοτικού Σχολείου υπάρχει και η εκκλησία του χωριού, ο Ιερός Ναός του Αγίου Δημητρίου, ο οποίος υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας, Στα αξιοθέατα του χωριού περιλαμβάνονται το κοντινό «Ανδρομονάστηρο», το οποίο απέχει 3 περίπου χιλιόμετρα προς τα βορειοανατολικά, καθώς και η Αρχαία Μεσσήνη η οποία απέχει περίπου 10 χιλιόμετρα, επίσης προς τα βορειοανατολικά του χωριού.

Το Καρναβάλι του Μαλλιαρού

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μαγγανιακού, ανάμεσα στις άλλες εκδηλώσεις, διοργανώνει και το παραδοσιακό πανηγύρι του χωριού, ενώ σημαντική εκδήλωση, κάθε χρόνο, στις Απόκριες, κάνει και ο Σύλλογος των Απανταχού Μαγγανιακιτών: Πρόκειται για το Καρναβάλι του Μαλλιαρού, το οποίο περιλαμβάνει παρέλαση τραγόμορφων καρναβαλιστών στους δρόμους του χωριού με τη συνοδεία μουσικής από διάφορα κρουστά, πίπιζες και κλαρίνα, Στη συνέχεια ακολουθεί το κάψιμο του στοιχειού, ενώ το καρναβάλι ολοκληρώνεται με παραδοσιακό γλέντι με χορούς και τραγούδια γύρω από τη φωτιά.[39]

Παλιόκαστρο – Μελίπυργος

Σε μικρή απόσταση από το χωριό κοντά στα ερείπια του παλαιού κάστρου και των κατεστραμμένων οικισμών υπάρχει και ερειπωμένος πύργος, ίσως τμήμα της ευρύτερης οχύρωσης, με την ονομασία «Μελίπυργος», ο οποίος θεωρείται ότι χτίστηκε πιθανώς την περίοδο της Φραγκοκρατίας, όπως και το Παλιόκαστρο, χωρίς, όμως, να υπάρχουν περισσότερα ιστορικά στοιχεία για τον πύργο αυτόν.

Δείτε επίσης

Παραπομπές

  1. 1,0 1,1 Μαγγανιακό, από την ιστοσελίδα: buk.gr
  2. Ταχυδρομικός Κώδικας Μαγγανιακό Μεσσηνίας.
  3. Τηλεφωνικοί κωδικοί της Ελλάδας, Ζώνη 27: Μεσσήνη: 27220
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 Δημοτική Ενότητα Ανδρούσας - Μαγγανιακό, από την ιστοσελίδα www.messini.gr του Δήμου Μεσσήνης.
  5. Μαγγανιακόν, από την ιστοσελίδα: moriasnow.gr.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Μαγγανιακό, από την ιστοσελίδα: greece.terrabook.com
  7. Carl Hermann Friedrich Johann Hopf, "Chroniques gréco-romanes: inédites ou peu connues, pub. avec notes et tables généalogiques", Bibliopoleion, 1873, p. 206: Manconico.
  8. Κωνσταντίνος Ντόκος, "BREVE DESCRITTONE DEL REGNO DI MOREA. Αφηγηματική ιστορική πηγή ή επίσημο βενετικό έγγραφο της Β' Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο;", "ΕΩΑ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΑ", Vol 1, DOI: http://dx.doi.org/10.12681/eoaesperia.24 Αθήνα 1993, σελ. 112 (Quarto Territorio d' Andrussa - Magnaniaco), p. 127 (Provincia di Messenia).
  9. François Charles Hugues Laurent Pouqueville, "Voyage de la Grece; Avec cartes, vues et figures", tome 6, Didot, 1827, p.45, Noms des villages du canton d'Androussa qui dépendent du siége épiscopal établi à Nisi: Monganiano.
  10. Bory de Saint-Vincent, Expédition Scientifique de Morée: Section des Sciences physiques, Tome II, 1ere Partie: Géographie", tome II, 1ere Partie: Geographie. F. G. Levrault, Paris 1834, p. 64: Éparchie d'Androusa - Manganiako.
  11. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Μαγκανιακό (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  12. 21-04-1835.
  13. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Υαμείας (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  14. ΦΕΚ 22Α - 18/12/1840.
  15. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Ιθώμης (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  16. 16,0 16,1 Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, Τα Ελληνικά, Εν Αθήναις, 1853, τόμος δεύτερος, σελ. 570-571.
  17. ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912.
  18. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Μαγκανιακού (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  19. 16/10/1940.
  20. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Ανδρούσας (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  21. ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
  22. ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
  23. Διοικητικές μεταβολές οικισμών > Δ. Μεσσήνης (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  24. Σταματάκης, Ι. Δ., "Πίναξ χωρογραφικός της Ελλάδος, Περιέχων τα Ονόματα, τας Αποστάσεις και τον Πληθυσμόν των Δήμων, Πόλεων Κωμοπόλεων και Χωρίων. / Ερανισθείς εκ διαφόρων επισήμων εγγράφων της Β. Κυβερνήσεως, και εκδοθείς υπό Ι. Δ. Σταματάκη". Εκ του Τυπογραφείου Γ. Βλασσαρίδου. Εν Αθήναις 1846, σελ. 50.
  25. Υπουργείο Εσωτερικών, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879, εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Εν Αθήναις 1881. Επίσης: "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879", σελ. 118.
  26. Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός - Απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες Α', εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1890, σελ. 84.
  27. Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες - Α' Πληθυσμός κατά Νομούς, Επαρχίας, Δήμους, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1897, σελ. 102.
  28. Υπουργείο των Εσωτερικών, Υπηρεσία Απογραφής, Στατιστικά Αποτελέσματα της Γενικής Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 27 Οκτωβρίου 1907", Επιμέλεια: Γεωργίου Χωματιανού, τόμος δεύτερος, εκ του Τυπογραφείου Μιχαήλ Νικολαΐδου, Εν Αθήναις 1909, σελ. 393.
  29. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1921. Επίσης: "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", σελ. 229.
  30. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928". (Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς δια του από 23 Νοεμβρίου 1928 διατάγματος), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1935. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928", σελ. 267.
  31. Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 298.
  32. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951", σελ. 146.
  33. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 141.
  34. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 137.
  35. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 148.
  36. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 180.
  37. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 180.
  38. "Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
  39. Παραδοσιακό καρναβάλι την Κυριακή στο Μαγγανιακό, 14/02/2018, από την ιστοσελίδα: www.kalamatajournal.gr του ΜΜΕ "Kalamata Journal" της Μεσσηνίας.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι