Όνομα

Για το γραμματικό όρο, δείτε: Όνομα (γραμματική).

Τα ονόματα ανέκαθεν είχαν σπουδαία σημασία για την ανθρώπινη επικοινωνία και κατανόηση, δεδομένου ότι έπαιζαν το ρόλο των στοιχείων εκείνων με τα οποία γινόταν γνωστή η δήλωση προσώπων, ζώων και αντικειμένων.
Το όνομα γρήγορα εξελίχθηκε σε μέσο με το οποίο δηλώνεται κάποιο πρόσωπο ή πράγμα. Αν αυτό έχει σημασία για το φυτικό και ζωικό κόσμο, πόσο μάλλον για τον άνθρωπο, στον οποίο είναι εντονότερος ο προσωπικός χαρακτήρας, τα δε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του εμφανίζονται σε διαφορετικούς ανθρώπους με τρόπο διάφορο και ανεπανάληπτο. Το όνομα και η ονοματοδοσία δεν εξελίχθηκαν άσχετα προς τον ιστορικό βίο και τις περιπέτειες των λαών. Μέσω των ονομάτων μπορεί να παρακολουθήσουμε την ιστορική πορεία ενός ολόκληρου έθνους.
Συχνά τα ονόματα ασκούν επάνω μας γοητεία και δύναμη, ενώ άλλα αποστροφή. Αυτό συμβαίνει επειδή τα φέροντα τα ονόματα αυτά πρόσωπα συνδέονται με καλές αναμνήσεις του παρελθόντος στην πρώτη περίπτωση και με αρνητικές εμπειρίες και καταστάσεις στη δεύτερη. Συχνά τα ονόματα είναι διακριτικά του θρησκεύματος του φέροντος προσώπου και συνδέονται με τις φιλοσοφικές ή κοινωνικές πεποιθήσεις των ανθρώπων.

Το όνομα στους Αρχαίους Έλληνες

Οι Έλληνες διακρίθηκαν περισσότερο από κάθε άλλο λαό για τον πλούτο των προσωπικών ονομάτων. Η χαρά και η υπερηφάνεια των Ελλήνων ήταν το προσωπικό τους όνομα, ποτέ το επάγγελμα ή ο τίτλος. Η έλλειψη ονομάτων και ονοματοδοσίας από κάποιο λαό θεωρούνταν ανέκαθεν έλλειψη πολιτισμού. Αντίθετα μ' αυτό που συνέβαινε στους πρωτόγονους λαούς, στους πολιτισμένους οι άνθρωποι φέρουν προσωπικά ονόματα, τα οποία και λαμβάνουν με πράξη ονοματοδοσίας . Στους Αρχαίους Έλληνες το όνομα δινόταν στο βρέφος ή κατά τη γέννησή του ή κατά την όγδοη ημέρα από τη γέννηση.

Το όνομα στην Παλαιά Διαθήκη

Στην Παλαιά Διαθήκη βλέπουμε πως ο άνθρωπος, ως το τελειότερο των δημιουργημάτων, από την πρώτη στιγμή φέρει ιδιαίτερο όνομα, δηλωτικό της ατομικότητας και μοναδικότητάς του, και μ' αυτό διακρίνεται από τα άλλα πρόσωπα που βρίσκονται μαζί του. Ο Δημιουργός καλεί τον πρωτόπλαστο ΑΔΑΜ με το όνομά του, ενώ εκείνος δίνει ονόματα στα ζώα και στη γυναίκα του.

Οι Ιουδαίοι έδιναν το όνομα στο βρέφος αμέσως με τη γέννησή του, ενώ αργότερα κατά την όγδοη ημέρα από τη γέννηση. Μάλιστα η κατά την όγδοη ημέρα ονοματοδοσία συνδέθηκε με την περιτομή. Η πράξη αυτή ήταν σε χρήση την αρχαιότητα στους Αιγύπτιους και Αιθίοπες . Απ' αυτούς την παρέλαβαν οι Εβραίοι. Η περιτομή είναι θρησκευτική πράξη που διατάχθηκε από τον ίδιο το Θεό, για ν' αποτελεί εμφανές σημείο καθενός που ανήκει στο Θεό, καθώς και της διαθήκης που συνήψε ο Θεός με τον Αβραάμ. Η σύνδεση της ιουδαϊκής περιτομής με την ονοματοδοσία φανερώνει ίσως τη μεγάλη σπουδαιότητα που και οι Ιουδαίοι προσέδιδαν στο όνομα και τη σημασία του για τη ζωή του ανθρώπου.

Το όνομα στη χριστιανική διδασκαλία

Τη σημασία του ανθρωπίνου ονόματος παρέλαβε και ο Χριστιανισμός, ο οποίος την ανέδειξε και την προήγαγε, καθώς την απεγκλώβισε από τα ασφυκτικά χωροχρονικά δεσμά του παρόντος κόσμου τοποθετώντας την στην εσχατολογική διάσταση.

Πότε δίνεται το όνομα;

Το όνομα, κατά την τάξη της Ορθόδοξης Εκκλησίας, δίνεται την όγδοη ημέρα από την γέννηση του βρέφους. Γιατί; Στην βιβλική αποκάλυψη ο αριθμός «επτά» είναι το σύμβολο του κόσμου που δημιούργησε ο Θεός « καόν λίαν», του κόσμου που είχε φθαρεί από την αμαρτία και παραδόθηκε στο θάνατο. Η εβδόμη είναι η ημέρα κατά την οποία ο Δημιουργός αναπαύθηκε και την ευλόγησε, είναι η ημέρα που εκφράζει τη χαρά και ευφροσύνη του ανθρώπου για τη δημιουργία ως κοινωνίας με το Θεό. Όμως η ημέρα αυτή είναι μια διακοπή εργασίας, όχι το πραγματικό τέλος της. Είναι η ημέρα της προσδοκίας, της ελπίδας του κόσμου και του ανθρώπου για λύτρωση, για την ημέρα που είναι πέρα από το «επτά», πέρα από τη διαρκή επανάληψη του χρόνου. Το αδιέξοδο αυτό ήλθε να καταβάλει η καινούργια ημέρα, που εγκαινίασε ο Χριστός με την Ανάστασή Του. Από «τη μια Σαββάτων» άρχισε ένας καινούργιος χρόνος, ο οποίος αν και εξωτερικά παραμένει μέσα στον παλαιό χρόνο αυτού του κόσμου και μετριέται σε σχέση με τον αριθμό «επτά», ο πιστός νιώθει πως είναι καινούργιος. Το «οκτώ» γίνεται πλέον σύμβολο του νέου αυτού χρόνου.

Γιατί δίνεται το όνομα κατά την όγδοη ημέρα;

Η Εκκλησία τοποθετώντας την ονοματοδοσία κατά την όγδοη ημέρα θέλει να καταστήσει το αρτιγέννητο παιδί μέτοχο και κοινωνό αυτής της νέας πραγματικότητας και να καταδείξει σ' αυτό τη δυναμική πορεία της καταξιωμένης ανθρώπινης ζωής, κατάληξη της οποίας είναι η Βασιλεία των Ουρανών. Βλέπουμε εδώ ότι η Εκκλησία θεωρεί το βρέφος που μόλις γεννήθηκε ως ολοκληρωμένο ήδη άνθρωπο, το αντιμετωπίζει με την ίδια πρόνοια που αντιμετωπίζει τον κάθε άνθρωπο. Το όνομα του ανθρώπου του δίνει ταυτότητα ως πρόσωπο και διαβεβαιώνει τη μοναδικότητά του. Γι' αυτό και φροντίζει πλέον να του δώσει όνομα. Δεν θεωρεί το βρέφος απλά άνθρωπο, γενικά και αόριστα, ούτε σαν φορέα μιάς αφηρημένης κι απρόσωπης φύσης.Είναι πράγματι συγκλονιστικό το γεγονός ότι πολύ πριν αναγνωρισθούν στα παιδιά τα ανθρώπινα δικαιώματα, πριν ακόμη ιδρυθούν οι παγκόσμιες οργανώσεις για την προστασία των παιδιών, η Εκκλησία εφαρμόζοντας εδώ κι αιώνες τη φιλάνθρωπη , όσο κι αγνοημένη, πρακτική της προς όλους τους ανθρώπους με την ευχή της ονοματοδοσίας ομολογεί τη μοναδικότητα του συγκεκριμένου παιδιού κι αναγνωρίζει το θεϊκό δώρο της προσωπικότητάς του. Η ευχή της ονοματοδοσίας

Η Ευχή ονομάζεται έτσι επειδή με την ευλογία που παρέχει στο παιδί η Εκκλησία, οκτώ ημέρες μετά τη γέννησή του, το προσφωνεί για πρώτη φορά με το δικό του προσωπικό όνομα. Αυτό συμβαίνει όχι επειδή είναι η πρώτη φορά που η Εκκλησία το ευλογεί και του εύχεται- ήδη κάτι τέτοιο συνέβη την πρώτη ημέρα-, αλλά επειδή οι ευχές της πρώτης ημέρας απευθύνονται κυρίως στη μητέρα και δευτερευόντως στο παιδί. Αυτό το όνομα θα φέρει σ' όλη του τη ζωή και μ' αυτό το όνομα θα εισέλθει τελικά στην αναμενόμενη Βασιλεία του Θεού, προτύπωση της οποίας είναι η ημέρα αυτή της λήψεώς του.

Εκείνο που κάνει η ευχή είναι να καταδείξει το σκοπό του ανθρώπου, που είναι η ένωσή του με το Θεό. Γι' αυτό και δεν παραλείπει να εκφράσει το αίτημα της συνάψεώς του στην Εκκλησία και της τελειώσεώς του με τα άγια Μυστήρια του Χριστού. Μόνο, ως μέλος της Εκκλησίας, που θα γίνει με το Βάπτισμα, το παιδί θα ξεπεράσει τη διάσπαση της αμαρτίας. Έτσι γίνεται φανερό ότι η ευχή της ονοματοδοσίας στοχεύει στα Μυστήρια του Βαπτίσματος και του Χρίσματος και τη συμμετοχή του ανθρώπου στη Θεία Ευχαριστία. Η Ακολουθία της ονοματοδοσίας

Η ευχή εντάσσεται μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της Ακολουθίας της ονοματοδοσίας , που τελείται στο ναό ή στο σπίτι. Το παιδί υποδέχεται ο ιερέας όχι μέσα στο Ναό, αλλά στον πρόναο. Εκεί τελεί και την Ακολουθία. Η καταβολή της διάταξης αυτής είναι δυνατό να αναζητηθεί στην πράξη της Αρχαίας Εκκλησίας, κατά την οποία οι προβαπτισματικές τελετές γίνονταν όχι στον κυρίως Ναό αλλά στο προαύλιο του βαπτιστηρίου . Μετά την ανάγνωση της ευχής της ονοματοδοσίας που εξετάσαμε ο ιερέας ευλογεί το στόμα, το μέτωπο και την καρδιά του παιδιού. Αυτό γίνεται όχι απλά και μόνο γιά να ευλογηθούν τα συγκεκριμένα μέρη του σώματος, αλλά κυρίως οι αντίστοιχες λειτουργίες τους: η λογική (στόμα), η νοητική(μέτωπο) και η ζωοποιητική ( καρδία ). Έτσι το παιδί, ως σύνολο ψυχοσωματικής οντότητας, παραδίδεται στην κυριολεξία στο Χριστό. Αυτός είναι ο λόγος που στη συνέχεια ψάλλεται και το απολυτίκιο της εορτής της Υπαπαντής « Χαίρε Κεχαριτωμένη , Θεοτόκε Παρθένε».

Σήμερα, πολλές φορές, από διάφορους λόγους, όπως η άγνοια, η μη έγκαιρη απόφαση των γονέων για το όνομα που πρόκειται να δοθεί στο παιδί, και άλλες πρακτικά αίτια, η ονοματοδοσία συνδέθηκε με την Ακολουθία του Βαπτίσματος.

Το όνομά σου στα Ιταλικά

Α

Αβραάμ = Abramo

Αχιλλέας = Achille

Αγάπη = Agape

Αγαθή = Agata

Αδάμ = Adamo

Αδαμαντία = Adama

Άδμητος = Admeto

Άδωνις = Adone

Αδριανός = Adriano

Αγαμέμνονας = Agamennone

Αγάθωνας = Agatone

Αγησίλαος = Agesilao

Αθηνά = Atena / Minerva

Αιμίλιος = Emilio, Emiliano

Αιμιλία = Emilia, Emiliana

Αίγλη = Egle

Αλβέρτος = Alberto

Αλίκη = Alice

Άλκηστη = Alceste

Αλκιβιάδης = Alcibiade

Αλκμήνη = Alcmena

Αλέξανδρος = Alessandro

Αλεξάνδρα = Alessandra

Αλέξιος = Alessio

Αλεξία = Alessia

Ανδρέας = Αndrea (Andreano, Andrietto)

Ανδριάννα = Adriana

Ανδρόνικος = Andronico

Ασπασία = Aspasia

Άγγελος = Angelo (Angioletto, Angiolino)

Αγγελική = Angela (Angelina, Angiolina)

Αντώνης = Antonio

Αντωνία = Antonia

Αποστόλης = Apostolo

Αλίνα = Alina

Αριάννα = Arianna

Αριστείδης = Aristide

Αριστόδημος = Aristodimo

Αριστοτέλης = Aristotele

Αναστασία = Anastasia

Αρλέτα = Arletta

Αρτέμης = Artemio

Άρια = Aria

Αργύρης = Silvano / Silverio

Αργυρώ = Silvia

Άρτεμις = Artemide / Diana

Αρθούρος = Arturo

Αμαλία = Amalia

Αμαρρυλίς = Amarillide

Ανθούλα = Flora / Fiorilda

Άννα = Anna

Αντιγόνη = Antigone

Αυγή = Alba / Aurora

Αθανάσιος = Attanasio

Αφροδίτη = Afrodite

Αγνή = Chiara

Β

Βαγγέλης = Evangelo

Βαρβάρα = Barbara

Βαρθολομαίος = Bartolomeo

Βασίλειος / Βασίλης = Basilio

Βασιλεία = Basilia

Βασιλική = Basilica

Βασίλισσα = Basilissa

Βεατρίκη = Beatrice

Βερόνικα = Veronica

Βίβιαν = Vivianna

Γ

Γαβριήλ = Gabriele

Γαλάτεια = Galatea

Γεράσιμος = Gerasimo

Γιώργος = Giorgio

Γεωργία = Giorgia

Γιάννης = Giovanni / Gianni

Γιάννα = Giovanna / Gianna

Γιούλη = Giulia / Giuliana

Γιολάντα = Iolanda

Γκαμπριέλα = Gabriella

Γρηγόρης = Gregorio

Γλυκερία = Gliceria

Δ

Δαμιανός = Damiano

Δανιήλ = Daniele

Δάφνη = Dafne

Δαβίδ = Davide

Δημήτρης = Demetrio

Δημοσθένης = Demostene

Διαμαντής = Diamante

Δήμος = Dimo

Διονύσης = Dionisio

Διονυσία = Deonisia, Dionisia

Διογένης = Diogene

Διομήδης = Diomede

Δώρα = Doriana / Dora

Δωροθέα = Dorotea

Ε

Ελένη = Elena

Ειρήνη = Irene

Έλσα = Elsa

Ελευθέριος = Eleuterio

Ερρίκος = Enrico

Έρρικα = Erica

Ελεάννα = Eleana

Ελεονώρα = Eleonora

Επαμεινώνδας = Epaminonda

Ελβίρα = Elvira

Ερμής = Ermes / Mercurio

Ελίνα = Elina

Έκτορας = Ettore

Ελισάβετ = Elisabetta

Ευγένιος = Eugenio

Ευγενία = Eugenia

Ευριπίδης = Euripide

Ευριδίκη = Euridice

Ευτύχης = Eutichio / Eutizio

Ευάγγελος = Evangelo

Εμμανουέλα = Emanuela / Emma

Εύα = Eva

Ευτέρπη = Euterpe

Εβελίνα = Evelina

Ελπίδα = Speranza

Ευτύχης = Fortunato

Ευτυχία = Feliciana

Ζ

Ζαχαρίας = Zaccaria

Ζήνωνας = Zenone

Ζωή = Zoe

Ζαφείρης = Zaffiro

Η

Ηλίας = Elia

Ηλιόδωρος = Eliodoro

Ηλιάννα = Eliana / Iliana

Ήρα = Era

Ηρώ = Ero

Θ

Θεόδωρος = Diodoro / Teodoro

Θεοδώρα = Doriana / Dora / Teodora

Θάνος = Tano

Θάνια = Tania

Θεμιστοκλής = Temistocle

Θέκλα = Tecla

Θέμις = Temide

Θεοδόσιος = Teodosio

Θεοδοσία = Teodosia

Θεόφιλος = Teofilo

Θησέας = Teseo

Θωμάς = Tommaso

Θωμαΐς = Tommasina

Ι

Ιωσήφ = Giuseppe

Ισαβέλλα = Isabella

Ιάκωβος = Iacopo / Giacomo

Ιορδάνης = Giordano

Ιωάννα = Giovanna / Gianna

Ιδομενέας = Idomeneo

Ιουλία = Giulia

Ιωσηφίνα = Giuseppina

Ιερεμίας = Geremia

Ίρις = Iride

Ιφιγένεια = Ifigenia

Ίκαρος = Icaro

Ιππολύτη = Ippolita

Ιγνάτιος = Ignazio

Κ

Κωνσταντίνος = Dino / Costantino

Κωνσταντίνα = Dina / Costantina

Κυριάκος = Domenico

Kυριακή = Domenica

Κάρολος = Carlo

Καρολίνα = Carolina

Καλλιόπη = Calliope

Καίσαρας = Cesare

Κλαύδιος = Claudio

Κλεοπάτρα = Cleopatra

Κασσιανή = Cassiana

Κασσάνδρα = Cassandra

Κλεάνθης = Cleante

Κορνήλιος = Cornelio

Κλειώ = Clio

Κατερίνα = Caterina

Κοσμάς = Cosma

Κλέλια = Clelia

Κορνηλία = Cornelia

Λ

Λαμπρινή = Brillantina

Λουδοβίκος = Lodovico

Λαέρτης = Laerte

Λιάνα = Liana

Λάουρα = Laura

Λύσσανδρος = Lisandro

Λάζαρος = Lazzaro

Λυδία = Lidia

Λευτέρης = Letterio

Λεωνίδας = Leonida

Λίζα = Lisa

Λεώνη = Leona

Λίλιαν = Liliana

Λυκούργος = Licurgo

Λουίζα = Luisa / Luisiana

Λίνος = Lino

Λουκάς = Luca / Lucano

Λουκρητία = Lucrezia

Μ

Μανόλης = Emanuele

Μανουέλα = Emanuela

Μάρκος = Marco

Μαρκέλλα = Marcella

Μιχάλης = Michele

Μαργαρίτα = Margherita

Μάριος = Mario

Μαρία = Maria

Μαριάννα = Marianna

Μαριάννος /Μαριάνος = Marianno / Mariano

Μανταλένα = Maddalena

Μπέλλα = Bella

Ματθαίος = Matteo / Mattia

Μαρίνος = Marino

Μαρίνα = Marina

Μαλβίνα = Malvina

Μεθόδιος = Metodio

Μόνικα = Monica

Μιλτιάδης = Milziade

Μαρίζα = Marisa

Μάρθα = Marta / Martina

Μύρων = Mirone

Μερόπη = Merope

Μιρέλλα = Mirella

Μύριαμ = Miriam

Ν

Ναταλία = Natalia

Νατάσα = Natascia

Ναπολέων = Napoleone

Ντάλια = Dalia

Ναυσικά = Nausicaa

Νέστορας = Nestore

Νικηφόρος = Niceforo

Νάντια = Nadia

Ντανιέλα = Daniela

Νικόδημος = Nicodemo

Νίκος = Nicola

Νικολέτα = Nicoletta

Νόρα = Nora

Ξ

Ξανθούλα = Bionda

Ξένια = Xenia

Ξενοφώντας = Senofonte

Ο

Όμηρος = Omero

Ουρανία = Urania

Ούρσουλα = Ursula

Ονήσιμος = Onesimo

Οφηλία = Ofelia

Ονούφριος = Onofrio

Οράτιος = Orazio

Όλγα = Olga

Όλια = Olia

Ορέστης = Oreste

Ορφέας = Orfeo

Ολίβια = Olivia

Ολυμπία = Olimpia

Οδυσσέας = Ulisse

Π

Πάμελα = Pamela

Πυθαγόρας = Pitagora

Πλούταρχος = Plutarco

Παυλίνα = Paola / Paolina

Παύλος = Paolo

Πασχάλης = Pasquale

Πατρίτσια = Patrizia

Πολύκαρπος = Policarpo

Προμηθέας = Prometeo

Πηνελόπη = Penelope

Πέτρος = Piero / Pietro

Πολυξένη = Polissena

Πάρης = Paride

Πάτροκλος = Patroclo

Περικλής = Pericle

Παρασκευή = Vivianna

Ρ

Ρενάτα = Renata

Ραφαήλ = Raffaele

Ραφαέλα = Raffaela, Raffaelina

Ραχήλ = Rachele

Ρέα = Rea

Ρεμπέκα = Rebecca

Ρεγγίνα = Regina

Ρένα = Rena

Ρίτα = Rita

Ροδούλα = Rosa

Ρομίνα = Romina

Ροζάνα = Rosana

Ρωξάνη = Rossana

Σ

Σωτήρης = Salvatore / Salverio

Σωτηρία = Salvatorina / Salverina

Στάθης = Eustachio / Eustasio

Στέλλα = Estella / Stella

Στέλιος = Stelio

Σταύρος = Croce / Cruciano

Σταυρούλα = Croce

Σίλια = Celia

Σίνθια = Cinzia

Σέργιος = Sergio

Συμεών = Simeone

Σμαράγδα = Esmeralda

Σοφία = Sofia

Σωκράτης = Socrate

Σοφοκλής = Sofocle

Σουζάνα = Susanna

Σπύρος = Spiridione

Σάντρα = Sandra

Σόνια = Sonia

Στέφανος = Stefano

Στεφανία = Stefania

Τ

Τερέζα = Teresa

Τηλέμαχος = Telemaco

Τιμόθεος = Timoteo

Τάνια = Tania

Τατιάνα = Tatiana

Τίτος = Tito

Τίνα = Tina

Τρύφωνας = Trifone

Υ

Υάκινθος = Giacinto

Υακίνθη = Giacinta

Φ

Φάνης = Fanino

Φωτεινή = Illuminata

Φιλομένη = Filomena

Φρειδερίκος = Federico

Φίλιππος = Filippo

Φρύνη = Frine

Φραγκίσκος = Francesco / Franco

Φραντζέσκα = Francesca / Franca

Φεβρωνία = Febronia

Φώτης = Luciano / Lucio

Φωτεινή = Luciana / Lucia

Χ

Χάρης = Graziano / Donato

Χαρά = Allegra / Gioia

Χάρις = Grazia

Χριστιάννα = Cristiana

Χρυσόστομος = Crisostomo

Χρύσανθος = Crisante

Χριστίνα = Cristina

Χρήστος = Cristo

Χριστόφορος = Cristoforo / Cristofano

Χλόη = Cloe

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Η αρχική έκδοση του παρόντος λήμματος βασίστηκε σε κείμενο δημοσιευμένο από την Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος. Δημοσιεύεται στη Βικιπαίδεια κατόπιν άδειας.