Κάρπαθος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 27: Γραμμή 27:
}}
}}


Η '''Κάρπαθος''' είναι το δεύτερο σε έκταση νησί του ελληνικού συμπλέγματος της [[Δωδεκάνησα|Δωδεκανήσου]] (μετά τη [[Ρόδος|Ρόδο]]). Έχει έκταση 302,152 [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τ.χλμ.]], μήκος ακτών 160 χλμ. και συνολικό πληθυσμό 6.226 κατοίκους. Αποτελεί πλούσιο βιότοπο και για αυτόν τον λόγο διαθέτει προστατευμένες περιοχές, όπου επιζούν πληθυσμοί ειδών πανίδας που οδεύουν προς εξαφάνιση.
Η '''Κάρπαθος''' είναι το δεύτερο σε έκταση νησί του ελληνικού νησιωτικού συμπλέγματος της [[Δωδεκάνησα|Δωδεκανήσου]] (μετά τη [[Ρόδος|Ρόδο]]). Έχει έκταση 302,152 [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τ.χλμ.]], μήκος ακτών 160 χλμ. και συνολικό πληθυσμό 6.226 κατοίκους (απογραφή 2011). Αποτελεί πλούσιο βιότοπο και γι' αυτόν τον λόγο διαθέτει προστατευόμενες περιοχές, όπου επιζούν πληθυσμοί διαφόρων ειδών πανίδας που οδεύουν προς εξαφάνιση.


Βρίσκεται στη μέση του [[Καρπάθιο πέλαγος|Καρπάθιου πελάγους]] μεταξύ [[Ρόδος|Ρόδου]] και [[Κρήτη]]ς και έχει πρωτεύουσα τα [[Πηγάδια Καρπάθου|Πηγάδια]] ή Κάρπαθο (2.788 κάτοικοι).
Βρίσκεται στη μέση του [[Καρπάθιο πέλαγος|Καρπάθιου πελάγους]] μεταξύ [[Ρόδος|Ρόδου]] και [[Κρήτη]]ς και έχει πρωτεύουσα τα [[Πηγάδια Καρπάθου|Πηγάδια]] ή Κάρπαθο (2.788 κάτοικοι).


== Ονομασία ==
== Ονομασία ==
Για την ονομασία του νησιού, υπάρχουν πολλές εκδοχές. Ο θρύλος του νησιού αναφέρει ότι επειδή οι πρώτοι κάτοικοι αγαπούσαν υπερβολικά τον τόπο τους, έκλεψαν τους [[θεοί του Ολύμπου|Ολύμπιους θεούς]] και τους έφεραν εδώ. Για την πράξη αυτή, ονομάστηκαν Αρπάθεοι. Αργότερα μετατράπηκε σε Καρπάθεοι και τέλος σε Καρπάθιοι οπότε και η Κάρπαθος<ref>[http://www.filmfestival.gr/docfestival/2006/index.php?page=filmdetails&ln=gr&box=greek&id=421 8th Thessaloniki Documentary Festival<!-- Αυτόματα δημιουργημένος τίτλος -->]</ref>. Ο [[Όμηρος]] την ονομάζει Κράπαθο<ref>[...]Οἳ δ' ἄρα Νίσυρόν τ' εἶχον Κράπαθόν τε Κάσον τε [...]{{ws|[[s:Ιλιάς/Β|Ομήρου ''Ιλιάδα'', Ραψωδία Β', στ.676]]}}</ref>, σύμφωνα με αναφορά στα ''Γεωγραφικά'' του [[Στράβων]]α<ref>http://www.sflt.ucl.ac.be/files/AClassFTP/Textes/STRABON/geographica_10_05.txt</ref>. Άλλα αρχαία ονόματα του νησιού είναι Τετράπολις<ref name=tetra>[http://www.tedkd.gr/karpathos.htm Δωδεκάνησα, ταξίδι στον πολιτισμό - Κάρπαθος]</ref>, Ανεμόεσσα<ref>Κάρπαθος ἠνεμόεσσα {{ws|[[s:Εις Απόλλωνα|Ομηρικοί ύμνοι, ''Εις Δήλιον Απόλλωνα'']]}}</ref>, ενώ κατά το [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]] ονομαζόταν Scarpanto (η ονομασία αυτή για το νησί επιβιώνει ακόμη στα [[ιταλικά]]). Η Κάρπαθος έχει δώσει το όνομά της στο πέλαγος που την περιβρέχει, το Καρπάθιο Πέλαγος.
Για την ονομασία του νησιού, υπάρχουν πολλές εκδοχές. Ο [[Όμηρος]] την ονομάζει Κράπαθο<ref>[...]Οἳ δ' ἄρα Νίσυρόν τ' εἶχον Κράπαθόν τε Κάσον τε [...]{{ws|[[s:Ιλιάς/Β|Ομήρου ''Ιλιάδα'', Ραψωδία Β', στ.676]]}}</ref>, σύμφωνα με αναφορά στα ''Γεωγραφικά'' του [[Στράβων]]α<ref>http://www.sflt.ucl.ac.be/files/AClassFTP/Textes/STRABON/geographica_10_05.txt</ref>. Άλλα αρχαία ονόματα του νησιού είναι Τετράπολις<ref name=tetra>[http://www.tedkd.gr/karpathos.htm Δωδεκάνησα, ταξίδι στον πολιτισμό - Κάρπαθος]</ref>, Ανεμόεσσα<ref>Κάρπαθος ἠνεμόεσσα {{ws|[[s:Εις Απόλλωνα|Ομηρικοί ύμνοι, ''Εις Δήλιον Απόλλωνα'']]}}</ref>, ενώ κατά το [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]] ονομαζόταν Scarpanto (η ονομασία αυτή για το νησί επιβιώνει ακόμη στα [[ιταλικά]]). Η Κάρπαθος έχει δώσει το όνομά της στο πέλαγος που την περιβρέχει, το [[Καρπάθιο πέλαγος|Καρπάθιο Πέλαγος]].


== Ιστορία ==
== Ιστορία ==
[[Αρχείο:I Scarpanthos - Buondelmonti Cristoforo - 1420.jpg|thumb|Χάρτης της Καρπάθου, [[Κριστόφορο Μπουοντελμόντι]], 1420]]
[[Αρχείο:I Scarpanthos - Buondelmonti Cristoforo - 1420.jpg|thumb|Χάρτης της Καρπάθου, [[Κριστόφορο Μπουοντελμόντι]], 1420]]
Η Κάρπαθος είναι η μυθολογική πατρίδα του [[τιτάνες|τιτάνα]] [[Ιαπετός (μυθολογία)|Ιαπετού]] και νήσος της γέννησης του [[Πρωτέας (μυθολογία)|Πρωτέα]]<ref>Est in Carphatio Neptuni gurgite vates caeruleus Proteus...[http://community.middlebury.edu/~harris/virgil.georgica.text.html Βιργιλίου ''Γεωργικά'', Βιβλίο Δ', στ. 387-8]</ref>, που ήταν ο πρώτος βασιλιάς της και ανατροφής της [[Αθηνά]]ς. Στην Κάρπαθο έζησε ένα μέρος της ζωής του και ο [[Προμηθέας]].
Η Κάρπαθος είναι η μυθολογική πατρίδα του [[τιτάνες|τιτάνα]] [[Ιαπετός (μυθολογία)|Ιαπετού]] και νήσος της γέννησης του [[Πρωτέας (μυθολογία)|Πρωτέα]]<ref>Est in Carphatio Neptuni gurgite vates caeruleus Proteus...[http://community.middlebury.edu/~harris/virgil.georgica.text.html Βιργιλίου ''Γεωργικά'', Βιβλίο Δ', στ. 387-8]</ref>, που ήταν ο πρώτος βασιλιάς της και τόπος ανατροφής της [[Αθηνά]]ς. Στην Κάρπαθο έζησε ένα μέρος της ζωής του και ο [[Προμηθέας]].


Η κατά τον [[Όμηρος|Όμηρο]] «''Κράπαθος''» αρχικά αναφέρεται ότι βρισκόταν υπό [[μινωικός πολιτισμός|Μινωική]] επιρροή και αργότερα υπήρξε μέλος της [[Αθηναϊκή συμμαχία|Αθηναϊκής συμμαχίας]] μέχρι το [[400 π.Χ.]], που κατακτήθηκε από τους [[Ρόδος|Ρόδιους]]<ref>τὴν δὲ Κάρπαθον πρῶτοι μὲν ᾤκησαν τῶν μετὰ Μίνω τινὲς συστρατευσαμένων, καθ´ ὃν χρόνον ἐθαλαττοκράτησε πρῶτος τῶν Ἑλλήνων· ὕστερον δὲ πολλαῖς γενεαῖς Ἴοκλος ὁ Δημολέοντος, Ἀργεῖος ὢν τὸ γένος, κατά τι λόγιον ἀποικίαν ἀπέστειλεν εἰς τὴν Κάρπαθον. {{ws|[[s:Ιστορική Βιβλιοθήκη/Ε'|Διόδωρος Σικελιώτης, ''Ιστορική Βιβλιοθήκη'', κεφ. 5.54]]}}</ref>.
Η κατά τον [[Όμηρος|Όμηρο]] «''Κράπαθος''» αρχικά αναφέρεται ότι βρισκόταν υπό [[μινωικός πολιτισμός|Μινωική]] επιρροή και αργότερα υπήρξε μέλος της [[Αθηναϊκή συμμαχία|Αθηναϊκής συμμαχίας]] μέχρι το [[400 π.Χ.]], που κατακτήθηκε από τους [[Ρόδος|Ρόδιους]]<ref>τὴν δὲ Κάρπαθον πρῶτοι μὲν ᾤκησαν τῶν μετὰ Μίνω τινὲς συστρατευσαμένων, καθ´ ὃν χρόνον ἐθαλαττοκράτησε πρῶτος τῶν Ἑλλήνων· ὕστερον δὲ πολλαῖς γενεαῖς Ἴοκλος ὁ Δημολέοντος, Ἀργεῖος ὢν τὸ γένος, κατά τι λόγιον ἀποικίαν ἀπέστειλεν εἰς τὴν Κάρπαθον. {{ws|[[s:Ιστορική Βιβλιοθήκη/Ε'|Διόδωρος Σικελιώτης, ''Ιστορική Βιβλιοθήκη'', κεφ. 5.54]]}}</ref>.


Κατά την [[αρχαιότητα]], υπήρχαν 4 οχυρωμένες πόλεις: η [[Αρκέσεια|Αρκάσια]], η [[Βρυκούς]], η [[Κάρπαθος (αρχαία πόλη)|Κάρπαθος]] και η [[Σάρος (αρχαία πόλη)|Σάρος]], στη νησίδα [[Σαρία Δωδεκανήσου|Σαρία]] που παλαιότερα ήταν ενωμένη με την Κάρπαθο<ref name=tetra />. Στον πορθμό πλάτους 100 περίπου μέτρων που χωρίζει σήμερα τα δυο νησιά, από τη μεριά της Καρπάθου, υπάρχουν ερείπια του αρχαίου ναού του Πορθμίου Ποσειδώνα, ενώ ο όρμος του Τριστόμου ήταν το μεγάλο φυσικό λιμάνι της αρχαίας [[Βρυκούς|Βρυκούντος]].
Κατά την [[αρχαιότητα]], υπήρχαν 4 οχυρωμένες πόλεις: η [[Αρκέσεια|Αρκάσια]], η [[Βρυκούς]], η [[Κάρπαθος (αρχαία πόλη)|Κάρπαθος]] και η [[Σάρος (αρχαία πόλη)|Σάρος]], στη νησίδα [[Σαρία Δωδεκανήσου|Σαρία]]. Στον πορθμό πλάτους 100 περίπου μέτρων που χωρίζει τα δυο νησιά, από τη μεριά της Καρπάθου, υπάρχουν ερείπια του αρχαίου ναού του Πορθμίου Ποσειδώνα, ενώ ο όρμος του Τριστόμου ήταν το μεγάλο φυσικό λιμάνι της αρχαίας [[Βρυκούς|Βρυκούντος]].


Μεταγενέστερα, πέρασε διαδοχικά στα χέρια των [[Αρχαία Ρώμη|Ρωμαίων]] και των [[Βυζαντινή αυτοκρατορία|Βυζαντινών]], των [[Γένοβα|Γενοβέζων]] (Ανδρέα και Λουδοβίκο Μορέσκο), των [[Ενετοί|Ενετών]] (οικογένεια Κορνάρο) και των [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανών Τούρκων]]. Το [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]], το νησί ονομαζόταν στα βενετσιάνικα Σκάρπαντο (''Scarpanto'') και στα τούρκικα Κερπέ (''Kerpe'').
Μεταγενέστερα, πέρασε διαδοχικά στα χέρια των [[Αρχαία Ρώμη|Ρωμαίων]] και των [[Βυζαντινή αυτοκρατορία|Βυζαντινών]], των [[Γένοβα|Γενοβέζων]] (Ανδρέα και Λουδοβίκο Μορέσκο), των [[Ενετοί|Ενετών]] (οικογένεια Κορνάρο) και των [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανών Τούρκων]]. Το [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]], το νησί ονομαζόταν στα βενετσιάνικα Σκάρπαντο (''Scarpanto'') και στα τούρκικα Κερπέ (''Kerpe'').

Έκδοση από την 02:46, 13 Οκτωβρίου 2018

Συντεταγμένες: 35°35′07″N 27°07′43″E / 35.5853°N 27.1286°E / 35.5853; 27.1286

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Κάρπαθος (αποσαφήνιση).
Κάρπαθος
Η πόλη της Καρπάθου
Γεωγραφία
ΑρχιπέλαγοςΑιγαίο Πέλαγος
Νησιωτικό σύμπλεγμαΔωδεκάνησα
Έκταση302,152 km²
Υψόμετρο1.220 μ
Υψηλότερη κορυφήΛάστος
Χώρα
ΠεριφέρειαΝοτίου Αιγαίου
ΝομόςΔωδεκανήσου
ΠρωτεύουσαΠηγάδια
Δημογραφικά
Πληθυσμός6.226 (απογραφής 2011)
Πρόσθετες πληροφορίες
Ιστοσελίδαwww.karpathos.gr
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Κάρπαθος είναι το δεύτερο σε έκταση νησί του ελληνικού νησιωτικού συμπλέγματος της Δωδεκανήσου (μετά τη Ρόδο). Έχει έκταση 302,152 τ.χλμ., μήκος ακτών 160 χλμ. και συνολικό πληθυσμό 6.226 κατοίκους (απογραφή 2011). Αποτελεί πλούσιο βιότοπο και γι' αυτόν τον λόγο διαθέτει προστατευόμενες περιοχές, όπου επιζούν πληθυσμοί διαφόρων ειδών πανίδας που οδεύουν προς εξαφάνιση.

Βρίσκεται στη μέση του Καρπάθιου πελάγους μεταξύ Ρόδου και Κρήτης και έχει πρωτεύουσα τα Πηγάδια ή Κάρπαθο (2.788 κάτοικοι).

Ονομασία

Για την ονομασία του νησιού, υπάρχουν πολλές εκδοχές. Ο Όμηρος την ονομάζει Κράπαθο[1], σύμφωνα με αναφορά στα Γεωγραφικά του Στράβωνα[2]. Άλλα αρχαία ονόματα του νησιού είναι Τετράπολις[3], Ανεμόεσσα[4], ενώ κατά το Μεσαίωνα ονομαζόταν Scarpanto (η ονομασία αυτή για το νησί επιβιώνει ακόμη στα ιταλικά). Η Κάρπαθος έχει δώσει το όνομά της στο πέλαγος που την περιβρέχει, το Καρπάθιο Πέλαγος.

Ιστορία

Χάρτης της Καρπάθου, Κριστόφορο Μπουοντελμόντι, 1420

Η Κάρπαθος είναι η μυθολογική πατρίδα του τιτάνα Ιαπετού και νήσος της γέννησης του Πρωτέα[5], που ήταν ο πρώτος βασιλιάς της και τόπος ανατροφής της Αθηνάς. Στην Κάρπαθο έζησε ένα μέρος της ζωής του και ο Προμηθέας.

Η κατά τον Όμηρο «Κράπαθος» αρχικά αναφέρεται ότι βρισκόταν υπό Μινωική επιρροή και αργότερα υπήρξε μέλος της Αθηναϊκής συμμαχίας μέχρι το 400 π.Χ., που κατακτήθηκε από τους Ρόδιους[6].

Κατά την αρχαιότητα, υπήρχαν 4 οχυρωμένες πόλεις: η Αρκάσια, η Βρυκούς, η Κάρπαθος και η Σάρος, στη νησίδα Σαρία. Στον πορθμό πλάτους 100 περίπου μέτρων που χωρίζει τα δυο νησιά, από τη μεριά της Καρπάθου, υπάρχουν ερείπια του αρχαίου ναού του Πορθμίου Ποσειδώνα, ενώ ο όρμος του Τριστόμου ήταν το μεγάλο φυσικό λιμάνι της αρχαίας Βρυκούντος.

Μεταγενέστερα, πέρασε διαδοχικά στα χέρια των Ρωμαίων και των Βυζαντινών, των Γενοβέζων (Ανδρέα και Λουδοβίκο Μορέσκο), των Ενετών (οικογένεια Κορνάρο) και των Οθωμανών Τούρκων. Το Μεσαίωνα, το νησί ονομαζόταν στα βενετσιάνικα Σκάρπαντο (Scarpanto) και στα τούρκικα Κερπέ (Kerpe).

Το 1912, καταλήφθηκε στρατιωτικά από τους Ιταλούς και αποτέλεσε τμήμα της Κτήσης των Ιταλικών Νήσων του Αιγαίου. Η ελευθερία ήρθε στην Κάρπαθο νωρίτερα από τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα, όταν στις 5 Οκτωβρίου 1944, με πρωτοστάτες τους κατοίκους των Μενετών, ξεκίνησε η επανάσταση της Καρπάθου οπότε και εκδιώχθηκαν οριστικά οι Ιταλοί από το νησί.[7] Στις 11 του ίδιου μήνα, έγινε στο Απέρι η επίσημη παράδοση των Ιταλών και η διακήρυξη της ένωσης του νησιού με τη μάνα Ελλάδα, υψώθηκε η Ελληνική σημαία και τελέσθηκε πανηγυρική δοξολογία. Στις 10 Οκτωβρίου μια βάρκα στην οποία επέβαινε επταμελής αποστολή των επαναστατημένων Καρπαθίων, η ImmacolataΚάρπαθος όπως μετονομάστηκε), αναχώρησε από το Φοινίκι για την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου με σκοπό να παραδώσει το μήνυμα της Καρπαθιακής Επανάστασης στην εξόριστη Ελληνική Κυβέρνηση του Καΐρου.

Μορφολογία και περιβάλλον

Η παραλία Άπελλα

Το βραχώδες αλλά παλαιότερα καταπράσινο νησί, που όμως έχει πλέον σε μεγάλη κλίμακα καεί, χαρακτηρίζεται από τις ψηλές βουνοκορφές του, οι οποίες αγγίζουν τα 1215μ. Βέβαια, διατηρεί ακόμα μέτριας έκτασης πυκνά και αραιότερα πευκοδάση στα βόρεια και στα κεντροδυτικά του νησιού.

Όρος Λάστος στην Κεντρική Κάρπαθο

Το έντονο ανάγλυφο χαρίζει στον επισκέπτη τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, συνδυάζοντας την ομορφιά του βουνού και της θάλασσας. Ψηλά βουνά απ' τη μια και απότομες χαράδρες από την άλλη. Στα βράχια και τις βραχώδεις ακτές υπάρχουν ο Μαυροπετρίτης και ο Αιγαιόγλαρος, δύο υπό εξαφάνιση είδη πουλιών. Η Κάρπαθος είναι πέρασμα αποδημητικών πτηνών.

Η παραλία Διακόφτης

Μικροί κολπίσκοι και παραλίες με κρυστάλλινα νερά σχηματίζονται κατά μήκος όλης της ανατολικής πλευράς του νησιού και προσεγγίζονται εύκολα, οι περισσότερες είτε με το ασφαλτοστρωμένο οδικό δίκτυο, είτε με εκδρομικά πλοιάρια από την πόλη της Καρπάθου. Μερικές από αυτές έχουν βραβευθεί με την τιμητική γαλάζια σημαία, λόγω της ασφάλειας, της οργάνωσης και της καθαριότητάς τους. Υπάρχουν και άγνωστες και απόκρημνες ακτές, που προσεγγίζονται με μονοπάτια που περνούν μέσα από πεύκα και πηγές. Υπάρχουν επίσης σπήλαια με σταλακτίτες και σταλαγμίτες κυρίως στα κεντρικά του νησιού.

Στα βόρεια του νησιού εκτείνεται η ακατοίκητη νησίδα Σαρία, με την οποία η Κάρπαθος παλαιότερα ήταν ενωμένη.

Η πρωτεύουσα του νησιού

Η παλαιά πρωτεύουσα του νησιού ήταν το Απέρι, 8 χλμ. από τη σημερινή πρωτεύουσα του νησιού και αθέατο από τη θάλασσα. Το Απέρι ήταν για αρκετούς αιώνες διοικητική και πολιτιστική πρωτεύουσα του νησιού ενώ σήμερα εξακολουθεί να είναι έδρα της Μητρόπολης Καρπάθου και Κάσου. Το Απέρι έχει 500 περίπου κατοίκους. Επίνειο και μετόχι των Απεριτών ήταν το Ποσί, στο οποίο μετά το 1820 κτίστηκαν μερικές αποθήκες και ανοίχτηκαν κάποια πηγάδια και περίπου το 1850 δημιουργήθηκε ένας οικισμός 50 κατοίκων με καταγωγή από Απέρι τους οποίους αργότερα πλαισίωσαν κάτοικοι από τη Βωλάδα και τις Μενετές. Λόγω των πολλών πηγαδιών, το Ποσί μετονομάστηκε σε Πηγάδια και το 1892 με περίπου 150 κατοίκους έγινε πρωτεύουσα του νησιού.

Μετά απ' όλα αυτά κατέβηκαν και άλλοι πληθυσμοί από τα άλλα χωριά και αρκετές οικογένειες από τα ναυτικά νησιά της Δωδεκανήσου, τη Ρόδο και τη Κρήτη. Μέχρι το 1998, τα Πηγάδια αποτελούσαν αυτόνομο δήμο οπότε και έγιναν έδρα του Καποδιστριακού δήμου Καρπάθου. Σήμερα, τα Πηγάδια είναι μια σύγχρονη πόλη περίπου 3.000 κατοίκων, με πολλά ξενοδοχεία και υπηρεσίες, καφετέριες και εστιατόρια. Εδώ βρίσκονται η αρχαία ακρόπολη του Ποσειδίου και διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μνημεία από την εποχή των Ιταλών. Στα Πηγάδια υπάρχει σύγχρονη οργανωμένη μαρίνα σκαφών αναψυχής και το κύριο λιμάνι του νησιού.

Διοικητικά

Το λιμάνι της Καρπάθου, άποψη από το νεκροταφείο

Η Κάρπαθος μαζί με τη γειτονική νησίδα Σαρία συγκροτεί τον Δήμο Καρπάθου που απαρτίζεται από τις Δημοτικές Ενότητες α. Καρπάθου και β. Ολύμπου. Μαζί με τη νήσο Κάσο, τη νήσο Σαρία και μικρές νησίδες γύρω απ' αυτές, συγκροτούν την Περιφερειακή Ενότητα Καρπάθου-Κάσου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, μια από τις 4 της Δωδεκανήσου. Ο συνολικός πληθυσμός της είναι περίπου 6.226 κάτοικοι. Στο πλαίσιο του σχεδίου Καποδίστριας που ίσχυσε από το έτος 1998 έως το 2010 η Κάρπαθος ήταν διαιρεμένη διοικητικά στον Δήμο Καρπάθου και στην Αυτοδιοίκητη Κοινότητα Ολύμπου Καρπάθου.

Δημοτική Ενότητα Καρπάθου

Η Δημοτική Ενότητα Καρπάθου

Η Δημοτική Ενότητα Καρπάθου, πρώην Καποδιστριακός Δήμος Καρπάθου, έχει πληθυσμό 5.670 κατοίκους. Στη Δημοτική Ενότητα Καρπάθου περιλαμβάνονται η Δημοτική Κοινότητα Καρπάθου, δηλαδή η Κάρπαθος ή Πηγάδια (2.788 κατ.) που συγκροτείται από τα κυρίως Πηγάδια [ 2.707 ] και τον οικισμό Πλατύολο [ 81 ], καθώς και οι Τοπικές Κοινότητες:

(απογραφή 2011)

Η Δημοτική Ενότητα Ολύμπου

Δημοτική Ενότητα Ολύμπου

Η Δημοτική Ενότητα Ολύμπου, πρώην Αυτοδιοίκητη Κοινότητα Ολύμπου Καρπάθου, έχει πληθυσμό 556 κατοίκους (μετά τις γνωστές διατάξεις του Καλλικράτη, η Αυτοδιοίκητη Κοινότητα Ολύμπου Καρπάθου ενσωματώθηκε στον ενιαίο Καλλικράτειο Δήμο Καρπάθου). Στη Δημοτική Ενότητα Ολύμπου περιλαμβάνεται η Τοπική Κοινότητα Ολύμπου στην οποία ανήκουν οι οικισμοί: η Όλυμπος [ 270 ], η Αυλώνα [ 7 ], το Διαφάνι [ 228 ], ο Τρίστομος [ 6 ] και η νησίδα Σαρία [ 45 ] (απογραφή 2011).

Αθλητισμός

Η κυριότερη και επίσημη ομάδα που εκπροσωπεί το νησί στα δωδεκανησιακά και ελληνικά πρωταθλήματα είναι ο ΑΣ Ποσειδών Καρπάθου. Πέρα απ' αυτά, κάθε χωριό του νησιού διαθέτει το δικό του αθλητικό σωματείο. Αυτά είναι ο Πρωτέας Απερίου, ο Απόλλων Βωλάδας, ο Άρης Όθους, ο Αργοναύτης Πυλών, ο Κουρσάρος Αρκάσας, η Αναγέννηση Μενετών, η Βρυσιανή Μεσοχωρίου, η Αναγέννηση Σπόων και η Όλυμπος της Ολύμπου . Κάθε καλοκαίρι, όλες οι ομάδες λαμβάνουν μέρος στο Παγκαρπαθιακό Ποδοσφαιρικό Πρωτάθλημα. Παράλληλα διοργανώνονται παιδικά ποδοσφαιρικά πρωταθλήματα, ενώ τα τελευταία χρόνια στις εγκαταστάσεις του Πρωτέα Απερίου διοργανώνεται πρωτάθλημα μπάσκετ. Άρτιες αθλητικές εγκαταστάσεις υπάρχουν στο Απέρι: το Δημοτικό Στάδιο (το οποίο το 2002 φιλοξένησε τους Αιγαιοπελαγίτικους Αγώνες Στίβου) και οι αθλητικές εγκαταστάσεις του Πρωτέα (Γήπεδο ποδοσφαίρου, Γήπεδο μπάσκετ-βόλλευ και Γυμναστήριο). Επίσης στη Βωλάδα υπάρχει γήπεδο ποδοσφαίρου και μικρό γήπεδο μπάσκετ. Πέρα από αυτά, στα χωριά Αρκάσα, Μεσοχώρι, Πηγάδια, Πυλές και Όλυμπος (η έκταση του γηπέδου αυτού αποτελεί αντικείμενο δικαστικής διαμάχης μεταξύ του Δήμου Καρπάθου και επίδοξου διεκδικητή), υπάρχουν γήπεδα χωρίς την απαραίτητη οργάνωση, ενώ στα χωριά Αρκάσα, Μενετές, Πηγάδια, Όθος, Σπόα και Διαφάνι υπάρχουν μικρά γήπεδα 5x5 και 7x7.

ΑΣ Πρωτέας Απερίου

Ο αθλητικός σύλλογος A.Σ. Πρωτέας Απερίου, που ιδρύθηκε το έτος 1928, είναι από τους μεγαλύτερους αθλητικούς συλλόγους της Δωδεκανήσου με έδρα το νησί της Καρπάθου και τμήματα ποδοσφαίρου.

Κάθε καλοκαίρι διοργανώνεται τοπικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου με συμμετοχή όλων των αθλητικών ομάδων της Καρπάθου. Σε αυτό το πρωτάθλημα, ο Πρωτέας έχει κερδίσει το κύπελλο τα έτη 1949, 1951, 1958, 1961, 1962, 1963, 1976, 1999, 2001, 2004, 2009, 2011, 2013, 2014 και 2017. Κατέκτησε επίσης κύπελλο με την ομάδα νέων στο πρωτάθλημα νέων τα έτη 1997, 2004, 2011 και 2012 καθώς και το πρωτάθλημα παλαιμάχων το 2006. Στην τροπαιοθήκη του συλλόγου εκτός από τα παραπάνω υπάρχουν ακόμα τρόπαια μπάσκετ και το κύπελλο ήθους του 1987.

ΑΣ Ποσειδών Καρπάθου

Ο Α.Σ. Ποσειδών Καρπάθου ιδρύθηκε επίσημα το έτος 1946 (ανεπίσημα το έτος 1924).

Ιστορία

Ο Ποσειδών Καρπάθου είναι η μοναδική ομάδα της Περιφερειακής Ενότητας Καρπάθου-Κάσου που πρωταγωνιστεί στα τοπικά πρωταθλήματα της Δωδεκανήσου. Επίσης, κάθε καλοκαίρι διοργανώνει το "Θερινό Παγκαρπαθιακό Ποδοσφαιρικό Πρωτάθλημα" στο οποίο μετέχουν όλες οι τοπικές ομάδες των χωριών της Καρπάθου, δίνοντας έτσι την ευκαιρία σε πάρα πολλά νέα παιδιά να ασχοληθούν με το ποδόσφαιρο.

Χρώματα και έμβλημα

Τα χρώματα του Ποσειδώνα είναι το κόκκινο και το μπλε. Το έμβλημα του είναι το νησί της Καρπάθου το οποίο διαπερνά η Τρίαινα, το σύμβολο του αρχαίου Θεού της θάλασσας Ποσειδώνα.

Αξιοθέατα

Αξίζουν επίσκεψης μια από τις 18 παλαιοχριστιανικές βασιλικές του νησιού, όπως η Αγία Αναστασία στην Αρκάσα ή η Αγία Φωτεινή στην πόλη της Καρπάθου ή τα ερείπια της αρχαίας πόλης της Βρυκούντος στα βόρεια του νησιού και τα ερείπια της αρχαίας Αρκάσιας στο Παλαιόκαστρο της Αρκάσας, καθώς και το Κάστρο και η αρχαία ακρόπολη της πόλεως Καρπάθου στο Απέρι.

Στο Λευκό (30 χλμ απ' την πόλη), υπάρχει η Ρωμαϊκή δεξαμενή και αρχαιολογικά ερείπια. Στην πόλη της Καρπάθου και στην Αρκάσα υπάρχουν αρχαίοι θαλαμωτοί τάφοι, δείγμα των οποίων υπάρχει στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Καρπάθου. Επίσης, υπάρχουν διάσπαρτοι σε ολόκληρο το νησί παραδοσιακοί ανεμόμυλοι και παραδοσιακά κτήρια.

Στην πόλη της Καρπάθου, υπάρχουν δύο μνημειακά κτήρια της περιόδου της ιταλοκρατίας. Το κτήριο των Διοικητηρίων στο οποίο στεγάζεται το Επαρχείο, το Αρχαιολογικό Μουσείο και το Ειρηνοδικείο και το κτήριο του Λιμεναρχείου. Και τα δύο είναι έργα του ιταλού αρχιτέκτονα Rodolfo Petracco. Σε όλο το νησί υπάρχουν διάσπαρτα έργα υποδομών των Ιταλών, όπως γεφύρια, υδραγωγεία, κ.α. Τα μουσεία που υπάρχουν στο νησί είναι το Αρχαιολογικό μουσείο πόλεως Καρπάθου, το Λαογραφικό μουσείο Μενετών,το Αρχαιολογικό μουσείο Αρκάσας,το Αγροτικό μουσείο Πυλών και το Λαογραφικό μουσείο Όθους. Λαογραφική συλλογή με παραδοσιακές φορεσιές υπάρχει στη Βολάδα, ενώ Πινακοθήκη-Ιστορικό Πολιτιστικό Κέντρο υπάρχει στο Απέρι.

Οικοτουριστικός προορισμός

Μέχρι τη δεκαετία του '80 η επίσκεψη της περιοχής της Βόρειας Καρπάθου ήταν αρκετά δύσκολη καθώς ο δρόμος που τη συνέδεε με τη Νότια Κάρπαθο ήταν πολύ δύσβατος και η ακτοπλοϊκή σύνδεση ήταν αραιή. Με την βελτίωση του οδικού δικτύου και με τη κατασκευή του λιμανιού στο Διαφάνι στις αρχές της δεκαετίας της του '90 η επίσκεψη τουριστών στην περιοχή αυξήθηκε και αυτό λειτούργησε ως έναυσμα για τη κατασκευή ξενοδοχείων και ενοικιαζόμενων δωματίων. Ωστόσο, η Β. Κάρπαθος δεν διαθέτει κατάλληλη υποδομή για την υποδοχή μαζικού τουρισμού κάτι το οποίο άλλωστε δεν είναι θεμιτό γιατί θα αλλοίωνε ανεπανόρθωτα τον ιδιαίτερα παραδοσιακό χαρακτήρα της περιοχής και θα προκαλούσε καταστροφές στο φυσικό περιβάλλον.

Λόγω του εξαιρετικού φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής με τους παραδοσιακούς οικισμούς ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής, τους σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους, τα πολυάριθμα εκκλησάκια και τις εξαιρετικές παραλίες που μπορεί κανείς να επισκεφτεί, η Βόρεια Κάρπαθος είναι ιδανική για ήπιες μορφές τουρισμού με πολιτιστικά, ιστορικά και φυσιολατρικά ενδιαφέροντα. Αναμφισβήτητα, ο αποτελεσματικότερος τρόπος να γνωρίσει κανείς την περιοχή και τις ομορφιές της είναι πεζοπορώντας. Πράγματι, η Βόρεια Κάρπαθος διαθέτει ένα καλά ανεπτυγμένο δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών (μονοπάτια) μέσω των οποίων μπορεί κανείς να γνωρίσει όλα τα αξιόλογα σημεία της περιοχής. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα παλιά λιθόστρωτα μονοπάτια που απαντώνται, τα οποία διατηρούν μέχρι σήμερα το παραδοσιακό τους χαρακτήρα.

Οι προτεινόμενες πεζοπορικές διαδρομές της περιοχής είναι οι εξής: Σπόα - Όλυμπος / Όλυμπος - Πέϊ - Όλυμπος (κυκλική διαδρομή) / Όλυμπος - παραλία Φορόκλι / Όλυμπος - Διαφάνι / Όλυμπος - Αυλώνα / Όλυμπος - Κορυφή Προφήτη Ηλία / Όλυμπος - Διάσελο Αγ. Κωνσταντίνου - Διαφάνι / Αυλώνα - όρμος Τριστόμου / Αυλώνα - Αρχαία Βρυκούντα / Αυλώνα - Διαφάνι (Μέσω παραλίας Βανάντας) / Διαφάνι - Τρίστομος / Διάσχιση νήσου Σαρίας.

Πρόσβαση

Η Κάρπαθος διαθέτει διεθνή αερολιμένα με κτιριακές εγκαταστάσεις 12.500 τ.μ. Ακτοπλοϊκά[σημ. 1] συνδέεται με τον Πειραιά, την Κρήτη, την Κάσο, τη Ρόδο, τη Χάλκη και άλλα νησιά των Δωδεκανήσων και των Κυκλάδων.

Σημειώσεις

  1. Λεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για τη νήσο Κάρπαθο παρέχει ο Ελληνικός Πλοηγός, 4ος τόμος, όπως επίσης ο χάρτης ελληνικής έκδοσης: ΧΕΕ-45, που καλύπτει όλη τη θαλάσσια περιοχή από νήσο Κάσο μέχρι τη νήσο Μεγίστη, και ειδικότερα ο ΧΕΕ-445/1 που είναι και ο λιμενοδείκτης των όρμων Διαφάνι και Πηγάδια της νήσου.

Παραπομπές

  1. [...]Οἳ δ' ἄρα Νίσυρόν τ' εἶχον Κράπαθόν τε Κάσον τε [...]Ομήρου Ιλιάδα, Ραψωδία Β', στ.676.
  2. http://www.sflt.ucl.ac.be/files/AClassFTP/Textes/STRABON/geographica_10_05.txt
  3. Δωδεκάνησα, ταξίδι στον πολιτισμό - Κάρπαθος
  4. Κάρπαθος ἠνεμόεσσα Ομηρικοί ύμνοι, Εις Δήλιον Απόλλωνα.
  5. Est in Carphatio Neptuni gurgite vates caeruleus Proteus...Βιργιλίου Γεωργικά, Βιβλίο Δ', στ. 387-8
  6. τὴν δὲ Κάρπαθον πρῶτοι μὲν ᾤκησαν τῶν μετὰ Μίνω τινὲς συστρατευσαμένων, καθ´ ὃν χρόνον ἐθαλαττοκράτησε πρῶτος τῶν Ἑλλήνων· ὕστερον δὲ πολλαῖς γενεαῖς Ἴοκλος ὁ Δημολέοντος, Ἀργεῖος ὢν τὸ γένος, κατά τι λόγιον ἀποικίαν ἀπέστειλεν εἰς τὴν Κάρπαθον. Διόδωρος Σικελιώτης, Ιστορική Βιβλιοθήκη, κεφ. 5.54.
  7. ΚΑΡΠΑΘΟΣ-ιστορία-Κάρπαθος

Βιβλιογραφία

  • "Κάρπαθος: Κάρπαθος σαν μελωδία". Ειδικό αφιέρωμα περιοδικού Γεωτρόπιο τεύχος 15 σ. 26-38 (Ιουλ. 2000).
  • "Κάρπαθος: Στα παλάτια των αέρηδων". Ειδικό αφιέρωμα περιοδικού Γεωτρόπιο, τ.40, σ.30-37 (Ιαν. 2001).
  • Bertarelli, L.V. (1929). Guida d'Italia, Vol. XVII. Consociazione Turistica Italiana, Milano. 
  • Antje Schwab, Gunther Schwab - Karpathos, Verlag Michael Müller, 2004 ISBN 3-89953-145-0

Εξωτερικοί σύνδεσμοι