SETI: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Esslet (συζήτηση | συνεισφορές)
6.456 επεξεργασίες
+ πρότυπο "Εξωγήινη ζωή"
Esslet (συζήτηση | συνεισφορές)
6.456 επεξεργασίες
→‎Ιστορία: Επιμέλεια
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
{{Επιμέλεια}}[[Αρχείο:SETI@home_Multi-Beam_screensaver.png|μικρογραφία|250x250εσ|Στιγμιότυπο από την οθόνη του SETI@home, ένα [[Παράλληλα και κατανεμημένα συστήματα|distributed computing]] πρόγραμμα στο οποίο οι εθελοντές δωρίζουν υπολογιστική ισχύ για να συνεισφέρουν στην αναζήτηση  εξωγήινης νοημοσύνης με ραδιοκύματα.]]
{{Επιμέλεια}}[[Αρχείο:SETI@home_Multi-Beam_screensaver.png|μικρογραφία|250x250εσ|Στιγμιότυπο από την οθόνη του SETI@home, ένα πρόγραμμα [[Παράλληλα και κατανεμημένα συστήματα|κατανεμημένων συστημάτων]] στο οποίο οι εθελοντές δωρίζουν υπολογιστική ισχύ για να συνεισφέρουν στην αναζήτηση  εξωγήινης νοημοσύνης με ραδιοκύματα.]]
Η '''Αναζήτηση για Εξωγήινη Νοημοσύνη''' (''Search for extraterrestrial intelligence'', '''SETI''') είναι επιστημονικό πρόγραμμα που επιδιώκει, διερευνά και ασχολείται με την αναζήτηση [[Εξωγήινη ζωή|εξωγήινης]] νοημοσύνης με ποικιλία μεθόδων, όπως με παρακολούθηση της [[Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία|ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας]] για ίχνη αναμεταδόσεων από [[Πολιτισμός|πολιτισμο]][[Πολιτισμός|ύς]] άλλων πλανητών.<ref name="Schenkel_2006">{{cite web|url=http://www.csicop.org/si/show/seti_requires_a_skeptical_reappraisal/|title=SETI Requires a Skeptical Reappraisal|last=Schenkel|first=Peter|date=May 2006|publisher=Skeptical Inquirer|accessdate=June 28, 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.csicop.org/si/2004-11/|title=Why SETI is science and UFOlogy is not|last=Moldwin|first=Mark|date=November 2004|publisher=Skeptical Inquirer}}</ref><ref name="NYT-20170628">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2017/06/28/magazine/greetings-et-please-dont-murder-us.html|title=Greetings, E.T. (Please Don’t Murder Us.)|last=Johnson|first=Steven|work=[[New York Times]]|date=28 June 2017|accessdate=28 June 2017}}</ref>
Η '''Αναζήτηση για Εξωγήινη Νοημοσύνη''' (''Search for extraterrestrial intelligence'', '''SETI''') είναι επιστημονικό πρόγραμμα που επιδιώκει, διερευνά και ασχολείται με την αναζήτηση [[Εξωγήινη ζωή|εξωγήινης]] νοημοσύνης με ποικιλία μεθόδων, όπως με παρακολούθηση της [[Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία|ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας]] για ίχνη αναμεταδόσεων από [[Πολιτισμός|πολιτισμο]][[Πολιτισμός|ύς]] άλλων πλανητών.<ref name="Schenkel_2006">{{cite web|url=http://www.csicop.org/si/show/seti_requires_a_skeptical_reappraisal/|title=SETI Requires a Skeptical Reappraisal|last=Schenkel|first=Peter|date=May 2006|publisher=Skeptical Inquirer|accessdate=June 28, 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.csicop.org/si/2004-11/|title=Why SETI is science and UFOlogy is not|last=Moldwin|first=Mark|date=November 2004|publisher=Skeptical Inquirer}}</ref><ref name="NYT-20170628">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2017/06/28/magazine/greetings-et-please-dont-murder-us.html|title=Greetings, E.T. (Please Don’t Murder Us.)|last=Johnson|first=Steven|work=[[New York Times]]|date=28 June 2017|accessdate=28 June 2017}}</ref>


Γραμμή 26: Γραμμή 26:


=== Sentinel, META, και ΒΗΤΑ ===
=== Sentinel, META, και ΒΗΤΑ ===
Το 1980, οι[[Καρλ Σαγκάν| Carl Sagan]], Μπρους Μάρεϊ, και Louis Φρίντμαν ίδρυσαν την αμερικάνικη Πλανητική Κοινωνία, εν μέρει ως φορέα για μελέτες SETI.
Το 1980, οι [[Καρλ Σαγκάν]], Μπρους Μάρεϊ, και Λούις Φρίντμαν ίδρυσαν την αμερικάνικη Planetary Society (Πλανητική Κοινωνία), εν μέρει ως φορέα για μελέτες SETI.


Στις αρχές 1980, ο φυσικός [[Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ|του Πανεπιστήμιου του Χάρβαρντ]] Paul Χόροβιτς πρότεινε τον σχεδιασμό ενός [[Αναλυτής φάσματος|αναλυτή φάσματος]] που θα προορίζεται ειδικά για την αναζήτηση SETI εκπομπών. Οι παραδοσιακοί αναλυτές φάσματος γραφείου ήταν ανεπαρκείς, επειδή η δειγματοληψία συχνοτήτων γινόταν με αναλογικά φίλτρα, οπότε ο αριθμός των καναλιών ήταν περιορισμένος. Αλλά, με τη σύγχρονη [[ψηφιακή επεξεργασία σήματος]] (DSP) ολοκληρωμένων κυκλωμάτων θα μπορούσαν να κατασκευαστούν δέκτες αυτοσυσχέτισης που θα επέτρεπαν περισσότερα κανάλια. Tο 1981 παρουσιάστηκε ένας φορητός αναλυτή φάσματος με το όνομα "Βαλίτσα SETI" και χωρητικότητα 131.000 καναλιών. Κατόπιν δοκιμών το 1982, η Βαλίτσα SETI τέθηκε σε χρήση το 1983 με το ραδιοτηλεσκόπιο Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν διαμέτρου 26 μέτρων στο Oak Ridge Παρατηρητήριο του Χάρβαρντ, της Μασαχουσέτης. Το πρόγραμμα ονομάστηκε "Sentinel" και συνεχίστηκε έως το 1985.
Στις αρχές 1980, ο φυσικός του [[Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ|Πανεπιστήμιου του Χάρβαρντ]] Πωλ Χόροβιτς πρότεινε τον σχεδιασμό ενός [[Αναλυτής φάσματος|αναλυτή φάσματος]] που θα προορίζεται ειδικά για την αναζήτηση SETI εκπομπών. Οι παραδοσιακοί αναλυτές φάσματος γραφείου ήταν ανεπαρκείς, επειδή η δειγματοληψία συχνοτήτων γινόταν με αναλογικά φίλτρα, οπότε ο αριθμός των καναλιών ήταν περιορισμένος. Αλλά με τη σύγχρονη [[ψηφιακή επεξεργασία σήματος]] (DSP) ολοκληρωμένων κυκλωμάτων θα μπορούσαν να κατασκευαστούν δέκτες αυτοσυσχέτισης που θα επέτρεπαν περισσότερα κανάλια. Tο 1981 παρουσιάστηκε ένας φορητός αναλυτής φάσματος με το όνομα "Suitcase SETI" (Βαλίτσα SETI) και χωρητικότητα 131.000 καναλιών. Κατόπιν δοκιμών το 1982, η Βαλίτσα SETI τέθηκε σε χρήση το 1983 με το ραδιοτηλεσκόπιο Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν διαμέτρου 26 μέτρων στο Oak Ridge Παρατηρητήριο του Χάρβαρντ στην [[Μασαχουσέτη]]. Το πρόγραμμα ονομάστηκε "Sentinel" και συνεχίστηκε έως το 1985.


Τα 131.000 κανάλια ήταν ανεπαρκή για ταχεία λεπτομερή σάρωση, οπότε την βαλίτσα SETI διαδέχθηκε το 1985 το πρόγραμμα "ΜΕΤΑ", για "Μεγακανάλια Εξωγήινης Αναζήτησης". Ο ΜΕΤΑ-αναλυτής φάσματος είχε χωρητικότητα 8,4 εκατομμύρια κανάλια και ανάλυση 0.05 hertz. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό των ΜΕΤΑ ήταν η χρήση της συχνότητας [[Φαινόμενο Ντόπλερ|Doppler shift]] για διάκριση μεταξύ των σημάτων επίγειας και εξωγήινης προέλευσης. Του έργου ηγήθηκε ο Χόροβιτς και η Πλανητική Κοινωνία, και εν μέρει χρηματοδοτήθηκε από τον τηλεοπτικό παραγωγό[[ Στίβεν Σπίλμπεργκ]]. Το 1990 εκκινήθηκε στην [[Αργεντινή]] το ΜΕΤΑ ΙΙ για σάρωση του νότιου ουρανού, και κατόπιν αναβάθμισης του εξοπλισμού το 1996 παραμένει σε λειτουργία.
Ακόμα και τα 131.000 κανάλια ήταν ανεπαρκή για ταχεία λεπτομερή σάρωση, οπότε την βαλίτσα SETI διαδέχθηκε το 1985 το πρόγραμμα "ΜΕΤΑ", αρχικά του "Megachannel Extra-Terrestrial Assay" (Μεγακανάλια Εξωγήινης Αναζήτησης). Ο ΜΕΤΑ-αναλυτής φάσματος είχε χωρητικότητα 8,4 εκατομμύρια κανάλια και ανάλυση 0.05 hertz. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό των ΜΕΤΑ ήταν η χρήση του [[Φαινόμενο Ντόπλερ|Φαινομένου Ντόπλερ]] των συχνοτήτων για διάκριση μεταξύ των σημάτων επίγειας και εξωγήινης προέλευσης. Του έργου ηγήθηκε ο Χόροβιτς και η Πλανητική Κοινωνία, και εν μέρει χρηματοδοτήθηκε από τον τηλεοπτικό παραγωγό[[ Στίβεν Σπίλμπεργκ]]. Το 1990 εκκινήθηκε στην [[Αργεντινή]] το ΜΕΤΑ ΙΙ για σάρωση του νότιου ουρανού και, κατόπιν αναβάθμισης του εξοπλισμού το 1996, παραμένει σε λειτουργία.

⚫
Την 30 Οκτωβρίου 1995 εκκινήθηκε η συνέχεια του META, που ονομάστηκε "BETA", αρχικά του "Billion-channel Extraterrestrial Assay" (Δισεκατομμύρια Κανάλια Εξωγήινης Αναζήτησης). Η καρδιά του BETA είναι η επεξεργαστική ικανότητα που αποδίδουν 63 μηχανές αποκλειστικές για [[Ταχύς Μετασχηματισμός Fourier|Ταχύ Μετασχηματισμό Fourier]] (FFT), εκ των οποίων η κάθε μία εκτελεί 2<sup>22</sup>-στοιχείων [[Μιγαδικός αριθμός|μιγαδικούς]] FFT σε δύο δευτερόλεπτα, και 21 γενικής χρήσης προσωπικούς υπολογιστές εξοπλισμένους με ταμπλό για [[ψηφιακή επεξεργασία σήματος]]. Το BETA λάμβανε 250 εκατομμύρια κανάλια ταυτόχρονα με ανάλυση 0.5 hertz ανά κανάλι. Σάρωνε [[Φάσμα|το φάσμα]] μικροκυμάτων από 1.400 έως 1.720 gigahertz σε οκτώ άλματα, με δύο δευτερόλεπτα παρατήρησης ανά άλμα. Η δυνατότητα αναζήτησης που ήταν ταχύτατη επιτεύχθηκε με συνεργία δύο ακτίνων, μίας στα ανατολικά και της άλλης προς τα δυτικά. Το υποψήφιο σήμα θα διερχόταν πρώτα από την ανατολική ακτίνα και μετά από τη δυτική,  με ταχύτητα ανάλογη της ταχύτητας περιστροφής της [[Γη|Γης]]. Ένας τρίτος δέκτης σάρωνε τον ορίζοντα για σήματα προφανούς επίγειας προέλευσης. Στις 23 Μαρτίου 1999, το 26 μέτρων ραδιοτηλεσκόπιο των Sentinel, ΜΕΤΑ και BETA παρασύρθηκε από ισχυρούς ανέμους και υπέστη σοβαρές ζημιές.<ref>{{cite web|url=http://www.skyandtelescope.com/resources/seti/3304561.html|title=SETI Searches Today|date=29 March 2009|publisher=Sky and Telescope|author=Alan M. MacRobert}}</ref> Η λειτουργία του BETA διακόπηκε.


⚫
Την 30 Οκτωβρίου 1995 εκκινήθηκε η συνέχεια του META, που ονομάστηκε "ΒHΤΑ" από "Δισεκατομμύρια Κανάλια Εξωγήινης Αναζήτησης". Η καρδιά του BETA είναι η επεξεργαστική ικανότητα που αποδίδουν 63 αποκλειστικές μηχανές fast Fourier transform (FFT), εκ των οποίων η κάθε μία εκτελεί 2<sup>22</sup>-στοιχείων [[Μιγαδικός αριθμός|συγκρότημα]] FFTs σε δύο δευτερόλεπτα, και 21 γενικής χρήσης προσωπικούς υπολογιστές εξοπλισμένους με ταμπλό για [[ψηφιακή επεξεργασία σήματος]]. Η BΗTA λάμβανε 250 εκατομμύρια κανάλια ταυτόχρονα με ανάλυση 0.5 hertz ανά κανάλι. Σάρωνε [[Φάσμα|το φάσμα]] μικροκυμάτων από 1.400 έως 1.720 gigahertz σε οκτώ άλματα, με δύο δευτερόλεπτα παρατήρησης ανά άλμα. Η δυνατότητα αναζήτησης που ήταν ταχύτατη επιτεύχθηκε με συνεργία δύο ακτίνων, μίας στα ανατολικά και της άλλης πρός τα δυτικά. Το υποψήφιο σήμα θα διερχόταν πρώτα από την ανατολική ακτίνα,και μετά από τη δυτική,  με ταχύτητα ανάλογη της ταχύτητας περιστροφής [[Γη|της Γη]]<nowiki/>ς. Ένας τρίτος δέκτης σάρωνε τον ορίζοντα για σήματα προφανούς επίγειας προέλευσης. Την 23 Μαρτίου 1999, το 26 μέτρων ραδιοτηλεσκόπιο των Sentinel, ΜΕΤΑ και ΒΗΤΑ παρασύρθηκε από ισχυρούς ανέμους και υπέστη σοβαρές ζημιές.<ref>{{cite web|url=http://www.skyandtelescope.com/resources/seti/3304561.html|title=SETI Searches Today|date=29 March 2009|publisher=Sky and Telescope|author=Alan M. MacRobert}}</ref> Η λειτουργία του BΗTA διακόπηκε.


=== ΜΟΡ και το Πρόγραμμα Φοίνικας ===
=== ΜΟΡ και το Πρόγραμμα Φοίνικας ===
[[Αρχείο:NASA-SETI-Sensitivity.jpg|δεξιά|μικρογραφία|250x250εσ|Ευαισθησία προς φάσμα για τις SETI ραδιόφωνικές αναζητήσεις. Οι διαγώνιες γραμμές δείχνουν ραδιοπομπούς διαφορετικής ισχύος. Ο x-άξονας είναι η ευαισθησία της αναζήτησης. Ο y-άξονα στα δεξιά είναι το εύρος σε [[Έτος φωτός|έτη φωτός]], και στα αριστερά είναι ο αριθμός των Ήλιο-άστρων εντός του φάσματος. Η κάθετη γραμμή με την ετικέτα SS είναι η τυπική ευαισθησία που επιτυγχάνεται από μια πλήρη αναζήτηση ουρανού, όπως με τη ΒΗΤΑ. Η κάθετη γραμμή με την ετικέτα TS είναι η τυπική ευαισθησία που επιτυγχάνεται με στοχευμένη αναζήτηση όπως του Φοίνιξ.<ref name="CP2156a">{{cite web|url=https://history.nasa.gov/CP-2156/ch5.5.htm|title=CP-2156, Chapter 5.5. SETI – The Search for Extraterrestrial Intelligence: Plans and Rationale|last=Wolfe|first=JH|date=1979|publisher=NASA|accessdate=July 1, 2009|display-authors=etal}}</ref>]]
[[Αρχείο:NASA-SETI-Sensitivity.jpg|δεξιά|μικρογραφία|250x250εσ|Ευαισθησία προς φάσμα για τις SETI ραδιοφωνικές αναζητήσεις. Οι διαγώνιες γραμμές δείχνουν ραδιοπομπούς διαφορετικής ισχύος. Ο x-άξονας είναι η ευαισθησία της αναζήτησης. Ο y-άξονας στα δεξιά είναι το εύρος σε [[Έτος φωτός|έτη φωτός]], και στα αριστερά είναι ο αριθμός των αστέρων που μοιάζουν με τον Ήλιο εντός του φάσματος. Η κάθετη γραμμή με την ετικέτα SS είναι η τυπική ευαισθησία που επιτυγχάνεται από μια πλήρη αναζήτηση όλου του ουρανού, όπως με τη BETA. Η κάθετη γραμμή με την ετικέτα TS είναι η τυπική ευαισθησία που επιτυγχάνεται με στοχευμένη αναζήτηση όπως του Φοίνικα.<ref name="CP2156a">{{cite web|url=https://history.nasa.gov/CP-2156/ch5.5.htm|title=CP-2156, Chapter 5.5. SETI – The Search for Extraterrestrial Intelligence: Plans and Rationale|last=Wolfe|first=JH|date=1979|publisher=NASA|accessdate=July 1, 2009|display-authors=etal}}</ref>]]
Το 1978, το πρόγραμμα NASA SETI  επικρίθηκε έντονα από τον Γερουσιαστή Γουίλιαμ Proxmire, και οι έρευνές του δεν  χρηματοδοτήθηκαν από τον προϋπολογισμό του Κογκρέσου το 1981.<ref name="garber">{{cite journal|title=Searching for Good Science - the Cancellation of NASA's SETI Program|author1=Garber|first1=S. J.|journal=Journal of the British Interplanetary Society|year=1999|volume=52|pages=3|bibcode=1999JBIS...52....3G}}</ref> Το 1982, χρηματοδοτήθηκαν  κατόπιν ενέργειας του [[Καρλ Σαγκάν|Carl Sagan]] που έπεισε τον Proxmire για την αξία του προγράμματος. Το 1992, η κυβέρνηση των ΗΠΑ χρηματοδότησε το λειτουργικό πρόγραμμα SETI, με την ονομασία Πρόγραμμα Παρατήρησης Μικροκυμάτων NASA (MOP). Επρόκειτο για μια μακροπρόθεσμη έρευνα του ουρανού σε συνδυασμό με στοχευμένες αναζητήσεις 800 εγγύταταων αστέρια. Θα χρησιμοποιούνταν κεραίες του Δίκτυου Βαθέος Διαστήματος NASA, το ραδιοτηλεσκόπιο διαμέτρου 43 μ. του Εθνικού Αστεροσκοπείου στο Green Bank της Δυτικής Βιρτζίνια και το ράδιοτηλεσκόπιο διαμέτρου 300 μ. στο [[Ραδιοτηλεσκόπιο του Αρεσίμπο|Παρατηρητήριο arecibo]] του Πουέρτο Ρίκο. Τα σήματα θα αναλύονταν από αναλυτές φάσματος, εκ των οποίων ο καθένας είχε χωρητικότητα 15 εκατομμύρια κανάλια. Συνεργία των αναλυτών θα εξασφάλιζε μεγαλύτερη χωρητικότητα. Της στοχευμένης αναζήτησης είχαν εύρος ζώνης 1 hertz ανά κανάλι, ενώ της ουράνιας έρευνας είχαν εύρος ζώνης 30 hertz ανά κανάλι.
Το 1978, το πρόγραμμα NASA SETI επικρίθηκε έντονα από τον Γερουσιαστή Γουίλιαμ Προξμάιρ, και οι έρευνές του δεν  χρηματοδοτήθηκαν από τον προϋπολογισμό του Κογκρέσου το 1981.<ref name="garber">{{cite journal|title=Searching for Good Science - the Cancellation of NASA's SETI Program|author1=Garber|first1=S. J.|journal=Journal of the British Interplanetary Society|year=1999|volume=52|pages=3|bibcode=1999JBIS...52....3G}}</ref> Το 1982, χρηματοδοτήθηκαν κατόπιν ενέργειας του [[Καρλ Σαγκάν]] που έπεισε τον Προξμάιρ για την αξία του προγράμματος. Το 1992, η κυβέρνηση των ΗΠΑ χρηματοδότησε ένα λειτουργικό πρόγραμμα SETI, με την ονομασία Microwave Observing Program (MOP) (Πρόγραμμα Παρατήρησης Μικροκυμάτων) της NASA. Επρόκειτο για μια μακροπρόθεσμη έρευνα του ουρανού σε συνδυασμό με στοχευμένες αναζητήσεις 800 εγγύτατων αστέρων. Θα χρησιμοποιούνταν κεραίες του Δίκτυου Βαθέος Διαστήματος της NASA, το ραδιοτηλεσκόπιο διαμέτρου 43 μ. του Εθνικού Αστεροσκοπείου στο Green Bank της Δυτικής Βιρτζίνια και το ραδιοτηλεσκόπιο διαμέτρου 300 μ. στο [[Ραδιοτηλεσκόπιο του Αρεσίμπο|Παρατηρητήριο Αρεσίμπο]] του Πουέρτο Ρίκο. Τα σήματα θα αναλύονταν από αναλυτές φάσματος, εκ των οποίων ο καθένας είχε χωρητικότητα 15 εκατομμύρια κανάλια. Συνεργία των αναλυτών θα εξασφάλιζε μεγαλύτερη χωρητικότητα. Της στοχευμένης αναζήτησης είχαν εύρος ζώνης 1 hertz ανά κανάλι, ενώ της ουράνιας έρευνας είχαν εύρος ζώνης 30 hertz ανά κανάλι.
[[Αρχείο:Arecibo_Observatory_Black_and_White.jpg|αριστερά|μικρογραφία|220x220εσ|Το [[Ραδιοτηλεσκόπιο του Αρεσίμπο|Παρατηρητήριο arecibo]] στο Πουέρτο Ρίκο με πιάτο 300 μέτρων, από τα μεγαλύτερα παγκόσμια, διεξάγει κάποιες SETI έρευνες.]]
[[Αρχείο:Arecibo_Observatory_Black_and_White.jpg|αριστερά|μικρογραφία|220x220εσ|Το [[Ραδιοτηλεσκόπιο του Αρεσίμπο|Παρατηρητήριο Αρεσίμπο]] στο Πουέρτο Ρίκο με πιάτο 300 μέτρων, από τα μεγαλύτερα παγκόσμια, διεξάγει κάποιες SETI έρευνες.]]
Το επόμενο έτος το ΜΟΡ γελοιοποιήθηκε<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/1993/10/07/us/ear-to-the-universe-is-plugged-by-budget-cutters.html?pagewanted=1/|title=Ear to the Universe Is Plugged by Budget Cutters|work=The New York Times|date=October 7, 1993|accessdate=May 23, 2010}}</ref> και ακυρώθηκε. Οι υποστηρικτές του συνέχισαν χωρίς κρατική χρηματοδότηση, και το 1995 το μη κερδοσκοπικό Ινστιτούτο SETI του Mountain View, Καλιφόρνια αναβίωσε το Πρόγραμμα "Φοίνικας",με χρηματοδότηση από ιδιώτες. Υπό τη διεύθυνση του [[Τζιλ Τάρτερ]], είναι εξέλιξη του ΜΟΡ και μελετά περίπου 1.000 πλησίους [[Ήλιος|Ήλιου]]<nowiki/>ς. Από το 1995 έως το Μάρτιο 2004, το Φοίνιξ έκανε παρατηρήσεις στο [[Αστεροσκοπείο του Παρκς|ραδιοτηλεσκόπιο Parkes]] διαμέτρου 64 μέτρωνστην [[Αυστραλία]], το ραδιοτηλεσκόπιο διαμέτρου 43 μέτρων του Εθνικού Αστεροσκοπείου στο Green Bank της Δυτικής Βιρτζίνια, και το ράδιοτηλεσκόπιο διαμέτρου 300 μέτρων στο Παρατηρητήριο arecibo του Πουέρτο Ρίκο. Παρατηρήθηκε το ισοδύναμο 800 αστεριών στα διαθέσιμα κανάλια του εύρους συχνοτήτων από 1200 έως 3000&#x20;MHz. Η ευαισθησία της έρευνας επέτρεπε ανίχνευση πομπών με 1&#x20;GW EIRP σε απόσταση περίπου 200 [[Έτος φωτός|έτη φωτός]]. Σύμφωνα με τον Καθηγητή Tarter, το 2012 η έρευνα στο Ινστιτούτο SETI κόστιζε περί τα "$2 εκατ. ετήσια" και τα δεκαπλάσια "οι δραστηριότητες του SETI σε όλον τον κόσμο".<ref>{{cite news|url=http://www.space.com/15803-jill-tarter-seti-search-retirement-qanda.html|title=Searching for Intelligent Aliens: Q&A with SETI Astronomer Jill Tarter|work=Space.com|date=May 22, 2012|accessdate=August 5, 2012}}</ref>
Το επόμενο έτος το ΜΟΡ γελοιοποιήθηκε<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/1993/10/07/us/ear-to-the-universe-is-plugged-by-budget-cutters.html?pagewanted=1/|title=Ear to the Universe Is Plugged by Budget Cutters|work=The New York Times|date=October 7, 1993|accessdate=May 23, 2010}}</ref> στο [[Αμερικάνικο Κογκρέσο]] και ακυρώθηκε. Οι υποστηρικτές του συνέχισαν χωρίς κρατική χρηματοδότηση, και το 1995 το μη κερδοσκοπικό Ινστιτούτο SETI του Mountain View στην Καλιφόρνια αναβίωσε το Project Phoenix ([[Πρόγραμμα Φοίνικας]]), με χρηματοδότηση από ιδιώτες. Υπό τη διεύθυνση του [[Τζιλ Τάρτερ]], αποτελεό εξέλιξη του ΜΟΡ και μελετά περίπου 1.000 πλησίους [[Ήλιος|Ήλιους]]. Από το 1995 έως το Μάρτιο 2004, το Φοίνιξ έκανε παρατηρήσεις στο [[Αστεροσκοπείο του Παρκς|ραδιοτηλεσκόπιο Παρκς]] διαμέτρου 64 μέτρων στην [[Αυστραλία]], το ραδιοτηλεσκόπιο διαμέτρου 43 μέτρων του Εθνικού Αστεροσκοπείου στο Green Bank της Δυτικής Βιρτζίνια, και το ραδιοτηλεσκόπιο διαμέτρου 300 μέτρων στο Παρατηρητήριο Αρεσίμπο του Πουέρτο Ρίκο. Παρατηρήθηκε το ισοδύναμο 800 αστεριών στα διαθέσιμα κανάλια του εύρους συχνοτήτων από 1200 έως 3000&#x20;MHz. Η ευαισθησία της έρευνας επέτρεπε ανίχνευση πομπών με 1&#x20;GW EIRP σε απόσταση περίπου 200 [[Έτος φωτός|έτη φωτός]]. Σύμφωνα με τον Καθηγητή Tarter, το 2012 η έρευνα στο Ινστιτούτο SETI κόστιζε περί τα "$2 εκατ. ετήσια" και τα δεκαπλάσια "οι δραστηριότητες του SETI σε όλον τον κόσμο".<ref>{{cite news|url=http://www.space.com/15803-jill-tarter-seti-search-retirement-qanda.html|title=Searching for Intelligent Aliens: Q&A with SETI Astronomer Jill Tarter|work=Space.com|date=May 22, 2012|accessdate=August 5, 2012}}</ref>



== Τρέχουσες αναζητήσεις ==
== Τρέχουσες αναζητήσεις ==

Έκδοση από την 09:35, 17 Αυγούστου 2018

 Αυτό το λήμμα χρειάζεται επιμέλεια ώστε να ανταποκρίνεται σε υψηλότερες προδιαγραφές ορθογραφικής και συντακτικής ποιότητας ή μορφοποίησης.
Γίνετε περισσότερο συγκεκριμένοι ως προς το τι χρειάζεται το λήμμα με {{επιμέλεια|αίτιο}} ή χρησιμοποιήστε ένα πρότυπο όπως το {{μορφοποίηση}}.
Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε τα λήμματα πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα και τον οδηγό μορφοποίησης λημμάτων.
Στιγμιότυπο από την οθόνη του SETI@home, ένα πρόγραμμα κατανεμημένων συστημάτων στο οποίο οι εθελοντές δωρίζουν υπολογιστική ισχύ για να συνεισφέρουν στην αναζήτηση  εξωγήινης νοημοσύνης με ραδιοκύματα.

Η Αναζήτηση για Εξωγήινη Νοημοσύνη (Search for extraterrestrial intelligence, SETI) είναι επιστημονικό πρόγραμμα που επιδιώκει, διερευνά και ασχολείται με την αναζήτηση εξωγήινης νοημοσύνης με ποικιλία μεθόδων, όπως με παρακολούθηση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας για ίχνη αναμεταδόσεων από πολιτισμούς άλλων πλανητών.[1][2][3]

Οι επιστημονικές έρευνες άρχισαν στις αρχές της δεκαετίας 1900, λίγο μετά την έλευση του ραδιοφώνου, και στοχευμένες διεθνείς προσπάθειες λαμβάνουν χώρα από τη δεκαετία του 1980. Το 2015 ο Στίβεν Χόκινγκ και ο Ρώσος δισεκατομμυριούχος Γιούρι Μίλνερ ανακοίνωσαν μια καλά χρηματοδοτούμενη προσπάθεια με την ονομασία Breakthrough Initiatives (Πρωτοποριακές Πρωτοβουλίες)..[4]

Ιστορία

Πρώιμο έργο

Υπάρχει πληθώρα από προγενέστερες αναζητήσεις για εξωγήινη νοημοσύνη μέσα στο Ηλιακό Σύστημα. Το 1896, ο Νίκολα Τέσλα πρότεινε ότι, σε ιδανικές συνθήκες, το ασύρματο ηλεκτρικό σύστημα αναμετάδοσης του, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για επικοινωνία με Αρειανούς.[5] Το 1899, κατά τη διεξαγωγή πειραμάτων στο Κολοράντο Σπρινγκς, νόμισε ότι εντόπισε Αρειανά σήματα, όταν διαπίστωσε ότι ένα παράξενο επαναλαμβανόμενο στατικό σήμα διακόπτόταν όποτε ο πλανήτης φαίνεται στο νυχτερινό ουρανό. Κατόπιν ανάλυσης της έρευνας του Τέσλα έγιναν διάφορες υποθέσεις που περιλαμβάνουν από πιθανότητα λάθους, παρεξήγησης ή κακής χρήσης της νέας τεχνολογίας,[6] έως και ισχυρισμούς ότι πρόκειται για σήματα από τα πειραματικά Ευρωπαϊκά ραδιοκύματα Μαρκόνι ή και φυσικά σήματα από την μαγνητόσφαιρα του Δία.[7] Στις αρχές του 1900, οι Γουλιέλμο Μαρκόνι, Λόρδος Κέλβιν και Πεκ Ντέιβιντ Τοντ δήλωσαν την πεποίθησή τους ότι είναι δυνατό να υπάρξει επικοινωνία με τους Αρειανούς μέσω ραδιοφώνου, ενώ ο Μαρκόνι υποστήριξε ότι εντόπισε Αρειανά σήματα.[8]

Στις 21-23 Αυγούστου 1924, ο Άρης βρέθηκε σε αντίθεση προς τη Γη εγγύτερα από κάθε άλλη φορά στον αιώνα.[9] Το ίδιο διήμερο, στις Ηνωμένες Πολιτείες προωθήθηκε μια "Εθνική Ημέρα Ραδιοφωνικής Σιγής" διάρκειας 36 ωρών, με σιγή όλων των ραδιοφώνων για 5 λεπτά της ώρας, κάθε μία ώρα. Στo Ναυτικό Παρατηρητήριο των Ηνωμένων Πολιτειών, ένας ραδιοφωνικός δέκτης υψώθηκε κατά 3 χιλιόμετρα υπεράνω του εδάφους σε ένα αερόστατο, συντονισμένος σε μήκος κύματος μεταξύ 8 και 9 χλμ., και με "ραδιό-κάμερα" δημιουργίας του Κολλεγίου Άμερστ και του Τσαρλς Φράνσις Τζενκινς. Επικεφαλής του προγράμματος ήταν ο Ντέιβιντ Πεκ Τοντ με τη στρατιωτική υποστήριξη του Ναυάρχου Έντουαρντ Έμπερλι (Επικεφαλής Ναυτικών Επιχειρήσεων), με τον Ουίλιαμ Φριντμαν (επικεφαλής κρυπτογράφος του αμερικάνικου στρατού), που τους είχε ανατεθεί η μετάφραση πιθανών Αρειανών μηνυμάτων.[10][11]

Το 1959, στην αναφορά τους οι Φίλιπ Μόρισον και Γκιουζέπε Κοκόνι επεσήμαναν αρχικά τη δυνατότητα σάρωσης του φάσματος μικροκυμάτων και μετά πρότειναν ορισμένες συχνότητες και αρχικούς στόχους.[12][13]

Το 1960, ο αστρονόμος του Πανεπιστήμιου Κορνέλ Φρανκ Ντρέικ πραγματοποίησε τον πρώτο πειραματισμό του SETI, με την ονομασία "Πρόγραμμα Ozma", από την Βασίλισσα του Οζ στα βιβλία φαντασίας του Φρανκ Μπάουμ.[14] Ο Ντρέικ χρησιμοποίησε ένα ραδιοτηλεσκόπιο διαμέτρου 26 μέτρων στο Green Bank της Δυτικής Βιρτζίνια, για να εξετάσει τα αστέρια Τάου Σέτι και Έψιλον Ηριδανού με συχνότητα αναφοράς περί τα 1.420 gigahertz, μία περιοχή του ραδιοφάσματος που αποκαλείται "τρύπα στο νερό" λόγω της εγγύτητάς της προς τις φασματικές γραμμές του υδρογόνου και της ρίζας υδροξυλίου. Η ζώνη 400 khz γύρω από τη συχνότητα αναφοράς σαρώθηκε με μονοφωνικό δέκτη εύρους ζώνης 100 hz και δεν βρέθηκε οτιδήποτε ενδιαφέρον.

Την δεκαετία του 1960, οι Σοβιετικοί επιστήμονες εκδήλωσαν ενδιαφέρον για το SETI και πραγματοποίησαν αναζητήσεις με πανκατευθυντικές κεραίες ελπίζοντας να ανιχνεύσουν ισχυρά ραδιοκύματα. Ο σοβιετικός αστρονόμος Ιωσήφ Σκλόβσκι έγραψε το πρωτοποριακό, για τον τομέα του, βιβλίο Σύμπαν, Ζωή, Νοημοσύνη (1962), που εξελίχθηκε από τον Αμερικανό αστρονόμο Καρλ Σαγκάν στο μπέστ σέλερ βιβλίο Ευφυής Ζωή στο Σύμπαν (1966).[15]

Το σήμα WOW!: Ραδιοφωνικό Παρατηρητήριο του Πανεπιστήμιου Του Οχάιο και του βορειοαμερικάνικου ΑστροΦυσικού Παρατηρητήριου (NAAPO).

Τον Μάρτιο του 1955 σε τεύχος του Scientific American, ο Τζον Κράους περιέγραψε μια ιδέα για σάρωση του σύμπαντος για φυσικά ραδιοσήματα, με επίπεδο ράδιοτηλεσκόπιο εξοπλισμένο με παραβολικό ανακλαστήρα. Μέσα σε δύο χρόνια, η πρόταση εγκρίθηκε για κατασκευή από το Πανεπιστήμιο του Οχάιο. Με επιχορηγήσεις 71.000 δολαρίων από το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών, άρχισε η κατασκευή σε οικόπεδο 8 εκταρίων στο Οχάιο. Το νέο ραδιοτηλεσκόπιο ονομάστηκε "Big Ear" (Μεγάλο Αυτί). Αργότερα, εκκινήθηκε το πρώτο συνεχές πρόγραμμα SETI.

Το 1971, η NASA χρηματοδότησε μία μελέτη του SETI με τη συμμετοχή των Ντρέικ, Μπέρναρντ Όλιβερ της Hewlett-Packard Corporation, και άλλων. Στην έκθεσή τους πρότειναν την κατασκευή επίγειου ραδιοτηλεσκοπίου με 1.500 πιάτα που βάφτισαν "Πρόγραμμα Κύκλωψ". Το κόστος θα ανερχόταν σε 10 δισ. δολάρια. Τελικά δεν υλοποιήθηκε, αλλά η έκθεση[16] αποτέλεσε τη βάση μεταγενέστερων έργων του SETI.

Την 15η Αυγούστου 1977,  ο Jerry Ehman, ένας εθελοντής από το SETI του Οχάιο, ανίχνευσε ισχυρό σήμα στο τηλεσκόπιο. Γρήγορα κυκλοφόρησε το εύρημά του σε μία εκτύπωση με το επιφώνημα "Ουάου!" στο περιθώριο. Το περιστατικό ονομάστηκε Σήμα Ουάου!, αλλά δεν έχει εντοπιστεί ξανά σε αρκετές επόμενες έρευνες.[17]


Sentinel, META, και ΒΗΤΑ

Το 1980, οι Καρλ Σαγκάν, Μπρους Μάρεϊ, και Λούις Φρίντμαν ίδρυσαν την αμερικάνικη Planetary Society (Πλανητική Κοινωνία), εν μέρει ως φορέα για μελέτες SETI.

Στις αρχές 1980, ο φυσικός του Πανεπιστήμιου του Χάρβαρντ Πωλ Χόροβιτς πρότεινε τον σχεδιασμό ενός αναλυτή φάσματος που θα προορίζεται ειδικά για την αναζήτηση SETI εκπομπών. Οι παραδοσιακοί αναλυτές φάσματος γραφείου ήταν ανεπαρκείς, επειδή η δειγματοληψία συχνοτήτων γινόταν με αναλογικά φίλτρα, οπότε ο αριθμός των καναλιών ήταν περιορισμένος. Αλλά με τη σύγχρονη ψηφιακή επεξεργασία σήματος (DSP) ολοκληρωμένων κυκλωμάτων θα μπορούσαν να κατασκευαστούν δέκτες αυτοσυσχέτισης που θα επέτρεπαν περισσότερα κανάλια. Tο 1981 παρουσιάστηκε ένας φορητός αναλυτής φάσματος με το όνομα "Suitcase SETI" (Βαλίτσα SETI) και χωρητικότητα 131.000 καναλιών. Κατόπιν δοκιμών το 1982, η Βαλίτσα SETI τέθηκε σε χρήση το 1983 με το ραδιοτηλεσκόπιο Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν διαμέτρου 26 μέτρων στο Oak Ridge Παρατηρητήριο του Χάρβαρντ στην Μασαχουσέτη. Το πρόγραμμα ονομάστηκε "Sentinel" και συνεχίστηκε έως το 1985.

Ακόμα και τα 131.000 κανάλια ήταν ανεπαρκή για ταχεία λεπτομερή σάρωση, οπότε την βαλίτσα SETI διαδέχθηκε το 1985 το πρόγραμμα "ΜΕΤΑ", αρχικά του "Megachannel Extra-Terrestrial Assay" (Μεγακανάλια Εξωγήινης Αναζήτησης). Ο ΜΕΤΑ-αναλυτής φάσματος είχε χωρητικότητα 8,4 εκατομμύρια κανάλια και ανάλυση 0.05 hertz. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό των ΜΕΤΑ ήταν η χρήση του Φαινομένου Ντόπλερ των συχνοτήτων για διάκριση μεταξύ των σημάτων επίγειας και εξωγήινης προέλευσης. Του έργου ηγήθηκε ο Χόροβιτς και η Πλανητική Κοινωνία, και εν μέρει χρηματοδοτήθηκε από τον τηλεοπτικό παραγωγό Στίβεν Σπίλμπεργκ. Το 1990 εκκινήθηκε στην Αργεντινή το ΜΕΤΑ ΙΙ για σάρωση του νότιου ουρανού και, κατόπιν αναβάθμισης του εξοπλισμού το 1996, παραμένει σε λειτουργία.

Την 30 Οκτωβρίου 1995 εκκινήθηκε η συνέχεια του META, που ονομάστηκε "BETA", αρχικά του "Billion-channel Extraterrestrial Assay" (Δισεκατομμύρια Κανάλια Εξωγήινης Αναζήτησης). Η καρδιά του BETA είναι η επεξεργαστική ικανότητα που αποδίδουν 63 μηχανές αποκλειστικές για Ταχύ Μετασχηματισμό Fourier (FFT), εκ των οποίων η κάθε μία εκτελεί 222-στοιχείων μιγαδικούς FFT σε δύο δευτερόλεπτα, και 21 γενικής χρήσης προσωπικούς υπολογιστές εξοπλισμένους με ταμπλό για ψηφιακή επεξεργασία σήματος. Το BETA λάμβανε 250 εκατομμύρια κανάλια ταυτόχρονα με ανάλυση 0.5 hertz ανά κανάλι. Σάρωνε το φάσμα μικροκυμάτων από 1.400 έως 1.720 gigahertz σε οκτώ άλματα, με δύο δευτερόλεπτα παρατήρησης ανά άλμα. Η δυνατότητα αναζήτησης που ήταν ταχύτατη επιτεύχθηκε με συνεργία δύο ακτίνων, μίας στα ανατολικά και της άλλης προς τα δυτικά. Το υποψήφιο σήμα θα διερχόταν πρώτα από την ανατολική ακτίνα και μετά από τη δυτική,  με ταχύτητα ανάλογη της ταχύτητας περιστροφής της Γης. Ένας τρίτος δέκτης σάρωνε τον ορίζοντα για σήματα προφανούς επίγειας προέλευσης. Στις 23 Μαρτίου 1999, το 26 μέτρων ραδιοτηλεσκόπιο των Sentinel, ΜΕΤΑ και BETA παρασύρθηκε από ισχυρούς ανέμους και υπέστη σοβαρές ζημιές.[18] Η λειτουργία του BETA διακόπηκε.


ΜΟΡ και το Πρόγραμμα Φοίνικας

Ευαισθησία προς φάσμα για τις SETI ραδιοφωνικές αναζητήσεις. Οι διαγώνιες γραμμές δείχνουν ραδιοπομπούς διαφορετικής ισχύος. Ο x-άξονας είναι η ευαισθησία της αναζήτησης. Ο y-άξονας στα δεξιά είναι το εύρος σε έτη φωτός, και στα αριστερά είναι ο αριθμός των αστέρων που μοιάζουν με τον Ήλιο εντός του φάσματος. Η κάθετη γραμμή με την ετικέτα SS είναι η τυπική ευαισθησία που επιτυγχάνεται από μια πλήρη αναζήτηση όλου του ουρανού, όπως με τη BETA. Η κάθετη γραμμή με την ετικέτα TS είναι η τυπική ευαισθησία που επιτυγχάνεται με στοχευμένη αναζήτηση όπως του Φοίνικα.[19]

Το 1978, το πρόγραμμα NASA SETI επικρίθηκε έντονα από τον Γερουσιαστή Γουίλιαμ Προξμάιρ, και οι έρευνές του δεν  χρηματοδοτήθηκαν από τον προϋπολογισμό του Κογκρέσου το 1981.[20] Το 1982, χρηματοδοτήθηκαν κατόπιν ενέργειας του Καρλ Σαγκάν που έπεισε τον Προξμάιρ για την αξία του προγράμματος. Το 1992, η κυβέρνηση των ΗΠΑ χρηματοδότησε ένα λειτουργικό πρόγραμμα SETI, με την ονομασία Microwave Observing Program (MOP) (Πρόγραμμα Παρατήρησης Μικροκυμάτων) της NASA. Επρόκειτο για μια μακροπρόθεσμη έρευνα του ουρανού σε συνδυασμό με στοχευμένες αναζητήσεις 800 εγγύτατων αστέρων. Θα χρησιμοποιούνταν κεραίες του Δίκτυου Βαθέος Διαστήματος της NASA, το ραδιοτηλεσκόπιο διαμέτρου 43 μ. του Εθνικού Αστεροσκοπείου στο Green Bank της Δυτικής Βιρτζίνια και το ραδιοτηλεσκόπιο διαμέτρου 300 μ. στο Παρατηρητήριο Αρεσίμπο του Πουέρτο Ρίκο. Τα σήματα θα αναλύονταν από αναλυτές φάσματος, εκ των οποίων ο καθένας είχε χωρητικότητα 15 εκατομμύρια κανάλια. Συνεργία των αναλυτών θα εξασφάλιζε μεγαλύτερη χωρητικότητα. Της στοχευμένης αναζήτησης είχαν εύρος ζώνης 1 hertz ανά κανάλι, ενώ της ουράνιας έρευνας είχαν εύρος ζώνης 30 hertz ανά κανάλι.

Το Παρατηρητήριο Αρεσίμπο στο Πουέρτο Ρίκο με πιάτο 300 μέτρων, από τα μεγαλύτερα παγκόσμια, διεξάγει κάποιες SETI έρευνες.

Το επόμενο έτος το ΜΟΡ γελοιοποιήθηκε[21] στο Αμερικάνικο Κογκρέσο και ακυρώθηκε. Οι υποστηρικτές του συνέχισαν χωρίς κρατική χρηματοδότηση, και το 1995 το μη κερδοσκοπικό Ινστιτούτο SETI του Mountain View στην Καλιφόρνια αναβίωσε το Project Phoenix (Πρόγραμμα Φοίνικας), με χρηματοδότηση από ιδιώτες. Υπό τη διεύθυνση του Τζιλ Τάρτερ, αποτελεό εξέλιξη του ΜΟΡ και μελετά περίπου 1.000 πλησίους Ήλιους. Από το 1995 έως το Μάρτιο 2004, το Φοίνιξ έκανε παρατηρήσεις στο ραδιοτηλεσκόπιο Παρκς διαμέτρου 64 μέτρων στην Αυστραλία, το ραδιοτηλεσκόπιο διαμέτρου 43 μέτρων του Εθνικού Αστεροσκοπείου στο Green Bank της Δυτικής Βιρτζίνια, και το ραδιοτηλεσκόπιο διαμέτρου 300 μέτρων στο Παρατηρητήριο Αρεσίμπο του Πουέρτο Ρίκο. Παρατηρήθηκε το ισοδύναμο 800 αστεριών στα διαθέσιμα κανάλια του εύρους συχνοτήτων από 1200 έως 3000 MHz. Η ευαισθησία της έρευνας επέτρεπε ανίχνευση πομπών με 1 GW EIRP σε απόσταση περίπου 200 έτη φωτός. Σύμφωνα με τον Καθηγητή Tarter, το 2012 η έρευνα στο Ινστιτούτο SETI κόστιζε περί τα "$2 εκατ. ετήσια" και τα δεκαπλάσια "οι δραστηριότητες του SETI σε όλον τον κόσμο".[22]


Τρέχουσες αναζητήσεις

Το παράθυρο φούρνου μικροκυμάτων όπως φαίνεται από σύστημα επί εδάφους. Από την έκθεση της NASA SP-419: SETI – η Αναζήτηση για Εξωγήινη Νοημοσύνη

Επειδή πολλές ραδιοφωνικές συχνότητες περνούν διαμέσω της Γήινης ατμόσφαιρας, κατασκευάστηκαν ραδιοτηλεσκόπια που σαρώνουν το σύμπαν με μεγάλες κεραίες ραδιοκυμάτων. Επιπλέον, oi ανθρώπινες δραστηριότητες, οι επικοινωνίες, η τηλεόραση και το ραδιόφωνο, προκαλούν εκπομπές ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας. Αυτά τα τεχνητά σήματα αναγνωρίζονται εύκολα από την επαναληπτικότητα και το στενό εύρος ζώνης. 

Πολλά ραδιοτηλεσκόπια σε όλον τον κόσμο διεξάγουν έρευνες SETI, με συμπεριλαμβανόμενες τα Low Frequency Array (LOFAR) στην Ευρώπη, το Murchison Widefield Array (MWA) στην Αυστραλία, και το τηλεσκόπιο Lovell στο Ηνωμένο Βασίλειο.[23]

Allen Telescope Array

Το SETI Institute συνεργάστηκε με το Εργαστήριο ΡαδιοΑστρονομίας του Ερευνητικού Κέντρου SETI του Berkeley για την κατασκευή ραδιοτηλεσκόπιου από συστοιχία μικρών κύκλωπων. Η ιδέα προϋπήρχε με το όνομα Τηλεσκόπιο Ενός Εκταρίου (1HT), και μετονομάστηκε σε "Συστοιχία Τηλεσκοπίων Άλλεν" (ΑΤΑ) από τον ευεργέτη του προγράμματος Paul Allen. Ως προς την ευαισθησία θα ισοδυναμούσε με πιάτο διαμέτρου 100 μέτρων. Επί του παρόντος, παραμένει υπό κατασκευή με 42 πιάτα στο ραδιοτηλεσκόπιο Hat Creek  της βόρειας Καλιφόρνιας.

Η ολοκληρωμένο συστοιχία (ATA-350) θα αποτελείται από 350 ή περισσότερα όφσετ-Γρηγοριανά πιάτα, διαμέτρου 61μ. έκαστο. Η τεχνολογία κατασκευής των είναι η εμπορικά διαθέσιμη των πιάτων δορυφορικής τηλεόρασης. Το ΑΤΑ ήταν προγραμματισμένο για ημερομηνία ολοκλήρωσης το 2007 με μέτριο κόστος US$25 εκατ. Το Ινστιτούτο SETI Institute έκανε τη χρηματοδότηση και το Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ σχεδίασε το τηλεσκόπιο. Τον Οκτώβριο 2007 λειτούργησε το πρώτο μέρος (ATA-42) με 42 κεραίες. Για το ΑΤΑ-350 έχει προγραμματιστεί ένα εξαιρετικά φιλόδοξο σύστημα DSP. Το μέλλον για το ΑΤΑ-350 θα εξαρτηθεί από την αποτελεσματικότητα του ΑΤΑ-42.

Το ATA-42 (ΑΤΑ) έχει σχεδιαστεί για να επιτρέπει την πρόσβαση στο συμβολόμετρο εξόδου σε πολλούς χρήστες ταυτόχρονα. Κανονικά, το ΑΤΑ λαμβάνει στιγμιότυπα (χρήσιμα για αστρονομικές έρευνες και SETI) ενώ τρέχει το σύστημα σχηματισμού ακτίνας.[24]  Υπάρχει δυνατότητα multibeaming, για παρατηρήσεις πολλών ακτίνων ταυτόχρονα. Με πολυακτίνισμα φιλτράρονται τα ψευδώς θετικά σήματα στο SETI, εφόσον ένας απόμακρος πομπός θα έχει μία μοναδική θέση στον ουρανό.[25][26][27]

Το Ινστιτούτο Ερευνών SETI (CSR)  αναζητά εξωγήινη νοημοσύνη, 12 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα, με ΑΤΑ.  Την περίοδο 2007-2015, εντόπισαν εκατοντάδες εκατομμύρια τεχνολογικά σήματα. Μέχρι στιγμής, όλα αυτά τα σήματα θεωρούνται θόρυβος ή παρεμβολές από ραδιοκύματα, επειδή α) φαίνεται πως προέρχονται από δορυφόρους ή επίγειους πομπούς, ή β) εξαφανίστηκαν πριν το χρονικό όριο της ~1 ώρας.[28][29] Επιδιώκεται μείωση του χρονικού ορίου και μεγαλύτερη ευαισθησία.[30]

Οι αστρονόμοι του Μπέρκλεϊ, οι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν το ΑΤΑ σε διάφορα επιστημονικά θέματα, και μερικά SETI σήματα,[31][32][33] μέχρι το 2011, που διακόπηκε η συνεργασία μεταξύ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια και του Ινστιτούτου SETI.

Την 12 Δεκεμβρίου 2008 το CNET δημοσίευσε ένα άρθρο και φωτογραφίες για το ΑΤΑ.[34][35]

Τον Απρίλιο 2011, το ΑΤΑ αδρανοποιήθηκε για 8 μήνες λόγω έλλειψης χρηματοδοτήσεων. Την 5 Δεκεμβρίου 2011 επανήλθε σε λειτουργία.[36][37]

Το 2012, εισέπραξε φιλανθρωπική δωρεά $3.6 M από τον Φράνκλιν Αντόνιο, συνιδρυτή και επικεφαλής επιστήμονα της Εταιρείας QUALCOMM.[38] Με τα χρήματα της δωρεάς αναβαθμίστηκαν οι δέκτες των πιάτων προς μεγαλύτερη ευαισθησία (2x - 10x από 1-8 GHz) και μεγαλύτερο φάσμα συχνοτήτων (1-18 GHz από 12 GHz). Τον Ιούλιο 2013 εγκαταστάθηκε και δοκιμάστηκε ο πρώτο ς δέκτης, από τους 42. Το ολοκληρωμένο ΑΤΑ θα αναζητά εξωγήινη ζωή και αστρονομικού ενδιαφέροντος ραδιοπομπούς, όπως τις μέχρι τώρα ανεξήγητες μη επαναλαμβόμενες και ίσως εξωγαλαξιακες, δέσμες που ονομάστηκαν γρήγορες δέσμες ραδιοκυμάτων (FRBs).

SERENDIP

Το SERENDIP (Αναζήτηση Εξωγήινων Ραδιοφωνικών Εκπομπών από Πλησίους Νοήμονες Πληθυσμούς) είναι ένα πρόγραμμα SETI που ξεκίνησε το 1979 από το Ερευνητικό Κέντρο SETI του Μπέρκελεϊ.[39] Αξιοποιεί τρέχουσες "δεσπόζουσες" παρατηρήσεις ραδιοτηλεσκόπιου με πρόγραμμα για "ραχιαία στήριξη" ή "συμβίωση", μεγάλων ραδιοτηλεσκόπιων όπως το τηλεσκόπιο NRAO 90μ στο Green Bank και το Αρεσίμπο 305m τηλεσκόπιο. Αντί να απασχολείται σε δικό του πρόγραμμα ρουτίνας, αναλύει τα δεδομένα των άλλων αστρονόμων.

Τον Ιούνιο 2009 εγκαταστάθηκε και λειτούργησε το φασματόμετρο SERENDIP στο Παρατηρητήριο arecibo. Το ψηφιακό όργανο είναι τύπου FPGA, 128 εκατ. καναλιών με εύρος ζώνης 200 MHz. Συλλέγει δεδομένα από την επτάκτινη Συστοιχία Αρεσιβο L-band[40] (ΆΛΦΑ). Ήδη βρέθηκαν 400 ύποπτα σήματα, αλλά δεν τεκμηριώθηκε η εξωγήινη προέλευσή τους.[41]

Πρωτοποριακή Ακοή

Το Breakthrough Listen είναι δεκαετής πρωτοβουλία με χρηματοδότηση 100 εκ. δολάρια που εκκινήθηκε τον Ιούλιο 2015 για αναζήτηση επικοινωνιακών εξωγήινων, εκτεταμένα, με αξιοποίηση νέων πόρων.[42][43][44] Περιγράφηκε ως η πιο εμπεριστατωμένη αναζήτηση για επικοινωνιακούς εξωγήινους έως σήμερα. Η έδρα του προγράμματος είναι στο Ερευνητικό Κέντρο SETI του Μπέρκελεϊ[45][46] στο Αστρονομικό Τμήμα[47] του Πανεπιστήμιου της Καλιφόρνιας.

Τον Ιούλιο 2015 γίνονταν χιλιάδες ώρες παρατήρησης ετήσια στα δύο μεγάλα ραδιοτηλεσκόπια, το Green Bank Παρατηρητήριο στη Δυτική Βιρτζίνια και το Παρατηρητήριο Parkes στην Αυστραλία.[48] Πολύ περισσότερες από τις 24 έως 36 ώρες ετήσια που επενδύονταν στην έρευνα για εξωγήινη ζωή, παλαιότερα. Εν τω μεταξύ, ο Αυτόματος Ανιχνευτής πλανητών στο Παρατηρητηρίο Λικ σαρώνει για οπτικά σήματα από λέιζερ. Οι τεράστιες ποσότητες δεδομένων από τα ραδιοτηλεσκόπια (24 GB/s στο Green Bank) οδήγησαν στην κατασκευή εξοπλισμού αποκλειστικά για τις αναλύσεις.[49] Πολλά από τα δεδομένα αναλύθηκαν από εθελοντές του SETI@home  δικτύου. ο Ιδρυτής του σύγχρονου SETI Φρανκ Ντρέικ είναι επιστημονικός σύμβουλος της επιτροπής του προγράμματος.[50]

ΦΑΣΤ

Το κινέζικο Τηλεσκόπιο Σφαιρικού Διαφράγματος 500μ. (ΦΑΣΤ) περιλαμβάνει την ανίχνευση διαστρικών σήματα επικοινωνίας ως μέρος της επιστημονικής του αποστολής. Χρηματοδοτείται από την Εθνική Επιτροπή Ανάπτυξης και Μεταρρυθμίσεων (NDRC) και διαχειρίζεται από τα Εθνικά Αστεροσκοπεία (NAOC) της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών (CAS). Είναι το πρώτο παρατηρητήριο με το SETI ως σημαντικό επιστημονικό στόχο.[51] Περιλαμβάνει ένα σταθερό σφαιρικό πιάτο διαμέτρου 500μ. εγκατεστημένου σε φυσική καταβόθρα που προκλήθηκε από καρστικές διεργασίες στην περιοχή. Είναι το μεγαλύτερο στον κόσμο με διάφραγμα.[52] Όπως λέγεται στην ιστοσελίδα του, θα ερευνούσε έως και 28 έτη φωτός και θα έφτανε 1400 αστέρια. Αν η ισχύς του πομπού αυξηθεί σε 1000,000 MW, το ΦΑΣΤ θα φτάσει  ένα εκατομμύριο αστέρια. Συγκριτικά, η οριακή απόσταση του 305μ. τηλεσκοπίου Αρεσίμπο είναι 18 έτη φωτός.[53]

Προγράμματα της κοινότητας SETI

SETI@home

Το SETI@home σχεδιάστηκε από τους David Gedye και Craig Kasnoff και πρόκετια για δημοφιλές πρόγραμμα εθελοντισμού μέσω computing που ξεκίνησε από το Ερευνητικό Κέντρο SETI του Μπερκελεϊ στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, το Μάιο 1999.Αρχικά χρηματοδοτήθηκε από την Πλανητική Κοινωνία και την Paramount Pictures, και αργότερα από την πολιτεία της Καλιφόρνια. Υπεύθυνοι του προγράμματος είναι ο σκηνοθέτης David P. Anderson και ο επιστήμονας Dan Werthimer. Οποιοσδήποτε μπορεί να συνεισφέρει στην έρευνα SETI,  με λήψη και εγκατάσταση του προγράμματος λογισμικού BOINC, σύνδεση στο SETI@home, και επιτρέποντας στο πρόγραμμα να εκτελείται στο μπακγκράουντ με ελάχιστη κατανάλωση. Το SETI@home πρόγραμμα μετατρέπει τον προσωπικό υπολογιστή σε "μονάδα εργασίας" και αναλύει μερικά από τα δεδομένα που καταγράφονται το από το  2.5 MHz SERENDIP IV. Τα αποτελέσματα αποστέλλονται στους SETI@home servers του Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια. Τον Ιούνιο 2009 συμμετείχαν περισσότεροι από 180.000 εθελοντές με συνολικά 290.000 υπολογιστές, που συνείσφεραν υπολογιστική δύναμη 617 teraFLOPS.[54] [55][56]

Από το 2010, με δεκαετή συλλογή δεδομένων, το SETI@home έχει ακρόαση μίας συχνότητας από κάθε σημείο του 67% του ουρανού, όπως παρατηρείται από το Αρεσιβο με τουλάχιστον τρεις σαρώσεις, καλύπτοντας περί το 20% όλης της ουράνιας σφαίρας.[57]

Βιβλιογραφία

  1. ↑ Schenkel, Peter (Μαΐου 2006). «SETI Requires a Skeptical Reappraisal». Skeptical Inquirer. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2009. 
  2. ↑ Moldwin, Mark (Νοεμβρίου 2004). «Why SETI is science and UFOlogy is not». Skeptical Inquirer. 
  3. ↑ Johnson, Steven (28 June 2017). «Greetings, E.T. (Please Don’t Murder Us.)». New York Times. https://www.nytimes.com/2017/06/28/magazine/greetings-et-please-dont-murder-us.html. Ανακτήθηκε στις 28 June 2017. 
  4. ↑ Katz, Gregory (July 20, 2015). «Searching for ET: Hawking to look for extraterrestrial intelligence». AP News. http://apnews.excite.com/article/20150720/eu--britain-extraterrestrials-e52c157915.html. Ανακτήθηκε στις July 20, 2015. 
  5. ↑ Seifer, Marc J. (1996). «Martian Fever (1895–1896)». Wizard : the life and times of Nikola Tesla: biography of a genius. Secaucus, New Jersey: Carol Pub. σελ. 157. ISBN 978-1-55972-329-9. OCLC 33865102. 
  6. ↑ Spencer, John (1991). The UFO Encyclopedia. New York: Avon Books. ISBN 978-0-380-76887-5. OCLC 26211869. 
  7. ↑ W. Bernard Carlson, Tesla: Inventor of the Electrical Age, Princeton University Press - 2013, pages 276-278.
  8. ↑ Corum, Kenneth L.· James F. Corum (1996). Nikola Tesla and the electrical signals of planetary origin (PDF). σελίδες 1, 6, 14. OCLC 68193760. 
  9. ↑ Jacques Lasker. «A Primer on Mars Oppositions». 
  10. ↑ Dick, Steven (1999). The Biological Universe: The Twentieth Century Extraterrestrial Life Debate. ISBN 0-521-34326-7. 
  11. ↑ Prepare for Contact. Letters of Note (2009-11-06). Retrieved on 2011-10-14.
  12. ↑ Cocconi, Giuseppe; Philip Morrison (1959). «Searching for interstellar communications». Nature 184 (4690): 844–846. doi:10.1038/184844a0. Bibcode: 1959Natur.184..844C. http://www.coseti.org/morris_0.htm. 
  13. ↑ «Cosmic Search Vol. 1, No. 1». Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2014. 
  14. ↑ "Science: Project Ozma," Time, April 18, 1960 (web version accessed 17 September 2010)
  15. ↑ Sagan, Carl· Iosif Shklovskii (1966). Intelligent Life in the Universe. ISBN 0-330-25125-2. 
  16. ↑ «Project Cyclops: A Design Study of a System for Detecting Extraterrestrial Intelligent Life» (PDF). NASA. 1971. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 20 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2014. 
  17. ↑ Robert H. Gray (2012). The Elusive WOW: Searching for Extraterrestrial Intelligence. Chicago: Palmer Square Press. ISBN 978-0-9839584-4-4. 
  18. ↑ Alan M. MacRobert (29 Μαρτίου 2009). «SETI Searches Today». Sky and Telescope. 
  19. ↑ Wolfe, JH· και άλλοι. (1979). «CP-2156, Chapter 5.5. SETI – The Search for Extraterrestrial Intelligence: Plans and Rationale». NASA. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2009. 
  20. ↑ Garber, S. J. (1999). «Searching for Good Science - the Cancellation of NASA's SETI Program». Journal of the British Interplanetary Society 52: 3. Bibcode: 1999JBIS...52....3G. 
  21. ↑ «Ear to the Universe Is Plugged by Budget Cutters». The New York Times. October 7, 1993. https://www.nytimes.com/1993/10/07/us/ear-to-the-universe-is-plugged-by-budget-cutters.html?pagewanted=1/. Ανακτήθηκε στις May 23, 2010. 
  22. ↑ «Searching for Intelligent Aliens: Q&A with SETI Astronomer Jill Tarter». Space.com. May 22, 2012. http://www.space.com/15803-jill-tarter-seti-search-retirement-qanda.html. Ανακτήθηκε στις August 5, 2012. 
  23. ↑ Siemion, Andrew (29 Σεπτεμβρίου 2015). «Prepared Statement by Andrew Siemion - Hearing on Astrobiology Status Report - House Committee on Science, Space, and Technology». SpaceRef.com. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2015. 
  24. ↑ Gutierrez-Kraybill, Colby· και άλλοι. (2010). «Commensal observing with the Allen Telescope array: Software command and control». Proceedings of the SPIE. Software and Cyberinfrastructure for Astronomy. 7740. σελίδες 77400Z. arXiv:1010.1567 Ελεύθερα προσβάσιμο. Bibcode:2010SPIE.7740E..0ZG. doi:10.1117/12.857860. 
  25. ↑ Harp, G. R. "Customized beam forming at the Allen Telescope Array." ATA Memo Series 51 (2002), available at http://www.seti.org/sites/default/files/ATA-memo-series/memo51.pdf.
  26. ↑ Barott, William C. (2011). «Real-time beamforming using high-speed FPGAs at the Allen Telescope Array». Radio Science 46: n/a. doi:10.1029/2010RS004442. Bibcode: 2011RaSc...46.1016B. 
  27. ↑ Harp, G. R. (2005). «Using Multiple Beams to Distinguish Radio Frequency Interference from SETI Signals». Radio Science 40 (5): n/a. doi:10.1029/2004RS003133. Bibcode: 2005RaSc...40.5S18H. 
  28. ↑ Tarter, Jill (2011). «The first SETI observations with the Allen telescope array». Acta Astronautica 68 (3–4): 340. doi:10.1016/j.actaastro.2009.08.014. Bibcode: 2011AcAau..68..340T. 
  29. ↑ Backus, Peter R.; Allen Telescope Array Team (2010). «The ATA Galactic Center Survey: SETI Observations in 2009». American Astronomical Society 215: 403.02. Bibcode: 2010AAS...21540302B. 
  30. ↑ Harp, Gerald R., et al. A new class of SETI beacons that contain information. Communication with Extraterrestrial Intelligence. State University of New York Press, 2011.
  31. ↑ Croft, Steve (2010). «The Allen Telescope Array Twenty-Centimeter Survey—A 690 Deg2, 12 Epoch Radio Data Set. I. Catalog and Long-Duration Transient Statistics». The Astrophysical Journal 719: 45. doi:10.1088/0004-637X/719/1/45. Bibcode: 2010ApJ...719...45C. 
  32. ↑ Siemion, Andrew P.V. (2012). «The Allen Telescope Array Fly's Eye Survey for Fast Radio Transients». The Astrophysical Journal 744 (2): 109. doi:10.1088/0004-637X/744/2/109. Bibcode: 2012ApJ...744..109S. 
  33. ↑ Siemion, Andrew (2011). «Results from the Fly's Eye Fast Radio Transient Search at the Allen Telescope Array». American Astronomical Society 217: 240.06. Bibcode: 2011AAS...21724006S. 
  34. ↑ Terdiman, Daniel. (2008-12-12) SETI's large-scale telescope scans the skies | Geek Gestalt – CNET News. News.cnet.com. Retrieved on 2011-10-14.
  35. ↑ Rendering of 350 image – Photos: Searching the heavens for life – CNET News. News.cnet.com (2008-12-12). Retrieved on 2011-10-14.
  36. ↑ The Great Beyond. Nature Blogs, επιμ. (25 Απριλίου 2011). «SETI scope suspends search». Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2011. 
  37. ↑ "SETI Search Resumes at Allen Telescope Array". SETI.org. December 5, 2011.
  38. ↑ Damon Arthur. «New Hat Creek receivers will let SETI delve deeper into space». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαρτίου 2014. 
  39. ↑ «SERENDIP». UC Berkeley. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2006. 
  40. ↑ «ALFA». 
  41. ↑ «Л. М. Гиндилис SETI: Поиск Внеземного Разума 1.9». 
  42. ↑ Feltman, Rachel (20 Ιουλίου 2015). «Stephen Hawking announces $100 million hunt for alien life». Washington Post. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2015. 
  43. ↑ Merali, Zeeya (2015). «Search for extraterrestrial intelligence gets a $100-million boost». Nature 523 (7561): 392–3. doi:10.1038/nature.2015.18016. PMID 26201576. Bibcode: 2015Natur.523..392M. 
  44. ↑ Rundle, Michael (20 Ιουλίου 2015). «$100m Breakthrough Listen is 'largest ever' search for alien civilisations». Wired. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2015. 
  45. ↑ «Berkeley SETI». seti.berkeley.edu (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2017. 
  46. ↑ «Breakthrough Initiatives». breakthroughinitiatives.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2017. 
  47. ↑ «Breakthrough Listen Initiative - News from Department of Astronomy». astro.berkeley.edu (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2017. 
  48. ↑ Sample, Ian (20 Ιουλίου 2015). «Anybody out there? $100m radio wave project to scan far regions for alien life». The Guardian. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2015. 
  49. ↑ MacMahon, David H. E.; Price, Danny C.; Lebofsky, Matthew; Siemion, Andrew P. V.; Croft, Steve; DeBoer, David; Enriquez, J. Emilio; Gajjar, Vishal και άλλοι. (2017-07-19). «The Breakthrough Listen Search for Intelligent Life: A Wideband Data Recorder System for the Robert C. Byrd Green Bank Telescope». arXiv:1707.06024 [astro-ph.IM]. 
  50. ↑ «Breakthrough Initiatives». breakthroughinitiatives.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2017. 
  51. ↑ What Happens If China Makes First Contact?- Atlantic
  52. ↑ Brinks, Elias (11 Ιουλίου 2016). «China Opens the Aperture to the Cosmos». The Conversation. US News and World Report. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2016. 
  53. ↑ Science SETI, FAST website
  54. ↑ de Zutter, Willy. «SETI@home — Credit Overview». BOINCstats. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Δεκεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2009. 
  55. ↑ Whitehouse, David (2004-09-02). «Astronomers deny ET signal report». BBC News. http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/3621608.stm. Ανακτήθηκε στις 24 April 2013. 
  56. ↑ Alexander, Amir (2004-09-02). «SETI@home Leaders Deny Reports of Likely Extraterrestrial Signal». The Planetary Society. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-07-26. https://web.archive.org/web/20110726074250/http://planetary.org/news/2004/0902_SETIhome_Leaders_Deny_Reports_of.html. Ανακτήθηκε στις 2006-06-12. 
  57. ↑ Alan M. MacRobert. "SETI Searches Today". Sky and Telescope (2010?).
π • σ • ε Εξωγήινη ζωή
Συμβάντα και αντικείμενα
Σήματα με ενδιαφέρον
  • Σήμα Ουάου! (χωρίς συναίνεση)
  • Σήμα HD 164595 (άγνωστη προέλευση)
  • CP 1919 (λανθασμένα αναγνωρισμένο πάλσαρ)
  • CTA-102 (λανθασμένα αναγνωρισμένο κβάζαρ)
  • FRB (άγνωστη προέλευση)
  • KIC 8462852 (ασυνήθιστες διακυμάνσεις φωτός)
  • SHGb02+14a (ραδιοφωνική πηγή)
    • Ζωή στο σύμπαν
    Πλανητική
    κατοικησιμότητα
    Διαστημικές αποστολές
    Διαστρική
    επικοινωνία
    Θεωρίες
    Σχετικά θέματα
    Κατηγορία:Εξωγήινη ζωή Πύλη:ΔιάστημαΠύλη:Αστρονομία
    Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=SETI&oldid=7176610"