Βλαδίμηρος Β΄ Μονομάχος

Βλαντίμιρ Β΄ του Κιέβου
από το Μνημείο της Χιλιετίας στο Νόβγκοροντ
Μέγας Πρίγκιπας του Κιέβου
Περίοδος	1113 - 1125
Προκάτοχος	Σβιατοπόλκ Β΄ του Κιέβου
Διάδοχος	Μστισλάβ Α΄ του Κιέβου
Γέννηση	1053
Θάνατος	19 Μαΐου 1125 (ετών 72)
Σύζυγος	Γκύθα της Αγγλίας Ευφημία Κωνσταντινούπολης Αέπα των Κουμάνων
Επίγονοι	Μστισλάβ Α΄ του Κιέβου Γιαροπόλκ Β΄ του Κιέβου Βιατσεσλάβ Α΄ του Κιέβου Μαρίνα Ευφημία Γιούρι Α΄ του Κιέβου
Οίκος	Ρουρικιδών
Πατέρας	Βσέβολοντ Α΄ του Κιέβου
Μητέρα	Αναστασία Μονομαχίνα
Θρησκεία	Ορθόδοξος Χριστιανός
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Ο Βλαδίμηρος ξεκουράζεται μετά από κυνήγι, πίνακας του Βίκτορ Βασνετσόφ

Ο Βλαδίμηρος B΄ Βσεβολοντόβιτς ο Μονομάχος (ρωσικά: Влади́мир ΙΙ Все́володович Монома́х, 1053 – 19 Μαΐου 1125) από τον Οίκο των Ρουρικιδών ήταν μέγας ηγεμόνας του Κιέβου από το 1113 εώς το 1125, κυβερνήτης, αρχηγός και συγγραφέας.

Ὁ Βλαδίμηρος Β’ ὁ Μονομάχος (1113 – 1125) πού διαδέχτηκε τόν Σβιατοπόλκ Β’, θεωρεῖται ὁ σπουδαιότερος ἴσως Μεγ. Ἡγεμόνας τῆς Κιεβινῆς Ρωσίας.

Αρχή της δράσης

Ο πατέρας του Βσέβολοντ Α΄ είχε νυμφευτεί το 1046 την Αναστασία Μονομαχίνα, κόρη του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Θ΄ Μονομάχου από τον προηγούμενο γάμο του με μία από τον οίκο των Σκληρών, και από την οποία πήρε το όνομα μονομάχος. Ο Βλαντιμίρ Β΄ βαπτίστηκε Βασίλειος και κράτησε το επώνυμο της μητέρας του, μια και αυτή ήταν από επιφανές γένος. Η ετεροθαλής αδελφή του Ευπραξία παντρεύτηκε τον Ερρίκο Δ΄ των Σαλίων βασιλιά της Γερμανίας.

Όταν ήταν νέος έγινε πρίγκιπας του Ροστόφ (1066—1073) και του Σμολένσκ από το 1073 έως το 1078. Το 1073 σύναψε ειρήνη με την Πολωνία. Συνεκστράτευε με τον εξάδελφό του Ολέγκ, αλλά το 1076 απεβίωσε ο πατέρας τού Ολέγκ, ο Σβιατοσλάβ πρίγκιπας του Τσέρνιγοβ και ο θείος τους Ιζιασλάβ (ο μεγαλύτερος αδελφός των Σβιατοσλάβ και Βσέβολοντ) έδωσε το Τσέρνιγοβ στον Βσέβολοντ. Τότε ο Ολέγκ συμμάχησε με τους Κουμάνους για να πάρει το Τσέρνιγοβ και από τότε τα δύο εξαδέλφια έγιναν εχθροί, με το μίσος να κληρονομείται στους απογόνους τους. Το 1093 απεβίωσε ο πατέρας του και ο Βλαντίμιρ Β΄ τον διαδέχθηκε στο πριγκιπάτο του Περέγιασλαφ. Ίδρυσε πόλεις, μεταξύ αυτών και την Βλαντιμίρ, που έγινε η μεσαιωνική πρωτεύουσα της Ρωσίας.

Οργανωτής της ένωσης της Ρωσίας

Στην αυτοβιογραφική Διαθήκη του αναφέρει, ότι πήρε μέρος σε 83 εκστρατείες και έκανε 19 συμφωνίες ειρήνης. Από το 1093 πολεμούσε με τους Κουμάνους Τούρκους - γειτονικούς βαρβάρους λαούς και τον σύμμαχό τους πρίγκιπα Ολέγκ Σβιατοσλάβιτς. Το 1094 ήταν αναγκασμένος να επιστρέψει τον Τσερνίγκοφ τον Ολέγκ Σβιατοσλάβιτς και αντί αυτού έγινε πρίγκιπας του Περεγιαροσλάβ, όπου εκτέθηκε στις διαρκές επιθέσεις από τους Κουμάνους. Αυτός είναι ο λόγος, γιατί ο Βλαδίμηρος Μονομάχος ενδιαφερόταν περισσότερο απ΄όλους στον τερματισμό των εμφυλίων πολέμων μεταξύ των πριγκίπων και την ένωση της Ρωσίας εναντίον των Κουμάνων. Την σκέψη αυτή εξέφραζε επίμονα στα συνέδρια των πριγκίπων (στην πόλη Λιούμπετς τα έτη 1097, 1100, 1103). Μετά το συνέδριο στην Ντόλομπ (1103) ο Βλαδίμηρος Β΄ Μονομάχος έγινε εμπνευστής και διοικητής των πολεμικών εκστρατειών ενάντια στους Πόλοβτσι (1103, 1107, 1111). Άρχισε να χρησιμοποιεί την λαϊκή μιλίτσια στις καμπάνιες του. Οι Πόλοβτσι νικήθηκαν μερικές φορές και άφησαν τα σύνορα της Ρωσίας για πολύ καιρό.

Μέγας πρίγκιπας

Μετά το θάνατο (1113) του μεγάλου δούκα του Κιέβου Σβιατοπόλκ Ισιασλάβοβιτς ξέσπασε λαϊκή εξέγερση στο Κίεβο. Οι ευγενείς του Κιέβου κάλεσαν το Βλαδίμηρο Β΄ Μονομάχο να γίνει μέγας πρίγκιπάς τους. Αυτός κατέστειλε την εξέγερση, παραχωρώντας προνόμια στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις. Έτσι δημιουργήθηκε «Το Καταστατικό του Βλαδιμήρου Μονομάχου» ή «Το Καταστατικό για τα Ποσοστά», το όποιο έγινε μέρος της επεκτεταμένης σύνθεσης τού «Ρωσικού Δικαίου». Το καταστατικό κατοχύρωσε τους τόκους των δανειστών και καθόριζε τους όρους της σκλάβωσης. Δεν μετέβαλλε τα θεμέλια της φεουδαρχικής κοινωνίας· προσπαθούσε να ελαφρύνει την κατάσταση των χρεωστών και των ζάκουπ, έστω και διακηρυκτικά. (ζάκουπ είναι ένας χωρικός, που δανείστηκε από έναν φεουδάρχη και επειδή δεν ξεχρέωσε, έγινε σκλάβος του (στην Ρωσία IX-XIII). Αυτά τα έτη ήταν και η τελευταία άνθηση των αρχαίων Ρως, διότι μια δεκαετία μετά τον θάνατό του η χώρα σπαράχθηκε από ταραχές. Ετάφη στον καθεδρικό της Αγ. Σοφίας, στο Κίεβο.

Συγγραφέας

Έχουμε τα συγγράμματα του Βλαδίμηρου Β΄ Μονομάχου σε μεγάλο αριθμό ως μέρος της «Χρονογραφίας Λαβρέντιεβσκ». Είναι το μεγάλο μνημείο της αρχαιορωσικής λογοτεχνίας, γραμμένο με ταλέντο και λογοτεχνική λάμψη. Ο χρονικογράφος συνέδεσε τρία έργα του: «Η Διδαχή», που έχει το λεπτομερειακό διήγημα του Βλαδιμήρου Β΄ Μονομάχου για τα παιδιά και την ζωή του, «Η επιστολή στον Ολέγκ Σβιατοσλάβιτς» (1093) και «Η Προσευχή». «Στην Διδαχή» διαβάζουμε για την ιδανική εικόνα ενός χριστιανού πρίγκιπα, εργατικού, συμφιλιωτή και φιλανθρώπου. «Η Διδαχή» είναι το σύνθετο αριστούργημα, γραμμένο σε μακρό διάστημα. Ο Βλαδίμηρος Β΄ άρχιζε να το γράφει το 1101 κατά το ταξίδι του στο Ροστόφ, μετά την ταραγμένη συνάντηση με τους πρέσβεις και τους διαλογισμούςό για τη ζωή του τον ολοκλήρωσε μετά το 1117. Οι λογοτεχνικές πηγές του έργου είναι τα βιβλικά και λειτουργικά κείμενα, τα απόκρυφα βιβλία και η άλλη βυζαντινή λογοτεχνία, που δεν ήταν μεταφρασμένη στα ρωσικά τότε.

Χαρακτηρισμός

Ο χρόνος κατά τον οποίο είχε την εξουσία ο Βλαδίμηρος Β΄ Μονομάχος, ήταν η τελευταίος περίοδος ενίσχυσης της Κιεβικής Ρωσίας. Ο Βλαδίμηρος Β΄ Μονομάχος και οι συγγενείς του διεύθυναν τα ¾ του εδάφους της Αρχαιορωσίας. Οι εμφύλιοι πόλεμοι στο πριγκιπάτο τερματίστηκαν προσωρινά. Η σταθερότητα του κράτους στηριζόταν στην αυθεντία του Μονομάχου, την ύπαρξη του κοινού εχθρού (των Κουμάνων) και την συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια του μεγάλου πρίγκιπα. Η εποχή του ήταν για το Κίεβο η χρυσή περίοδος. Τότε ήρθε από την Κωνσταντινούπολη η εικόνα της Παναγίας του Βλαντιμίρ και το στέμμα του Βλαντιμίρ Β΄ Μονομάχου και τα δύο πολύτιμα κειμήλια.

Οικογένεια

Από την 1η σύζυγό του, που μάλλον ήταν η Γκύθα των Γκότγουιν, κόρη του Χάρολντ Β΄ της Αγγλίας, είχε τέκνα:

• Μστισλάβ Α΄ 1076 - 1132, μέγας πρίγκιπας του Κιέβου (1125-1132).
• Γιαροπόλκ 1082 - 1139, μέγας πρίγκιπας του Κιέβου (1132-1139).
• Βιατσεσλάβ Α΄ 1083 - 1154, μέγας πρίγκιπας του Κιέβου (1139, 1151-1154).

Κόρη του από τον 1ο ή 2ο γάμο είναι η

• Μαρίνα, παντρεύτηκε τον Λέοντα Διογένους, (που ισχυριζόταν ότι ήταν γιος του αυτοκράτορα Ρωμανού Δ΄ Διογένη) διεκδικητή Αυτοκράτορα των Ρωμαίων. Ο Λέων έγινε ηγεμόνας στην Οσετία.

Με τη 2η σύζυγό του Ευφημία, της οποίας η καταγωγή θεωρείται ότι ήταν από τη Κωνσταντινούπολη, είχε τέκνα:

• Ευφημία, παντρεύτηκε τον Κολομάν των Αρπάντ ηγεμόνα της Ουγγαρίας.
• Γιούρι Α΄ ο μακρόχειρ (dolgoruky) π. 1099-1157, μέγας πρίγκιπας του Κιέβου (1149-1151).

Μάλλον νυμφεύτηκε και για 3η φορά με την Αέπα, κόρη του χάνου των Κουμάνων.

Πηγές

• Βλαδίμηρος Μονομάχος (στα ρωσικά)
• Βλαδίμηρος Μονομάχος – ο ποια μεγάλη πηγή της πληροφορίας (στα ρωσικά)
• Cawley, Charles, RUSSIA Rurik: Vladimir Monomach died 1125, Foundation for Medieval Genealogy, retrieved August 2012
• Kazhdan, Alexander, ed. (1991), Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-504652-6
• Nenarokova, Maria (2008). "Vladimir Monomakh’s Instruction: An Old Russian Pedagogic Treatise". In Juanita, Feros Ruys. What Nature Does Not Teach: Didactic Literature in the Medieval and Early-Modern Periods. Turnhout, Brepols. pp. 109–128.