Νομοί της Ελλάδας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Η Βικιπαίδεια γράφεται σε νέα ελληνικά... Ετικέτα: Αναίρεση |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 447: | Γραμμή 447: | ||
! style="background:#e9e9e9; text-align:center;"|Νομοί που <br>επανασυστάθηκαν <br>ως Περιφερειακές Ενότητες |
! style="background:#e9e9e9; text-align:center;"|Νομοί που <br>επανασυστάθηκαν <br>ως Περιφερειακές Ενότητες |
||
! style="background:#e9e9e9; text-align:center;"|Με το ίδιο όνομα |
! style="background:#e9e9e9; text-align:center;"|Με το ίδιο όνομα |
||
! style="background:#e9e9e9; text-align:center;"| |
! style="background:#e9e9e9; text-align:center;"|Επαρχίες που <br>επανασυστάθηκαν <br>ως Περιφερειακές Ενότητες |
||
|- |
|- |
||
| style="background:#e9e9e9; text-align:center;"|'''Πλήρως''' |
| style="background:#e9e9e9; text-align:center;"|'''Πλήρως''' |
||
Γραμμή 486: | Γραμμή 486: | ||
[[Δήμος Φιλιατών|Επαρχία Φιλιατών]] → [[Δήμος Φιλιατών]]<br/> |
[[Δήμος Φιλιατών|Επαρχία Φιλιατών]] → [[Δήμος Φιλιατών]]<br/> |
||
| style="text-align:center;"| |
| style="text-align:center;"| |
||
[[Επαρχία |
[[Επαρχία Ικαρίας]] → [[Περιφερειακή Ενότητα Ικαρίας]]<br/> |
||
[[ |
[[Επαρχία Θάσου]] → [[Περιφερειακή Ενότητα Θάσου]]<br/> |
||
[[Επαρχία |
[[Επαρχία Λήμνου]] → [[Περιφερειακή Ενότητα Λήμνου]]<br/> |
||
[[Επαρχία |
[[Επαρχία Σποράδων]] → [[Περιφερειακή Ενότητα Σποράδων]]<br/> |
||
[[ |
[[Επαρχία Ιθάκης]] → [[Περιφερειακή Ενότητα Ιθάκης]]<br/> |
||
[[Δήμος Ηρωικής Πόλης Νάουσας|Επαρχία Νάουσας]] → [[Δήμος Ηρωικής Πόλης Νάουσας]]<br/> |
[[Δήμος Ηρωικής Πόλης Νάουσας|Επαρχία Νάουσας]] → [[Δήμος Ηρωικής Πόλης Νάουσας]]<br/> |
||
[[Επαρχία Παρνασσίδας]] → [[Δήμος Δελφών]]<br/> |
[[Επαρχία Παρνασσίδας]] → [[Δήμος Δελφών]]<br/> |
||
Γραμμή 515: | Γραμμή 515: | ||
[[Επαρχία Μεσολογγίου]] → [[Δήμος Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου]]<br/> |
[[Επαρχία Μεσολογγίου]] → [[Δήμος Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου]]<br/> |
||
|} |
|} |
||
*τμήματα νομών που έγιναν [[Περιφερειακές ενότητες της Ελλάδας|Περιφερειακές ενότητες]]: |
|||
**Οι βόρειες [[Σποράδες]] συστάθηκαν ως [[Περιφερειακή Ενότητα Σποράδων]]. |
|||
**Η [[Επαρχία Λήμνου]] μετατράπηκε σε [[Περιφερειακή Ενότητα Λήμνου]]. |
|||
Οι παρακάτω νομοί ήταν μέρος του ελληνικού κράτους που δημιουργήθηκαν από την ανεξαρτησία της Ελλάδας το [[1830]] μέχρι το [[2010]], όταν καταργήθηκαν οριστικά με το πρόγραμμα Καλλικράτης: |
Οι παρακάτω νομοί ήταν μέρος του ελληνικού κράτους που δημιουργήθηκαν από την ανεξαρτησία της Ελλάδας το [[1830]] μέχρι το [[2010]], όταν καταργήθηκαν οριστικά με το πρόγραμμα Καλλικράτης: |
||
Γραμμή 786: | Γραμμή 782: | ||
|- |
|- |
||
|'''[[Νομός Κιλκίς|Κιλκίς]]''' |
|'''[[Νομός Κιλκίς|Κιλκίς]]''' |
||
|Η περιοχή του νομού Κιλκίς προσαρτήθηκε στο [[Βασίλειο της Ελλάδας]] κατά τη διάρκεια των [[Βαλκανικοί Πόλεμοι|Βαλκανικών Πολέμων]] το [[1913]] όταν ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε την περιοχή από την [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]]. Αρχικά ολόκληρη η περιοχή υπάχθηκε στο νομό Θεσσαλονίκης. Το [[1934]] συγκροτήθηκε ο νομός Κιλκίς με το Νόμο 6311/8-10-1934 ενώ τα όρια του νομού καθορίστηκαν το 1935 με το Διάταγμα 5/16-3-1935 και η συνολική του επιφάνεια ήταν αρχικά 2.505 τ.χλμ. |
|||
|αποσπάστηκε οριστικά από τον νομό Θεσσαλονίκης, το 1936 |
|||
|- |
|- |
||
|'''[[Νομός Ξάνθης|Ξάνθης]]''' |
|'''[[Νομός Ξάνθης|Ξάνθης]]''' |
Έκδοση από την 15:59, 21 Μαΐου 2018
Μέχρι το 2010 σε κάθε νομό αντιστοιχούσε ένας δευτεροβάθμιος οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης (νομαρχία), με εξαίρεση την Αττική. Από την 1η Ιανουαρίου 2011, οπότε τέθηκε σε ισχύ το πρόγραμμα «Καλλικράτης» του Ν. 3852/2010,[1] οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις καταργήθηκαν και αντικαταστάθηκαν (με μετονομασία ή διάσπαση) από τις περιφερειακές ενότητες.
Στους νομούς δεν συμπεριλαμβάνεται το Άγιο Όρος, το οποίο ορίζεται ως «Αυτόνομη Μοναστική Πολιτεία» ευρισκόμενη εντός της χώρας, αλλά υπαγόμενη σε ειδικό καθεστώς.
Οι 51 Νομοί
ΧΑΡΤΗΣ ΜΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ
Αττική | ||||
---|---|---|---|---|
Α/Α | Νομός | Έδρα νομού | Έκταση (km²) |
Πληθυσμός |
1 | Νομός Αττικής | Αθήνα | 3.808 | 3.827.624 |
Στερεά Ελλάδα | ||||
Α/Α | Νομός | Έδρα νομού | Έκταση (km²) |
Πληθυσμός |
2 | Νομός Ευβοίας | Χαλκίδα | 4.167 | 210.815 |
3 | Νομός Ευρυτανίας | Καρπενήσι | 1.869 | 20.081 |
4 | Νομός Φωκίδας | Άμφισσα | 2.120 | 40.343 |
5 | Νομός Φθιώτιδας | Λαμία | 4.441 | 158.231 |
6 | Νομός Βοιωτίας | Λιβαδειά | 2.952 | 120.432 |
Κεντρική Μακεδονία | ||||
Α/Α | Νομός | Έδρα νομού | Έκταση (km²) |
Πληθυσμός |
7 | Νομός Χαλκιδικής | Πολύγυρος | 2.918 | 105.908 |
8 | Νομός Ημαθίας | Βέροια | 1.701 | 140.611 |
9 | Νομός Κιλκίς | Κιλκίς | 2.519 | 80.419 |
10 | Νομός Πέλλας | Έδεσσα | 2.506 | 139.680 |
11 | Νομός Πιερίας | Κατερίνη | 1.516 | 126.698 |
12 | Νομός Σερρών | Σέρρες | 3.968 | 176.430 |
13 | Νομός Θεσσαλονίκης | Θεσσαλονίκη | 3.683 | 1.110.183 |
Κρήτη | ||||
Α/Α | Νομός | Έδρα νομού | Έκταση (km²) |
Πληθυσμός |
14 | Νομός Χανίων | Χανιά | 2.376 | 156.585 |
15 | Νομός Ηρακλείου | Ηράκλειο | 2.641 | 304.270 |
16 | Νομός Λασιθίου | Άγιος Νικόλαος | 1.823 | 76.319 |
17 | Νομός Ρεθύμνης | Ρέθυμνο | 1.496 | 85.160 |
Ανατολική Μακεδονία & Θράκη | ||||
Α/Α | Νομός | Έδρα νομού | Έκταση (km²) |
Πληθυσμός |
18 | Νομός Δράμας | Δράμα | 3.468 | 98.287 |
19 | Νομός Έβρου | Αλεξανδρούπολη | 4.242 | 147.947 |
20 | Νομός Καβάλας | Καβάλα | 2.111 | 124.917 |
21 | Νομός Ροδόπης | Κομοτηνή | 2.543 | 112.039 |
22 | Νομός Ξάνθης | Ξάνθη | 1.793 | 111.222 |
Ήπειρος | ||||
Α/Α | Νομός | Έδρα νομού | Έκταση (km²) |
Πληθυσμός |
23 | Νομός Άρτας | Άρτα | 1.662 | 67.877 |
24 | Νομός Ιωαννίνων | Ιωάννινα | 4.990 | 167.901 |
25 | Νομός Πρέβεζας | Πρέβεζα | 1.036 | 57.491 |
26 | Νομός Θεσπρωτίας | Ηγουμενίτσα | 1.515 | 43.587 |
Ιόνιοι Νήσοι | ||||
Α/Α | Νομός | Έδρα νομού | Έκταση (km²) |
Πληθυσμός |
27 | Νομός Κέρκυρας | Κέρκυρα | 641 | 104.371 |
28 | Νομός Κεφαλληνίας | Αργοστόλι | 904 | 41.365 |
29 | Νομός Λευκάδας | Λευκάδα | 356 | 23.693 |
30 | Νομός Ζακύνθου | Ζάκυνθος | 406 | 39.015 |
Βόρειο Αιγαίο | ||||
Α/Α | Νομός | Έδρα νομού | Έκταση (km²) |
Πληθυσμός |
31 | Νομός Χίου | Χίος | 904 | 52.674 |
32 | Νομός Λέσβου | Μυτιλήνη | 1.633 | 86.436 |
33 | Νομός Σάμου | Σάμος | 778 | 43.595 |
Πελοπόννησος | ||||
Α/Α | Νομός | Έδρα νομού | Έκταση (km²) |
Πληθυσμός |
34 | Νομός Αρκαδίας | Τρίπολη | 4.419 | 86.685 |
35 | Νομός Αργολίδας | Ναύπλιο | 2.154 | 97.044 |
36 | Νομός Κορινθίας | Κόρινθος | 2.290 | 145.082 |
37 | Νομός Λακωνίας | Σπάρτη | 3.636 | 89.138 |
38 | Νομός Μεσσηνίας | Καλαμάτα | 2.991 | 159.954 |
Νότιο Αιγαίο | ||||
Α/Α | Νομός | Έδρα νομού | Έκταση (km²) |
Πληθυσμός |
39 | Νομός Κυκλάδων | Ερμούπολη | 2.572 | 112.615 |
40 | Νομός Δωδεκανήσου | Ρόδος | 2.714 | 190.071 |
Θεσσαλία | ||||
Α/Α | Νομός | Έδρα νομού | Έκταση (km²) |
Πληθυσμός |
41 | Νομός Καρδίτσας | Καρδίτσα | 2.636 | 113.544 |
42 | Νομός Λάρισας | Λάρισα | 5.381 | 284.325 |
43 | Νομός Μαγνησίας | Βόλος | 2.636 | 208.500 |
44 | Νομός Τρικάλων | Τρίκαλα | 3.384 | 131.085 |
Δυτική Ελλάδα | ||||
Α/Α | Νομός | Έδρα νομού | Έκταση (km²) |
Πληθυσμός |
45 | Νομός Αχαΐας | Πάτρα | 3.271 | 309.694 |
46 | Νομός Αιτωλοακαρνανίας | Μεσολόγγι | 5.447 | 210.802 |
47 | Νομός Ηλείας | Πύργος | 2.618 | 159.300 |
Δυτική Μακεδονία | ||||
Α/Α | Νομός | Έδρα νομού | Έκταση (km²) |
Πληθυσμός |
48 | Νομός Φλώρινας | Φλώρινα | 1.924 | 54.768 |
49 | Νομός Γρεβενών | Γρεβενά | 2.291 | 37.947 |
50 | Νομός Καστοριάς | Καστοριά | 1.720 | 50.322 |
51 | Νομός Κοζάνης | Κοζάνη | 3.516 | 170.196 |
Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως | ||||
Α/Α | Νομός | Έδρα νομού | Έκταση (km²) |
Πληθυσμός |
Άγιο Όρος | Καρυές | 336 | 2.416 |
Ιστορικά Στοιχεία
Οι νομοί αναφέρεται ότι δημιουργήθηκαν με τη διοικητική διαίρεση του 1833, αν και αναφέρονταν ήδη από τη πρώτη διοικητική διαίρεση του 1828. Οι πρώτοι νομοί ήταν 10. Καταργήθηκαν με τη διοικητική διαίρεση της χώρας του 1836 όταν το κράτος χωρίστηκε σε «Διοικήσεις» και ορισμένες «Υποδιοικήσεις», αλλά ξαναδημιουργήθηκαν με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1845.
Οι νομαρχίες καταργήθηκαν ξανά από διοικητικές μονάδες το 2010, που καθορίστηκε με το πρόγραμμα «Καλλικράτης».
Πρόγραμμα Καλλικράτης
Με το πρόγραμμα «Καλλικράτης» που εφαρμόστηκε το 2011, πολλοί νομοί ή τμήματα νομών, νησιών η νομαρχιών επανήλθαν ως δήμοι, περιφερειακές ενότητες είτε με ίδια είτε με διαφορετικές ονομασίες. Μερικοί νομοί αντιστοιχούν σε δήμους που μεταβλήθηκαν με την εφαρμογή του προγράμματος (Ζάκυνθος, Νομός Κέρκυρας → Δήμος Κέρκυρας). Αρκετοί νησιωτικοί νομοί μετατράπηκαν σε πολυάριθμες περιφερειακές ενότητες (Νάξου, Ικαρίας, Τήνου, Ρόδου κ.ά.)
Οι παρακάτω νομοί ήταν μέρος του ελληνικού κράτους που δημιουργήθηκαν από την ανεξαρτησία της Ελλάδας το 1830 μέχρι το 2010, όταν καταργήθηκαν οριστικά με το πρόγραμμα Καλλικράτης:
Οι πρώτοι δέκα νομοί που δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά το 1833:
Νομός | Διοικητικές μεταβολές |
---|---|
Αχαΐας & Ήλιδος | Οι Νομοί Αχαΐας και Ηλείας αποτέλεσαν τον Νομό Αχαΐδοηλίδας. |
Αιτωλίας & Ακαρνανίας | Ο νομός αρχικά περιελάμβανε ως τμήμα του και τον σημερινό νομό Ευρυτανίας, αποτελώντας αρχικά την Επαρχία Ευρυτανίας. Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα που αναφέρονται παραπάνω, ο νομός δεν χώρισε ποτέ σε δύο νομούς, έτσι είναι ο μόνος νομός που έμεινε στην ιστορία με ένα σύνθετο όνομα. |
Αρκαδίας | Είναι ο μόνος νομός που μέχρι σήμερα έχει τα σύνορά του από την ανεξαρτησία αμετάβλητα. Από το 2011 με το πρόγραμμα Καλλικράτης, αποτελεί την Περιφερειακή Ενότητα Αρκαδίας. |
Αργολίδος & Κορινθίας | Οι νομοί Κορινθίας και Αργολίδας αποτέλεσαν τον νομό Αργολιδοκορινθίας, που ως νομός περιλάμβανε αρχικά και την επαρχία Τροιζηνίας, αλλά και τα νησιά του Αργοσαρωνικού Πόρος, Σπέτσες και Ύδρα, τα οποία ανήκουν σήμερα στον νομό Αττικής, στην νομαρχία Πειραιώς. Η πρωτεύουσα του νομού ήταν το Ναύπλιο που ήταν τότε η πρώτη πρωτεύουσα του σύγχρονου ελληνικού κράτους (1828-1834), πριν από την κίνηση του βασιλιά Όθωνα να μεταφέρει την πρωτεύουσα οριστικά στην Αθήνα. |
Αττικοβοιωτίας | Οι νομοί Αττικής και Βοιωτίας αποτέλεσαν τον Νομό Αττικοβοιωτίας. |
Ευβοίας | Ο νομός περιελάμβανε αρχικά και τις βόρειες Σποράδες (Αλόννησος, Σκιάθος και Σκόπελος), οι οποίες σήμερα ανήκουν στον νομό Μαγνησίας, εκτός από το νησί της Σκύρου. |
Κυκλάδων | |
Λακωνίας | Ο νομός αρχικά περιελάμβανε το νοτιοανατολικό μισό του νομού Μεσσηνίας από αυτό που είναι σήμερα. |
Μεσσηνίας | Ο νομός αρχικά περιελάμβανε το νότιο μισό του νομού Ηλείας από αυτό που είναι σήμερα. |
Φωκίδος & Λοκρίδος | Ο νομός αυτός αρχικά δεν περιελάμβανε αρχικά την επαρχία Δομοκού, η οποία μέχρι τότε ήταν μέρος της Θεσσαλίας, υπό οθωμανική κυριαρχία μέχρι το 1881. Η περιοχή σήμερα αποτελεί τον δήμο Δομοκού του νομού Φθιώτιδας έγινε μόνο ένα μέρος του ελληνικού κράτους γενικότερα, και της Φθιώτιδας, ιδίως, μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα το 1881. |
Νομοί που δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά το 1845:
Νομός | Διοικητικές μεταβολές |
---|---|
Φωκίδος & Φθιώτιδος | Ο νομός αυτός αποτελούνταν από τους νομούς Φθιώτιδας και Φωκίδας οι οποίοι αποτέλεσαν τον νομό Φθιωτιδοφωκίδας (το διάστημα 1833-1836 είχε επανασυσταθεί ως νομός Λοκριδοφωκίδας). |
Οι τέσσερις νομοί που δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά το 1864 με την προσάρτηση των Επτανήσων στην Ελλάδα: Το 1864 προσαρτήθηκαν επισήμως στην Ελλάδα τα Επτάνησα και στις 8 Δεκεμβρίου του 1864 διαιρέθηκαν σε τέσσερις νομούς, αλλά μετά από δυο χρόνια, με τον νόμο ΡΜΓ΄ του 1866, και άλλα δυο, με τον ΣΡΞ΄ του 1868, τα Κύθηρα λόγω τεράστιας γεωγραφικής απόστασης από τα υπόλοιπα Επτάνησα υπάχθηκαν στον νομό Αργολίδος και τα Επτάνησα χωρίστηκαν προσωρινά σε τρεις νομούς, Κέρκυρας, Κεφαλληνίας και Ζακύνθου.
Νομός | Διοικητικές μεταβολές |
---|---|
Ζακύνθου | |
Κερκύρας | Κατά τον 19ο αιώνα παραχωρήθηκε στην Ελλάδα ως τμήμα των Ιονίων νήσων και η νήσος Σάσων η οποία ήταν τμήμα των Διαπόντιων νησιών. Από το 1869 μέχρι το 1912 οι Οθωνοί, το Μαθράκι και η Ερεικούσσα σχημάτιζαν τον δήμο Διαποντίων με τους Οθωνούς ως πρωτεύουσα του δήμου. Το 1913, η Ελλάδα εκκένωσε τη νήσο Σάσων και το 1914 το νησί προσαρτήθηκε οριστικά με νόμο στην Αλβανία. |
Κεφαλληνίας | |
Λευκάδος |
Ωστόσο τα νησιά Κύθηρα και Αντικύθηρα μετά την ενσωμάτωση των Επτανήσων στην Ελλάδα, γνώρισαν συνεχείς διοικητικές μεταβολές. Αρχικά εντάχθηκαν το 1866 στον νομό Λακωνίας, στον οποίο παρέμειναν μέχρι το 1868. Την χρονιά αυτή τα δυο νησιά ενσωματώθηκαν στον νομό Αργολιδοκορινθίας όπου παρέμεινε μέχρι το 1899, όταν διασπάστηκε ο νομός. Με την διοικητική διαίρεση του 1899, η επαρχία ενσωματώθηκε στον νεοσύστατο νομό Λακωνικής ο οποίος καταργήθηκε οριστικά δέκα χρόνια μετά το 1909 και τα Κύθηρα μαζί με τα Αντικύθηρα ενσωματώθηκαν και πάλι στον νομό Αργολιδοκορινθίας, ο οποίος ανασυγκροτήθηκε. Το 1929 τα νησιά αποσπάστηκαν οριστικά από την Αργολιδοκορινθία και ενσωματώθηκαν στον νομό Αττικής. Από τα μέσα του 1960 μέχρι τις αρχές του 1980 έγινε μέρος του νομού Πειραιώς και μετά την κατάργησή του έγινε πάλι μέρος του νομού Αττικής.
Οι τρεις νομοί που δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά το 1882 με την προσάρτηση της Άρτας και της Θεσσαλίας στην Ελλάδα:
Νομός | Διοικητικές μεταβολές |
---|---|
Άρτης | Η Άρτα ανέκτησε την ανεξαρτησία της με τη συνθήκη του Βερολίνου το 1881, όμως η περιοχή του κάμπου παρέμεινε υπό Τουρκική κατοχή. Το 1883 δημιουργήθηκε ο ομώνυμος νομός, ο οποίος δεν είχε αρχικά την σημερινή μορφή του, αλλά την μισή έκταση του, ενώ αντίστοιχα περιελάμβανε αρχικά και ένα μικρό μέρος του νομού Ιωαννίνων, έως τότε με τα σύνορα του Ελληνικού κράτους να φτάνουν ως τον Καλαρρύτικο ποταμό, ελευθερώνονται και οι Καλαρρύτες το 1881. Στα πλαίσια της οργάνωσης του ελεύθερου κράτους, η κοινότητα Καλαρρυτών μαζί με το Ματσούκι γίνεται ένας από τους τέσσερις δήμους της επαρχίας Τζουμέρκων του νομού Άρτης. Το 1913 απελευθερώθηκε ο κάμπος της Άρτας μαζί με την Πρέβεζα, την Θεσπρωτία και τα Ιωάννινα. |
Λαρίσης | Προσαρτήθηκε στην Ελλάδα το 1881 μετά την συμφωνία της Κωνσταντινούπολης με την οποία τα ελληνικά σύνορα επεκτάθηκαν στην γραμμή Ολύμπου - Άραχθου και ενσωματώθηκαν στην Ελλάδα η Θεσσαλία και τμήμα της Ηπείρου. Αρχικά η περιοχή του Δομοκού εντάχθηκε στον νομό Λαρίσης. Το 1899 εντάχθηκε στον νομό Φθιώτιδας στον οποίο παρέμεινε μέχρι το 1909. Την περίοδο 1909-1911 επανήλθε στον νομό Λάρισας και από το 1911 επανεντάχθηκε οριστικά στον νομό Φθιώτιδας. |
Τρικάλων |
Διοικητικές διαιρέσεις 1899-1911: Με την διοικητική διαίρεση της Ελλάδας 1899, με την οποία δημιουργήθηκαν αρχικά 26 νομοί, ενώ με την διοικητική διαίρεση της Ελλάδας 1909 (νόμος ΓΥΛΔ΄, υπ' αριθμ. 3434, κατάργηση της προηγούμενης διοικητικής διαίρεσης), δημιουργήθηκαν 16 νομοί:
Αναλυτικά οι Νομοί που δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά από το 1899:
Νομός | Διοικητικές μεταβολές |
---|---|
Αργολίδας | |
Αττικής | |
Αχαΐας | |
Βοιωτίας | |
Ευρυτανίας | |
Ηλείας | |
Καρδίτσας | Το 1899 η Καρδίτσα αποσπάστηκε από τα Τρίκαλα και αποτέλεσε ξεχωριστό νομό με μία επαρχία. Η αλλαγή αυτή ανετράπη το 1909, όταν με νέο νόμο ο νομός Καρδίτσας ενσωματώθηκε και πάλι στον νομό Τρικάλων. Ωστόσο, ο νομός Καρδίτσας επανασυστάθηκε το 1944,[2] αποτελώντας μετεξέλιξη της επαρχίας Καρδίτσας, η οποία μέχρι τότε υπαγόταν στον νομό Τρικάλων. Από την 1η Ιανουαρίου του 2011 μετονομάσθη σε περιφερειακή ενότητα Καρδίτσας. |
Κορινθίας | Το 1899 η Κορινθία αποσπάστηκε από την Αργολιδο-Κορινθία και αποτέλεσε ξεχωριστό νομό με μία επαρχία. Η αλλαγή αυτή ανετράπη το 1909, όταν με νέο νόμο ο νομός Κορινθίας ενσωματώθηκε και πάλι στην Αργολιδο-Κορινθία. Ο σημερινός νομός Κορινθίας επανασυστάθηκε το 1949. |
Λακωνίας | |
Λακωνικής | Το 1899 ιδρύθηκε ο νομός Λακωνικής, ο οποίος αποσπάστηκε από την Λακωνία και αποτέλεσε ξεχωριστό νομό με τρεις επαρχίες (Γυθείου, Οιτύλου και Κυθήρων), με έδρα νομάρχη το Γύθειο. Δέκα χρόνια αργότερα το 1909, με τον νόμο ΓΥΛΔ΄ της 16ης Νοεμβρίου, καταργήθηκε ο νομός Λακωνικής, ενώ οι επαρχίες (Γυθείου και Οιτύλου) ενσωματώθηκαν και πάλι στο νομό Λακωνίας, που υφίσταται μέχρι σήμερα, η δε επαρχία Κυθήρων ενσωματώθηκε στον τότε νομό Αργολιδοκορινθίας. |
Λακεδαίμονος | Το 1899 ιδρύθηκε ο Νομός Λακεδαίμονος, ο οποίος αποσπάστηκε από την Λακωνία και αποτέλεσε ξεχωριστό νομό με δύο επαρχίες (Λακεδαίμονος και Επιδαύρου Λυμηράς), με έδρα νομάρχη τη Σπάρτη. Δέκα χρόνια αργότερα το 1909, με τον νόμο ΓΥΛΔ΄ της 16ης Νοεμβρίου, καταργήθηκε ο νομός Λακεδαίμονος, ενώ οι επαρχίες (Λακεδαίμονος και Επιδαύρου Λυμηράς) ενσωματώθηκαν και πάλι στο νομό Λακωνίας, που υφίσταται μέχρι σήμερα. |
Μαγνησίας | |
Τριφυλίας | Το 1899 η Τριφυλία αποσπάστηκε από την Μεσσηνία και αποτέλεσε ξεχωριστό νομό με δύο επαρχίες (Τριφυλίας και Ολυμπίας). Η αλλαγή αυτή ανετράπη το 1909, όταν με νέο νόμο ο νομός Τριφυλίας ενσωματώθηκε και πάλι στην Μεσσηνία. Ωστόσο ο νομός Τριφυλίας καταργήθηκε οριστικά. |
Φθιώτιδος | |
Φωκίδος | Το 1899 η Φωκίδα αποσπάστηκε ιδρύοντας έτσι για πρώτη φορά δύο ξεχωριστούς νομούς, το νομό Φωκίδος (με έδρα την Άμφισσα) και το νομό Φθιώτιδος (με έδρα τη Λαμία). Το 1909 ανασυστάθηκε ο νομός Φθιώτιδος και Φωκίδος (Φθιωτιδοφωκίδος), ενώ το 1946 διασπάστηκε ξανά, αυτή τη φορά οριστικά μέχρι και σήμερα, με τον νομό Φωκίδας να αποτελείται από τις δύο επαρχίες (Παρνασσίδα και Δωρίδα), μέχρι την κατάργηση των επαρχιών και την ίδρυση των καποδιστριακών δήμων. |
Διοικητικές διαιρέσεις 1912-1920: Με την διοικητική διαίρεση της Ελλάδας 1912 με εφαρμογή του νόμου ΔΝΖ΄ «Περί Δήμων και Κοινοτήτων». Στη συνέχεια ακολούθησαν νέες αποφάσεις και νέοι νόμοι (για παράδειγμα το 1912 για αναγνώριση κοινοτήτων που υλοποίησαν και οργάνωσαν τη διοικητική διαίρεση, λαμβάνοντας υπόψη και τις εδαφικές αλλαγές της Ελλάδας).
Οι πέντε νομοί που δημιουργήθηκαν πρώτη φορά το 1912 με την προσάρτηση της Κρήτης στην Ελλάδα:
Νομός | Διοικητικές μεταβολές |
---|---|
Ηρακλείου | |
Λασιθίου | |
Ρεθύμνης | |
Σφακίων | Ο νομός Σφακίων ιδρύθηκε με τον Οργανικό νόμο της Κρητικής Πολιτείας το 1868 και διατηρήθηκε μέχρι την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. |
Χανίων |
Νομοί που δημιουργήθηκαν πρώτη φορά το 1914 με την προσάρτηση της Μακεδονίας στην Ελλάδα:
Νομός | Διοικητικές μεταβολές |
---|---|
Θεσσαλονίκης | Ο νομός Θεσσαλονίκης δημιουργήθηκε πρώτη φορά το 1913 όταν η περιοχή εντάχθηκε στην Ελλάδα μαζί με την υπόλοιπη Μακεδονία κατά τον Πρώτο Βαλκανικό Πόλεμο την ίδια χρονιά. Αναγνωρίστηκε νομός το 1914. Η έκτασή της ήταν τότε η μεγαλύτερη στην Ελλάδα, καλύπτοντας περίπου το 7% της Ελλάδας. Μέχρι το 1937 οι περιοχές των νομών Πέλλης και Κιλκίς ανήκαν στον νομό Θεσσαλονίκης, ενώ δέκα χρόνια μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο το 1947, αποσπάστηκαν η Ημαθία και η Πιερία. Έως τότε ο νομός Θεσσαλονίκης ήταν ο μεγαλύτερος σε έκταση της Ελλάδος. Μετέπειτα έγινε ο μεγαλύτερος σε έκταση ο νομός Λαρίσης. |
Νομοί που δημιουργήθηκαν πρώτη φορά το 1915 με την προσάρτηση της Ηπείρου, της Μακεδονίας και των βορείων νησιών του Αιγαίου στην Ελλάδα:
Νομός | Διοικητικές μεταβολές |
---|---|
Αργυροκάστρου | Προσωρινός νομός της Ελλάδας που υπήρξε το διάστημα 1915-1916, στη Βόρειο Ήπειρο μετέπειτα καταργήθηκε και τα εδάφη του προσαρτήθηκαν οριστικά στην Αλβανία. |
Δράμας | Στις 31 Μαρτίου 1915 συστήνεται ο προσωρινός νομός Δράμας & Καβάλας, με έδρα την πόλη της Δράμας[3] και στο οποίο αναφέρεται ότι ο νομός διαιρέθηκε σε τέσσερις υποδιοικήσεις, κατά κόσμον γνωστές και ως επαρχίες, Δράμας, Καβάλας ενώ προσαρτήθηκαν και οι τέως υποδιοικήσεις Θάσου, Πραβίου (Ελευθερουπόλεως) και Σαρή Σαμπάν (Νέστου). Με το Διάταγμα της 3ης Οκτωβρίου 1916 της Προσωρινής Κυβερνήσεως (Φ.Ε.Κ. 9), που είχε έδρα την Θεσσαλονίκη ανασυστάθηκε η επαρχία Θάσου. Στις 23 Οκτωβρίου 1918, αποσπάστηκε η Υποδιοίκηση της Θάσου από τη Γενική Διοίκηση Θεσσαλονίκης και προσαρτήθηκε ξανά στο νομό Δράμας & Καβάλας.[4] Στη συνέχεια με το Β.Δ. της 30ης Ιουνίου 1920, συστήθηκε στο νομό Δράμας η επαρχία Ζυρνόβου, με έδρα το Ζύρνοβο (Νευροκόπι).[5] |
Ιωαννίνων | |
Καβάλας | Ο νομός Καβάλας δημιουργήθηκε με τη νομοθεσία 3191 της 11ης Αυγούστου 1924, τότε οι επαρχίες Καβάλας, Νέστου, Πραβίου και Θάσου αποσπάστηκαν από το νομό Δράμας και αποτέλεσαν το νομό Καβάλας.[6] |
Κορυτσάς | Προσωρινός νομός της Ελλάδας που υπήρξε το διάστημα 1915-1916, στη Βόρειο Ήπειρο μετέπειτα καταργήθηκε και τα εδάφη του προσαρτήθηκαν οριστικά στην Αλβανία. |
Κοζάνης | |
Λέσβου | Ο νομός Λέσβου αποτελούνταν αρχικά από έξι νησιά του βορείου Αιγαίου: Λέσβος, Λήμνος, Άγιος Ευστράτιος, Ίμβρος, Τένεδος και Σαμοθράκη. Το 1923 επιστράφηκαν στην Τουρκία με βάση τη Συνθήκη της Λωζάνης τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος. Επίσης, η Σαμοθράκη αποσπάστηκε από τον νομό Λέσβου και εντάχθηκε στο νομό Έβρου και ο νομός πήρε τη γεωγραφική έκταση που έχει μέχρι και σήμερα. |
Πρεβέζης | |
Σάμου | |
Σερρών | |
Φλωρίνης | |
Χαλκιδικής | |
Χίου |
Διοικητικές διαιρέσεις 1920-1928: Υπήρχαν επίσης ελληνικοί νομοί σε περιοχές της σημερινής Αλβανίας και της Τουρκίας, κατά τη διάρκεια της ελληνικής κατοχής των περιοχών αυτών κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και του Ελληνοτουρκικού Πολέμου (1919-1922), αντίστοιχα. Την περίοδο 1920-1928 η Ελλάδα είχε συνολικά 35 νομούς.
Οι έξι νομοί που δημιουργήθηκαν πρώτη φορά το 1920 με την προσάρτηση της Θράκης, στην Ελλάδα:
Νομός | Διοικητικές μεταβολές |
---|---|
Αδριανουπόλεως | Προσωρινός νομός της Ελλάδας που υπήρξε το διάστημα 1920-1922, στην Ανατολική Θράκη, με την Μικρασιατική εκστρατεία το 1922, και την Συνθήκη της Λωζάνης το 1923 προσαρτήθηκε οριστικά στην Τουρκία. |
Έβρου | |
Καλλιπόλεως | Προσωρινός νομός της Ελλάδας που υπήρξε το διάστημα 1920-1922, στην Ανατολική Θράκη, με την Μικρασιατική εκστρατεία το 1922, και την Συνθήκη της Λωζάνης το 1923 προσαρτήθηκε οριστικά στην Τουρκία. |
Ραιδεστού | Προσωρινός νομός της Ελλάδας που υπήρξε το διάστημα 1920-1922, στην Ανατολική Θράκη, με την Μικρασιατική εκστρατεία το 1922, και την Συνθήκη της Λωζάνης το 1923 προσαρτήθηκε οριστικά στην Τουρκία. |
Ροδόπης | |
Σαράντα Εκκλησιών | Προσωρινός νομός της Ελλάδας που υπήρξε το διάστημα 1920-1922, στην Ανατολική Θράκη, με την Μικρασιατική εκστρατεία το 1922, και την Συνθήκη της Λωζάνης το 1923 προσαρτήθηκε οριστικά στην Τουρκία. |
Οι πέντε νομοί που δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά την περίοδο 1930–1944:
Νομός | Διοικητικές μεταβολές |
---|---|
Θεσπρωτίας | Η περιοχή του νομού Θεσπρωτίας προσαρτήθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδας κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων το 1913 όταν ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε την περιοχή από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αρχικά ολόκληρη η περιοχή υπάχθηκε στο νομό Ιωαννίνων. Το 1928 συγκροτήθηκε ο νομός Θεσπρωτίας από δυτικά τμήματα του νομού Ιωαννίνων και βόρεια τμήματα του νομού Πρεβέζης, λαμβάνοντας το αρχαίο ελληνικό όνομα του επώνυμου μυθικού ήρωα Θεσπρωτού. |
Καστορίας | Η περιοχή του νομού Καστορίας προσαρτήθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδας κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων το 1913 όταν ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε την περιοχή από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αρχικά ολόκληρη η περιοχή υπάχθηκε στο νομό Φλωρίνης. Σήμερα έχει την έκταση της περιφερειακής ενότητας Καστοριάς με τα διοικητικά όρια που είχε ο νομός το 1985. Ο νομός διασπάστηκε από τον νομό Φλωρίνης το 1941 κατά την περίοδο της Κατοχής. |
Κιλκίς | Η περιοχή του νομού Κιλκίς προσαρτήθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδας κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων το 1913 όταν ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε την περιοχή από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αρχικά ολόκληρη η περιοχή υπάχθηκε στο νομό Θεσσαλονίκης. Το 1934 συγκροτήθηκε ο νομός Κιλκίς με το Νόμο 6311/8-10-1934 ενώ τα όρια του νομού καθορίστηκαν το 1935 με το Διάταγμα 5/16-3-1935 και η συνολική του επιφάνεια ήταν αρχικά 2.505 τ.χλμ. |
Ξάνθης | αποσπάστηκε οριστικά από τον νομό Ροδόπης |
Πέλλης | αποσπάστηκε οριστικά από τον νομό Θεσσαλονίκης, το 1930 |
Η νέα κυβέρνηση έκανε μεταβολές, συνενώσεις και αλλαγές στους νομούς της Ελλάδας. Επίσης στον χάρτη φαίνεται η βουλγαρική κατοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης, ενώ φαίνεται ως μέρος της Ελληνικής Πολιτείας ολόκληρος ο νομός Έβρου (εκτός της Σαμοθράκης).
Οι νομοί που καταργήθηκαν και επανασυστάθηκαν οριστικά την περίοδο εκείνη:
- Ο νομός Αργολιδοκορινθίας, που επανιδρύθηκε το 1909 αποσπάστηκε στους σημερινούς νομούς Κορινθίας και Αργολίδας.
- Ο νομός Αττικοβοιωτίας, που επανιδρύθηκε το 1909 αποσπάστηκε στους σημερινούς νομούς Αττικής και Βοιωτίας.
- Ο νομός Ευρυτανίας, που καταργήθηκε το 1909, επανιδρύθηκε από ένα κομμάτι του νομού Αιτωλοακαρνανίας και οι δύο νομοί πήραν την έκταση που έχουν σήμερα.
- O νομός Καρδίτσας, που καταργήθηκε το 1909, επανιδρύθηκε από ένα κομμάτι του νομού Τρικάλων και οι δύο νομοί πήραν την έκταση που έχουν σήμερα.
- Ο νομός Μεσσηνίας που περιελάμβανε αρχικά το σημερινό νότιο μισό του νομού Ηλείας το προσάρτησε στον νομό.
- Ο νομός Φθιωτιδοφωκίδας που επανιδρύθηκε το 1909 αποσπάστηκε στους σημερινούς νομούς Φθιώτιδας και Φωκίδας.
Οι περιοχές υπό Γερμανική κατοχή ονομάζονταν και Στρατιωτική Διοίκηση στην Ελλάδα (γερμανικά: Militärverwaltung in Griechenland).
Οι τρεις νομοί που δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά την περίοδο 1947-1949:
Νομός | Διοικητικές μεταβολές |
---|---|
Δωδεκανήσου | Τα Δωδεκάνησα ενσωματώθηκαν με την Ελλάδα το 1947, αρχικά ως Γενική Διοίκηση Δωδεκανήσου, και μετά το 1955 ως νομός Δωδεκανήσου. Η επίσημη τελετή της ενσωμάτωσης έγινε στις 7 Μαρτίου του 1948. Το 1955 η Δωδεκάνησος έγινε επισήμως νομός με πρωτεύουσα της νομαρχίας την πόλη της Ρόδου. |
Ημαθίας | Η Ημαθία ήταν αρχικά τμήμα του νομού Θεσσαλονίκης. Επισήμως αποσπάστηκε από τον νομό Θεσσαλονίκης με τον αναγκαστικό νόμο 903 το 1946 και περιελάμβανε την ομώνυμη επαρχία Ημαθίας και την επαρχία Νάουσας.[7] Το 1949 αναγνωρίστηκε επίσημα ως νομός, με έδρα τη Βέροια. |
Πιερίας | αποσπάστηκε οριστικά από τον νομό Θεσσαλονίκης, το 1949 |
Οι τελευταίοι δύο νομοί που δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά την περίοδο 1964-1971:
Νομός | Διοικητικές μεταβολές |
---|---|
Γρεβενών | Έγινε ξεχωριστός νομός για πρώτη φορά το 1964 όταν αποσπάστηκε ένα μεγάλο τμήμα του νομού Κοζάνης (ο σημερινός δήμος Γρεβενών) και ένα μικρό τμήμα του νομού Λαρίσης (ο σημερινός δήμος Δεσκάτης). Μέχρι το 1964 η περιοχή Δεσκάτης ανήκε στην επαρχία Ελασσόνας του νομού Λαρίσης. Μέχρι τότε, ο νομός Λαρίσης, ήταν ο μεγαλύτερος σε έκταση της Ελλάδος. Σήμερα είναι ο δεύτερος, μετά τον νομό της Αιτωλοακαρνανίας. |
Πειραιώς | Έγινε ξεχωριστός νομός για πρώτη φορά στις 30 Οκτωβρίου 1964, όταν αποσπάστηκε προσωρινά ένα μικρό κομμάτι από τον νομό Αττικής. Στις 8 Μαΐου 1972 ο νομός Πειραιώς καταργήθηκε οριστικά και έως σήμερα είναι τμήμα του νομού Αττικής αλλά είναι μια από τις τέσσερις Νομαρχίες του νομού Αττικής. |
Μετά την μεταπολίτευση:
- Από το 1974 μέχρι το 2010, όλοι οι νομοί παραμείναν σχεδόν αμετάβλητοι με κάποιες μικρές διασπάσεις η συνενώσεις.
- Με την διοικητική διαίρεση της Ελλάδας 1997, η διοικητική μεταρρύθμιση που εφαρμόστηκε με το σχέδιο «Καποδίστριας», με κύρια αλλαγή τη μείωση του αριθμού των δήμων: 13 περιφέρειες, 51 νομοί και 1.034 δήμοι και κοινότητες (910 δήμοι και 124 αυτόνομες κοινότητες). Οι 147 επαρχίες καταργήθηκαν εντέλει, και τα σύνορα των νομών παραμείναν αμετάβλητα, ενώ οι περισσότερες αυτόνομες κοινότητες μετατράπηκαν σε δημοτικά διαμερίσματα και εντάχθηκαν σε δήμους που είχαν δημιουργήσει.
- Με την διοικητική διαίρεση της Ελλάδας 2011, η διοικητική μεταρρύθμιση που εφαρμόστηκε το 2010 με το πρόγραμμα «Καλλικράτης». Ίσχυσε από 1η Ιανουαρίου του 2011, και είχε ως αποτέλεσμα παραπέρα μείωση του συνολικού αριθμού των δήμων: η χώρα διαιρείται πλέον σε επτά αποκεντρωμένες διοικήσεις, δεκατρείς περιφέρειες και 325 δήμους, τα νησιά αποτελούνται από ένα δήμο, εκτός των δυο μεγαλυτέρων Εύβοιας και Κρήτης. Όλες οι αυτόνομες κοινότητες καταργήθηκαν και εντάχθηκαν σε δήμους, ενώ κάποιες άλλες μετατράπηκαν σε δήμους. Οι 51 νομαρχίες καταργήθηκαν εντέλει και εφαρμόστηκαν στην θέση τους οι 74 περιφερειακές ενότητες με τις περισσότερες να ταυτίζονται με τους παλιούς νομούς.
Αναφορές-Παραπομπές
- ↑ «ΦΕΚ A 87/2010, NOMOΣ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 3852, Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα Καλλικράτης». www.et.gr. Εφημερίς της Κυβερνήσεως/Εθνικό Τυπογραφείο. 7 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2017.
- ↑ «ΦΕΚ A 82/1944, NOMOΣ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 1367 περί συστάσεως νομού Καρδίτσας». www.et.gr. Εφημερίς της Κυβερνήσεως/Εθνικό Τυπογραφείο. 10 Μαρτίου 1944. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 1944. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:
|accessdate=
(βοήθεια) - ↑ «ΦΕΚ A 120/1915, Βασιλικό διάταγμα περί διοικητικής διαιρέσεως των νέων χωρών». www.et.gr. Εφημερίς της Κυβερνήσεως/Εθνικό Τυπογραφείο. 31 Μαρτίου 1915. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 1915. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:
|accessdate=
(βοήθεια) - ↑ «ΦΕΚ A 225/1918, Βασιλικό διάταγμα περί αποσπάσεως των υποδιοικήσεων Νιγρίτης και Θάσου από της Γενικής Διοικήσεως Θεσσαλονίκης εις ην μέχρι τούδε υπήγοντο». www.et.gr. Εφημερίς της Κυβερνήσεως/Εθνικό Τυπογραφείο. 23 Οκτωβρίου 1918. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 1918. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:
|accessdate=
(βοήθεια) - ↑ «ΦΕΚ A 158/1920, Βασιλικό διάταγμα περί συστάσεως εν τω νομώ Δράμας υποδιοικήσεως Ζυρνόβου». www.et.gr. Εφημερίς της Κυβερνήσεως/Εθνικό Τυπογραφείο. 30 Ιουνίου 1920. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 1920. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:
|accessdate=
(βοήθεια) - ↑ «ΦΕΚ A 193/1924, ΝΟΜΟΣ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 3191 περί συστάσεως νομού Καβάλας». www.et.gr. Εφημερίς της Κυβερνήσεως/Εθνικό Τυπογραφείο. 11 Αυγούστου 1924. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 1924. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:
|accessdate=
(βοήθεια) - ↑ «ΦΕΚ A 35/1946, ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟΣ NOMOΣ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 903 περί συστάσεως νομού Ημαθίας και επαρχίας Ναούσης». www.et.gr. Εφημερίς της Κυβερνήσεως/Εθνικό Τυπογραφείο. 5 Φεβρουαρίου 1946. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 1946. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:
|accessdate=
(βοήθεια)
Δείτε επίσης
- Κατάλογος νομών Ελλάδας ανά έκταση
- Κατάλογος νομών Ελλάδας ανά πληθυσμό
- Κατάλογος νομών Ελλάδας ανά πυκνότητα πληθυσμού
- Κατάλογος δήμων ανά νομό (πρόγραμμα Καποδίστριας)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Χάρτες Ελλάδας (στα αγγλικά)
- Χάρτης "Καλλικράτη"
|