Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Κόλλια 1967: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
| Γραμμή 9: | Γραμμή 9: | ||
== Η φωτογραφία == |
== Η φωτογραφία == |
||
[[Αρχείο:junta.jpg|thumb|right|340px|Η Κυβέρνηση Κόλλια μετά την ορκομωσία της με τον [[Βασιλιάς Κωνσταντίνος Β΄|Βασιλιά Κωνσταντίνο]]. Διακρίνονται: Στο κέντρο, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος· αριστερά (όπως κοιτάμε) ο |
[[Αρχείο:junta.jpg|thumb|right|340px|Η Κυβέρνηση Κόλλια μετά την ορκομωσία της με τον [[Βασιλιάς Κωνσταντίνος Β΄|Βασιλιά Κωνσταντίνο]]. Διακρίνονται: Στο κέντρο, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος· αριστερά του (όπως κοιτάμε) ο [[Κωνσταντίνος Κόλλιας|Κων. Κόλλιας]] και στην άκρη αριστερά ο [[Γεώργιος Παπαδόπουλος]]· δεξιά του, ο [[Γρηγόριος Σπαντιδάκης]] και στην άκρη δεξιά ο [[Νικόλαος Μακαρέζος]]. Πίσω από το βασιλιά, δεξιά (όπως κοιτάμε), ο [[Στυλιανός Παττακός]] και αριστερά ο [[Γεώργιος Ζωιτάκης]].]] |
||
Μετά την ορκωμοσία της Κυβέρνησης Κόλλια, που έγινε στις 6 το απόγευμα της 21ης Απριλίου 1967, τραβήχτηκε η «πολυσυζητημένη φωτογραφία»<ref name=Kostantinos-253/> του βασιλιά με τα μέλη της χουντικής κυβέρνησης. Σύμφωνα με τη διήγηση του Κωνσταντίνου, η ιδέα για τη φωτογράφηση ήταν δική του. Επέμεινε σε αυτήν, παρόλο που δεν υπήρχε διαθέσιμος φωτογράφος, γι' αυτό έδωσε εντολή στον υπασπιστή του να βρει έναν και να τον φέρει. Ηθελε -πάντα σύμφωνα με τους μεταγενέστερους ισχυρισμούς του- να δηλώσει με έναν τρόπο την αντίθεσή του στο νέο καθεστώς, διότι δε διέθετε άλλη οδό επικοινωνίας με το λαό: «Σκέφτηκα», υποστήριξε, «ότι έχοντας μια έκφραση εμφανούς απογοήτευσης σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο κόσμος με είχε συνηθίσει πάντα χαμογελαστό, θα έστελνα στον ελληνικό λαό το μήνυμα ότι δεν υποστήριζα το πραξικόπημα».<ref>''Χωρίς τίτλο'', '''Β΄''', σελ. 255. Στην πραγματικότητα υπάρχουν 2-3 πόζες της περίφημης φωτογράφησης. Η φωτογραφία υπάρχει και το ενλογω βιβλίο απομνημονευμάτων του τέως βασιλιά (''ό.π.'', σελ. 295-296), όπου η λεζάντα αναφέρει, μεταξύ άλλων: ''Ο Κωνσταντίνος επιχειρεί να στείλει με το βλέμμα του μύνημα δυσαρέσκειας στον ελληνικό λαό -άλλον τρόπο επικοινωνίας δεν διαθέτει''.</ref> |
Μετά την ορκωμοσία της Κυβέρνησης Κόλλια, που έγινε στις 6 το απόγευμα της 21ης Απριλίου 1967, τραβήχτηκε η «πολυσυζητημένη φωτογραφία»<ref name=Kostantinos-253/> του βασιλιά με τα μέλη της χουντικής κυβέρνησης. Σύμφωνα με τη διήγηση του Κωνσταντίνου, η ιδέα για τη φωτογράφηση ήταν δική του. Επέμεινε σε αυτήν, παρόλο που δεν υπήρχε διαθέσιμος φωτογράφος, γι' αυτό έδωσε εντολή στον υπασπιστή του να βρει έναν και να τον φέρει. Ηθελε -πάντα σύμφωνα με τους μεταγενέστερους ισχυρισμούς του- να δηλώσει με έναν τρόπο την αντίθεσή του στο νέο καθεστώς, διότι δε διέθετε άλλη οδό επικοινωνίας με το λαό: «Σκέφτηκα», υποστήριξε, «ότι έχοντας μια έκφραση εμφανούς απογοήτευσης σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο κόσμος με είχε συνηθίσει πάντα χαμογελαστό, θα έστελνα στον ελληνικό λαό το μήνυμα ότι δεν υποστήριζα το πραξικόπημα».<ref>''Χωρίς τίτλο'', '''Β΄''', σελ. 255. Στην πραγματικότητα υπάρχουν 2-3 πόζες της περίφημης φωτογράφησης. Η φωτογραφία υπάρχει και το ενλογω βιβλίο απομνημονευμάτων του τέως βασιλιά (''ό.π.'', σελ. 295-296), όπου η λεζάντα αναφέρει, μεταξύ άλλων: ''Ο Κωνσταντίνος επιχειρεί να στείλει με το βλέμμα του μύνημα δυσαρέσκειας στον ελληνικό λαό -άλλον τρόπο επικοινωνίας δεν διαθέτει''.</ref> |
||
Έκδοση από την 06:30, 9 Μαΐου 2018
Η Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Κόλλια 1967 ήταν η πρώτη κυβέρνηση που προέκυψε από το Πραξικόπημα της 21ης Απριλίου της Χούντας των Συνταγματαρχών, που ανέτρεψε την Κυβέρνηση του Παναγιώτη Κανελλόπουλου.
Τα γεγονότα
Η Κυβέρνηση Κανελλόπουλου είχε αρχίσει τη θητεία της στις 3 Απριλίου και, αδυνατώντας να εξασφαλίσει πλειοψηφία στη Βουλή, προκήρυξε εκλογές,[1] μετά από μια περίπου διετία ανώμαλου κοινοβουλευτικό βίου, ο οποίος είχε διαταραχτεί μετά την κρίση του καλοκαιριού του 1965 (Αποστασία του 1965) και την εκτροπή από τον κοινοβουλευτισμό, με μια σειρά διορισμένων βασιλικών κυβερνήσεων.[2]
Στις 21 Απριλίου 1967 και ενώ είχαν προκηρυχθεί εκλογές για την 28η Μαΐου 1967, ομάδα 29 επίορκων αξιωματικών υπό την ηγεσία του συνταγματάρχη Γεωργίου Παπαδόπουλου κατέλαβαν την εξουσία με Πραξικόπημα της 21ης Απριλίου. Τις πρώτες πρωινές ώρες στις 21 Απριλίου θέτοντας τα διαπιστευμένα όπλα και τους ευέλπιδες κατά της νόμιμης κυβέρνησης της χώρας και ουσιαστικά κατά του λαού κατέλαβαν επίκαιρα σημεία της πρωτεύουσας.
O βασιλιάς Κωνσταντίνος την ίδια μέρα όρκισε την πρώτη χουντική κυβέρνηση, με πρωθυπουργό τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Κωνσταντίνο Κόλλια. Ο Κωνσταντίνος υποστήριξε αργότερα ότι υπήρξε δέσμιος, «αιχμάλωτος των χουντικών»,[3] χωρίς δυνατότητα δυναμικής αντίδρασης και εξαναγκάστηκε να ορκίσει την Κυβέρνηση των πραξικοπηματιών. Ισχυρίστηκε ότι οι πρωτεργάτες του πραξικοπήματος, Γεώργιος Παπαδόπουλος, Στυλιανός Παττακός και Νικόλαος Μακαρέζος, όταν τον επισκέφτηκαν στα ανάκτορα του Τατοΐου απαίτησαν να ορκίσει κυβέρνηση της αρεσκείας τους και να νομιμοποιήσει την ανατροπή του πολιτεύματος.[4] Τον πίεζαν να ορίσει πρωθυπουργό τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου του ΓΕΣ (Α/ΓΕΣ) στρατηγό Γρηγόριο Σπαντιδάκη,[5] ο οποίος θεωρείο άνθρωπος των Ανακτόρων, αλλά είχε τελικά συνταχθεί μαζί τους, ή επεδείκνυε -έστω, κατά τον Κωνσταντίνο- επαμφοτερίζουσα στάση, όχι ξεκάθαρη.[6] Τελικά, ο Κωνσταντίνος, σύμφωνα με τις μεταγενέστερες εξηγήσεις για τη στάση του, απέρριψε την υποψηφιότητα του Σπαντιδάκη και αντιπρότεινε τον έμπιστο του Παλατιού Κων. Κόλλια, εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Ήλπιζε -κατά τη διήγηγσή του πάντοτε- ότι έτσι «θα κέρδιζ[ε] χρόνο δίνοντας την ευκαιρία σε άλλες [μη πιστές στη Χούντα] αξιόμαχες μονάδες [των ενόπλων δυνάμεων] να αντιληφθούν ότι [ήταν] εναντίον του πραξικοπήματος».[5]
Η φωτογραφία
Μετά την ορκωμοσία της Κυβέρνησης Κόλλια, που έγινε στις 6 το απόγευμα της 21ης Απριλίου 1967, τραβήχτηκε η «πολυσυζητημένη φωτογραφία»[5] του βασιλιά με τα μέλη της χουντικής κυβέρνησης. Σύμφωνα με τη διήγηση του Κωνσταντίνου, η ιδέα για τη φωτογράφηση ήταν δική του. Επέμεινε σε αυτήν, παρόλο που δεν υπήρχε διαθέσιμος φωτογράφος, γι' αυτό έδωσε εντολή στον υπασπιστή του να βρει έναν και να τον φέρει. Ηθελε -πάντα σύμφωνα με τους μεταγενέστερους ισχυρισμούς του- να δηλώσει με έναν τρόπο την αντίθεσή του στο νέο καθεστώς, διότι δε διέθετε άλλη οδό επικοινωνίας με το λαό: «Σκέφτηκα», υποστήριξε, «ότι έχοντας μια έκφραση εμφανούς απογοήτευσης σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο κόσμος με είχε συνηθίσει πάντα χαμογελαστό, θα έστελνα στον ελληνικό λαό το μήνυμα ότι δεν υποστήριζα το πραξικόπημα».[7]
Γενικά, και όχι μόνο σε σχέση με τη φωτογραφία, η όλη στάση του Κωνσταντίνου στο ζήτημα της ορκωμοσίας της χουντικής Κυβέρνησης Κόλλια, δεν έπεισε πολλούς, καθώς θεωρούσαν και θεωρούν ότι «ο θυμός που φανέρωσε οφειλόταν στο γεγονός ότι το πραξικόπημα είχε εκτελεσθή από την “Ομάδα των Συνταγματαρχών” την οποία δεν ήλεχγε το Παλάτι και όχι από την “Ομάδα των Στρατηγών” που ήσαν αφοσιωμένοι στο Θρόνο».[8] Η φωτογράφηση του βασιλιά με την κυβέρνηση των δικτατόρων έδρασε νομιμοποιητικά για τη Χούντα. Όπως παραδέχτηκε και ο ίδιος ο Κωνσταντίνος: «Εκ του αποτελέσματος η απόφασή μου αυτή δεν κρίνεται ως ορθή, αφού δεν οδήγησε στο επιθυμητό αποτέλεσμα, αλλά αντιθέτως παρερμηνεύτηκε στον απόλυτο βαθμό».[9]
Η σύνθεση της πρώτης δικτατορικής κυβερνήσεως
Η πρώτη χουντική Kυβέρνηση Κόλλια (21 Απριλίου 1967 - 13 Δεκεμβρίου 1967) ορκίστηκε στις 6 μ.μ. στις 21 Απριλίου 1967.[5] Στη σύνθεσή της συμπεριλαμβάνονταν πέντε στρατιωτικοί. Πρώτα, η ηγετική «τριανδρία» της Χούντας, Παπαδόπουλος, Παττακός και Μακαρέζος. Επίσης, ο Α/ΓΕΣ στρατηγός Σπαντιδάκης, στη θέση του αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και στο Υπουργείο Άμυνας, ο οποίος αν και ανήκε στην ομάδα των πιστών στο Παλάτι ανώτατων αξιωματικών που ετοίμαζαν μια δική τους χούντα που θα είχε τη βασιλική εύνοια (τη λεγόμενη «μεγάλη Χούντα»), «μεταπήδησε την τελευαταία στιγμή στις τάξεις των συνωμοτών[8] (δηλ. στη Χούντα των Συνταγματαρχών, τη λεγόμενη και «μικρή», σε αντιδιαστολή με την προηγούμενη, «των στρατηγών»). Τέλος, ο αντιστράτηγος Γεώργιος Ζωιτάκης που «είχε παίξει διπλό παιγνίδι ανάμεσα στις δυο Χούντες».[8] Αργότερα, και άλλοι παλιοί έμπιστοι των Ανακτόρων και της Αυλής, όπως π.χ. ο Παναγιώτης Πιπινέλης που υπουργοποιήθηκε το Νοεμβρίου του 1967, μεταπήδησαν στο χουντικό στρατόπεδο.[10]
H Kυβέρνηση Κόλλια είχε την εξής σύνθεση, με σειρά διορισμού των μελών της.[11]:
- Κωνσταντίνος Κόλλιας Πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου
- Γρηγόριος Σπαντιδάκης Αντιπρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου και Υπουργός Εθνικής Αμύνης
- Γεώργιος Παπαδόπουλος Υπουργός παρά τη Προεδρία της Κυβερνήσεως
- Νικόλαος Μακαρέζος Υπουργός Συντονισμού
- Στυλιανός Παττακός Υπουργός Εσωτερικών
Τις επόμενες ημέρες διορίστηκαν υπουργοί και υφυπουργοί για την συμπλήρωση κενών θέσεων οι εξής:
Στις 22 Απριλίου 1967:
- Παύλος Οικονόμου - Γκούρας Υπουργός Εξωτερικών
- Λεωνίδας Ροζάκης Υπουργός Δικαιοσύνης
- Κωνσταντίνος Καλαμποκιάς Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
- Αδαμάντιος Ανδρουτσόπουλος Υπουργός Οικονομικών
- Γεώργιος Παπαδημητρακόπουλος Υπουργός Εμπορίου
- Νικόλαος Οικονομόπουλος Υπουργός Βιομηχανίας
- Παναγιώτης Τσαρούχης Υπουργός Δημοσίων Έργων
- Παύλος Τοτόμης Υπουργός Δημοσίας Τάξεως
- Ευστάθιος Πουλαντζάς Υπουργός Κοινωνικής Προνοίας και Υγιεινής
- Αλέξανδρος Ματθαίου Υπουργός Γεωργίας
- Αθανάσιος Αθανασίου Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας
- Δημήτριος Οικονομόπουλος Υπουργός Συγκοινωνιών
- Ιωάννης Ροδινός - Ορλάνδος Υφυπουργός Συντονισμού
- Γεώργιος Ζωιτάκης Υφυπουργός Εθνικής Αμύνης
Στις 24 Απριλίου 1967 διορίστηκε ο
- Γεώργιος Χριστόπουλος Μόνιμος Υφυπουργός Εξωτερικών
Στις 26 Απριλίου 1967 παραιτήθηκε ο Δ. Οικονομόπουλος (Συγκοινωνιών) και διορίστηκαν οι:
- Ιωάννης Τσαντίλας Υπουργός Συγκοινωνιών
- Αλέξανδρος Λέκκας Υπουργός Εργασίας
- Σπύρος Λιζάρδος Υφυπουργός Οικονομικών
- Γεώργιος Γεωργακέλος Υφυπουργός Εμπορίου
Στις 5 Μαΐου 1967 διορίστηκε ο:
- Δημήτριος Πατίλης Υπουργός Βορείου Ελλάδος
Στις 24 Ιουλίου 1967 διορίστηκε ο:
- Θεοφύλακτος Παπακωνσταντίνου Υφυπουργός παρά τω Υπουργείω Προεδρίας της Κυβερνήσεως
Την 1η Νοεμβρίου μετά τις παραιτήσεις των υπουργών Λ. Ροζάκη (Δικαιοσύνης), Ν. Οικονομόπουλου (Βιομηχανίας), Π. Τσαρούχη (Δημοσίων Έργων), Α. Λέκκα (Εργασίας), Κ. Καλαμποκιά (Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων) και Θ. Παπακωνσταντίνου (υφυπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως), διορίστηκαν οι εξής:
- Κωνσταντίνος Καλαμποκιάς Υπουργός Δικαιοσύνης
- Θεοφύλακτος Παπακωνσταντίνου Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
- Ιωάννης Ξυδόπουλος Υπουργός Εργασίας
- Κωνσταντίνος Κυπραίος Υφυπουργός Βιομηχανίας
- Σπυρίδων Λαμπίρης Υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας
Στις 3 Νοεμβρίου 1967 διορίστηκε ο:
- Κωνσταντίνος Παπαδημητρίου Υπουργός Δημοσίων Έργων
και παραιτήθηκε ο Π. Οικονόμου - Γκούρας (Εξωτερικών).
Στις 20 Νοεμβρίου 1967 διορίστηκε ο:
- Παναγιώτης Πιπινέλης Υπουργός Εξωτερικών
Στις 24 Νοεμβρίου παραιτήθηκε ο Ι. Ξυδόπουλος και στη θέση του διορίστηκε ο:
- Δημήτριος Πουλέας Υπουργός Εργασίας
Μετά το Αντικίνημα της 13ης Δεκεμβρίου ο Κόλλιας παραιτήθηκε και διορίστηκε από τον Αντιβασιλέα Ζωιτάκη πρωθυπουργός ο Παπαδόπουλος, ο οποίος σχημάτισε τη δικτατορική Κυβέρνηση του 1967.
Αναφορές
- ↑ Βλ. στο βιβλίο του καθηγητή Meynaud, Jean (1969;). Η βασιλική εκτροπή από τον κοινοβουλευτισμό του Ιουλίου του 1965. Μετάφραση-επιμέλεια: Π. Μερλόπουλος. [Λονδίνο]: Μπάυρον. σελίδες 146 κ.εξ. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:
|year=(βοήθεια) - ↑ Βλ. αναλυτικά Meynaud (1969;), passim.
- ↑ Βασιλεύς Κωνσταντίνος (2015). Χωρίς τίτλο. B΄. Συγγραφική αρωγή: Γιώργος Π. Μαλούχος. Αθήνα: Έκδοση εφ. Το Βήμα. σελίδες 240–241. ISBN 978-960-503-694-2.
- ↑ Χωρίς τίτλο, Β΄, σελ. 240-241.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Χωρίς τίτλο, Β΄, σελ. 253.
- ↑ Χωρίς τίτλο, Β΄, σελ. 241.
- ↑ Χωρίς τίτλο, Β΄, σελ. 255. Στην πραγματικότητα υπάρχουν 2-3 πόζες της περίφημης φωτογράφησης. Η φωτογραφία υπάρχει και το ενλογω βιβλίο απομνημονευμάτων του τέως βασιλιά (ό.π., σελ. 295-296), όπου η λεζάντα αναφέρει, μεταξύ άλλων: Ο Κωνσταντίνος επιχειρεί να στείλει με το βλέμμα του μύνημα δυσαρέσκειας στον ελληνικό λαό -άλλον τρόπο επικοινωνίας δεν διαθέτει.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Ρούσσος, Γεώργιος (1975). Νεώτερη ιστορία του ελληνικού έθνους. Ζ΄. Αθήνα: Ελληνική Μορφωτική Εστία. σελ. 601.
- ↑ Χωρίς τίτλο, Β΄, σελ. 255.
- ↑ Βλ. Meynaud (1969;), σελ. 196.
- ↑ «Κυβέρνησις Κωνσταντίνου Κόλλια (Δικτατορική) Από 21.4.1967 έως 13.12.1967». Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2011.
.svg)