Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα στην Ελλάδα

Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ) ονομάζονται τα εκπαιδευτικά ιδρύματα που παρέχουν ανώτατη εκπαίδευση. Τα ΑΕΙ είναι Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου πλήρως αυτοδιοικούμενα.

Στα ΑΕΙ κατοχυρώνεται η ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και τη διδασκαλία, καθώς και η ελεύθερη έκφραση και διακίνηση των ιδεών. Σε αξιόποινες πράξεις που τελούνται εντός των χώρων των ΑΕΙ εφαρμόζεται η κοινή νομοθεσία.

Κατάλογος Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων Πανεπιστημιακού Τομέα

Όλα τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα είναι δημόσια.

Η φοίτηση στις περισσότερες πανεπιστημιακές σχολές είναι τετραετής, εκτός από τα τμήματα των Πολυτεχνικών Σχολών, τη Γεωπονική, την Οδοντιατρική, τη Φαρμακευτική και την Καλών Τεχνών, στις οποίες είναι πενταετής, ενώ στην Ιατρική Σχολή η φοίτηση είναι εξαετής.

1. Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.)
2. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.)
3. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.)
4. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (Ε.Μ.Π.)
5. Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Γ.Π.Α.)
6. Πανεπιστήμιο Πατρών
7. Πανεπιστήμιο Κρήτης
8. Πολυτεχνείο Κρήτης
9. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
10. Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (Δ.Π.Θ.)
11. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
12. Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Ο.Π.Α.)
13. Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών (Πάντειος)
14. Πανεπιστήμιο Πειραιώς (ΠΑΠΕΙ)
15. Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (ΠΑΜΑΚ)
16. Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
17. Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
18. Πανεπιστήμιο Αιγαίου
19. Ιόνιο Πανεπιστήμιο
20. Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο
21. Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (Ε.Α.Π.)
22. Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος
23. Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής

Καταργηθέντα Iδρύματα

Το 2013 καταργήθηκαν το Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Ελλάδας,ενώ τα τμήματά τους εντάχθηκαν σε άλλα πανεπιστήμια.

Συγχωνεύσεις Ιδρυμάτων

Το 2018 ιδρύθηκε το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής με τη συγχώνευση του Τ.Ε.Ι. Αθήνας και του Α.Ε.Ι. Πειραιά Τ.Τ.

Κατάλογος Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων Τεχνολογικού Τομέα

1. Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης
2. Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης
3. Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κεντρικής Μακεδονίας
4. Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Δυτικής Μακεδονίας
5. Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου
6. Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλίας
7. Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Στερεάς Ελλάδας με τη συγχώνευση του Τ.Ε.Ι. Λαμίας και Τ.Ε.Ι. Χαλκίδας
8. Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Δυτικής Ελλάδας με συγχώνευση των Τ.Ε.Ι. Πατρών και Τ.Ε.Ι. Μεσολογγίου
9. Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πελοποννήσου
10. Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ιονίων Νήσων
11. Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κρήτης
12. Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης

Διάρθρωση της Ανώτατης Εκπαίδευσης

Η ανώτατη εκπαίδευση αποτελείται από δύο παράλληλους τομείς:

α) τον πανεπιστημιακό τομέα, ο οποίος περιλαμβάνει τα Πανεπιστήμια, τα Πολυτεχνεία και την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ)

β) τον τεχνολογικό τομέα, ο οποίος περιλαμβάνει τα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΤΕΙ) και την Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΑΣΠΑΙΤΕ).

Τα ιδρύματα των δύο τομέων της ανώτατης εκπαίδευσης λειτουργούν παράλληλα, με διακριτή φυσιογνωμία, σκοπό και αποστολή.

Αποστολή των ΑΕΙ

Τα ΑΕΙ έχουν ως αποστολή:

α) να παράγουν και να μεταδίδουν τη γνώση με την έρευνα και τη διδασκαλία, να προετοιμάζουν τους φοιτητές για την εφαρμογή της στο επαγγελματικό πεδίο και να καλλιεργούν τις τέχνες και τον πολιτισμό,

β) να συμβάλλουν στη δια βίου μάθηση με σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας, περιλαμβανομένης και της διδασκαλίας από απόσταση, με βάση την επιστημονική και τεχνολογική έρευνα στο ανώτερο επίπεδο ποιότητας σύμφωνα με τα διεθνώς αναγνωρισμένα κριτήρια,

γ) να αναπτύξουν την κριτική ικανότητα και τις δεξιότητες των φοιτητών, να διαμορφώνουν τις απαραίτητες συνθήκες για την ανάδειξη νέων ερευνητών και να παρέχουν τις απαραίτητες γνώσεις και εφόδια στους αποφοίτους τους για την επιστημονική και επαγγελματική τους σταδιοδρομία.

δ) να ανταποκρίνονται στις αναπτυξιακές ανάγκες της χώρας, να προωθούν τη διάχυση της γνώσης και την ανάπτυξη των τεχνών, την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας, καθώς και την καινοτομία, με προσήλωση στις αρχές της επιστημονικής δεοντολογίας, της βιώσιμης ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής, καθώς και να συμβάλουν στο εθνικό σχέδιο για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας στην κατεύθυνση της αειφορίας,

ε) να προωθούν τη συνεργασία με άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα και ερευνητικούς φορείς στην ημεδαπή και την αλλοδαπή, την αποτελεσματική κινητικότητα του εκπαιδευτικού προσωπικού, των φοιτητών και των αποφοίτων τους, συμβάλλοντας στην ευρωπαϊκή και διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα,

στ) να συμβάλουν στη διαμόρφωση υπεύθυνων πολιτών, ικανών να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις όλων των πεδίων των ανθρώπινων δραστηριοτήτων με επιστημονική, επαγγελματική και πολιτιστική επάρκεια και υπευθυνότητα και με σεβασμό στις αξίες της δικαιοσύνης, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της κοινωνικής αλληλεγγύης. της ειρήνης και της ισότητας,

ζ) να αναπτύσσουν κοινούς, ανοικτούς πόρους στην εκπαίδευση, την έρευνα, την τεχνολογία και τον πολιτισμό.

Στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής αποστολής τους τα ΑΕΙ παρέχουν ποιοτική και ολοκληρωμένη εκπαίδευση, σύμφωνα με τις τάσεις της σύγχρονης επιστήμης, της τεχνολογίας και των τεχνών. καθώς και της διεθνούς επιστημονικής πρακτικής . Στο πλαίσιο αυτό, τα Τ.Ε.Ι. εστιάζουν στις εφαρμογές των σύγχρονων επιστημών, της τεχνολογίας και των τεχνών, συνδυάζοντας την ανάπτυξη του κατάλληλου θεωρητικού υποβάθρου σπουδών με την υψηλού επιπέδου εργαστηριακή και πρακτική άσκηση.

Για την εκτέλεση της αποστολής τους, τα ΑΕΙ οργανώνονται και λειτουργούν με κανόνες και πρακτικές που διασφαλίζουν την τήρηση και προάσπιση ιδίως των αρχών:

α) της ελευθερίας στην έρευνα και τη διδασκαλία,

β) της ερευνητικής και επιστημονικής δεοντολογίας,

γ) της ποιότητας της εκπαίδευσης,

δ) της ποιότητας των υπηρεσιών τους, της αποτελεσματικότητάς και αποδοτικότητας στη διαχείριση του προσωπικού, των πόρων και των υποδομών τους,

ε) της διαφάνειας στο σύνολο των δραστηριοτήτων τους,

στ) της αμεροληψίας των οργάνων τους κατά την άσκηση του έργου τους και τη λήψη ατομικών και συλλογικών αποφάσεων,

ζ) της αξιοκρατίας στην επιλογή και εξέλιξη του προσωπικού τους,

η) της ίσης μεταχείρισης μεταξύ των φύλων και του σεβασμού κάθε διαφορετικότητας.

Διάρθρωση των ΑΕΙ

Κάθε ΑΕΙ αποτελείται από σχολές. Η σχολή καλύπτει μια ενότητα συγγενών επιστημονικών κλάδων και εξασφαλίζει τη διεπιστημονική προσέγγιση, τη μεταξύ τους επικοινωνία και τον αναγκαίο, για τη διδασκαλία και την έρευνα, συντονισμό τους. Η σχολή εποπτεύει και συντονίζει τη λειτουργία των τμημάτων, σύμφωνα με τον κανονισμό σπουδών τους.

Οι σχολές διαιρούνται σε τμήματα. Δεν είναι δυνατή η ύπαρξη σχολής με λιγότερα από 2 τμήματα, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις, όπου η αναγκαιότητα σύστασης σχολής με 1 τμήμα αιτιολογείται ειδικά από τη Σύγκλητο. Το τμήμα προάγει την επιστήμη, την τεχνολογία ή τις τέχνες στο αντίστοιχο επιστημονικό πεδίο, οργανώνει τη διδασκαλία στο πλαίσιο των προγραμμάτων σπουδών και εξασφαλίζει τη συνεχή βελτίωση της μάθησης σε αυτό.

Τα τμήματα διαιρούνται σε τομείς, οι οποίοι συντονίζουν τη διδασκαλία μέρους του γνωστικού αντικειμένου του τμήματος, που αντιστοιχεί σε συγκεκριμένο πεδίο ή πεδία της επιστήμης.

Εισαγωγή στα ΑΕΙ

Η εγγραφή σε προγράμματα προπτυχιακών σπουδών τμημάτων/μονοτμηματικών σχολών των ΑΕΙ γίνεται με 4 τρόπους:

α. Πανελλήνιες εξετάσεις

β. Ειδικές εισιτήριες εξετάσεις

γ. Κατατακτήριες εξετάσεις

δ. Μετεγγραφή

Πανελλήνιες εξετάσεις

Οι πανελλήνιες εξετάσεις διενεργούνται στην Γ΄ Τάξη Ημερησίου Γενικού Λυκείου και Ημερησίου Επαγγελματικού Λυκείου-Ομάδας Β΄ καθώς και στην Δ΄ Τάξη Εσπερινού Γενικού Λυκείου και Εσπερινού Επαγγελματικού Λυκείου-Ομάδας Β΄. Οι υποψήφιοι αυτών των κατηγοριών μπορούν να δηλώσουν στο μηχανογραφικό δελτίο τμήματα ΑΕΙ πανεπιστημιακού και τεχνολογικού τομέα.

Ειδικές εισιτήριες εξετάσεις

Ειδικές εισιτήριες εξετάσεις απαιτούνται για την εισαγωγή στα Τμήματα ή κατευθύνσεις Εικαστικών Τεχνών των Σχολών Καλών Τεχνών γιατί αυτές οι Σχολές / Τμήματα δεν υπάγονται στο σύστημα των Πανελληνίων Εξετάσεων. Οι εξετάσεις αυτές διενεργούνται στην κάθε Σχολή ξεχωριστά, σύμφωνα με Υπουργικές Αποφάσεις και προκηρύσσονται από τα αρμόδια όργανα διοίκησης των εν λόγω Σχολών και Τμημάτων.

Επίσης, ειδικές εισιτήριες εξετάσεις διενεργούνται στην Γ΄ Τάξη Ημερησίου Επαγγελματικού Λυκείου-Ομάδας Α΄ καθώς και στη Δ΄ Τάξη Εσπερινού Επαγγελματικού Λυκείου-Ομάδας Α΄. Οι υποψήφιοι αυτών των κατηγοριών διεκδικούν θέσεις μόνο στα ΑΕΙ του τεχνολογικού τομέα.

Κατατακτήριες εξετάσεις

Οι κατατακτήριες εξετάσεις διενεργούνται σε κάθε τμήμα ΑΕΙ. Οι υποψήφιοι για κατάταξη είναι κάτοχοι πτυχίου ή διπλώματος ΑΕΙ της ημεδαπής ή ισότιμου τίτλου της αλλοδαπής. Σε ορισμένα τμήματα ΑΕΙ προβλέπεται δυνατότητα συμμετοχής σε κατόχους διπλώματος ανώτερης σχολής της ημεδαπής.

Όργανα των ΑΕΙ και των μονάδων τους

Όργανα Ιδρύματος

α. Σύγκλητος

β. Πρυτανικό Συμβούλιο

γ. Πρύτανης

δ. Αντιπρυτάνεις

Όργανα Σχολής

α. Γενική Συνέλευση

β. Κοσμητεία

γ. Κοσμήτορας

Όργανα του Τμήματος

α. Συνέλευση

β. Διοικητικό Συμβούλιο

γ. Πρόεδρος

Όργανα Τομέα

α. Γενική Συνέλευση

β. Διευθυντής

Όργανα των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών & Διδακτορικών Σπουδών

α. Σύγκλητος Ιδρύματος

β. Συνέλευση Τμήματος / Ειδική Διατμηματική Επιτροπή / Ειδική Διιδρυματική Επιτροπή

γ. Συντονιστική Επιτροπή

δ. Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών

ε. Διευθυντής

Οργανισμός

Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Οικονομικών και Παιδείας και Θρησκευμάτων, εγκρίνεται ο οργανισμός κάθε ιδρύματος, ύστερα από πρόταση του πρύτανη, η οποία διατυπώνεται μετά από γνώμη της Συγκλήτου και εγκρίνεται από το Συμβούλιο.

Με τον οργανισμό καθορίζονται τα θέματα οργανωτικής δομής και λειτουργίας κάθε ιδρύματος και ιδίως τα ακόλουθα:

α) η οργάνωση της ακαδημαϊκής, διοικητικής και οικονομικής λειτουργίας του ιδρύματος,

β) η ίδρυση σχολής δια βίου μάθησης,

γ) τα αρμόδια όργανα και η διαδικασία ίδρυσης, μετονομασίας, συγχώνευσης ή κατάργησης εργαστηρίων, κλινικών και μουσείων στα τμήματα και καθορισμού των εσωτερικών τους κανονισμών, οι όροι και οι διαδικασίες εκλογής των διευθυντών τους και τα λοιπά θέματα οργάνωσης και λειτουργίας τους,

δ) οι κανόνες λειτουργίας του Συμβουλίου του ιδρύματος, της Συγκλήτου, της κοσμητείας, της γενικής συνέλευσης της σχολής και της συνέλευσης του τμήματος, καθώς και των λοιπών συλλογικών οργάνων και επιτροπών του ιδρύματος,

ε) τα ειδικά προσόντα και οι προϋποθέσεις επιλογής και εξέλιξης των καθηγητών του ιδρύματος,

στ) η διαδικασία προκήρυξης θέσεων, επιλογής και διορισμού των καθηγητών του ιδρύματος,

ζ) τα καθήκοντα, δικαιώματα και υποχρεώσεις των καθηγητών του ιδρύματος,

η) τα κωλύματα συμμετοχής καθηγητών σε συλλογικά όργανα και σε ερευνητικά ή άλλα προγράμματα,

θ) οι όροι, οι προϋποθέσεις και ο τρόπος επιβράβευσης των καθηγητών για την ενίσχυση του ερευνητικού, εκπαιδευτικού και εν γένει επιστημονικού έργου τους,

ι) τα κριτήρια απονομής των τίτλων του Επίτιμου Διδάκτορα, του Ομότιμου και Επίτιμου Καθηγητή,

ια) τα καθήκοντα, δικαιώματα και υποχρεώσεις του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΕΕΠ), του Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (ΕΔΙΠ) και του Ειδικού Τεχνικού Εργαστηριακού Προσωπικού (ΕΤΕΠ) του ιδρύματος,

ιβ) τα θέματα επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης του πάσης φύσεως προσωπικού των ιδρυμάτων,

ιγ) τα καθήκοντα, δικαιώματα και υποχρεώσεις των φοιτητών του ιδρύματος,

ιδ) οι κανόνες δεοντολογίας όλων των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, καθώς και τα όργανα ελέγχου της τήρησης των κανόνων αυτών και οι αρμοδιότητές τους,

ιε) τα πειθαρχικά παραπτώματα, οι ποινές, καθώς και τα όργανα που είναι αρμόδια για τον έλεγχο της τήρησης των θεσπισμένων κανόνων από τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, πλην των καθηγητών και του διοικητικού προσωπικού, οι αρμοδιότητές τους και η σχετική διαδικασία,

ιστ) οι βασικές αρχές λειτουργίας των προγραμμάτων προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών, ο τρόπος αξιολόγησης του διδακτικού έργου των καθηγητών από τους φοιτητές, οι μέθοδοι αξιολόγησης της προόδου των φοιτητών, οι απαραίτητες πιστωτικές μονάδες για την απονομή τίτλων σπουδών, η αλληλεξάρτηση των μαθημάτων, ο τρόπος αναπλήρωσής τους και η δυνατότητα οργάνωσης και λειτουργίας θερινών εξαμήνων για ταχύρρυθμη διδασκαλία ύλης εξαμήνου,

ιζ) οι κοινωνικές παροχές προς τους φοιτητές,

ιη) η ίδρυση υπηρεσίας υποστήριξης φοιτητών, στην οποία καθηγητές ασκούν καθήκοντα συμβούλου σπουδών,

ιθ) η έκταση και οι προϋποθέσεις χορήγησης ανταποδοτικών υποτροφιών σε φοιτητές,

κ) η διαδικασία ορισμού και ανάδειξης εκπροσώπων των καθηγητών, των φοιτητών και κάθε είδους προσωπικού στα συλλογικά όργανα του ιδρύματος,

κα) η διαδικασία κατάρτισης, καθώς και οι προϋποθέσεις και η διαδικασία πρότασης αναθεώρησης των συμφωνιών προγραμματικού σχεδιασμού,

κβ) η διαδικασία κατάρτισης του ετήσιου απολογισμού

κγ) η διαδικασία για την προστασία και ασφάλεια του προσωπικού και της περιουσίας του ιδρύματος,

κδ) η σύσταση και κατάργηση θέσεων εκπαιδευτικού προσωπικού,

κε) η οργάνωση των διοικητικών υπηρεσιών του ιδρύματος, καθώς και η σύσταση θέσεων διοικητικού προσωπικού κάθε κατηγορίας,

κστ) τα ειδικότερα προσόντα και η διαδικασία επιλογής του γραμματέα του ιδρύματος,

κζ) η σύσταση τεχνικού συμβουλίου και τεχνικής υπηρεσίας και τα θέματα που αφορούν τη διοίκηση, τη διάρθρωση και τη λειτουργία τους,

κη) η σύσταση οικονομικού συμβουλίου και νομικής υπηρεσίας,

κθ) οι φορείς φύλαξης του ιδρύματος και της περιουσίας του,

λ) η δυνατότητα, οι όροι και η διαδικασία κατάταξης πτυχιούχων ΑΕΙ και ανώτερων σχολών διετούς και υπερδιετούς κύκλου σπουδών σε τμήματα του ιδρύματος και προκειμένου για την κατάταξη πτυχιούχων ΑΕΙ η διαδικασία αναγνώρισης πιστωτικών μονάδων,

λα) οι προϋποθέσεις, οι όροι και η διαδικασία εισαγωγής στα προγράμματα σπουδών σύντομου κύκλου,

λβ) οι τιμητικοί τίτλοι που απονέμονται από το ίδρυμα,

λγ) θέματα που σχετίζονται με την υποστήριξη των φοιτητών και όλου του προσωπικού του ιδρύματος με αναπηρία,

λδ) η δυνατότητα των ΑΕΙ να συνάπτουν συμβάσεις μίσθωσης μεταφορικών μέσων για τη μεταφορά των φοιτητών, συμβάσεις καθαριότητας, φύλαξης και συντήρησης και εγκαταστάσεών τους και κάθε άλλο θέμα που συναρτάται με τις ειδικότερες ανάγκες κάθε ιδρύματος και

λε) θέματα που ειδικότερα ορίζονται με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.

Εσωτερικός Κανονισμός

Με απόφαση του οικείου Συμβουλίου, που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση του πρύτανη και σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εγκρίνεται ο εσωτερικός κανονισμός κάθε ιδρύματος, με τον οποίο καθορίζονται θέματα εσωτερικής λειτουργίας του ιδρύματος και, ιδίως, τα ακόλουθα:

α) ο οδηγός προγραμμάτων προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών, ο ειδικότερος τρόπος και η διαδικασία εξετάσεων και άλλων μεθόδων αξιολόγησης των φοιτητών, οι ειδικότεροι τύποι τίτλων σπουδών ανά σχολή και πρόγραμμα σπουδών, η διαδικασία ορκωμοσίας των πτυχιούχων, η οργάνωση των προγραμμάτων σπουδών,

β) η ποσοστιαία αναλογία μεταξύ υποχρεωτικών και επιλεγόμενων μαθημάτων στο πρόγραμμα σπουδών,

γ) οι προϋποθέσεις συμμετοχής των φοιτητών στις εξεταστικές περιόδους, η διάρκεια των εξεταστικών περιόδων και οι όροι και η διαδικασία επανεξέτασης των φοιτητών,

δ) τα ειδικότερα θέματα λειτουργίας όλων των υπηρεσιών του ιδρύματος,

ε) ο τρόπος διεξαγωγής των εκλογικών διαδικασιών για την ανάδειξη των συλλογικών οργάνων του ιδρύματος,

στ) η διαδικασία απονομής τιμητικών ακαδημαϊκών τίτλων,

ζ) οι κανόνες τελετουργικού ή εθιμοτυπικού χαρακτήρα και δημοσίων σχέσεων,

η) ο τρόπος λειτουργίας της υπηρεσίας υποστήριξης φοιτητών,

θ) οι κανόνες λειτουργίας της βιβλιοθήκης, των κλινικών, εργαστηρίων και μουσείων του ιδρύματος,

ι) οι όροι και η διαδικασία χορήγησης των κοινωνικών παροχών στους φοιτητές, καθώς και οι κανόνες λειτουργίας των σχετικών υπηρεσιών του ιδρύματος, όπως οι υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, στέγασης και σίτισης,

ια) η διαδικασία χορήγησης ανταποδοτικών υποτροφιών στους φοιτητές,

ιβ) ειδικότερα θέματα φύλαξης του ιδρύματος και της περιουσίας του,

ιγ) κάθε θέμα που σχετίζεται με τη λειτουργία των υπηρεσιών και των οργάνων, μονομελών και συλλογικών, του ιδρύματος και

ιδ) τα θέματα που ειδικότερα ορίζονται με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.

Διάρθρωση των Σπουδών

Οι σπουδές διαρθρώνονται σε 3 κύκλους:

• Τον πρώτο κύκλο
• Τον δεύτερο κύκλο
• Τον τρίτο κύκλο

Ο πρώτος κύκλος σπουδών συνίσταται στην παρακολούθηση ενός προγράμματος σπουδών, περιλαμβάνει μαθήματα που αντιστοιχούν κατ' ελάχιστο σε 180 πιστωτικές μονάδες και ολοκληρώνεται με την απονομή τίτλου σπουδών. Κάθε ακαδημαϊκό έτος περιλαμβάνει εκπαιδευτικές δραστηριότητες που αντιστοιχούν σε 60 πιστωτικές μονάδες.

Ο δεύτερος κύκλος σπουδών συνίσταται στην παρακολούθηση προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών, περιλαμβάνει για κάθε πρόγραμμα σπουδών μαθήματα που αντιστοιχούν κατ' ελάχιστο σε 60 πιστωτικές μονάδες και ολοκληρώνεται με την απονομή Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης (ΜΔΕ), σύμφωνα με τα οριζόμενα στο οργανισμό κάθε ιδρύματος.

Ο τρίτος κύκλος συνίσταται στην παρακολούθηση προγράμματος διδακτορικών σπουδών, το οποίο περιλαμβάνει για κάθε πρόγραμμα σπουδών μαθήματα που αντιστοιχούν κατ' ελάχιστο σε 30 πιστωτικές μονάδες και την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής. Ολοκληρώνεται σε κατ' ελάχιστο τρία έτη με την απονομή Διδακτορικού Διπλώματος (ΔΔ), σύμφωνα με τα οριζόμενα στον οργανισμό κάθε ιδρύματος.

Στον οργανισμό κάθε ιδρύματος ρυθμίζονται τα ειδικότερα θέματα οργάνωσης και λειτουργίας των κύκλων σπουδών, καθώς και οι όροι και οι προϋποθέσεις εφαρμογής μεθόδων εξ αποστάσεως εκπαίδευσης σε αυτούς.

Προγράμματα Προπτυχιακών Σπουδών (ΠΠΣ)

Διδακτικό Έργο

Το διδακτικό έργο κατανέμεται σε εξαμηνιαία μαθήματα. Ως διδακτικό έργο θεωρείται:

α) η αυτοτελής διδασκαλία ενός μαθήματος,

β) η αυτοτελής διδασκαλία μαθημάτων εμβάθυνσης σε μικρές ομάδες φοιτητών,

δ) η επίβλεψη εργασιών ή πτυχιακών/διπλωματικών εργασιών και

ε) η οργάνωση σεμιναρίων ή άλλων ανάλογων δραστηριοτήτων που αποσκοπούν στην εμπέδωση των γνώσεων των φοιτητών.

Πρόγραμμα Σπουδών

Το πρόγραμμα σπουδών περιέχει τους τίτλους των υποχρεωτικών, των κατ' επιλογή υποχρεωτικών και των προαιρετικών μαθημάτων, το περιεχόμενό τους, τις εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας τους, στις οποίες περιλαμβάνεται το κάθε μορφής επιτελούμενο διδακτικό έργο και τη χρονική αλληλουχία ή αλληλεξάρτηση των μαθημάτων. Περιέχει επίσης τα προσόντα και τις ειδικότητες του εκπαιδευτικού προσωπικού που απαιτούνται για την εφαρμογή του και την επίτευξή των μαθησιακών στόχων του.

Σύμφωνα με το εθνικό πλαίσιο προσόντων της ανώτατης εκπαίδευσης, κάθε πρόγραμμα σπουδών περιέχει επίσης τα μαθησιακά αποτελέσματα και τα προσόντα που αποκτώνται από το σύνολο του προγράμματος σπουδών, καθώς και από κάθε επιμέρους μάθημα ή εκπαιδευτική δραστηριότητα ή πρακτική άσκηση που περιλαμβάνεται σε αυτό, τις πιστωτικές μονάδες καθώς και το επίπεδο των προσόντων σε αντιστοίχιση του με εκείνα του εθνικού πλαισίου προσόντων, του ευρωπαϊκού πλαισίου προσόντων δια βίου μάθησης και του πλαισίου προσόντων του ευρωπαϊκού χώρου ανώτατης εκπαίδευσης.

Το περιεχόμενο του προγράμματος σπουδών καταρτίζεται από ειδική επιτροπή, η οποία αποτελείται από τουλάχιστον 5 καθηγητές της σχολής του οικείου γνωστικού πεδίου και συγκροτείται από τον κοσμήτορα και, εφόσον δεν πρόκειται για νέο πρόγραμμα σπουδών, τον πρόεδρο του τμήματος ή, σε περίπτωση συνεργασίας σχολών του ίδιου ΑΕΙ, από τους οικείους κοσμήτορες. Το περιεχόμενο του προγράμματος σπουδών εγκρίνεται από τον πρύτανη, ύστερα από εισήγηση της κοσμητείας ή των κοσμητειών και σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου. Με τον εσωτερικό κανονισμό ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν τη συγκρότηση της επιτροπής, καθώς και οι προϋποθέσεις και η διαδικασία της κατ' έτος αναθεώρησης επιμέρους πτυχών του περιεχομένου του προγράμματος σπουδών.

Στα προγράμματα σπουδών πρώτου κύκλου ενός ιδρύματος μπορούν να περιλαμβάνονται, με την αναγνώριση των αντίστοιχων πιστωτικών μονάδων, μαθήματα που παρέχονται από σχολές άλλων ιδρυμάτων της ημεδαπής, όπως ορίζεται στους οργανισμούς των ιδρυμάτων αυτών, ή της αλλοδαπής. Μεταξύ των δύο ιδρυμάτων καταρτίζεται ειδικό πρωτόκολλο συνεργασίας.

Τα προγράμματα σπουδών πρώτου κύκλου δύνανται να περιλαμβάνουν μαθήματα για την εκμάθηση ξένων γλωσσών. Μετά την πιστοποίηση ενός προγράμματος σπουδών, ο κοσμήτορας αναθέτει την υλοποίηση του στο τμήμα.

Κανονισμός Προπτυχιακών Σπουδών

Ιδιαίτερο κεφάλαιο του εσωτερικού κανονισμού του ιδρύματος αποτελεί ο κανονισμός προπτυχιακών σπουδών, ο οποίος καταρτίζεται ύστερα από εισήγηση των κοσμητειών.

Ο κανονισμός προπτυχιακών σπουδών περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τις προϋποθέσεις για την απονομή τίτλου σπουδών, την πρόβλεψη υποχρεωτικής παρακολούθησης συγκεκριμένων μαθημάτων, τον ανώτατο αριθμό πιστωτικών μονάδων που αντιστοιχούν στα μαθήματα στα οποία μπορεί να εγγραφεί κάθε φοιτητής ανά εξάμηνο, τον χαρακτηρισμό των μαθημάτων και τα τυχόν προαπαιτούμενα μαθήματα, τη δυνατότητα παρακολούθησης μαθημάτων από άλλες σχολές ή ιδρύματα, τις κατευθύνσεις, την έκταση και το περιεχόμενο των προπτυχιακών μαθημάτων, τη σειρά των μαθημάτων στα οποία μπορούν να εγγραφούν οι φοιτητές, τις διαδικασίες αξιολόγησης των μαθημάτων και των διδασκόντων από τους φοιτητές, τους τρόπους διασφάλισης του αδιάβλητου των εξετάσεων, την προθεσμία μέσα στην οποία χορηγείται ο τίτλος σπουδών και τα αρμόδια προς τούτο όργανα, το τελετουργικό αποφοίτησης, τον τύπο των τίτλων σπουδών, τη διαδικασία για τη χορήγηση υποτροφιών, ανταποδοτικών ή μη, τους όρους υπό τους οποίους ο φοιτητής θεωρείται ότι δεν δικαιούται τις πάσης φύσεως φοιτητικές παροχές, καθώς και τη διαδικασία με την οποία βεβαιώνεται η απώλεια του δικαιώματος αυτού, καθώς και ζητήματα τεχνολογικής και οικονομικής υποστήριξης των προγραμμάτων σπουδών και ειδικής γραμματειακής κάλυψης των αναγκών τους.

Χρονική Διάρθρωση Σπουδών - Εξετάσεις

Το ακαδημαϊκό έτος αρχίζει την 1η Σεπτεμβρίου και λήγει την 31η Αυγούστου του επόμενου έτους. Το διδακτικό έργο κάθε ακαδημαϊκού έτους διαρθρώνεται σε 2 εξάμηνα.

Ο φοιτητής εγγράφεται στη σχολή στην αρχή κάθε εξαμήνου σε ημερομηνίες που ορίζονται από την κοσμητεία και δηλώνει τα μαθήματα που επιλέγει. Αν δεν εγγραφεί σε 2 συνεχόμενα εξάμηνα, διαγράφεται αυτοδικαίως από τη σχολή. Για τη διαγραφή εκδίδεται διαπιστωτική πράξη του κοσμήτορα.

Οι φοιτητές που αποδεδειγμένα εργάζονται τουλάχιστον 20 ώρες την εβδομάδα δύνανται να εγγράφονται ως φοιτητές μερικής φοίτησης, ύστερα από αίτησή τους που εγκρίνεται από την κοσμητεία της σχολής. Ο οργανισμός ορίζει τις ειδικότερες προϋποθέσεις και τη διαδικασία για την εφαρμογή του προηγούμενου εδαφίου, καθώς και τις ειδικότερες προϋποθέσεις και τη διαδικασία διευκόλυνσης της φοίτησης των φοιτητών με αναπηρία.

Οι φοιτητές μπορούν, ύστερα από αίτησή τους προς την κοσμητεία της σχολής τους, να διακόψουν τη φοίτησή τους. Με τον οργανισμό του ιδρύματος καθορίζεται η διαδικασία διαπίστωσης της διακοπής της φοίτησης, τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν την αίτηση και ο μέγιστος χρόνος της διακοπής, καθώς και η δυνατότητα της κατ' εξαίρεση υπέρβασης του χρόνου αυτού. Η φοιτητική ιδιότητα διακόπτεται προσωρινά κατά το χρόνο διακοπής της φοίτησης, εκτός αν η διακοπή οφείλεται σε αποδεδειγμένους λόγους υγείας ή σε λόγους ανωτέρας βίας.

Κάθε εξάμηνο περιλαμβάνει τουλάχιστον 13 πλήρεις εβδομάδες διδασκαλίας. Ο αριθμός των εβδομάδων για τη διενέργεια των εξετάσεων ορίζεται στον οργανισμό του ιδρύματος.

Αν για οποιονδήποτε λόγο ο αριθμός των εβδομάδων διδασκαλίας που πραγματοποιήθηκε σε ένα μάθημα είναι μικρότερος από τις 13, το μάθημα θεωρείται ότι δεν διδάχθηκε και δεν εξετάζεται, τυχόν δε εξέτασή του είναι άκυρη και ο βαθμός δεν υπολογίζεται για την απονομή του τίτλου σπουδών.

Οι εξετάσεις διενεργούνται αποκλειστικά μετά το πέρας του χειμερινού και του εαρινού εξαμήνου για τα μαθήματα που διδάχθηκαν στα εξάμηνα αυτά, αντίστοιχα. Ο φοιτητής δικαιούται να εξεταστεί στα μαθήματα και των 2 εξαμήνων πριν από την έναρξη του χειμερινού εξαμήνου. Ειδική μέριμνα λαμβάνεται για την προφορική εξέταση φοιτητών με αποδεδειγμένη πριν από την εισαγωγή τους στο ίδρυμα δυσλεξία, σύμφωνα με διαδικασία που ορίζεται στον εσωτερικό κανονισμό του ιδρύματος.

Η βαθμολογίας σε κάθε μάθημα καθορίζεται από τον διδάσκοντα, ο οποίος μπορεί να οργανώσει κατά την κρίση του γραπτές ή και προφορικές εξετάσεις ή και να στηριχθεί στις εργασίες ή εργαστηριακές ασκήσεις.

Ο φοιτητής ολοκληρώνει τις σπουδές του και του απονέμεται τίτλος σπουδών όταν εξεταστεί επιτυχώς στα μαθήματα που προβλέπονται από το πρόγραμμα σπουδών και συγκεντρώσει τον απαιτούμενο αριθμό πιστωτικών μονάδων.

Για την απονομή του τίτλου σπουδών πρώτου κύκλου απαιτείται η επιτυχής ολοκλήρωση μαθημάτων μιας τουλάχιστον ξένης γλώσσας ή η αποδεδειγμένη γνώση της. Οι ξένες γλώσσες που απαιτούνται, ο αριθμός των μαθημάτων, το επίπεδο εκμάθησής τους και ο τρόπος απόδειξης της γνώσης της ξένης γλώσσας ή των γλωσσών ορίζονται στον οργανισμό του ιδρύματος.

Σύμβουλοι Σπουδών

Ο σύμβουλος σπουδών καθοδηγεί και υποστηρίζει τους φοιτητές στα προγράμματα σπουδών τους. Με τον εσωτερικό κανονισμό κάθε ιδρύματος ορίζεται η εκ περιτροπής ανάθεση καθηκόντων συμβούλου σπουδών σε καθηγητές και ρυθμίζονται ειδικότερα σχετικά θέματα.

Συγγράμματα

Διδακτικό σύγγραμμα θεωρείται κάθε έντυπο ή ηλεκτρονικό βιβλίο, περιλαμβανομένων των ηλεκτρονικών βιβλίων ελεύθερης πρόσβασης, καθώς και οι έντυπες ή ηλεκτρονικές ακαδημαϊκές σημειώσεις, ύστερα από την κατ' έτος έγκρισή τους από τις συνελεύσεις των τμημάτων, το οποίο ανταποκρίνεται κατά τρόπο ολοκληρωμένο στο γνωστικό αντικείμενο ενός μαθήματος και καλύπτει ολόκληρο ή το μεγαλύτερο μέρος της ύλης και του περιεχομένου του, όπως αυτά καθορίζονται στον κανονισμό προπτυχιακών σπουδών, σύμφωνα με το εγκεκριμένο πρόγραμμα σπουδών της οικείας σχολής. Ο κατάλογος των διδακτικών συγγραμμάτων περιλαμβάνει τουλάχιστον ένα προτεινόμενο διδακτικό σύγγραμμα ανά υποχρεωτικό ή επιλεγόμενο μάθημα, το οποίο προέρχεται από τα δηλωθέντα συγγράμματα στο Κεντρικό Πληροφοριακό Σύστημα (ΚΠΣ) ΕΥΔΟΞΟΣ και συντάσσεται ύστερα από εισηγήσεις των οικείων διδασκόντων ή υπευθύνων για καθένα από αυτά, καθώς και των λοιπών καθηγητών που κατέχουν θέση του ιδίου ή συναφούς γνωστικού αντικειμένου με το γνωστικό αντικείμενο του μαθήματος.

Ενισχύονται οι βιβλιοθήκες των ιδρυμάτων με τον απαραίτητο αριθμό έντυπων ή ηλεκτρονικών συγγραμμάτων ώστε να καλύπτονται οι εκπαιδευτικές ανάγκες των ιδρυμάτων. Για κάθε διδακτικό σύγγραμμα παραχωρείται από το δημόσιο στη βιβλιοθήκη του οικείου ιδρύματος ανάλογος αριθμός αντιτύπων. ΟΙ βιβλιοθήκες των ΑΕΙ υποχρεούνται σε μακροχρόνιο δανεισμό έντυπων ή ηλεκτρονικών συγγραμμάτων για την κάλυψη των αναγκών των φοιτητών κατά τη διάρκεια των σπουδών τους.

Οι παραδόσεις-σημειώσεις των μαθημάτων που διδάσκουν οι καθηγητές όλων των βαθμίδων αναρτώνται υποχρεωτικά στο διαδίκτυο.

Κάθε διδάσκων οφείλει να διανέμει σε όλους τους φοιτητές που έχουν εγγραφεί στο μάθημα, κατά την πρώτη εβδομάδα των μαθημάτων και με δαπάνες του ιδρύματος στο οποί ανήκει, αναλυτικό διάγραμμα μελέτης το οποίο περιλαμβάνει τη διάρθρωση της ύλης του μαθήματος, σχετική βιβλιογραφία, άλλη τεκμηρίωση και συναφή πληροφόρηση.

Από το ακαδημαϊκό έτος 2012-2013 δεν χορηγούνται δωρεάν έντυπα διδακτικά συγγράμματα σε φοιτητές:

α) που παρακολουθούν πρόγραμμα σπουδών για τη λήψη πτυχίου μεταγενέστερου του πρώτου και

β) για μαθήματα που παρακολουθούν για δεύτερη φορά, για τα οποία τους έχει ήδη χορηγηθεί δωρεάν σύγγραμμα.

Αναγνώριση Μαθημάτων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση

Από το ακαδημαϊκό έτος 2012-2013 δίνεται η δυνατότητα στους φοιτητές που εισάγονται σε τμήμα των ΑΕΙ ή στις ανώτατες εκκλησιαστικές ακαδημίες, να αναγνωρίσουν μαθήματα τα οποία έχουν διδαχθεί και εξεταστεί επιτυχώς στο τμήμα προέλευσής τους.

Η αναγνώριση των μαθημάτων πραγματοποιείται με απόφαση της γενικής συνέλευσης ή του ακαδημαϊκού συμβουλίου του τμήματος, κατά περίπτωση και οι φοιτητές απαλλάσσονται από την εξέταση των μαθημάτων ή των ασκήσεων του προγράμματος σπουδών του τμήματος υποδοχής που διδάχθηκαν στο τμήμα προέλευσης και δύνανται να ενταχθούν σε διαφορετικό εξάμηνο από αυτό της εγγραφής τους.

Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ)

Τα ΠΜΣ εντάσσονται στο στρατηγικό σχεδιασμό του ιδρύματος, αποσκοπούν στην προαγωγή της γνώσης, την ανάπτυξη της έρευνας και την ικανοποίηση των εκπαιδευτικών, ερευνητικών και αναπτυξιακών αναγκών της χώρας, διέπονται από επιστημονική συνοχή, αναφέρονται σε ειδικότητες συγγενείς προς τα επιστημονικά πεδία των προγραμμάτων προπτυχιακών σπουδών και πληρούν τις προϋποθέσεις που εγγυώνται υψηλό επίπεδο σπουδών.

Πρόγραμμα Σπουδών

Το πρόγραμμα σπουδών περιέχει τους τίτλους των υποχρεωτικών, των κατ' επιλογή υποχρεωτικών και των προαιρετικών μαθημάτων, το περιεχόμενό τους, τις εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας τους, στις οποίες περιλαμβάνεται το κάθε μορφής επιτελούμενο διδακτικό έργο και τη χρονική αλληλουχία ή αλληλεξάρτηση των μαθημάτων. Περιέχει επίσης τα προσόντα και τις ειδικότητες του εκπαιδευτικού προσωπικού που απαιτούνται για την εφαρμογή του και την επίτευξή των μαθησιακών στόχων του.

Σύμφωνα με το εθνικό πλαίσιο προσόντων της ανώτατης εκπαίδευσης, κάθε πρόγραμμα σπουδών περιέχει επίσης τα μαθησιακά αποτελέσματα και τα προσόντα που αποκτώνται από το σύνολο του προγράμματος σπουδών, καθώς και από κάθε επιμέρους μάθημα ή εκπαιδευτική δραστηριότητα ή πρακτική άσκηση που περιλαμβάνεται σε αυτό, τις πιστωτικές μονάδες καθώς και το επίπεδο των προσόντων σε αντιστοίχιση του με εκείνα του εθνικού πλαισίου προσόντων, του ευρωπαϊκού πλαισίου προσόντων δια βίου μάθησης και του πλαισίου προσόντων του ευρωπαϊκού χώρου ανώτατης εκπαίδευσης.

Το πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών καταρτίζεται από ειδική επιτροπή, η οποία αποτελείται από καθηγητές του οικείου γνωστικού πεδίου και συγκροτείται από την κοσμητεία ή, σε περίπτωση συνεργασίας σχολών του ίδιου ΑΕΙ, από τις κοσμητείες των οικείων σχολών. Το περιεχόμενο του προγράμματος σπουδών εγκρίνεται από τον Πρύτανη, ύστερα από εισήγηση της κοσμητείας της οικείας σχολής ή των οικείων σχολών, σε περίπτωση συνεργασίας σχολών του ίδιου ΑΕΙ και σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου. Με τον εσωτερικό κανονισμό ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν τη συγκρότηση της επιτροπής, καθώς και οι προϋποθέσεις και η διαδικασία της κατ' έτος αναθεώρησης επιμέρους πτυχών του περιεχομένου του προγράμματος σπουδών.

Στα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών ενός ιδρύματος μπορούν να περιλαμβάνονται, με την αναγνώριση των αντίστοιχων πιστωτικών μονάδων και μαθήματα που παρέχονται από προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών άλλων ιδρυμάτων όπως ορίζεται στους οργανισμούς των ιδρυμάτων αυτών. Μεταξύ των ιδρυμάτων καταρτίζεται ειδικό πρωτόκολλο συνεργασίας.

Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις που αφορούν στα προγράμματα προπτυχιακών σπουδών.

Επιτρέπεται η συμμετοχή στο πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών αλλοδαπών φοιτητών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι δεν έχουν ισοτιμία από τον ΔΟΑΤΑΠ, με απόφαση της κοσμητείας, η οποία θα διενεργεί και το σχετικό έλεγχο.

Όργανα ΠΜΣ

Για την οργάνωση και λειτουργία των ΠΜΣ αρμόδια όργανα είναι τα εξής:

α) Η Σύγκλητος Ειδικής Σύνθεσης ή η Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης (ΣΕΣ) του ιδρύματος, η οποία περιλαμβάνει τα μέλη ΔΕΠ ή ΕΠ που με οποιαδήποτε ιδιότητα είναι μέλη τους και 2 εκπροσώπους των μεταπτυχιακών φοιτητών. Τα όργανα αυτά είναι αρμόδια για κάθε θέμα διοικητικού ή οργανωτικού χαρακτήρα που σχετίζεται με τις μεταπτυχιακές σπουδές.

β) Η Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης (ΓΣΕΣ) του οικείου τμήματος, η οποία απαρτίζεται από τον πρόεδρο ή προϊστάμενο του τμήματος, τα μέλη ΔΕΠ ή ΕΠ της Γενικής Συνέλευσης ή Συνέλευσης του τμήματος και 2 εκπροσώπους των μεταπτυχιακών φοιτητών του τμήματος. Η ΓΣΕΣ είναι αρμόδια για την κατάρτιση και εισήγηση προτάσεων για ΠΜΣ, τον ορισμό των μελών των συμβουλευτικών επιτροπών, των εξεταστικών επιτροπών, της συντονιστικής επιτροπής, την απονομή μεταπτυχιακών διπλωμάτων, τη συγκρότηση των επιτροπών επιλογής ή εξέτασης των υποψηφίων μεταπτυχιακών φοιτητών, καθώς και για κάθε άλλο θέμα που προβλέπεται από επιμέρους διατάξεις. Σε κάθε περίπτωση διατμηματικού ΠΜΣ, τις αρμοδιότητες της ΓΣΕΣ ασκεί Ειδική Διατμηματική Επιτροπή (ΕΔΕ), η οποία συγκροτείται από μέλη των αντίστοιχων Γενικών Συνελεύσεων ή Συνελεύσεων των οικείων τμημάτων, τα οποία εκλέγονται από τη ΓΣΕΣ κάθε τμήματος.

γ) Η Συντονιστική Επιτροπή (ΣΕ) του ΠΜΣ, η οποία απαρτίζεται από μέλη ΔΕΠ ή ΕΠ του τμήματος, τα οποία έχουν αναλάβει μεταπτυχιακό έργο ή την επίβλεψη διδακτορικών διατριβών και τα οποία ορίζονται από τη ΓΣΕΣ. Η ΣΕ είναι αρμόδια για την παρακολούθηση και το συντονισμό λειτουργίας του προγράμματος.

δ) Ο Διευθυντής για κάθε ΠΜΣ προεδρεύει της ΣΕ, ορίζεται με απόφαση της ΓΣΕΣ του τμήματος ή στην περίπτωση διατμηματικού ΠΜΣ, της ΕΔΕ, για διετή θητεία με δυνατότητα ανανέωσης και μπορεί να ασκεί τα καθήκοντά του με μερική απαλλαγή από τις διδακτικές του υποχρεώσεις. Ο Διευθυντής ανήκει στη βαθμίδα του Καθηγητή ή Αναπληρωτή Καθηγητή, είναι του ιδίου ή συναφούς γνωστικού αντικειμένου με το γνωστικό αντικείμενο του ΠΜΣ, προεδρεύει της ΕΔΕ στην περίπτωση διατμηματικού ΠΜΣ και ασκεί τα καθήκοντα που ορίζει ο κανονισμός μεταπτυχιακών σπουδών του ιδρύματος. Το τμήμα στο οποίο ανήκει το ΠΜΣ αναλαμβάνει και τη διοικητική υποστήριξη του προγράμματος στην περίπτωση διατμηματικού ΠΜΣ για το αντίστοιχο διάστημα. Ο Διευθυντής Μεταπτυχιακών Σπουδών εισηγείται στη ΓΣΕΣ ή στην ΕΔΕ κάθε θέμα που αφορά στην αποτελεσματική εφαρμογή του ΠΜΣ.

ε) Ο Αντιπρύτανης ή ο Αντιπρόεδρος Ακαδημαϊκών Υποθέσεων κάθε ιδρύματος έχει την εποπτεία και το γενικότερο συντονισμό των μεταπτυχιακών σπουδών σε επίπεδο ιδρύματος.

Κανονισμός Μεταπτυχιακών Σπουδών

Τα ιδρύματα στα οποία λειτουργούν ΠΜΣ εκδίδουν κανονισμό μεταπτυχιακών σπουδών, ο οποίος καταρτίζεται από το Πρυτανικό Συμβούλιο ή το Συμβούλιο ΤΕΙ, εγκρίνεται από τη ΣΕΣ και κοινοποιείται στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. Ο κανονισμός μεταπτυχιακών σπουδών αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του εσωτερικού κανονισμού του ιδρύματος, στον οποίο και ενσωματώνεται.

Ο κανονισμός μεταπτυχιακών σπουδών περιλαμβάνει ιδίως τη δομή και τους κανόνες λειτουργίας των ΠΜΣ, τον αριθμό και τον τρόπο επιλογής των εισακτέων στα ΠΜΣ, τα κριτήρια γλωσσομάθειας, καθώς και τις διαδικασίες αναστολής φοίτησης, τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση υποτροφιών, την ανώτατη διάρκεια φοίτησης και τις διαδικασίες παράτασης, αναστολής και επανέναρξης των μεταπτυχιακών σπουδών, τις ελάχιστες διδακτικές ώρες των μεταπτυχιακών μαθημάτων ανά εξάμηνο και τις απαραίτητες πιστωτικές μονάδες, τη διάρκεια των εξεταστικών περιόδων, τα αναλυτικά προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών, τις υποχρεώσεις για τη λήψη του διπλώματος, τις διαδικασίες αναθεώρησης των ΠΜΣ, τον ανώτατο αριθμό μαθημάτων στα οποία μπορεί να εγγραφεί κάθε μεταπτυχιακός φοιτητής ανά εξάμηνο, το χαρακτηρισμό των μαθημάτων και τα τυχόν προαπαιτούμενα μαθήματα, τη δυνατότητα παρακολούθησης μαθημάτων από άλλα τμήματα, τις κατευθύνσεις, την έκταση και το περιεχόμενο των μεταπτυχιακών μαθημάτων, τη δυνατότητα μερικής φοίτησης, τους κανόνες εξετάσεων και αξιολόγησης των επιδόσεων των μεταπτυχιακών φοιτητών, τα κριτήρια αξιολόγησης με έμφαση στον περιοδικό έλεγχο της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου, τις διαδικασίες αξιολόγησης των μαθημάτων και των διδασκόντων από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές και τα συλλογικά όργανα, το τελετουργικό αποφοίτησης, τον τύπο του παραρτήματος διπλώματος, καθώς και ζητήματα τεχνολογικής και οικονομικής υποστήριξης των ΠΜΣ και ειδικής γραμματειακής κάλυψης των αναγκών τους, καθώς και κάθε άλλο σχετικό ζήτημα.

Με απόφαση της ΣΕΣ του οικείου ή των οικείων ιδρυμάτων, μετά από γνώμη της ΓΣΕΣ του τμήματος ή της ΕΔΕ, μπορεί να προβλέπεται η καταβολή διδάκτρων και το ύψος αυτών για τους μεταπτυχιακούς φοιτητές συγκεκριμένου προγράμματος.

Προγράμματα Διδακτορικών Σπουδών (ΠΔΣ)

Η ευθύνη του σχεδιασμού και της οργάνωσης του τρίτου κύκλου σπουδών ανήκει στην αρμοδιότητα των ΑΕΙ του Πανεπιστημιακού Τομέα.

Διδακτορική Διατριβή

Ο υποψήφιος που ενδιαφέρεται για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής υποβάλλει σχετική αίτηση στη γραμματεία του τμήματος, στο οποίο ενδιαφέρεται να εκπονήσει τη διδακτορική διατριβή. Η ΓΣΕΣ του τμήματος εξετάζει αν ο υποψήφιος πληροί τις προϋποθέσει για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής με βάση τα κριτήρια που έχουν τεθεί σύμφωνα με τον κανονισμό μεταπτυχιακών σπουδών.

Δικαίωμα υποβολής αίτησης για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής έχουν οι κάτοχοι ΜΔΕ. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις που προβλέπονται από τον κανονισμό μεταπτυχιακών σπουδών και μετά από αιτιολογημένη απόφαση της ΓΣΕΣ μπορεί να γίνει δεκτός ως υποψήφιος διδάκτορας και μη κάτοχος ΜΔΕ. Πτυχιούχοι ΤΕΙ, ΑΣΠΑΙΤΕ ή ισότιμων σχολών μπορούν να γίνουν δεκτοί ως υποψήφιοι διδάκτορες μόνο εφόσον είναι κάτοχοι ΜΔΕ.

Για κάθε υποψήφιο διδάκτορα ορίζεται από τη ΓΣΕΣ τριμελής συμβουλευτική επιτροπή για την επίβλεψη και καθοδήγηση του υποψηφίου, στην οποία μετέχουν 1 μέλος ΔΕΠ του οικείου τμήματος της βαθμίδας του καθηγητή, αναπληρωτή καθηγητή ή επίκουρου καθηγητή, ως επιβλέπων και άλλα 2 μέλη, τα οποία μπορεί να είναι μέλη ΔΕΠ του ίδιου ή άλλου τμήματος του ιδίου ή άλλου πανεπιστημίου της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, αποχωρήσαντες λόγω ορίου ηλικίας καθηγητές ΑΕΙ, καθηγητές ΑΣΕΙ η μέλη ΕΠ των ΤΕΙ και της ΑΣΠΑΙΤΕ ή ερευνητές των βαθμίδων Α΄, Β΄ ή Γ΄ αναγνωρισμένου ερευνητικού κέντρου του εσωτερικού ή εξωτερικού, οι οποίοι είναι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος. Τα μέλη της επιτροπής πρέπει να έχουν την ίδια ή συναφή επιστημονική ειδικότητα με αυτή, στην οποία ο υποψήφιος διδάκτορας εκπονεί τη διατριβή του. Κάθε μέλος ΔΕΠ μπορεί να επιβλέπει μέχρι 5 το πολύ υποψηφίους διδάκτορες.

Η τριμελής συμβουλευτική επιτροπή σε συνεργασία με τον υποψήφιο διδάκτορα καθορίζει το θέμα της διδακτορικής διατριβής.

Η χρονική διάρκεια για την απόκτηση του διδακτορικού διπλώματος δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 3 πλήρη ημερολογιακά έτη από την ημερομηνία ορισμού της τριμελούς συμβουλευτικής επιτροπής. Με σχετική απόφαση της ΓΣΕΣ μπορεί να προβλέπεται η παράλληλη παρακολούθηση και επιτυχής περάτωση οργανωμένου κύκλου μαθημάτων ή άλλες συναφείς δραστηριότητες.

Για τους υποψηφίους διδάκτορες που γίνονται δεκτοί κατ' εξαίρεση χωρίς να είναι κάτοχοι ΜΔΕ, το ελάχιστο χρονικό όριο για την απόκτηση του διδακτορικού διπλώματος είναι τουλάχιστον 4 πλήρη ημερολογιακά έτη από τον ορισμό της τριμελούς συμβουλευτικής επιτροπής. Στην περίπτωση αυτή, ο υποψήφιος διδάκτορας υποχρεούται να περατώσει οργανωμένο κύκλο μαθημάτων που ορίζεται από την ΓΣΕΣ στα πλαίσια του ΠΜΣ. Ο χρόνος παρακολούθησης κύκλου υποχρεωτικών μαθημάτων υπολογίζεται στον ελάχιστο χρόνο για την απόκτηση διδακτορικού διπλώματος.

Ο υποψήφιος διδάκτορας έχει υποχρέωση, εφόσον του ζητηθεί, να προσφέρει εκπαιδευτικές υπηρεσίες στο τμήμα στο οποίο εκπονεί τη διατριβή του, σύμφωνα με τον κανονισμό μεταπτυχιακών σπουδών του ιδρύματος.

Με πρόταση της ΓΣΕΣ του τμήματος και κοινή απόφαση των Υπουργών Παιδείας και Θρησκευμάτων και Οικονομικών μπορεί να ανατίθεται σε υποψήφιους διδάκτορες η επικουρία μελών ΔΕΠ σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο με ωριαία αντιμισθία που επιβαρύνει τον προϋπολογισμό του ιδρύματος.

Η τριμελής συμβουλευτική επιτροπή σε συνεργασία με τον υποψήφιο διδάκτορα υποβάλλει έκθεση προόδου στη ΓΣΕΣ του τμήματος στο τέλος κάθε χρόνου από τον ορισμό της.

Για την τελική αξιολόγηση και κρίση της διατριβής του υποψηφίου διδάκτορα, μετά την ολοκλήρωση των υποχρεώσεων του, ορίζεται από τη ΓΣΕΣ επταμελής εξεταστική επιτροπή, στην οποία μετέχουν και τα μέλη της τριμελούς συμβουλευτικής επιτροπής. Τουλάχιστον 4 μέλη της επταμελούς εξεταστικής επιτροπής πρέπει να είναι μέλη ΔΕΠ, εκ των οποίων τουλάχιστον 2 πρέπει να ανήκουν στο οικείο τμήμα. Τα υπόλοιπα μέλη της επιτροπής μπορεί να είναι μέλη ΔΕΠ πανεπιστημίων της ημεδαπής ή ομοταγών ιδρυμάτων της αλλοδαπής, αποχωρήσαντες λόγω ορίου ηλικίας καθηγητές ΑΕΙ, καθηγητές ΑΣΕΙ ή μέλη ΕΠ των ΤΕΙ και της ΑΣΠΑΙΤΕ ή ερευνητές των βαθμίδων Α΄, Β΄ ή Γ΄ αναγνωρισμένου ερευνητικού κέντρου του εσωτερικού ή εξωτερικού, οι οποίοι είναι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος. Όλα τα μέλη της επταμελούς εξεταστικής επιτροπής πρέπει να έχουν την ίδια ή συναφή επιστημονική ειδικότητα με αυτή, στην οποία ο υποψήφιος διδάκτορας εκπόνησε τη διατριβή του.

Ο υποψήφιος διδάκτορας αναπτύσσει τη διατριβή του δημόσια, ενώπιον της επταμελούς εξεταστικής επιτροπής, η οποία στη συνέχεια κρίνει το πρωτότυπο της διατριβής και κατά πόσον αυτή αποτελεί συμβολή στην επιστήμη. Για την έγκριση της διδακτορικής διατριβής απαιτείται η σύμφωνη γνώμη τουλάχιστον 5 μελών της επταμελούς εξεταστικής επιτροπής. Η αναγόρευση του υποψηφίου σε διδάκτορα γίνεται από τη ΓΣΕΣ. Τα σχετικά με την αναγόρευση καθορίζονται στον κανονισμό μεταπτυχιακών σπουδών. Σε περίπτωση κατά την οποία το πρακτικό απονομής διδακτορικού τίτλου φέρει υπογραφές 4 μελών της επταμελούς επιτροπής, πέμπτο δε μέλος έχει υπογράψει την εισηγητική έκθεση, ο τίτλος θεωρείται ότι έχει χορηγηθεί εγκύρως.

Με απόφαση της ΓΣΕΣ ορίζεται η γλώσσα συγγραφής της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας ή της διδακτορικής διατριβής.

Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές για απόκτηση ΜΔΕ και οι υποψήφιοι διδάκτορες που δεν έχουν υγειονομική κάλυψη δικαιούνται υγειονομικής και νοσοκομειακής περίθαλψης, όπως ισχύει και για τους προπτυχιακούς φοιτητές.

Δείτε επίσης

• Κατάλογος ελληνικών τμημάτων ανώτατης εκπαίδευσης

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• ΑΔΙΠ - Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (Ελληνικά) (Αγγλικά)
• ΕΥΔΟΞΟΣ - Ηλεκτρονική Υπηρεσία Διαχείρισης Συγγραμμάτων
• ΕΔΕΤ - Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας
• Υπουργείο Παιδείας και Έρευνας