ΕΟΚΑ Β΄: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον Fobizou (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό [[Χρήστης:Legion|Leg...
Ετικέτα: Επαναφορά
μ μορφολ
Γραμμή 12: Γραμμή 12:
|Ομάδες =
|Ομάδες =
|Ιδεολογία = [[Ένωσις]] <br />[[Εθνικισμός]] <br />[[Αντικομμουνισμός]]
|Ιδεολογία = [[Ένωσις]] <br />[[Εθνικισμός]] <br />[[Αντικομμουνισμός]]
|Ηγέτες = [[Γεώργιος Γρίβας]]
|Ηγέτες = [[Γεώργιος Γρίβας|Γεώργιος Γρίβας (Διγενής)]]
|Φυλές =
|Φυλές =
|Αρχηγείο =
|Αρχηγείο =
Γραμμή 31: Γραμμή 31:
}}
}}


Η '''Ε.Ο.Κ.Α. Β΄''' ('''Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών Β΄''') ήταν [[Εθνικισμός|εθνικιστική]] ένοπλη παραστρατιωτική οργάνωση που δημιουργήθηκε στην [[Κύπρος|Κύπρο]] το [[1971]]. Ιδρύθηκε από τον [[Γεώργιος Γρίβας - Διγενής|Γεώργιο Γρίβα -Διγενή]], με σκοπό την ένοπλη δράση για τη δημιουργία των προϋποθέσεων που θα οδηγούσαν στην ένωση της [[Κύπρος|Κύπρου]] με την Ελλάδα, στην αρχή μέσω συνεργασίας με τον Αρχιεπίσκοπο και Πρόεδρο, [[αρχιεπίσκοπος Μακάριος|Μακάριο]], στη συνέχεια μέσω εκφοβισμού και τέλος μέσω της ένοπλης σύγκρουσης. Αντιτάχθηκε στην πολιτική του Μακαρίου, ο οποίος υποστήριζε την ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας και την πολιτική του εφικτού όσον αφορά στην ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.
Η '''Ε.Ο.Κ.Α. Β΄''' ('''Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών Β΄''') ήταν [[Εθνικισμός|εθνικιστική]] ένοπλη παραστρατιωτική οργάνωση που δημιουργήθηκε στην [[Κύπρος|Κύπρο]] το [[1971]]. Ιδρύθηκε από τον [[Γεώργιος Γρίβας|Γεώργιο Γρίβα (Διγενή)]], με σκοπό την ένοπλη δράση για τη δημιουργία των προϋποθέσεων που θα οδηγούσαν στην ένωση της [[Κύπρος|Κύπρου]] με την Ελλάδα, στην αρχή μέσω συνεργασίας με τον Αρχιεπίσκοπο και Πρόεδρο, [[αρχιεπίσκοπος Μακάριος|Μακάριο]], στη συνέχεια μέσω εκφοβισμού και τέλος μέσω της ένοπλης σύγκρουσης. Αντιτάχθηκε στην πολιτική του Μακαρίου, ο οποίος υποστήριζε την ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας και την πολιτική του εφικτού όσον αφορά στην ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.


Η δράση της ΕΟΚΑ Β΄ ξεκίνησε με δολιοφθορά εγκαταστάσεων, κλοπή όπλων, εκρηκτικών υλών και ανατινάξεις αστυνομικών σταθμών και αυτοκινήτων. Αργότερα υπήρξε αιματηρή εμπλοκή, με νεκρούς, ενάντια στις δυνάμεις του Μακαρίου.{{Ασαφές}}
Η δράση της ΕΟΚΑ Β΄ ξεκίνησε με δολιοφθορά εγκαταστάσεων, κλοπή όπλων, εκρηκτικών υλών και ανατινάξεις αστυνομικών σταθμών και αυτοκινήτων. Αργότερα υπήρξε αιματηρή εμπλοκή, με νεκρούς, ενάντια στις δυνάμεις του Μακαρίου.{{Ασαφές}}

Έκδοση από την 16:01, 23 Φεβρουαρίου 2018

 Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 22/03/2012.
Η ουδέτερη οπτική γωνία αυτού του λήμματος αμφισβητείται. Πιθανότατα παρουσιάζει κάποια γεγονότα ή απόψεις μονομερώς ή με δυσανάλογη ισορροπία σε σχέση με την αντίστοιχη βαρύτητά τους. Παρακαλούμε δείτε τη σχετική συζήτηση στη σελίδα συζήτησης του λήμματος. (Σήμανση: 30 Ιουνίου 2017)
Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών Β΄
Συμμετείχε στο Πραξικόπημα του 1974 και
στην Τουρκική εισβολή
Ενεργό1971 – 1974
ΙδεολογίαΈνωσις
Εθνικισμός
Αντικομμουνισμός
ΗγέτεςΓεώργιος Γρίβας (Διγενής)
ΠεριοχήΚύπρος
ΣύμμαχοιΧούντα των Αθηνών, Κυβέρνηση Νίκου Σαμψών
ΑντίπαλοιΚυπριακή Κυβέρνηση, Τουρκική Οργάνωση Αντίστασης, Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις

Η Ε.Ο.Κ.Α. Β΄ (Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών Β΄) ήταν εθνικιστική ένοπλη παραστρατιωτική οργάνωση που δημιουργήθηκε στην Κύπρο το 1971. Ιδρύθηκε από τον Γεώργιο Γρίβα (Διγενή), με σκοπό την ένοπλη δράση για τη δημιουργία των προϋποθέσεων που θα οδηγούσαν στην ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, στην αρχή μέσω συνεργασίας με τον Αρχιεπίσκοπο και Πρόεδρο, Μακάριο, στη συνέχεια μέσω εκφοβισμού και τέλος μέσω της ένοπλης σύγκρουσης. Αντιτάχθηκε στην πολιτική του Μακαρίου, ο οποίος υποστήριζε την ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας και την πολιτική του εφικτού όσον αφορά στην ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Η δράση της ΕΟΚΑ Β΄ ξεκίνησε με δολιοφθορά εγκαταστάσεων, κλοπή όπλων, εκρηκτικών υλών και ανατινάξεις αστυνομικών σταθμών και αυτοκινήτων. Αργότερα υπήρξε αιματηρή εμπλοκή, με νεκρούς, ενάντια στις δυνάμεις του Μακαρίου.[ασαφές]

Η ΕΟΚΑ Β΄ υποστήριξε το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 στην Κύπρο. Στις 20 Ιουλίου, μέλη της ΕΟΚΑ Β΄ επιτέθηκαν σε τουρκοκυπριακούς θύλακους, ενώ μετά την κατάληψη τους, προέβησαν σε δολοφονίες αμάχων, ενώ βίασαν γυναίκες και κορίτσια.[1]

Η ΕΟΚΑ Β΄ ευθύνεται για μαζικές σφαγές αμάχων, όπως την σφαγή της Τόχνης και την σφαγή στην Αλόα-Μαράθα και Σανταλάρη χαρακτηρίστηκε εγκλημα κατά της ανθρωπότητας από τον ΟΗΕ.[2]

Η ΕΟΚΑ Β΄ είναι ξανά δημοφιλής στους κόλπους των εθνικιστών της Κύπρου, ανάμεσα τους στο ΕΛΑΜ και στις κερκίδες των γηπέδων, ιδίως ανάμεσα στους οπαδούς του ΑΠΟΕΛ.[εκκρεμεί παραπομπή]

Δημιουργία της οργάνωσης

Δείτε επίσης: Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών

Ο Γεώργιος Γρίβας, ήταν ο στρατιωτικός ηγέτης της Ε.Ο.Κ.Α. (1954-1959) που επεδίωξε της αυτοδιάθεση της Κύπρου από το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ένωση με την Ελλάδα. Μετά τη λήξη της δράσης της οργάνωσης και την ανεξαρτησία της Κύπρου το 1960, τιμήθηκε για την προσφορά του και θεωρήθηκε ως εθνικός ήρωας στην Ελλάδα και την Κύπρο.

Το ζήτημα της Ένωσης της νήσου στην Ελλάδα αναθερμάνθηκε κατά την διάρκεια της Χούντας των Συνταγματαρχών στην Ελλάδα. Ενώ η κυπριακή ηγεσία αρχικά επιδίωκε την πολιτική ένωση, άλλαξε στάση διαβλέποντας την πιθανότητα ενέργειας από την Τουρκία. Η αλλαγή πολιτικής του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, δυσαρέστησε το Γεώργιο Γρίβα και τον οδήγησε το 1971 να λάβει την πρωτοβουλία, στην προχωρημένη ηλικία των 74 ετών, με την δημιουργία της ΕΟΚΑ Β΄, στην οποία εντάχθηκαν ορισμένα στελέχη της πρώτης ΕΟΚΑ. και άλλοι Ελληνοκυπρίοι. Σκοπός της οργάνωσης ήταν η ένοπλη δράση ώστε να εξαναγκαστεί η κυπριακή κυβέρνηση να μην εγκαταλείψει το όραμα της ένωσης της νήσου με την Ελλάδα.

Σύμφωνα με τον Μακάριο Δρουσιώτη, οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ θέλοντας να απαλλαγούν από τον Μακάριο στο νησί, προσέγγισαν Γρίβα ο οποίος διέθεσε τον εαυτό του στα σχέδια που είχαν εκπονήσει.[3] Προσθέτει ότι οι Αμερικάνοι μετά τον Β παγκόσμιο ίδρυσαν στην Ευρώπη, την δίκτυο Stay Behind. Σε κάθε χώρα το όνομα της οργάνωσης ήταν διαφορετικό. Στην Ελλάδα ονομαζόταν «Προβιά», στην Ιταλια «Gladio», στην Τουρκία «Τμήμα Ειδικού Πολέμου». Επειδή αποκαλύφθηκε η ύπαρξη της οργάνωσης Gladio στην Ιταλία, συνήθως όλες οι οργανώσεις στον Τύπο ονομαζόταν Gladio. Οι οργανώσεις αυτές ήταν μυστικές από τις πολιτικές ηγεσίες των χωρών. Στην Ελλάδα, η Προβιά, στηρίχθηκε στον προϋπάρχουσα στρατιωτική οργάνωση, ΙΔΕΑ (Ιερό Δεσμό Ελλήνων Αξιωματικών). Η ΙΔΕΑ χρηματοδοτήθηκε με εκατομμύρια δολλάρια από την CIA, όπως και η Τούρκικη. Η Τούρκικη οργάνωση είχε στενές σχέσεις με την οργάνωση Γκρίζοι Λύκοι[4] και έλεγχε αργότερα την τουρκοκυπριακή ΤΜΤ. Η ΙΔΕΑ, μέσω της ΕΛΔΥΚ επεκτάθηκε και στην Κύπρο, ενώ αργότερα το Β΄ γραφείο του Γενικού Επιτελείου της Εθνικής Φρουράς (ΓΕΕΦ) ήταν στελεχωμένο από αξιωματικούς πιστούς στους επικεφαλής της Χούντας και της ΙΔΕΑ.[5] Την 21η Απριλίου 1967, μέλη του ΙΔΕΑ πραγματοποίησαν το πραξικόπημα στην Ελλάδα, και ο Γιώργος Παπαδόπουλος, έμμισθος πράκτορας της CIA,[6][7][Σημ 1]. Ο Μακάριος Δρουσιώτης ισχυρίζεται πως η ΕΟΚΑ Β, η οποία προέκυψε απο αγωνιστές της ΕΟΚΑ, ελεγχόταν απο την οργάνωση Ακρίτας, την Χούντα των Αθηνών μέσω της ΚΥΠ, οι οποίες ελέγχονταν απο την CIA. Την ίδια στιγμή, η CIA έλεγχε τις αντίστοιχες τουρκοκυπριακές οργανώσεις, την ΤΜΤ, τους γκρίζους λύκους, μέσω της τούρκικης Γκλάντιο (τμήμα ειδικού πολέμου).[12]

Χρηματοδότηση

Η ΕΟΚΑ Β΄ για την συγκρότηση, εξοπλισμό και συντήρηση της απαιτούσε ένα μεγάλο χρηματικό ποσό. Σύμφωνα πάλι με τον Μακάριο Δρουσιώτη, η χρηματοδότηση φαίνεται να προέρχεται από την CIA μέσω της Αθήνας. Ο κ. Δρουσιώτης βασίζει την εκτίμηση του τόσο σε μια συνέντευξη του Μακάριου τον Σεπτέμβριο του 1974, όσο και σε μια κατάθεση στο Κογκρέσο των ΗΠΑ του Χένρι Τάσκα, τότε πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα.[13] Σύμφωνα με τεκμήρια τα οποία έχουνε βρεθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία, η ΕΟΚΑ Β λάμβανε βοήθεια 1 εκατομυρίο δολλάρια ετησίως.[13][14]

Απήχηση

Η Ε.Ο.Κ.Α. Β΄ παρόλο που παρουσίασε την οργάνωση ως συνέχεια της πρώτης Ε.Ο.Κ.Α., δεν είχε την ίδια απήχηση στον κυπριακό λαό, αφού η πρώτη οργάνωση αποτελούσε απελευθερωτικό αγώνα εναντίον του Βρετανικού Στέμματος, ενώ η δεύτερη φάση ήταν στην ουσία εμφύλια διαμάχη. Μεγάλη μερίδα του λαού υποστήριζε τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, ως τον νόμιμο εκφραστή της πολιτικής, πολιτειακής και εκκλησιαστικής εξουσίας. Παντως, η απήχηση της δεν ήτανε αμελητέα: Η ΕΟΚΑ Β΄ είχε 20.000 στρατευμένα μελη[15] και 5.000 μαχιμους[16] σύμφωνα με τον δημοσιογράφο-ιστορικό Σπύρο Παπαγεωργίου.

Εμφύλιες συγκρούσεις

Η περίοδος των ένοπλων συγκρούσεων μεταξύ μακαριακών και της ΕΟΚΑ Β΄ μεταξύ των ετών 1973 και 1974, χαρακτηρίστηκε ως εποχή «βίας και αντιβίας», λόγω του χαρακτήρα των αντιποίνων που είχε.

Το 1973, ο Μακάριος για να αντιμετωπίσει την παράνομη δραστηριότητα της ΕΟΚΑ Β΄, αποφάσισε τη σύσταση του Εφεδρικού Σώματος και τον εξοπλισμό του με όπλα τσεχοσλοβακικής προέλευσης. Το Εφεδρικό Σώμα ήρθε πολύ σύντομα σε αντιπαράθεση με αξιωματικούς της Εθνικής Φρουράς.

Ο πρώτος νεκρός ήταν ο Γεώργιος Φωτίου, στέλεχος της ΕΔΕΚ. Η ΕΟΚΑ Β΄ με προκήρυξη της έγραφε: «η τακτική μας είναι να αποφεύγωμε την αιματοχυσία. Αλλ' οι επιτηθέμενοι Παρακρατικοί δολοφόνοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι θα έχουν την τύχη του Φωτίου αν δεν συνετιστούν». Λίγες μέρες αργότερα, ο Γεώργιος Κουντουρέσης, μέλος της ΕΟΚΑ Β΄, έπεσε νεκρός κατά την διάρκεια επίθεσης εναντίον του Αστυνομικού Σταθμού Κουτραφά.[17]

Στις 8 Ιουλίου 1973 έγινε η μεγαλύτερη επιχείρηση της ΕΟΚΑ Β΄, όταν πενήντα ένοπλα μέλη της καταλάβανε τον αστυνομικό σταθμό της Βατυλής. Εκείνη την περίοδο ο Γρίβας κατάστρωνε σχέδια για εκτέλεση του Μακαρίου και διέταζε ομάδες του για ασκήσεις. Επιπλέον, σχεδίαζε τα καταλάβει δασώδεις περιοχές περιμετρικά του Τροόδους και να κηρύξει την Ένωση με την Ελλάδα. Στις 23 Ιουλίου το Εφεδρικό Σώμα εξουδετέρωσε μια από τις μεγαλύτερες ομάδες της ΕΟΚΑ Β΄, στην περιοχή της Παρεκκλησιάς. Ο Γρίβας διέταξε την εκτέλεση του επικεφαλής της συγκεκριμένης ομάδας, αλλά μετά από παρέμβαση του Καρούσου, πρώην υπαρχηγού της ΕΟΚΑ Β΄, η εκτέλεση ακυρώθηκε. Στις 26 Ιουλίου, υπήρξαν αντίποινα, αφότου η ΕΟΚΑ Β΄ ανατίναξε τον αστυνομικό σταθμό Λεμεσού και την αποθήκη πυρομαχικών του. Η αστυνομία συνέλαβε τον επικεφαλής της ΕΟΚΑ Β΄ για τον τομέα Λεμεσού, Σταύρο Σύρο, ενώ προέβη αργότερα σε μαζικές συλλήψεις στελεχών της ΕΟΚΑ Β. Υπεύθυνος του τομέα Λεμεσού της ΕΟΚΑ Β΄, τοποθετήθηκε ο αντίζηλος του Σύρου, Λευτέρης Παπαδόπουλος.[18]

Παρόλες τις επιτυχίες του Εφεδρικού Σώματος, ο Μακάριος, έχοντας πληροφορίες ότι η «βάση» της αστυνομίας δεν ήτανε απόλυτα πιστή σε αυτόν, αποφάσισε να το ενισχύσει με ένα δεύτερο, παράνομο, παρακρατικό σώμα με επικεφαλής των Βάσο Λυσσαρίδη, τον οποίο εξόπλισε με όπλα προερχόμενα από τις αραβικές χώρες. Το σώμα αυτό δεν δρούσε οργανωμένα όπως το Εφεδρικό, αλλά τοποθετούσε βόμβες με στόχο την ψυχολογική πίεση στους υποστηρικτές της ΕΟΚΑ Β΄.[19]

Στις 27 Ιουλίου 1974, η ΕΟΚΑ Β΄ απήγαγε τον τότε υπουργό Δικαιοσύνης Χρίστο Βάκη. Ο Μακάριος απάντησε με κύμα συλλήψεων στελεχών της. Ο Γρίβας σε τελεσίγραφο του απαίτησε την διενέργεια γνήσιων εκλογών, να επιλέξει ο Μακάριος μεταξύ Εκκλησίας και πολιτικής, να χορηγηθεί γενική αμνηστία στους πολιτικούς κρατούμενους και να χορηγηθούν πολιτικές ελευθερίες στον κυπριακό λαό. Ακολούθησε ανταλλαγή απαντήσεων μεταξύ Μακαρίου και Γρίβα, χωρίς όμως κάποιο αποτέλεσμα. Ο Βάκης αφέθηκε ελεύθερος ένα μήνα μετά την απαγωγή του, στις 26 Αυγούστου.[20]

Θάνατος Γρίβα

Στις 27 Ιανουαρίου 1974, σε ηλικία 76 ετών, ο Γρίβας πεθαίνει στην οικία της Έλλης Χριστοδουλίδου στην επαρχία Λεμεσού, από ανακοπή καρδίας. Η κηδεία του Γρίβα έγινε μεγάλο θέμα. Η σορός του τέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα. Ο Μακάριος, σε μια κίνηση καλής θέλησης κήρυξε τριήμερο εθνικό πένθος και γενική αμνηστία. Ο Μακάριος, αλλά και ενωτικοί αγωνιστές ήθελαν να ταφεί ο Γρίβας στην Ελλάδα, ενώ ο Ιωαννίδης, ήθελε να ταφεί στην Κύπρο. Ο καθαιρεμένος μητροπολίτης Πάφου Γεννάδιος τέλεσε την εξόδιο ακολουθία σε ανοικτό χώρο -ο Μακάριος δεν παραχωρούσε εκκλησία σε καθαιρεμένο ιερέα- και ο Γρίβας τάφηκε έξω από το σπίτι της Έλλης Χριστοδουλου.[21]

Η ΕΟΚΑ Β΄ χάνοντας τον φυσικό της ηγέτη δεν μπόρεσε να ανασυνταχθεί.[22] Φυσικά και πριν τον θάνατο του Γρίβα η ΕΟΚΑ Β΄ είχε χάσει ουσιαστικά τη μάχη στην ένοπλη αντιπαράθεση με το Εφεδρικό. Χωρίς να προετοιμάσει κάποιον φυσικό διάδοχο, ξέσπασαν μάχες ανάμεσα σε διάφορους υποψηφίους: τον Λευτέρη Παπαδόπουλο (σκληροπυρηνικό και Ιωαννιδικό), τον Κίκη Κωνσταντίνου (σκληροπυρηνικό), τον ταγματάρχη Γεώργιο Καρούσο (ο οποίος ήτανε διατεθειμένος να σταματήσει τον ένοπλο αγώνα) και τον Νικόλα Σαμψών (ιδιοκτήτη της εφημερίδας «Μάχη»). Τελικά υπερίσχυσαν οι σκληροπυρηνικοί και ο Γεώργιος Καρούσος αποχώρησε από την Κύπρο. Ο Παπαδόπουλος και ο Κωνσταντίνου αναλαμβάνανε πρωτοβουλίες δράσης χωρίς να αλληλοενημερώνονται, ενώ οι σχέσεις τους δεν ήτανε αρμονικές. Τελικά, ο Ιωαννίδης απέρριψε τους δυο συναρχηγούς και τοποθέτησε επικεφαλής τον Κροίσο Χριστοδουλίδη.[23]

Δολοφονίες ΕΟΚΑ Β΄

Από την έναρξη της ένοπλης δράσης της ΕΟΚΑ Β΄ μέχρι και τις παραμονές του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου, οι ένοπλοι της οργάνωσης προχώρησαν σε 12 δολοφονίες[24] (στα θύματα συμπεριλαμβάνονται ο δεκαεπτάχρονος Κυριάκος Παπαλάζαρος από την Πάφο[25][26], ο Ανδρέας Έλληνας που δολοφονήθηκε στη Λεμεσό[27] κ.ά.). Από την άλλη, δύο ένοπλοι της οργάνωσης σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια επιθέσεων εναντίον αστυνομικών τμημάτων[28].

Το πραξικόπημα του 1974

Κύριο λήμμα: Πραξικόπημα του 1974

Στις 15 Ιουλίου 1974, ο δικτάτορας Ιωαννίδης αιφνιδίασε τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο με την εφαρμογή του σχεδίου πραξικοπήματος «Αφροδίτη 3» που κινητοποίησε την Εθνική Φρουρά εναντίον της νόμιμης κυβέρνησης. Ακολούθησαν η ανατροπή του Μακαρίου και η επιβολή πραξικοπηματικής κυβέρνησης υπό την ηγεσία του Νίκου Σαμψών.

Αν και η ΕΟΚΑ Β΄ ήταν ουσιαστικά υπό διάλυση καθώς το προηγούμενο διάστημα είχαν προηγηθεί αλλεπάλληλα χτυπήματα από τις κυβερνητικές δυνάμεις - κυρίως από το Εφεδρικό - που περιλάμβαναν την ανακάλυψη αποθηκών οπλισμού και κρησφύγετων, αλλά και τη σύλληψη ηγετικών στελεχών της (όπως οι Λευτέρης Παπαδόπουλος και Κροίσος Χριστοδουλίδης), τα μέλη της συμμετείχαν ενεργά στις συγκρούσεις, πολεμώντας στο πλευρό των πραξικοπηματικών δυνάμεων[29]. Συγκεκριμένα, είχαν ως κύριο τομέα δράσης τους τη Λεμεσό και τη Λάρνακα, ενώ σε ενέδρα στο Κολόσσι, προκάλεσαν σημαντικές απώλειες σε δυνάμεις αντιστασιακών της επαρχίας Πάφου που κατευθύνονταν προς τη Λεμεσό[30].

Μετά την εδραίωση και την επικράτηση του πραξικοπήματος, ορισμένοι τομεάρχες της ΕΟΚΑ Β΄ απέτρεψαν κακοποιήσεις και εκτελέσεις στους τομείς ευθύνης τους, όμως άλλοι ευθύνονται για αρκετές κακοποιήσεις και δολοφονίες[31] αριστερών[32] και μακαριακών, οι οποίοι κλείνονταν στα κρατητήρια των αστυνομικών σταθμών και τις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας.[33]

Δολοφονία Κώστα Μισιαούλη

Μετά την εκδηλωση του πραξικοπήματος, ομάδες της ΕΟΚΑ Β΄ συλλάμβάνε μέλη της Αριστεράς. Στις 17 Ιουλίου συλλάβανε τον τότε 24χρονο Κώστα Μισσιαούλη (συγγενή του θύματος της ΤΜΤ Κώστα Μισσιαούλη στην διπλή δολοφονία μαζί με τον Καβάζογλου). Ο Κώστας Μισιαούλης συλλήφθηκε στο σπίτι του, από μέλη της ΕΟΚΑ Β΄, και αφού τον εξεύρισαν μπροστά στην γυναίκα του, τον οδήγησαν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης οπου και τον πυροβόλησαν. Ανάγκασαν συγκρατούμενους του να γλύψουν το αίμα του. Αργότερα, οταν τον μετέφεραν στο νοσοκομείο, δεν επέτρεπαν στην γυναίκα του να δώσει αίμα. Πέθανε λίγες μέρες αργότερα.[34]

Κατά την εισβολή του 1974

Κύριο λήμμα: Τουρκική εισβολή στην Κύπρο

Στρατιωτική δράση

Με την εκδήλωση της τουρκικής εισβολής, τα μέλη της ΕΟΚΑ Β΄ έλαβαν μέρος στις συγκρούσεις είτε ως έφεδροι στα στρατεύματα της Εθνικής Φρουράς, είτε ως ενταγμένοι σε μαχητικά τμήματα της οργάνωσης. Μεταξύ άλλων, στις 20 Ιουλίου μέλη της οργάνωσης αποτέλεσαν τον πυρήνα του Τάγματος Μιχαήλ Καλογερόπουλου-Διάκου, το οποίο επωμίστηκε το κύριο βάρος των επιχειρήσεων κατά των τουρκοκυπριακων θυλάκων της Λεμεσού[35], ενώ τμήμα 100 ανδρών[36] της ΕΟΚΑ Β΄ κατέλαβε το τουρκοκυπριακο χωριό Αυδήμου, το οποίο ήταν κέντρο στρατιωτικής εκπαίδευσης των Τουρκοκυπρίων της επαρχίας Λεμεσού[35]. Επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν ακόμη στην Αμμόχωστο και τη Λεύκα[37].

Από την άλλη πλευρά, αρκέτοι ένοπλοι της οργάνωσης, αντί να καταταγούν στις μονάδες όπου ήταν καταχωρημένοι σε περίπτωση επιστράτευσης, συνέστησαν δικά τους αυτόνομα ένοπλα τμήματα και κατευθύνθηκαν στα μετόπισθεν[38].

Περιστατικά βίας

Κατά την επίθεση εναντίον του τουρκοκυπριακού θύλακα της Λεμεσού αναφέρθηκαν περιστατικά βιασμών και δολοφονιών[39][40], ενώ 1300 Τουρκοκύπριοι αιχμάλωτοι μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης[41].

Στις 14 Αυγούστου 1974, λίγο μετά την έναρξη της δεύτερης εισβολής της Τουρκίας στην Κύπρο, μέλη της ΕΟΚΑ Β΄ εκτέλεσαν 127 γυναικόπαιδα και ηλικιωμένους από τα τουρκοκυπριακά χωριά Μαράθα, Σανταλάρη και Αλόα.[42][43][44] Την ίδια μέρα, χωριό Τόχνη της επαρχίας Λάρνακας, μέλη της οργάνωσης εκτέλεσαν 87 αιχμαλώτους, σε ένα έγκλημα το οποίο είναι γνωστό ως «σφαγή της Τόχνης». Αυτές οι σφαγές χαρακτηρίστηκαν αργότερα από τον ΟΗΕ ως «έγκλημα κατά της Ανθρωπότητας». [45] Από τον Ραούφ Ντενκτάς χαρακτηρίστηκαν και «γκάγκστερς».[46]

Μετά την εισβολή

Μετά την εισβολή και την παγιοποίηση της κατοχής του βορείου κομματιού της Κύπρου από τα τουρκικά στρατεύματα, η ΕΟΚΑ Β΄ έπαυσε ουσιαστικά να υφίσταται. Παρόλα αυτά, μερικές αυτόνομες ομάδες συνέχισαν τη δράση τους. Συγκεκριμένα, στην περιοχή της Λεμεσού διάφοροι ένοπλοι προέβησαν σε αρκετές αυθαιρεσίες[47] μέχρι και το τέλος του 1974, ενώ το πρωί της 30ής Αυγούστου, αυτόνομη ομάδα της οργάνωσης πραγματοποίησε δολοφονική απόπειρα κατά του προέδρου του ΕΔΕΚ, Βάσου Λυσσαρίδη, κοντά στα γραφεία του κόμματος στη Λευκωσία. Από την επίθεση γλίτωσε ο Λυσσαρίδης, σκοτώθηκε όμως ο Δώρος Λοΐζου[48].

Μετά την επιστροφή του Μακαρίου ο προσωρινός διοικητής της οργάνωσης, ο οποίος εκδιώχθηκε για να αναλάβει ο Ιωαννίδης τον πλήρη έλεγχο της μεταγριβικής ΕΟΚΑ Β΄, Γεώργιος Καρούσος συναντάται μαζί του με σκοπό να αμβλυνθούν τα πάθη στην Κύπρο[49], ενώ η οριστική διάλυσή της κηρύσσεται στις 11 Φεβρουαρίου του 1978.[50]

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Μακάριος, με την επιστροφή του, έδωσε «κλάδο ελαίας» στα μέλη της ΕΟΚΑ για την δράση τους, σε μια κίνηση που αποσκοπούσε στην άμβλυνση των τραυμάτων της Κυπριακης Δημοκρατίας. Κανένα μέλος της ΕΟΚΑ Β δεν συλλήφθηκε ή αντιμετώπισε κατηγορίες από την Δικαιοσύνη.[51] Μερικά χρόνια αργότερα, μετά από ενέργειες του Γλαύκου Κληρίδη, το πολιτικό σκέλος της ΕΟΚΑ Β΄ και αρκετά μέλη της οργάνωσης προσχώρησαν στον Δημοκρατικό Συναγερμό[52].

Συνθήματα υπέρ της ΕΟΚΑ Β΄ ακούγονται συχνά στις κερκίδες των γηπέδων, ιδίως από τις κερκίδες του ΑΠΟΕΛ, με συνθημα «ΕΟΚΑ ΒΗΤΑ, ΞΑΝΑΚΤΥΠΑ».[53] Το εθνικιστικό κόμμα ΕΛΑΜ, υπερασπίζεται την συγχρονη εποχή τον ιστορικό ρόλο της ΕΟΚΑ Β΄.

Δείτε επίσης

Σημειώσεις

  1. ↑ Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, ο Παπαδόπουλος πήγε μεταπολεμικά στην Αμερική για να εκπαιδευτεί σε θέματα πληροφοριών κι έγινε πράκτορας της CIA. Την 1η Ιουλίου του 1973 σε άρθρο της εφημερίδας Observer εμφανίστηκε ο ισχυρισμός από ανώνυμη πηγή της εφημερίδας ότι ο Παπαδόπουλος ήταν έμμισθος πράκτορας της CIA[31]. Στο άρθρο του Observer παραπέμπει και το άρθρο του Political Science quarterly, vol 89, 3-4, 1974 Σε επίσημη ακρόαση στην Αμερικάνικη Γερουσία, η CIA αρνήθηκε ότι ο Γ. Παπαδόπουλος υπήρξε ποτέ πράκτοράς της, και ισχυρίστηκε ότι η οποιαδήποτε σχέση είχαν αυτή ήταν στα πλαίσια της πάγιας συνεργασίας (από την εποχή του εμφυλίου πολέμου) CIA και ΚΥΠ την περίοδο που ο Παπαδόπουλος υπηρετούσε στην ΚΥΠ. Στην ίδια ακρόαση ενώπιον της Γερουσίας ο διευθυντής της CIA ισχυρίστηκε ότι ο Παπαδόπουλος ουδέποτε εκπαιδεύτηκε στις ΗΠΑ (από την CIA) [8] [9] [10]. [11]

Παραπομπές

  1. ↑ Uludağ, Sevgül. «Turkish Cypriot and Greek Cypriot victims of rape: The invisible pain and trauma that's kept `hidden`». Hamamböcüleri Journal. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2015. 
  2. ↑ UN monthly chronicle, Volume 11 (1974), United Nations, Office of Public Information, p. 98
  3. ↑ Δρουσιώτης Μακάριος, βλ.βιβλ.πηγές σελ.17
  4. ↑ Δρουσιώτης Μακάριος, βλ.βιβλ.πηγές σελ.24-27
  5. ↑ Δρουσιώτης Μακάριος, βλ.βιβλ.πηγές σελ.120
  6. ↑ The Observer, 1/7/1973
  7. ↑ HEARINGS BEFORE THE COMMITTEE ON ARMED SERVICES UNITED STATES SENATE NINETY-THIRD CONGRESS FIRST SESSION
  8. ↑ Thomas Bodenheimer Robert Gould Rollback!: right-wing power in US foreign policy σελίδα 31 "The leader, George Papadopoulos, worked with the Nazis in World War II, was trained in the United States, and had been on the CIA payroll for fifteen years"
  9. ↑ Lawrence S Wittner American intervention in Greece 1943-1949 σελίδα 305 "Among them was Papadopoulos, a right-wing military officer who had been on the CIA's payroll since 1952"
  10. ↑ The Observer, 1/7/1973
  11. ↑ https://archive.is/20130630012237/homepage.ntlworld.com/jksonc/docs/phoenix-sasc-19730702.html , 2 Ιουλίου 1973
  12. ↑ Δρουσιώτης Μακάριος, βλ.βιβλ.πηγές σελ.11
  13. ↑ 13,0 13,1 Δρουσιώτης Μακάριος, βλ.βιβλ.πηγές σελ.146-147
  14. ↑ Εφημερίδα Ο Φιλελεύθερος, ημ: 26/6/1974
  15. ↑ Σπυρου Παπαγεωργιου «Απο την ΕΟΚΑ στην ΕΟΚΑ Β΄» 2009, Σελ. 13
  16. ↑ Σπύρου Παπαγεωργίου «Μακάριος διά Πυρός και Σιδήρου» 1976, Σελ. 157
  17. ↑ Δρουσιώτης Μακάριος, βλ.βιβλ.πηγές σελ.262
  18. ↑ Δρουσιώτης Μακάριος, βλ.βιβλ.πηγές σελ.267-277
  19. ↑ Δρουσιώτης Μακάριος, βλ.βιβλ.πηγές σελ.279
  20. ↑ Δρουσιώτης Μακάριος, βλ.βιβλ.πηγές σελ.283-289
  21. ↑ Δρουσιώτης Μακάριος, βλ.βιβλ.πηγές σελ.328-334
  22. ↑ Παύλος Τζερμιάς, Η χούντα και η Κύπρος-από το φιάσκο στο έγκλημα, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τομ.ΙΣΤ, 2000, σελ. 479
  23. ↑ Δρουσιώτης Μακάριος, βλ.βιβλ.πηγές σελ.346-360
  24. ↑ Γιάννης Κ. Λάμπρου, Ιστορία του Κυπριακού. Τα χρόνια μετά την ανεξαρτησία. 1960-2004, Λευκωσία 2004, σελ. 359.
  25. ↑ Μήνυμα του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού, κ. Ανδρέα Δημητρίου για την Ημέρα Μνήμης Ηρώων Μαθητών
  26. ↑ Σούλας Χατζήκυριακου. ««Η ΑΠΟΥΣΙΑ ΜΕΣΑ ΜΟΥ»». 
  27. ↑ «Λεμεσός της Αντίστασης και της Δημοκρατίας». 
  28. ↑ Γιάννης Κ. Λάμπρου, 2004, σελ. 352.
  29. ↑ Γιάννης Κ. Λάμπρου, 2004, σελ. 482.
  30. ↑ Γιάννης Κ. Λάμπρου, 2004, σελ. 476 - 477, 482.
  31. ↑ Γιάννης Κ. Λάμπρου, 2004, σελ. 482 - 483.
  32. ↑ Καλαμαρά, Βασίλη. «Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο και ο ρόλος της ΕΟΚΑ Β'». 
  33. ↑ Δρουσιώτης Μακάριος, βλ.βιβλ.πηγές σελ. 420-421.
  34. ↑ Μιχαηλίδης, Γιώργος (Φεβρουαρίου 24, 2013). «Κώστας Μισιαούλης». η Λέσχη. 
  35. ↑ 35,0 35,1 Γιάννης Κ. Λάμπρου, Ιστορία του Κυπριακού. Τα χρόνια μετά την ανεξαρτησία. 1960-2004, Λευκωσία 2004, σελ. 547 - 548.
  36. ↑ Savvas D. Vlassis, O Aporritos Attilas, Athens 2004 ISBN 960-630-211-3
  37. ↑ Karpat, Kemal (1975). Turkey's Foreign Policy in Transition: 1950–1974. Brill. σελ. 201. ISBN 9789004043237. 
  38. ↑ Γιάννης Κ. Λάμπρου, 2004, σελ. 483.
  39. ↑ Facts on File Yearbook 1974. Facts on File. 1975. σελ. 590. 
  40. ↑ Oberling, Pierre (1982). The Road to Bellapais: The Turkish Cypriot Exodus to Northern Cyprus. Boulder: Social Science Monographs. σελίδες 164–5. ISBN 9780880330008. [...] children were shot in the street and the Turkish quarter of Limassol was burnt out by the National Guard. 
  41. ↑ Higgins, Rosalyn. United Nations Peacekeeping: Europe, 1946–1979. Oxford University Press. σελ. 375. ISBN 9780192183224. 
  42. ↑ Κουκουμάς, Γιώργος (2/8/2015). «Σφαγές Τ/κ από τον ελληνοκυπριακό φασισμό». Διάλογος. Ανακτήθηκε στις 31/5/2017.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)
  43. ↑ Documents officiels, United Nations: "Only three of the inhabitants of Atlilar (Aloa) survived this massacre. For the defenceless inhabitants of the villages of Murataga (Maratha) and Sandallar (Sandallaris)..."
  44. ↑ «Muratağa and Sandallar problem is being taken to the European Court of Human Rights» (στα Turkish). BRT - Kıbrıs Postası. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2011. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  45. ↑ UN monthly chronicle, Volume 11 (1974), United Nations, Office of Public Information, p. 98
  46. ↑ ΟΗΕ, επιστολή Ντενκτάς, έγγραφο s/11435, 10 August 1974
  47. ↑ Αντώνης Κακκαράς, Οι Έλληνες στρατιωτικοί. Αξιωματικοί και Υπαξιωματικοί στη μεταπολεμική Ελλάδα, τόμος Β΄, εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2006, σελ. 256.
  48. ↑ Γιάννης Κ. Λάμπρου, 2004, σελ. 483.
  49. ↑ Κ.Βενιζέλος-Μ.Ιγνατίου,Τα μυστικά αρχεία του Κίσιντζερ,εκδοτικός οίκος Λιβάνη,2002,σελ 283
  50. ↑ «Sigma Live | Κηρύσσεται διάλυση της ΕΟΚΑ Β | Sigma Live». archive.is. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2016. 
  51. ↑ «Η ατιμωρησία και ο κλάδος ελαίας». ο Φιλελεύθερος. 
  52. ↑ Πλουτής Σέρβας, Κυπριακό. Ευθύνες, τόμος Δ', ημίτομος 1, εκδόσεις Γραμμή, σελ. 43.
  53. ↑ Φραγκάκης, Μιχάλης. «Ο ΑΠΟΕΛ και η ελληνοκυπριακή εθνικοφροσύνη». εφημερίδα Πατρίς. 

Βιβλιογραφικές Πηγές

  • Γεώργιος Γρίβας: Ο Διγενής του Έθνους - Σταύρος Καρκαλέτσης
  • ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΡΙΒΑΣ ΔΙΓΕΝΗΣ Βιογραφία - Λεωνίδας Λεωνίδου
  • «Η Τραγική Αναμέτρηση και η Προδοσία της Κύπρου»-Μ. Αδαμίδη-2014
  • Ανδρέα Αθανασίου «Ο Άγνωστος Πόλεμος Αθηνών Λευκωσίας»
  • Λευτέρης Παπαδόπουλος «Η Μαρτυρία Μου», 2010
  • Σέργης Γεώργιος «Η Μάχη της Κύπρου», 1996
  • Σταύρος Σταύρου-Σύρος «Μια Προσωπική Μαρτυρία»
  • Δρουσιώτης Μακάριος «ΕΟΚΑ Β & CIA» εκδόσεις αλφάδι, Λευκωσία, 2003, ISBN 9963-631-02-9.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=ΕΟΚΑ_Β΄&oldid=6904904"