Γυαλί Δωδεκανήσου

Eξόρυξη Ελαφρόπετρας από το Ορυχείο στο Γυαλί

Γυαλί

Το Γυαλί
Γεωγραφία
Αρχιπέλαγος	Αιγαίο Πέλαγος
Νησιωτικό σύμπλεγμα	Δωδεκάνησα
Έκταση	4,558 km²
Υψόμετρο	180 μ
Χώρα
Ελλάδα
Περιφέρεια	Νοτίου Αιγαίου
Νομός	Δωδεκανήσου
Δημογραφικά
Πληθυσμός	21 (απογραφής 2011)
Πυκνότητα	5 /χλμ2
Εθνικότητες	Έλληνες
Σχετικά πολυμέσα

Γυαλί
Χώρες	Ελλάδα
Συντεταγμένες	36.24°N,25.24°E
Τύπος	Ηφαιστειακός δόμος
Ηφαιστειακό τόξο/ζώνη	Ηφαιστειακό τόξο νοτίου Αιγαίου
Τελευταία έκρηξη	Άγνωστο
wikidata ()

Το Γυαλί είναι ηφαιστειογενές νησί του νότιου Αιγαίου και ένα από τα Δωδεκάνησα. Βρίσκεται ανάμεσα στην Κω και την Νίσυρο (σε απόσταση περίπου 7 χιλιόμετρα). Έχει έκταση 4,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η μεγαλύτερη απόσταση στο νησί είναι 5 χλμ στον άξονα Βορρά/ΒορειοΑνατολικά-Νότου/Νοτιοδυτικά. Το μεγαλύτερο πλάτος του νησιού είναι περίπου 2 χλμ, ενώ το μικρότερο είναι λιγότερο από 500 μ. Ο πληθυσμός του είναι 21 κάτοικοι (απογραφή 2011) και διοικητικά ανήκει στον δήμο Νισύρου. Όλο το νησί έχει κηρυχθεί Τοπίο Φυσικού Κάλλους και υπάρχουν δάση με κουμαριές και πεύκα.

Στο Γυαλί γίνεται εξόρυξη ελαφρόπετρας και περλίτη και κατά την αρχαιότητα γινόταν η εξόρυξη οψιδιανού για την κατασκευή εργαλείων. Στο Γυαλί έχει ανασκαφεί αρχαίο νεκροταφείο, έχουν βρεθεί ερείπια οικισμού της Τελικής Νεολιθικής περιόδου (4η χιλιετία π.Χ.) και δυο χωνευτήρια με σκωρίες τήξης χαλκού τα οποία χρονολογούνται από το 6.000 έως το 5.300 π.Χ., που αποδεικνύουν την πρώιμη άσκηση μεταλλουργίας. Η κατοίκηση στη νησίδα πρέπει να είχε εποχικό χαρακτήρα και σχετίζεται μάλλον με γεωργοκτηνοτροφικές δραστηριότητες παρά με τις ανάγκες κατεργασίας του οψιανού ο οποίος αφθονεί στο βόρειο τμήμα του νησιού. Όλα αυτά οφείλονται στην ύπαρξη του ομώνυμου ανενεργού ηφαιστείου.

Στην επανάσταση του 1821 εδώ έβρισκε καταφύγιο ο Ανδρέας Μιαούλης.

Το ηφαίστειο του Γυαλιού

Το ηφαίστειο του Γυαλιού, είναι ανενεργό και βρίσκεται σε απόσταση 7 περίπου χλμ από το ηφαίστειο της Νισύρου, έχει δύο ηφαιστειακούς δόμους, τον βορειοανατολικό και τον νοτιοδυτικό, οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους με ένα στενό ισθμό.

Βιβλιογραφία

• Μελίνα Φιλήμονος-Τσοποτού, "Γυαλί", στο: Ανδρέας Βλαχόπουλος (επιμ.), Αρχαιολογία-νησιά του Αιγαίου, εκδ. Μέλισσα, Αθήνα 2005, σελ. 355