Δηιάνειρα

Ηρακλής, Δηιάνειρα και Νέσσος, μελανόμορφη υδρία, 575-550 π.Χ., Λούβρο (E 803)

Μυθικό πρόσωπο, θυγατέρα του Οινέα και της Αλθαίας, αδελφή του Μελέαγρου και σύζυγος του Ηρακλή. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Ηρακλής είχε υποσχεθεί στον αδελφό της Μελέαγρο, που τον είχε συναντήσει στον Κάτω Κόσμο, ότι θα την πάρει ως σύζυγό του. Για την πραγματοποίηση της υπόσχεσης αυτής, ο Ηρακλής χρειάστηκε με τον αθάνατο Αχελώο, ο οποίος μεταμορφωνόταν σε φίδι, ταύρο ή άνθρωπο με κεφάλι ταύρου. Μετά τον γάμο της με τον Ηρακλή, η Δηιάνειρα ακολούθησε το σύζυγό της στους αγώνες του εναντίον των Δρυόπων, των Λαπίθων και του Κύκνου. Όταν όμως υποπτεύθηκε ότι ο Ηρακλής ερωτεύθηκε την Ιόλη, άλειψε με το αίμα του Κενταύρου Νέσσου το χιτώνα του. Ο Ηρακλής, φορώντας τον, καταλήφθηκε από τρομερούς πόνους και στην απόγνωσή του συγκέντρωσε ξύλα και παρακάλεσε τον Φιλοκτήτη να ανάψει φωτιά, πάνω στην οποία και κάηκε. Η Δηιάνειρα, μαθαίνοντας το γεγονός αυτό, αυτοκτόνησε. Ο τάφος της βρισκόταν στους πρόποδες της Οίτης, κοντά στην Ηράκλεια, ή, σύμφωνα με άλλη παράδοση, στο Άργος. Άλλη μυθολογική παράδοση αναφέρει ότι η Δηιάνειρα ήταν κόρη του βασιλιά της Ωλένου Δεξαμενού, στην αυλή του οποίου φιλοξενήθηκε ο Ηρακλής ύστερα από τον άθλο της κόπρου του Αυγεία. Εκεί την ερωτεύθηκε και την παντρεύτηκε, αφού σκότωσε τον Κένταυρο και τους αδελφούς του.