Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε

Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε
δεδομένα ()

Ο Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε (Johann Wolfgang Goethe, Φρανκφούρτη, 28 Αυγούστου 1749 – Βαϊμάρη, 22 Μαρτίου 1832) ήταν παγκοσμίου αναστήματος Γερμανός ποιητής, μυθιστοριογράφος, δραματουργός, θεωρητικός της Τέχνης και επιστήμονας.

Βιογραφία

Η οικογένεια του ήταν μια από τις πιο εύπορες στη Φρανκφούρτη και του προσέφερε πολλές δυνατότητες μόρφωσης. Σε ηλικία 15 χρονών έγραψε τα πρώτα του ποιήματα, τα οποία στη συνέχεια κατέστρεψε. Το 1765 ξεκίνησε σπουδές Νομικής στη Λειψία κατόπιν επιθυμίας του πατέρα του. Παράλληλα με τις σπουδές του ασχολήθηκε με τις εικαστικές τέχνες. Στην Λειψία ήρθε σε επαφή με το έντονο ελληνικό στοιχείο της πόλης. Ως φίλος των Ελλήνων και της Ελλάδας αφιέρωσε πολλά έργα του στην Ελληνική Αρχαιότητα. )

Το 1769 αρρώστησε και επέστρεψε στη Φρανκφούρτη. Την ίδια περίοδο άρχισε να ανακαλύπτει μέσα του και τον ήρωά του Φάουστ. Το 1770 ολοκλήρωσε τις σπουδές Νομικής και παράλληλα παρακολούθησε μαθήματα Ιατρικής, Χημείας και Βοτανικής. Επέστρεψε στη Φρανκφούρτη και ασχολήθηκε με τη δικηγορία. Το 1774, συγκλονισμένος από την αυτοκτονία ενός φίλου του, έγραψε Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου, ένα μυθιστόρημα που λάτρεψε ο Ναπολέων και έγινε λάβαρο του ηθικού και πνευματικού κινήματος. Η Βαϊμάρη υπήρξε σημαντικός σταθμός στη σταδιοδρομία του Γκαίτε, καθώς είχε αναλάβει εκεί καθήκοντα Υπουργού του Δούκα της. Ένα από τα σημαντικότερα έργα του Γκαίτε είναι το Ταξίδι στην Ιταλία, το οποίο έγραψε κατά τη διαμονή του στη νότια Ιταλία. Μέχρι το 1805 είχε στενή επαφή και φιλία με τον Σίλλερ και μια βαθιά φιλία αναπτύχθηκε μεταξύ των δύο ανδρών. Το 1806 παντρεύτηκε την Κριστιάνε Βούλπιους, με την οποία είχε ήδη από το έτος 1789 ένα γιο. Ο Φάουστ, το δημιούργημα ολόκληρης της ζωής του, ολοκληρώθηκε με τον δεύτερο τόμο ένα χρόνο πριν το θάνατο του, το 1832 στη Βαϊμάρη.Οι τελευταίες του λέξεις ήταν: "Φως,περισσότερο φως" Γερμανικά: "Mehr Licht!".

Έργογραφία και ελληνικές μεταφράσεις

• 1773: "Prometheus" (Προμηθέας),
• 1773: Götz von Berlichingen (Γκετς φον Μπέρλιχίνγκεν), δράμα

—μτφ. Άρης Δικταίος (εκδ. "Γ.Παπαδημητρίου")

• 1774: Die Leiden des jungen Werthers (Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου), μυθιστόρημα

—μτφ. Μίνα Ζωγράφου (εκδ. "Κοροντζή-Ράπτη")

• 1774: "Der König in Thule" (Ο βασιλιάς της Θούλης), ποίημα
• 1775: Stella (Στέλλα), τραγωδία
• 1782: "Der Erlkönig" (Ο βασιλιάς των ξωτικών), ποίημα
• 1787: Iphigenia auf Tauris (Ιφιγένεια εν Ταύροις), δράμα

—μτφ. Κώστας Χατζόπουλος (εκδ. "Ελευθερουδάκης")

• 1788: Egmont ( Έγκμοντ), δράμα
• 1790: Versuch die Metamorphose der Pflanzen zu erklären (Προσπάθεια εξήγησης της μεταμόρφωσης των φυτών), επιστημονική πραγματεία
• 1790: Torquato Tasso (Τορκουάτο Τάσσο), δράμα

—μτφ. Άρης Δικταίος (εκδ. "Γ.Παπαδημητρίου")

• 1790: Römische Elegien (Ρωμαϊκές ελεγείες), ποίηση

—μτφ. Βασίλης Λαζανάς (εκδ.;, 1972)

—μτφ. Κυριάκος Γ. Σαμέλης (εκδ. "Διώνη", Αθήνα 2010)

• 1794: Reineke Fuchs (Ράινέκε Φουκς), μύθος
• 1795–96 Die Xenien (Τα Ξένια), συλλογή επιγραμμάτων (σε συνεργασία με τον Σίλλερ)
• 1796: Wilhelm Meisters Lehrjahre (Τα χρόνια της μαθητείας του Βίλελμ Μάιστερ), μυθιστόρημα

—μτφ. Τούλα Σιέτη & Τ.Τανούλας (εκδ. "Κανάκης")

• 1797: "Der Zauberlehrling" (Ο μαθητευόμενος μάγος), ποίημα
• 1797: "Die Braut von Korinth" (Η μνηστή της Κορίνθου), ποίημα
• 1798: Hermann und Dorothea (Χέρμαν και Δωροθέα), επικό ποίημα

—μτφ. Μίνα Ζωγράφου, (εκδ. "Κοροντζή-Ράπτη"), πεζή μετάφραση

—μτφ. Βασίλης Λαζανάς (εκδ.;, 1972)

• 1799: "Die erste Walpurgisnacht", (Η πρώτη βαλπουργία νύχτα), ποίημα
• 1803: The Natural Daughter (Η Νόθος Κόρη), δράμα
• 1808: Faust (Φάουστ), Α΄μέρος, δράμα

—μτφ. Κώστας Χατζόπουλος (εκδ. "Κλασσικά Παπύρου" και εκδ. "Βιβλιοπωλείο της Εστίας", 2001)

—μτφ. Ιωάννης Ν. Θεοδωρακόπουλος, μετάφρ. με αισθητική και φιλοσοφική ερμηνεία (εκδ. "Βιβλιοπωλείον της Εστίας", 2000)

—μτφ. Πέτρος Μάρκαρης (εκδ. "Γαβριηλίδης", 2009)

—μτφ. Ἰάνης Λὸ Σκόκκο (εκδ. "Αναγνωστίδης", 1977) (Ο Πρόλογος)

• 1809: Die Wahlverwandtschaften (Εκλεκτικές συγγένειες), μυθιστόρημα

—μτφ. Μίνα Ζωγράφου, (εκδ. "Κοροντζή-Ράπτη")

• 1810: Zur Farbenlehre (Περί των χρωμάτων), επιστημονική πραγματεία
• 1811–1830: Aus Meinem Leben: Dichtung und Wahrheit (Από την ζωή μου: Ποίηση και Αλήθεια), αυτοβιογραφικό έργο
• 1817: Italienische Reise (Ιταλικό ταξίδι), ημερολόγια

—μτφ. Γιώργος Δεπάστας (εκδ. "Ολκός", 2014), ISBN 978-960-8154-79-7

• 1819: Westöstlicher Diwan (Δυτικό-ανατολικό Ντιβάν), ποίηση κατά μίμησιν των μουσουλμάνων μυστικιστών
• 1821: Wilhelm Meisters Wanderjahre, oder Die Entsagenden (Τα χρόνια της περιπλάνησης του Βίλελμ Μάιστερ), μυθιστόρημα
• 1823: "Marienbad Elegy", (Η ελεγεία του Μαρίενμπαντ), ποίημα
• 1832: Faust" (Φάουστ), Β΄μέρος, δράμα

—μτφ. Δημήτριος Ι. Λάμψας (εκδ. "Δωδώνη")

—μτφ. Θρασύβουλος Σταύρου (έκδ. "Σχολή Μωραϊτη") (πράξη Γ΄: «Ελένη»)

—μτφ. Πέτρος Μάρκαρης (εκδ. "Γαβριηλίδης", 2009)

• 1833: Einzelnheiten, Maximen und Reflexionen" (Αφορισμοί και διαλογισμοί)

—μτφ. Ν.Μ. Σκουτερόπουλος, Κλάους Μπέτσεν (εκδ. "Στιγμή", 2007)

Περί τέχνης μτφρ.-εισαγ. Βασίλης Τομανάς, εκδ. "Printa", Αθήνα 2006 Υπάρχουν Όρια, μετάφρ. Γιώργος Δεπάστας, εκδ. "Ολκός", 1998 Ο πενηντάρης, μετάφρ. Καίτη Οικονόμου, εκδ. "ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ", 2006 Η Νουβέλα του Λιονταριού, μετάφρ. Μυρτώ Σταμιλιώτη, εκδ. "Μαΐστρος"

Βιβλιογραφία

• Ελένη Βαροπούλου: «Ζωγραφική, μεταμόρφωση, παντομίμα στο μονόδραμα Proserpina του Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε», στο: ΣΤΕΦΑΝΟΣ Tιμητική Προσφορά στον Bάλτερ Πούχνερ. Επιμέλεια Iωσήφ Βιβιλάκης, Αθήνα: Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, εκδ. Ergo 2007, σελ.159-165.
• Κανελλόπουλος, Παναγιώτης: Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος, τόμ. Α΄, εκδ. «Οι φίλοι του Βιβλίου», χ.χ, σελ.473-493
• Κεντρωτής, Γιώργος: «Το καλό και το κακό στον Φάουστ του Γκαίτε», περιοδικό Διαβάζω, τ. 154 (1986), σελ.27-35.
• Λάμπρου, Θανάσης: Κάτω απ' τον ανοιχτό ουρανό: Εισαγωγή στον Γκαίτε — Η τραγωδία του «Φάουστ» — Η αγαλλιαστική περιπλάνηση του Βίλχελμ Μάιστερ, εκδ. «Περισπωμένη», Αθήνα 2014, ISBN 978-618-80542-1-9

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ιωάννης Ν. Θεοδωρακόπουλος: «Γενικός χαρακτηρισμός του Φάουστ του Γκαίτε», Επ. Επ. Φιλ. Σχολ. Παν. Αθηνών, τόμ. 5 (1954-1955), σελ.290-301 [1]
• Rudolf Steiner: Η επιστημολογία του Goethe
• Το έργο «Φάουστ» του Γκαίτε σε ψηφιακό βιβλίο