Κάθοδος των Δωριέων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Ορθογραφικα λάθη Ετικέτες: Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
| Γραμμή 4: | Γραμμή 4: | ||
Η σχετική παράδοση οφείλεται στον [[Ηρόδοτος|Ηρόδοτο]] ο οποίος πρώτος αναφέρθηκε στις μετακινήσεις των Δωριέων στην Ελλάδα.<ref>[http://el.wikisource.org/wiki/%CE%9A%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CF%8E#v56 Ιστορίαι (Ηροδότου)/Κλειώ A, 56]</ref> Σύμφωνα με αυτή την παράδοση οι Δωριείς μετανάστευσαν από τη [[Φθιώτιδα]] στην Ιστιαιώτιδα, στην [[Πίνδος|Πίνδο]], στη Δρυοπίδα και τελικά στην Πελοπόννησο. Οι υποτιθέμενες αυτές μετακινήσεις έμειναν γνωστές ως «Κάθοδος των Δωριέων» ή «Επιστροφή των Ηρακλειδών».<ref>[http://www.kathimerini.gr/344201/article/politismos/arxeio-politismoy/h-ka8odos-h-h-epistrofh-twn-dwriewn Ντούμας Γ., ''H κάθοδος ή η «επιστροφή» των Δωριέων;'' Εφημ. "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", Αρχείο Πολιτισμού, 21.12.2008]</ref> <br /> |
Η σχετική παράδοση οφείλεται στον [[Ηρόδοτος|Ηρόδοτο]] ο οποίος πρώτος αναφέρθηκε στις μετακινήσεις των Δωριέων στην Ελλάδα.<ref>[http://el.wikisource.org/wiki/%CE%9A%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CF%8E#v56 Ιστορίαι (Ηροδότου)/Κλειώ A, 56]</ref> Σύμφωνα με αυτή την παράδοση οι Δωριείς μετανάστευσαν από τη [[Φθιώτιδα]] στην Ιστιαιώτιδα, στην [[Πίνδος|Πίνδο]], στη Δρυοπίδα και τελικά στην Πελοπόννησο. Οι υποτιθέμενες αυτές μετακινήσεις έμειναν γνωστές ως «Κάθοδος των Δωριέων» ή «Επιστροφή των Ηρακλειδών».<ref>[http://www.kathimerini.gr/344201/article/politismos/arxeio-politismoy/h-ka8odos-h-h-epistrofh-twn-dwriewn Ντούμας Γ., ''H κάθοδος ή η «επιστροφή» των Δωριέων;'' Εφημ. "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", Αρχείο Πολιτισμού, 21.12.2008]</ref> <br /> |
||
Στην νεώτερη εποχή οι ιστορικοί και αρχαιολόγοι αναζήτησαν κάποια τεκμηρίωση αυτής της παράδοσης και επικαλέστηκαν ως μαρτυρίες την εισαγωγή της χρήσης του [[σίδηρος|σιδήρου]], το έθιμο της καύσης των νεκρών, την παραγωγή της πρωτογεωμετρικής κεραμικής και την καταστροφή των Μυκηναϊκών ανακτόρων. Στην πράξη αυτές οι έρευνες απέδειξαν το αντίθετο, ότι δηλαδή αυτές οι πρακτικές αποτελούν συνέχεια του πολιτισμού των υπομυκηναϊκών χρόνων.<ref>J.B. Bury (1959), Z. Rubinsohn (1975), W.H. Stiebing (1980), E. Vermeule (1960). Αναφέρονται στο Ντούμας Γ. Χρ. (1995), σελ. 178.</ref> Χαρακτηριστικά η E. Vermeule αναφέρει ότι "''οι κυριότεροι νεωτερισμοί των σκοτεινών αιώνων βρίσκονται όχι κατά μήκος της Δωρικής διαδρομής, αλλ' ακριβώς σε εκείνες τις περιοχές οι οποίες δεν κατακλύστηκαν, οι οποίες διατήρησαν επί μακρότατον τις Μυκηναϊκές παραδόσεις και οι οποίες παρέμειναν ανοικτές σε επαφές με την Ανατολή διά θαλάσσης''", δηλ. η Αθήνα, η Κρήτη και η ακτή της Ιωνίας. Ο Μ. Ανδρόνικος χαρακτηρίζει την κάθοδο των Δωριέων ένα "φάντασμα".<ref>Andronikos M. The "Dorian Invasion" and the Archaeological Evidence, 1971. Αναφέρεται στο Ντούμας (1995).</ref> |
Στην νεώτερη εποχή οι ιστορικοί και αρχαιολόγοι αναζήτησαν κάποια τεκμηρίωση αυτής της παράδοσης και επικαλέστηκαν ως μαρτυρίες την εισαγωγή της χρήσης του [[σίδηρος|σιδήρου]], το έθιμο της καύσης των νεκρών, την παραγωγή της πρωτογεωμετρικής κεραμικής και την καταστροφή των Μυκηναϊκών ανακτόρων. Στην πράξη αυτές οι έρευνες απέδειξαν το αντίθετο, ότι δηλαδή αυτές οι πρακτικές αποτελούν συνέχεια του πολιτισμού των υπομυκηναϊκών χρόνων.<ref>J.B. Bury (1959), Z. Rubinsohn (1975), W.H. Stiebing (1980), E. Vermeule (1960). Αναφέρονται στο Ντούμας Γ. Χρ. (1995), σελ. 178.</ref> Χαρακτηριστικά η E. Vermeule αναφέρει ότι "''οι κυριότεροι νεωτερισμοί των σκοτεινών αιώνων βρίσκονται όχι κατά μήκος της Δωρικής διαδρομής, αλλ' ακριβώς σε εκείνες τις περιοχές οι οποίες δεν κατακλύστηκαν, οι οποίες διατήρησαν επί μακρότατον τις Μυκηναϊκές παραδόσεις και οι οποίες παρέμειναν ανοικτές σε επαφές με την Ανατολή διά θαλάσσης''", δηλ. η Αθήνα, η Κρήτη και η ακτή της Ιωνίας. '''Ο Μ. Ανδρόνικος χαρακτηρίζει την κάθοδο των Δωριέων ένα "φάντασμα".<ref>Andronikos M. The "Dorian Invasion" and the Archaeological Evidence, 1971. Αναφέρεται στο Ντούμας (1995).</ref>''' |
||
Από τα γλωσσολογικά δεδομένα προκύπτουν επίσης ενδείξεις ότι η δωρική διάλεκτος ομιλούνταν και κατά την μυκηναϊκή περίοδο αλλά ήταν κοινωνικά κατώτερη, δεν αναγραφόταν στις πινακίδες και χρησιμοποιούνταν εκτός των ανακτόρων. |
Από τα γλωσσολογικά δεδομένα προκύπτουν επίσης ενδείξεις ότι η δωρική διάλεκτος ομιλούνταν και κατά την μυκηναϊκή περίοδο αλλά ήταν κοινωνικά κατώτερη, δεν αναγραφόταν στις πινακίδες και χρησιμοποιούνταν εκτός των ανακτόρων. |
||
Έκδοση από την 18:48, 17 Οκτωβρίου 2017
 |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται μορφοποίηση ώστε να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές μορφοποίησης της Βικιπαίδειας. |
Η λεγόμενη «Κάθοδος των Δωριέων» ή «Επιστροφή των Ηρακλειδών» είναι θεωρία ιστορική και γλωσσολογική σύμφωνα με την οποία περί τον 12ο αιώνα π.Χ. ελληνικά φύλα κατήλθαν από το βορρά προς την κυρίως Ελλάδα και την Πελοπόννησο με συνέπεια την καταστροφή του Μυκηναϊκού πολιτισμού.
Η σχετική παράδοση οφείλεται στον Ηρόδοτο ο οποίος πρώτος αναφέρθηκε στις μετακινήσεις των Δωριέων στην Ελλάδα.[1] Σύμφωνα με αυτή την παράδοση οι Δωριείς μετανάστευσαν από τη Φθιώτιδα στην Ιστιαιώτιδα, στην Πίνδο, στη Δρυοπίδα και τελικά στην Πελοπόννησο. Οι υποτιθέμενες αυτές μετακινήσεις έμειναν γνωστές ως «Κάθοδος των Δωριέων» ή «Επιστροφή των Ηρακλειδών».[2]
Στην νεώτερη εποχή οι ιστορικοί και αρχαιολόγοι αναζήτησαν κάποια τεκμηρίωση αυτής της παράδοσης και επικαλέστηκαν ως μαρτυρίες την εισαγωγή της χρήσης του σιδήρου, το έθιμο της καύσης των νεκρών, την παραγωγή της πρωτογεωμετρικής κεραμικής και την καταστροφή των Μυκηναϊκών ανακτόρων. Στην πράξη αυτές οι έρευνες απέδειξαν το αντίθετο, ότι δηλαδή αυτές οι πρακτικές αποτελούν συνέχεια του πολιτισμού των υπομυκηναϊκών χρόνων.[3] Χαρακτηριστικά η E. Vermeule αναφέρει ότι "οι κυριότεροι νεωτερισμοί των σκοτεινών αιώνων βρίσκονται όχι κατά μήκος της Δωρικής διαδρομής, αλλ' ακριβώς σε εκείνες τις περιοχές οι οποίες δεν κατακλύστηκαν, οι οποίες διατήρησαν επί μακρότατον τις Μυκηναϊκές παραδόσεις και οι οποίες παρέμειναν ανοικτές σε επαφές με την Ανατολή διά θαλάσσης", δηλ. η Αθήνα, η Κρήτη και η ακτή της Ιωνίας. Ο Μ. Ανδρόνικος χαρακτηρίζει την κάθοδο των Δωριέων ένα "φάντασμα".[4]
Από τα γλωσσολογικά δεδομένα προκύπτουν επίσης ενδείξεις ότι η δωρική διάλεκτος ομιλούνταν και κατά την μυκηναϊκή περίοδο αλλά ήταν κοινωνικά κατώτερη, δεν αναγραφόταν στις πινακίδες και χρησιμοποιούνταν εκτός των ανακτόρων.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Χρήστο Ντούμα οι Δωριείς ήταν κάτοικοι της Ελλάδος που κάποτε εκτοπίστηκαν από τους Μυκηναίους σε ορεινές περιοχές, κάτι ανάλογο με αυτό που έχει συμβεί σε πολλούς πληθυσμούς στην ιστορία της Ελλάδας. Στα ορεινά ασχολήθηκαν με την κτηνοτροφία και τη δασική οικονομία γι' αυτό η παράδοση τους χαρακτηρίζει ως οπισθοδρομικούς. Κάποτε από τα ορεινά επέστρεψαν στα πεδινά στις αρχικές τους κοιτίδες όταν για άλλους λόγους παρήκμασαν τα ανακτορικά συγκροτήματα. Σημειώνεται ότι η λέξη "κατίοντες" που συναντάται στον Ηρόδοτο και αλλού σε σχέση με τους Δωριείς[5] έχει και την έννοια του "επιστρέφω από την εξορία". Η σύγχρονη ερμηνεία του "κατίοντες" ως "κατερχόμενοι" οφείλεται στην σύγχρονη χαρτογραφική απεικόνιση όπου ο βορράς είναι "πάνω" και ο νότος "κάτω".
Κατά μία ερμηνεία, το όνομα "Δωριεύς" δεν οφείλεται στην Δωρίδα, αλλά αντίστροφα αυτή η περιοχή ονομάστηκε έτσι λόγω των Δωριέων. Η κατάληξη -εύς υποδεικνύει επάγγελμα, ενώ η ρίζα δωρ- είναι γνωστή από τη μυκηναϊκή εποχή και σχετίζεται με τα δένδρα και τα ξύλα. Η εναλλαγή του όμικρον με το ωμέγα είναι συνήθης μεταξύ των διαλέκτων. Έτσι η λέξη "Δωριεύς" πιθανώς δηλώνει τον ασχολούμενο με την ξυλεία, τον ξυλοκόπο. Είναι πιθανό ότι αργότερα η χρήση του όρου διευρύνθηκε ώστε να χαρακτηρίζει όλους τους "άξεστους" ελληνόφωνους, ανάλογα με τη σύγχρονη χρήση της λέξης "βλάχος". Σχετικός θεωρείται και ο μύθος σύμφωνα με τον οποίο ο τελευταίος βασιλιάς Κόδρος, προκειμένου να σώσει τους Αθηναίους από τους Δωριείς, μεταμφιέστηκε σε ξυλοκόπο για να διεισδύσει στο στρατόπεδό τους.[6]
Ο Πλάτων στο έργο "Νόμοι" μας παραθέτει έναν διάλογο μεταξύ του ιδίου, του Κνωσείου Κλεινία και του Λακεδαίμονα Μεγίλλου. Στον διάλογο αυτόν οι τρεις γηραιοί άνδρες κατά την διάρκεια της διαδρομής τους από την Κνωσό προς το Ιδαίον Άντρον με σκοπό την μύηση τους στα Ανώτατα Μινωικά Μυστήρια συζητούν, κρίνουν και συγκρίνουν τα 3 Πολιτεύματα τους. Στον στίχο 682d ο Πλάτων μας ενημερώνει ότι οι Δωριείς ήταν Αχαιοί, πράγμα με το οποίο συμφωνεί ο Μέγγιλος.
Πλάτων: "...στην διάρκεια όμως των δέκα ετών της πολιορκίας στο Ίλιον (Τροία), στην πατρίδα κάθε επιτιθεμένου τα πράγματα χειροτέρεψαν. Οι νεότεροι στασίασαν (επαναστάτησαν) και δεν υποδέχθηκαν όπως έπρεπε τους στρατιώτες κατά την επιστροφή τους. Ακολούθησαν αμέτρητοι θάνατοι και σφαγές και εξορίες. Όσοι διώχθηκαν ξαναγύρισαν αργότερα με άλλο όνομα. Τώρα λέγονταν Δωριείς αντί Αχαιοί γιατί εκείνος που τους συγκέντρωσε στην Εξορία κατάγονταν από την Δωρίδα. Πλήρης περιγραφή αυτών που έγιναν τότε υπάρχουν καταγεγραμμένα στην ιστορία των Λακεδαιμόνιων"
Μέγιλλος (Σπαρτιάτης): "Απόλυτα ορθόν"
Πλάτωνος Νόμοι 682d
Οπότε η Κάθοδος των Δωριέων στην πραγματικότητα ήταν πρώτα άνοδος και έπειτα κάθοδος και όχι των Δωριέων αλλά των Αχαιών.
Παραπομπές
- ↑ Ιστορίαι (Ηροδότου)/Κλειώ A, 56
- ↑ Ντούμας Γ., H κάθοδος ή η «επιστροφή» των Δωριέων; Εφημ. "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", Αρχείο Πολιτισμού, 21.12.2008
- ↑ J.B. Bury (1959), Z. Rubinsohn (1975), W.H. Stiebing (1980), E. Vermeule (1960). Αναφέρονται στο Ντούμας Γ. Χρ. (1995), σελ. 178.
- ↑ Andronikos M. The "Dorian Invasion" and the Archaeological Evidence, 1971. Αναφέρεται στο Ντούμας (1995).
- ↑ Ιστορίαι (Ηροδότου)/Καλλιόπη Θ, 26
- ↑ Ντούμας Γ. Χρ. (1995) Η κάθοδος των Δωριέων: Μια νέα πρόταση ερμηνείας, Πελοποννησιακά, Παράρτ. 22, (1996-1997), σελ. 177-184.