Διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
επέκταση
Nataly8 (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 2: Γραμμή 2:
Η [[Σοβιετική Ένωση]] διαλύθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 1991. Ήταν αποτέλεσμα της διακήρυξης 142-Н του [[Ανώτατο Σοβιέτ της Σοβιετικής Ένωσης|Ανωτάτου Σοβιέτ της Σοβιετικής Ένωσης]]. Η διακήρυξη επιβεβαίωσε την ανεξαρτησία των πρώην [[Δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης|Σοβιετικών δημοκρατιών]] και ίδρυσε την [[Κοινοπολιτεία των Ανεξάρτητων Κρατών]] (ΚΑΚ), παρόλο που πέντε από τους υπογράφοντες το επικύρωσαν πολύ αργότερα ή δεν το έκαναν καθόλου. Την προηγούμενη μέρα, ο πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης [[Μιχαήλ Γκορμπατσώφ]], ο όγδοος και τελευταίος [[ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης]], παραιτήθηκε και έδωσε τις εξουσίες του - συμπεριλαμβανομένων των [[Τσεγκέτ|κωδικών εκτόξευσης των Σοβιετικών πυρηνικών πυραύλων]] – στον [[Πρόεδρος της Ρωσίας|Ρώσο πρόεδρο]] [[Μπόρις Γέλτσιν]]. Εκείνο το βράδυ, στις 7:32 μ.μ. η [[Σημαία της Σοβιετικής Ένωσης|Σοβιετική σημαία]] υπεστάλη από το [[Κρεμλίνο της Μόσχας|Κρεμλίνο]] για τελευταία φορά και αντικαταστάθηκε με την προεπαναστατική [[Σημαία της Ρωσίας|Ρωσική σημαία]].<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/big/1225.html#article |title=Gorbachev, Last Soviet Leader, Resigns; U.S. Recognizes Republics' Independence |work= The New York Times |accessdate=April 27, 2015}}</ref>
Η [[Σοβιετική Ένωση]] διαλύθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 1991. Ήταν αποτέλεσμα της διακήρυξης 142-Н του [[Ανώτατο Σοβιέτ της Σοβιετικής Ένωσης|Ανωτάτου Σοβιέτ της Σοβιετικής Ένωσης]]. Η διακήρυξη επιβεβαίωσε την ανεξαρτησία των πρώην [[Δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης|Σοβιετικών δημοκρατιών]] και ίδρυσε την [[Κοινοπολιτεία των Ανεξάρτητων Κρατών]] (ΚΑΚ), παρόλο που πέντε από τους υπογράφοντες το επικύρωσαν πολύ αργότερα ή δεν το έκαναν καθόλου. Την προηγούμενη μέρα, ο πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης [[Μιχαήλ Γκορμπατσώφ]], ο όγδοος και τελευταίος [[ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης]], παραιτήθηκε και έδωσε τις εξουσίες του - συμπεριλαμβανομένων των [[Τσεγκέτ|κωδικών εκτόξευσης των Σοβιετικών πυρηνικών πυραύλων]] – στον [[Πρόεδρος της Ρωσίας|Ρώσο πρόεδρο]] [[Μπόρις Γέλτσιν]]. Εκείνο το βράδυ, στις 7:32 μ.μ. η [[Σημαία της Σοβιετικής Ένωσης|Σοβιετική σημαία]] υπεστάλη από το [[Κρεμλίνο της Μόσχας|Κρεμλίνο]] για τελευταία φορά και αντικαταστάθηκε με την προεπαναστατική [[Σημαία της Ρωσίας|Ρωσική σημαία]].<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/big/1225.html#article |title=Gorbachev, Last Soviet Leader, Resigns; U.S. Recognizes Republics' Independence |work= The New York Times |accessdate=April 27, 2015}}</ref>


Προηγουμένως, από τον Αύγουστο έως τον Δεκέμβριο, όλες οι ενωσιακές δημοκρατιές, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, είχαν ανακηρύξει ανεξαρτησία. Την εβδομάδα πριν την επίσημη διάλυση της ένωσης, 11 δημοκρατίες υπέγραψαν το Πρωτόκολλο της Άλμα-Άτα, ιδρύοντας επίσημα τον ΚΑΚ και ανακηρύσσοντας ότι η Σοβιετική Ένωση είχε σταματήσει να υπάρχειP.<ref>{{cite news|author=|url= https://www.nytimes.com/1991/12/22/world/end-soviet-union-text-declaration-mutual-recognition-equal-basis.html |title=The End of the Soviet Union; Text of Declaration: 'Mutual Recognition' and 'an Equal Basis' |work= The New York Times |date=December 22, 1991 |accessdate=March 30, 2013}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/big/1225.html#article |title=Gorbachev, Last Soviet Leader, Resigns; U.S. Recognizes Republics' Independence |work= The New York Times |accessdate=March 30, 2013}}</ref> Οι [[Επαναστάσεις του 1989]] και η διάλυση της ΕΣΣΔ (ρωσικά: распад СССР) επίσης σήμαναν το τέλος του [[Ψυχρός Πόλεμος|Ψυχρού Πολέμου]]
Προηγουμένως, από τον Αύγουστο έως τον Δεκέμβριο, όλες οι ενωσιακές δημοκρατιές, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, είχαν ανακηρύξει ανεξαρτησία. Την εβδομάδα πριν την επίσημη διάλυση της ένωσης, 11 δημοκρατίες υπέγραψαν το Πρωτόκολλο της Άλμα-Άτα, ιδρύοντας επίσημα τον ΚΑΚ και ανακηρύσσοντας ότι η Σοβιετική Ένωση είχε σταματήσει να υπάρχει.<ref>{{cite news|author=|url= https://www.nytimes.com/1991/12/22/world/end-soviet-union-text-declaration-mutual-recognition-equal-basis.html |title=The End of the Soviet Union; Text of Declaration: 'Mutual Recognition' and 'an Equal Basis' |work= The New York Times |date=December 22, 1991 |accessdate=March 30, 2013}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/big/1225.html#article |title=Gorbachev, Last Soviet Leader, Resigns; U.S. Recognizes Republics' Independence |work= The New York Times |accessdate=March 30, 2013}}</ref> Οι [[Επαναστάσεις του 1989]] και η διάλυση της ΕΣΣΔ (ρωσικά: распад СССР) επίσης σήμαναν το τέλος του [[Ψυχρός Πόλεμος|Ψυχρού Πολέμου]]


Αρκετές από τις [[Πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες]] διατήρησαν στενούς δεσμούς με την [[Ρωσία|Ρωσική Ομοσπονδία]] και σχημάτισαν οργανισμούς όπως η [[Κοινοπολιτεία των Ανεξάρτητων Κρατών]], την [[Ευρασιατική Οικονομική Κοινότητα]], το [[Κράτος της Ένωσης]] (προταχθείσα συνομοσπονδία μεταξύ της Ρωσίας και της Λευκορωσίας), την [[Ευρασιατική Τελωνειακή Ένωση]] και την [[Ευρασιατική Οικονομική Ένωση]] για να ενισχύσουν την οικονομική συνεργασία και την συνεργασία για την ασφάλεια. Στον αντίποδα, τα [[Βαλτικά κράτη]] έχουν γίνει μέλη του [[NATO]] και της [[Ευρωπαϊκής Ένωσης]].
Αρκετές από τις [[Πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες]] διατήρησαν στενούς δεσμούς με την [[Ρωσία|Ρωσική Ομοσπονδία]] και σχημάτισαν οργανισμούς όπως η [[Κοινοπολιτεία των Ανεξάρτητων Κρατών]], την [[Ευρασιατική Οικονομική Κοινότητα]], το [[Κράτος της Ένωσης]] (προταχθείσα συνομοσπονδία μεταξύ της Ρωσίας και της Λευκορωσίας), την [[Ευρασιατική Τελωνειακή Ένωση]] και την [[Ευρασιατική Οικονομική Ένωση]] για να ενισχύσουν την οικονομική συνεργασία και την συνεργασία για την ασφάλεια. Στον αντίποδα, τα [[Βαλτικά κράτη]] έχουν γίνει μέλη του [[NATO]] και της [[Ευρωπαϊκής Ένωσης]].

Έκδοση από την 17:02, 26 Αυγούστου 2017

Οι Πρώην Σοβιετικές Δημοκρατία (σε αλφαβητική)

Η Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 1991. Ήταν αποτέλεσμα της διακήρυξης 142-Н του Ανωτάτου Σοβιέτ της Σοβιετικής Ένωσης. Η διακήρυξη επιβεβαίωσε την ανεξαρτησία των πρώην Σοβιετικών δημοκρατιών και ίδρυσε την Κοινοπολιτεία των Ανεξάρτητων Κρατών (ΚΑΚ), παρόλο που πέντε από τους υπογράφοντες το επικύρωσαν πολύ αργότερα ή δεν το έκαναν καθόλου. Την προηγούμενη μέρα, ο πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσώφ, ο όγδοος και τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, παραιτήθηκε και έδωσε τις εξουσίες του - συμπεριλαμβανομένων των κωδικών εκτόξευσης των Σοβιετικών πυρηνικών πυραύλων – στον Ρώσο πρόεδρο Μπόρις Γέλτσιν. Εκείνο το βράδυ, στις 7:32 μ.μ. η Σοβιετική σημαία υπεστάλη από το Κρεμλίνο για τελευταία φορά και αντικαταστάθηκε με την προεπαναστατική Ρωσική σημαία.[1]

Προηγουμένως, από τον Αύγουστο έως τον Δεκέμβριο, όλες οι ενωσιακές δημοκρατιές, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, είχαν ανακηρύξει ανεξαρτησία. Την εβδομάδα πριν την επίσημη διάλυση της ένωσης, 11 δημοκρατίες υπέγραψαν το Πρωτόκολλο της Άλμα-Άτα, ιδρύοντας επίσημα τον ΚΑΚ και ανακηρύσσοντας ότι η Σοβιετική Ένωση είχε σταματήσει να υπάρχει.[2][3] Οι Επαναστάσεις του 1989 και η διάλυση της ΕΣΣΔ (ρωσικά: распад СССР) επίσης σήμαναν το τέλος του Ψυχρού Πολέμου

Αρκετές από τις Πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες διατήρησαν στενούς δεσμούς με την Ρωσική Ομοσπονδία και σχημάτισαν οργανισμούς όπως η Κοινοπολιτεία των Ανεξάρτητων Κρατών, την Ευρασιατική Οικονομική Κοινότητα, το Κράτος της Ένωσης (προταχθείσα συνομοσπονδία μεταξύ της Ρωσίας και της Λευκορωσίας), την Ευρασιατική Τελωνειακή Ένωση και την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση για να ενισχύσουν την οικονομική συνεργασία και την συνεργασία για την ασφάλεια. Στον αντίποδα, τα Βαλτικά κράτη έχουν γίνει μέλη του NATO και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

1985

Μόσχα: Μιχαήλ Γκορμπατσώφ, ο νέος Γενικός Γραμματέας

Ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ το 1987

Ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ εκλέχθηκε Γενικός Γραμματέας από το Πολιτμπούρο στις 11 Μαρτίου 1985, τρεις ώρες μετά από τον θάνατο του προκατόχου του Κονσταντίν Τσερνένκο σε ηλικία 73 ετών. Ο Γκορμπατσόφ, τότε 54 ετών, ήταν το νεαρότερο μέλος του Πολιτικού Γραφείου. Ο αρχικός στόχος του ως γενικός γραμματέας ήταν η αναβίωση της Σοβιετικής Ένωσης, και συνειδητοποίησε ότι αυτό θα απαιτούσε την μεταρρύθμιση υποκείμενων πολιτικών και κοινωνικών δομών.[4] Οι μεταρρυθμίσεις ξεκίνησαν με την αλλαγή προσωπικού δύο ανώτερων αξιωματούχων της εποχής του Μπρέζνιεφ οι οποίοι θα μπορούσαν να εμποδίζουν την πολιτική και οικονομική αλλαγή.[5] Στις 23 Απριλίου 1985, ο Γκορμπατσώφ διόρισε τον Γιεγκόρ Λιγκάτσεφ και τον Νικολάι Ρύζκοφ ως πλήρη μέλη του Πολιτμπούρο. Επίσης προώθησε τον επικεφαλή της KGB Βίκτορ Τσέμπρικοφ από υποψήφιο σε πλήρες μέλος και διόρισε τον Υπουργό Άμυνας, Στρατηγό Σεργκέι Σοκόλοφ ως υποψήφιο του Πολιτμπούρο.

Ωστόσο, αυτή η φιλελευθεροποίηση προώθησε τα εθνικιστικά κινήματα και εθνικές αμφισβητήσεις εντός της Σοβιετικής Ένωσης. Επίσης οδήγησε έμμεσα στις επαναστάσεις του 1989, στις οποίες τα επιβλημένα από την Σοβιετική Ένωση καθεστώτα ανατράπηκαν με ειρηνικό τρόπο (με την αξιοσημείωτη εξαίρεση της Ρουμανίας),[6] το οποίο αύξησε την πίεση στον Γκορμπατσόφ για την εισαγωγή περισσότερης δημοκρατίας και αυτονομίας για τις δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1989, υπό την ηγεσία του Γκορμπατσόφ το Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης εισήγαγε ελάχιστα ανταγωνιστικές εκλογές για ένα νέο νομοθετικό συμβούλιο, τον Κογκρέσο των Αντιπροσώπων του Λαού[7] (παρόλο που η απαγόρευση σε άλλα πολιτικά κόμματα δεν άρθηκε μέχρι το 1990).[8]

Τον Μάιο του 1985, σε μια ομιλία στο Λένινγκραντ, ο Γκορμπατσώφ υποστήριξε τις μεταρρυθμίσεις και μια καμπάνια ενάντια στο αλκοόλ για την αντιμετώπιση του ευρέως εξαπλωμένου αλκοολισμού. Οι τιμές της βότκα, του οίνου και των μπυρών αυξήθηκαν προκειμένου τα συγκεκριμένα ποτά να γίνουν ακριβότερα και να γίνει αντικίνητρο για τους καταναλωτές, και εισήχθη η διανομή. Σε αντίθεση με τις περισσότερες μορφές διανομής, αυτό πραγματοποιήθηκε για να περιοριστούν οι πωλήσεις με τον ανοιχτό στόχο την μείωση της μέθης.[9] Το σχέδιο του Γκορμπατσόφ περιείχε επίσης διαφημιστικές πινακίδες που προωθούσαν την νηφαλιότητα, αύξηση των ποινών για την δημόσια κατανάλωση ποτών, και την λογοκρισία σκηνών κατανάλωσης ποτών από παλιές ταινίες. Μερικοί σημείωσαν ότι αυτό αντικατόπτριζε το πρόγραμμα του Τσάρου Νικολάου Β΄ κατά την διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς αυτό επίσης σκόπευε στην εξάλειψη της κατανάλωσης ποτών προκειμένου να ενισχυθεί η πολεμική προσπάθεια, παρόλο που αυτό σκόπευε την ανακατεύθυνση της κατανάλωσης δημητριακών μόνο για ουσιώδης λόγους, κάτι το οποίο δεν εμφανιζόταν ως στόχος του προγράμματος του Γκορμπατσώφ. Ωστόσο, ο Γκορμπατσόφ σύντομα αντιμετώπησε την ίδια δυσμενή οικονομική αντίδραση λόγω της απαγόρευσής του, όπως έκανε και ο τελευταίος Τσάρος. Η ποινικοποίηση της κατανάλωσης αλκοόλ ήταν σημαντικό πλήγμα στον κρατικό προϋπολογισμό σύμφωνα με τον Αλεξάντερ Γιάκοβλεφ, ο οποίος σημείωσε ότι οι ετήσιες συλλογές φόρων αλκοόλ μειώθηκαν κατά 100 δισεκατομμύρια ρούβλια. Η παραγωγή αλκοόλ μετανάστευσε στην μαύρη αγορά, ή μέσω της παραγωγής "βότκας της μπανιέρας" χρησιμοποιώντας σπιτικές πατάτες. Φτωχότεροι, λιγότερο εκπαιδευμένοι Ρώσοι κατέφυγαν στην κατανάλωση ασετόν, τρίβοντας το αλκοόλ ή στην ανδρική κολόνια, το οποίο εξυπηρετούσε μόνο σε πρόσθετο βάρος του Ρωσικού τομέα υγείας λόγω των ακόλουθων περιπτώσεων δηλητηρίασης.[9] Ο στόχος αυτών των μεταρρυθμίσεων, στόσο, ήταν να στηρίξει την υπάρχουσα κεντρικώς σχεδιασμένη οικονομία, η οποία σε αντίθεση με αργότερες μεταρρυθμίσεις, έτεινε προς τον σοσιαλισμό της αγοράς.

Στις 1 Ιουλίου 1985, ο Γκορμπατσώφ προήγαγε τον Έντουαρντ Σεβαρντνάτζε, τον Πρώτο Γραμματέα του Γεωργιανού Κομμουνιστικού Κόμματος, σε πλήρες μέλος του Πολιτμπούρο, και την επόμενη μέρα διορίστηκε ως Υπουργός Εξωτερικών, αντικαθιστώντας τον μακροχρόνιο Υπουργό Εξωτερικών Αντρέι Γκρόμικο. Ο τελευταίος, μειωμένος ως "Κύριος Νιετ" στην Δύση, υπηρέτησε για 28 χρόνια ως Υπουργός Εξωτερικών. Ο Γκρόμικο υποβαθμίστηκε στην κυρίως τελετουργική θέση του Πρόεδρου του Προεδρείου του Ανωτάτου Σοβιέτ (επισήμως Σοβιετικός Αρχηγός Κράτους), καθώς προσδιοριζόταν ως "παλαιός σκεπτόμενος". Επίσης την ίδια ημέρα, ο Γκορμπατσώφ απέλυσε τον κύριο αντίπαλο του Γκριγκόρι Ρομάνοφ, αφαιρώντας τον από το Πολιτμπούρο και έφερε τον Μπόρις Γέλτσιν και τον Λεβ Ζάικοφ στην Κεντρική Γραμματεία της Επιτροπής του ΚΚΣΕ.

Το φθινόπωρο του 1985, ο Γκορμπατσώφ συνέχισε να φέρνει νεότερους και πιο ενεργετικούς άνδρες στην κυβέρνηση. Στις 27 Σεπτεμβρίου, ο Νικολάι Ρύζκοφ αντικατέστησε τον 79χρονο Νικολάι Τιχόνοφ ως Πρόεδρο του Συμβουλίου των Υπουργών, και στις 14 Οκτωβρίου, ο Νικολάι Ταλύζιν αντικατέστησε τον Νικολάι Μπαμπάκοφ ως πρόεδρο της Κρατικής Σχεδιαστικής Επιτροπής (GOSPLAN). Στην επόμενη συνάντηση της Κεντρικής Επιτροπής στις 15 Οκτωβρίου, ο Τιχόνοφ αποσύρθηκε από το Πολιτμπούρο και ο Ταλύχιν έγινε υποψήφιος. Τέλος, στις 23 Δεκεμβρίου 1985, ο Γκορμπατσώφ διόρισε τον Γέλτσιν ως Πρώτο Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Μόσχας αντικαθιστώντας τον Βίκτορ Γκρίσιν.

Αναφορές

  1. «Gorbachev, Last Soviet Leader, Resigns; U.S. Recognizes Republics' Independence». The New York Times. https://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/big/1225.html#article. Ανακτήθηκε στις April 27, 2015. 
  2. «The End of the Soviet Union; Text of Declaration: 'Mutual Recognition' and 'an Equal Basis'». The New York Times. December 22, 1991. https://www.nytimes.com/1991/12/22/world/end-soviet-union-text-declaration-mutual-recognition-equal-basis.html. Ανακτήθηκε στις March 30, 2013. 
  3. «Gorbachev, Last Soviet Leader, Resigns; U.S. Recognizes Republics' Independence». The New York Times. https://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/big/1225.html#article. Ανακτήθηκε στις March 30, 2013. 
  4. «Михаил Сергеевич Горбачёв (Mikhail Sergeyevičh Gorbačhëv)». Archontology. 27 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2009. 
  5. Carrere D'Encausse, Helene (1993). The End of the Soviet Empire: The Triumph of the Nations (English – translated by Franklin Philip έκδοση). New York, NY: The New Republic (Basic Books) division of HarperCollins. σελ. 16. ISBN 0-465-09812-6. 
  6. «Gorbachev's role in 1989 turmoil». BBC News. April 1, 2009. http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/7972755.stm. Ανακτήθηκε στις March 30, 2013. 
  7. «The Gorbachev Plan: Restructuring Soviet Power». The New York Times. June 30, 1988. https://www.nytimes.com/1988/06/30/world/the-gorbachev-plan-restructuring-soviet-power.html. Ανακτήθηκε στις March 30, 2013. 
  8. «The Third Russian Revolution; Transforming the Communist Party». The New York Times. February 8, 1990. https://www.nytimes.com/1990/02/08/opinion/the-third-russian-revolution-transforming-the-communist-party.html. Ανακτήθηκε στις March 30, 2013. 
  9. 9,0 9,1 Hough, Jerry F. (1997), pp. 124–125