Αραγωνία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Αναίρεση έκδοσης 6557827 από τον Kalogeropoulos (Συζήτηση) |
|||
Γραμμή 2: | Γραμμή 2: | ||
{{coord|41|-1|format=dms|display=title}} |
{{coord|41|-1|format=dms|display=title}} |
||
{{Αυτόνομη Κοινότητα |
{{Αυτόνομη Κοινότητα |
||
|όνομα = |
|όνομα = Αραγωνία <br />Aragón |
||
|σημαία = Flag of Aragon.svg |
|σημαία = Flag of Aragon.svg |
||
|έμβλημα = Escudo d'Aragón.svg |
|έμβλημα = Escudo d'Aragón.svg |
||
|Πλάτος Εμβλήματος= 85px |
|Πλάτος Εμβλήματος= 85px |
||
|λήμμα-σημαία = Σημαία της |
|λήμμα-σημαία = Σημαία της Αραγωνίας |
||
|λήμμα-έμβλημα = Έμβλημα της |
|λήμμα-έμβλημα = Έμβλημα της Αραγωνίας |
||
|ρητό = |
|ρητό = |
||
|χάρτης = Localización de Aragón.svg |
|χάρτης = Localización de Aragón.svg |
||
Γραμμή 28: | Γραμμή 28: | ||
|ύμνος = Ύμνος της Αραγωνίας |
|ύμνος = Ύμνος της Αραγωνίας |
||
}} |
}} |
||
Η |
Η '''Αραγωνία''', ή '''Αραγώνα''', ή '''Αραγονία''', ([[ισπανικά]]: ''Aragón''), [[Καταλανική γλώσσα|καταλανικά]]: ''Aragó'') είναι μια από τις [[Αυτόνομες Κοινότητες Ισπανίας|αυτόνομες κοινότητες]] (περιφέρειες) της [[Ισπανία]]ς. Ευρισκόμενη στην βορειοανατολική Ισπανία, η περιοχή περιλαμβάνει τρεις [[επαρχίες της Ισπανίας|επαρχίες]] από τα βόρεια προς τα νότια: την [[Ουέσκα (επαρχία)|Ουέσκα]], τη [[Σαραγόσσα (επαρχία)|Σαραγόσα]], και το [[Τερουέλ (επαρχία)|Τερουέλ]]. Η πρωτεύουσα της είναι η [[Σαραγόσα]]. |
||
Η βορειότερη επαρχία, της Ουέσκας, συνορεύει με τη [[Γαλλία]] και βρίσκεται στο μέσο των [[Πυρηναία|Πυρηναίων]]. Μέσα στην Ισπανία, η περιοχή περικλείεται από την [[Καταλονία]] στα ανατολικά, τη [[Βαλένθια (αυτόνομη κοινότητα)|Βαλένθια]] και την [[Καστίλη-Λα Μάντσα]] στα νότια, και την [[Καστίλη και Λεόν]], τη [[Λα Ριόχα (αυτόνομη κοινότητα)|Λα Ριόχα]], και τη [[Ναβάρρα]] στα δυτικά. |
Η βορειότερη επαρχία, της Ουέσκας, συνορεύει με τη [[Γαλλία]] και βρίσκεται στο μέσο των [[Πυρηναία|Πυρηναίων]]. Μέσα στην Ισπανία, η περιοχή περικλείεται από την [[Καταλονία]] στα ανατολικά, τη [[Βαλένθια (αυτόνομη κοινότητα)|Βαλένθια]] και την [[Καστίλη-Λα Μάντσα]] στα νότια, και την [[Καστίλη και Λεόν]], τη [[Λα Ριόχα (αυτόνομη κοινότητα)|Λα Ριόχα]], και τη [[Ναβάρρα]] στα δυτικά. |
||
Γραμμή 36: | Γραμμή 36: | ||
Το 2006, ο πληθυσμός ήταν 1.277.471 με τους μισούς κατοίκους της περιοχής να ζουν στη [[Σαραγόσα (Ισπανία)|Σαραγόσα]], την πρωτεύουσα της. |
Το 2006, ο πληθυσμός ήταν 1.277.471 με τους μισούς κατοίκους της περιοχής να ζουν στη [[Σαραγόσα (Ισπανία)|Σαραγόσα]], την πρωτεύουσα της. |
||
Εκτός από τις τρεις επαρχίες της, η |
Εκτός από τις τρεις επαρχίες της, η Αραγωνία υποδιαιρείται επίσης σε 33 [[Κομάρκες της Αραγωνίας|κομάρκες]] ή κομητείες· όλες με μια πλούσια [[γεωπολιτική]] και πολιτισμική ιστορία από την [[Προρωμαίοι της Ιβηρικής Χερσονήσου|προρωμαϊκή]] και [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκή]] εποχή· και από τους μετέπειτα τέσσερις αιώνες της Ισλαμικής περιόδου, όταν η περιοχή ήταν γνωστή ως ''Marca Superior'' της [[Αλ-Άνταλους]] ή ως βασιλείο (ή [[Βασίλεια τάιφα|ταϊφά]]) της [[Τάιφα της Σαρακούστα|Σαρακούστα]]. Τα εδάφη αυτά αργότερα ανήκαν στην Φραγκική Ισπανική Παραμεθόριο ή [[Ισπανική Μαρκιωνία]] (Marca Hispanica) και στα οποία δημιουργήθηκαν κράτη που αργότερα σχημάτισαν το [[Βασίλειο της Αραγωνίας]] και τα οποία στη συνέχεια ανήκαν στο [[Στέμμα της Αραγωνίας]]. |
||
== Πληθυσμός == |
== Πληθυσμός == |
||
Το 2006, ο μισός πληθυσμός της |
Το 2006, ο μισός πληθυσμός της Αραγωνίας, 50.8%, ζει στην πρωτεύουσα της [[Σαραγόσα|Σαραγόσας]]. Η [[Ουέσκα]] είναι η μόνη άλλη πόλη στην περιοχή με πληθυσμό άνω των 50.000. |
||
Η πλειοψηφία των |
Η πλειοψηφία των Αραγωνέζων, 71,8%, ζει στην επαρχία της Σαραγόσας· το 17,1% στην Ουέσκα και το 11,1% στο Τερουέλ.<ref>[http://www.ine.es/pob06/pob06menu.htm Cifras completas]{{dead link|date=April 2010}}</ref> Η πληθυσμιακή πυκνότητα της περιοχής είναι η δεύτερη χαμηλότερη της Ισπανίας: μόνο 26,8/km<sup>2</sup>· μετά την [[Καστίλη-Λα Μάντσα]]. Οι πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές είναι γύρω από την κοιλάδα του ποταμού [[Έβρος (Ισπανία)|Έβρου]], ειδικά γύρω από τη Σαραγόσα, και στους Πυρηναϊκούς πρόποδες, ενώ οι περιοχές με τους λιγότερους κατοίκους τείνουν να είναι αυτές που είναι ψηλότερα στα Πυρηναία, και στο περισσότερο της επαρχίας του Τερουέλ. |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
Γραμμή 64: | Γραμμή 64: | ||
== Γλώσσα == |
== Γλώσσα == |
||
[[Αρχείο:Llengües d'Aragó.svg|αριστερά|μικρογραφία|325x325εσ|Κατανομή γλωσσών στην |
[[Αρχείο:Llengües d'Aragó.svg|αριστερά|μικρογραφία|325x325εσ|Κατανομή γλωσσών στην Αραγωνία. Τα Ισπανικά ομιλούνται σε όλη την Αραγωνία, και είναι η μόνη επίσημη γλώσσα.]] |
||
Τα [[Ισπανική γλώσσα|Ισπανικά]] είναι η μητρική γλώσσα των περισσότερων κατοίκων της |
Τα [[Ισπανική γλώσσα|Ισπανικά]] είναι η μητρική γλώσσα των περισσότερων κατοίκων της Αραγωνίας. Παράλληλα με αυτή, η [[Αραγωνική γλώσσα]] συνεχίζει να ομιλείται στις ορεινές βόρειες κομάρκες των [[Πυρηναία|Πυρηναίων]] και συγκεκριμένα στην δυτική [[Ριβαγόρθα]], το [[Σοβράρβε]], την [[Χαθετανία]] και το [[Σομοντάνο]]. Οι ανατολικότερες περιοχές της, κατά μήκος του συνόρου με την [[Καταλονία]], είναι παραδοσιακά [[Καταλανικά|καταλανόφωνες]]. Η [[Καταλανική γλώσσα]] ομιλείται σε ορισμένες κομάρκες όπως στην περιοχή της ανατολικής [[Ριμπαχόρθα|Ριβαγόρθα]], της [[Λα Λιτέρα]], της [[Μπάχο Θίνθα]], της [[Μπάχο Αραγόν-Θάσπε]], της [[Μπάχο Αραγόν]] και της [[Ματαρράνια]]. Η λωριδόσχημη Καταλανόφωνη περιοχή στην Αραγωνία συχνά καλείται ''[[Λα Φράνχα]]''. |
||
== Γεωγραφία == |
== Γεωγραφία == |
||
Με μια τόσο χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού μεγάλες περιοχές της |
Με μια τόσο χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού μεγάλες περιοχές της Αραγωνίας παραμένουν άγριες και σχετικά παρθένες. Είναι μια περιοχή ακραίων φυσικών διαφορών, και στο κλίμα και γεωλογικά, από τις πράσινες κοιλάδες και τα χιονισμένες κορυφές των Πυρηναίων στις ξηρές πεδιάδες και τις μοναχικές λοφώδεις περιοχές στα νότια. |
||
== Δείτε επίσης == |
== Δείτε επίσης == |
Έκδοση από την 20:05, 15 Ιουλίου 2017
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Συντεταγμένες: 41°N 1°W / 41°N 1°W
Αραγωνία Aragón | |||
---|---|---|---|
Αυτόνομη κοινότητα | |||
| |||
Χώρα | Ισπανία | ||
Πρωτεύουσα | Σαραγόσα | ||
Διοίκηση | |||
• Πρόεδρος | Χαβιέρ Λαμπάνς (PSOE) | ||
Έδρες | |||
• Βουλή | 13 | ||
• Γερουσία | 14 | ||
Επίσημες γλώσσες | ισπανικά | ||
Έκταση | |||
• Συνολική | 47.719 χλμ² | ||
• Ποσοστό | 9,4% | ||
• Κατάταξη | 4η | ||
Πληθυσμός | |||
• Συνολικός | 1.277.471 | ||
• Ποσοστό | 2,9% | ||
• Πυκνότητα | 26,77 | ||
• Κατάταξη | 11η | ||
ISO 3166-2 | AR | ||
Ιστοσελίδα | aragon.es |
Η Αραγωνία, ή Αραγώνα, ή Αραγονία, (ισπανικά: Aragón), καταλανικά: Aragó) είναι μια από τις αυτόνομες κοινότητες (περιφέρειες) της Ισπανίας. Ευρισκόμενη στην βορειοανατολική Ισπανία, η περιοχή περιλαμβάνει τρεις επαρχίες από τα βόρεια προς τα νότια: την Ουέσκα, τη Σαραγόσα, και το Τερουέλ. Η πρωτεύουσα της είναι η Σαραγόσα.
Η βορειότερη επαρχία, της Ουέσκας, συνορεύει με τη Γαλλία και βρίσκεται στο μέσο των Πυρηναίων. Μέσα στην Ισπανία, η περιοχή περικλείεται από την Καταλονία στα ανατολικά, τη Βαλένθια και την Καστίλη-Λα Μάντσα στα νότια, και την Καστίλη και Λεόν, τη Λα Ριόχα, και τη Ναβάρρα στα δυτικά.
Καλύπτοντας μια περιοχή 47719 km2, το έδαφος της περιοχής κυμαίνεται ποικίλως από μόνιμους παγετώνες, ως χλοερές κοιλάδες, πλούσια βοσκοτόπια και περιβόλια, μέχρι τις άνυδρες στέπες-πεδιάδες των κεντρικών κάμπων. Στην Αραγωνία πηγάζουν πολλοί ποταμοί — περισσότερο γνωστός εξ' αυτών ο ποταμός Έβρος — ο μεγαλύτερος ποταμός της Ισπανίας σε όγκο, ο οποίος κυλά δυτικο-ανατολικά κατά μήκος όλης της περιοχής μέσα από την επαρχία της Σαραγόσας. Στην Αραγωνία βρίσκεται επίσης το Ανέτο, το υψηλότερο βουνό στα Πυρηναία.
Το 2006, ο πληθυσμός ήταν 1.277.471 με τους μισούς κατοίκους της περιοχής να ζουν στη Σαραγόσα, την πρωτεύουσα της.
Εκτός από τις τρεις επαρχίες της, η Αραγωνία υποδιαιρείται επίσης σε 33 κομάρκες ή κομητείες· όλες με μια πλούσια γεωπολιτική και πολιτισμική ιστορία από την προρωμαϊκή και Ρωμαϊκή εποχή· και από τους μετέπειτα τέσσερις αιώνες της Ισλαμικής περιόδου, όταν η περιοχή ήταν γνωστή ως Marca Superior της Αλ-Άνταλους ή ως βασιλείο (ή ταϊφά) της Σαρακούστα. Τα εδάφη αυτά αργότερα ανήκαν στην Φραγκική Ισπανική Παραμεθόριο ή Ισπανική Μαρκιωνία (Marca Hispanica) και στα οποία δημιουργήθηκαν κράτη που αργότερα σχημάτισαν το Βασίλειο της Αραγωνίας και τα οποία στη συνέχεια ανήκαν στο Στέμμα της Αραγωνίας.
Πληθυσμός
Το 2006, ο μισός πληθυσμός της Αραγωνίας, 50.8%, ζει στην πρωτεύουσα της Σαραγόσας. Η Ουέσκα είναι η μόνη άλλη πόλη στην περιοχή με πληθυσμό άνω των 50.000.
Η πλειοψηφία των Αραγωνέζων, 71,8%, ζει στην επαρχία της Σαραγόσας· το 17,1% στην Ουέσκα και το 11,1% στο Τερουέλ.[1] Η πληθυσμιακή πυκνότητα της περιοχής είναι η δεύτερη χαμηλότερη της Ισπανίας: μόνο 26,8/km2· μετά την Καστίλη-Λα Μάντσα. Οι πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές είναι γύρω από την κοιλάδα του ποταμού Έβρου, ειδικά γύρω από τη Σαραγόσα, και στους Πυρηναϊκούς πρόποδες, ενώ οι περιοχές με τους λιγότερους κατοίκους τείνουν να είναι αυτές που είναι ψηλότερα στα Πυρηναία, και στο περισσότερο της επαρχίας του Τερουέλ.
Δημογραφική εξέλιξη της Αραγωνίας και ποσοστό του συνολικού εθνικού πληθυσμού[2] | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1857 | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1940 | 1950 | |||||||||||||
Πληθυσμός | 880,643 | 912,711 | 952,743 | 997,154 | 1,031,559 | 1,058,806 | 1,094,002 | ||||||||||||
Ποσοστό | 5.69% | 4.90% | 4.77% | 4.66% | 4.36% | 4.07% | 3.89% | ||||||||||||
1960 | 1970 | 1981 | 1991 | 1996 | 2001 | 2006 | |||||||||||||
Πληθυσμός | 1,105,498 | 1,152,708 | 1,213,099 | 1,221,546 | 1,187,546 | 1,199,753 | 1,277,471 | ||||||||||||
Ποσοστό | 3.61% | 3.39% | 3.21% | 3.10% | 2.99% | 2.92% | 2.86% |
Μόνο τέσσερις πόλεις έχουν περισσότερους από 20.000 κατοίκους: η Σαραγόσα 650,000· η Ουέσκα 50.000· το Τερουέλ 33.700 και η Καλαταγιούδ 20,000.
Οι αναλογία ξένων (μη Ισπανών) κατοίκων στην απογραφή του 2006 ήταν 8,25%, λίγο μικρότερη από τον εθνικό μέσο όρο ξένων (μη Ισπανών) κατοίκων που είναι 9,27%.
Γλώσσα
Τα Ισπανικά είναι η μητρική γλώσσα των περισσότερων κατοίκων της Αραγωνίας. Παράλληλα με αυτή, η Αραγωνική γλώσσα συνεχίζει να ομιλείται στις ορεινές βόρειες κομάρκες των Πυρηναίων και συγκεκριμένα στην δυτική Ριβαγόρθα, το Σοβράρβε, την Χαθετανία και το Σομοντάνο. Οι ανατολικότερες περιοχές της, κατά μήκος του συνόρου με την Καταλονία, είναι παραδοσιακά καταλανόφωνες. Η Καταλανική γλώσσα ομιλείται σε ορισμένες κομάρκες όπως στην περιοχή της ανατολικής Ριβαγόρθα, της Λα Λιτέρα, της Μπάχο Θίνθα, της Μπάχο Αραγόν-Θάσπε, της Μπάχο Αραγόν και της Ματαρράνια. Η λωριδόσχημη Καταλανόφωνη περιοχή στην Αραγωνία συχνά καλείται Λα Φράνχα.
Γεωγραφία
Με μια τόσο χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού μεγάλες περιοχές της Αραγωνίας παραμένουν άγριες και σχετικά παρθένες. Είναι μια περιοχή ακραίων φυσικών διαφορών, και στο κλίμα και γεωλογικά, από τις πράσινες κοιλάδες και τα χιονισμένες κορυφές των Πυρηναίων στις ξηρές πεδιάδες και τις μοναχικές λοφώδεις περιοχές στα νότια.
Δείτε επίσης
Παραπομπές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
|
|