Οβρυά Αχαΐας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αντικατάσταση παρωχημένου προτύπου με references tag
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 22: Γραμμή 22:
[[Αρχείο:800px-Dimarxio messatidos.jpg|thumb|right|260px|Το δημαρχείο Μεσσάτιδος στην Οβρυά]]
[[Αρχείο:800px-Dimarxio messatidos.jpg|thumb|right|260px|Το δημαρχείο Μεσσάτιδος στην Οβρυά]]
{{Commonscat|Ovrya}}
{{Commonscat|Ovrya}}
Η '''Οβρυά''' (ή και '''Οβριά''') είναι κωμόπολη της [[Δήμος Μεσσάτιδος|δημοτικής ενότητας Μεσσάτιδος]] του [[Δήμος Πατρέων|δήμου Πατρέων]]. Σύνορεύει με την [[Πάτρα]] και συγκεκριμένα με την συνοικία της [[Μεταμόρφωση Σωτήρος Πάτρας|Μεταμόρφωσης Σωτήρος]] ενώ απέχει περίπου 7,5 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης.
Η '''Οβρυά''' (ή και '''Οβριά''') είναι [[κωμόπολη]] της [[Δήμος Μεσσάτιδος|δημοτικής ενότητας Μεσσάτιδος]] του [[Δήμος Πατρέων|δήμου Πατρέων]]. Συνορεύει με την [[Πάτρα]] και συγκεκριμένα με την συνοικία της [[Μεταμόρφωση Σωτήρος Πάτρας|Μεταμόρφωσης Σωτήρος]], ενώ παράλληλα αποτελεί και προάστιο της, απέχοντας περίπου 8 χιλιόμετρα από το κέντρο της [[πόλη]]ς.


Από το 1998 έως 2010 αποτελούσε έδρα του πρώην δήμου Μεσσάτιδος και του ομώνυμου μεγαλύτερου δημοτικού της διαμερίσματος. Ενώ παλαιότερα και πριν το [[Σχέδιο Καποδίστριας]], ήταν η έδρα της κοινότητας Οβρυάς που ανήκε στην [[Επαρχία Πατρών]]. Η Οβρυά χωρίζεται ανεπίσημα σε Άνω και Κάτω Οβρυά καθώς και στις συνοικίες Προφήτης Ηλίας, Λαγανίδες, Τράπεζος και Άγιος Νικόλαος.
Από το 1998 έως 2010 αποτελούσε έδρα του τέως δήμου Μεσσάτιδος και του ομώνυμου δημοτικού διαμερίσματος. Ενώ παλαιότερα και πριν το ''[[Σχέδιο Καποδίστριας]]'', ήταν η έδρα της Κοινότητας Οβρυάς που ανήκε στην [[Επαρχία Πατρών]]. Η Οβρυά χωρίζεται ανεπίσημα σε Άνω και Κάτω Οβρυά καθώς και στις συνοικίες Προφήτης Ηλίας, Λαγανίδες, Τράπεζος και Άγιος Νικόλαος.


Κατά την απογραφή του [[2001]] η Οβρυά είχε 5.565 κατοίκους<ref>[http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00094.pdf Απογραφή 2001]</ref> και σε αυτήν του 2011 η κωμόπολη της Οβρυάς είχε 6.308 κατοίκους<ref>[http://web3.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011]</ref>.
Κατά την [[Ελληνική απογραφή 2001|απογραφή του 2001]] η Οβρυά είχε 5.565 κατοίκους,<ref>[http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00094.pdf Απογραφή 2001]</ref> ενώ στην τελευταία πιο πρόσφατη, σε αυτήν [[Ελληνική απογραφή|του 2011]] η κωμόπολη της Οβρυάς είχε 6.308 κατοίκους<ref>[http://web3.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011]</ref>.


==Ιστορικά στοιχεία==
==Ιστορικά στοιχεία==
Γραμμή 33: Γραμμή 33:
Στην απογραφή του [[1920]] αναφέρονται δύο οικισμοί με το ίδιο όνομα, η Οβρυά (με '''υ''') οικισμός της [[Κρήνη Πατρών|Κρήνης]] που είχε 157 κατοίκους και η Οβριά (με '''ι''') οικισμός του [[Μιντιλόγλι Αχαΐας|Μιντιλογλίου]]. Οι δύο αυτοί οικισμοί συνενώθηκαν το 1924 και δημιουργήθηκε η Κοινότητα Οβρυάς.
Στην απογραφή του [[1920]] αναφέρονται δύο οικισμοί με το ίδιο όνομα, η Οβρυά (με '''υ''') οικισμός της [[Κρήνη Πατρών|Κρήνης]] που είχε 157 κατοίκους και η Οβριά (με '''ι''') οικισμός του [[Μιντιλόγλι Αχαΐας|Μιντιλογλίου]]. Οι δύο αυτοί οικισμοί συνενώθηκαν το 1924 και δημιουργήθηκε η Κοινότητα Οβρυάς.


Από το [[1828]] υπάγεται στον δήμο Πατρέων, το [[1912]] στην νεοσύστατη κοινότητα [[Κρήνη Πατρών|Βελιζίου]] και ανεξάρτητη κοινότητα από το [[1924]] μέχρι το [[1997]]. Το 1997 έγινε έδρα δήμου με τον [[νόμος Καποδίστρια|νόμο Καποδίστρια]] με τις συνενώσεις τον κοινοτήτων και την δημιουργία νέων δήμων. Το 2010, με τον νόμο "Καλλικράτης" ο έως τότε Δήμος Μεσσάτιδος, στον οποίο ανήκε η Οβρυά, υπήχθη στον Δήμο Πατρέων.
Από το [[1828]] υπάγεται στον Δήμο Πατρέων, το [[1912]] στην νεοσύστατη κοινότητα [[Κρήνη Πατρών|Βελιζίου]] και ανεξάρτητη κοινότητα από το [[1924]] μέχρι το [[1997]]. Το 1997 έγινε έδρα δήμου με τον [[νόμος Καποδίστρια|νόμο Καποδίστρια]] με τις συνενώσεις τον κοινοτήτων και την δημιουργία νέων δήμων. Το 2010, με τον [[Πρόγραμμα «Καλλικράτης»|νόμο Καλλικράτη]] ο έως τότε Δήμος Μεσσάτιδος, στον οποίο ανήκε η Οβρυά, υπήχθη στον νέο διευρυμένο Δήμο Πατρέων.


==Ονομασία==
==Ονομασία==
Για την ονομασία επικρατέστερη άποψη είναι ότι προέρχεται<ref>Βασίλης Κ. Λάζαρης (επιμ.), ''[[Στέφανος Θωμόπουλος|Στέφανου Ν. Θωμόπουλου]] "Ιστορία της Πόλεως Πατρών από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι του 1821". Έκδοση τέταρτη στη δημοτική γλώσσα και με βάση τα χειρόγραφα του συγγραφέα'', Τόμος Α', Αχαϊκές Εκδόσεις, Πάτρα 1998, σελ. 93 (ISBN 960-7960-08-4)</ref> από την ''ορεινή Βρυά'' (Brya silvester), ένα θαμνώδες αρμυρίκι. Το ίδιο φυτό είναι η αρχαία<ref>Γεννάδιος, ''Φυτολογικό λεξικό''</ref> ''Βρυωνία'' ή ''αβρωνία'' ή ''οβρυά'' ή ''Βρυωνία άμπελος'' η ''λευκή''<ref>Διοσκουρίδης, ο οποίος γράφει ότι τα σπαράγγια της στο πρώτο βλάστημά τους τρώγονται βραστά, όπως και σήμερα</ref>. Στη Λακωνία λέγεται ''Οβρυά'' και ''Βρουνιά'' στην [[Κύπρος|Κύπρο]] και στην [[Κάρυστος|Κάρυστο]] ''Οβρυά'' λέγονται τα ίδια τα σπαράγγια<ref>συγγενικό βρύο με παρόμοιο βλαστάρι που δύσκολα ξεχωρίζει, έχει πιο γλυκιά γεύση και μαγειρεύεται με τον ίδιο τρόπο</ref>. Η περιοχή έχει άφθονα τέτοια βρύα που κι εδώ λέγονται ''Οβρυές'', εξ ου και η ονομασία Οβρυόκαμπος ή Βρυόκαστρο που χρησιμοποιείται για όλη την κοιλάδα του [[Παναχαϊκό|Παναχαϊκού]], από την αρχαιότητα μάλιστα αναφέρεται ότι στην περιοχή φύονταν άφθονα βρύα. Για αυτό και γράφεται με '''Υ''' και όχι με '''Ι'''.
Η επικρατέστερη άποψη που υπάρχει για την ονομασία είναι ότι προέρχεται από την ''ορεινή Βρυά'' (Brya silvester), ένα θαμνώδες αρμυρίκι<ref>Βασίλης Κ. Λάζαρης (επιμ.), ''[[Στέφανος Θωμόπουλος|Στέφανου Ν. Θωμόπουλου]] "Ιστορία της Πόλεως Πατρών από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι του 1821". Έκδοση τέταρτη στη δημοτική γλώσσα και με βάση τα χειρόγραφα του συγγραφέα'', Τόμος Α', Αχαϊκές Εκδόσεις, Πάτρα 1998, σελ. 93 (ISBN 960-7960-08-4)</ref>. Το ίδιο φυτό είναι η αρχαία<ref>Γεννάδιος, ''Φυτολογικό λεξικό''</ref> ''Βρυωνία'' ή ''αβρωνία'' ή ''οβρυά'' ή ''Βρυωνία άμπελος'' η ''λευκή''<ref>Διοσκουρίδης, ο οποίος γράφει ότι τα σπαράγγια της στο πρώτο βλάστημα τους τρώγονται βραστά, όπως και σήμερα</ref>. Στη Λακωνία λέγεται ''Οβρυά'' και ''Βρουνιά'' στην [[Κύπρος|Κύπρο]] και στην [[Κάρυστος|Κάρυστο]] ''Οβρυά'' λέγονται τα ίδια τα σπαράγγια<ref>συγγενικό βρύο με παρόμοιο βλαστάρι που δύσκολα ξεχωρίζει, έχει πιο γλυκιά γεύση και μαγειρεύεται με τον ίδιο τρόπο</ref>. Η περιοχή έχει άφθονα τέτοια βρύα που κι εδώ λέγονται ''Οβρυές'', εξ ου και η ονομασία Οβρυόκαμπος ή Βρυόκαστρο που χρησιμοποιείται για όλη την κοιλάδα του [[Παναχαϊκό|Παναχαϊκού]], από την αρχαιότητα μάλιστα αναφέρεται ότι στην περιοχή φύονταν άφθονα βρύα. Για αυτό και γράφεται με '''Υ''' και όχι με '''Ι'''.


==Πρόεδροι Κοινότητας==
==Πρόεδροι Κοινότητας==
Οι πρόεδροι της κοινότητας ανά καιρούς ήταν οι εξής:

*1924-1974: ?
*1924-1974: ?
*1974-1982: Ιωάννης Λυμπέρης<ref name="eetaa">Πληθυσμιακή διοικητική & Γεωγραφική εξέλιξη των δήμων & κοινοτήτων του νομού Αχαΐας [http://www.eetaa.gr/ekloges/dk_ekloges.jsp?select_ota=4406&Submit2=Go Εκλογικές αναμετρήσεις Οβρυάς]</ref><ref>''Πελοπόννησος'', 1 Απριλίου 1975</ref>
*1974-1982: Ιωάννης Λυμπέρης<ref name="eetaa">Πληθυσμιακή διοικητική & Γεωγραφική εξέλιξη των δήμων & κοινοτήτων του νομού Αχαΐας [http://www.eetaa.gr/ekloges/dk_ekloges.jsp?select_ota=4406&Submit2=Go Εκλογικές αναμετρήσεις Οβρυάς]</ref><ref>''Πελοπόννησος'', 1 Απριλίου 1975</ref>
Γραμμή 46: Γραμμή 48:


==Λαογραφία==
==Λαογραφία==
Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση στην περιοχή ζούσε το στοιχειό της Οβρυάς που καθότανε πάντα σε μια συκιά και είχε την μορφή βοδιού και μούγκριζε. Το στοιχειό αυτό σκότωσε κάποιος "Ζουδιάρης".
Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση στην περιοχή ζούσε το στοιχειό της Οβρυάς που καθότανε πάντα σε μια συκιά και έχοντας την μορφή βοδιού και μούγκριζε. Το στοιχειό αυτό σκότωσε κάποιος με την ονομασία "Ζουδιάρης".


==Αθλητισμός==
==Αθλητισμός==
Όσον αφορά τον αθλητικό τομέα, στην Οβρυά εδρεύουν τα σωματεία Α.Ο. Αχιλλέας Οβρυάς, ο [[Α.Π.Σ. Φωστήρας Οβρυάς]] στο ποδόσφαιρο, ο Μίλων στην [[πετοσφαίριση]] και ο Φοίνικας στην [[καλαθοσφαίριση]]. Τα σωματεία Μίλων και Φοίνικας σήμερα είναι ανενεργά.
Στην Οβρυά εδρεύουν τα σωματεία [[Α.Ο. Αχιλλέας Οβρυάς]] και [[Α.Π.Σ. Φωστήρας Οβρυάς]] με [[ποδόσφαιρο|ποδοσφαιρικά]] τμήματα, ο [[Μίλων Οβρυάς]] με τμήμα [[πετοσφαίριση]]ς και ο [[Φοίνικας Οβρυάς]] με τμήμα [[καλαθοσφαίριση]]ς. Τα σωματεία Μίλων και Φοίνικας σήμερα είναι ανενεργά.


===Φωστήρας===
===Φωστήρας===
{{Κύριο|Α.Π.Σ. Φωστήρας Οβρυάς}}
{{Κύριο|Α.Π.Σ. Φωστήρας Οβρυάς}}


Ο '''Αθλητικός και Ποδοσφαιρικός Σύλλογος Φωστήρας Οβρυάς''' είναι ερασιτεχνικό ποδοσφαιρικό σωματείο που ανήκει στη δύναμη της [[Ε.Π.Σ. Αχαΐας]]. Χρώματα έχει το μπλε - κίτρινο - μαύρο και έμβλημα την κουκουβάγια. Έχει κατακτήσει πρωτάθλημα και κύπελλο Αχαΐας, και έχει συμμετάσχει δύο φορές στην Δ' Εθνική κατηγορία (το 2004 και 2005). Ο Φωστήρας είναι το πιο ιστορικό σωματείο του δήμου, το μοναδικό με συμμετοχές σε Εθνικές κατηγορίες και με ιδιόκτητο γήπεδο με χόρτο.
Ο '''Αθλητικός και Ποδοσφαιρικός Σύλλογος "Φωστήρας" Οβρυάς''' είναι ερασιτεχνικό ποδοσφαιρικό σωματείο που ανήκει στη δύναμη της [[Ε.Π.Σ. Αχαΐας]]. Χρώματα έχει το [[μπλε]] - [[κίτρινο]] - [[μαύρο]] και έμβλημα του την [[κουκουβάγια]]. Έχει κατακτήσει πρωτάθλημα και κύπελλο Αχαΐας από μία φορά και έχει συμμετάσχει δύο φορές στην [[Δ΄ Εθνική ποδοσφαίρου ανδρών|Δ΄ Εθνική Κατηγορία]] (το 2004 και 2005). Ο Φωστήρας είναι το πιο ιστορικό σωματείο της περιοχής, το μοναδικό με συμμετοχές σε εθνικές κατηγορίες και με ιδιόκτητο γήπεδο με φυσικό χλοοτάπητα.


===Αχιλλέας===
===Αχιλλέας===
Ο '''Αθλητικός Όμιλος Αχιλλέας Οβρυάς''' ιδρύθηκε το [[1996]] σαν '''Α.Ο. Σπάρτακος''' με έδρα το χωριό Άγιος Νικόλαος. Το [[2003]] η έδρα του μεταφέρθηκε στην Οβρυά και άλλαξε όνομα σε "Αχιλλέας Οβρυάς" σε ανάμνηση του παλιού ομώνυμου συλλόγου που υπήρχε στην Οβρυά το 1950-1970. Χρώματα της ομάδας είναι το πράσινο και το άσπρο, τα οποία άλλαξαν με την αλλαγή ονόματος από μπλε άσπρο και έμβλημα την κεφαλή του Αχιλλέα . Έχει κατακτήσει ένα πρωτάθλημα Γ΄ Κατηγορίας της [[Ε.Π.Σ. Αχαΐας]] ενώ έχει αναδειχτεί 2ος το 2003 και μάλιστα αήττητος. Αγωνίστηκε δύο φορές χωρίς επιτυχία στην Β΄ κατηγορία αφού υποβιβάστηκε αμέσως. Το καλοκαίρι του [[2007]] συγχωνεύτηκε με τον '''Α.Ο. Καλλιθέας''' , ομάδα του ίδιου δήμου, η συμφωνία προέβλεπε η ομάδα να κατέβει στο πρωτάθλημα με το όνομα Αχιλλέας , όπως κι έγινε, και το καλοκαίρι του 2008 να μετανομαστή σε Α.Ο. Μεσσάτιδος.
Ο '''Αθλητικός Όμιλος "Αχιλλέας" Οβρυάς''' ιδρύθηκε το [[1996]] ως '''Α.Ο. Σπάρτακος''' με έδρα το χωριό Άγιος Νικόλαος. Το [[2003]] η έδρα του μεταφέρθηκε στην Οβρυά και άλλαξε όνομα σε "Αχιλλέας Οβρυάς" σε ανάμνηση του παλιού ομώνυμου συλλόγου που υπήρχε στην Οβρυά το 1950-1970. Χρώματα της ομάδας είναι το [[πράσινο]] και το [[άσπρο]], τα οποία άλλαξαν με την αλλαγή ονόματος από μπλε-άσπρο. Έμβλημα της ομάδας είναι η κεφαλή του [[Αχιλλέας|Αχιλλέα]]. Έχει κατακτήσει ένα πρωτάθλημα Γ΄ Κατηγορίας της [[Ε.Π.Σ. Αχαΐας]] ενώ έχει αναδειχτεί και 2ος την σεζόν 2002-03 και μάλιστα αήττητος. Αγωνίστηκε δύο φορές χωρίς επιτυχία στην Β΄ Κατηγορία αφού υποβιβάστηκε αμέσως. Το καλοκαίρι του [[2007]] συγχωνεύτηκε με τον '''Α.Ο. Καλλιθέας''', ομάδα του ίδιου δήμου, η συμφωνία προέβλεπε η ομάδα να κατέβει στο πρωτάθλημα με το όνομα Αχιλλέας, όπως κι έγινε. Το καλοκαίρι του 2008 να μετονομάστηκε σε '''Α.Ο. Μεσσάτιδος'''.


==Γεωγραφία==
==Γεωγραφία==
Την Οβρυά την διασχίζει η [[Εθνική Οδός 33 (Ελλάδα)|Ε.Ο. Πατρών-Τριπόλεως]] ([[Εθνική Οδός 111 (Ελλάδα, προπολεμική χρήση)|111]]), η οποία κατασκευάστηκε το [[1922]] μαζί με την συνδετήριο οδό με την Ε.Ο. Πατρών-Πύργου (παλιά){{πηγή}}. Σε αυτές τις δύο οδούς στα πλαϊνά τους αναπτύχθηκε μετά κυρίως το 1950 η Οβρυά με την εισροή "εσωτερικών μεταναστών" κυρίως από την περιοχή της [[Δήμος Τριταίας|Τριταίας]]. Ακόμα και σήμερα η Οβρυά είναι ανεπτυγμένη γύρω από αυτούς του δύο δρόμους σε μήκος 4 χιλιομέτρων περίπου, εκτός από κάποιες συνοικίες (όπως ο Προφήτης Ηλίας) που ξέφυγαν από τον κανόνα. Σήμερα την διασχίζει και η περιμετρική οδός της [[Πάτρα]]ς, όπου υπάρχει και έξοδος για Οβρυά.
Την Οβρυά την διασχίζει η [[Εθνική Οδός 33 (Ελλάδα)|Ε.Ο. Πατρών-Τριπόλεως]] ([[Εθνική Οδός 111 (Ελλάδα, προπολεμική χρήση)|111]]), η οποία κατασκευάστηκε το [[1922]] μαζί με την συνδετήριο οδό με την Ε.Ο. Πατρών-Πύργου (παλιά){{πηγή}}. Σε αυτές τις δύο οδούς στα πλαϊνά τους αναπτύχθηκε μετά κυρίως το 1950 η Οβρυά με την εισροή "εσωτερικών μεταναστών" κυρίως από την περιοχή της [[Δήμος Τριταίας|Τριταίας]]. Ακόμα και σήμερα η Οβρυά είναι ανεπτυγμένη γύρω από αυτούς του δύο δρόμους σε μήκος 4 χιλιομέτρων περίπου, εκτός από κάποιες συνοικίες (όπως ο Προφήτης Ηλίας) που ξέφυγαν από τον κανόνα. Σήμερα την διασχίζει και η Περιμετρική Οδός των Πατρών, όπου υπάρχει και έξοδος για Οβρυά.


==Φωτοθήκη==
==Φωτοθήκη==
<center>
<center>
<gallery>
<gallery>
Εικόνα:Motorway_A9_in_Greece_-_Signage_Ovria_Exit.jpg|Έξοδος του περιμετρικού Πάτρας για Οβρυά
Εικόνα:Motorway_A9_in_Greece_-_Signage_Ovria_Exit.jpg|Έξοδος της Περιμετρικού Πάτρας για Οβρυά.
Αρχείο:800px-Panagia paleomerologitisa ovrya.jpg|Η Παναγιά η Παλαιοημερολογίτισα στην Οβρυά
Αρχείο:800px-Panagia paleomerologitisa ovrya.jpg|Η Παναγιά η Παλαιοημερολογίτισα στην Οβρυά.
Αρχείο:800px-Dromos ovrya.jpg|Δρόμος στην Οβρυά
Αρχείο:800px-Dromos ovrya.jpg|Δρόμος στην Οβρυά.
Αρχείο:Profitis Ilias ovrya.jpg|Ο Προφήτης Ηλίας στην ομώνυμη συνοικία
Αρχείο:Profitis Ilias ovrya.jpg|Ο Ι.Ν Προφήτη Ηλία στην ομώνυμη συνοικία.
</gallery>
</gallery>
</center>
</center>

Έκδοση από την 20:14, 29 Μαΐου 2017

Συντεταγμένες: 38°11′23″N 21°43′51″E / 38.18972°N 21.73083°E / 38.18972; 21.73083

Οβρυά
Οβρυά is located in Greece
Οβρυά
Οβρυά
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΔυτικής Ελλάδας
ΔήμοςΠατρέων
Δημοτική ΕνότηταΜεσσάτιδος
Δημοτική ΚοινότηταΟβρυάς
Γεωγραφία και Στατιστική
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοποννήσου
ΝομόςΑχαΐας
Υψόμετρο60
Πληθυσμός6.308 (2011)
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας265 00
Τηλ. κωδικός2610
Το δημαρχείο Μεσσάτιδος στην Οβρυά

Η Οβρυά (ή και Οβριά) είναι κωμόπολη της δημοτικής ενότητας Μεσσάτιδος του δήμου Πατρέων. Συνορεύει με την Πάτρα και συγκεκριμένα με την συνοικία της Μεταμόρφωσης Σωτήρος, ενώ παράλληλα αποτελεί και προάστιο της, απέχοντας περίπου 8 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης.

Από το 1998 έως 2010 αποτελούσε έδρα του τέως δήμου Μεσσάτιδος και του ομώνυμου δημοτικού διαμερίσματος. Ενώ παλαιότερα και πριν το Σχέδιο Καποδίστριας, ήταν η έδρα της Κοινότητας Οβρυάς που ανήκε στην Επαρχία Πατρών. Η Οβρυά χωρίζεται ανεπίσημα σε Άνω και Κάτω Οβρυά καθώς και στις συνοικίες Προφήτης Ηλίας, Λαγανίδες, Τράπεζος και Άγιος Νικόλαος.

Κατά την απογραφή του 2001 η Οβρυά είχε 5.565 κατοίκους,[1] ενώ στην τελευταία πιο πρόσφατη, σε αυτήν του 2011 η κωμόπολη της Οβρυάς είχε 6.308 κατοίκους[2].

Ιστορικά στοιχεία

Η Οβρυά αναφέρεται ήδη από το 1695 ως περιοχή με εκκλησιαστικά κτήματα[3]. Το 1699 αναφέρεται σε κατάλογο των χωριών της Αχαΐας με την επωνυμία "Οβρυές", ενώ από το 1715 έχει δική της ενορία, με προεξάρχουσα εκκλησία την Κοίμηση της Θεοτόκου. Το 1828 αναφέρεται στον κατάλογο χωριών της Αχαΐας ως Οβριές[4]. Στην Οβρυά είχε σταφιδάμπελο, κτήμα με οικία όπου έμενε η Αλτάνη Παλαμά, αδελφή του Μιχαήλ Παλαμά και θεία του ποιητή Κωστή Παλαμά, όπου μετά τον θάνατο του Μιχαήλ ορίστηκε από δικαστήριο παρεπίτροποτρος του ορφανού Κωστή και του αδελφού του[5].

Στην απογραφή του 1920 αναφέρονται δύο οικισμοί με το ίδιο όνομα, η Οβρυά (με υ) οικισμός της Κρήνης που είχε 157 κατοίκους και η Οβριά (με ι) οικισμός του Μιντιλογλίου. Οι δύο αυτοί οικισμοί συνενώθηκαν το 1924 και δημιουργήθηκε η Κοινότητα Οβρυάς.

Από το 1828 υπάγεται στον Δήμο Πατρέων, το 1912 στην νεοσύστατη κοινότητα Βελιζίου και ανεξάρτητη κοινότητα από το 1924 μέχρι το 1997. Το 1997 έγινε έδρα δήμου με τον νόμο Καποδίστρια με τις συνενώσεις τον κοινοτήτων και την δημιουργία νέων δήμων. Το 2010, με τον νόμο Καλλικράτη ο έως τότε Δήμος Μεσσάτιδος, στον οποίο ανήκε η Οβρυά, υπήχθη στον νέο διευρυμένο Δήμο Πατρέων.

Ονομασία

Η επικρατέστερη άποψη που υπάρχει για την ονομασία είναι ότι προέρχεται από την ορεινή Βρυά (Brya silvester), ένα θαμνώδες αρμυρίκι[6]. Το ίδιο φυτό είναι η αρχαία[7] Βρυωνία ή αβρωνία ή οβρυά ή Βρυωνία άμπελος η λευκή[8]. Στη Λακωνία λέγεται Οβρυά και Βρουνιά στην Κύπρο και στην Κάρυστο Οβρυά λέγονται τα ίδια τα σπαράγγια[9]. Η περιοχή έχει άφθονα τέτοια βρύα που κι εδώ λέγονται Οβρυές, εξ ου και η ονομασία Οβρυόκαμπος ή Βρυόκαστρο που χρησιμοποιείται για όλη την κοιλάδα του Παναχαϊκού, από την αρχαιότητα μάλιστα αναφέρεται ότι στην περιοχή φύονταν άφθονα βρύα. Για αυτό και γράφεται με Υ και όχι με Ι.

Πρόεδροι Κοινότητας

Οι πρόεδροι της κοινότητας ανά καιρούς ήταν οι εξής:

  • 1924-1974: ?
  • 1974-1982: Ιωάννης Λυμπέρης[10][11]
  • 1982-1986: Βασίλειος Ντέρμας[10]
  • 1986-1990: Κωνσταντίνος Σώρρας[10]
  • 1990-1998: Δημήτριος Καυκάς[10]

Λαογραφία

Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση στην περιοχή ζούσε το στοιχειό της Οβρυάς που καθότανε πάντα σε μια συκιά και έχοντας την μορφή βοδιού και μούγκριζε. Το στοιχειό αυτό σκότωσε κάποιος με την ονομασία "Ζουδιάρης".

Αθλητισμός

Στην Οβρυά εδρεύουν τα σωματεία Α.Ο. Αχιλλέας Οβρυάς και Α.Π.Σ. Φωστήρας Οβρυάς με ποδοσφαιρικά τμήματα, ο Μίλων Οβρυάς με τμήμα πετοσφαίρισης και ο Φοίνικας Οβρυάς με τμήμα καλαθοσφαίρισης. Τα σωματεία Μίλων και Φοίνικας σήμερα είναι ανενεργά.

Φωστήρας

Ο Αθλητικός και Ποδοσφαιρικός Σύλλογος "Φωστήρας" Οβρυάς είναι ερασιτεχνικό ποδοσφαιρικό σωματείο που ανήκει στη δύναμη της Ε.Π.Σ. Αχαΐας. Χρώματα έχει το μπλε - κίτρινο - μαύρο και έμβλημα του την κουκουβάγια. Έχει κατακτήσει πρωτάθλημα και κύπελλο Αχαΐας από μία φορά και έχει συμμετάσχει δύο φορές στην Δ΄ Εθνική Κατηγορία (το 2004 και 2005). Ο Φωστήρας είναι το πιο ιστορικό σωματείο της περιοχής, το μοναδικό με συμμετοχές σε εθνικές κατηγορίες και με ιδιόκτητο γήπεδο με φυσικό χλοοτάπητα.

Αχιλλέας

Ο Αθλητικός Όμιλος "Αχιλλέας" Οβρυάς ιδρύθηκε το 1996 ως Α.Ο. Σπάρτακος με έδρα το χωριό Άγιος Νικόλαος. Το 2003 η έδρα του μεταφέρθηκε στην Οβρυά και άλλαξε όνομα σε "Αχιλλέας Οβρυάς" σε ανάμνηση του παλιού ομώνυμου συλλόγου που υπήρχε στην Οβρυά το 1950-1970. Χρώματα της ομάδας είναι το πράσινο και το άσπρο, τα οποία άλλαξαν με την αλλαγή ονόματος από μπλε-άσπρο. Έμβλημα της ομάδας είναι η κεφαλή του Αχιλλέα. Έχει κατακτήσει ένα πρωτάθλημα Γ΄ Κατηγορίας της Ε.Π.Σ. Αχαΐας ενώ έχει αναδειχτεί και 2ος την σεζόν 2002-03 και μάλιστα αήττητος. Αγωνίστηκε δύο φορές χωρίς επιτυχία στην Β΄ Κατηγορία αφού υποβιβάστηκε αμέσως. Το καλοκαίρι του 2007 συγχωνεύτηκε με τον Α.Ο. Καλλιθέας, ομάδα του ίδιου δήμου, η συμφωνία προέβλεπε η ομάδα να κατέβει στο πρωτάθλημα με το όνομα Αχιλλέας, όπως κι έγινε. Το καλοκαίρι του 2008 να μετονομάστηκε σε Α.Ο. Μεσσάτιδος.

Γεωγραφία

Την Οβρυά την διασχίζει η Ε.Ο. Πατρών-Τριπόλεως (111), η οποία κατασκευάστηκε το 1922 μαζί με την συνδετήριο οδό με την Ε.Ο. Πατρών-Πύργου (παλιά)[εκκρεμεί παραπομπή]. Σε αυτές τις δύο οδούς στα πλαϊνά τους αναπτύχθηκε μετά κυρίως το 1950 η Οβρυά με την εισροή "εσωτερικών μεταναστών" κυρίως από την περιοχή της Τριταίας. Ακόμα και σήμερα η Οβρυά είναι ανεπτυγμένη γύρω από αυτούς του δύο δρόμους σε μήκος 4 χιλιομέτρων περίπου, εκτός από κάποιες συνοικίες (όπως ο Προφήτης Ηλίας) που ξέφυγαν από τον κανόνα. Σήμερα την διασχίζει και η Περιμετρική Οδός των Πατρών, όπου υπάρχει και έξοδος για Οβρυά.

Φωτοθήκη

Παραπομπές

  1. Απογραφή 2001
  2. ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011
  3. Αλέξιος Παναγόπουλος, Ιστορικό Λεξικό περιοχής Δήμου Ρίου Νομού Αχαΐας, Εκδόσεις Περί Τεχνών, Πάτρα 2003, λήμμα Καστρίτσι (ISBN 960-8260-32-9)
  4. Οικισμοί του Μοριά κατά το έτος 1828
  5. Νέα Εστία, τεύχος 1168, από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου
  6. Βασίλης Κ. Λάζαρης (επιμ.), Στέφανου Ν. Θωμόπουλου "Ιστορία της Πόλεως Πατρών από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι του 1821". Έκδοση τέταρτη στη δημοτική γλώσσα και με βάση τα χειρόγραφα του συγγραφέα, Τόμος Α', Αχαϊκές Εκδόσεις, Πάτρα 1998, σελ. 93 (ISBN 960-7960-08-4)
  7. Γεννάδιος, Φυτολογικό λεξικό
  8. Διοσκουρίδης, ο οποίος γράφει ότι τα σπαράγγια της στο πρώτο βλάστημα τους τρώγονται βραστά, όπως και σήμερα
  9. συγγενικό βρύο με παρόμοιο βλαστάρι που δύσκολα ξεχωρίζει, έχει πιο γλυκιά γεύση και μαγειρεύεται με τον ίδιο τρόπο
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 Πληθυσμιακή διοικητική & Γεωγραφική εξέλιξη των δήμων & κοινοτήτων του νομού Αχαΐας Εκλογικές αναμετρήσεις Οβρυάς
  11. Πελοπόννησος, 1 Απριλίου 1975

Βιβλιογραφία - Πηγές

  • Βασίλειος Κυριαζής, βιβλίο Φωστήρας 35 χρόνια πορείας
  • Βασίλης Κ. Λάζαρης (επιμ.), Στέφανου Ν. Θωμόπουλου "Ιστορία της Πόλεως Πατρών από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι του 1821". Έκδοση τέταρτη στη δημοτική γλώσσα και με βάση τα χειρόγραφα του συγγραφέα, Τόμος Α', Αχαϊκές Εκδόσεις, Πάτρα 1998. ISBN 960-7960-08-4
  • Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010
  • Νίκος Παναγιωτακόπουλος, Κρήνη το παλιό Βελίζι, οι Λεύκες του 9ου μ.χ. αιώνα, Πάτρα 1995
  • περιοδικό Μεσσάτις του Δήμου Μεσσάτιδος