Ρωσική Συντακτική Συνέλευση

Η Πανρωσική Συντακτική Συνέλευση (Ρωσικά Всероссийское Учредительное собрание в документах и материалах) ήταν ένα συνταγματικό σώμα που συγκλήθηκε στη Ρωσία μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917. Γενικά αναγνωρίζεται σαν το πρώτο δημοκρατικά εκλεγμένο νομοθετικό σώμα οποιουδήποτε είδους στην Ρωσική ιστορία. Συνεδρίασε για 13 ώρες, από τις 4 μ.μ. ως τις 5 π.μ. 18-19 Ιανουαρίου (5-6 Ιανουαρίου, με το παλιό ημερολόγιο) του 1918, οπότε διαλύθηκε από την Πανρωσική Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή που έκανε το Τρίτο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ το νέο κυβερνητικό σώμα της Ρωσίας.

Ο δικέφαλος αετός, που παρέμεινε de jure εθνόσημο της Ρωσίας μέχρι τις 10 Ιουλίου 1918. Ποτέ δεν χρησιμοποιήθηκε επίσημα πριν από την διάλυση της Συνέλευσης.

Αρχική εμφάνιση του ζητήματος

Μία δημοκρατικά εκλεγμένη Συντακτική Συνέλευση για να δημιουργήσει ένα Ρωσικό σύνταγμα ήταν ένα από τα κύρια αιτήματα όλων των Ρωσικών επαναστατικών κομμάτων πριν από την Ρωσική επανάσταση του 1905. Το 1906, ο Τσάρος αποφάσισε να παραχωρήσει τις βασικές πολιτικές ελευθερίες και να κάνει εκλογές για ένα νεοσυσταθέν νομοθετικό σώμα, την Κρατική Δούμα. Ωστόσο, η Δούμα δεν εξουσιοδοτήθηκε ποτέ να συντάξει νέο σύνταγμα, πολύ λιγότερο να καταργήσει την μοναρχία. Επιπλέον, οι εξουσίες της Δούμας έπεφταν στα χέρια των Συνταγματικών Δημοκρατών (Καντέτ) και όχι των Μαρξιστών Σοσιαλιστών. Η κυβέρνηση διέλυσε την Δούμα, όπως ήταν το νόμιμο δικαίωμά της, τον Ιούλιο του 1906 και πάλι, μετά από νέες εκλογές, τον Ιούνιο του 1907. Ο τελικός εκλογικός νόμος γραμμένος από την κυβέρνηση μετά την δεύτερη διάλυση στις 16 Ιουνίου [3 Ιουνίου με το παλιό] του 1907 ευνόησε τις άρχουσες τάξεις και τους γαιοκτήμονες. Το λίγο που μπορούσε να κάνει η Δούμα μετά το 1907 είχε συχνά το βέτο του Τσάρου ή της διορισμένης Άνω Βουλής. Η Δούμα, επομένως, φαινόταν ευρύτατα ως μη αντιπροσωπευτική των κατώτερων εργαζομένων τάξεων, και τα αιτήματα για μια Συντακτική Συνέλευση που θα εκλεγόταν στη βάση της καθολικής ψήφου συνεχίζονταν αμείωτα.

Ανάκτορο Ταυρίδας. Χώρος συνεδριάσεων της Συντακτικής Συνέλευσης

Ιστορικό

Η Προσωρινή Κυβέρνηση (Φεβρουάριος – Οκτώβριος 1917)

Με την παραίτηση του Τσάρου Νικολάου Β΄ στην Φεβρουαριανή Επανάσταση του 1917, η εξουσία στη Ρωσία πέρασε στην Προσωρινή Κυβέρνηση που δημιουργήθηκε από την προοδευτική ηγεσία της Δούμας.

Η Προσωρινή Κυβέρνηση ονομάστηκε έτσι επειδή αποτελείτο από κοινοβουλευτικές προσωπικότητες, που την τελευταία φορά που εκλέχτηκαν (σαν Τέταρτη Δούμα) ήταν το 1912, οι οποίοι ζητούσαν προσωρινή εξουσία για την διαχείριση της επαναστατικής κατάστασης στο μέσον του Α Παγκοσμίου Πολέμου, μέχρι που μια πιο μόνιμη μορφή διακυβέρνησης θα μπορούσε να συσταθεί από μια εκλεγμένη Συντακτική Συνέλευση.

Ο Μέγας Δούκας Μιχαήλ είχε αρνηθεί να ανέβει στον θρόνο του μεγαλύτερου αδελφού του Νικολάου Β΄ χωρίς την συγκατάθεση μιας εκλεγμένης Συντακτικής Συνέλευσης, και ήταν ευρέως δεκτό ότι μια εκλεγμένη Συντακτική Συνέλευση θα ήταν το μόνο σώμα με την εξουσία να αλλάξει την μορφή της διακυβέρνησης της Ρωσίας. Η Προσωρινή Κυβέρνηση έλεγε ότι θα διοργάνωνε εκλογές αφού θα είχε τελειώσει ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, αλλά παρά την αρχική συμφωνία τον Ιούλιο του 1917, κήρυξαν την Ρωσία Δημοκρατία και άρχισαν προετοιμασίες για εκλογές στο “Προκοινοβούλιο”, που αργότερα ονομάστηκε το Συμβούλιο της Ρωσικής Δημοκρατίας. Αυτές οι ενέργειες προκάλεσαν επικρίσεις τόσο από αριστερά, όσο και από δεξιά. Οι Μοναρχικοί είδαν την κήρυξη ενός δημοκρατικού τρόπου διακυβέρνησης στη Ρωσία ως απαράδεκτη, ενώ ή αριστερά θεώρησε την κήρυξη αρπαγή της εξουσίας που απέβλεπε στο να αδυνατίσει την επιρροή των Σοβιέτ.

Οι Μπολσεβίκοι και η Συντακτική Συνέλευση

Η θέση των Μπολσεβίκων για την Συντακτική Συνέλευση προέκυψε κατά την διάρκεια του 1917. Κατ’ αρχάς, όπως όλα τα άλλα σοσιαλιστικά κόμματα, οι Μπολσεβίκοι ήταν υπέρ της εκλογής της Συντακτικής Συνέλευσης. Ο ίδιος ο Λένιν αργότερα ισχυρίστηκε: “Η απαίτηση για σύγκληση της Συντακτικής Συνέλευσης ήταν ένα απόλυτα θεμιτό μέρος του προγράμματος της επαναστατικής Σοσιαλ-Δημοκρατίας, γιατί στην αστική δημοκρατία η Συντακτική Συνέλευση αντιπροσωπεύει την ύψιστη μορφή δημοκρατίας”.

Αλλά υπήρχε μια πιθανή αντίφαση στην πολιτική των Μπολσεβίκων. Μετά την επιστροφή του Λένιν από την Ελβετία τον Απρίλιο του 1917, οι Μπολσεβίκοι είχαν ξεχωρίσει τους εαυτούς τους από τους άλλους σοσιαλιστές απαιτώντας “Όλη η εξουσία στα Σοβιέτ”. Έτσι οι Μπολσεβίκοι αντιτάσσονταν στα “αστικά” κοινοβουλευτικά όργανα, όπως η Προσωρινή Κυβέρνηση και η Συντακτική Συνέλευση, υπέρ των Σοβιέτ (άμεσα εκλεγμένα επαναστατικά συμβούλια των εργατών, στρατιωτών και αγροτών) τα οποία είχαν προκύψει μετά την Φεβρουαριανή Επανάσταση.

Στις 7 Νοεμβρίου (25 Οκτωβρίου με το παλιό) 1917, οι Μπολσεβίκοι έδρασαν με αυτή την πολιτική οδηγώντας την Οκτωβριανή Επανάσταση κατά της Προσωρινής Κυβέρνησης. Η εξέγερση στην Πετρούπολη συνέπεσε με την σύγκληση του Δεύτερου Πανρωσικού Συνεδρίου των Σοβιέτ των Εργατών και Στρατιωτών. Οι Σοβιετικοί βουλευτές των πιο μετριοπαθών σοσιαλιστικών κομμάτων, οι Μενσεβίκοι και οι Δεξιοί Εσέροι, αποχώρησαν από το Συνέδριο σε ένδειξη διαμαρτυρίας σε αυτό που υποστήριζαν ότι ήταν μια πρόωρη ανατροπή της “αστικής” κυβέρνησης στην οποία είχαν συμμετάσχει.

Τις επόμενες λίγες εβδομάδες οι Μπολσεβίκοι εδραίωσαν τον έλεγχό τους στις αστικές περιοχές και σχεδόν σε όλη τη Μεγάλη Ρωσία αλλά είχαν μικρότερη επιτυχία στην ύπαιθρο και στις εθνικά μη Ρωσικές περιοχές. Αν και η νέα Σοβιετική κυβέρνηση περιόρισε την ελευθερία του Τύπου (με την σποραδική απαγόρευση του μη σοσιαλιστικού Τύπου) και καταδίωξε το φιλελεύθερο Συνταγματικό Δημοκρατικό κόμμα (Καντέτ), επέτρεψε τις εκλογές για την Συντακτική Συνέλευση να γίνουν στις 25 Νοεμβρίου [12 Νοεμβρίου] 1917, όπως είχε προγραμματιστεί από την Προσωρινή Κυβέρνηση.

Επισήμως, η κυβέρνηση των Μπολσεβίκων στην αρχή θεώρησε τον εαυτό της προσωρινή κυβέρνηση και ισχυρίστηκε ότι σκόπευε να υποταχθεί στην θέληση της Συντακτικής Συνέλευσης. Όπως έγραψε ο Λένιν στις 18 Νοεμβρίου [5 Νοεμβρίου] 1917:

“Ως εκ τούτου, τα Σοβιέτ των Αγροτών Αντιπροσώπων, κυρίως τα Σοβιέτ των ουγιέζντ (уе́зд) και στη συνέχεια των γκουμπέρνιγια (губе́рния, κυβερνεία), είναι από τώρα και στο εξής, εν αναμονή της σύγκλησης της Συντακτικής Συνέλευσης, περιβεβλημένα με πλήρη κυβερνητική εξουσία στις περιοχές τους”.

Τα Αποτελέσματα των Εκλογών (12/25 Νοεμβρίου 1917)

Περισσότερο από το 60% των πολιτών με δικαίωμα ψήφου πήγαν και ψήφισαν για τη Συντακτική Συνέλευση. Οι εκλογές έδωσαν τα παρακάτω αποτελέσματα:

Κόμμα	Ψήφοι	Αριθμός Βουλευτών
Σοσιαλ-Επαναστάτες (Εσέροι)	17.490.000	370
Μπολσεβίκοι	9.844.000	175
Μενσεβίκοι	1.248.000	16
Συνταγματικοί Δημοκράτες (Καντέτ)	2.000.000	17
Μειονότητες	-	77
Αριστεροί Σοσιαλ-Επαναστάτες	2.861.000	40
Λαϊκοί Σοσιαλιστές	-	4
Σύνολο	41.700.000	703

Ωστόσο, λόγω του μεγέθους της χώρας, τον συνεχιζόμενο Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και την χειροτέρευση του συστήματος επικοινωνιών, αυτά τα αποτελέσματα δεν ήταν διαθέσιμα εκείνη την στιγμή. Μια μερική καταμέτρηση (54 εκλογικές περιφέρειες από 79) δημοσιεύθηκε από τον N.V. Svyatitsky στο A Year of the Russian Revolution 1917-18, Moscow, Zemlya I Volya Publishers, 1918. Τα στοιχεία του Svyatitsky ήταν γενικά αποδεκτά από όλα τα πολιτικά κόμματα, περιλαμβανομένων των Μπολσεβίκων, και ήταν ως εξής: ΄

Κόμμα	Ιδεολογία	Ψήφοι
Ρώσοι Σοσιαλ-Επαναστάτες	Σοσιαλιστές	16.500.000
Μπολσεβίκοι	Επαναστάτες σοσιαλιστές	9.023.963
Ουκρανοί, Μουσουλμάνοι και άλλοι μη Ρώσοι Σοσιαλ-Επαναστάτες	Σοσιαλιστές	4.400.000
Συνταγματικοί Δημοκράτες	Φιλελεύθεροι	1.856.639
Μενσεβίκοι	Σοσιαλιστές	668.064
Μουσουλμάνοι	Θρησκευόμενοι	576.000
Εβραϊκή Μπουντ	Σοσιαλιστές/Εθνική ομάδα	550.000
Ουκρανοί Σοσιαλ-Φεντεραλιστές	Σοσιαλ-Δημοκράτες/Εθνική ομάδα	507.000
Λαϊκοί Σοσιαλιστές	Σοσιαλ-Δημοκράτες	312.000
Άλλες Δεξιές Ομάδες	Δεξιοί	292.000
Ένωση Αγροτών Ιδιοκτητών και Γαιοκτημόνων	Δεξιοί	215.000
Μπασκίροι	Εθνική ομάδα	195.000
Πολωνοί	Εθνική ομάδα	155.000
Γερμανοί	Εθνική ομάδα	130.000
Ουκρανοί Σοσιαλ-Δημοκράτες	Σοσιαλ-Δημοκράτες/Εθνική ομάδα	95.000
Κοζάκοι	Εθνική ομάδα	79.000
Παλαιοί Πιστοί	Θρησκευόμενοι	73.000
Λετονοί	Εθνική ομάδα	67.000
Συνεταιριστές	Σοσιαλ-Δημοκράτες	51.000
Γερμανοί Σοσιαλιστές	Σοσιαλ-Δημοκράτες/Εθνική ομάδα	44.000
Γεντίνστβο	Σοσιαλ-Δημοκράτες	25.000
Φινλανδοί Σοσιαλιστές	Σοσιαλ-Δημοκράτες/Εθνική ομάδα	14.000
Λευκορώσοι	Εθνική ομάδα	12.000
Σύνολο		35.333.666

Τελικώς, οι Μπολσεβίκοι έλαβαν μεταξύ 22% και 25% των ψήφων, αν και ήταν καθαροί νικητές στα αστικά κέντρα της Ρωσίας και μεταξύ των στρατιωτών στο “Δυτικό Μέτωπο” (τα δύο τρίτα των ψήφων αυτών των στρατιωτών). Στην πόλη της Μόσχας, για παράδειγμα, οι Μπολσεβίκοι πήραν το 47,9% των ψήφων, οι Συνταγματικοί Δημοκράτες (Καντέτ) 35,7% και οι Εσέροι 8,1%. Ενώ έχανε την αστική ψήφο, το Σοσιαλ-Επαναστατικό Κόμμα έλαβε περίπου 57-58% (62% με τους σοσιαλδημοκράτες συμμάχους τους), έχοντας κερδίσει την μαζική υποστήριξη της αγροτιάς της χώρας, που αποτελούσε το 80% του Ρωσικού πληθυσμού. Εν τούτοις, αυτή είναι η μισή αλήθεια, επειδή οι Ουκρανοί Σοσιαλ-Επαναστάτες δεν παρέστησαν στην Συντακτική Συνέλευση όταν συγκλήθηκε. Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι η διάσπαση μέσα στους Σοσιαλ-Επαναστάτες, η οποία οδήγησε στην υποστήριξη των Μπολσεβίκων από την φράξια των αριστερών Σοσιαλ-Επαναστατών.

Μεταξύ των Εκλογών και της Σύγκλησης της Συνέλευσης (Νοέμ. 1917 – Ιαν. 1918)

Ο Λένιν και οι Μπολσεβίκοι άρχισαν να θέτουν υπό αμφισβήτηση την αξία της Συντακτικής Συνέλευσης αμέσως μόλις φάνηκε πιθανό ότι η Συνέλευση δεν θα περιείχε μια πλειοψηφία υπέρ της Σοβιετικής κυβέρνησης. Στις 27 Νοεμβρίου [14 Νοεμβρίου] 1917, ο Λένιν είπε στο Έκτακτο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ των Αγροτών Αντιπροσώπων ότι η Συντακτική Συνέλευση δεν πρέπει να απομακρύνει τους αγρότες από τον αγώνα κατά του κεφαλαίου:

Οι αγρότες θέλουν γη και απαγόρευση της μισθωτής εργασίας· θέλουν εργαλεία για την καλλιέργεια της γης. Και αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς την συντριβή του κεφαλαίου. […] Απορρίπτετε μια πρόκληση για το κεφάλαιο. Ακολουθείτε άλλον δρόμο από τον δικό μας. Όμως συμφωνούμε σε ένα πράγμα, στο ότι βαδίζουμε, και πρέπει να βαδίσουμε, προς την σοσιαλιστική επανάσταση. Όσο για την Συντακτική Συνέλευση, ο ομιλητής (δηλαδή ο Λένιν) είπε ότι το έργο της θα εξαρτηθεί από την δυναμική που υπάρχει στη χώρα. Όμως πρόσθεσε, να εμπιστεύεστε μεν τη δυναμική, αλλά να μην ξεχνάτε τα τουφέκια σας

— V. I. Lenin. The Extraordinary All-Russia Congress Of Soviets

Στις 4 Δεκεμβρίου [21 Νοεμβρίου] 1917, ο Λαϊκός Επίτροπος Ναυτικών Υποθέσεων Πάβελ Ντιμπένκο διέταξε να παραμείνουν 7.000 φιλο-Μπολσεβίκοι ναύτες της Κροστάνδης σε “πλήρη επιφυλακή” στην περίπτωση σύγκλησης της Συντακτικής Συνέλευσης στις 9 Δεκεμβρίου [26 Νοεμβρίου] 1917. Μια συγκέντρωση περίπου 20.000 στην Κροστάνδη “στρατιωτών, ναυτών, εργατών και αγροτών” πήρε την απόφαση να μην στηρίξει παρά μόνο μια Συντακτική Συνέλευση που θα ήταν “έτσι συγκροτημένη ώστε να εδραιώνει τα επιτεύγματα της Οκτωβριανής Επανάστασης [και θα ήταν απαλλαγμένη από τους Καλεντινίτες και τους ηγέτες της αντεπαναστατικής μπουρζουαζίας]”.

Με την διάσπαση μεταξύ Δεξιών και Αριστερών Σοσιαλ-Επαναστατών οριστικοποιημένη τον Νοέμβριο, οι Μπολσεβίκοι σχημάτισαν κυβέρνηση συνασπισμού με τους τελευταίους. Στις 11 Δεκεμβρίου [28 Νοεμβρίου] 1917, η Σοβιετική κυβέρνηση κήρυξε το Συνταγματικό Δημοκρατικό Κόμμα (Καντέτ) “κόμμα των εχθρών του λαού”, το απαγόρευσε και διέταξε την σύλληψη των ηγετών του. Επίσης ανέβαλε την σύγκληση της Συντακτικής Συνέλευσης μέχρι τις αρχές Ιανουαρίου. Στην αρχή η Σοβιετική κυβέρνηση έριξε την ευθύνη των καθυστερήσεων στις τεχνικές δυσκολίες και τις μηχανορραφίες των εχθρών της.

Στις 26 Δεκεμβρίου [13 Δεκεμβρίου] 1917, οι Θέσεις του Λένιν για την Συντακτική Συνέλευση δημοσιεύθηκαν ανώνυμα στην εφημερίδα των Μπολσεβίκων Πράβδα. Οι Θέσεις υποστήριζαν ότι “η επαναστατική Σοσιαλδημοκρατία έχει από την αρχή της Επανάστασης του 1917 κατ’ επανάληψη τονίσει ότι η δημοκρατία των Σοβιέτ είναι η ανώτερη μορφή δημοκρατίας από την συνηθισμένη αστική δημοκρατία με την Συντακτική Συνέλευση”.

Ο Λένιν υποστήριζε ότι η Συντακτική Συνέλευση δεν εκπροσωπούσε πραγματικά τον Ρωσικό λαό, επειδή στους ψήφους της δεν απεικονιζόταν η διάσπαση μεταξύ των αντι-Μπολσεβίκων Δεξιών Εσέρων και των φιλο-Μπολσεβίκων Αριστερών Εσέρων:

Το κόμμα το οποίο από τον Μάιο ως τον Οκτώβριο είχε τον μεγαλύτερο αριθμό οπαδών μέσα στον λαό, και ιδιαίτερα μέσα στους αγρότες – το Σοσιαλ-Επαναστατικό Κόμμα – παρουσιάστηκε με ενωμένα ψηφοδέλτια για την Συντακτική Συνέλευση στα μέσα του Οκτώβρη 1917, αλλά διασπάστηκε τον Νοέμβριο του 1917, μετά τις εκλογές και πριν να συνεδριάσει η Συνέλευση.

Έτσι ο Λένιν υποστήριξε ότι

τα συμφέροντα αυτής της επανάστασης [του Οκτώβρη 1917] στέκονται ψηλότερα από τα τυπικά δίκαια της Συντακτικής Συνέλευσης […] Κάθε άμεση ή έμμεση προσπάθεια να εξετάσουμε το ζήτημα της Συντακτικής Συνέλευσης από μια τυπική, νομική άποψη, μέσα στο πλαίσιο της συνήθους αστικής δημοκρατίας και παραβλέποντας την ταξική πάλη και τον εμφύλιο πόλεμο, θα ήταν προδοσία της υπόθεσης του προλεταριάτου, και υιοθέτηση της αστικής άποψης

Η προτεινόμενη λύση του Λένιν στο πρόβλημα ήταν η Συντακτική Συνέλευση να συμφωνήσει σε νέες εκλογές, για να εκπροσωπήσει καλύτερα την τωρινή θέληση του λαού, ενώ στο μεσοδιάστημα να δεχθεί την παραμονή της Σοβιετικής κυβέρνηση:

Η μόνη πιθανότητα για εξασφάλιση ανώδυνης λύσης στην κρίση που έχει δημιουργηθεί λόγω της απόκλισης μεταξύ των εκλογών για την Συντακτική Συνέλευση, από την μια μεριά, και της θέλησης του λαού και των συμφερόντων των εργαζομένων και εκμεταλλευομένων τάξεων, από την άλλη, είναι για τον λαό να ασκήσει όσον το δυνατόν ευρύτερα και ταχύτερα το δικαίωμα να εκλέξει τα μέλη της Συντακτικής Συνέλευσης εκ νέου, και για την Συντακτική Συνέλευση να δεχθεί την νομοθεσία της Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής για αυτές τις νέες εκλογές, να διακηρύξει ότι ανεπιφύλακτα αναγνωρίζει την Σοβιετική εξουσία, την Σοβιετική επανάσταση, και την πολιτική της στα ζητήματα της ειρήνης, της γης και του εργατικού ελέγχου, και αποφασιστικά να ενταχθεί στο στρατόπεδο των εχθρών των αντεπαναστατών Καντέτ – Καλέντιν

— V. I. Lenin, Theses On The Constituent Assembly

Δεν ήταν όλα τα μέλη του Μπολσεβίκικου κόμματος πρόθυμα να προχωρήσουν με αυτό που διαρκώς και περισσότερο έμοιαζε με την επερχόμενη κατάργηση της Συντακτικής Συνέλευσης. Στις αρχές Δεκεμβρίου, οι μετριοπαθείς είχαν ακόμα την πλειοψηφία μέσα στους βουλευτές των Μπολσεβίκων στην Συντακτική Συνέλευση, όμως ο Λένιν επικράτησε στην συνεδρίαση της 24ης Δεκεμβρίου [11 Δεκεμβρίου] 1917 της Κεντρικής Επιτροπής των Μπολσεβίκων, η οποία διέταξε τους Μπολσεβίκους βουλευτές να ακολουθήσουν την γραμμή του Λένιν.

Συνεδρίαση στην Πετρούπολη (5-6/18-19 Ιανουαρίου 1918)

Το πρωί της 18ης Ιανουαρίου [5 Ιανουαρίου] 1918, ένα μεγάλο πλήθος συγκεντρώθηκε στην Πετρούπολη για να βαδίσει προς το Ανάκτορο της Ταυρίδας για υποστήριξη της Συντακτικής Συνέλευσης. Πυροβολήθηκε και τράπηκε σε φυγή από στρατιώτες πιστούς στην κυβέρνηση Μπολσεβίκων – Αριστερών Εσέρων. Η πορεία δεν ήταν τόσο μεγάλη όσο οι οργανωτές της είχαν ελπίσει: πολύ λιγότεροι στρατιώτες και εργάτες από τους αναμενόμενους είχαν παραστεί και η διαδήλωση αποτελούνταν κυρίως από φοιτητές της μεσαίας τάξης, δημοσίους υπαλλήλους και επαγγελματίες.

Η απαρτία της Συντακτικής Συνέλευσης συνεδρίασε στο Ανάκτορο της Ταυρίδας στην Πετρούπολη, μεταξύ 4 μ.μ. και 4,40 π.μ., 18-19 Ιανουαρίου [5-6 Ιανουαρίου] 1918. Ένας σημαντικός Μπολσεβίκος, ο Ιβάν Σκβορτσόβ-Στεπάνοφ, σε ομιλία του εγκεκριμένη από τον Λένιν, εξήγησε την εναντίωση των Μπολσεβίκων στην “αστική δημοκρατία” υπέρ της ταξικής κυριαρχίας των αγροτών και των εργατών:

“Πως μπορείτε”, αναρωτήθηκε, “να επικαλείστε μια τέτοια έννοια, όπως η θέληση ολόκληρου του λαού; Για έναν Μαρξιστή “ο λαός” είναι μια αδιανόητη ιδέα: ο λαός δεν δρα σαν ενιαία μονάδα. Ο λαός σαν μονάδα είναι απλή φαντασία, και αυτή η φαντασία χρειάζεται στις άρχουσες τάξεις. Αυτό είναι τελειωμένο μεταξύ μας”, συνόψισε. “Ανήκετε σε έναν κόσμο, με τους Καντέτ και τους αστούς, και εμείς σε έναν άλλο, με τους αγρότες και τους εργάτες”.

Η Συνέλευση κυριαρχείτο από τους αντι-Μπολσεβίκους Δεξιούς Εσέρους: οι οποίοι υπερεκπροσωπούνταν, λόγω του ότι στα ψηφοδέλτιά τους συνυπολογίζονταν και αυτά της αριστερής πτέρυγας, πριν γίνει η διάσπασή τους. Ο Βίκτορ Τσερνόφ, ηγέτης των Δεξιών Εσέρων, εξελέγη Πρόεδρος της Συνέλευσης με 244 ψήφους προς 153 για την Μαρία Σπιριδόνοβα των Αριστερών Εσέρων. Οι Μπολσεβίκοι έβαλαν τα Διατάγματα του Δευτέρου Συνεδρίου των Σοβιέτ ενώπιον της Συνέλευσης για επικύρωση. Απορρίφθηκαν με 237 ψήφους προς 136.

Ήταν κατά συνέπεια φανερό ότι, ελεγχόμενη από τους Δεξιούς Εσέρους που θεωρούσαν την Ρωσία ανέτοιμη για την Σοβιετική εξουσία, η Συντακτική Συνέλευση αντιτίθετο στη Σοβιετική κυβέρνηση και δεν συμφωνούσε σε νέες εκλογές. Σε απομονωμένο χώρο, μια ειδική συνεδρίαση των Μπολσεβίκων και των Αριστερών Εσέρων αποφάσισε να διαλύσει την Συνέλευση. Ο Αναπληρωτής Λαϊκός Επίτροπος Ναυτικών Υποθέσεων Φιοντόρ Ρασκόλνικοβ διαβάζει μια έτοιμη δήλωση και οι Μπολσεβίκοι και οι Αριστεροί Εσέροι αποχώρησαν. Ο Λένιν έφυγε από το κτίριο για να πάει για ύπνο, καθοδηγώντας τους στρατιώτες να μην χρησιμοποιήσουν βία κατά των βουλευτών, αλλά να περιμένουν μέχρι να φύγουν από μόνοι τους.

Δεν υπάρχει ανάγκη να διαλύσουμε την Συντακτική Συνέλευση: απλά αφήστε τους να συζητάνε για όσο θέλουν και μετά διαλυθείτε, και αύριο δεν θα αφήσουμε ούτε έναν να μπει.

Γύρω στις 4 π.μ. ο Διοικητής του Ανακτόρου της Ταυρίδας, ένας αναρχικός ναύτης ο Α. Γ. Ζελεζνιάκοβ, πλησίασε τον Τσερνόφ και είπε:

“Η φρουρά είναι κουρασμένη. Προτείνω να κλείσετε την συνεδρίαση και να τους αφήσετε να πάνε σπίτι”.

Οι Δεξιοί Εσέροι προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν τα τελευταία λεπτά της Συντακτικής Συνέλευσης για να περάσουν σοσιαλιστικά μέτρα, τα οποία είχαν παραλείψει να εφαρμόσουν τους μήνες της εξουσίας στην Προσωρινή Κυβέρνηση. Ο Τσερνόφ απάντησε στα Σοβιετικά Διατάγματα για την γη και την ειρήνη με το νομοσχέδιο των Εσέρων “Νόμος για την Γη”, το οποίο κήρυσσε ριζική μεταρρύθμιση για την γη, έναν νόμο που έκανε την Ρωσία δημοκρατική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία (επικυρώνοντας έτσι την απόφαση της Προσωρινής Κυβέρνησης που εγκρίθηκε τον Σεπτέμβριο του 1917) και μια έκκληση προς τους Συμμάχους της Αντάντ για μια δημοκρατική ειρήνη. Η Συνέλευση ψήφισε υπέρ των προτάσεων, προγραμμάτισε την επόμενη συνεδρίαση για τις 5 μ.μ. της 19ης Ιανουαρίου [6 Ιανουαρίου] 1918 και έλυσε τις εργασίες της στις 4,40 π.μ. Την επόμενη ημέρα οι βουλευτές βρήκαν το κτίριο να είναι κλειστό και την Συνέλευση να έχει κηρυχθεί διαλυμένη από την Σοβιετική κυβέρνηση Μπολσεβίκων – Αριστερών Σοσιαλ-Επαναστατών. Η κυβέρνηση αμέσως συγκάλεσε το Τρίτο Συνέδριο των Σοβιέτ, στο οποίο υπήρχε μεγάλη πλειοψηφία των Μπολσεβίκων, σαν δημοκρατικό αντίβαρο στην διάλυση της Συντακτικής Συνέλευσης. Το διάταγμα της διάλυσης του Κοινοβουλίου κυρώθηκε από την Πανρωσική Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή (VTsIK) αργότερα εκείνη την ημέρα.

Η αντίδραση του λαού για το κλείσιμο

Λίγο μετά το κλείσιμο της Συντακτικής Συνέλευσης, ένας Δεξιός Εσέρος βουλευτής από την περιοχή του Βόλγα δήλωσε: “Να υπερασπιστεί την Συντακτική Συνέλευση, να υπερασπιστεί εμάς, τα μέλη της – αυτό είναι το καθήκον του λαού”. Ωστόσο, ο Ρόναλντ Γ. Κλαρκ σημειώνει ότι το κλείσιμο της Συντακτικής Συνέλευσης προκάλεσε “συγκριτικά μικρή αντίδραση, ακόμη και στους πολιτικούς κύκλους”. Ο Ορλάντο Φίτζις υποστήριξε: “Δεν υπήρξε μαζική αντίδραση για το κλείσιμο της Συντακτικής Συνέλευσης… Η διανόηση των Εσέρων είχε πάντα λάθος στην πεποίθησή της ότι οι αγρότες μοιράζονταν την λατρεία της για την Συντακτική Συνέλευση… Για την μάζα των αγροτών… ήταν μονάχα ένα μακρινό γεγονός στην πόλη, που κυριαρχείται από τους “αρχηγούς” των διαφόρων κομμάτων, που δεν το καταλάβαιναν, και ήταν αρκετά αντίθετο από τις δικές τους πολιτικές οργανώσεις”.

Ο Φίτζις υποστηρίζει ότι η αφοσίωση των Δεξιών Εσέρων στην Προσωρινή Κυβέρνηση, τους είχε απομονώσει από τους αγρότες: “Η αίσθηση ευθύνης απέναντι στην Πολιτεία που είχαν υιοθετήσει (και χωρίς αμφιβολία και λίγη υπερηφάνεια για τη νέα υπουργική ιδιότητά τους) οδήγησε τους Δεξιούς Εσέρους στο να απορρίψουν τις παλιές τρομοκρατικές τους μεθόδους επαναστατικής πάλης και να στηριχθούν αποκλειστικά σε κοινοβουλευτικές μεθόδους”.

Πράγματι, οι μελετητές έχουν υποστηρίξει ότι η Συντακτική Συνέλευση δεν είχε εκπροσωπήσει σωστά την βούληση της αγροτιάς. Τα ψηφοδέλτια για την Συνέλευση δεν είχαν διαχωριστεί μεταξύ των Δεξιών Εσέρων, οι οποίοι αντιμάχονταν την κυβέρνηση των Μπολσεβίκων, και των Αριστερών Εσέρων, οι οποίοι ήταν εταίροι του συνασπισμού με τους Μπολσεβίκους. Έτσι πολλοί ψήφοι των αγροτών που προορίζονταν για τους Αριστερούς Εσέρους εξέλεξαν Δεξιούς Εσέρους βουλευτές. Στην μελέτη του για την εκλογή της Συντακτικής Συνέλευσης, ο Ο. Χ. Ράντκεϊ υποστηρίζει:

Η εκλογή, συνεπώς, δεν μετρά την δυναμική αυτού του στοιχείου [δηλ. τους Αριστερούς Εσέρους]. Τα ψηφοδέλτια καταρτίστηκαν πολύ πριν συμβεί το σχίσμα [μεταξύ Αριστερών και Δεξιών Εσέρων]. ήταν υπερφορτωμένα με μεγαλύτερης ηλικίας εργάτες, των οποίων ο ριζοσπαστισμός είχε μετριαστεί από το 1917. Ο λαός ψήφισε τυφλά την ταμπέλα των Εσέρων… Το αριστερό ρεύμα ήταν αναμφίβολα ισχυρότερο παντού στις 12 Νοεμβρίου, παρά όταν συντάχθηκαν τα ψηφοδέλτια

— O. H. Radkey, The Election to the Russian Constituent Assembly of 1917

Ο Ράντκεϊ, έτσι, ισχυρίστηκε:

Μοιραίας σημασίας ήταν το γεγονός ότι ενώ τα δημοκρατικά κόμματα απηύθηναν απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς προς τον Λένιν γι’ αυτή την πράξη δεσποτισμού, οι οπαδοί τους έδειξαν μικρή διάθεση να υπερασπιστούν έναν θεσμό που ο Ρωσικός λαός είχε πάψει να θεωρεί αναγκαίο για την εκπλήρωση των προσδοκιών του. Επειδή η Συντακτική Συνέλευση, ακόμη και πριν ιδρυθεί είχε εγκλωβιστεί από τις ταχέως εξελισσόμενες επαναστατικές διαδικασίες, και αδυνατούσε να κερδίσει την εμπιστοσύνη της πλατιάς λαϊκής μάζας, η οποία και θα μπορούσε να τη διασώσει από έναν επικείμενο βίαιο θάνατο.

— O. H. Radkey, The Election to the Russian Constituent Assembly of 1917

Μεταξύ Πετρούπολης και Σαμάρα (Ιανουάριος – Ιούνιος 1918)

Αποκλεισμένοι από το Ανάκτορο της Ταυρίδας, οι βουλευτές της Συντακτικής Συνέλευσης συνεδρίασαν στο Γυμνάσιο Γκούρεβιτς και πραγματοποίησαν έναν αριθμό μυστικών συσκέψεων, αλλά διαπίστωσαν ότι οι συνθήκες ήταν όλο και πιο επικίνδυνες. Κάποιοι προσπάθησαν να μετεγκατασταθούν στο ελεγχόμενο από την Τσεντράλνα Ράντα, στο Κίεβο, αλλά στις 28 Ιανουαρίου [15 Ιανουαρίου] 1918 οι δυνάμεις της Ράντα αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πόλη, πράγμα που τερμάτισε την Συντακτική Συνέλευση σαν συνεκτικό σώμα.

Η Κεντρική Επιτροπή των Σοσιαλ-Επαναστατών συνεδρίασε τον Ιανουάριο και αποφάσισε κατά της ένοπλης αντίστασης αφού:

Ο Μπολσεβικισμός, αντίθετα από την Τσαρική απολυταρχία, βασίζεται στους εργάτες και στρατιώτες οι οποίοι είναι ακόμη τυφλωμένοι, δεν έχουν χάσει την πίστη τους σε αυτόν, και δεν βλέπουν ότι είναι μοιραίος για την υπόθεση της εργατικής τάξης.

Αντ’ αυτού οι σοσιαλιστές (οι Σοσιαλ-Επαναστάτες και οι Μενσεβίκοι σύμμαχοί τους) αποφάσισαν να εργαστούν μέσα στο Σοβιετικό σύστημα και επέστρεψαν στην Σοβιετική Πανρωσική Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή (VTsIK), το Σοβιέτ της Πετρούπολης και άλλα Σοβιετικά όργανα, απ’ όπου είχαν αποχωρήσει κατά την εξέγερση των Μπολσεβίκων τον Οκτώβριο του 1917. Ήλπιζαν ότι οι εκ νέου εκλογές των Σοβιέτ θα έπαιρναν τον δρόμο τους μόλις οι Μπολσεβίκοι θα αποδεικνύονταν ανίκανοι να λύσουν τα πιεστικά κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα. Τότε θα αποκτούσαν πλειοψηφία μέσα στα τοπικά Σοβιέτ και, τελικά, στην Σοβιετική κυβέρνηση, όπου θα μπορούσαν να επανασυγκαλέσουν την Συντακτική Συνέλευση.

Το σχέδιο των σοσιαλιστών ήταν μερικώς επιτυχημένο στο ότι οι εκ νέου εκλογές των Σοβιέτ τον χειμώνα και ιδιαίτερα την άνοιξη του 1918 απέφεραν φιλο-Εσερικές και αντι-Μπολσεβίκικες πλειοψηφίες, αλλά το σχέδιό τους διαψεύστηκε από την άρνηση της Σοβιετικής κυβέρνησης να δεχθεί τα αποτελέσματα των εκλογών και την επαναλαμβανόμενη απ’ αυτή διάλυση των αντι-Μπολσεβίκικων Σοβιέτ. Όπως ένας από τους Μπολσεβίκους ηγέτες στην Τούλα, ο Ν. Β. Κοπίλοβ, έγραψε στην Κεντρική Επιτροπή των Μπολσεβίκων στις αρχές του 1918:

Μετά την μεταβίβαση της εξουσίας στα Σοβιέτ, άρχισε η ταχεία μεταστροφή στην διάθεση των εργατών. Οι Μπολσεβίκοι βουλευτές άρχισαν να ανακαλούνται ο ένας μετά τον άλλο, και σύντομα η γενική κατάσταση πήρε μια μάλλον δυσμενή μορφή. Παρά το γεγονός ότι υπήρχε σχίσμα ανάμεσα στους Εσέρους, και οι Αριστεροί Εσέροι ήταν μαζί μας, η θέση μας γινόταν όλο και πιο επισφαλής κάθε ημέρα που περνούσε. Ήμασταν αναγκασμένοι να εμποδίσουμε τις νέες εκλογές για το σοβιέτ και ακόμη να μην αναγνωρίσουμε αυτές, που τα αποτελέσματά τους δεν ήταν ευνοϊκά για μας.

— Scott Smith, op. cit.

Σε απάντηση, οι Σοσιαλ-Επαναστάτες και οι Μενσεβίκοι άρχισαν τις Συνελεύσεις των Πληρεξουσίων των Εργατών, που λειτουργούσαν παράλληλα με τα κυριαρχούμενα από τους Μπολσεβίκους Σοβιέτ. Η ιδέα αποδείχθηκε δημοφιλής μέσα στους εργάτες, αλλά είχαν μικρή επίδραση στην κυβέρνηση των Μπολσεβίκων.

Με την υπογραφή της Συνθήκης του Μπρεστ-Λιτόφσκ από τους Μπολσεβίκους στις 3 Μαρτίου 1918, η ηγεσία των Σοσιαλ-Επαναστατών έβλεπε διαρκώς περισσότερο την κυβέρνηση των Μπολσεβίκων σαν εκπρόσωπο των Γερμανών. Ήταν πρόθυμοι να σκεφτούν μια συμμαχία με τους φιλελεύθερους Συνταγματικούς Δημοκράτες (Καντέτ), η οποία είχε απορριφθεί πρόσφατα, τον Δεκέμβριο του 1917, από το Τέταρτο Συνέδριο του Κόμματός τους. Σοσιαλιστές και Φιλελεύθεροι είχαν συνομιλίες για την δημιουργία ενός ενωμένου αντι-Μπολσεβίκικου μετώπου στη Μόσχα στα τέλη Μαρτίου. Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις κατέρρευσαν αφού οι Εσέροι επέμεναν στην εκ νέου σύγκληση της Συντακτικής Συνέλευσης, όπως εκλέχτηκε τον Νοέμβριο του 1917, ενώ οι Συνταγματικοί Δημοκράτες, που είχαν πάρει λίγες ψήφους στις εκλογές του Νοεμβρίου, απαιτούσαν νέες εκλογές.

Η Επιτροπή της Σαμάρα (Ιούνιος – Σεπτέμβριος 1918)

Στις 7 Μαΐου 1918 ( νέο ημερολόγιο από αυτό το σημείο και μετά) το Όγδοο Συμβούλιο του Σοσιαλ-Επαναστατικού Κόμματος συνήλθε στη Μόσχα και αποφάσισε να αρχίσει την εξέγερση κατά των Μπολσεβίκων με στόχο την εκ νέου σύγκληση της Συντακτικής Συνέλευσης. Ενώ οι προετοιμασίες ήταν σε εξέλιξη, οι Τσεχοσλοβακικές Λεγεώνες ανέτρεψαν την εξουσία των Μπολσεβίκων στην Σιβηρία, τα Ουράλια και την περιοχή του Βόλγα, τέλη Μαΐου – αρχές Ιουνίου 1918 και η δραστηριότητα των Εσέρων στράφηκε εκεί. Στις 8 Ιουνίου 1918, πέντε μέλη της Συντακτικής Συνέλευσης σχημάτισαν την Πανρωσική Επιτροπή της Συντακτικής Συνέλευσης (Komuch) στη Σαμάρα και την ανακήρυξαν ως την νέα ανώτατη αρχή της χώρας.

Η Επιτροπή είχε την υποστήριξη των Τσεχοσλοβακικών Λεγεώνων και μπορούσε να επεκτείνει την εξουσία της σε μεγάλο μέρος της περιοχής Βόλγα-Κάμα. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος των περιοχών Σιβηρίας και Ουραλίων ελεγχόταν από ένα συνονθύλευμα εθνικών, Κοζάκικων, στρατιωτικών και φιλελεύθερων-δεξιών τοπικών κυβερνήσεων, οι οποίες συνεχώς συγκρούονταν με την Επιτροπή. Η Επιτροπή λειτούργησε ως τις 20 Σεπτεμβρίου 1918, αυξάνοντας τελικά σε 90 τα μέλη της Συντακτικής Συνέλευσης, όταν η λεγόμενη “Κρατική Συνδιάσκεψη” εκπροσωπώντας όλες τις αντι-Μπολσεβίκικες τοπικές κυβερνήσεις από τον Βόλγα ως τον Ειρηνικό Ωκεανό, σχημάτισαν τον συνασπισμό “Πανρωσική Ανωτάτη Αρχή” (γνωστή και ως το “Διευθυντήριο της Ουφά”) με απώτερο σκοπό την εκ νέου σύγκληση της Συντακτικής Συνέλευσης όταν το επέτρεπαν οι περιστάσεις:

Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της η κυβέρνηση θα καθοδηγείται απαρέγκλιτα από τα αναμφισβήτητα ανώτατα δικαιώματα της Συντακτικής Συνέλευσης. Θα διασφαλίζει ακούραστα ότι οι ενέργειες όλων των οργάνων που υπάγονται στην Προσωρινή Κυβέρνηση, με κανέναν τρόπο δεν τείνουν να παραβιάσουν τα δικαιώματα της Συντακτικής Συνέλευσης ή να εμποδίσουν την επανάληψη των εργασιών της. Θα παρουσιάσει έναν απολογισμό των δραστηριοτήτων της στην Συντακτική Συνέλευση, αμέσως μόλις η Συντακτική Συνέλευση δηλώσει ότι ξανάρχισε να λειτουργεί. Θα υποταχθεί άνευ όρων στην Συντακτική Συνέλευση, ως την μόνη ανώτατη αρχή στην χώρα

— Constitution of the Ufa Directory

Η Επιτροπή της Πανρωσικής Συντακτικής Συνέλευσης συνέχισε να λειτουργεί ως “το Κογκρέσο των Μελών της Συντακτικής Συνέλευσης”, αλλά δεν είχε πραγματική εξουσία, αν και το Διευθυντήριο δεσμεύτηκε να την στηρίζει με:

"Κάθε δυνατή βοήθεια στο Κογκρέσο των Μελών της Συντακτικής Συνέλευσης, που λειτουργεί ως νόμιμο όργανο του κράτους, στην ανεξάρτητη εργασία του της διασφάλισης της μετεγκατάστασης των μελών της Συντακτικής Συνέλευσης, επισπεύδοντας και προετοιμάζοντας την επανάληψη της δραστηριότητας της Συντακτικής Συνέλευσης με την παρούσα σύνθεσή της".

Αρχικά, η συμφωνία είχε την στήριξη της Κεντρικής Επιτροπής των Σοσιαλ-Επαναστατών, η οποία απέστειλε δύο μέλη της δεξιάς της πτέρυγας, τον Νικολάι Αυξεντίεφ και τον Βλαντιμίρ Ζενζινόβ, στο πενταμελές Διευθυντήριο της Ουφά. Ωστόσο, όταν ο Βίκτορ Τσερνόφ έφτασε στην Σαμάρα στις 19 Σεπτεμβρίου 1918, μπόρεσε να πείσει την Κεντρική Επιτροπή να αποσύρει την στήριξη από το Διευθυντήριο επειδή το θεώρησε πολύ συντηρητικό και την παρουσία των Εσέρων εκεί ελλιπή. Αυτό έβαλε το Διευθυντήριο σε πολιτικό κενό και δύο μήνες αργότερα, στις 18 Νοεμβρίου 1918, καταλύθηκε από δεξιούς αξιωματικούς που κατέστησαν τον Ναύαρχο Αλεξάντερ Κολτσάκ τον νέο “ανώτατο άρχοντα”.

Τελειωτική κατάρρευση

Μετά την πτώση του Διευθυντηρίου της Ούφα, ο Τσερνόφ διατύπωσε αυτό που αποκαλούσε ο “τρίτος δρόμος” τόσο κατά των Μπολσεβίκων, όσο και κατά του φιλελεύθερου-δεξιού Λευκού Κινήματος, αλλά οι προσπάθειες των Εσέρων να επιβληθούν σαν ανεξάρτητη δύναμη ήταν ανεπιτυχείς και το κόμμα, πάντα δύστροπο, άρχισε να αποσυντίθεται. Στα Δεξιά, ο Αυξεντίεφ και ο Ζενζινόβ πήγαν στο εξωτερικό με την άδεια του Κολτσάκ. Στα Αριστερά, κάποιοι Εσέροι συνδιαλέχθηκαν με τους Μπολσεβίκους. Ο Τσερνόφ προσπάθησε να οργανώσει μια εξέγερση κατά του Κολτσάκ τον Δεκέμβριο του 1918, αλλά κατεστάλη και οι συμμετέχοντες εκτελέστηκαν. Τον Φεβρουάριο του 1919 η Κεντρική Επιτροπή των Εσέρων αποφάσισε ότι οι Μπολσεβίκοι ήταν το μικρότερο από τα δύο κακά και εγκατέλειψε τον ένοπλο αγώνα εναντίον τους. Οι Μπολσεβίκοι επέτρεψαν η Κεντρική Επιτροπή των Εσέρων να επανιδρυθεί στη Μόσχα και να αρχίσει να εκδίδει μια εφημερίδα του κόμματος τον Μάρτιο του 1919, αλλά σύντομα συνελήφθησαν και πέρασαν το υπόλοιπο του Ρωσικού Εμφυλίου Πολέμου στη φυλακή. Ο Τσερνόφ πέρασε στην παρανομία και τελικά αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Ρωσία, ενώ τα φυλακισμένα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής πέρασαν από δίκη το 1922 και οι ηγέτες τους καταδικάστηκαν σε θάνατο, αν και οι ποινές τους ανεστάλησαν.

Με την εξουδετέρωση του κόμματος των Εσσέρων, η μόνη απομένουσα δύναμη που υποστήριζε την εκ νέου σύγκληση ήταν οι Σύμμαχοι της Αντάντ. Στις 26 Μαΐου 1919, οι Σύμμαχοι προσέφεραν στον Κολτσάκ την στήριξή τους βασισμένη σε μια σειρά προϋποθέσεων, περιλαμβανομένων των ελεύθερων εκλογών σε όλα τα επίπεδα της διακυβέρνησης και την παλινόρθωση της Συντακτικής Συνέλευσης. Στις 4 Ιουνίου 1919 ο Κολτσάκ δέχτηκε τις περισσότερες από τις προϋποθέσεις, αλλά αρνήθηκε να συγκαλέσει εκ νέου την Συνέλευση που εκλέχτηκε τον Νοέμβριο του 1917 αφού, ισχυρίστηκε, είχε εκλεγεί υπό την εξουσία των Μπολσεβίκων και οι εκλογές δεν ήταν εντελώς ελεύθερες. Στις 12 Ιουνίου 1919, οι Σύμμαχοι έκριναν την απάντηση ικανοποιητική και η απαίτηση για εκ νέου σύγκληση της αρχικής Συντακτικής Συνέλευσης εγκαταλείφθηκε.

Τόσο ο Κολτσάκ, όσο και ο ηγέτης του Λευκού Κινήματος στη Νότια Ρωσία, Στρατηγός Άντον Ντενίκιν, επίσημα προσυπέγραψαν την αρχή του “μη προκαθορισμού”, δηλαδή αρνήθηκαν να καθορίσουν τι είδους κοινωνικό ή πολιτικό σύστημα θα είχε η Ρωσία μόλις ανατρέπονταν ο Μπολσεβικισμός. Ο Κολτσάκ και ο Ντενίκιν έκαναν γενικές επαγγελίες με την έννοια ότι δεν θα υπήρχε επιστροφή στο παρελθόν και ότι θα υπήρχε κάποια μορφή λαϊκής εκπροσώπησης. Ωστόσο, όπως ένας Ρώσος δημοσιογράφος παρατήρησε τότε:

Στην Ομσκ… συνδιαλεγόταν ένας πολιτικός σχηματισμός πρόθυμος να υποσχεθεί ο,τιδήποτε ήθελαν οι Σύμμαχοι, ενώ έλεγαν ότι “Όταν φτάσουμε στη Μόσχα μπορούμε να μιλήσουμε μαζί τους σε διαφορετικό τόνο”.

Τα πολυάριθμα απομνημονεύματα που εκδόθηκαν από τους ηγέτες του Λευκού Κινήματος μετά την ήττα τους, δεν είναι πειστικά για το ζήτημα αυτό. Δεν φαίνεται να υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να πούμε ποια ομάδα στο Λευκό Κίνημα θα επικρατούσε στην περίπτωση Λευκής νίκης και κατά πόσον θα είχαν γίνει νέες εκλογές για Συντακτική Συνέλευση, πολύ λιγότερο πόσο περιορισμένες θα ήταν.

Μετά την νίκη των Μπολσεβίκων στον Εμφύλιο Πόλεμο στα τέλη του 1920, 38 μέλη της Συντακτικής Συνέλευσης συνεδρίασαν στο Παρίσι το 1921 και σχημάτισαν μια εκτελεστική επιτροπή, η οποία αποτελούνταν από τον ηγέτη των Συνταγματικών Δημοκρατών Πάβελ Μιλιουκόφ, έναν εκ των Προοδευτικών ηγετών, τον Αλεξάντερ Κονοβαλόφ, το μέλος του Διευθυντηρίου της Ούφα Αυξεντίεφ και τον επικεφαλής της Προσωρινής Κυβέρνησης Κερένσκι. Όπως και οι άλλες οργανώσεις προσφύγων, αποδείχτηκε αναποτελεσματική.

Ιστορικές αμφισβητήσεις

Σύμφωνα με ένα βιβλίο του 1975, το Leninism under Lenin (Ο Λενινισμός υπό τον Λένιν) του Μαρσέλ Λήμπμαν, οι Μπολσεβίκοι και οι σύμμαχοί τους είχαν την πλειοψηφία στα Σοβιέτ λόγω του ασυνήθιστου εκλογικού συστήματος. Κατά το Σοβιετικό Σύνταγμα του 1918, κάθε αστικό (και συνήθως υπέρ των Μπολσεβίκων) Σοβιέτ είχε 1 αντιπρόσωπο ανά 25.000 ψηφοφόρους. Σε κάθε αγροτικό (συνήθως υπέρ των Εσέρων) Σοβιέτ επιτράπηκε μόνο 1 αντιπρόσωπος ανά 125.000 ψηφοφόρους. Οι Μπολσεβίκοι δικαιολόγησαν το κλείσιμο της Συνέλευσης επισημαίνοντας ότι οι εκλογές δεν έλαβαν υπόψη την διάσπαση στο Κόμμα των Εσέρων. Λίγες εβδομάδες αργότερα οι Αριστεροί Εσέροι και οι Δεξιοί Εσέροι πήραν σχεδόν τις ίδιες ψήφους στα Αγροτικά Σοβιέτ. Οι Μπολσεβίκοι επίσης ισχυρίστηκαν ότι τα Σοβιέτ ήταν περισσότερο δημοκρατικά, καθώς οι αντιπρόσωποι μπορούσαν να απομακρυνθούν από τους εκλέκτορές τους άμεσα και όχι το κοινοβουλευτικό στυλ της Συνέλευσης, όπου τα εκλεγμένα μέλη μπορούσαν να απομακρυνθούν μόνο μετά από χρόνια, στις επόμενες εκλογές.Το βιβλίο εξηγεί ότι όλες οι εκλογές στα Αγροτικά και Αστικά Σοβιέτ ήταν ελεύθερες και αυτά τα Σοβιέτ μετά εξέλεξαν το Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ, το οποίο επέλεξε την Σοβιετική Κυβέρνηση, το Δεύτερο Συνέδριο που έγινε πριν την Συνέλευση, και το Τρίτο Συνέδριο αμέσως μετά.

Δύο περισσότερο πρόσφατα βιβλία που χρησιμοποιούν υλικό από τα Σοβιετικά αρχεία που άνοιξαν, το The Russian Revolution 1899-1919 (Η Ρωσική Επανάσταση 1899-1919) του Ρίτσαρντ Πάιπς και το A People’s Tragedy (Η Τραγωδία Ενός Λαού) του Ορλάντο Φίτζις, δίνουν μια διαφορετική εκδοχή. Ο Πάιπς υποστηρίζει ότι οι εκλογές για το Δεύτερο Συνέδριο δεν ήταν δίκαιες, για παράδειγμα ένα Σοβιέτ με 1.500 μέλη έστειλε 5 αντιπροσώπους, που ήταν περισσότεροι από τους αντιπροσώπους του Κιέβου. Βεβαιώνει ότι τόσο οι Εσέροι, όσο και οι Μενσεβίκοι κήρυξαν τις εκλογές παράνομες και μη αντιπροσωπευτικές. Τα βιβλία λένε ότι οι Μπολσεβίκοι, δύο ημέρες μετά την διάλυση της Συντακτικής Συνέλευσης, δημιούργησαν μία αντι-συνέλευση, το Τρίτο Συνέδριο των Σοβιέτ. Έδωσαν στους εαυτούς τους και στους Αριστερούς Σοσιαλιστές-Επαναστάτες το 94% των εδρών, πάρα πολύ περισσότερες από τα αποτελέσματα από τις μόνες εθνικού επιπέδου κοινοβουλευτικές δημοκρατικές εκλογές στη Ρωσία εκείνη την περίοδο.

Πηγές

• Oliver Henry Radkey (1989). «vi». Russia Goes to the Polls: The Election to the All-Russian Constituent Assembly, 1917. Ithaca, Cornell University Press. σελ. 171. ISBN 978-0-8014-2360. 

Karl Kautsky. «VI Constituent Assembly and Soviet». The Dictatorship of the Proletariat. ISBN 24 Μαρτίου 2016.  Robert Browder and Alexander Kerensky (eds) (1961). «3 volumes». The Russian Provisional Governments. Stanford University Press. σελ. 1875.  Ariadna Tyrkova-Williams (1919, p. 526. OCLC: 15796701 xii, 526p.). «δες chapter XIII on the Constituent Assembly». From Liberty to Brest-Litovsk, the First Year of the Russian Revolution. London: Macmillan.  Boris Sokoloff (1956). «Δες το κεφάλαιο για τις ανεπιτυχείς προσπάθειες να υπερασπιστούν την Συντακτική Συνέλευση». The White Nights. New York: Devin-Adair.  eds. Frank Alfred Golder, James Bunyan and Harold Fisher, Stanford University Press (1934). «Δες το τμήμα για την Συντακτική Συνέλευση». The Bolshevik Revolution, 1917-1918. Documents and Materials. H. Milford, Oxford University Press. 

Σημειώσεις

.