Πομακική γλώσσα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αντικατάσταση παρωχημένου προτύπου με references tag
Οι γλώσσα των Πομάκον αναφέρεται ως παλαιοσλαβική (αλλιώς, αρχαία βουλγαρική ή εκκλησιαστική σλαβική), με πολλές τουρκικές λέξεις, λόγω της
Γραμμή 28: Γραμμή 28:
|-
|-
|χάρτης =
|χάρτης =
|}}H '''Πομακική''' ή ''Πομάκικα'' (πομακικά: ''πομάτσκου'', ''pomakci'', [[Βουλγαρική γλώσσα|βουλγαρικά]]: ''помашки'') είναι γλώσσα συγγενής της [[Βουλγαρική γλώσσα|Βουλγαρικής]]. Γλωσσολογικά ανήκει στην οικογένεια των [[Νοτιοσλαβικές γλώσσες|Νοτιοσλαβικών γλωσσών]] και ειδικότερα στην ομάδα των Βουλγαρο-σλαβικών. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για Πομακικές διαλέκτους,<ref name="greekhelsinki.gr">{{cite web
|}}H '''Πομακική''' ή ''Πομάκικα'' (πομακικά: ''πομάτσκου'', ''pomakci'', [[Βουλγαρική γλώσσα|βουλγαρικά]]: ''помашки'') είναι μία διάλεκτο της [[Βουλγαρική γλώσσα|Βουλγαρικής]] γλώσσα. Γλωσσολογικά ανήκει στην οικογένεια των [[Νοτιοσλαβικές γλώσσες|Νοτιοσλαβικών γλωσσών]] και ειδικότερα στην ομάδα των Βουλγαρο-σλαβικών.

Οι γλώσσα των Πομάκον αναφέρεται ως παλαιοσλαβική (αλλιώς, αρχαία βουλγαρική ή εκκλησιαστική σλαβική), με πολλές τουρκικές λέξεις, λόγω της τουρκική παρουσία στα Βαλκάνια.

 Η γλώσσα αυτή αντιπροσωπεύει την πρώτη γραπτή φιλολογική μορφή σλαβικής γλώσσας και με τα αρχαϊκά χαρακτηριστικά της βρίσκεται πολύ κοντά στην κοινή σλαβική ή πρωτοσλαβική (στη γλώσσα δηλαδή εκείνη που αποκαθίσταται υποθετικά βάσει της σύγκρισης των παραδεδομένων σλαβικών γλωσσών.

Δεν υπάρχουν πληροφορίες για Πομακικές διαλέκτους,<ref name="greekhelsinki.gr">{{cite web
| url = http://www.greekhelsinki.gr/english/reports/pomaks.html
| url = http://www.greekhelsinki.gr/english/reports/pomaks.html
| title = Report - The Pomaks
| title = Report - The Pomaks
Γραμμή 84: Γραμμή 90:
| separator =
| separator =
| postscript =
| postscript =
}}</ref> Oμιλείται στην περιοχή της οροσειράς της [[Ροδόπη]]ς και στην Τουρκία, στην περιοχή της Αδριανούπολης και τις υπόλοιπες δυτικές επαρχίες της Τουρκίας. Η Πομακική διάλεκτος που ομιλείται στην Ελλάδα θεωρείται γλωσσολογικά κοντινή στην [[Σερβική γλώσσα|Σέρβικη]] και τη [[Βουλγαρική γλώσσα|Βουλγαρική]] γλώσσα - ανάλογα με την περιοχή.<ref name="ethnologue_Bulgarian">{{cite web | url=http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=bul | title=Ethnologue: Languages of the World'': Bulgarian. | accessdate=2012-10-12 | publisher=Ethnologue}}</ref>
}}</ref> Oμιλείται στην περιοχή της οροσειράς της [[Ροδόπη]]ς και στην Τουρκία, στην περιοχή της Αδριανούπολης και τις υπόλοιπες δυτικές επαρχίες της Τουρκίας. Η Πομακική διάλεκτος που ομιλείται στην Ελλάδα θεωρείται γλωσσολογικά κοντινή στην [[Βουλγαρική γλώσσα|Βουλγαρική]] γλώσσα.


==Γεωγραφική εξάπλωση==
==Γεωγραφική εξάπλωση==
Η Πομακική ομιλείται κυρίως στα βόρεια τμήματα των περιοχών της [[Ξάνθη]]ς και της [[Νομός Ροδόπης|Ροδόπης]] καθώς και στη νοτιοανατολική [[Βουλγαρία]] από [[Μουσουλμάνοι|Μουσουλμανικούς πληθυσμούς]]. Στην περιοχή της [[Αδριανούπολη]]ς (στην Τουρκία) και στις δυτικές επαρχίες η Πομακική ομιλείται από Βούλγαρους μετανάστες που ήρθαν στην Τουρκία.<ref name="ethnologue_Bulgarian"/>
Η Πομακική ομιλείται κυρίως στα βόρεια τμήματα των περιοχών της [[Ξάνθη]]ς και της [[Νομός Ροδόπης|Ροδόπης]] καθώς και στη νοτιοανατολική [[Βουλγαρία]] από [[Μουσουλμάνοι|Μουσουλμανικούς πληθυσμούς]]. Στην περιοχή της [[Αδριανούπολη]]ς (στην Τουρκία) και στις δυτικές επαρχίες η Πομακική ομιλείται από Βούλγαρους μετανάστες που ήρθαν στην Τουρκία.<ref name="ethnologue_Bulgarian">{{cite web|url=http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=bul|title=Ethnologue: Languages of the World'': Bulgarian.|publisher=Ethnologue|accessdate=2012-10-12}}</ref>


==Ομιλητές==
==Ομιλητές==
Γραμμή 96: Γραμμή 102:


Η εκτίμηση του αριθμό των Πομακόφωνων και Τουρκόφωνων Βουλγάρων έχει αποτελέσει επίσης θέμα διαφωνίας μεταξύ Βούλγαρων και Τούρκων ερευνητών. Τα στατιστικά των Πομακόφωνων βασίζονται στην απογραφή του 1992 όπου η δεν υπήρχε η παράμετρος για τους ομιλητές της Πομάκικης. Ο αριθμός των ομιλητών της Πομάκικης έχει εκτιμηθεί. Οι Βούλγαροι θεωρούν του Πομάκους απόγονους σλαβικής καταγωγής χριστιανών ενώ οι Τούρκοι τουρκικής καταγωγής και τα στατιστικά έχουν αποτελέσει πεδίο αντιπαράθεσης.<ref name="neuburger_pomaks_bulgaria"/>
Η εκτίμηση του αριθμό των Πομακόφωνων και Τουρκόφωνων Βουλγάρων έχει αποτελέσει επίσης θέμα διαφωνίας μεταξύ Βούλγαρων και Τούρκων ερευνητών. Τα στατιστικά των Πομακόφωνων βασίζονται στην απογραφή του 1992 όπου η δεν υπήρχε η παράμετρος για τους ομιλητές της Πομάκικης. Ο αριθμός των ομιλητών της Πομάκικης έχει εκτιμηθεί. Οι Βούλγαροι θεωρούν του Πομάκους απόγονους σλαβικής καταγωγής χριστιανών ενώ οι Τούρκοι τουρκικής καταγωγής και τα στατιστικά έχουν αποτελέσει πεδίο αντιπαράθεσης.<ref name="neuburger_pomaks_bulgaria"/>

==Επίσημη κατάσταση της γλώσσας==

Δεν είναι επίσημη γλώσσα καμίας χώρας.


===Στην Ελλάδα===
===Στην Ελλάδα===
Γραμμή 131: Γραμμή 133:
| separator =
| separator =
| postscript =
| postscript =
}}</ref> Ανεπίσημα στην Ελλάδα η Πομακική γλώσσα χρησιμοποιείται για την επικοινωνία μέσα στο σπίτι και παράλληλα χρησιμοποιείται η Τουρκική και η Ελληνική γλώσσα.<ref name="ethnologue_Bulgarian"/> Σύμφωνα πάντα με τη Συνθήκη της Λωζάνης η Πομακική μπορεί να χρησιμοποιείται και στο δικαστήριο με υποχρεωτική παροχή διερμηνέα<ref name="Treaty_of_Lausanne"/> αν και υπάρχουν αναφορές αντ' αυτού να παράσχεται διερμηνέας της Τουρκικής.<ref name="Ή ύποθηκευμένη γλωσσική ιδιαιτερότητα τών Πομάκων">{{cite book
}}</ref> Ανεπίσημα στην Ελλάδα η Πομακική γλώσσα χρησιμοποιείται για την επικοινωνία μέσα στο σπίτι και παράλληλα χρησιμοποιείται η Τουρκική και η Ελληνική γλώσσα.<ref name="ethnologue_Bulgarian"/> Σύμφωνα πάντα με τη Συνθήκη της Λωζάνης η Πομακική μπορεί να χρησιμοποιείται και στο δικαστήριο με υποχρεωτική παροχή διερμηνέα<ref name="Treaty_of_Lausanne"/>. Παρόλα αυτά η Πομακική γλώσσα δεν φαίνεται να απειλείται άμεσα με εξαφάνιση ούτε ότι η χρήση της αποδοκιμάζεται από τις ελληνικές αρχές. Φαίνεται όμως να υπάρχει μια μικρή μείωση στη χρήση της από τους νεώτερους.<ref name="greekhelsinki.gr"/>
| last = Λιάπης
| first = Αντώνης Κ.
| authorlink =
| coauthors =
| editor =
| others =
| title = Ή ύποθηκευμένη γλωσσική ιδιαιτερότητα τών Πομάκων
| url =
| year = 1995
| month =
| publisher = Θρακική Εταιρία
| location = Κομοτηνή
| language =
| isbn =
| oclc =
| quote =
| accessdate = 14/8/2010
}}</ref> Παρόλα αυτά η Πομακική γλώσσα δεν φαίνεται να απειλείται άμεσα με εξαφάνιση ούτε ότι η χρήση της αποδοκιμάζεται από τις ελληνικές αρχές. Φαίνεται όμως να υπάρχει μια μικρή μείωση στη χρήση της από τους νεώτερους.<ref name="greekhelsinki.gr"/>


==Αλφάβητο==
==Αλφάβητο==
Τα Πομάκικα είναι αμιγώς προφορική γλώσσα και δεν είχε μέχρι πρόσφατα δικό της αλφάβητο. Πιο κατάλληλο για τη φωνητική απόδοση θεωρούνταν το [[κυριλλικό αλφάβητο]].<ref name="greekhelsinki.gr"/> Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα έγινε προσπάθεια καταγραφής της Πομακικής με το ελληνικό αλφάβητο. Ο Πομάκος λεξικογράφος και εκπαιδευτικός Ριτβάν Καραχότζα δημιούργησε, με βάση το λατινικό αλφάβητο, το αλφάβητο της Πομακικής. Το αλφάβητο αυτό χρησιμοποιήθηκε ευρύτερα σε νεώτερες εκδόσεις λαογραφικού υλικού (τραγούδια, παροιμίες, παραμύθια) μετά το 2004.
Πιο κατάλληλο για τη φωνητική απόδοση θεωρούνταν το [[κυριλλικό αλφάβητο]].<ref name="greekhelsinki.gr"/> Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα έγινε προσπάθεια καταγραφής της Πομακικής με το ελληνικό αλφάβητο. Ο Πομάκος λεξικογράφος και εκπαιδευτικός Ριτβάν Καραχότζα δημιούργησε, με βάση το λατινικό αλφάβητο, το αλφάβητο της Πομακικής. Το αλφάβητο αυτό χρησιμοποιήθηκε ευρύτερα σε νεώτερες εκδόσεις λαογραφικού υλικού (τραγούδια, παροιμίες, παραμύθια) μετά το 2004.


==Βλέπε Επίσης==
==Βλέπε Επίσης==

Έκδοση από την 10:45, 7 Μαΐου 2017

Πομακικά
ΤαξινόμησηΙνδοευρωπαϊκές γλώσσες
Σύστημα γραφήςλατινική γραφή
Κατάσταση
Επίσημη γλώσσαΣε καμία χώρα
SILΜη καταχωρημένη

H Πομακική ή Πομάκικα (πομακικά: πομάτσκου, pomakci, βουλγαρικά: помашки) είναι μία διάλεκτο της Βουλγαρικής γλώσσα. Γλωσσολογικά ανήκει στην οικογένεια των Νοτιοσλαβικών γλωσσών και ειδικότερα στην ομάδα των Βουλγαρο-σλαβικών.

Οι γλώσσα των Πομάκον αναφέρεται ως παλαιοσλαβική (αλλιώς, αρχαία βουλγαρική ή εκκλησιαστική σλαβική), με πολλές τουρκικές λέξεις, λόγω της τουρκική παρουσία στα Βαλκάνια.

 Η γλώσσα αυτή αντιπροσωπεύει την πρώτη γραπτή φιλολογική μορφή σλαβικής γλώσσας και με τα αρχαϊκά χαρακτηριστικά της βρίσκεται πολύ κοντά στην κοινή σλαβική ή πρωτοσλαβική (στη γλώσσα δηλαδή εκείνη που αποκαθίσταται υποθετικά βάσει της σύγκρισης των παραδεδομένων σλαβικών γλωσσών.

Δεν υπάρχουν πληροφορίες για Πομακικές διαλέκτους,[1] παρατηρείται όμως ότι στην περιοχή της Ανατολικής Θράκης έχει επηρεασθεί από την Τουρκική, ενώ αντίθετα στο δυτικό τμήμα της από τη Βουλγαρική, ενώ πάμπολλες είναι οι ελληνικές λέξεις.[2] Oμιλείται στην περιοχή της οροσειράς της Ροδόπης και στην Τουρκία, στην περιοχή της Αδριανούπολης και τις υπόλοιπες δυτικές επαρχίες της Τουρκίας. Η Πομακική διάλεκτος που ομιλείται στην Ελλάδα θεωρείται γλωσσολογικά κοντινή στην Βουλγαρική γλώσσα.

Γεωγραφική εξάπλωση

Η Πομακική ομιλείται κυρίως στα βόρεια τμήματα των περιοχών της Ξάνθης και της Ροδόπης καθώς και στη νοτιοανατολική Βουλγαρία από Μουσουλμανικούς πληθυσμούς. Στην περιοχή της Αδριανούπολης (στην Τουρκία) και στις δυτικές επαρχίες η Πομακική ομιλείται από Βούλγαρους μετανάστες που ήρθαν στην Τουρκία.[3]

Ομιλητές

Περίπου 30.000 άτομα[4] στην Ελλάδα, περίπου 286.971[5] στη Βουλγαρία και 300.00[3] στην δυτική Τουρκία. Οι ομιλητές συνήθως είναι μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα.[3]

Σύμφωνα με τον γλωσσολόγο Σπύρο Μοσχονά[6] τα στατιστικά διαχωρισμού της μουσουλμανικής μειονότητας της Ελλάδας σε Τουρκόφωνους και Πομακόφωνους διαφοροποιείται στις εκτιμήσεις Ελλήνων και Τούρκων ερευνητών. Οι Έλληνες υποτιμούν στα στατιστικά το τουρκικό κομμάτι της μειονότητας Θράκης ενώ οι Τούρκοι το υπερτιμούν.[7][8]

Η εκτίμηση του αριθμό των Πομακόφωνων και Τουρκόφωνων Βουλγάρων έχει αποτελέσει επίσης θέμα διαφωνίας μεταξύ Βούλγαρων και Τούρκων ερευνητών. Τα στατιστικά των Πομακόφωνων βασίζονται στην απογραφή του 1992 όπου η δεν υπήρχε η παράμετρος για τους ομιλητές της Πομάκικης. Ο αριθμός των ομιλητών της Πομάκικης έχει εκτιμηθεί. Οι Βούλγαροι θεωρούν του Πομάκους απόγονους σλαβικής καταγωγής χριστιανών ενώ οι Τούρκοι τουρκικής καταγωγής και τα στατιστικά έχουν αποτελέσει πεδίο αντιπαράθεσης.[5]

Στην Ελλάδα

Στα Ελληνικά σχολεία δεν διδάσκεται (πέρα από περιστασιακή προφορική χρήση στο νηπιαγωγείο και στις πρώτες τάξεις του δημοτικού), αφού οι μουσουλμανικοί πληθυσμοί (Τούρκοι, Πομάκοι, Ρομά) διδάσκονται όλοι ανεξαιρέτως την Τουρκική γλώσσα παρά το ότι η συνθήκη της Λωζάνης εγγυάται για τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς τη διδασκαλία της μητρικής τους γλώσσας.[1][9] Ανεπίσημα στην Ελλάδα η Πομακική γλώσσα χρησιμοποιείται για την επικοινωνία μέσα στο σπίτι και παράλληλα χρησιμοποιείται η Τουρκική και η Ελληνική γλώσσα.[3] Σύμφωνα πάντα με τη Συνθήκη της Λωζάνης η Πομακική μπορεί να χρησιμοποιείται και στο δικαστήριο με υποχρεωτική παροχή διερμηνέα[9]. Παρόλα αυτά η Πομακική γλώσσα δεν φαίνεται να απειλείται άμεσα με εξαφάνιση ούτε ότι η χρήση της αποδοκιμάζεται από τις ελληνικές αρχές. Φαίνεται όμως να υπάρχει μια μικρή μείωση στη χρήση της από τους νεώτερους.[1]

Αλφάβητο

Πιο κατάλληλο για τη φωνητική απόδοση θεωρούνταν το κυριλλικό αλφάβητο.[1] Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα έγινε προσπάθεια καταγραφής της Πομακικής με το ελληνικό αλφάβητο. Ο Πομάκος λεξικογράφος και εκπαιδευτικός Ριτβάν Καραχότζα δημιούργησε, με βάση το λατινικό αλφάβητο, το αλφάβητο της Πομακικής. Το αλφάβητο αυτό χρησιμοποιήθηκε ευρύτερα σε νεώτερες εκδόσεις λαογραφικού υλικού (τραγούδια, παροιμίες, παραμύθια) μετά το 2004.

Βλέπε Επίσης

Βιβλιογραφία

  • Θεοχαρίδης, Π. (1996) Πομακο-Ελληνικό Λεξικό, Θεσσαλονίκη: Αίγειρος.
  • Θεοχαρίδης, Π. (1996) Ελληνο-Πομακικό λεξικό, Θεσσαλονίκη: Αίγειρος.
  • Θεοχαρίδης, Π. (1996) Γραμματική της Πομακικής Γλώσσας, Θεσσαλονίκη: Αίγειρος.
  • Καραχότζα, Ρ. (1996). Πομακικό-Ελληνικό Λεξικό.
  • Καραχότζα Σ. (2006). Η καθημερινή γλώσσα των Πομάκων της περιοχής Μύκης. Ξάνθη: Σπανίδης.
  • Καραχότζα Σ. (2007). Isîy zhïvót Pomátsise. Έτσι ζούνε οι Πομάκοι. Ξάνθη: Τελεία και Παύλα.
  • Κόκκας Ν. (2004) Μαθήματα Πομακικής Γλώσσας. Ξάνθη: Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης.
  • Παναγιωτίδης, Ν., (1997) Οι Πομάκοι και η γλώσσα τους, Αλεξανδρούπολη: Γνώμη.
  • Παπαδημητρίου Π. (2008β). Τα πομάκικα.Συγχρονική περιγραφή μιας νότιας σλαβικής ποικιλίας από τη Μύκη του Ν.Ξάνθης. Θεσσαλονίκη: Κυριακίδης.
  • Τάσος Κωστόπουλος (2009). Το "Μακεδονικό" της Θράκης. Βιβλιόραμα - Κέντρο Ερευνών Μειονοτικών Ομάδων (ΚΕΜΟ). ISBN 978-960-8087-80-4. 

Παραπομπές

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 «Report - The Pomaks» [Αναφορά για τους Πομάκους] (στα (Αγγλικά)). Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι. 17/3/2005. Ανακτήθηκε στις 19/12/2010.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |year=, |accessdate=, |date=, |year= / |date= mismatch (βοήθεια)CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  2. Θεοφάνης Μαλκίδης (9/3/2002). «Οι Πομάκοι στη Θράκη». Ανακοίνωση στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο «Χώρος και περιβάλλον: Παγκοσμιοποίηση-Διακυβέρνηση-Βιωσιμότητα». Αθήνα, Πάντειο Πανεπιστήμιο: patrides.com. Ανακτήθηκε στις 19/12/2010.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 «Ethnologue: Languages of the World: Bulgarian». Ethnologue. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2012. 
  4. Ίστοσελίδα Ethnologue: Languages of Greece. (Αγγλικά)
  5. 5,0 5,1 Mary C. Neuburger (2004). The Orient Within Muslim Minorities and the Negotiation of Nationhood in Modern Bulgaria. Cornell University Press. σελ. 20. ISBN 978-0-8014-4132-5. 
  6. «Σπύρος Α. Μοσχονάς - βιογραφικό». Ιστοσελίδα Τμήματος Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε. του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2012. 
  7. Σπύρος Α. Μοσχονάς (2009). «Παράλληλες μονογλωσσίες: Η περίπτωση της μειονοτικής εκπαίδευσης στη Θράκη». Μειονοτικές και μεταναστευτικές εμπειρίες: Βιώνοντας την "κουλτούρα του κράτους": 121-149.. http://www2.media.uoa.gr/people/smoschon/download.php?f=KEMO.pdf. 
  8. Σπύρος Α. Μοσχονάς (2003). «Γλωσσική ιδεολογία και πολιτική: Η διδασκαλία της Ελληνικής στα Μειονοτικά σχολεία της Θράκης». Μελέτες για την ελληνική γλώσσα 23: 277-288. http://www2.media.uoa.gr/people/smoschon/download.php?f=ideology_politics.pdf. 
  9. 9,0 9,1 THE BRITISH EMPIRE, FRANCE, ITALY, JAPAN, GREECE, ROUMANIA and the SERB-CROAT-SLOVENE STATE, of the one part, and TURKEY (24/7/1923). «Treaty of Lausanne» [Η Συνθήκη της Λωζάνης] (στα (Αγγλικά)). The World War I Document Archive. Ανακτήθηκε στις 19/12/2010.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link) CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι